ЗІМА (зімы). 1. Пра характар надвор'я (тэмпературу, вільготнасць і інш.), наяўнасць снегу, завірухі; пра час наступлення (зімы): белавокая (паэт.), беласнежная, белая, светлая, серабрыстая, сіняя, снежная, сняжыстая (разм.), срабрыстая, цёплая  жудасна-халодная, завейная, завірушная, калючая, лютая, марозлівая, марозная, мяцелістая, сіверная, сцюдзёная, сцюжная, туманная, халодная; бясконцая, глыбокая, доўгачаканая, доўгая, позняя.

Праз вокны глядзіць белавокая зіма (З.Бядуля). Зіма... была прыгожая, беласнежная, светлая... (З.Бядуля). Перажывуць мяне мая надзея І двое крыл, як белая зіма (В.Вярба). Ты помніш калючыя сінія зімы? Ты помніш глухія сігналы адбою? Ты помніш разлукі? І толькі Радзіма Была неразлучна са мной і з табою (С.Грахоўскі). Прыйшла другая зіма, марозная, снежная (Я.Колас). Сярод зімы сняжыстай, Сярод вясны вятрыстай Я вырасла, каб сэрцам Адчуць цяпло зямлі... (Я.Янішчыц). Ой, жудасна-халодная Ўзгулялася зіма, Цярпі, зямелька родная, Няма жыцця, няма (Я.Купала). Завейная, закруціцца Зіма ды без пары (Я.Янішчыц). Падары мне яшчэ Завірушныя зімы І ўсмешку вачэй Дарагое радзімы (С.Грахоўскі). Магло б усё іначай быць зусім, Каб не яго ты, а мяне любіла, Маглі б не знаць сцюдзёных, лютых зім, І адзінота ў сэрцы не гасціла б (М.Танк). Над лютай зімою настойліва бралі верх цяплынь, вясна (Б.Сачанка). У снежных тунелях астываюць прытомленыя за дзень снегаачышчальныя машыны, якія так спяшаліся вывезці мяцелістую зіму за горад... (Я.Сіпакоў). Як быццам параніла сонца халоднай зімы дзіцянят... (Е.Лось). Сляды расталі капытоў і санак На згоне доўгай снежнае зімы (С.Грахоўскі).

2. Пра ўражанне, псіхалагічнае ўспрыняцце (зімы): беларуская, добрая, лагодная, маладая, мяккая, прыгожая  азіяцкая (аўт.), блакадная (аўт.), бязлітасная, ваенная, галодная, глухая, голая, грозная, дзікая, дрымотная, жорсткая, жудасная, зацятая, злая, злосная, змрочная, калматая, кудлатая, ліхая, маркотная, нудная, нягодная, няпэўная, панурая, пражытая, пякельная, разлютаваная, раз’юшаная, саслабелая, сібірская, слёзная (аўт.), старая, суровая, сярдзітая, упартая, чужая, шалёная.

Зіма была не наша беларускаялагодная і мяккая, а чужая, сібірская — лютая і пякельная (Я.Васілёнак). Хутчэй бы прыйшла зіма, Белая і маладая (П.Панчанка). Сябры! Прыгожая зіма У нас па ўсёй краіне. Нідзе на свеце больш няма Такой прасторы сіняй (П.Глебка). Азіяцкая зіма, дзе снег толькі для прыліку выпадзе ўночы... (Я.Скрыган). А навакол — Курганы, курганы, курганы... Дзе па-брацку — Плячом да пляча — Пахаваны Блакадныя зімы... (Г.Бураўкін). Прайшло лета, прайшла восень. І вось зіма. Лютая, марозная, бязлітасная першая ваенная зіма (Р.Сабаленка). І песня гавора, як цяжка жылі мы, Як чахлі ў прыгонныя ночы, Як нас гадавалі галодныя зімы, Як цемра сляпіла нам вочы (Я.Купала). Зіма была голая, снег лажыўся некалькі разоў, ды ненадоўга — раставаў... (У.Дамашэвіч). ...Люблю зіму Я, мой сын, не грозную, А прад самаю вясной — Пад блакітам слёзную (К.Кірэенка). Дрэвы голыя, цвёрдыя. У лісты ляж, паклікай: будзе рэха дрымотных, суровых зім... (А.Куляшоў). Была зіма. Жорсткая, сцюдзёная зіма. Завея і завея (М.Зарэцкі). Суровая, зацятая зіма, а навакол так бела-бела... (“Маладосць”). Няхай шумяць вятры ў полі Халоднай злоснаю зімой (Я.Колас). Людзі пакорліва рыхтаваліся да зімы: змрочнай, няпэўнай (А.Пальчэўскі). Камусь на нешта жаліцца кудлатая зіма (“Маладосць”). Тут ліхая зіма нам кавала варожыя путы (Я.Журба). Цярпі, старонка родная, Мучэнне пі да дна, — Міне зіма нягодная І ўскрэсне зноў вясна! (Я.Купала). Разлютаваная зіма выла, кіпела мяцеліцамі, трашчала маразамі... (М.Лынькоў). Свой снег пазнаю сёння й заўтра. Бо ён пражытых зім сааўтар, І нешта ў ім заўжды маё (А.Пысін). Зіма саслабелая шалёна хоча Яшчэ хоць ноч падыхаць і пажыць (У.Караткевіч). А ў суровыя, у сіверныя зімы, Калі сцюжы заляталі ў дом, Усе рэспублікі маёй радзімы Саграваліся тваім цяплом (П.Глебка). Вясна не хацела мірыцца з упартай зімою (В.Карамазаў). Ідзі, зіма, ідзі ў дарогу... Пабач, старая, там, у полі, Чарнеюць леташнія ролі! (Я.Колас). Сярдзітая нахлынула зіма (М.Танк).

* Гасцюха-зіма, золь-зіма, летуценніца-зіма.

Першая бель — прывітанне доўгачаканай гасцюхі-зімы (М.Зарэцкі). І ў будан з дрыгвы плыве золь-зіма (У.Караткевіч). Кожны дзень малюе нездарма Лісце пальмаў на аконных шыбах Наша летуценніца-зіма (П.Макаль).

Паведаміць пра недакладнасьць