Місько Сьцяпан (18.12.1930, в. Чамяры Слонімскага пав. Навагрудзкага ваяводзтва), тэатразнаўца, публіцыст; быў звольнены з працы ў Акадэміі Навук падчас разгрому ў 1974-1975 так званага «Акадэмічнага асяродку».

М. яшчэ падлеткам браў удзел у савецкім партызанскім руху ў Беларусі (1941-1944), адзначаны ордэнам Айчыннай вайны II-й ступені і мэдалямі.

Закончыў францускі факультэт Менскага інстытуту замежных моваў (1952). Выкладаў францускую, нямецкую, беларускую і расейскую мовы ў Альбэрцінскай сярэдняй школе на Слонімшчыне (1952-1958). Пасьля заканчэньня асьпірантуры па спэцыяльнасьці «тэатразнаўства» пры ІМЭФ АН БССР у Інстытуце мастацтвазнаўства, фальклёру і этнаграфіі АН Украіны абараніў дысэртацыю па тэме «Вытокі беларускага народнага тэатра» і атрымаў вучоную ступень кандыдата мастацтвазнаўства (1962). Працаваў малодшым, а з 1963 - старшым навуковым супрацоўнікам сэктару тэатра ІМЭФ АН БССР.

У 1974 «за няправільнае разуменьне палітыкі партыі па нацыянальным пытаньні» выключаны з КПСС і звольнены з працы. У гэтыя гады М. працаваў у Дзяржаўным музэі БССР, Кніжнай палаце, а пасьля 1987, калі рашэньнем парткамісіі ЦК КПСС быў узноўлены ў шэрагах партыі - рэдактарам у выдавецтве «Ўнівэрсытэцкае».

Віна М., паводле інфармацыі КГБ у партыйныя органы, перадусім у ЦК КПБ, заключалася ў нацыяналістычнай пазыцыі, а фактычна ў тым, што ў сваіх публікацыях у пэрыядычным друку і ў публічных выступах на зьездах творчай інтэлігэнцыі ён адстойваў правы беларускае мовы, гаварыў пра яе нераўнапраўнае становішча ў БССР. Узяўшы ўдзел на старонках газэты «ЛіМ» і часопісу «Нёман» ў дыскусіі пра лёс нацыяў і моваў, М. практычна раскрытыкаваў афіцыйную канцэпцыю таталітарнага рэжыму пра зьліцьцё моваў як беспадстаўную, псэўданавуковую.

Асноўныя навуковыя інтарэсы М. зьвязаныя са старажытным тэатрам Беларусі, яго генэзысам, тэкстамі. Публікацыі беларускага мастацтвазнаўцы датычаць праблемы вытокаў нацыянальнага тэатру, школьных драмаў, інтэрмэдыяў, батлейкі ў Беларусі. М. плённа супрацоўнічае з дасьледнікамі старажытнага польскага тэатру. Ім зробленая трансьлітэрацыя і вялізны камэнтар да беларускіх драматычных твораў у кнізе «Dramaty Staropolskie» (T. 6, Warszawa, 1963). Усяго М. зроблена звыш ста публікацыяў.

Арсень Ліс

Паведаміць пра недакладнасьць