Шчамяліца мякенькая (Pulmonaria mollis Wulfen ex Hornem., 1813)
Парадак Сінюшнікакветныя (Polemoniales), сямейства Бурачнікавыя (Boraginaceae)

Статус. III катэгорыя. Рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях.
Значэнне ў захаванні генафонду. Лесастэпавы сярэднеэўрапейскі сібірскі від, які ў Беларусі знаходзіцца ў ізаляваных лакалітэтах эўрапейскага эксклава. Дэкаратыўная і меданосная расліна.
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна з прамастойным, у верхняй частцы ліпкім ад залозістых валаскоў сцяблом вышынёй 20-40 см і кароткім тоўстым карэнішчам з пучком шнурападобных прыдатачных каранёў. Прыкаранёвае лісце буйное, эліптычнае, мяккаапушанае, рэзка звужана ў крылаты чаранок; сцябловае - прадаўгаватае, у шмат разоў вузейшае і карацейшае за прыкаранёвае. Кветкі буйныя з фіялетава-сінім або блакітным вяночкам, сабраны ў густыя завіткі. Плод - яйкападобны, амаль голы арэшак.
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў красавіку-траўні, пладаносіць у траўні-чэрвені. Размнажэнне насеннае і вегетатыўнае.
Пашырэнне. Эўразія. У Беларусі знойдзена ў Валожынскім, Камянецкім, Менскім раёнах. Раней адзначалася ў наваколлі Магілева [1].
Месцы росту. Шыракалістыя і хвойна-шыракалістыя лясы на ўзгорках, лясныя паляны.
Характар росту. Расце невялікімі групамі або адзінкавымі экземплярамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Гаспадарчая трансфармацыя зямель, збор квітучых раслін.
Культываванне. Вырошчваецца ў ЦБС АН Беларусі [2] і ў Рэспубліканскім экалагічным цэнтры навучэнцаў у Менску.
Прынятыя меры аховы. Не прымаліся.
Неабходныя меры аховы. Арганізацыя батанічных заказнікаў у месцах росту, кантроль за станам папуляцый, абмежаванне рэкрэацыйных нагрузак у прыгараднай зоне Менска, выяўленне новых месцаў росту, увядзенне ў культуру.

Літ.: 1. Флора Европейской части СССР, т. 5, 1981; 2. Кухарева, Пашина, 1986.

Дз.Траццякоў

Паведаміць пра недакладнасьць