Ласняк лёзеля (Liparis loeselii (L.) Rich., 1818)
Парадак Ятрышнікакветныя (Orchidales), сямейства Ятрышнікавыя (Orchidaceae)

Статус. III катэгорыя. Рэдкі від, які трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных плошчах.
Значэнне ў захаванні генафонду. Галарктычны амфіатлантычны від, які знаходзіцца ў Беларусі ў асобных лакалітэтах паблізу паўночна-ўсходняй мяжы арэала [1].
Кароткае апісанне. Шматгадовая травяністая расліна з кароткім карэнішчам і прамастойным, яйкападобна ўздутым каля асновы сцяблом вышынёй 8-20 см. Лісце бліскучае, амаль супраціўнае, прадаўгаватае або эліптычна-ланцэтнае, паступова звужаецца ў кароткія крылатыя чаранкі. Кветкі жаўтавата-зялёныя, па 2-10 у рэдкай гронцы. Прыкветнікі дробныя, плеўкавыя, яйкападобна-ланцэтныя. Губа эліпсападобная або авальная, звужаная пры аснове, з невялікім паўавальным бугарком. Плод - сухая каробачка, якая растрэскваецца [2].
Асаблівасці біялогіі. Цвіце ў траўні-чэрвені, пладаносіць у чэрвені-жніўні. Размнажаецца насеннем, зрэдку вегетатыўна.
Пашырэнне. Эўразія, Паўночная Амерыка [2]. У Беларусі трапляецца спарадычна ў Браслаўскім, Глыбоцкім, Гарадоцкім, Докшыцкім, Жлобінскім, Полацкім, Рагачоўскім і інш. раёнах [3]. Раней адзначаўся ў наваколлях Горадні, Магілева, Брагіна [4].
Месцы росту. Тарфяныя балоты, балоцістыя лугі, забалочаныя берагі азёр.
Характар росту. Расце невялікімі групамі і адзінкавымі экземплярамі.
Асноўныя абмежавальныя фактары. Асушальная меліярацыя і гаспадарчая трансфармацыя зямель, празмерныя рэкрэацыйныя нагрузкі (вытоптванне, зрыванне квітучых раслін).
Культываванне. Звестак няма.
Прынятыя меры аховы. Ахоўваецца ў дзяржаўным ландшафным заказніку «Міжазёрны» (Браслаўскі раён).
Неабходныя меры аховы. Кантроль за станам папуляцый, арганізацыя спецыялізаваных батанічных заказнікаў, забарона небяспечных антрапагенных уздзеянняў на месцы росту віду, абмежаванне рэкрэацыйных нагрузак, выяўленне новых месцаў росту, увядзенне ў культуру.

Літ.: 1. Парфенов, 1981; 2. Флора Европейской части СССР, т. 2, 1976; 3. Даныя гербарыяў ІЭБ АН Беларусі і Батанічнага інстытута імя Камарова; 4. Пачоский, 1900.

І.Швец

Паведаміць пра недакладнасьць