Атрад Цвердакрылыя (Coleoptera), сямейства Лістаеды (Chrysomelidae)
Статус. III катэгорыя. Рэдкі від.
Значэнне ў захаванні генафонду. Малавывучаны ў Беларусі від паўднёвага паходжання, які знаходзіцца каля паўночнай мяжы арэала.
Кароткае апісанне. Жукі сярэдняга памеру (6-10 мм) з падоўжна-авальным целам цёмнага, чорна-бурага, зялёна-чорнага, сіне-чорнага, радзей сіняга колеру. Бакавая баразёнка пярэдняспінкі пры аснове вельмі глыбокая са стромкай вонкавай сценкай. Па баках надкрылаў і па пярэднім іх краі да шчытка праходзіць цагельна-чырвоная аблямоўка. Эпіплеўры чырвоныя або цагельна-чырвоныя. Асновы вусікаў і часткова вяртлюгі ног жаўтаватыя.
Пашырэнне. Эўразія. У Беларусі знойдзены адзінкавыя экземпляры ў некалькіх пунктах [1, 2, 3]. На поўнач ад Менска не адзначаны.
Месцы пражывання. Лугі, адкрытыя травяністыя ўчасткі на пералесках, узлесках, схілах узгоркаў, абочынах дарог, па берагах рэк. Мезаксерафільны від.
Колькасць і тэндэнцыі яе змянення. Трапляюцца рэдка адзінкавыя экземпляры.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Сельскагаспадарчае асваенне зямель.
Асаблівасці біялогіі. Зімуе яйка або лічынка малодшага ўзросту ў подсціле або неглыбока ў глебе. Лічынкі развіваюцца ў красавіку-траўні. Акукліваюцца ў глебе або ў подсціле ў другой палове траўня або ў чэрвені. З канца чэрвеня да сярэдзіны ліпеня імага трапляюцца на раслінах, у другой палове ліпеня і ў жніўні жывуць ва ўкрыццях, пад камянямі, у подсціле, пад сухім гноем, неглыбока ў глебе і інш. Зноў на раслінах паяўляюцца ў канцы лета або ўвосень; пасля нядоўгага перыяду кармлення спароўваюцца і адкладваюць яйкі. Кармавыя расліны жукоў - розныя віды трыпутніку і палыну. Аднак трафічныя сувязі віду патрабуюць далейшага вывучэння [4, 5].
Развядзенне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Не прымаліся.
Неабходныя меры аховы. Вывучэнне біялогіі віду, устанаўленне колькасці і ўдакладненне пашырэння на тэрыторыі Беларусі. Выяўленне і ахова месцаў пражывання.
Літ.: 1. Арнольд, 1901; 2. Лаўрова, 1986; 3. Лопатин, Мороз, Константинов, 1981; 4. Бровдій, 1977; 5. Warchałowski, 1973.
Н.Лаўрова
