Белы Лявон (01.04.1927, в. Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага пав. Наваградзкага ваяводзтва (цяпер Стаўбцоўскі р-н Менскай вобл.)), выступаў супраць палітыкі русіфікацыі Беларусі; вязень ГУЛАГу. Пляменьнік Якуба Коласа.

Адукацыю атрымліваў пэрыядамі. Напачатку правучыўся 7 гадоў у польскай школе ў Мікалаеўшчыне. Пасьля пэўнага перапынку працягваў вучобу ў 1943-1944 у Нясьвіскай настаўніцкай сэмінарыі. У 1944 вяртаецца ў родныя мясьціны. У 1947 скончыў сярэднюю школу ў Стоўбцах і ў 1948 паступіў на факультэт беларускай і расейскай мовы і літаратуры БДУ. У 1953-1956 навучаўся ў асьпірантуры па спэцыяльнасьці «Беларуская літаратура».

Тым часам у краіне шырока праводзілася палітыка русіфікацыі. Выказваючы сваё стаўленьне, Б. у 1957 напісаў верш у абарону беларускай мовы «Усе народы прагнуць сваёй волі, ўлады, песьні...», які ён пасьля размножыў пад капірку і разьвесіў іх у Менску разам са сваім братам Міхасём Белым на плоце ля Мэдычнага інстытуту і на дрэвах у парку імя Горкага.

Калі Б. трапіў у міліцыю, МГБ вылічыла аўтара ўлётак па почырку і пасьля некалькіх месяцаў сьледзтва адбыўся закрыты суд над абодвума братамі. Асуджаныя паводле арт. 67 (антысавецкая агітацыя і прапаганда). Б. атрымаў 10 гадоў паўзбаўленьня волі, ягоны брат - 7 гадоў.

Этапам Б. быў накіраваны ў лягер Явас на станцыі Поцьма Мардоўскай АССР. Пазьней тэрмін зьняволеньня быў скарочаны на 4 гады - Б. быў вызвалены ў 1963 і да выхаду на пэнсію ў 1992 працаваў бібліятэкарам у бібліятэцы № 10 Менску.

Б. так і не далі абараніць дысэртацыю. Б. друкаваў свае артыкулы па беларускай літаратуры і бібліятэкарскай справе ў «Чырвонай Змене», «Мінскай праўдзе», «Вечернем Минске», у кнізе свайго брата Сымона Белага «На бацькоўскай зямлі» (пад імём брата там апублікаваны артыкул «Да новага жыцьця»). Цяпер на пэнсіі, інвалід 1-й групы. У палітычным жыцьці ўдзелу не бярэ.

Кр.: 1. АМН. F-3.

Ірына Кашталян

Паведаміць пра недакладнасьць