##ShortTitle: Расейска-беларускі (Крапіва) ##LongTitle: Расейска-беларускі слоўнік (Крапіва) ##FrontpageTitle: Расейска-беларускі (Крапіва) ##ExpandArticle: false ##Type: slo ##TitleNote: частка - Е-Ж,Й,Т-Я ##ArticleLang: ru ##HTMLDescription_BEGIN Створана на падставе:
Русско-белорусский словарь: В 3 т.: Около 110000 слов. Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. - 8-е выд. ISBN 985-11-0225-3

Выпраўленае і дапоўненае выданне шырока вядомага слоўніка, выдадзенага ў 1953 годзе пад рэдакцыяй Я.Коласа, К.Крапівы і П.Глебкі. Слоўнік разлічаны на масавага чытача і спецыялістаў.




##HTMLDescription_END @евангелие прям., перен., евангелле, -лля ср., дабравесце, -ця ср. @евангелист в разн. знач. евангеліст, -та муж. @евангелистка евангелістка, -кі жен. @евангелический евангелічны @евангельский евангельскі @евгеника биол. еўгеніка, -кі жен. @евгенист еўгеніст, -та муж. @евгенический еўгенічны @евклидов см. эвклидов @евнух еўнух, -ха муж. @евпаторийский еўпатарыйскі @Евпатория г. Еўпаторыя, -рыі жен. @евразийский еўразійскі @Евразия геогр. Еўразія, -зіі жен. @еврей яўрэй, -рэя муж. @еврейка яўрэйка, -кі жен. @Еврейская Автономная область Яўрэйская Аўтаномная вобласць @еврейский яўрэйскі @еврейство собир. яўрэйства, -ва ср. @евровидение еўрабачанне, -ння ср. @Европа Еўропа, -пы жен. @европеец еўрапеец, -пейца муж. @европеизация еўрапеізацыя, -цыі жен. @европеизирование еўрапеізаванне, -ння ср. @европеизированный еўрапеізаваны @европеизировать совер., несовер. еўрапеізаваць @европеизироваться
1. совер., несовер. еўрапеізавацца
2. страд. еўрапеізавацца @европейка еўрапейка, -кі жен. @европейский еўрапейскі @европеоид антроп. еўрапеоід, -да муж. @европеоидный: европеоидная раса антроп. еўрапеоідная раса @европий хим. еўропій, -пію муж. @евстахиев: евстахиева труба анат. еўстахіева труба @Евфрат р. Еўфрат, -та муж. @евфратский еўфрацкі @евхаристия церк. еўхарыстыя, -тыі жен. @егермейстер уст. егермайстар @егерский егерскі @егерь егер, -ра муж. @Египет Егіпет, -пта муж. @египетский егіпецкі
египетская казнь уст. егіпецкая кара @египтолог егіптолаг, -га муж. @египтология егіпталогія, -гіі жен. @египтянин егіпцянін, -на муж. @египтянка егіпцянка, -кі жен. @его мест.
1. (личное) род., вин. яго; см. он
по его мнению на яго думку
у него гости у яго госці
я вижу его я бачу яго
2. (притяжательное) яго, ягоны
его дом яго (ягоны) дом @егоза муж., жен. разг. непаседа, -ды муж., жен., гарэза, -зы муж., жен.; (шалун) дураслівец, -ліўца муж.; (шалунья) дурасліўка, -кі жен. @егозить несовер. разг.
1. круціцца, ёрзаць
2. (угодничать) перен. выдыгаць @егозливый разг. непаседлівы, няўрымслівы @еда
1. (действие) яда, род. яды жен.
2. (пища) разг. ежа, род. ежы жен., яда, род. яды жен.
не притронуться к еде не дакрануцца да ежы @едать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) есці @едва нареч.
1. (лишь только) як толькі, ледзь толькі
едва он выехал, как отец вошёл во двор як толькі (ледзь толькі) ён выехаў, бацька ўвайшоў у двор
2. (только что) толькі што, ледзь толькі
тогда он едва начинал писать тады ён толькі што (ледзь толькі) пачынаў пісаць
3. (насилу, с трудом) ледзьве, ледзь, чуць
он едва поднял чемодан ён ледзьве (ледзь, чуць) падняў чамадан
4. едва ли наўрад ці, наўрад
едва ли это удастся наўрад ці гэта ўдасца
он успеет? - едва ли ён паспее? - наўрад
едва ли не ледзь не
едва ли не первый ледзь не першы
едва-едва ледзь-ледзь @единение яднанне, -ння ср.; лучнасць, -ці жен.; (сплочённость) згуртаванасць, -ці жен. @единица в разн. знач. адзінка, -кі жен.
боевая единица воен. баявая адзінка
единица измерения адзінка вымярэння @единичка уменьш. адзінка, -кі жен. @единичность адзінкавасць, -ці жен.; адзіночнасць, -ці жен. @единичный
1. при сущ. в ед. адзінкавы
единичный случай заболевания адзінкавы выпадак захворвання
2. при сущ. во мн. паасобны
аплодировали единичные зрители апладзіравалі паасобныя гледачы
3. (индивидуальный) адзіночны; (единоличный) аднаасобны
переход от единичного мелкого хозяйства к общественному крупному пераход ад аднаасобнай дробнай гаспадаркі да грамадскай буйной @единобожие рел. адзінабожжа, -жжа ср. @единоборец уст. адзінаборац, -рца муж. @единоборство адзінаборства, -ва ср. @единоборствовать несовер. адзінаборнічаць @единобрачие ср. аднашлюбнасць, -ці жен. @единобрачный аднашлюбны @единоверец рел. аднаверац, -рца муж. @единоверие аднаверства, -ва ср. @единоверка аднаверка, -кі жен. @единоверный
1. прил. аднаверны
2. сущ. аднаверны, -нага муж. @единоверческий аднаверскі @единоверчество аднаверства, -ва ср. @единовластие ср. адзінаўладдзе, -ддзя ср., адзінаўладства, -ва ср. @единовластно нареч. адзінаўладна @единовластный адзінаўладны @единовременно нареч.
1. аднаразова
2. адначасова; см. единовременный @единовременность
1. аднаразовасць, -ці жен.
2. адначасовасць, -ці жен. @единовременный
1. (производимый один раз) аднаразовы
2. (одновременный) адначасовы @единогласие ср. аднагалоснасць, -ці жен. @единогласно нареч. аднагалосна @единогласный аднагалосны
единогласное мнение аднагалосная думка @единодержавие уст. адзінаўладдзе, -ддзя ср., адзінаўладства, -ва ср., самаўладдзе, -ддзя ср., самаўладства, -ва ср. @единодержавный уст. адзінаўладны, самаўладны @единодушие ср. аднадушнасць, -ці жен. @единодушно нареч. аднадушна @единодушный аднадушны
единодушное решение аднадушнае рашэнне @единожды нареч. уст.
1. (один раз) раз, адзін раз
единожды в жизни (адзін) раз у жыцці
не единожды не (адзін) раз
2. (однажды, как-то раз) раз, аднаго разу, неяк аднойчы
3. (в сочетании с числ.) адзін на...
единожды два адзін на два @единокровный уст. адзінакроўны @единоличник аднаасобнік, -ка муж. @единоличница аднаасобніца, -цы жен. @единолично нареч.
1. аднаасобна
2. асабіста, індывідуальна
единолично решить асабіста (індывідуальна) рашыць @единоличный
1. аднаасобны
единоличное хозяйство аднаасобная гаспадарка
2. асабісты, індывідуальны
единоличное решение асабістае (індывідуальнае) рашэнне @единомысленный аднадумны, аднамысны @единомыслие ср. аднадумнасць, -ці жен., аднамыснасць, -ці жен. @единомыслящий прил. уст. аднадумны, аднамысны @единомышленник
1. аднадумец, -мца муж., аднамыснік, -ка муж.
2. (сообщник) супольнік, -ка муж. @единонаследие ср. юр. адзінаспадчыннасць, -ці жен. @единоначалие адзінаначалле, -лля ср. @единоначальник адзінаначальнік, -ка муж. @единоначальный адзінаначальны @единообразие ср. аднолькавасць, -ці жен., аднастайнасць, -ці жен. @единообразно нареч. аднолькава, аднастайна @единообразный аднолькавы, аднастайны @единоплеменник книжн. аднапляменнік, -ка муж. @единоплеменница аднапляменніца, -цы жен. @единоплеменный аднапляменны @единорог в разн. знач. аднарог, -га муж. @единоутробный уст. адной маці @единственно нареч.
1. адзіна
единственно возможный способ адзіна магчымы спосаб
2. (только, исключительно) адно, толькі, выключна
этим мы обязаны единственно ему гэтым мы абавязаны толькі (выключна) яму @единственный
1. в разн. знач. адзіны
единственный в своём роде адзіны ў сваім родзе
единственное, что можно сказать адзінае, што можна сказаць
единственный сын адзіны сын
единственная дочь адзіная дачка
2. единственное число грам. адзіночны лік @единство в разн. знач. адзінства, -ва ср.
единство формы и содержания адзінства формы і зместу
единство взглядов адзінства поглядаў
единство рабочего класса адзінства рабочага класа
единство противоположностей адзінства процілегласцей @единый
1. адзіны
единый план действия адзіны план дзеяння
2. (то же, что один) адзін, адна, адно
единое целое адно цэлае
все до единого усе да аднаго
всё едино усё адно @едкий
1. едкі
едкий дым едкі дым
2. (язвительный) перен. з'едлівы
едкая ирония з'едлівая іронія @едко нареч.
1. едка
2. з'едліва; см. едкий @едкость
1. едкасць, -ці жен.
2. (язвительность) перен. з'едлівасць, -ці жен. @едок ядок, род. едака муж. @едун прост. ядун, род. едуна муж., ядок, род. едака муж. @её мест.
1. (личное) род., вин. яе; см. она
2. (притяжательное) яе
её дети яе дзеці @ёж зоол. вожык, -ка муж.
морской ёж марскі вожык @ежа бот. купкоўка, -кі жен. @ежевечерний штовячэрні
ежевечерняя газета штовячэрняя газета @ежевика бот. ажына, -ны жен.; мн., собир. ажыны, род. ажын @ежевичник ажыннік, -ку муж. @ежевичный ажынавы @ежегодник штогоднік, -ка муж. @ежегодно нареч. штогод, штогоду @ежегодный штогадовы @ежеголовник бот. плюшчай, -шчаю муж. @ежеголовниковые мн. сущ. бот. плюшчайныя, -ных @ежедекадно нареч. штодэкадна @ежедекадный штодэкадны @ежедневно нареч. штодзень, штодзённа, штодня @ежедневность штодзённасць, -ці жен. @ежедневный штодзённы @ежеквартально нареч. штоквартальна @ежеквартальный штоквартальны @ежели союз, уст., прост. калі @ежемесячник штомесячнік, -ка муж. @ежемесячно нареч. штомесяц, штомесячна @ежемесячный штомесячны @ежеминутно нареч. штомінутна; штохвілінна @ежеминутный
1. (бывающий каждую минуту) штомінутны
2. (очень частый) штохвілінны @еженедельник штотыднёвік, -ка муж. @еженедельно нареч. штотыдзень, штотыднёва @еженедельный штотыднёвы @еженочно см. еженощно @еженочный см. еженощный @еженощно нареч. штоноч, штоночы @еженощный штоночны @ежесекундный
1. штосекундны
2. (чрезвычайно частый) штохвілінны @ежесуточно нареч. штосутачна, кожныя суткі @ежесуточный штосутачны @ежечасно нареч. штогадзіны, штогадзінна @ежечасный штогадзінны @ёжик
I разг. вожык, -ка муж.
II (о стрижке) вожык, -ка муж.; прост. чуб, род. чуба муж. @ёжиком нареч. разг. пад вожык, прост. пад чуб @ёжистый падобны да вожыка, калючы @ёжить несовер. разг. моршчыць; курчыць; паціскаць (чым), пацепваць (чым) @ёжиться
1. пацепвацца; курчыцца; гнуцца
2. перен. разг. муляцца
он всё ёжится и не даёт определённого ответа ён усё муляецца і не дае пэўнага адказу @ежиха вожычыха, -хі жен. @ежовый вожыкавы @ежонок муж. важаня и важанё, -няці ср., важанятка, -кі ср. @ёж-рыба зоол. вожык-рыба, род. вожыка-рыбы жен. @езда язда, -ды жен.
езда шагом язда ступою
верховая езда верхавая язда, язда конна @ездить несовер. в разн. знач. ездзіць
ездить за город ездзіць за горад
ездить на стуле ездзіць на крэсле
ездить по району ездзіць па раёне @ездка разг. ездка, -кі жен. @ездовой
1. прил. ездавы
2. сущ. ездавы, -вога муж. @ездок яздок, род. ездака муж. @Езерище гп. Езярышча, -шча ср. @езерищенский езярышчанскі @езжалый прост., обл.
1. (предназначенный для езды) ездавы
2. (приученный к езде) язджалы @езжать несовер. разг. см. езживать @езженый разг.
1. см. езжалый 1
2. (по которому ездили) езджаны, уезджаны @езживать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) ездзіць @ей мест. пред., дат., твор. ёй; см. она @ей-богу межд. разг. далібог @ей-ей межд. прост. далібог, дальбог праўда
ей-же-ей прост. дапраўды @еканье лингв. еканне, -ння ср. @ёканье разг. ёканне, -ння ср.; см. ёкать @Екатеринбург г. Екацярынбург, -га муж. @Екатеринбургская область Екацярынбургская вобласць @екатеринбургский екацярынбургскі @екать несовер. лингв. екаць @ёкать несовер. ёкаць
сердце ёкает разг. сэрца ёкае @ёкнуть совер. однокр. ёкнуць @ектенья церк. екцення, -нні жен. @еле нареч. ледзь, ледзьве, чуць
еле дышать ледзь (чуць) дыхаць @еле-еле нареч. ледзь-ледзь, ледзьве-ледзьве; чуць-чуць
еле-еле душа в теле погов. ледзь-ледзь душа трымаецца @елей прям., перен. ялей, род. ялею муж. @елейно нареч. ялейна @елейность ялейнасць, -ці жен. @елейный ялейны
елейное выражение лица ялейны выраз твару @елец зоол. ялец, род. яльца муж. @елико: елико возможно книжн. уст. наколькі можна (магчыма) @ёлка
1. (ель) ёлка, -кі жен.
2. (новогодняя) ёлка, -кі жен. @ёлкий разг. ёлкі @еловый яловы @елозить несовер. прост., обл.
1. (ползать) поўзаць, лазіць
2. (вертеться, суетиться) соўгацца, круціцца, мітусіцца
3. (возить, тереть чем по чему-либо) соўгаць @ёлочка уменьш.-ласк.
1. ялінка, -кі жен., ёлачка, -кі жен.
срубить ёлочку ссекчы ялінку (ёлачку)
2. в ёлочку, ёлочкой у ёлачку @ёлочный ёлачны
ёлочные украшения ёлачныя ўпрыгожанні (цацкі) @ель ёлка, -кі жен., яліна, -ны жен. @ельник собир. ельнік, -ку муж. @Ельск гп. Ельск, род. Ельска муж. @ельский ельскі @Ельский район Ельскі раён @ёмкий ёмісты @ёмко нареч. ёміста @ёмкостный ёмісты @ёмкость ёмістасць, -ці жен. @ему мест. дат. яму; см. он, оно @ендова жен.
1. ист. (старинный сосуд для вина) ендава, -вы жен., коўш, род. каўша муж.
2. архит. ендава, -вы жен. @Енисей р. Енісей, -сея муж. @енисейский енісейскі @енот зоол. янот, -та муж. @енотовидный янотападобны
енотовидная собака янотападобны сабака @енотовый янотавы @епанча ист. апанча, -чы жен. @епархиальный церк. епархіяльны @епархия церк. епархія, -хіі жен. @епископ церк. епіскап, -па муж. @епископальный епіскапальны @епископат епіскапат, -ту муж. @епископский епіскапскі @епископство епіскапства, -ва ср. @епитимья церк. епітым'я, -м'і жен. @епитрахиль церк. епітрахіль, -лі жен. @ер лингв. (буква ъ) ёр, род. ёра муж., цвёрды знак @ералаш муж. разг. бязладдзе, -ддзя ср.; блытаніна, -ны жен.; гармідар, -ру муж. @Ереван г. Ерэван, -на муж. @ереванский ерэванскі @ерепениться несовер. прост. упірацца; гарачыцца @ересь прям., перен. ерась, -сі жен. @еретик ератык, -ка муж. @еретический ератычны @еретичество ср.
1. церк. ист. (ересь) ерась, -сі жен.
2. собир. прост. (еретики) ератыкі, -коў мн. @еретичка ератычка, -кі жен. @ёрзание ср. крутня, -ні жен., ёрзанне, -ння ср. @ёрзать несовер. разг. круціцца, ёрзаць @ерик
I муж. пратока, -кі жен.
II см. ерь @ермолка ярмолка, -кі жен. @ерник обл. палярны хмызняк @ерошить несовер. разг.
1. (лохматить) кудлаціць, лахмаціць
2. (топорщить) тапырыць, натапырваць @ерошиться разг.
1. (лохматиться) кудлаціцца, лахмаціцца
2. (топорщиться) тапырыцца @ерунда жен. разг. глупства, -ва ср.; лухта, -ты жен. @ерундистика прост. бязглуздзіца, -цы жен. @ерундить несовер. прост. вярзці глупства @ерундовский, ерундовый прост.
1. (глупый) бязглузды
2. (пустяковый) пусцяковы
3. (плохой) дрэнны, кепскі @ёрш
I
1. зоол. ёрш, род. ярша муж.; обл. аджгір, -ра муж.
2. (щётка) ёрш, род. ярша муж.
II (смесь спиртных напитков) разг. ёрш, род. яршу муж. @ёршик
1. уменьш.-ласк. ёршык, -ка муж.; обл. аджгірык, -ка муж.
2. (щёточка) ёршык, -ка муж. @ершистый прям., перен. яршысты @ершить несовер. прост. яршыць, тапырыць @ершиться разг.
1. яршыцца, тапырыцца
2. перен. яршыцца @ершовый яршовы
ершовая уха яршовая юшка @еры уст. (буква ы) еры нескл., ср. @ерь лингв. (буква ь) ер, род. ера муж., мяккі знак @есаул воен. уст. есаул, -ла муж. @есаульский есаульскі @если союз калі, як; разг. раз
если бы, если б калі б, каб
если бы не дождь, мы бы погуляли каб (калі б) не дождж, мы б пагулялі
если бы да кабы шутл. каб ды калі б
если бы да кабы выросли во рту грибы погов. каб ды калі б вырас у роце грыб @ессентуки (минеральная вода) есентукі, -коў ед. нет @Ессентуки г. Есентукі, -коў @ессентукский есентукскі @естественник уст. прыродазнавец, -наўца муж. @естественница прыродазнаўка, -кі жен. @естественно
1. нареч. (нормально, обычно) натуральна, звычайна
2. вводн. сл. (разумеется, конечно) натуральна, зразумела @естественноисторический прыродазнаўчагістарычны @естественнонаучный прыродазнаўчанавуковы @естественность натуральнасць, -ці жен. @естественный
1. (связанный с природой) прыродны
естественные богатства страны прыродныя багацці краіны
2. (о науках) прыродазнаўчы
3. (обыкновенный, нормальный) натуральны
естественный путь развития натуральны шлях развіцця
4. (прирождённый, не искусственный) натуральны
естественный цвет кожи натуральны колер скуры
5. (непринуждённый) натуральны
естественная поза натуральная поза
естественным образом натуральным чынам @естество ср.
1. (основная сущность) книжн. існасць, -ці жен.; (существо) сутнасць, -ці жен.
2. (природа, всё живое) уст. прырода, -ды жен., натура, -ры жен. @естествовед прыродазнавец, -наўца муж. @естествоведение прыродазнаўства, -ва ср. @естествоведческий прыродазнаўчы @естествознание см. естествоведение @естествоиспытатель муж. даследчык прыроды, прыродазнавец, -наўца муж.; натураліст, -та муж. @есть
I несовер.
1. (питаться) есці
очень хотелось есть вельмі хацелася есці
2. (раздражать, разъедать) есці
густой дым ел глаза густы дым еў вочы
3. (мучить) перен. есці
меня ест тоска мяне есць туга
4. (изводить) перен. прост. есці, грызці
есть кого-либо с утра до вечера есці (грызці) каго-небудзь з раніцы да вечара
есть глазами есці вачамі
поедом есть ежма (поедам) есці
II (имеется) ёсць
есть такое дело разг. ёсць такая справа
так и есть так і ёсць
III межд. воен. ёсць
есть выполнять приказ! ёсць выконваць загад! @есться несовер. безл. есціся @ефрейтор воен. яфрэйтар, -ра муж. @ефрейторский яфрэйтарскі @ехать несовер. в разн. знач. ехаць
дальше ехать некуда далей ехаць няма куды @ехида прост. см. ехидна 2 @ехидна
1. зоол. яхідна, -ны жен.
2. прост. яхіда, -ды жен. @ехидничать несовер. разг. яхіднічаць @ехидно нареч. яхідна @ехидность яхіднасць, -ці жен. @ехидный яхідны @ехидство ср. яхіднасць, -ці жен.; яхідства, -ва ср. @ехидствовать несовер. разг. яхіднічаць @ещё нареч. в разн. знач. яшчэ
ещё бы -
а) (само собой разумеется) вядома, дзіва што
пойдёшь гулять? - ещё бы! пойдзеш гуляць? - вядома
б) (было бы некстати, если бы...) яшчэ б
ещё бы ты не был доволен! яшчэ б ты не быў здаволены (задаволены)!
ещё и ещё яшчэ і яшчэ
ещё (и) как яшчэ (і) як
это ещё ничего гэта яшчэ нічога @ею мест. твор. ёй, ёю; см. она @Йеллоустон р. Йелаўстан, -на муж. @йеллоустонский йелаўстонскі @Йемен Йемен, -на муж. @йеменский йеменскі @йог ёг, род. ёга муж. @Йоганнесбург г. Іаганэсбург, -га муж. @йоганнесбургский іаганэсбургскі @йоговский ёгаўскі
йоговская гимнастика ёгаўская гімнастыка @йод хим., фарм. ёд, род. ёду муж. @йодид хим. ёдыд, -ду муж. @йодизм мед. ёдызм, -му муж. @йодированный ёдаваны @йодистость хим., фарм. ёдзістасць, -ці жен. @йодистый хим. фарм. ёдзісты @йодноватый хим., фарм. ёднаваты @йодный хим., фарм. ёдны @йодобромистый мед. ёдабромісты @йодобромный ёдабромны @йодоформ фарм. ёдаформ, -му муж. @Йокогама г. Іакагама, -мы жен. @йокогамский іакагамскі @йоркшир
Iоркшир) Йоркшыр, -ра муж.
II (йоркшир) с.-х. іаркшыр, -ра муж. @йоркширский
Iоркширский) геогр. йоркшырскі
II (йоркширский): йоркширская свинья с.-х. іаркшырская свіння @йот лингв. (звук) ёт, род. ёта муж. @йота (буква) ёта, -ты жен.
ни на йоту ні на ёту @йотация лингв. ётацыя, -цыі жен. @йотирование лингв. ётаванне, -ння ср. @йотированный лингв. ётаваны, ётавы @йотованный лингв. ётаваны, ётавы @Йошкар-Ола г. Йашкар-Ала, -лы жен. @йошкар-олинский йашкар-алінскі @йошкарский йашкарскі @щавелевокислый хим. шчаўевакіслы @щавелевый шчаўевы
щавелевая кислота хим. шчаўевая кіслата @щавель муж. бот. шчаўе, род. шчаўя ср. @щавельный шчаўевы
щавельные щи шчаўевы боршч @щадить несовер.
1. (только с отрицанием - не давать пощады) не даваць літасці (каму-чаму); (жалеть) шкадаваць (каго-што); (миловать) мілаваць (каго-што); літаваць (каго-што), літавацца (над кім-чым)
не щадить врага не даваць літасці ворагу
не щадить никого не даваць літасці нікому (не шкадаваць нікога)
судьба его щадила лёс яго мілаваў (літаваў), лёс над ім літаваўся
2. (беречь) берагчы, ашчаджаць; (жалеть) шкадаваць (каго-што, чаго); (относиться бережно, заботливо) шанаваць
щадить здоровье берагчы (шанаваць) здароўе
не щадя сил не шкадуючы (не ашчаджаючы) сіл
щадить самолюбие берагчы самалюбства @щадиться страд.
1. шкадавацца; мілавацца; літавацца
2. берагчыся, ашчаджацца; шкадавацца; шанавацца; см. щадить @щебенить несовер. засыпаць шчэбенем (друзам) @щебёнка разг., см. щебень @щебёночный шчэбеневы, друзавы @щебень шчэбень, -ню муж., друз, род. друзу муж. @щебет прям., перен. шчэбет, -ту муж. @щебетание шчабятанне, -ння ср. @щебетать несовер. прям., перен. шчабятаць
птицы щебечут птушкі шчабечуць
дети щебечут дзеці шчабечуць @щебетун прям., перен. разг. шчабятун, -бетуна муж. @щебетунья прям., перен. разг. шчабятуха, -хі жен., шчабятушка, -кі жен. @щебетуха прост. шчабятуха, -хі жен. @щебневой шчэбневы, друзавы @щебнеочистительный шчэбенеачышчальны
щебнеочистительная машина шчэбенеачышчальная машына @щебнистый шчабняваты, друзаваты @щеглёнок зоол.
1. (птенец щегла) шчыгляня и шчыглянё, -няці ср.
2. уменьш. шчыглік, -ка муж. @щегловка шчыгліха, -хі жен. @щеглятник шчыглятнік, -ка муж. @щеглячий шчыглячы @щегол зоол. шчыгол, -гла муж. @щеголевато нареч. франтавата, фарсіста @щеголеватость франтаватасць, -ці жен., фарсістасць, -ці жен. @щеголеватый франтаваты, фарсісты @щеголиха франціха, -хі жен., фарсуха, -хі жен. @щёголь
1. франт, род. франта муж., фарсун, -на муж.
2. зоол. шчогаль, -ля муж. @щегольнуть совер. однокр. прям., перен. пафранціць, пафарсіць, фарсануць; (хвастнуть) пахваліцца, павыхваляцца @щегольски нареч. франтавата, фарсіста @щегольской франтаваты, фарсісты @щегольство ср. франтаўство, -ва ср., форс, род. форсу муж. @щеголянье ср. форс, род. форсу муж., выхвалянне, -ння ср. @щеголять несовер. прям., перен. франціць, фарсіць; (хвастаться) выхваляцца
щеголять нарядами выхваляцца ўборамі @щедро нареч. в разн. знач. шчодра
щедро одарить шчодра абдарыць (надарыць)
щедро обещать шчодра абяцаць @щедрость шчодрасць, -ці жен., шчадрота, -ты жен. @щедроты уст. шчодрасці, -цей ед. нет
от своих щедрот ирон. ад сваіх шчодрасцей @щедрый в разн. знач. шчодры
щедрый на обещания шчодры на абяцанні
щедрые дары шчодрыя дары
щедрой рукой шчодрай рукой @щека в разн. знач. шчака, -кі жен., мн. шчокі, род. шчок
румяные щёки румяныя шчокі
щёки блока тех. шчокі блока
есть (уписывать) за обе щеки есці папоўніцы @щекастый разг. шчакаты, мардаты @щеколда клямка, -кі жен. @щёкот (птичий) пошчак, -ку муж., шчэбет, -ту муж. @щекотание
I прям., перен. казытанне, -ння ср.
II ср. (птичье) пошчак, -ку муж., шчабятанне, -ння ср. @щекотать
I несовер. прям., перен. казытаць
у меня в горле щекочет у мяне ў горле казыча
щекотать чьё-либо самолюбие казытаць чыё-небудзь самалюбства
II несовер. (о птицах) шчабятаць @щекотка жен. козыт, -ту муж. @щекотливо нареч. казытліва @щекотливость перен. далікатнасць, -ці жен. @щекотливый
1. разг. уст. казытлівы
2. перен. далікатны
щекотливый вопрос далікатнае пытанне
щекотлив в денежных делах далікатны ў грашовых справах
щекотливое обстоятельство далікатная акалічнасць
щекотливое положение далікатнае становішча @щекотно безл. в знач. сказ. разг. козытна @щелеватый шчылісты, шчылінаваты @щелевой
1. (относящийся к щели) шчылінны
2. лингв. шчылінны, фрыкатыўны @щелинный лингв. см. щелевой 2 @щелистый шчылісты, шчылінаваты @щёлк
1. межд. пстрык; шчоўк; лясь; цмок; луск; цёх; см. щёлкать
2. (действие) разг. см. щёлканье @щёлка шчылінка, -кі жен. @щёлканье
1. пстрыканне, -ння ср.
2. пстрыканне, -ння ср.; лясканне, -ння ср.; шчоўканне, -ння ср.; цоканне, -ння ср.
3. лусканне, -ння ср., лузанне, -ння ср.
4. шчоўканне, -ння ср., цёхканне, -ння ср.; см. щёлкать @щёлкать несовер.
1. (давать щелчки) пстрыкаць
2. (производить звук - пальцами) пстрыкаць; (кнутом, зубами) ляскаць; (пружиной, замком, о пружине, о замке) шчоўкаць; (языком) цмокаць; (шпорами, каблуками) цокаць
3. (грызть орехи и т.п.) лузаць
4. (петь - о птицах) шчоўкаць, обл. цёхкаць @щелкать несовер. лускаць, лузаць @щёлкнуть совер. однокр.
1. (дать щелчок) пстрыкнуць
2. (произвести звук) пстрыкнуць; ляснуць; шчоўкнуць; цмокнуць; цокнуць
3. (орех и т.п.) луснуць
4. шчоўкнуць, цёхнуць; см. щёлкать @щелкопёр муж. уст. пренебр. пісака, -кі муж., жен. @щелкун
1. зоол. шчаўкун, -на муж.
2. перен. (о человеке) разг. пстрыкун, -на муж. @щелкунчик шчаўкунчык, -ка муж. @щёлок шчолак, -ку муж., луг, род. лугу муж. @щелочение (щёлочью) шчалачэнне, -ння ср.; (щёлоком) лугаванне, -ння ср. @щелочить несовер. (щёлочью) шчалачыць; (щёлоком) лугаваць @щелочиться страд. шчалачыцца; лугавацца @щелочной (относящийся к щёлочи) шчолачны; (относящийся к щёлоку) лугавы
щелочная реакция шчолачная рэакцыя
щелочная вода лугавая вада, шчолак, луг @щёлочность хим. шчолачнасць, -ці жен., мн. нет @щёлочь хим. шчолач, -чы жен. @щелчок муж. прям., перен. пстрычка, -кі жен.
щелчок выключателя пстрычка выключацеля
щелчок по самолюбию пстрычка па самалюбству @щель шчыліна, -ны жен.
голосовая щель анат. галасавая шчыліна @щемить несовер.
1. (сжимать) шчаміць
2. перен. сціскаць
эта песня щемит сердце гэта песня сціскае сэрца
3. безл. шчымець; (болеть) балець; (ныть) ныць
щемит грудь шчыміць у грудзях, грудзі ныюць (баляць) @щемящий
1. прич. які (што) шчэміць; які (што) сціскае; які (што) шчыміць; які (што) баліць; які (што) ные; см. щемить
2. прил. шчымлівы @щениться несовер. шчаніцца @щённая сущ. шчэнная, -ннай жен. @щенок муж. прям., перен. шчаня и шчанё, -няці ср., шчанюк, -ка муж. @щенячий шчанячы @щепа
1. см. щепка 1
2. см. щепка 2
3. собир. (щепяные изделия) дранка, -кі жен.
разбить в щепы разбіць на друзачкі @щепальный спец. шчапальны @щепать несовер. шчапаць @щепаться страд. шчапацца @щепетильно нареч.
1. патрабавальна, вытанчана; модна
2. педантычна, дробязна
3. прынцыпова, карэктна
4. далікатна; см. щепетильный 2-5 @щепетильность
1. патрабавальнасць, -ці жен., вытанчанасць, -ці жен.; моднасць, -ці жен.
2. педантычнасць, -ці жен., дробязнасць, -ці жен.
3. прынцыповасць, -ці жен., карэктнасць, -ці жен.
4. далікатнасць, -ці жен.; см. щепетильный 2-5 @щепетильный
1. уст. (галантерейный) галантарэйны; (парфюмерный) парфумны
2. уст. (изысканный) патрабавальны, вытанчаны; (модный) модны
3. уст. (придирчиво-педантичный) педантычны, дробязны
4. (принципиальный, корректный) прынцыповы, карэктны
5. (деликатный) далікатны @щепка
1. трэска, -кі жен., шчэпка, -кі жен.
2. собир. трэскі, -сак, шчэпкі, -пак мн.
худой как щепка худы як шчэпка
лес рубят - щепки летят погов. лес сякуць - трэскі ляцяць @щепной драўляны
щепная посуда драўляная пасуда
щепные изделия драўляныя вырабы @щепотка жен. см. щепоть @щепоть жен.
1. тры пальцы
2. (крупинка) дробка, -кі жен.; (чуток) каліва, -ва ср. @щепяной уст. драўляны
щепяной товар драўляны тавар @щербатый
1. (со щербиной) шчарбаты
2. (рябой) разг. рабы, васпаваты @щербина
1. (зазубрина) шчарбіна, -ны жен.
2. (рябинка на лице) разг. рабацінка, -кі жен., воспінка, -кі жен. @щерить несовер. разг.
1. (оскаливать) шчэрыць, вышчараць, вышчэрваць, скаліць, выскаляць, выскальваць
2. (топорщить) тапырыць
щерить шерсть тапырыць шэрсць @щериться разг.
1. (оскаливаться) шчэрыцца, вышчарацца, вышчэрвацца, скаліцца, выскаляцца, выскальвацца
2. (топорщиться) тапырыцца @щетина жен. прям., перен. шчацінне, -ння ср., шчэць, род. шчэці жен.
свиная щетина свіное шчацінне, свіная шчэць
волосы щетиной валасы шчаціннем @щетинистый шчаціністы @щетинить несовер. шчацініць, тапырыць @щетиниться прям., перен. шчацініцца, тапырыцца @щетинка
1. уменьш. шчацінка, -кі жен.
2. мн. зоол., бот. вусікі, -каў, ед. вусік, -ка муж.; (бот. - ещё) шчацінкі, -нак, ед. шчацінка, -кі жен. @щетинник бот. мяшэй, -шэю муж. @щетинный шчацінны @щетинолистный шчаціналісты @щетинообразный шчацінападобны @щётка в разн. знач. шчотка, -кі жен.
половая щётка шчотка для падлогі
платяная щётка адзежная шчотка
сапожная щётка шчотка для абутку
аметистовая щётка мин. аметыставая шчотка @щетковидный шчоткападобны @щёткодержатель эл. шчоткатрымальнік, -ка муж. @щёткообразный шчоткападобны @щёточка уменьш. шчотачка, -кі жен. @щёточный шчотачны @Щецин г. Шчэцін, -на муж. @щецинский шчэцінскі @щёчка уменьш.-ласк. шчочка, -кі жен. @щёчный анат. шчочны @щи ед. нет (из капусты) (вараная) капуста; (из зелени) бацвінне, -ння ср.
зелёные щи бацвінне
свежие (ленивые) щи свежая капуста
кислые щи кіслая капуста @щиколка прост. шчыкалатка, -кі жен. @щиколотка шчыкалатка, -кі жен. @щипальный шчыпальны @щипание
1. шчыпанне, -ння ср., шчыканне, -ння ср.
2. (выдёргивание) шчыпанне, -ння ср.; скубанне, -ння ср.
3. скубанне, -ння ср.; см. щипать 1,3,4 @щипанный
1. шчыпаны
2. скубены; см. щипать @щипать несовер.
1. (кожу тела) шчыпаць, разг. шчыкаць
2. (о морозе, о горчице и т.п.) шчыпаць; пячы
3. (обрывать, отрывать) шчыпаць; (траву - ещё) скубці
лошадь щиплет траву конь шчыпле (скубе) траву
4. (раздёргивать, выдёргивать) скубці
щипать курицу скубці курыцу @щипаться
1. шчыпацца
2. страд. шчыпацца; скубціся; см. щипать 3,4 @щипец муж.
1. (верхняя часть стены треугольной формы) архит. шчыт, род. шчыта муж.
2. (верхняя грань в соединении двух скатов крыши) архит., обл. вільчык, -ка муж.
3. охот. морда, -ды жен., пыса, -сы жен. @щипка жен. разг. шчыпанне, -ння ср.; скубанне, -ння ср.; см. щипать 3 @щипковый муз. шчыпковы
щипковые инструменты шчыпковыя інструменты @щипнуть совер. однокр.
1. (кожу тела) шчыпнуць, ушчыпнуць
2. (о морозе, о горчице и т.п.) шчыпнуць, ушчыпнуць; пекануць
3. шчыпнуць; скубануць, скубнуць; см. щипать 1-3 @щипок в разн. знач. шчыпок, -пка муж. @щипцовый архит., обл. вільчыкавы; двухсхільны @щипцы
1. шчыпцы, -цаў ед. нет
2. (технические) абцугі, -гоў ед. нет @щипчики уменьш.
1. шчыпчыкі, -каў ед. нет
2. (технические) абцужкі, -коў ед. нет @щит в разн. знач. шчыт, род. шчыта муж.
воин со щитом воін са шчытам
щит для снегозадержания шчыт для снегазатрымання
щит плотины шчыт плаціны
распределительный щит размеркавальны шчыт
стрельба по щитам стральба па шчытах
поднять на щит падняць на шчыт
(вернуться) со щитом или на щите (вярнуцца) са шчытом ці на шчыце @щитковый спец. шчытковы @щитовидный анат. шчытападобны
щитовидная железа шчытападобная залоза @щитовка зоол. шчытоўка, -кі жен. @щитовник муж. бот. папараць, -ці жен. @щитовой в разн. знач. шчытавы @щиток в разн. знач. шчыток, -тка муж. @щитолистник бот. шчыталіснік, -ка муж. @щитомордник зоол. шчытаморднік, -ка муж. @щитоносец
I ист. шчытаносец, -сца муж.
II зоол. шчытаносец, -сца муж. @щитоноска зоол. шчытаноска, -кі жен. @щитообразный шчытападобны @щитохвостый зоол. шчытахвосты
щитохвостые змеи шчытахвостыя змеі @щука жен. шчупак, -ка муж.
на то и щука в море, чтоб карась не дремал посл. на тое і шчупак у моры, каб карась не драмаў @щуковые мн. сущ. зоол. шчупаковыя, -вых @щукообразные мн. сущ. зоол. шчупакападобныя, -ных @щуп тех. шчуп, род. шчупа муж. @щупальце зоол. перен. шчупальца, -ца ср. @щупанье
1. мацанне, -ння ср.
2. шчупанне, -ння ср., мацанне, -ння ср., абмацванне, -ння ср.; праслухоўванне, -ння ср.
3. шчупанне, -ння ср., прашчупванне, -ння ср.; см. щупать @щупать несовер.
1. (прикасаться, трогать с целью осмотра) мацаць
щупать пульс мацаць пульс
2. (исследовать щупом) шчупаць, мацаць, абмацваць; (прослушивать) праслухоўваць
щупать поле миноискателем праслухоўваць поле мінашукальнікам
3. перен. (присматриваться, изучать) разг. шчупаць, прашчупваць @щупик зоол. шчупік, -ка муж. @щуплый в разн. знач. шчуплы @щур
I муж. зоол. шчур, род. шчура муж.
II этногр. шчур, род. шчура муж. @щурёнок зоол. шчупачок, -чка муж. @щурить несовер. жмурыць @щуриться жмурыцца @щучий шчупаковы, шчупачыны
по щучьему веленью па шчупаковай волі, на шчупакова казанне @Щучин г. Шчучын, -на муж. @щучинский шчучынскі @Щучинский район Шчучынскі раён @щучка
I жен. уменьш. шчупачок, -чка муж.
II бот. вострыца, -цы жен. @э межд. разг.
1. (при возражении) э
э, позвольте, я расскажу э, дазвольце, я раскажу
2. (при выражении изумления, недоверия и т.п.) ого, эге
э, куда хватили! ого (эге), куды хапілі
3. (при выражении решимости) ат, э
э, была не была ат (э), хай будзе, што будзе (было не было) @эбеновые мн. сущ. бот. эбенавыя, -вых @эбеновый эбенавы
эбеновое дерево бот. эбенавае дрэва @эбонит тех. эбаніт, -ту муж. @эбонитовый эбанітавы @Эбро р. Эбра нескл., жен. @эбулиоскоп хим. эбуліяскоп, -па муж. @эбулиоскопический эбуліяскапічны @эбулиоскопия хим. эбуліяскапія, -піі жен. @эвакопункт (эвакуационный пункт) эвакапункт, -та муж. (эвакуацыйны пункт) @эвакуатор эвакуатар, -ра муж. @эвакуационный эвакуацыйны @эвакуация эвакуацыя, -цыі жен. @эвакуированный
1. прич., прил. эвакуіраваны
2. сущ. эвакуіраваны, -нага муж. @эвакуировать совер., несовер. эвакуіраваць @эвакуироваться
1. совер., несовер. эвакуіравацца
2. страд. эвакуіравацца @эвальвация фин. эвальвацыя, -цыі жен. @эвапоратор гидр. эвапаратар, -ра муж. @эвапорация гидр. эвапарацыя, -цыі жен. @эвапорометр гидр. эвапарометр, -ра муж. @эвдемонизм филос. эўдэманізм, -му муж. @эвдемонист филос. эўдэманіст, -та муж. @эвдемонистический эўдэманістычны @эвдиалит мин. эўдыяліт, -ту муж. @эвдиометр физ. эўдыёметр, -ра муж. @эвекция астр. эвекцыя, -цыі жен. @эвен эвен, -на муж. @эвенк эвенк, -ка муж. @эвенка эвенка, -кі жен. @эвенкийка эвенкійка, -кі жен. @эвенкийский эвенкійскі @Эвенкийский автономный округ Эвенкійская аўтаномная акруга @эвенский эвенскі @эвентуальный эвентуальны @Эверест (гора) Эверэст, -та муж. @эвкалипт бот. эўкаліпт, род. эўкаліпта и (о древесине и собир.) эўкаліпту муж. @эвкалиптовый бот. эўкаліптавы
эвкалиптовое масло эўкаліптавы алей @эвклаз мин. эўклаз, -зу муж. @эвклазовый эўклазавы @ЭВМ (электронная вычислительная машина) ЭВМ (электронная вылічальная машына) @эвольвента мат. эвальвента, -ты жен., разгортвальная крывая @эволюта мат. эвалюта, -ты жен. @эволюционизм эвалюцыянізм, -му муж. @эволюционирование эвалюцыяніраванне, -ння ср. @эволюционировать совер., несовер. эвалюцыяніраваць @эволюционист эвалюцыяніст, -та муж. @эволюционистический эвалюцыяністычны @эволюционистский эвалюцыянісцкі @эволюционный эвалюцыйны
эволюционная теория эвалюцыйная тэорыя @эволюция в разн. знач. эвалюцыя, -цыі жен.
эволюция вида эвалюцыя віду
эволюция искусства эвалюцыя мастацтва
эволюция и революция - два необходимых элемента диалектического развития филос. эвалюцыя і рэвалюцыя - два неабходныя элементы дыялектычнага развіцця @эврика межд. эўрыка @эвристика книжн. эўрыстыка, -кі жен. @эвристический эўрыстычны @эвристичность эўрыстычнасць, -ці жен. @эвристичный эўрыстычны @эвритмия мед. и пр. эўрытмія, -міі жен. @эвстатический геол. эўстатычны @эвтектика хим. эўтэктыка, -кі жен. @эвтектический эўтэктычны @эвфемизм лингв. эўфемізм, -му муж. @эвфемистический эўфемістычны @эвфоника лит. эўфоніка, -кі жен. @эвфонический эўфанічны @эвфония лит. эўфанія, -ніі жен. @эвфуизм лит., ист. эўфуізм, -му муж. @эвфуистический эўфуістычны @эгалитаризм полит. эгалітарызм, -му муж. @эгалитарист полит. эгалітарыст, -та муж. @эгалитарный эгалітарны @эге межд. разг. эге @эге-ге межд. разг. эге-ге @Эгейское море Эгейскае мора @эгида миф., перен. эгіда, -ды жен.
под эгидой пад эгідай @эгоизм эгаізм, -му муж. @эгоист эгаіст, -та муж. @эгоистически нареч. эгаістычна @эгоистический эгаістычны @эгоистично нареч. эгаістычна @эгоистичность эгаістычнасць, -ці жен. @эгоистичный эгаістычны @эгоистка эгаістка, -кі жен. @эголитаризм эгалітарызм, -му муж. @эголитаристический эгалітарыстычны @эготизм эгатызм, -му муж. @эгофутуризм лит. ист. эгафутурызм, -му муж. @эгофутурист эгафутурыст, -та муж. @эгоцентризм эгацэнтрызм, -му муж. @эгоцентрист эгацэнтрыст, -та муж. @эгоцентристка эгацэнтрыстка, -кі жен. @эгоцентрический эгацэнтрычны @эгрет эгрэт, -та муж. @эгретка эгрэтка, -кі жен. @эдак уст., прост. см. этак @эдакий уст., прост. см. этакий @эдельвейс бот. эдэльвейс, -су муж. @эдем книжн. эдэм, -му муж. @эдемский эдэмскі @эдикт ист. эдыкт, -та муж. @эдил ист. эдыл, -ла муж. @Эдинбург г. Эдынбург, -га муж. @эдинбургский эдынбургскі @эдиционный спец. эдыцыйны @эдиция уст. эдыцыя, -цыі жен. @эжектор в разн. знач. эжэктар, -ра муж. @эжекция в разн. знач. эжэкцыя, -цыі жен. @Эзель о-в Эзель, -ля муж.; см. Сааремаа @эзоповский эзопаўскі
эзоповский язык эзопаўская мова @эзотерический эзатэрычны @эзотермизм эзатэрмізм, -му муж. @эзотермический эзатэрмічны @эзофагоскоп мед. эзафагаскоп, -па муж. @эзофагоскопия мед. эзафагаскапія, -піі жен. @эзофаготомия мед. эзафагатамія, -міі жен. @эй межд. гэй @эйнштейний хим. эйнштэйній, -нію муж. @эйфория психол. эйфарыя, -рыі жен. @эк прост.
1. частица бач, вось
эк куда хватили бач (вось) куды хапілі
2. нареч. ах, як; вось як
эк я умаялась ах, як (вось як) я стамілася @Эквадор Эквадор, -ра муж. @эквадорец эквадорац, -рца муж. @эквадорка эквадорка, -кі жен. @Эквадорский Эквадорскі @экватор геогр., астр. экватар, -ра муж.
небесный экватор астр. нябесны экватар @экваториал астр. экватарыял, -ла муж. @Экваториальная Гвинея Экватарыяльная Гвінея @экваториальный экватарыяльны @эквивалент в разн. знач. эквівалент, -ту муж.
деньги являются всеобщим эквивалентом эк. грошы з'яўляюцца ўсеагульным эквівалентам
механический эквивалент тепла физ. механічны эквівалент цяпла @эквивалентность эквівалентнасць, -ці жен. @эквивалентный эквівалентны
эквивалентная стоимость эквівалентная вартасць @эквилибр эквілібр, -ра муж. @эквилибрирование эквілібраванне, -ння ср. @эквилибрировать несовер. эквілібраваць @эквилибрист эквілібрыст, -та муж. @эквилибристика прям., перен. эквілібрыстыка, -кі жен.
эквилибристика на канате эквілібрыстыка на канаце
умственная эквилибристика разумовая эквілібрыстыка @эквилибристический эквілібрыстычны @эквилибристка эквілібрыстка, -кі жен. @эквипотенциальный физ. эквіпатэнцыяльны @экводин муз. эквадзін, -на муж. @экер геод. экер, -ра муж. @экзальтация экзальтацыя, -цыі жен. @экзальтированность экзальтаванасць, -ці жен. @экзальтированный экзальтаваны @экзамен экзамен, -ну муж.
держать экзамен трымаць экзамен
вступительный экзамен уступны экзамен
выпускной экзамен выпускны экзамен @экзаменатор экзаменатар, -ра муж. @экзаменаторский экзаменатарскі @экзаменационный экзаменацыйны @экзаменованный экзаменаваны @экзаменовать несовер. экзаменаваць @экзаменоваться возвр., страд. экзаменавацца @экзаменующийся
1. прич. які (што) экзаменуецца
2. сущ. экзаменацыйнік, -ка муж. @экзарх ист., церк. экзарх, -ха муж. @экзархат ист., церк. экзархат, -ту муж. @экзекватура дипл. экзекватура, -ры жен. @экзекутор уст. экзекутар, -ра муж. @экзекуторский экзекутарскі @экзекуция уст. экзекуцыя, -цыі жен. @экзема мед. экзэма, -мы жен. @экзематозный экзэматозны @экземпляр в разн. знач. экзэмпляр, -ра муж.
в трёх экземплярах у трох экзэмплярах
редкий экземпляр цветка рэдкі экзэмпляр кветкі @экзерсис спец. экзэрсіс, -су муж. @экзистенциализм филос. экзістэнцыялізм, -му муж. @экзистенциалист филос. экзістэнцыяліст, -та муж. @экзистенциалистка экзістэнцыялістка, -кі жен. @экзистенциалистский экзістэнцыялісцкі @экзистенциальный экзістэнцыяльны @экзобиология экзабіялогія, -гіі жен. @экзогамический этнол. экзагамічны @экзогамия этнол. экзагамія, -міі жен. @экзогамный экзагамны @экзогенный геол. экзагенны @экзодерма биол. экзадэрма, -мы жен. @экзокринный физиол. экзакрынны
экзокринные железы экзакрынныя залозы @экзосмос биол. экзосмас, -су муж. @экзот спец. экзот, -та муж. @экзотерический экзатэрычны @экзотермический экзатэрмічны @экзотизм экзатызм, -му муж. @экзотика экзотыка, -кі жен. @экзотический прям., перен. экзатычны
экзотические растения экзатычныя расліны
экзотический костюм экзатычны касцюм @экзотичность экзатычнасць, -ці жен. @экзотичный экзатычны @экзотрофный биол. экзатрофны @экивок эківок, -ку муж.; (намёк) намёк, -ку муж. @экий разг. ах, які; вось (які); такі
экий шалун! ах, які дураслівец!, вось (які) дураслівец!
эко диво! вось (якое) дзіва!
экая (эка) важность! ах, якая вялікая важнасць!, такая важнасць! @экипаж
I (коляска) экіпаж, -жа муж.
ездить в экипаже ездзіць у экіпажы
II (личный состав) экіпаж, -жа муж.
экипаж танка воен. экіпаж танка
флотский экипаж воен., мор. флоцкі экіпаж @экипажный
I экипаж I) экіпажны
экипажный мастер экіпажны майстар
II экипаж II) экіпажны
экипажный командир экіпажны камандзір @экипированный экіпіраваны @экипировать совер., несовер. экіпіраваць @экипироваться
1. совер., несовер. экіпіравацца
2. страд. экіпіравацца @экипировка жен.
1. (действие) экіпіроўка, -кі жен., экіпіраванне, -ння ср.
2. (снаряжение, оборудование) экіпіроўка, -кі жен. @экипировочный экіпіровачны @эклампсический эклампсічны @эклампсия мед. эклампсія, -сіі жен. @экламптический мед. экламптычны @эклектизм филос. эклектызм, -му муж. @эклектик эклектык, -ка муж. @эклектика эклектыка, -кі жен. @эклектицизм см. эклектизм @эклектически нареч. эклектычна @эклектический эклектычны @эклектично нареч. эклектычна @эклектичность эклектычнасць, -ці жен. @эклектичный эклектычны @эклер кул. эклер, -ра муж. @эклиметр геод. экліметр, -ра муж. @эклиптика астр. экліптыка, -кі жен. @эклиптический экліптычны @эклога лит. эклога, -гі жен. @экогенез биол. экагенез, -зу муж. @эколог эколаг, -га муж. @экологически нареч. экалагічна
экологически чистые источники энергии экалагічна чыстыя крыніцы энергіі @экологический биол. экалагічны @экология биол. экалогія, -гіі жен. @эконом уст.
1. эканом, -ма муж.
2. (заведующий хозяйством) аканом, -ма муж. @экономайзер тех. эканамайзер, -ра муж. @экономайзерный эканамайзерны @экономгеография (экономическая география) эканомгеаграфія, -фіі жен. (эканамічная геаграфія) @экономизация книжн. уст. эканамізацыя, -цыі жен. @экономизм полит., ист. эканамізм, -му муж. @экономика в разн. знач. эканоміка, -кі жен.
экономика страны эканоміка краіны
экономика сельского хозяйства эканоміка сельскай гаспадаркі
теневая экономика ценявая эканоміка @экономико-географический эканоміка-геаграфічны @экономико-математический эканоміка-матэматычны @экономико-статистический эканоміка-статыстычны @экономист
1. (специалист в области экономики) эканаміст, -та муж.
2. полит. ист. эканаміст, -та муж. @экономить несовер. в разн. знач. эканоміць
экономить горючее эканоміць гаручае
экономить на материалах эканоміць на матэрыялах @экономиться возвр., страд. эканоміць @экономический в разн. знач. эканамічны
экономическая политика эканамічная палітыка
экономическая география эканамічная геаграфія
экономическое стимулирование эканамічнае стымуляванне @экономичность эканамічнасць, -ці жен. @экономичный эканамічны @экономия в разн. знач. эканомія, -міі жен.
экономия государственных средств эканомія дзяржаўных сродкаў
экономия сырья и материалов эканомія сыравіны і матэрыялаў
политическая экономия палітычная эканомія @экономка уст. аканомка, -кі жен., ахмістрыня, -ні жен. @экономничать несовер. разг. эканомнічаць @экономно нареч. эканомна @экономность эканомнасць, -ці жен. @экономный в разн. знач. эканомны
экономный человек эканомны чалавек
экономный способ уборки урожая эканомны спосаб уборкі ўраджаю @экосистема (экологическая система) экасістэма, -мы жен. (экалагічная сістэма) @экран в разн. знач. экран, -на муж.
экран перед камином экран перад камінам
показывать что-либо на экране паказваць што-небудзь на экране
голубой экран блакітны экран
фильм идёт первым экраном фільм ідзе першым экранам @экранизация кино экранізацыя, -цыі жен. @экранизирование кино экранізаванне, -ння ср. @экранизированный экранізаваны @экранизировать совер., несовер. кино экранізаваць @экранизироваться несовер. страд. экранізавацца @экранирование спец. экраніраванне, -ння ср., экранаванне, -ння ср. @экранированный экраніраваны, экранаваны @экранировать совер., несовер. спец. экраніраваць, экранаваць @экранироваться несовер. страд. экраніравацца, экранавацца @экранировка жен. (действие) экраніроўка, -кі жен., экраніраванне, -ння ср., экранаванне, -ння ср. @экранный экранны @экраноплан ав. экранаплан, -на муж. @эксгаустер тех. эксгаўстар, -ра муж. @эксгумация юр. эксгумацыя, -цыі жен. @эксгумированный эксгумаваны @эксгумировать совер., несовер. юр. эксгумаваць @эксикатор тех. эксікатар, -ра муж. @эксикация тех. эксікацыя, -цыі жен. @экскаватор экскаватар, -ра муж.
гусеничный экскаватор гусенічны экскаватар
шагающий экскаватор шагаючы экскаватар
сверхмощный экскаватор звышмагутны экскаватар @экскаваторный экскаватарны @экскаваторщик экскаватаршчык, -ка муж. @экскаваторщица экскаватаршчыца, -цы жен. @экскавация тех., мед. экскавацыя, -цыі жен. @эксклюзивный эксклюзіўны @экскременты спец. экскрэменты, -таў ед. нет @экскрет физиол. экскрэт, -ту муж. @экскреторный экскрэторны @экскреция физиол. экскрэцыя, -цыі жен. @экскурс экскурс, -су муж. @экскурсант экскурсант, -та муж. @экскурсантка экскурсантка, -кі жен. @экскурсантский экскурсанцкі @экскурсбаза (экскурсионная база) экскурсбаза, -зы жен. (экскурсійная база) @экскурсионный экскурсійны
экскурсионное бюро экскурсійнае бюро
экскурсионный маршрут экскурсійны маршрут @экскурсия в разн. знач. экскурсія, -сіі жен.
экскурсия в музей Ленина экскурсія ў музей Леніна
в музей пришла большая экскурсия у музей прыйшла вялікая экскурсія
экскурсия в далёкое прошлое экскурсія ў далёкае мінулае @экскурсовод экскурсавод, -да муж. @экскурсоводческий экскурсаводчы @экслибрис экслібрыс, -са муж. @экслибрисист экслібрысіст, -та муж. @экслибрисный экслібрысны @экс-министр экс-міністр, -ра муж. @экспансивно нареч. экспансіўна @экспансивность экспансіўнасць, -ці жен. @экспансивный экспансіўны @экспансионизм полит. экспансіянізм, -му муж. @экспансионист полит. экспансіяніст, -та муж. @экспансионистский экспансіянісцкі
экспансионистская политика экспансіянісцкая палітыка @экспансировать совер., несовер. экспансаваць @экспансия в разн. знач. экспансія, -сіі жен. @экспатриант экспатрыянт, -та муж. @экспатриантка экспатрыянтка, -кі жен. @экспатриация экспатрыяцыя, -цыі жен. @экспатриированный экспатрыяваны @экспатриировать совер., несовер. экспатрыяваць @экспатриироваться
1. совер., несовер. экспатрыявацца
2. страд. экспатрыявацца @экспедирование спец. экспедзіраванне, -ння ср. @экспедированный экспедзіраваны @экспедировать совер., несовер. спец. экспедзіраваць @экспедироваться несовер. страд. экспедзіравацца @экспедитор экспедытар, -ра муж. @экспедиторский экспедытарскі @экспедиторша разг. экспедытарка, -кі жен. @экспедиционный в разн. знач. экспедыцыйны
экспедиционный корпус экспедыцыйны корпус
экспедиционные войска экспедыцыйныя войскі
экспедиционная поездка экспедыцыйная паездка
обследовать экспедиционным путём абследаваць экспедыцыйным шляхам @экспедиция жен.
1. (действие) экспедыцыя, -цыі жен., экспедзіраванне, -ння ср.
2. в др. знач. экспедыцыя, -цыі жен.
археологическая экспедиция археалагічная экспедыцыя
газетная экспедиция почтамта газетная экспедыцыя паштамта
спасательная экспедиция выратавальная экспедыцыя
карательная экспедиция карная экспедыцыя @эксперимент прям., перен. эксперымент, -ту муж.
результаты эксперимента рэзультаты (вынікі) эксперыменту @экспериментальный в разн. знач. эксперыментальны
экспериментальные мастерские эксперыментальныя майстэрні
экспериментальный метод эксперыментальны метад
экспериментальная медицина эксперыментальная медыцына
экспериментальный образец эксперыментальны ўзор @экспериментатор эксперыментатар, -ра муж. @экспериментаторский эксперыментатарскі @экспериментаторство эксперыментатарства, -ва ср. @экспериментирование эксперыментаванне, -ння ср. @экспериментировать несовер. эксперыментаваць @эксперт эксперт, -та муж.
судебный эксперт судовы эксперт @экспертиза экспертыза, -зы жен.
медицинская экспертиза медыцынская экспертыза
бухгалтерская экспертиза бухгалтарская экспертыза
производить экспертизу праводзіць экспертызу @экспертный экспертны
экспертная комиссия экспертная камісія @экспираторный лингв. экспіраторны @экспирация спец. экспірацыя, -цыі жен. @эксплантат биол. эксплантат, -та муж. @эксплантационный эксплантацыйны @эксплантация биол. эксплантацыя, -цыі жен. @экспликация спец. эксплікацыя, -цыі жен. @эксплицированный эксплікаваны @эксплицировать совер., несовер. спец. эксплікаваць @эксплицироваться несовер. страд. эксплікавацца @эксплозивный лингв. эксплазіўны @эксплуататор эксплуататар, -ра муж. @эксплуататорский эксплуататарскі @эксплуататорша разг. эксплуататарка, -кі жен. @эксплуатационник спец. эксплуатацыйнік, -ка муж. @эксплуатационный эксплуатацыйны
эксплуатационные расходы эксплуатацыйныя выдаткі @эксплуатация в разн. знач. эксплуатацыя, -цыі жен. @эксплуатирование эксплуатаванне, -ння ср. @эксплуатированный эксплуатаваны @эксплуатировать несовер. в разн. знач. эксплуатаваць
эксплуатировать чужой труд эксплуатаваць чужую працу
эксплуатировать машины эксплуатаваць машыны @эксплуатироваться страд. эксплуатавацца @эксплуатируемый прил. эксплуатуемы @экспозе экспазе нескл., ср. @экспозиметр фото экспазіметр, -ра муж. @экспозитура полит. экспазітура, -ры жен. @экспозиционный в разн. знач. экспазіцыйны @экспозиция в разн. знач. экспазіцыя, -цыі жен. @экспонат экспанат, -та муж.
музейные экспонаты музейныя экспанаты @экспонатный экспанатны @экспонент экспанент, -та муж. @экспонентный экспанентны @экспонирование экспанаванне, -ння ср. @экспонированный экспанаваны @экспонировать совер., несовер. в разн. знач. экспанаваць @экспонироваться несовер. страд. экспанавацца @экспонометр фото экспанометр, -ра муж. @экспонометрический экспанаметрычны @экспорт экспарт, -ту муж. @экспортёр экспарцёр, -ра муж. @экспортирование экспартаванне, -ння ср. @экспортированный экспартаваны @экспортировать совер., несовер. экспартаваць @экспортироваться несовер. страд. экспартавацца @экспортный экспартны
экспортные товары экспартныя тавары @экс-премьер экс-прэм'ер, -ра муж. @экспресс экспрэс, -са муж. @экспресс-диагностика экспрэс-дыягностыка, -кі жен. @экспрессивность экспрэсіўнасць, -ці жен. @экспрессивный экспрэсіўны @экспресс-информация экспрэс-інфармацыя, -цыі жен. @экспрессионизм лит., иск. экспрэсіянізм, -му муж. @экспрессионист лит., иск. экспрэсіяніст, -та муж. @экспрессионистический экспрэсіяністычны @экспрессионистка экспрэсіяністка, -кі жен. @экспрессионистский экспрэсіянісцкі @экспрессия экспрэсія, -сіі жен.
говорить с экспрессией гаварыць з экспрэсіяй @экспрессный экспрэсны; см. экспресс @экспромт экспромт, -та муж. @экспромтом нареч. экспромтам
говорить экспромтом гаварыць экспромтам @экспроприатор экспрапрыятар, -ра муж. @экспроприаторский экспрапрыятарскі @экспроприаторство экспрапрыятарства, -ва ср. @экспроприация экспрапрыяцыя, -цыі жен. @экспроприированный экспрапрыіраваны @экспроприировать совер., несовер. экспрапрыіраваць @экспроприироваться несовер. экспрапрыіравацца @экссудат мед. эксудат, -ту муж. @экссудативный эксудатыўны @экссудация мед. эксудацыя, -цыі жен. @экстаз экстаз, -зу муж.
приводить в экстаз прыводзіць у экстаз
впадать в экстаз упадаць у экстаз @экстатический экстатычны @экстатично нареч. экстатычна @экстатичность экстатычнасць, -ці жен. @экстатичный экстатычны @экстензор анат. экстэнзар, -ра муж. @экстенсивно нареч. экстэнсіўна @экстенсивность экстэнсіўнасць, -ці жен. @экстенсивный экстэнсіўны @экстерн в разн. знач. экстэрн, -на муж. @экстернат экстэрнат, -ту муж. @экстерном нареч. экстэрнам
сдавать экзамены экстерном здаваць экзамены экстэрнам @экстерриториальность юр. экстэрытарыяльнасць, -ці жен.
право экстерриториальности права экстэрытарыяльнасці @экстерриториальный юр. экстэрытарыяльны @экстерьер спец. экстэр'ер, -ру муж. @экстерьерный экстэр'ерны @экстирпатор с.-х. мед. экстырпатар, -ра муж. @экстирпационный экстырпацыйны @экстирпация мед. экстырпацыя, -цыі жен. @экстирпировать совер., несовер. мед. экстырпіраваць @экстра прил. экстра неизм. @экстравагантно нареч. экстравагантна @экстравагантность экстравагантнасць, -ці жен. @экстравагантный экстравагантны @экстрагирование в разн. знач. экстрагаванне, -ння ср. @экстрагированный экстрагаваны @экстрагировать совер., несовер. в разн. знач. экстрагаваць @экстрагироваться
1. совер., несовер. экстрагавацца
2. страд. экстрагавацца @экстрадиция юр. экстрадыцыя, -цыі жен. @экстра-класс экстра-клас, род. экстра-класа муж. @экстракт в разн. знач. экстракт, -ту муж. @экстрактация спец. экстрактацыя, -цыі жен. @экстрактивный экстрактыўны @экстрактный экстрактны @экстрактор тех. и пр. экстрактар, -ра муж. @экстракция спец. экстракцыя, -цыі жен. @экстралингвистический экстралінгвістычны @экстрамодный экстрамодны @экстраординарность экстраардынарнасць, -ці жен. @экстраординарный экстраардынарны @экстраполирование экстрапаліраванне, -ння ср. @экстраполированный экстрапаліраваны @экстраполировать совер., несовер. в разн. знач. экстрапаліраваць @экстраполироваться несовер. страд. экстрапаліравацца @экстраполяция в разн. знач. экстрапаляцыя, -цыі жен. @экстрасенс экстрасэнс, -са муж. @экстрасенсорика экстрасэнсорыка, -кі жен. @экстрасенсорный экстрасэнсорны @экстремальный экстрэмальны
экстремальные условия экстрэмальныя ўмовы
экстремальные воздействия экстрэмальныя ўздзеянні @экстремизм экстрэмізм, -му муж. @экстремист экстрэміст, -та муж. @экстремистский экстрэмісцкі @экстремум мат. экстрэмум, -му муж. @экстренно нареч. в разн. знач. экстранна
экстренно выехать в командировку экстранна выехаць у камандзіроўку @экстренность в разн. знач. экстраннасць, -ці жен.
что за экстренность? што за экстраннасць? @экстренный в разн. знач. экстранны
экстренный поезд экстранны поезд
экстренный выпуск газеты экстранны выпуск газеты @эксудат см. экссудат @эксудативный см. экссудативный @эксудация см. экссудация @эксцентриада театр. эксцэнтрыяда, -ды жен. @эксцентризм театр. эксцэнтрызм, -му муж. @эксцентрик
I театр. эксцэнтрык, -ка муж.
II тех. эксцэнтрык, -ка муж. @эксцентрика см. эксцентриада @эксцентриковый тех. эксцэнтрыкавы
эксцентриковый диск эксцэнтрыкавы дыск @эксцентрический
I
1. театр. эксцэнтрычны
2. (необычный, странный) эксцэнтрычны
эксцентрический поступок эксцэнтрычны ўчынак
II мат. эксцэнтрычны @эксцентрично нареч. эксцэнтрычна; см. эксцентричный I @эксцентричность
I эксцэнтрычнасць, -ці жен.; см. эксцентричный I
II эксцэнтрычнасць, -ці жен.; см. эксцентричный II @эксцентричный
I (необычный) эксцэнтрычны
II тех. эксцэнтрычны @эксцесс эксцэс, -су муж.
предотвратить всякие эксцессы папярэдзіць усякія эксцэсы @экс-чемпион экс-чэмпіён, -на муж. @экс-чемпионка экс-чэмпіёнка, -кі жен. @эктогенез эктагенез, -зу муж. @эктодерма биол. эктадэрма, -мы жен. @экю (монета) экю нескл., муж., ср. @эластик эластык, -ку муж. @эластиковый эластыкавы @эластин биол. эласцін, -ну муж. @эластиновый эласцінавы @эластический эластычны @эластично нареч. эластычна @эластичность прям., перен. эластычнасць, -ці жен.
эластичность движения эластычнасць руху @эластичный прям., перен. эластычны @эластомер тех. эластамер, -ра муж. @элеватор в разн. знач. элеватар, -ра муж. @элеваторный элеватарны @элеваторщик элеватаршчык, -ка муж. @элегантно нареч. элегантна @элегантность элегантнасць, -ці жен. @элегантный элегантны @элегист элегіст, -та муж. @элегически нареч. элегічна @элегический элегічны @элегично нареч. элегічна @элегичность элегічнасць, -ці жен. @элегичный элегічны @элегия лит., муз. элегія, -гіі жен. @элективный спец. электыўны @электризация электрызацыя, -цыі жен. @электризованный электрызаваны @электризовать совер., несовер. в разн. знач. электрызаваць @электризоваться
1. совер., несовер. электрызавацца
2. страд. электрызавацца @электрик
I (электрик) сущ. в разн. знач. электрык, -ка муж.
инженер-электрик інжынер-электрык
рабочий-электрик рабочы-электрык
II (электрик) прил. (цвет) электрык неизм. @электринный электрынны @электрино физ. электрына нескл., ср. @электрификатор электрыфікатар, -ра муж. @электрификация электрыфікацыя, -цыі жен. @электрифицирование электрыфікаванне, -ння ср. @электрифицированный электрыфікаваны @электрифицировать совер., несовер. электрыфікаваць @электрифицироваться
1. совер., несовер. электрыфікавацца
2. страд. электрыфікавацца @электрический в разн. знач. электрычны @электричество ср. электрычнасць, -ці жен. @электричка разг. электрычка, -кі жен. @электроакустика электраакустыка, -кі жен. @электроакустический электраакустычны @электроаппаратура электраапаратура, -ры жен. @электроаэрозоль электрааэразоль, -ля муж. @электроаэрозольный электрааэразольны @электробалалайка электрабалалайка, -кі жен. @электробигуди электрабігудзі нескл., мн. @электробритва электрабрытва, -вы жен. @электробур электрабур, -ра муж. @электробытовой электрабытавы
электробытовые приборы электрабытавыя прыборы (прылады) @электровакуумный электравакуумны @электровалентный электравалентны @электровибратор электравібратар, -ра муж. @электровоз электравоз, -за муж. @электровоздухораспределитель электрапаветраразмеркавальнік, -ка муж. @электровозный электравозны @электровозостроение электравозабудаванне, -ння ср. @электровозостроительный электравозабудаўнічы @электровооружённость электраўзброенасць, -ці жен. @электровосстановление электрааднаўленне, -ння ср. @электровычислительный электравылічальны @электрогазоочистка электрагазаачыстка, -кі жен. @электрогастрография мед. электрагастраграфія, -фіі жен. @электрогенератор электрагенератар, -ра муж. @электрогидравлический тех. электрагідраўлічны @электрогитара электрагітара, -ры жен. @электроглянцеватель фото электраглянцавальнік, -ка муж. @электрографический электраграфічны @электрография спец. электраграфія, -фіі жен. @электрогрелка электрагрэлка, -кі жен. @электрод электрод, -да муж. @электродвигатель электрарухавік, -ка муж. @электродвижущий прил. физ. электрарухаючы, электрарухальны @электродетонатор воен. электрадэтанатар, -ра муж. @электродиагностика мед. электрадыягностыка, -кі жен. @электродинамика физ. электрадынаміка, -кі жен. @электродинамический электрадынамічны @электродинамометр эл. электрадынамометр, -ра муж. @электродный электродны @электродоение электрадаенне, -ння ср. @электродоилка электрадаілка, -кі жен. @электродоильный электрадаільны @электродойка жен. электрадаенне, -ння ср. @электродрель жен. тех. электрадрыль, -ля муж. @электродренаж тех. электрадрэнаж, -жу муж. @электродуга физ. электрадуга, -гі жен. @электродуговой тех. электрадугавы @электроёмкий физ. и пр. электраёмісты @электроёмкость физ. электраёмістасць, -ці жен. @электрозавод электразавод, -да муж. @электрозакалка жен. электрагартаванне, -ння ср., электразагартоўка, -кі жен. @электроизгородь электразагарадзь, -дзі жен. @электроизмерительный электравымяральны @электроизолирующий прил. электраізаляцыйны @электроизоляционный электраізаляцыйны @электроизоляция электраізаляцыя, -цыі жен. @электроимпульсный электраімпульсны @электроинструмент электраінструмент, -та муж. @электроискровой электраіскравы @электрокабель электракабель, -лю муж. @электрокамин электракамін, -на муж. @электрокапиллярность физ. электракапілярнасць, -ці жен. @электрокапиллярный электракапілярны @электрокар муж. тех. электракары, -раў ед. нет @электрокара жен. тех. электракары, -раў ед. нет @электрокардиограмма мед. электракардыяграма, -мы жен. @электрокардиограф мед. электракардыёграф, -фа муж. @электрокардиографический электракардыяграфічны @электрокардиография мед. электракардыяграфія, -фіі жен. @электрокардиоскоп мед. электракардыяскоп, -па муж. @электрокардиостимулятор электракардыястымулятар, -ра муж. @электрокинетический физ. электракінетычны @электрокипятильник электракіпяцільнік, -ка муж. @электрокоагуляция электракаагуляцыя, -цыі жен. @электроконтактный электракантактны @электрокопировальный электракапіравальны
электрокопировальный станок электракапіравальны станок @электрокорунд электракарунд, -ду муж. @электрокофеварка электракафяварка, -кі жен., электракававарка, -кі жен. @электрокофеварочный электракафяварачны, электракававарачны
электрокофеварочная машина электракафяварачная (электракававарачная) машына @электрокофейник электракафейнік, -ка муж. @электрокофемолка электракавамолка, -кі жен., электракафямолка, -кі жен. @электрокран электракран, -на муж. @электрокраскораспылитель электрафарбараспыляльнік, -ка муж. @электролампа электралямпа, -пы жен. @электроламповый электралямпавы
электроламповый завод электралямпавы завод @электролебёдка тех. электралябёдка, -кі жен. @электролечебница электралячэбніца, -цы жен. @электролечебный электралячэбны @электролечение электралячэнне, -ння ср. @электролиз хим. электроліз, -зу муж. @электролизёр хим. электралізёр, -ра муж. @электролизёрный электралізёрны @электролизник спец. электролізнік, -ка муж. @электролизный хим. электролізны @электролиния электралінія, -ніі жен. @электролит хим. электраліт, -ту муж. @электролитический электралітычны
электролитическая ванна электралітычная ванна @электролитный электралітны @электролюминесцентный электралюмінесцэнтны @электролюминесценция физ. электралюмінесцэнцыя, -цыі жен. @электромагистраль электрамагістраль, -лі жен. @электромагнетизм физ. электрамагнетызм, -му муж. @электромагнетический электрамагнетычны @электромагнит электрамагніт, -та муж. @электромагнитный электрамагнітны @электромашина электрамашына, -ны @электромашинный электрамашынны @электромашиностроение электрамашынабудаванне, -ння ср. @электромашиностроительный электрамашынабудаўнічы @электрометаллургический электраметалургічны @электрометаллургия электраметалургія, -гіі жен. @электрометр физ. электрометр, -ра муж. @электрометрический электраметрычны @электрометрия физ. электраметрыя, -рыі жен. @электромеханик электрамеханік, -ка муж. @электромеханика электрамеханіка, -кі жен. @электромеханический электрамеханічны @электромиксер электраміксер, -ра муж. @электромобиль тех. электрамабіль, -ля муж. @электромолотилка с.-х. электрамалатарня, -ні жен. @электромолоток электрамалаток, -тка муж. @электромолотьба с.-х. электрамалацьба, -бы жен. @электромонтаж электрамантаж, -жу муж. @электромонтажник спец. электрамантажнік, -ка муж. @электромонтажница электрамантажніца, -цы жен. @электромонтажный электрамантажны @электромонтёр электраманцёр, -ра муж. @электромотор электраматор, -ра муж. @электромоторный электраматорны @электромузыкальный электрамузычны
электромузыкальный инструмент электрамузычны інструмент @электрон
1. физ. электрон, -на муж.
2. (сплав) мет. электрон, -ну муж. @электронагревательный электранагравальны
электронагревательный прибор электранагравальны прыбор @электронаркоз мед. электранаркоз, -зу муж. @электронасос муж. тех. электрапомпа, -пы жен. @электрон-вольт физ. электрон-вольт, род. электрон-вольта муж. @электроника физ. электроніка, -кі жен. @электронно-вычислительный электронна-вылічальны @электронно-измерительный электронна-вымяральны @электронно-ионный физ., хим. электронна-іонны @электронно-лучевой физ. электронна-прамянёвы @электронно-микроскопический электронна-мікраскапічны @электронно-оптический электронна-аптычны @электронно-счётный физ. электронна-лічыльны @электронно-ядерный электронна-ядзерны @электронный в разн. знач. электронны @электронограмма электронаграма, -мы жен. @электронографический электронаграфічны @электронография электронаграфія, -фіі жен. @электронож мед. электранож, -нажа муж. @электронщик разг. электроншчык, -ка муж. @электрообменник электраабменнік, -ка муж. @электрообмотка электраабмотка, -кі жен. @электрообогреваемый прил. электраабагравальны
электрообогреваемый костюм электраабагравальны касцюм @электрообогревающий прил. см. электрообогреваемый @электрообогреватель электраабагравальнік, -ка муж. @электрооборудование электраабсталяванне, -ння ср. @электрооптика физ. электраоптыка, -кі жен. @электрооптический электрааптычны @электроорган муз. электраарган, -на муж. @электроосветительный электраасвятляльны @электроосвещение электраасвятленне, -ння ср. @электроотрицательный физ. электраадмоўны @электропатрон электрапатрон, -на муж. @электропаяльник электрапаяльнік, -ка муж. @электропередача в разн. знач. электроперадача, -чы жен. @электропечь мет. электрапеч, -чы жен. @электропила электрапіла, -лы жен. @электропильщик электрапільшчык, -ка муж. @электропитание электрасілкаванне, -ння ср. @электроплавильный электраплавільны @электроплавильщик спец. электраплавільшчык, -ка муж. @электроплавка мет электраплаўка, -кі жен. @электроплита электрапліта, -ты жен. @электроплитка электраплітка, -кі жен. @электропневматический физ., тех. электрапнеўматычны @электропогрузчик электрапагрузчык, -ка муж. @электроподогрев электрападагрэў, -рэву муж. @электроподогреватель электрападагравальнік, -ка муж. @электроподстанция электрападстанцыя, -цыі жен. @электроподъёмный электрапад'ёмны @электропоезд электрапоезд, -да муж., электрацягнік, -ка муж. @электроположительный физ. электрададатны @электрополотенце ср. электраручнік, -ка муж. @электрополотёр электрапалацёр, -ра муж. @электропредохранитель электразасцерагальнік, -ка муж. @электроприбор электрапрыбор, -ра муж. @электропривод электрапрывод, -да муж. @электропровод электрапровад, -ду муж. @электропроводимость физ. электраправоднасць, -ці жен. @электропроводка электраправодка, -кі жен. @электропроводность физ. электраправоднасць, -ці жен. @электропроводный электраправодны @электропроводящий прил. физ. электраправодны, электраправодзячы @электропрогрев электрапрагрэў, -рэву муж. @электропроигрыватель электрапрайгравальнік, -ка муж. @электропромышленность электрапрамысловасць, -ці жен. @электропрофилирование тех. электрапрафіляванне, -ння ср. @электропылесос электрапыласос, -са муж. @электроразведка геол. электраразведка, -кі жен. @электроразведочный электраразведачны @электроразрядный тех. электраразрадны @электрораспределительный электраразмеркавальны @электрореактивный тех. электрарэактыўны @электрорезка мет. электрарэзка, -кі жен. @электроремонтный электрарамонтны @электроретинограмма мед. электрарэтынаграма, -мы жен. @электроретинография электрарэтынаграфія, -фіі жен. @электрорубанок электрарубанак, -нка муж. @электросамовар электрасамавар, -ра муж. @электросварка электразварка, -кі жен. @электросварочный электразварачны @электросварщик электразваршчык, -ка муж. @электросверло ср. электрасвердзел, -дла муж. @электросвет муж. электрасвятло, -ла ср. @электросветильник муж. электрасвяцільня, -ні жен. @электросветоводолечение мед. электрасвятловодалячэнне, -ння ср. @электросвязь электрасувязь, -зі жен. @электросеть электрасетка, -кі жен. @электросила электрасіла, -лы жен. @электросиловой электрасілавы
электросиловая подстанция электрасілавая падстанцыя
электросиловое хозяйство электрасілавая гаспадарка
электросиловой оборот электрасілавы абарот @электросинтез хим. электрасінтэз, -зу муж. @электросистема электрасістэма, -мы жен. @электроскоп физ. электраскоп, -па муж. @электроскопический электраскапічны @электроснабжение электразабеспячэнне, -ння ср. @электросон мед. электрасон, -сну муж. @электросталеплавильный мет. электрасталеплавільны @электросталь мет. электрасталь, -лі жен. @электростанция электрастанцыя, -цыі жен. @электростатика физ. электрастатыка, -кі жен. @электростатический электрастатычны
электростатические явления электрастатычныя з'явы @электростимулятор мед. электрастымулятар, -ра муж. @электростимуляция мед. электрастымуляцыя, -цыі жен. @электрострижка электрастрыжка, -кі жен.
электрострижка овец электрастрыжка авечак @электрострикция физ. электрастрыкцыя, -цыі жен. @электросушилка электрасушылка, -кі жен. @электросчётный тех. электралічыльны
электросчётная машина электралічыльная машына @электросчётчик электралічыльнік, -ка муж. @электротабло электратабло, -ла ср. @электротерапевтический мед. электратэрапеўтычны @электротерапия мед. электратэрапія, -піі жен. @электротермист спец. электратэрміст, -та муж. @электротермический электратэрмічны @электротермия электратэрмія, -міі жен. @электротехник электратэхнік, -ка муж.
инженер-электротехник інжынер-электратэхнік @электротехника электратэхніка, -кі жен. @электротехнический электратэхнічны
электротехническая промышленность электратэхнічная прамысловасць @электротовары мн. электратавары, -раў @электроток электраток, -ку муж. @электротон физ. электратон, -ну муж. @электротрактор электратрактар, -ра муж. @электротранспорт электратранспарт, -та муж. @электротранспортный электратранспартны @электротяга электрацяга, -гі жен. @электротяговый электрацягавы @электроустановка электраўстаноўка, -кі жен. @электроутюг электрапрас, -са муж. @электрофизиолог электрафізіёлаг, -га муж. @электрофизиологический электрафізіялагічны @электрофизиология электрафізіялогія, -гіі жен. @электрофильтр электрафільтр, -ра муж. @электрофон муз. электрафон, -на муж. @электрофор физ. электрафор, -ра муж. @электрофорез мед. электрафарэз, -зу муж. @электрохимик электрахімік, -ка муж. @электрохимический электрахімічны @электрохимия электрахімія, -міі жен. @электрохирургия мед. электрахірургія, -гіі жен. @электроход электраход, -да муж. @электроходный электраходны @электрохозяйство ср. электрагаспадарка, -кі жен. @электрохолодильник электрахаладзільнік, -ка муж. @электрочасы мн. электрагадзіннік, -ка муж. @электрошкаф муж. электрашафа, -фы жен. @электрошлаковый мет. электрашлакавы @электрошок мед. электрашок, -ку муж. @электрошоковый электрашокавы
электрошоковая терапия электрашокавая тэрапія
электрошоковая дубинка электрашокавая дубінка @электроэнергетика электраэнергетыка, -кі жен. @электроэнергетический электраэнергетычны @электроэнергия электраэнергія, -гіі жен. @электроэнцефалограмма мед. электраэнцэфалаграма, -мы жен. @электроэнцефалография мед. электраэнцэфалаграфія, -фіі жен. @электроэрозионный геол., мед. электраэразійны @элемент
1. в разн. знач. элемент, -та муж.
2. (основные начала чего-либо) элементы, -таў ед. нет
элементы математики элементы матэматыкі @элементарно нареч. элементарна @элементарность элементарнасць, -ці жен. @элементарный прям., перен. элементарны @элементный хим. и пр. элементны @элениум фарм. эленіум, -му муж. @элеолит мин. элеаліт, -ту муж. @элерон ав. элерон, -на муж. @элеронный элеронны @элеутерококк фарм. элеўтэракок, -ку муж. @элефантиаз мед. элефантыяз, -зу муж. @элефантиазис мед. элефантыязіс, -су муж. @Элизиум миф., перен. Элізіум, -ма муж. @элизия лингв. элізія, -зіі жен. @эликсир в разн. знач. эліксір, -ру муж.
зубной эликсир фарм. зубны эліксір
жизненный эликсир уст. жыццёвы эліксір @элиминация в разн. знач. элімінацыя, -цыі жен. @элиминирование элімінаванне, -ння ср. @элиминированный элімінаваны @элиминировать совер., несовер. элімінаваць @элиминироваться несовер. страд. элімінавацца @Элиста Эліста, -ты жен. @элистинский элісцінскі @элита эліта, -ты жен. @элитарность элітарнасць, -ці жен. @элитарный элітарны @элитра зоол. элітра, -ры жен. @Эллада ист. Элада, -ды жен. @эллин ист. элін, -на муж. @эллинг мор., ав. элінг, -га муж. @эллинизм ист. и пр. элінізм, -му муж. @эллинист филол. и пр. элініст, -та муж. @эллинистический ист. и пр. эліністычны @эллинистка филол. и пр. эліністка, -кі жен. @эллинка ист. элінка, -кі жен. @эллинский элінскі @эллипс, эллипсис мат., лингв. и пр. эліпс, -са муж., эліпсіс, -са муж. @эллипсный эліпсны @эллипсовидный эліпсападобны @эллипсоид мат. эліпсоід, -да муж. @эллипсоидальный эліпсаідальны @эллипсоидный эліпсоідны @эллипсообразный эліпсападобны @эллиптический мат., лингв. и пр. эліптычны @эллиптичность эліптычнасць, -ці жен. @эллиптичный эліптычны @элодея бот. эладэя, -дэі жен. @элоквенция уст. элаквенцыя, -цыі жен. @элонгация астр. элангацыя, -цыі жен. @Эль-Аюн г. Эль-Аюн, -на муж. @эль-аюнский эль-аюнскі @Эльба р., о-в Эльба, -бы жен. @эльбинский эльбінскі @эльбор эльбор, -ру муж. @эльборовый эльборавы @Эльбрус (гора) Эльбрус, -са муж. @эльбрусский эльбрускі @эльдорадо эльдарада нескл., ср. @Эльзас Эльзас, -са муж. @эльзасец эльзасец, -сца муж. @эльзаска эльзаска, -кі жен. @Эльзас-Лотарингия Эльзас-Латарынгія, -гіі жен. @эльзас-лотарингский эльзас-латарынгскі @эльзасский эльзаскі @Эль-Кувейт г. Эль-Кувейт, -та муж. @эль-кувейтский эль-кувейцкі @Эльтон оз. Эльтон, -на муж. @эльтонский эльтонскі @эльф миф. эльф, род. эльфа муж. @элювиальный геол. элювіяльны @элювий геол. элювій, -вію муж. @эмалевый эмалевы
эмалевые краски эмалевыя фарбы @эмалирование эмаліраванне, -ння ср. @эмалированный прич., прил. эмаліраваны @эмалировать несовер. эмаліраваць @эмалироваться страд. эмаліравацца @эмалировка жен.
1. (действие) эмаліраванне, -ння ср., эмаліроўка, -кі жен.
2. (слой эмали) разг. эмаліроўка, -кі жен., эмаль, -лі жен. @эмалировочный эмаліровачны @эмалировщик спец. эмаліроўшчык, -ка муж. @эмаль в разн. знач. эмаль, -лі жен.
жетон с эмалью жэтон з эмаллю
коллекция эмалей калекцыя эмалей
зубная эмаль зубная эмаль @эманация в разн. знач. эманацыя, -цыі жен. @эмансипатор книжн. эмансіпатар, -ра муж. @эмансипация эмансіпацыя, -цыі жен.
эмансипация женщины эмансіпацыя жанчыны @эмансипированный прич., прил. эмансіпіраваны @эмансипировать совер., несовер. эмансіпіраваць @эмансипироваться
1. совер., несовер. эмансіпіравацца
2. страд. эмансіпіравацца @Эмба р. Эмба, -бы жен. @эмбарго юр. эмбарга нескл., ср. @эмбинский эмбінскі @эмблема эмблема, -мы жен. @эмблематический эмблематычны @эмболический мед. эмбалічны @эмболия мед. эмбалія, -ліі жен. @эмбриогенез биол. эмбрыягенез, -зу муж. @эмбриолог эмбрыёлаг, -га муж. @эмбриологический эмбрыялагічны @эмбриология эмбрыялогія, -гіі жен. @эмбрион биол., перен. эмбрыён, -на муж. @эмбриональный биол., перен. эмбрыянальны
эмбриональный период эмбрыянальны перыяд @эмбрионный уст. биол. см. эмбриональный @эмбриотомия мед. эмбрыятамія, -міі жен. @эмеритальный: эмеритальные кассы уст. эмерытальныя касы @эмеритура в разн. знач. эмерытура, -ры жен. @эмигрант эмігрант, -та муж. @эмигрантка эмігрантка, -кі жен. @эмигрантский эмігранцкі @эмиграционный эміграцыйны @эмиграция эміграцыя, -цыі жен. @эмигрировать совер., несовер. эмігрыраваць @эмир эмір, -ра муж. @эмират
1. (система государственного управления) эмірат, -ту муж.
2. (государство) эмірат, -та муж. @эмиритон муз. эмірытон, -на муж. @эмирский эмірскі @эмиссар дипл., полит. эмісар, -ра муж. @эмиссарский эмісарскі @эмиссарство эмісарства, -ва ср. @эмиссионный фин., физ. эмісійны @эмиссия фин., физ. эмісія, -сіі жен. @эмитент фин. эмітэнт, -та муж. @эмитированный эмітаваны @эмитировать совер., несовер. фин., физ. эмітаваць @эмка уст. разг. эмка, -кі жен. @эмоционально нареч. эмацыянальна @эмоциональность эмацыянальнасць, -ці жен. @эмоциональный эмацыянальны @эмоция эмоцыя, -цыі жен.
эмоция радости эмоцыя радасці @эмпиема мед. эмпіема, -мы жен. @эмпирей миф., перен. эмпірэй, -рэя муж.
витать в эмпиреях лунаць у эмпірэях @эмпиризм филос. и пр. эмпірызм, -му муж. @эмпирик филос. и пр. эмпірык, -ка муж. @эмпириокритик филос. эмпірыякрытык, -ка муж. @эмпириокритицизм филос. эмпірыякрытыцызм, -му муж. @эмпириомонизм филос. эмпірыяманізм, -му муж. @эмпириомонист филос. эмпірыяманіст, -та муж. @эмпириомонистический эмпірыяманістычны @эмпириосимволизм филос. эмпірыясімвалізм, -му муж. @эмпирически нареч. эмпірычна @эмпирический эмпірычны @эмпирично нареч. эмпірычна @эмпиричность эмпірычнасць, -ці жен. @эмпиричный эмпірычны @эмпирия филос. эмпірыя, -рыі жен. @эмтээсовец уст. разг. эмтээсавец, -саўца муж. @эмтээсовский эмтээсаўскі @эму зоол. эму нескл., муж. @эмульгатор хим. эмульгатар, -ру муж. @эмульгирование хим. эмульгаванне, -ння ср. @эмульгировать совер., несовер. хим. эмульгаваць @эмульгироваться
1. совер., несовер. эмульгавацца
2. страд. эмульгавацца @эмульсин хим. эмульсін, -ну муж. @эмульсионный эмульсійны @эмульсирование хим. эмульсаванне, -ння ср. @эмульсированный эмульсаваны @эмульсировать совер., несовер. хим. эмульсаваць @эмульсироваться
1. совер., несовер. эмульсавацца
2. страд. эмульсавацца @эмульсия хим., фото эмульсія, -сіі жен. @эмфаза лит., лингв. эмфаза, -зы жен. @эмфатический лит., лингв. эмфатычны @эмфизема мед. эмфізэма, -мы жен.
эмфизема лёгких эмфізэма лёгкіх @эмфизематик мед. разг. эмфізэматык, -ка муж. @эмфизематоз мед. эмфізэматоз, -зу муж. @эмфизематозный эмфізэматозны @энгармонизм муз. энгарманізм, -му муж. @энгармонический энгарманічны @Энгельс г. Энгельс, -са муж. @энгельсский энгельскі @эндартериит мед. эндартэрыіт, -ту муж. @эндем бот., зоол. эндэм, -ма муж. @эндемизм бот., зоол. эндэмізм, -му муж. @эндемический, эндемичный мед. и пр. эндэмічны @эндемия мед. эндэмія, -міі жен. @эндогамия этнол. эндагамія, -міі жен. @эндогамный эндагамны @эндогенный спец. эндагенны @эндодерма биол. эндадэрма, -мы жен. @эндокард анат. эндакард, -да муж. @эндокардий анат. эндакардый, -дыя муж. @эндокардит мед. эндакардыт, -ту муж. @эндокарпий бот. эндакарпій, -пію муж. @эндокринный физиол. эндакрынны
эндокринная система эндакрынная сістэма
эндокринные железы эндакрынныя залозы
эндокринный препарат эндакрынны прэпарат @эндокринолог мед. эндакрынолаг, -га муж. @эндокринологический физиол. эндакрыналагічны @эндокринология физиол. эндакрыналогія, -гіі жен. @эндометрит мед. эндаметрыт, -ту муж. @эндопаразит биол. эндапаразіт, -та муж. @эндоплазма биол. эндаплазма, -мы жен. @эндоскоп мед. эндаскоп, -па муж. @эндоскопический эндаскапічны @эндоскопия мед. эндаскапія, -піі жен. @эндосмос биол. и пр. эндосмас, -су муж. @эндосперм бот. эндасперм, -му муж. @эндотелий анат. эндатэлій, -лію муж. @эндотермический хим. эндатэрмічны @эндотоксин бакт. эндатаксін, -ну муж. @эндшпиль шахм. эндшпіль, -лю муж. @энеолит археол. энеаліт, -ту муж. @энергетизм филос. энергетызм, -му муж. @энергетик энергетык, -ка муж. @энергетика энергетыка, -кі жен. @энергетически нареч. энергетычна @энергетический энергетычны
энергетический баланс энергетычны баланс @энергично нареч. энергічна @энергичность энергічнасць, -ці жен. @энергичный энергічны @энергия в разн. знач. энергія, -гіі жен. @энергобаланс энергабаланс, -су муж. @энергоблок энергаблок, -ка муж. @энерговооружённость энергаўзброенасць, -ці жен.
энерговооружённость труда энергаўзброенасць працы @энергоёмкий энергаёмісты @энергоёмкость энергаёмістасць, -ці жен. @энергозатраты энергазатраты, -рат мн. @энергокомплекс энергакомплекс, -су муж. @энергонасыщенность энерганасычанасць, -ці жен. @энергонасыщенный энерганасычаны @энергоноситель энерганосьбіт, -та муж. @энергопоезд энергапоезд, -да муж., энергацягнік, -ка муж. @энергопредприятие энергапрадпрыемства, -ва ср. @энергопромышленный энергапрамысловы
энергопромышленный комплекс энергапрамысловы комплекс @энергоресурсы энергарэсурсы, -саў мн. @энергосберегающий прил. энергазберагальны
энергосберегающая технология энергазберагальная тэхналогія @энергосбережение энергазберажэнне, -ння ср. @энергосеть энергасетка, -кі жен. @энергосиловой энергасілавы @энергосистема энергасістэма, -мы жен. @энергоснабжение энергазабеспячэнне, -ння ср. @энергостроитель энергабудаўнік, -ка муж. @энергостроительный энергабудаўнічы @энерготехнологический энергатэхналагічны @энерготехнология энергатэхналогія, -гіі жен. @энергоустановка энергаўстаноўка, -кі жен. @энергохозяйство ср. энергагаспадарка, -кі жен. @энергоцентр энергацэнтр, -ра муж. @энзим биол., хим. энзім, -му муж. @энзоотия ветер. энзаотыя, -тыі жен. @энкаустика жив. энкаўстыка, -кі жен. @энкаустический энкаўстычны @энклав полит. энклаў, -лава муж. @энклитика лингв. энклітыка, -кі жен. @энклитический энклітычны @энный мат., перен. разг. энны @энский энскі @энтелехия филос. биол. энтэлехія, -хіі жен. @энтерит мед. энтэрыт, -ту муж. @энтероколит мед. энтэракаліт, -ту муж. @энтероптоз мед. энтэраптоз, -зу муж. @энтодерма анат., зоол. энтадэрма, -мы жен. @энтомолог энтамолаг, -га муж. @энтомологический энтамалагічны @энтомология энтамалогія, -гіі жен. @энтропия физ. энтрапія, -піі жен. @энтузиазм энтузіязм, -му муж. @энтузиаст энтузіяст, -та муж. @энтузиастка энтузіястка, -кі жен. @энцефалит мед. энцэфаліт, -ту муж. @энцефалограмма мед. энцэфалаграма, -мы жен. @энцефалограф мед. энцэфалограф, -фа муж. @энцефалопатия мед. энцэфалапатыя, -тыі жен. @энциклика церк. энцыкліка, -кі жен. @энциклопедизм энцыклапедызм, -му муж. @энциклопедист в разн. знач. энцыклапедыст, -та муж. @энциклопедистка энцыклапедыстка, -кі жен. @энциклопедический в разн. знач. энцыклапедычны
энциклопедический словарь энцыклапедычны слоўнік
энциклопедический ум энцыклапедычны розум
энциклопедические знания энцыклапедычныя веды @энциклопедичность энцыклапедычнасць, -ці жен. @энциклопедичный энцыклапедычны @энциклопедия энцыклапедыя, -дыі жен.
ходячая энциклопедия хадзячая энцыклапедыя @эозойский геол. эазойскі
эозойская эра эазойская эра @эолит археол. эаліт, -ту муж. @эолитовый эалітавы @эолов: Эолова арфа Эолава арфа @эоловый геол. эолавы @эоцен геол. эацэн, -ну муж. @эоценовый эацэнавы @эпатаж эпатаж, -жу муж. @эпатированный эпаціраваны @эпатировать совер., несовер. эпаціраваць @эпендима зоол., анат. эпендыма, -мы жен. @эпентеза лингв. эпентэза, -зы жен. @эпентетический эпентэтычны @эпигон эпігон, -на муж. @эпигонский эпігонскі @эпигонство эпігонства, -ва ср. @эпиграмма в разн. знач. эпіграма, -мы жен. @эпиграмматист эпіграматыст, -та муж. @эпиграмматический, эпиграмматичный лит. перен. эпіграматычны @эпиграф в разн. знач. эпіграф, -фа муж. @эпиграфика археол., лингв. эпіграфіка, -кі жен. @эпиграфист археол., лит. эпіграфіст, -та муж. @эпиграфический эпіграфічны @эпидемиолог эпідэміёлаг, -га муж. @эпидемиологический эпідэміялагічны @эпидемиология эпідэміялогія, -гіі жен. @эпидемический эпідэмічны @эпидемия прям., перен. эпідэмія, -міі жен.
эпидемия гриппа эпідэмія грыпу
эпидемия подражательства эпідэмія пераймальніцтва @эпидерма жен. бот., биол. эпідэрма, -мы жен., эпідэрміс, -су муж. @эпидермис муж. бот., биол. эпідэрма, -мы жен., эпідэрміс, -су муж. @эпидермофития мед. эпідэрмафіція, -ціі жен. @эпидиаскоп опт. эпідыяскоп, -па муж. @эпизод в разн. знач. эпізод, -ду муж.
доехать без всяких эпизодов даехаць без усякіх эпізодаў
вставной эпизод в пьесе устаўны эпізод у п'есе @эпизодически нареч. эпізадычна @эпизодический эпізадычны @эпизодично нареч. эпізадычна @эпизодичность эпізадычнасць, -ці жен. @эпизодичный эпізадычны @эпизоотический эпізаатычны @эпизоотия ветер. эпізаотыя, -тыі жен. @эпизоотология ветер. эпізааталогія, -гіі жен. @эпик лит. эпік, -ка муж. @эпика лит. эпіка, -кі жен. @эпикард анат. эпікард, -да муж. @эпикардий анат. эпікардый, -дыя муж. @эпикардит мед. эпікардыт, -ту муж. @эпикриз мед. эпікрыз, -зу муж. @эпикуреец филос. перен. эпікурэец, -рэйца муж. @эпикуреизм филос. перен. эпікурэізм, -му муж. @эпикурейский филос. перен. эпікурэйскі @эпикурейство эпікурэйства, -ва ср. @эпилепсия мед. эпілепсія, -сіі жен. @эпилептик эпілептык, -ка муж. @эпилептический мед. эпілептычны @эпилептичка эпілептычка, -кі жен. @эпилог эпілог, -га муж. @эпиляция мед. эпіляцыя, -цыі жен. @эпиорнис зоол. эпіёрніс, -са муж. @Эпир Эпір, -ра муж. @эпирский эпірскі @эпископ опт. эпіскоп, -па муж. @эписома биол. эпісома, -мы жен. @эпистола в разн. знач. эпістала, -лы жен. @эпистолярный в разн. знач. эпісталярны @эпистрофа поэт., муз. эпістрафа, -фы жен. @эпиталама лит., уст. эпіталама, -мы жен. @эпитафия лит. и пр. эпітафія, -фіі жен. @эпителиальный анат., бот. эпітэліяльны
эпителиальная ткань анат. эпітэліяльная тканка @эпителий анат., бот. эпітэлій, -лію муж. @эпитет поэт., перен. эпітэт, -та муж. @эпифиз анат. эпіфіз, -за муж. @эпифиты бот. эпіфіты, -таў мн.
эпифит ед. эпіфіт, -ту муж. @эпицентр геол., перен. эпіцэнтр, -ра муж. @эпицентрический эпіцэнтрычны @эпицикл мат., астр. эпіцыкл, -ла муж. @эпически нареч. лит., перен. эпічна @эпический эпічны @эпичность лит., перен. эпічнасць, -ці жен. @эпоксидный эпаксідны
эпоксидная смола эпаксідная смала @эполет муж. эпалет, -та муж. @эполета жен. эпалет, -та муж. @эпопея лит., перен. эпапея, -пеі жен. @эпос лит. эпас, -су муж. @эпослан спец. эпаслан, -ну муж. @эпоха в разн. знач. эпоха, -хі жен. @эпохальность эпахальнасць, -ці жен. @эпохальный эпахальны @Эпрон (экспедиция подводных работ особого назначения) ист. Эпрон, -на муж. (экспедыцыя падводных работ асобага прызначэння) @эпроновец эпронавец, -наўца муж.; см. Эпрон @эпулис мед. эпуліс, -су муж. @эра в разн. знач. эра, род. эры жен.
в третьем веке до нашей эры у трэцім стагоддзі да нашай эры
новая эра новая эра
палеозойская эра палеазойская эра @эрбиевый эрбіевы @эрбий хим. эрбій, -бію муж. @эрг физ. эрг, род. эрга муж. @эргограф физиол. эргограф, -фа муж. @эргометр спец. эргометр, -ра муж. @эргономика эрганоміка, -кі жен. @эргономист эрганаміст, -та муж. @эргономический эрганамічны @эргономия эрганомія, -міі жен. @эрготизм мед. эргатызм, -му муж. @эрдельтерьер эрдэльтэр'ер, -ра муж. @эре (монета) эрэ нескл., ср. @Эребус (гора) Эрэбус, -са муж. @эребусский эрэбускі @эрегировать несовер. эрагаваць @эректор тех. эрэктар, -ра муж. @эрекция физиол. эрэкцыя, -цыі жен. @эретизм физиол. эрэтызм, -му муж. @эретический эрэтычны @эрзац эрзац, -ца муж. @эрзац-продукт эрзац-прадукт, -та муж. @эрзац-товары эрзац-тавары, -раў мн. @Эрзурум г. Эрзурум, -ма муж. @эрзурумский эрзурумскі @эрзя этногр. эрзя нескл., муж., жен. и мн. @эрзянин эрзянін, -на муж. @эрзянка эрзянка, -кі жен. @эрзянский эрзянскі @Эри оз. Эры нескл., ср. @эрийский эрыйскі @эристика спец. эрыстыка, -кі жен. @эритема мед. эрытэма, -мы жен. @эритемный эрытэмны @эритрейский эрытрэйскі @Эритрея Эрытрэя, -рэі жен. @эритрит хим. эрытрыт, -ту муж. @эритромицин фарм. эрытраміцын, -ну муж. @эритроциты физиол. эрытрацыты, -таў мн.
эритроцит ед. эрытрацыт, -та муж. @эркер архит. эркер, -ра муж. @эрлифт спец. эрліфт, -та муж. @эродированный геол. эрадзіраваны @эродировать совер., несовер. геол. эрадзіраваць @эродироваться несовер. страд. эрадзіравацца @эрозивный геол. и пр. эразіўны @эрозийный, эрозионный геол. и пр. эразійны @эрозия геол. и пр. эрозія, -зіі жен.
эрозия почвы эрозія глебы @эрос (страсть, любовь) эрас, -су муж. @эротизм эратызм, -му муж. @эротика в разн. знач. эротыка, -кі жен. @эротически нареч. эратычна @эротический эратычны @эротично нареч. эратычна @эротичность эратычнасць, -ці жен. @эротичный эратычны @эротоман эратаман, -на муж. @эротомания эратаманія, -ніі жен. @эротоманка эратаманка, -кі жен. @эрратический геол. эратычны @Эр-Рияд г. Эр-Рыяд, -да муж. @эр-риядский эр-рыядскі @эрстед физ. эрстэд, -да муж. @эрудированность эрудзіраванасць, -ці жен. @эрудированный эрудзіраваны @эрудит эрудыт, -та муж. @эрудитка разг. эрудытка, -кі жен. @эрудиция эрудыцыя, -цыі жен. @эруптивный геол. эруптыўны @эрцгерцог ист. эрцгерцаг, -га муж. @эрцгерцогиня эрцгерцагіня, -ні жен. @эрцгерцогство ист. эрцгерцагства, -ва ср. @эсдек (социал-демократ) полит., ист. эсдэк, -ка муж. (сацыял-дэмакрат) @эсдековский полит. эсдэкаўскі @эсер (социалист-революционер) полит., ист. эсэр, -ра муж. (сацыяліст-рэвалюцыянер) @эсерка разг. эсэрка, -кі жен. @эсеровский полит., ист. эсэраўскі @эсеровщина презр. эсэраўшчына, -ны жен. @эсеро-меньшевистский эсэра-меншавіцкі @эскадра воен., мор. эскадра, -ры жен. @эскадренный воен., мор. эскадраны
эскадренный миноносец эскадраны мінаносец @эскадрилья ав. эскадрылля, -ллі жен. @эскадрон воен. эскадрон, -на муж. @эскадронный эскадронны @эскалатор эскалатар, -ра муж. @эскалаторный эскалатарны @эскалация эскалацыя, -цыі жен. @эскалоп кул. эскалоп, -па муж. @эскапада жен. книжн. см. выходка 1 @эскарп воен. эскарп, -па муж. @эскарпированный эскарпаваны @эскарпировать совер., несовер. воен. эскарпаваць @эскарповый эскарпавы @эсквайр эсквайр, -ра муж. @эскиз в разн. знач. эскіз, -за муж.
эскизы Репина эскізы Рэпіна
эскиз к проекту эскіз да праекта @эскизность эскізнасць, -ці жен. @эскизный эскізны @эскимо эскімо нескл., ср. @эскимос эскімос, -са муж. @эскимоска эскімоска, -кі жен. @эскимосский эскімоскі @эскорт эскорт, -ту муж. @эскортирование эскартаванне, -ння ср. @эскортированный эскартаваны @эскортировать несовер. эскартаваць @эскортироваться страд. эскартавацца @эскортный эскортны @эскудо (монета) эскуда нескл., муж. @эскулап ирон., шутл. эскулап, -па муж. @эсминец (эскадренный миноносец) воен., мор. эсмінец, -нца муж. (эскадраны мінаносец) @эспада эспада, -ды муж. @эспадрон спорт. эспадрон, -на муж. @эспадронист эспадраніст, -та муж. @эспадронный эспадронны @эспандер эспандэр, -ра муж. @эспаньолка эспаньёлка, -кі жен. @эспарцет бот. эспарцэт, -ту муж. @эспарцетный, эспарцетовый эспарцэтны, эспарцэтавы @эсперантист эсперантыст, -та муж. @эсперантистка эсперантыстка, -кі жен. @эсперанто эсперанта нескл., ср. @эсперантский эсперанцкі @эспланада воен. и пр. эспланада, -ды жен. @эссе лит. эсэ нескл., ср. @эссеист эсэіст, -та муж. @эссеистка эсэістка, -кі жен. @эссенция эсенцыя, -цыі жен. @эстакада в разн. знач. эстакада, -ды жен. @эстакадный эстакадны @эстамп иск. эстамп, -па муж. @эстампный эстампны @эстафета в разн. знач. эстафета, -ты жен. @эстафетный в разн. знач. эстафетны
эстафетный бег эстафетны бег
эстафетные состязания эстафетныя спаборніцтвы
эстафетная палочка эстафетная палачка @эстезиологический эстэзіялагічны @эстезиология анат., физиол. эстэзіялогія, -гіі жен. @эстезиометр психол. эстэзіёметр, -ра муж. @эстет эстэт, -та муж. @эстетизация книжн. эстэтызацыя, -цыі жен. @эстетизм эстэтызм, -му муж. @эстетик
1. уст. см. эстет
2. (теоретик искусства) разг. эстэтык, -ка муж. @эстетика в разн. знач. эстэтыка, -кі жен.
эстетика Пушкина эстэтыка Пушкіна
эстетика поведения эстэтыка паводзін
производственная эстет вытворчая эстэтыка @эстетический эстэтычны @эстетичность эстэтычнасць, -ці жен. @эстетичный эстэтычны @эстетка разг. эстэтка, -кі жен. @эстетский эстэцкі @эстетство эстэцтва, -ва ср. @эстетствовать несовер. книжн. эстэцтваваць @эстокада спорт. эстакада, -ды жен. @эстонец эстонец, -нца муж. @Эстония Эстонія, -ніі жен. @эстонка эстонка, -кі жен. @Эстонская Республика Эстонская Рэспубліка @эстонский эстонскі @эстрагон бот. эстрагон, -ну муж. @эстрагонный эстрагонны, эстрагонавы @эстрада в разн. знач. эстрада, -ды жен.
выйти на эстраду выйсці на эстраду
артисты эстрады артысты эстрады
высокая эстрада высокая эстрада @эстрадник разг. эстраднік, -ка муж. @эстрадница разг. эстрадніца, -цы жен. @эстрадность эстраднасць, -ці жен. @эстрадный в разн. знач. эстрадны @эстуарий геогр. эстуарый, -рыя муж. @эсхатологический эсхаталагічны @эсхатология рел. эсхаталогія, -гіі жен. @эсэнговский разг. эсэнгоўскі; см. СНГ @эсэсовец эсэсавец, -саўца муж. @эсэсовский эсэсаўскі @эта см. этот @этаж паверх, -ха муж. @этажерка этажэрка, -кі жен. @этажность паверхавасць, -ці жен. @этажный паверхавы @этазол фарм. этазол, -лу муж. @этак разг.
1. нареч. гэтак, так
этак всё можно сделать гэтак (так) усё можна зрабіць
и так и этак і так і гэтак, і так і сяк
2. вводн. сл. так
лет, этак, двадцать назад гадоў, так, дваццаць назад @этакий мест. разг. такі, гэтакі @эталон эталон, -на муж. @эталонирование эталаніраванне, -ння ср. @эталонировать несовер. эталаніраваць @эталонироваться возвр., страд. эталаніравацца @эталонный эталонны @этан хим. этан, -ну муж. @этап в разн. знач. этап, -па муж.
этапы развития народного хозяйства этапы развіцця народнай гаспадаркі
по этапу, этапом ист. па этапу @этапность этапнасць @этапный в разн. знач. этапны @этатизм полит. этатызм, -му муж. @этеризм мед. этэрызм, -му муж. @этернит стр. этэрніт, -ту муж. @этернитовый этэрнітавы @эти мест. см. этот @этика этыка, -кі жен. @этикет этыкет, -ту муж. @этикетаж этыкетаж, -жу муж. @этикетка этыкетка, -кі жен. @этикетный в разн. знач. этыкетны
этикетная улыбка этыкетная ўсмешка
этикетная надпись этыкетны надпіс @этикетчик спец. этыкетчык, -ка муж. @этикетчица этыкетчыца, -цы жен. @этико-психологический этыка-псіхалагічны @этил хим. этыл, -лу муж. @этилацетат хим. этылацэтат, -ту муж. @этилен хим. этылен, -ну муж. @этиленгликоль хим. этыленгліколь, -лю муж. @этиленовый хим. этыленавы @этилированный этыліраваны @этилировать несовер. этыліраваць @этиловый хим. этылавы @этилцеллюлоза хим. этылцэлюлоза, -зы жен. @этимолог лингв. этымолаг, -га муж. @этимологизация лингв. этымалагізацыя, -цыі жен. @этимологизирование этымалагізаванне, -ння ср. @этимологизированный этымалагізаваны @этимологизировать несовер. лингв. этымалагізаваць @этимологизироваться возвр., страд. этымалагізавацца @этимологически нареч. лингв. этымалагічна @этимологический этымалагічны @этимология лингв. этымалогія, -гіі жен. @этимон лингв. этымон, -на муж. @этиологический мед. этыялагічны @этиология мед. этыялогія, -гіі жен. @этиоляция бот. этыяляцыя, -цыі жен. @этический этычны @этично нареч. этычна @этичность этычнасць, -ці жен. @этичный этычны @Этна (вулкан) Этна, -ны жен. @этнический этнічны @этничность этнічнасць, -ці жен. @этногенез этнагенез, -зу муж. @этнограф этнограф, -фа муж. @этнографизм этнаграфізм, -му муж. @этнографический этнаграфічны @этнография этнаграфія, -фіі жен.
этнография края, области этнаграфія края, вобласці @этнокосмологический этнакасмалагічны @этнокосмология этнакасмалогія, -гіі жен. @этнократический этнакратычны @этнокультурный этнакультурны @этнолингвистика этналінгвістыка, -кі жен. @этнолог этнолаг, -га муж. @этнологический этналагічны @этнология этналогія, -гіі жен. @этноним лингв. этнонім, -ма муж. @этнонимика лингв. этнаніміка, -кі жен. @этнопсихология этнапсіхалогія, -гіі жен. @этнос этнас, -су муж. @этноцентризм этнацэнтрызм, -му муж. @это
I частица гэта
кто это пришёл? хто гэта прыйшоў?
где это вы пропадали? дзе гэта вы прападалі?
как это так? як гэта так?
что это ты так? што гэта ты так?
куда бы это пойти? куды б гэта пайсці?
II мест. см. этот @этолог этолаг, -га муж. @этологический эталагічны @этология эталогія, -гіі жен. @этот мест. гэты (род. гэтага, жен. гэта, род. гэтай, ср. гэта, род. гэтага); мн. гэтыя, род. гэтых
на этом берегу на гэтым беразе
ничего с этим делом не выйдет нічога з гэтай справай не выйдзе
уж эти мне капризы от (вось) ужо мне гэтыя капрызы
не в этом дело не ў гэтым справа
при этом пры гэтым
на этих днях гэтымі днямі
этот свет гэты свет @Этрурия ист. Этрурыя, -рыі жен. @этруски мн. ист. этрускі, -каў @этрусский этрускі @этюд в разн. знач. эцюд, -да муж.
этюд к картине жив. эцюд да карціны
этюд для флейты муз. эцюд для флейты
критический этюд лит. крытычны эцюд
шахматный этюд шахматны эцюд @этюдник жив. эцюднік, -ка муж. @этюдный в разн. знач. эцюдны @эфа зоол. эфа, род. эфа жен. @эфедра бот. эфедра, -ры жен. @эфедрин фарм. эфедрын, -ну муж. @эфемерида жен.
1. зоол. уст. эфемерыда, -ды жен.; аўсянік, -ка муж.
2. перен. эфемерыда, -ды жен. @эфемеридный астр. эфемерыдны @эфемериды астр. эфемерыды, -даў ед. нет @эфемерно нареч. эфемерна @эфемерность эфемернасць, -ці жен. @эфемерный книжн. эфемерны @эфемероид бот. эфемероід, -ду муж. @эфемероидный эфемероідны @эфенди (в Турции - господин) эфендзі нескл., муж. @эфес эфес, -са муж. @эфесный эфесны @эфиоп эфіоп, -па муж. @Эфиопия Эфіопія, -піі жен. @эфиопка эфіопка, -кі жен. @эфиопский эфіопскі @эфир в разн. знач. эфір, -ру муж.
передавать в эфир радио перадаваць у эфір
этиловый эфир этылавы эфір @эфирномасличный см. эфиромасличный @эфирность эфірнасць, -ці жен. @эфирный в разн. знач. эфірны
эфирное масло эфірны алей
эфирное пирожное эфірнае пірожнае
эфирные волны эфірныя хвалі @эфироман эфіраман, -на муж. @эфиромания мед. эфіраманія, -ніі жен. @эфироманка эфіраманка, -кі жен. @эфиромасличный эфіраалейны
эфиромасличные культуры эфіраалейныя культуры @эфиронос бот. эфіранос, -са муж. @эфироносный эфіраносны @эффект в разн. знач. эфект, -ту муж.
рассчитанный на эффект разлічаны на эфект
лекарство не дало никакого эффекта лякарства не дало ніякага эфекту
световые эффекты светлавыя эфекты @эффективно нареч. эфектыўна @эффективность эфектыўнасць, -ці жен. @эффективный эфектыўны
эффективный метод эфектыўны метад
эффективная мощность эфектыўная магутнасць @эффектно нареч. эфектна @эффектность эфектнасць, -ці жен. @эффектный эфектны @эффузивный геол. эфузіўны @эффузия геол., физ. эфузія, -зіі жен. @эх межд. эх
эх, ты, разиня! эх, ты, разявака! @э-хе-хе межд. разг. э-хе-хе @эхинацея бот. эхінацыя, -цыі жен. @эхинокактус бот. эхінакактус, -су муж. @эхинококк зоол., мед. эхінакок, -ка муж. @эхинококковый эхінакокавы @эхинококкоз мед. эхінакакоз, -зу муж. @эхма межд. разг. эх
эхма, кабы денег тьма погов. эх, каб грошай мех. @эхо рэха, -ха ср. @эхолокатор рэхалакатар, -ра муж. @эхолокационный рэхалакацыйны @эхолокация рэхалакацыя, -цыі жен. @эхолот тех. рэхалот, -та муж. @эшафот эшафот, -та муж. @эшелон воен., ж.-д. эшалон, -на муж. @эшелонирование эшаланіраванне, -ння ср. @эшелонированный эшаланіраваны
эшелонированная оборона эшаланіраваная абарона @эшелонировать совер., несовер. воен. эшаланіраваць @эшелонироваться несовер. страд. эшаланіравацца @эшелонный воен., ж.-д. эшалонны @эшинит мин. эшыніт, -ту муж. @эякуляция физиол., бот. эякуляцыя, -цыі жен. @юань (денежная единица) юань, -ня муж. @юбилей юбілей, -лею муж. @юбилейный юбілейны @юбиляр юбіляр, -ра муж. @юбилярша разг. юбілярка, -кі жен. @юбка
1. спадніца, -цы жен.
2. тех. юбка, -кі жен.
юбка поршня юбка поршня
держаться за юбку трымацца за спадніцу @юбочка уменьш. спаднічка, -кі жен. @юбочник
1. портн. разг. спаднічнік, -ка муж.
2. (женолюб) прост. бабнік, -ка муж. @юбочница портн. разг. спаднічніца, -цы жен. @юбочный
1. спаднічны
2. тех. юбачны @ювелир ювелір, -ра муж. @ювелирно-часовой ювелірна-гадзіннікавы @ювелирный прям., перен. ювелірны @юг поўдзень, род. поўдня муж.
к югу от... на поўдзень ад... @юго-восток паўднёвы ўсход
к юго-востоку от... на паўднёвы ўсход ад... @юго-восточнее на паўднёвы ўсход ад...; больш на паўднёвы ўсход ад... @юго-восточный паўднёва-ўсходні @юго-запад паўднёвы захад
к юго-западу от... на паўднёвы захад ад... @юго-западнее на паўднёвы захад ад...; больш на паўднёвы захад ад... @юго-западный паўднёва-заходні @Юго-Осетинская автономная область Паўднёва-Асецінская аўтаномная вобласць @Югославия Югаславія, -віі жен.
Союзная Республика Югославия Саюзная Рэспубліка Югаславія @югославский югаслаўскі @юдоль жен. уст. месца пакуты; (участь) доля, -лі жен.
земная юдоль зямныя пакуты @юдофил юдафіл, -ла муж. @юдофильский юдафільскі @юдофильство юдафільства, -ва ср. @юдофоб юдафоб, -ба муж. @юдофобский юдафобскі @юдофобство юдафобства, -ва ср. @южанин муж. жыхар поўдня @южанка жен. жыхарка поўдня @Южная Америка Паўднёвая Амерыка @Южная Корея Паўднёвая Карэя @Южная Осетия Паўднёвая Асеція @южнее сравнит. ст. нареч. на поўдзень ад...; больш на поўдзень ад..., больш на поўдзень
южнее Москвы на поўдзень ад Масквы
нет, эта река южнее не, гэта рака больш на поўдзень @южноамериканец паўднёваамерыканец, -нца муж. @южноамериканка паўднёваамерыканка, -кі жен. @южноамериканский паўднёваамерыканскі @Южно-Африканская Республика Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка @южноафриканский паўднёваафрыканскі @Южно-Африканский Союз ист. Паўднёва-Афрыканскі Саюз @Южно-Казахстанская область Паўднёва-Казахстанская вобласць @Южно-Китайское море Паўднёва-Кітайскае мора @южнокорейский паўднёвакарэйскі @южнорусский паўднёварускі @южнославянский паўднёваславянскі @южный паўднёвы
Южный полюс геогр. Паўднёвы полюс
Южное полушарие геогр. Паўднёвае паўшар'е @юз телегр. разг. юз, род. юза муж. @юзист телегр. юзіст, -та муж. @юзистка юзістка, -кі жен. @юзом нареч. спец. юзам @юкагир юкагір, -ра муж. @юкагирка юкагірка, -кі жен. @юкагирский юкагірскі @Юкатан п-ов Юкатан, -на муж. @Юкатанский пролив Юкатанскі праліў @юкка бот. юка, род. юкі жен., мн. нет @юкола (вяленая рыба) юкала, -лы жен. @Юкон р. Юкан, -на муж. @юконский юканскі @юла жен.
1. (игрушка) ваўчок, -чка муж.
2. перен. (непоседа) непаседа, -ды муж., жен., круцёлка, -кі муж., жен.
3. зоол. лясны жаваранак @юлианский: юлианский календарь юліянскі каляндар;
юлианское летосчисление юліянскае летазлічэнне @юлить несовер. разг.
1. (вертеться) круціцца
2. перен. (лебезить) выдыгаць @юмор в разн. знач. гумар, -ру муж. @юмореска гумарэска, -кі жен. @юморист в разн. знач. гумарыст, -та муж. @юмористика в разн. знач. гумарыстыка, -кі жен. @юмористически нареч. гумарыстычна @юмористический в разн. знач. гумарыстычны @юмористичный гумарыстычны @юмористка в разн. знач. гумарыстка, -кі жен. @юнга мор. юнга, -гі муж. @ЮНЕСКО (Комиссия Организации Объединённых Наций по вопросам просвещения, науки и культуры) ЮНЕСКА нескл., жен. (Камісія Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па пытаннях асветы, навукі і культуры) @юнец разг. маладзён, -на муж.; юнак, род. юнака муж. @юниор спорт. юніёр, -ра муж. @юниорка юніёрка, -кі жен. @юниорский юніёрскі @юнкер
1. (крупный немецкий помещик) юнкер, -ра муж.
2. воен. ист. юнкер, -ра муж. @юнкерский юнкерскі @юнкерство в разн. знач. юнкерства, -ва ср. @юнкор (юный корреспондент) юнкор, -ра муж. (юны карэспандэнт) @юнкоровский юнкораўскі @ЮНКТАД (Конференция Организации Объединённых Наций по торговле и развитию) ЮНКТАД нескл., жен. (Канферэнцыя Арганізацыі Аб'яднаных Нацый па гандлі і развіцці) @юннат (юный натуралист) юннат, -та муж. (юны натураліст) @юннатовский юннатаўскі @Юнона астр. Юнона, -ны жен. @юность жен.
1. (период жизни) юнацтва, -ва ср.
2. (свойство) юнацкасць, -ці жен.
3. собир. юнацтва, -ва ср. @юноша юнак, -ка муж. @юношеский юнацкі @юношество в разн. знач. юнацтва, -ва ср.
белорусское юношество беларускае юнацтва
годы юношества гады юнацтва @юный
1. (молодой) юны, малады
2. (юношеский) юнацкі
юные мечты юнацкія мары @юпитер кино и пр. юпітэр, -ра муж. @Юпитер астр. Юпітэр, -ра муж. @юпитерианский юпітэрыянскі @юр: на юру на зыры @Юра (горы) Юра, род. Юры жен. @Юратишки гп. Юрацішкі, -шак мн. @юратишковский юрацішкаўскі @юридически нареч. юрыдычна @юридический в разн. знач. юрыдычны
юридическая консультация юрыдычная кансультацыя
юридический факультет юрыдычны факультэт
юридическое лицо юрыдычная асоба @юрисдикция юрысдыкцыя, -цыі жен. @юрисконсульт юрысконсульт, -та муж. @юрисконсультский юрысконсульцкі @юрисконсультство юрысконсульства, -ва ср. @юриспруденция юрыспрудэнцыя, -цыі жен. @юрист юрыст, -та муж. @юристка разг. юрыстка, -кі жен. @юрк межд. разг. шмыг @юркий вёрткі, жвавы @юркнуть совер. шмыгнуць, шмыгануць @юрко нареч. вёртка, жвава @юркость вёрткасць, -ці жен., жвавасць, -ці жен. @юродивость юродзівасць, -ці жен. @юродивый
1. прил. юродзівы
2. сущ. юродзівы, -вага муж. @юродство юродства, -ва ср. @юродствовать несовер. юродстваваць @юрок зоол. юрок, род. юрка муж. @юрский геол. юрскі
юрский период юрскі перыяд @юрта юрта, -ты жен. @юртовый юртавы @юрьев: Юрьев день ист. Юр'еў дзень
вот тебе, бабушка, и Юрьев день погов. вось табе, бабка, і Юр'еў дзень @юс филол. юс, род. юса муж.
юс большой юс вялікі
юс малый юс малы @юсовый филол. юсавы @юстирный, юстировальный юсціравальны @юстирование юсціраванне, -ння ср. @юстированный юсціраваны @юстировать совер., несовер. тех. юсціраваць @юстироваться несовер. страд. юсціравацца @юстировка жен. юсціраванне, -ння ср., юсціроўка, -кі жен. @юстировочный юсціровачны @юстировщик тех. юсціроўшчык, -ка муж. @юстиция в разн. знач. юстыцыя, -цыі жен. @ют мор. ют, род. юта муж. @ютиться несовер.
1. (иметь пристанище) мець прытулак, туліцца
2. (помещаться на небольшом пространстве) туліцца, мясціцца @Ютландия п-ов Ютландыя, -дыі жен. @ютландский ютландскі @ютовый мор. ютавы @юфтевый юхтовы @юфть жен. юхт, род. юхту муж. @юфтяной юхтовы @юха обл. см. юшка @юшка обл.
1. (похлёбка) юшка, -кі жен.
2. (кровь) юха, -хі жен. @я
1. мест. я (род., вин. мяне, дат., пред. мне, твор. мной, мною)
2. сущ. я нескл., ср.
моё второе «я» маё другое «я»
не я буду, если... не я буду, калі...
я не я, и лошадь не моя погов. я не я, і кабыла не мая @ябеда разг.
1. жен. уст. (донос, клевета) данос, -су муж., паклёп, -пу муж., нагавор, -ру муж.
2. муж., жен. см. ябедник, ябедница @ябедник даносчык, -ка муж., паклёпнік, -ка муж., нагаворшчык, -ка муж. @ябедница даносчыца, -цы жен., паклёпніца, -цы жен., нагаворшчыца, -цы жен. @ябедничать несовер. разг. даносіць, паклёпнічаць, намаўляць, нагаворваць @ябеднический паклёпніцкі @ябедничество разг. паклёпніцтва, -ва ср. @яблоко ср. в разн. знач. яблык, -ка муж.
адамово яблоко анат. адамаў яблык (кадык)
глазное яблоко анат. вочны яблык
в яблоках (о масти) у яблыкі
яблоко от яблони недалеко падает погов. яблык ад яблыні недалёка коціцца, якая матка, такое й дзіцятка, якое дрэва, такі клін, які бацька, такі сын
яблоко раздора яблык разладу
яблоку негде упасть яблыку няма дзе ўпасці @яблоневые мн. сущ. бот. яблыневыя, -вых @яблоневый, яблонный яблыневы @Яблоновый хребет Ябланавы хрыбет @яблонька уменьш.-ласк. яблынька, -кі жен. @яблоня яблыня, -ні жен. @яблочко ср. в разн. знач. яблычак, -чка муж.
попасть в яблочко папасці (пацэліць, трапіць) у яблычак @яблочный яблычны
яблочная кислота яблычная кіслата @Ява о-в Ява, род. Явы жен. @яванец яванец, -нца муж. @яванка яванка, -кі жен. @яванский яванскі @явить совер. книжн. (показать) паказаць; (обнаружить) выявіць; (проявить) праявіць; (оказать) выказаць; зрабіць; (иметь) мець
явить пример паказаць прыклад
явите милость зрабіце ласку @явиться совер.
1. (появиться) з'явіцца, паявіцца; (прибыть) прыбыць; (приехать) прыехаць; (прийти) прыйсці
2. (возникнуть) з'явіцца, паявіцца, узнікнуць
явилась новая мысль з'явілася (паявілася, узнікла) новая думка
3. (оказаться) з'явіцца
это явилось неожиданностью для всех гэта з'явілася нечаканасцю для ўсіх
4. (случиться, представиться) трапіцца
если явится возможность... калі трапіцца магчымасць... @явка в разн. знач. яўка, род. яўкі жен.
явка на собрание обязательна яўка на сход абавязковая
знать явку ведаць яўку @явление ср.
1. (действие) з'яўленне, -ння ср., паяўленне, -ння ср.
2. лит., театр. з'ява, -вы жен.
3. филос. з'ява, -вы жен.
явления природы з'явы прыроды
4. (событие, случай) з'ява, -вы жен., з'явішча, -шча ср.
обычные явления звычайныя з'явы (з'явішчы) @явленный паказаны; выяўлены; праяўлены; выказаны; зроблены; см. явить @являть несовер. книжн. (показывать) паказваць; (обнаруживать) выяўляць; (проявлять) праяўляць; (оказывать) выказваць; рабіць; (иметь) мець
лицо его являло следы усталости твар яго выяўляў (меў) сляды стомленасці @являться несовер.
1. (появляться) з'яўляцца, паяўляцца; (прибывать) прыбываць; (приезжать) прыязджаць; (приходить) прыходзіць
2. (возникать) з'яўляцца, паяўляцца, узнікаць
3. (оказываться) з'яўляцца
4. (случаться, представляться) трапляцца; см. явиться
5. (быть, служить чем-либо) з'яўляцца
6. страд. паказвацца; выяўляцца; праяўляцца; выказвацца; рабіцца; см. являть @явно нареч. в знач. сказ.
1. (открыто) яўна
2. (очевидно) відавочна, яўна; см. явный @явнобрачные мн. сущ. бот. уст. кветкавыя, -вых @явнополюсный эл., тех. яўнаполюсны @явность
1. яўнасць, -ці жен.
2. відавочнасць, -ці жен., яўнасць, -ці жен.; см. явный @явный
1. (не скрываемый, открытый) яўны
явная симпатия яўная сімпатыя
2. (очевидный) відавочны, яўны
явная ложь відавочная (яўная) мана @явор бот. явар, род. явара и (о древесине и собир.) явару муж. @яворовый бот. яваравы @явочный в разн. знач. явачны
явочная квартира явачная кватэра
явочный порядок юр. явачны парадак @явственно нареч. выразна @явственность выразнасць, -ці жен. @явственный выразны @явствовать несовер. книжн. (быть видным) відаць; (следовать) вынікаць, выяўляцца
из этого явствует з гэтага відаць (з гэтага вынікае) @явь ява, род. явы жен. @яга
1. фольк. яга, род. ягі жен.
баба-яга миф., перен. баба-яга
2. перен. ведзьма, -мы жен. @ягдташ охот. ягдташ, -ша муж. @ягель бот. ягель, -лю муж. @ягнение ср. с.-х. акот, -ту муж., ягненне, -ння ср. @ягнёнок муж. ягня и ягнё, род. ягняці ср.
казаться невинным ягнёнком прыкідвацца (выглядаць) нявінным ягнём @ягнёночек муж. уменьш.-ласк. ягнятка, -ка ср. @ягниться несовер. каціцца, ягніцца @ягнятина ягняціна, -ны жен. @ягнятник зоол. ягнятнік, -ка муж. @ягнячий ягнячы @ягода ягада, -ды жен.
винные ягоды вінныя ягады, інжыр
одного поля ягода аднаго поля ягада @ягодица анат. ягадзіца, -цы жен. @ягодичный ягадзічны @ягодка в разн. знач. ягадка, -кі жен.
это цветочки, а ягодки впереди посл. гэта яшчэ толькі кветачкі, а ягадкі будуць @ягодковые мн. сущ. бот. ягадкавыя, -вых @ягодник
1. ягаднік, -ку муж.
2. (любитель ягод) разг. ягаднік, -ка муж. @ягодниковый ягаднікавы @ягодница разг. ягадніца, -цы жен.; см. ягодник 2 @ягодный ягадны @ягодоводство сад. ягадаводства, -ва ср. @ягуар зоол. ягуар, -ра муж. @ягуаровый ягуаравы @яд муж.
1. яд, род. яду муж.; (отрава) атрута, -ты жен.
2. перен. атрута, -ты жен.
яд сомнений атрута сумненняў @ядерно-активный ядзерна-актыўны @ядерно-реактивный ядзерна-рэактыўны @ядерно-резонансный ядзерна-рэзанансны @ядерно-энергетический ядзерна-энергетычны @ядерный в разн. знач. ядзерны
ядерная физика ядзерная фізіка
ядерное оружие ядзерная зброя
ядерный потенциал ядзерны патэнцыял
ядерный взрыв ядзерны выбух (узрыў)
ядерный реактор ядзерны рэактар @ядерщик разг. ядзершчык, -ка муж. @ядовито нареч. перен. з'едліва @ядовито-зеленый ядавіта-зялёны @ядовитость
1. ядавітасць, -ці жен.; атрутнасць, -ці жен.
2. з'едлівасць, -ці жен.; см. ядовитый @ядовитый
1. ядавіты; атрутны
2. перен. з'едлівы @ядозуб зоол. ядазуб, -ба муж. @ядоносный яданосны @ядохимикат ядахімікат, -ту муж. @ядренеть несовер. прост. ядранець @ядрёность ядранасць, -ці жен. @ядрёный в разн. знач. ядраны; (крупный - ещё) буйны @ядрица жен. собир. (крупа) ядрыца, -цы жен., цэлыя крупы @ядро в разн. знач. ядро, -ра ср.
ядро ореха ядро арэха
ядро Земли ядро Зямлі
пушечное ядро гарматнае ядро
ядро семяпочки ядро семязавязі
ядро атома ядро атама
ядро проблемы, вопроса ядро праблемы, пытання
ядро организации ядро арганізацыі
толкать ядро спорт. штурхаць ядро @ядровый ядровы @ядрышко уменьш. ядзерка, -ка ср., ядзерца, -ца ср. @язва жен.
1. мед. язва, -вы жен.
сибирская язва сібірская язва
язва желудка язва страўніка
2. (рана) болька, -кі жен.
тело, покрытое язвами цела, пакрытае болькамі
3. (моровое поветрие) уст. пошасць, -ці жен., паморак, -рку муж.
моровая язва маравая пошасць, паморак
4. перен. (зло, вред) балячка, -кі жен., болька, -кі жен.
5. перен. (язвительный человек) разг. язва, -вы муж., жен.; з'едлівец, -ліўца муж., з'едлівы чалавек @язвенник
1. бот. пералёт, -ту муж.
2. (больной язвой желудка) разг. язвенік, -ка муж. @язвенный язвавы @язвина разг.
1. (щербина) шчарбіна, -ны жен.
2. (на коже) болька, -кі жен. @язвительно нареч. з'едліва @язвительность з'едлівасць, -ці жен. @язвительный з'едлівы @язвить несовер. (говорить язвительно) гаварыць з'едліва, уядаць, падколваць @язёвый язь) язёвы @язык
I муж.
1. анат. язык, -ка муж.
2. (удлинённая, подвижная часть чего-либо) язык, -ка муж.; (колокола - ещё) сэрца, -ца ср.
языки пламени языкі полымя
3. кул. язык, -ка муж.
быть, вертеться на языке быць (трымацца) на языку
высунув (высуня) язык высунуўшы (высалапіўшы) язык
дёргать (тянуть) за язык цягнуць за язык
держать язык за зубами трымаць язык за зубамі
длинный язык (у кого) доўгі язык (у каго)
закусить (придержать, прикусить) язык прыкусіць (прытрымаць) язык
злые языки злыя языкі
проглотить язык праглынуць язык
развязать язык развязаць язык
сорвалось с языка сарвалася з языка
хорошо подвешенный (привешенный) язык добра падвешаны (прывешаны) язык
что у трезвого на уме, то у пьяного на языке посл. што ў цвярозага ў галаве, тое ў п'янага на языку
язык без костей язык без касці (без касцей)
язык мой - враг мой посл. язык мой - вораг мой
язык не лопатка, знает, что сладко погов. язык не калодка, ведае, што салодка
язык не поворачивается сказать язык не паварочваецца сказаць
языком трепать, язык чесать языком мянціць (малоць)
язык чешется (сказать что-либо) язык свярбіць
острый на язык востры на язык
бойкий на язык бойкі на язык
язык заплетается язык заплятаецца
мозолить язык мазоліць язык
дёрнуло за язык пацягнула за язык
с языка просится з языка просіцца
типун тебе на язык ціпун табе на язык
язык проглотил язык праглынуў, цяляты язык аджавалі
II муж. (средство общения) в разн. знач. мова, -вы жен.
белорусский язык беларуская мова
древний язык старажытная мова
искусственный язык штучная мова
разговорный язык размоўная мова
устный язык вусная мова
письменный язык пісьмовая мова
живой язык жывая мова
мёртвый язык мёртвая мова
звуковой язык гукавая мова
литературный язык літаратурная мова
национальный язык нацыянальная мова
родной язык родная мова
родственный язык роднасная мова
найти общий язык знайсці агульную мову
язык до Киева доведёт посл. язык да Кіева давядзе
эзопов язык эзопава мова
III (пленный) язык, -ка муж.
IV (народ) уст. народ, -ду муж. @языкастый разг. языкасты, языкаты @языкатый прост. языкасты, языкаты @язык-источник жен. мова-крыніца, род. мовы-крыніцы жен. @языковед мовазнавец, -знаўца муж., мовазнаўца, -цы муж. @языковедение мовазнаўства, -ва ср. @языковедческий мовазнаўчы @языковой язык II) моўны
языковая практика моўная практыка @языковый язык I) языковы
языковая колбаса языковая каўбаса @языкознание мовазнаўства, -ва ср. @языкотворец лингв. моватворац, -рца муж. @языкотворческий лингв. моватворчы @языкотворчество ср. лингв. моватворчасць, -ці жен. @язык-посредник мова пасрэднік, род. мовы-пасрэдніка муж. @языческий язычніцкі @язычество язычніцтва, -ва ср. @язычковые мн. сущ. зоол. язычковыя, -вых @язычковый в разн. знач. язычковы
язычковые музыкальные инструменты язычковыя музычныя інструменты
язычковые согласные язычковыя зычныя @язычник язычнік, -ка муж. @язычница язычніца, -цы жен. @язычно-нёбный лингв. язычна-паднябенны @язычный анат., лингв. язычны
язычные мышцы анат. язычныя мышцы
язычные согласные лингв. язычныя зычныя @язычок в разн. знач. язычок, -чка муж.
злой у него язычок! злы ў яго язычок!
язычок колокольчика язычок званка (званочка)
язычок замка язычок замка @язь зоол. язь, род. язя муж. @яичко
1. уменьш. яечка, -ка ср.
2. анат. яйцо, -ца ср. @яичник анат. яечнік, -ка муж. @яичниковый яечнікавы @яичница яечня, ні жен. @яичный яечны @яйла геогр. яйла, род. яйлы жен. @Яйла (гора) Яйла, -лы жен. @яйцевидность яйцападобнасць, -ці жен. @яйцевидный яйцападобны @яйцевод анат. яйцавод, -да муж. @яйцевой биол. яйцавы @яйцеед зоол. яйцаед, -да муж. @яйцезаготовительный яйцанарыхтоўчы @яйцезаготовка яйцанарыхтоўка, -кі жен. @яйцеклад зоол. яйцаклад, -да муж. @яйцекладущие мн., сущ. зоол. яйцародныя, -ных @яйцекладущий зоол. яйцародны @яйцеклетка биол. яйцаклетка, -кі жен. @яйцеклеточный яйцаклетачны @яйце-мясной с.-х. яйца-мясны @яйценоский с.-х. яйцаноскі @яйценоскость с.-х. яйцаноскасць, -ці жен. @яйцеобразный яйцападобны @яйцеобразование физиол. яйцаўтварэнне, -ння ср. @яйцепровод анат. яйцаправод, -да муж. @яйцеродный, яйцеродящий зоол. яйцародны @яйцерождение яйцараджэнне, -ння ср. @яйцо в разн. знач. яйцо, -ца ср., яйка, -ка ср.
нести, класть яйца несці яйцы (яйкі)
яйцо всмятку, вкрутую яйцо ўсмятку, укрутую
куриное яйцо курынае яйцо
хрустальное яйцо хрустальнае яйцо
шоколадное яйцо шакаладнае яйцо
выеденного яйца не стоит выедзенага яйца не варты, тры грошы не варты
яйца курицу не учат посл. яйцы курыцу не вучаць
как курица с яйцом носиться с кем-чем як курыца з яйцом насіцца з кім-чым @як зоол. як, род. яка муж. @яканье
1. яканне, -ння ср.
2. яканне, -ння ср.; см. якать @якать несовер.
1. лингв. якаць
2. (часто, хвастливо упоминать себя в речи, произнося «я») разг. якаць @якобинец ист. якабінец, -нца муж. @якобинский якабінскі @якобинство ист. якабінства, -ва ср. @якобы союз, частица як быццам, нібы, нібыта, быццам @якорный мор., тех. якарны
якорная обмотка эл. якарная абмотка
якорная цепь якарны ланцуг @якорцы бот. якарцы, -цаў
якорец ед. якарац, -рца муж. @якорь в разн. знач. якар, -ра муж.
бросить, отдать якорь кінуць, аддаць якар
стоять на якоре стаяць на якары
выбирать якорь выбіраць якар
сняться с якоря зняцца з якара
якорь электрической машины якар электрычнай машыны
якорь спасения якар ратунку @якут якут, -та муж. @Якутия Якуція, -ціі жен.
Республика Саха (Якутия) Рэспубліка Саха (Якуція) @якутка якутка, -кі жен. @Якутск г. Якуцк, -ка муж. @якутский якуцкі @якшаться несовер. прост. вадзіцца, знацца @ял мор. ял, род. яла муж. @ялик ялік, -ка муж. @яличник ялічнік, -ка муж. @яличный ялікавы, ялічны @яловеть несовер. с.-х. ялавець @яловица с.-х. ялавіца, -цы жен. @яловичный ялавічны @яловка ялаўка, -кі жен.; ялавіца, -цы жен. @яловость с.-х. ялавасць, -ці жен. @яловочный см. яловичный @яловый в разн. знач. ялавы
яловая корова ялавая карова, ялавіца
яловые сапоги ялавыя боты @Ялта г. Ялта, -ты жен. @ялтинский ялцінскі @ям ист. ям, род. яму муж. @яма жен.
1. яма, род. ямы жен.
волчья яма охот., воен. воўчая яма
воздушная яма ав. паветраная яма
2. (тюрьма) уст. турма, -мы жен.; астрог, -га муж.
рыть яму кому-либо капаць яму каму-небудзь
не рой другому ямы, сам в неё попадёшь посл. не капай другому ямы, сам увалішся ў яе @Ямайка о-в Ямайка, -кі жен. @Ямал п-ов Ямал, -ла муж. @Ямало-Ненецкий автономный округ Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга @ямальский ямальскі @ямб лит. ямб, род. ямба муж. @ямбический ямбічны @ямбохорей ямбахарэй, -рэя муж. @ямина прост. яміна, -ны жен. @ямистый разг. ямісты @ямка уменьш., анат. ямка, -кі жен.
обонятельная ямка анат. нюхальная ямка
слуховая ямка анат. слыхавая ямка @ямокопатель тех. ямакапальнік, -ка муж. @ямочка уменьш.-ласк. ямачка, -кі жен.
ямочки на щеках ямачкі на шчоках @ямс бот. ямс, род. ямсу муж. @ямской ист. ямскі @ямщик
1. ист. ямшчык, -ка муж.
2. (возница, кучер) фурман, -на муж. @ямщицкий
1. ямшчыцкі
2. фурманскі; см. ямщик @ямщичий
1. ямшчыковы
2. фурмановы; см. ямщик @январский студзеньскі @январь студзень, -ня муж. @Янгон г. Янгон, -на муж. @янгонский янгонскі @янки янкі нескл., муж. @Яновичи гп. Янавічы, -віч мн. @яновичский янавіцкі @янсенизм рел. янсенізм, -му муж. @янсенист янсеніст, -та муж. @янсенистский янсенісцкі @янтарный янтарны, бурштынавы
янтарный мундштук янтарны (бурштынавы) муштук
янтарный мёд янтарны мёд @янтарь янтар, -ру муж., бурштын, -ну муж. @Янус миф. Янус, -са муж.
двуликий (двуличный) Янус миф., перен. двухаблічны (двудушны) Янус @Янцзы р. Янцзы нескл., жен. @янычар ист., перен. янычар, -ра муж. @янычарский янычарскі @японец японец, -нца муж. @японист япаніст, -та муж. @японистика япаністыка, -кі жен. @Япония Японія, -ніі жен. @японка японка, -кі жен. @японовед японазнавец, -наўца муж. @японоведение японазнаўства, -ва ср. @японский японскі @Японское море Японскае мора @яр муж. обл.
1. (обрыв) круча, -чы жен., абрыў, -рыву муж., строма, -мы жен.
2. (овраг) яр, род. яра муж. @яранга яранга, -гі жен. @ярд ярд, род. ярда муж. @ярее сравнит. ст.
1. нареч. больш заўзята; больш люта; больш разлютавана, больш раз'юшана; больш шалёна; больш злосна; больш зацята; см. яро
2. прил. больш заўзяты; больш люты; больш разлютаваны, больш раз'юшаны; больш шалёны; больш злосны; больш зацяты; см. ярый 1-3 @ярем муж. уст. прям., перен. ярмо, -ма ср. @яремный
1. уст. ярэмны
2. анат. ярэмны
яремные вены анат. ярэмныя вены @яриться несовер.
1. (приходить в ярость) прост. раз'юшвацца, злавацца
2. перен. бушаваць @ярка с.-х. ярка, род. яркі жен. @яркий
1. яркі; (о пламени - ещё) зыркі
яркий свет яркае святло
яркие краски яркія фарбы
яркое пламя яркае (зыркае) полымя
2. перен. яркі, яскравы
яркий талант яркі талент
яркий пример яркі (яскравы) прыклад @ярко нареч.
1. ярка; (о пламени - ещё) зырка
2. перен. ярка, яскрава; см. яркий @ярко-жёлтый ярка-жоўты @ярко-зелёный ярка-зялёны @ярко-красный ярка-чырвоны @ярко-синий ярка-сіні @яркость
1. (света, цвета) яркасць, -ці жен.; (о пламени - ещё) зыркасць, -ці жен.
2. перен. яркасць, -ці жен., яскравасць, -ці жен.; см. яркий @ярлык в разн. знач. ярлык, -ка муж.
навешивать ярлыки прычэпліваць ярлыкі @ярлычный ярлыковы @ярлычок уменьш.-ласк. ярлычок, -чка муж. @ярмарка жен. кірмаш, -шу муж. @ярмарочный кірмашовы @ярмо в разн. знач. ярмо, род. ярма ср. @яро нареч.
1. (рьяно, ревностно) заўзята
2. (яростно) люта; (разъярённо) разлютавана; раз'юшана
3. (неистово) шалёна; (ожесточённо) злосна; (упорно) зацята @яровизатор с.-х. яравізатар, -ра муж. @яровизация с.-х. яравізацыя, -цыі жен. @яровизированный с.-х. яравізаваны @яровизировать совер., несовер. с.-х. яравізаваць @яровизироваться
1. совер., несовер. яравізавацца
2. страд. яравізавацца @яровой с.-х. яравы
яровой клин яравы палетак @яровые сущ., ед. нет с.-х. ярына, -ны жен., мн. нет
уборка, яровых уборка ярыны @ярозит мин. яразіт, -ту муж. @Ярославль г. Яраслаўль, -ля муж. @Ярославская область Яраслаўская вобласць @ярославский яраслаўскі @яростно нареч.
1. люта, разлютавана, раз'юшана, злосна
2. шалёна; см. яростный @яростный
1. (полный гнева, разъярённый) люты, разлютаваны, раз'юшаны, злосны
яростное мщение лютая помста
яростный взгляд разлютаваны (злосны) погляд
2. (неистовый) шалёны
яростная атака шалёная атака
яростный ветер шалёны вецер @ярость жен.
1. (гнев, разъярённость) лютасць, -ці жен., разлютаванасць, -ці жен., раз'юшанасць, -ці жен., злоснасць, -ці жен., злосць, род. злосці жен.
привести в ярость прывесці ў лютасць, разлютаваць, раззлаваць
2. (неистовство) шаленства, -ва ср.
ярость ветра шаленства ветру
ярость гнева шаленства гневу @ярунок стол. вінкель, -ля муж., вугольнік, -ка муж. @ярус в разн. знач. ярус, -са муж.
расположить в два яруса размясціць у два ярусы
ложа третьего яруса ложа трэцяга яруса
ловить рыбу ярусом лавіць рыбу ярусам @ярусность яруснасць, -ці жен. @ярусный ярусны @ярутка жен. бот. торбачнік, -ку муж., ярутка, -кі жен. @ярчайший превосх. ст.
1. найярчэйшы; найзырчэйшы; найяскравейшы; см. яркий
2. (чрезвычайно, чересчур яркий) надзвычай (занадта) яркі; (кричащий) крыклівы; кідкі @ярче сравнит. ст.
1. нареч. ярчэй; (о пламени - ещё) зырчэй
2. нареч. перен. ярчэй, яскравей
3. прил. ярчэйшы; зырчэйшы
4. прил. перен. ярчэйшы, яскравейшы; см. ярко, яркий @ярый
1. (рьяный, ревностный) заўзяты
ярый поклонник музыки заўзяты паклоннік музыкі
2. (яростный) люты; (разъярённый) разлютаваны; раз'юшаны
ярый гнев люты гнеў
3. (неистовый) шалёны; (ожесточённый) злосны; (упорный) зацяты
ярые волны шалёныя хвалі
4. (о воске и т.п.) уст. чысты; (хрупкий) крохкі
ярый воск чысты воск
ярый чугун крохкі чыгун @ярь
I с.-х. прост. ярына, -ны жен.
II хим. яр-мядзянка, -кі жен., мядзянка, -кі жен. @ярь-медянка хим. яр-мядзянка, -кі жен., мядзянка, -кі жен. @ясак ист. ясак, -ку муж. @ясачный ясачны @ясельничий ист. ясельнічы, -чага муж. @ясельный ясельны @ясеневый ясянёвы @ясенец бот. ясянец, -нцу муж. @ясень бот. ясень, род. ясеня и (о древесине и собир.) ясеню муж. @ясколка бот. ясколка, -кі жен. @ясли в разн. знач. яслі, род. ясляў ед. нет
детские ясли дзіцячыя яслі
положить сено в ясли палажыць сена ў яслі @ясли-сад яслі-сад, род. ясляў-сада ед. нет @яснее сравнит. ст.
1. нареч. ясней; выразней, больш зразумела; см. ясно 1-4
2. прил. яснейшы; выразнейшы; больш зразумелы; см. ясный @яснеть несовер.
1. (становиться ярче, светлее) яснець
2. (становиться отчётливее) яснець, рабіцца выразнейшым (больш выразным) @ясно
1. нареч. (ярко) ясна
ясно светит солнце ясна свеціць сонца
2. нареч. (отчётливо) выразна, ясна
ясно слышать, видеть выразна (ясна) чуць, бачыць
ясно говорить выразна (ясна) гаварыць
коротко и ясно коратка і ясна
3. безл. в знач. сказ. (понятно) зразумела, ясна
ясно без слов зразумела (ясна) без слоў
ясно, куда он метит зразумела (ясна), куды ён цаляе
4. безл. в знач. сказ. (о хорошей, ясной погоде) ясна
если будет ясно, пойдём гулять калі будзе ясна, пойдзем гуляць
5. утвердительная частица (в смысле «конечно») разг. вядома, зразумела, безумоўна, бясспрэчна
ты напишешь мне? - ясно, напишу ты напішаш мне? - вядома (зразумела, безумоўна, бясспрэчна), напішу @ясновидение ср. яснабачанне, -ння ср., празорлівасць, -ці жен. @ясновидец празорлівы, -вага муж., празорца, -цы муж. @ясновидица, ясновидящая сущ. празорлівая, -вай жен., празорца, -цы жен. @ясновидящий
1. прил. празорлівы
2. сущ. празорлівы, -вага муж., празорца, -цы муж. @ясноглазый яснавокі @ясноокий фольк. яснавокі @ясность
1. (яркость) яснасць, -ці жен.
2. (отчётливость) выразнасць, -ці жен., яснасць, -ці жен.
3. (понятность) зразумеласць, -ці жен., яснасць, -ці жен.
ясность передачи мысли зразумеласць (яснасць) перадачы думкі
внести ясность унесці яснасць @яснотка жен. бот. яснотка, -кі жен., глухая крапіва @ясный
1. (яркий, светлый) ясны
2. (отчётливый, хорошо видимый, слышимый) выразны, ясны
ясные звуки выразныя гукі
3. (понятный) зразумелы, ясны
ясное дело зразумелая рэч @ясочка ласк. разг. уст. мілачка, -кі жен., любачка, -кі жен., обл. ясачка, -кі жен. @ясский яскі @Яссы г. Ясы, род. Ясаў @яство ср., чаще мн. уст. ежа, род. ежы жен., страва, -вы жен. @ястреб ястраб, -ба муж.
променять кукушку на ястреба погов. прамяняць быка на індыка @ястребёнок муж. ястрабяня и ястрабянё, -няці ср. @ястребинка жен. бот. ястрабок, -бку муж. @ястребиный ястрабіны @ястребок уменьш.-ласк., ав. разг. ястрабок, -бка муж. @ястребятник ястрабятнік, -ка муж. @ястык рыб. ястык, -ка муж. @ястычный ястычны @ясырь уст. ясыр, -ра муж. @ятаган ятаган, -на муж. @ятвяги ист. яцвягі, -гаў мн. @ятвяжский яцвяжскі @ятка уст. ятка, -кі жен. @ятовь жен. рыб. ятоўе, -ўя ср. @ятовье ср. рыб. ятоўе, -ўя ср. @ятрышник бот. ятрышнік, -ку муж. @ятрышниковые мн. сущ. бот. ятрышнікавыя, -вых @ять лингв. яць, род. яця муж.
на ять на яць @Яунде г. Яундэ нескл., муж. @яундский яундскі @яфетид этногр. яфетыд, -да муж.
яфетиды мн. яфетыды, -даў @яфетидолог лингв. яфетыдолаг, -га муж. @яфетидологический яфетыдалагічны @яфетидология лингв. яфетыдалогія, -гіі жен. @яфетический этногр. яфетычны @яхонт уст. яхант, -ту муж. @яхонтовый яхантавы @яхта мор. яхта, -ты жен. @яхтенный яхтавы @яхт-клуб спорт. яхт-клуб, -ба муж. @яхтклубовец разг. яхтклубавец, -баўца муж. @яхт-клубский разг. яхт-клубаўскі @яхтный, яхтовый см. яхтенный @яхтсмен спорт. яхтсмен, -на муж. @ячеечный ячэйкавы @ячеистый ячэісты @ячейка жен.
1. в разн. знач. ячэйка, -кі жен.
сотовая ячейка сотавая ячэйка
партийная ячейка партыйная ячэйка
ячейка для стрельбы ячэйка для стральбы
ячейка памяти тех. ячэйка памяці
2. (в сети) вочка, -ка ср. @ячейковый ячэйкавы @ячество книжн. ячаства, -ва ср. @ячея жен.
1. (в сотах) ячэя, род. ячэі жен.
2. (в сети) вочка, -чка ср. @ячий зоол. якавы @ячменный ячны @ячмень
I (хлебный злак) ячмень, -ню муж.
II мед. ячмень, -ню муж. @ячневый ячны @яшма мин. яшма, -мы жен. @яшмовый яшмавы @ящер зоол. яшчар, -ра муж. @ящерица яшчарка, -кі жен., яшчарыца, -цы жен. @ящеричные мн. сущ. зоол. яшчаркавыя, -вых @ящеричный яшчаркавы, яшчарычны @ящерный яшчарны @ящик муж.
1. скрынка, -кі жен.; (больших размеров) скрыня, -ні жен.
денежный ящик грашовая скрынка
зарядный ящик зарадная скрынка
почтовый ящик паштовая скрынка
2. (выдвижной в столе, в комоде и т.п.) шуфляда, -ды жен.; шуфлядка, -кі жен.
откладывать в долгий ящик адкладаць (адкладваць) да святога ніколі (нігды); адкладаць (адкладваць) на доўгі час @ящичек муж. уменьш.
1. скрыначка, -кі жен.
2. шуфлядка, -кі жен., шуфлядачка, -кі жен.; см. ящик @ящичный
1. скрыначны, скрынкавы
2. шуфлядны; см. ящик @ящур ветер. яшчур, -ру муж. @ящурка зоол. яшчурка, -кі жен. @ящурный ветер. яшчурны @ж см. же I-II @жаба
1. зоол. жаба, -бы жен.; (полевая жаба) рапуха, -хі жен.
2. мед. уст. жаба, -бы жен.
грудная жаба грудная жаба @жабернодышащие см. жабродышащие @жаберный жабравы, жаберны, шчэлепны @жабий (свойственный жабе) жабіны; (принадлежащий жабе) жабін @Жабинка г. Жабінка, -кі жен. @жабинковский жабінкаўскі @Жабинковский район Жабінкаўскі раён @жабник муж. бот. калматка, -кі жен. @жабо жабо нескл., ср. @жабовидный жабападобны @жабрей бот. зябер, -бру муж. @жабродышащие мн. сущ. зоол. жабрадыхаючыя, -чых @жабры мн. жабры, -раў, шчэлепы, -паў
взять за жабры узяць за жабры @жавелев: жавелевая вода хим. жавелевая вада @жавель муж. хим. жавель, -вялю муж., хлёрка, -кі жен. @жаворонок жаваранак, -нка муж., поэт. жаўрук, -ка муж. @жавороночий жаваранкаў @жадеит мин. жадэіт, -ту муж. @жадина муж., жен. прост. скнара, -ры муж., жен., прагавіты, -тага муж., прагавітая, -тай жен., прагны, -нага муж., прагная, -най жен., хцівы, -вага муж., хцівая, -вай жен. @жадничать несовер. разг. гнацца (за чым), квапіцца (на што); (скупиться) скнарнічаць @жадно нареч. прагна, прагавіта, хціва @жадность прагнасць, -ці жен., прагавітасць, -ці жен., хцівасць, -ці жен. @жадный прям., перен. прагны, прагавіты, хцівы @жадюга см. жадина @жажда
1. смага, -гі жен.
2. перен. прага, -гі жен.
жажда знаний прага ведаў @жаждать несовер.
1. книжн. уст. смагнуць, хацець піць
2. перен. книжн. прагнуць, жадаць @жаждущий
1. прич. які (што) смагне, які (што) хоча піць; які (што) прагне, які (што) жадае; см. жаждать
2. прил. сасмаглы; (страстно желающий) прагны (да чаго, на што, чаго)
жаждущий славы прагны да славы @жакан охот. жакан, -на муж. @жакерия ист. жакерыя, -рыі жен. @жакет жакет, -та муж. @жакетка жакетка, -кі жен. @жаккардовый текст. жакардавы @жако зоол. жако нескл., муж. @жакоб спец. жакоб нескл., муж. @жакт (жилищно-арендное кооперативное товарищество) ист. жакт, род. жакта муж. (жыллёва-арэнднае кааператыўнае таварыства) @жактовский ист. жактаўскі @жалейка муз. жалейка, -кі жен. @жалеть несовер. в разн. знач. шкадаваць
жалеть о потерянном времени шкадаваць страчанага часу
(работать) не жалея сил (працаваць) не шкадуючы сіл @жалить несовер. (ранить) кусаць; (жалом - ещё) джаліць; (колющим) калоць @жалкий
1. (достойный жалости) варты жалю; (вызывающий жалость) жаласны; (несчастный) няшчасны; (беспомощный) бездапаможны
жалок тот, в ком совесть нечиста варты жалю той, у каго нячыстае сумленне
2. (ничтожный, убогий) мізэрны, убогі; (с оттенком презрения) нікчэмны, няшчасны
какое жалкое зрелище! якое убогае (нікчэмнае) відовішча!
жалкий трус нікчэмны баязлівец
жалкая роль нікчэмная роля
иметь жалкий вид мець мізэрны (убогі) выгляд @жалко
1. нареч. жаласна; няшчасна; бездапаможна; убога; нікчэмна; см. жалкий
2. безл. в знач. сказ. шкада
жалко денег шкада грошай @жало
1. (у насекомых) джала, -ла ср.
2. перен. книжн. джала, -ла ср.
жало сатиры джала сатыры
3. (остриё) тех. лязо, род. ляза ср., вастрыё, -рыя ср. @жалоба
1. скарга, -гі жен.
бюро жалоб бюро скаргаў
2. (выражение чувства скорби) скарга, -гі жен., жальба, -бы жен. @жалобно нареч. жаласна @жалобный
1. (выражающий скорбь) жаласны
2. (относящийся к жалобе, заявлению) скаргавы
жалобная книга кніга скаргаў @жалобщик юр. скаржнік, -ка муж. @жалобщица скаржніца, -цы жен. @жалование дараванне, -ння ср. @жалованный
1. (подаренный) уст. дараваны; (о правах и т.п.) наданы
2. жалованная грамота даравальная грамата @жалованье уст.
1. жалаванне, -ння ср.
2. (действие) дараванне, -ння ср. @жаловать несовер. уст.
1. (награждать, дарить) дараваць, узнагароджваць; (о правах и т.п.) надаваць
2. уст. (посещать) наведваць (каго-што)
он часто жалует к нам ён часта наведвае нас
3. (оказывать внимание) мілаваць, любіць @жаловаться несовер.
1. скардзіцца
2. (ябедничать) ябеднічаць @жалоносный зоол. джаланосны @жалостливо нареч. жаласліва @жалостливость жаласлівасць, -ці жен. @жалостливый разг. жаласлівы @жалостно нареч. жаласна @жалостный жаласны @жалость жен. (сострадание, соболезнование) жаль, род. жалю муж., літасць, -ці жен.
какая жалость які жаль! @жаль безл. в знач. сказ., в знач. вводн. сл. шкада
жаль уезжать шкада ад'язджаць
почитать, жаль, нечего пачытаць, шкада, няма чаго @жальце уменьш. джальца, -ца ср. @жалюзи жалюзі нескл., ср. @жандарм жандар, -ра муж. @жандармерия жандармерыя, -рыі жен. @жандармский жандарскі @жанр жанр, род. жанру муж. @жанрист жив. жанрыст, -та муж. @жанровый жанравы @жантильный разг. уст. манерны, какетлівы @жар муж.
1. гарачыня, -ні жен.; (зной) спёка, -кі жен., спякота, -ты жен.
2. (угли) жар, род. жару муж.
3. мед. гарачка, -кі жен.
лежать в жару ляжаць у гарачцы
4. (пыл, рвение) запал, -лу муж.
задать жару задаць дыхту
поддать жару паддаць пары
чужими руками жар загребать погов. чужымі рукамі жар заграбаць @жара гарачыня, -ні жен.; (зной) спёка, -кі жен., спякота, -ты жен. @жаргон жаргон, -ну муж. @жаргонный жаргонны @жардиньерка жардыньерка, -кі жен. @жареное ср. сущ. смажанае, -нага ср., смажаніна, -ны жен. @жаренный, жареный
1. (готовленный для еды) печаны; (о мясе) смажаны; (о сале) сквараны; (о кофе, семечках и т.п.) пражаны, прэжаны
2. (жжённый, жжёный) палены, печаны @жаренье (приготовление для еды) пячэнне, -ння ср.; (мяса) смажанне, -ння ср.; (сала) скваранне, -ння ср.; (кофе, семечек и т.п.) пражанне, -ння ср. @жарить несовер.
1. (готовить для еды) пячы; (мясо) смажыць; (сало) скварыць; (кофе, семечки и т.п.) пражыць, прэгчы
2. (жечь, палить) паліць, пячы
3. (азартно что-либо делать) прост. жарыць; смаліць @жариться
1. (подвергаться действию жара) пячыся; смажыцца; скварыцца; пражыцца, прэгчыся
2. (находясь в жарком месте) разг. пячыся
3. страд. пячыся; смажыцца; скварыцца; пражыцца, прэгчыся; паліцца; см. жарить 1,2 @жарища разг. гарачыня, -ні жен.; спёка, -кі жен. @жаркий в разн. знач. гарачы
жаркие страны гарачыя краіны
жаркий поцелуй гарачы пацалунак
жаркий спор гарачая спрэчка
жаркий бой гарачы бой
жаркий климат гарачы клімат @жарко нареч., безл. в знач. сказ. горача
солнце жарко грело сонца горача грэла
мне стало жарко мне стала горача
небу жарко станет небу горача будзе @жарковатый разг. гарачаваты @жаркое ср. смажаніна, -ны жен., смажонка, -кі жен. @жаровня жароўня, -ні жен. @жаровой (нагреваемый углями) жаравы
жаровой утюг жаравы прас @жаропонижающее сущ. мед. гарачкапаніжальнае, -нага ср. @жаропонижающий прил. гарачкапаніжальны @жаропрочность тех. гарачатрываласць, -ці жен. @жаропрочный гарачатрывалы @жаростойкий тех. гарачаўстойлівы @жаростойкость гарачаўстойлівасць, -ці жен. @жаротрубный: жаротрубный котёл тех. жаратрубны кацёл @жароупорность тех. гарачатрываласць, -ці жен. @жароупорный гарачатрывалы
жароупорная сталь гарачатрывалая сталь @жароустойчивость гарачаўстойлівасць, -ці жен. @жароустойчивый гарачаўстойлівы @жар-птица нар.-поэт. жар-птушка, -кі жен. @жарынь прост. см. жарища @жасмин язмін, -ну муж. @жасминный, жасминовый язмінавы @жатва жен. в разн. знач. жніво, -ва ср., мн. нет @жатвенный
1. жніўны
2. (об инструменте, машине и т.п.) жатны
жатвенная машина жняярка @жатка с.-х. жняярка, -кі жен. @жать
I несовер. (давить) ціснуць, ціскаць
жать руку ціснуць руку
жать сок из лимона ціснуць сок з лімона
II несовер. (рожь и т.п.) жаць @жаться
I несовер.
1. (тесниться) ціснуцца
2. (ёжиться) курчыцца, сціскацца
3. (прижиматься, льнуть) туліцца, прыціскацца, хінуцца
4. (мяться, стесняться) разг. муляцца
жался, не зная, что ответить муляўся, не ведаючы, што адказаць
5. перен. (скупиться) разг. скупіцца, ціснуцца, гнуцца
жмётся, точно скряга ціснецца (гнецца), як скнара
6. страд. ціснуцца, ціскацца; см. жать I
II несовер. страд. (о ржи и т.п.) жацца @жахать несовер. прост. жахаць @жахнуть совер., однокр. жахнуць @жбан збан, род. збана муж. @жвало зоол. жавала, -ла ср. @жвачка в разн. знач. жвачка, -кі жен., мн. нет; (пережёванная масса - ещё) жованка, -кі жен.
жевать жвачку жаваць жвачку @жвачные мн. сущ. зоол. жвачныя, -ных @жвачный жвачны @жгут жгут, род. жгута муж., скрутак, -тка муж. @жгутик жгуцік, -ка муж. @жгутиковые мн. сущ. зоол. жгуцікавыя, -вых @жгутоногие мн. сущ. зоол. жгутаногія, -гіх @жгучесть пякучасць, -ці жен. @жгучий пякучы; (горячий) гарачы
жгучий брюнет яркі брунет
жгучий вопрос пільнае (вострае) пытанне
жгучие слёзы пякучыя слёзы @жданный чаканы @Ждановичи гп. Ждановічы, -віч @ждановичский ждановіцкі @ждать несовер. в разн. знач. чакаць
ждёт не дождётся чакае не дачакаецца
того и жди так і чакай @же
I союз (после гласных) ж, (после согласных) жа
мне говорит одно, сама же делает другое мне гаворыць адно, сама ж робіць другое
он же остаётся здесь ён жа застаецца тут
II частица (после гласных) ж, (после согласных) жа; (при указании тождества - обычно) самы
когда же мы пойдём? калі ж мы пойдзем?
тот же той самы, той жа
тогда же тады ж
смотри же! глядзі ж! @жевание жаванне, -ння ср. @жёванный, жёваный жаваны, жованы @жевательный жавальны @жевать несовер. прям., перен. жаваць
жевать губами жаваць губамі @жеваться страд. жавацца @жезл муж. жазло, -ла ср., мн. жэзлы, -лаў @жезловой жазловы @желаемое сущ. жаданае, -нага ср. @желание жаданне, -ння ср. @желанный жаданы @желательно безл. в знач. сказ. пажадана @желательность пажаданасць, -ці жен. @желательный пажаданы @желатин жэлацін, -ну муж. @желатина жэлаціна, -ны жен. @желатинный, желатиновый жэлацінавы @желатинообразный жэлацінападобны @желать несовер. жадаць, хацець; (выражать пожелание - ещё) зычыць
оставляет желать лучшего вымушае жадаць лепшага
какого только можно желать якога толькі можна жадаць (зычыць) @желаться безл. жадацца, хацецца @желающий
1. прич. які (што) жадае, які (што) хоча; см. желать
2. сущ. жадаючы, -чага муж.; ахвотнік, -ка муж.
желающих посмотреть новую выставку было много жадаючых паглядзець новую выстаўку было многа @желвак жаўлак, -ка муж. @желе жэле нескл., ср. @железа анат. залоза, -зы жен.
миндалевидная железа міндалепадобная залоза
поджелудочная железа падстраўнікавая залоза
щитовидная железа шчытападобная залоза @железина прост. жалязяка, -кі жен. @железистый
I мин., хим., фарм. жалезісты
II анат. залозісты
железистая ткань залозістая тканка @железка жен.
1. (кусочек железа) жалязяка, -кі жен.
2. карт. жалезка, -кі жен. @желёзка уменьш. анат. залозка, -кі жен. @железко тех. жалязка, -ка ср. @Железноводск г. Жалезнаводск, -ка муж. @железноводский жалезнаводскі @железнодорожник чыгуначнік, -ка муж. @железнодорожница чыгуначніца, -цы жен. @железнодорожный чыгуначны @железный прям., перен. жалезны
железный блеск мин. жалезны блішчак
железный век археол. жалезны век
железная дорога чыгунка, -кі жен.
железный колчедан мин. жалезны калчадан
железный купорос хим. жалезны купарвас
железный шпат мин. жалезны шпат @железняк мин. жалязняк, род. жалезняку муж.
магнитный железняк магнітны жалязняк @железо в разн. знач. жалеза, -за ср.
кровельное железо (дахавая) бляха
принимать железо мед. прымаць жалеза
изделия из железа вырабы з жалеза
куй железо, пока горячо посл. куй жалеза, пакуль гарачае @железобактерия жалезабактэрыя, -рыі жен. @железобетон стр. жалезабетон, -ну муж. @железобетонный жалезабетонны @железоделательный уст. жалезаапрацоўчы @железокерамика жалезакераміка, -кі жен. @железокерамический жалезакерамічны @железоплавильный жалезаплавільны @железопрокатный жалезапракатны @железопрокатчик жалезапракатчык, -ка муж. @железорезный жалезарэзны @железорудный мин. жалезарудны @железоскобяной жалезны @железосодержащий прил. мин. жалезазмяшчальны @железоуглеродистый жалезавугляродзісты @железяка прост. жалязяка, -кі жен. @желейный жэлейны @желна зоол. жаўна, -ны жен. @жёлоб жолаб, -ба муж.; латак, -ка муж.
вода течёт по жёлобу вада цячэ па жолабу (латаку) @желобобрюхие мн. сущ. зоол. жалабабрухія, -хіх @желобок уменьш. жалабок, -бка муж., латачок, -чка муж. @желобчатый жалабаты @желонка тех. жалонка, -кі жен. @желоночный жалоначны @желонщик жалоншчык, -ка муж. @желтеть несовер.
1. (становиться жёлтым) жаўцець, жоўкнуць
2. (выделяться своим жёлтым цветом) жаўцець @желтеться жаўцець, жаўцецца @желтизна жаўцізна, -ны жен. @желтинка разг. жаўцінка, -кі жен. @желтить несовер. жаўціць @желтковый жаўтковы @желтобрюх зоол. жаўтабрух, -ха муж. @желтоватость жаўтаватасць, -ці жен. @желтоватый жаўтаваты @желтоглазка зоол. жаўтавочка, -кі жен. @желтоголовый жоўтагаловы @желтогрудый жаўтагруды @Жёлтое море Жоўтае мора @жёлто-зелёный жоўта-зялёны @желток жаўток, -тка муж. @желтокожий жаўтаскуры @желтокорень бот. жаўтакорань, -ню муж. @жёлто-красный жоўта-чырвоны @желтокрылка зоол. жаўтакрылка, -кі жен. @желтокрылый жаўтакрылы @желтолицый жаўтатвары @желтопёрый жаўтапёры @желтопузик зоол. жаўтапузік, -ка муж. @желторотый жаўтароты @желтофиоль бот. жоўтафіёль, -лі жен. @желтоцвет бот. жаўтацвет, -ту муж. @желточный жаўтковы @желтуха мед. жаўтуха, -хі жен. @желтушка зоол. жаўтушка, -кі жен. @желтушник бот. жаўтушнік, -ку муж. @желтушный жаўтушны @жёлтый в разн. знач. жоўты
жёлтая краска жоўтая фарба
жёлтая вода мед. жоўтая вада
жёлтая лихорадка мед. жоўтая ліхаманка @желть хим. жаўцянка, -кі жен. @желтяк прост. жаўтляк, -ка муж. @желудёвый жалудовы @желудковый: желудковый кофе жалудковая кава @желудок
1. страўнік, -ка муж.
2. уст. (живот) жывот, -вата муж.
расстройство желудка расстройства жывата
несварение желудка нястраўнасць @Желудок гп. Жалудок, -дка муж. @желудокский жалудоцкі @желудочек анат. жалудачак, -чка муж. @желудочно-кишечный страўнікава-кішачны @желудочный страўнікавы
желудочный сок страўнікавы сок
желудочные болезни страўнікавыя хваробы @жёлудь жолуд, -да муж. @желчегонный мед. жаўцягонны @желчнокаменный: желчнокаменная болезнь жоўцекамянёвая хвароба @желчеотделение физиол. жоўцевыдзяленне, -ння ср. @жёлчно нареч. злосна @жёлчность зласлівасць, -ці жен. @жёлчный
1. жоўцевы
жёлчный пузырь жоўцевы пузыр
2. (злобный) зласлівы, злосны
жёлчные слова злосныя словы @жёлчь
1. жоўць, род. жоўці жен.
2. перен. злосць, род. злосці жен. @жеманиться несовер. разг. манернічаць, манерыцца, крыўляцца @жеманница манерніца, -цы жен., крыўляка, -кі жен. @жеманничанье разг. манернічанне, -ння ср., крыўлянне, -ння ср. @жеманничать несовер. манернічаць, крыўляцца @жеманно нареч. манерна @жеманность манернасць, -ці жен. @жеманный манерны @жеманство ср. манернасць, -ці жен. @жемчуг жэмчуг, -гу муж. @жемчужина прям., перен. жамчужына, -ны жен. @жемчужница зоол. жамчужніца, -цы жен. @жемчужный жамчужны @жена
1. жонка, -кі жен.
2. (женщина) уст. жанчына, -ны жен. @женатый жанаты
женатый на ком-либо жанаты з кім-небудзь @Женева г. Жэнева, -вы жен. @женевский жэнеўскі @Женевское озеро Жэнеўскае возера @женин жончын @женить
1. совер. ажаніць (з кім)
2. несовер. жаніць (з кім)
без меня меня женили без мяне мяне ажанілі @женитьба жаніцьба, -бы жен. @жениться
1. совер. ажаніцца (з кім)
2. несовер. жаніцца (з кім) @жених жаніх, -ха муж.
жених и невеста жаніх і нявеста @женихаться несовер. прост. жаніхацца @женихов жаніхоў @жениховский жаніхоўскі @жениховство разг. жаніхоўства, -ва ср. @женолюб, женолюбец жанчыналюб, -ба муж. @женолюбивый книжн. жанчыналюбны, жанчыналюбівы @женолюбие жанчыналюбства, -ва ср. @женоненавистник книжн. жанчынаненавіснік, -ка муж. @женоненавистнический жанчынаненавісніцкі @женоненавистничество жанчынаненавісніцтва, -ва ср. @женоподобный жанчынападобны @женотдел (женский отдел) жанаддзел, -ла муж. (жаночы аддзел) @женоубийство ср. забойства жонкі @женоубийца муж. забойца жонкі @женский жаночы
женская рифма лит. жаночая рыфма
женский род грам. жаночы род @женсовет (женский совет) жансавет, -та муж. (жаночы савет) @женственность жаноцкасць, -ці жен. @женственный жаноцкі @жёнушка ласк. жоначка, -кі жен. @женщина жанчына, -ны жен. @женьшень бот. жэньшэнь, -ню муж. @жердевой жардзяны @жердина разг. см. жердь @жердинник см. жердняк @жердняк муж. собир. жардняк, -ку муж., жэрдзе, -дзя ср. @жёрдочка уменьш. жэрдачка, -кі жен. @жердь жэрдка, -кі жен., жардзіна, -ны жен. @жердяной см. жердевой @жерёбая жарэбная @жеребёнок муж. жарабя и жарабё, -бяці ср. @жеребец жарабец, -бца муж., жарабок, -бка муж. @жеребиться несовер. жарабіцца @жеребок (шкурка жеребёнка-недоноска) жарабок, -бка муж. @жерёбость жарэбнасць, -ці жен. @жеребцовый жарабцовы @жеребчик уменьш. жарэбчык, -ка муж.
мышиный жеребчик мышыны жарэбчык @жеребьёвка жен. жараб'ёўка, -кі жен., лёсаванне, -ння ср. @жеребьёвщик жараб'ёўшчык, -ка муж. @жеребятина жарабяціна, -ны жен. @жеребячий жарабячы @жерех зоол. жэрах, -ха муж. @жерлица рыб. жарліца, -цы жен. @жерло жарало, -ла ср., мн. жаролы, -лаў @жерлянка зоол. жарлянка, -кі жен. @жерминаль ист. жэрміналь, -ля муж. @жёрнов муж. жарон, -рна муж., мн. жорны, -наў; млынавы камень, мн. млынавыя камяні @жерновой жорнавы @жертва в разн. знач. ахвяра, -ры жен.
принести в жертву прынесці ў ахвяру (ахвяраваць кім-чым)
пасть жертвой чего пасці ахвярай чаго @жертвенник ахвярнік, -ка муж. @жертвенность ахвярнасць, -ці жен. @жертвенный ахвярны @жертвователь уст. ахвяравальнік, -ка муж. @жертвовательница уст. ахвяравальніца, -цы жен. @жертвовать несовер. ахвяроўваць @жертвоваться страд. ахвяроўвацца @жертвоприношение ахвярапрынашэнне, -ння ср. @жеруха жен. бот. кустоўнік, -ку муж. @жест прям., перен. жэст, род. жэста муж.
объясняться жестами размаўляць жэстамі (на мігі) @жестикулирование жэстыкуляванне, -ння ср. @жестикулировать несовер. жэстыкуляваць @жестикуляция жэстыкуляцыя, -цыі жен. @жёсткий
1. цвёрды, каляны, мулкі; (о волосах, ткани и т.п.) шорсткі
жёсткий вагон цвёрды вагон
2. перен. жорсткі
жёсткие условия жорсткія ўмовы @жёстко нареч.
1. цвёрда, каляна, мулка
2. перен. жорстка
мягко стелет, да жёстко спать погов. мякка сцеле, ды мулка спаць @жёстковатый разг.
1. цвердаваты
2. перен. жарсткаваты @жесткокрылые мн. сущ. зоол. цвердакрылыя, -лых @жесткокрылый цвердакрылы @жёсткость
1. цвёрдасць, -ці жен., калянасць, -ці жен., мулкасць, -ці жен.; шорсткасць, -ці жен.
2. перен. жорсткасць, -ці жен.; см. жёсткий @жесткошёрстный, жесткошёрстый шарсткашэрсны, шорсткі @жестокий
1. (безжалостный, беспощадный) бязлітасны, люты, жорсткі
2. (очень сильный) страшэнны, люты, жорсткі
жестокая ошибка страшэнная памылка
жестокие морозы лютыя (страшэнныя) маразы
жестокая битва лютая (жорсткая) бітва @жестоко нареч.
1. бязлітасна, люта, жорстка
2. страшэнна, люта, жорстка; см. жестокий @жестокосердие ср. (жестокость) бязлітаснасць, -ці жен.; (бессердечие) бессардэчнасць, -ці жен.; жорсткасць, -ці жен. @жестокосердный бязлітасны; бессардэчны, люты, неміласэрны; жорсткі @жестокость в разн. знач. бязлітаснасць, -ці жен., лютасць, -ці жен., жорсткасць, -ці жен. @жесточайший превосх. ст. самы бязлітасны, надзвычай люты, страшэнны @жёстче сравнит. ст.
1. нареч. цвярдзей, больш мулка; больш жорстка; см. жёстко
2. прил. цвярдзейшы, больш каляны, больш мулкі; больш шорсткі; больш жорсткі; см. жёсткий @жесть бляха, -хі жен. @жестяник бляхар, -ра муж. @жестянка бляшанка, -кі жен. @жестяной бляшаны @жестянщик бляхар, -ра муж. @жетон жэтон, -на муж. @жетонный жэтонавы @жечь несовер.
1. (подвергать действию огня) паліць
жечь бумагу паліць паперу
2. (сильно припекать) пячы
солнце жжёт лицо сонца пячэ твар @жечься
1. пячыся
крапива жжётся крапіва пячэцца
2. страд. паліцца; см. жечь 1 @жжение ср. (жар в теле) смыленне, -ння ср., пякота, -ты жен.
жжение в груди смыленне (пякота) у грудзях @жжёнка (напиток) жжонка, -кі жен. @жжённый, жжёный палены
жжёная пробка палены корак
жжёный кофе пражаная (прэжаная) кава @живее сравнит. ст.
1. нареч. жвавей, хутчэй
живее!, живей! (как побуждение) хутчэй!
2. прил. жвавейшы, рухавейшы @живёхонек разг. жывы, жывенькі @живец рыб. жывец, род. жыўца муж. @живинка разг. жывінка, -кі жен. @живительно нареч. жыватворна @живительность жыватворнасць, -ці жен. @живительный жыватворны
живительная влага жыватворная вільгаць @живить несовер. ажыўляць, жывіць @живиться уст. жывіцца @живица жывіца, -цы жен. @живность собир. разг. жыўнасць, -ці жен. @живо нареч.
1. (очень) вельмі
она мне живо напоминает свою мать яна мне вельмі нагадвае сваю маці
2. (оживлённо) жвава, ажыўлена
пьесу играли очень живо п'есу ігралі вельмі жвава, ажыўлена
3. (быстро) разг. хутка
он живо сбегал за доктором ён хутка збегаў па доктара
4. (отчётливо) ярка, выразна
он живо помнил все события ён ярка (выразна) помніў усе падзеі @живоглот прост. жываглот, -та муж. @живодёр прост.
1. скуралуп, -па муж.
2. перен. скуралуп, -па муж., жывадзёр, -ра муж. @живодёрка прост. жывадзёрка, -кі жен. @живодёрня прост. скуралупня, -ні жен. @живодёрство прост. жывадзёрства, -ва ср. @живой
1. в разн. знач. жывы
живые цветы жывыя кветкі
живой вес жывая вага
живой язык жывая мова
2. (проворный, быстрый) жвавы, рухавы
очень живой ребёнок вельмі жвавае (рухавае) дзіця
3. (деятельный) дзейны
принимать живое участие в работе прымаць дзейны ўдзел у рабоце
4. (оживлённый) жвавы, бойкі
живая беседа жвавая (бойкая) гутарка
5. (выразительный) выразны, яркі
живое изложение яркі пераказ (выклад)
живая вода фольк. жывая вада
ни жив ни мёртв ні жывы ні мёртвы
на живую нитку на жывую нітку
задеть за живое крануць за жывое
ни одной живой души ні адной жывой душы
живого места нет жывога месца няма @живокость жен. бот. рагулькі, -лек, ед. рагулька, -кі жен.
живокость садовая рагулькі садовыя @живописание уст. маляванне, -ння ср.; апісванне, -ння ср. @живописать несовер. уст. книжн.
1. совер. намаляваць, апісаць
2. несовер. маляваць, апісваць @живописец жывапісец, -сца муж. @живописно нареч. маляўніча @живописность маляўнічасць, -ці жен. @живописный
1. (красивый) маляўнічы
живописная местность маляўнічая мясцовасць
2. (относящийся к живописи) жывапісны
живописная техника жывапісная тэхніка @живопись жен. жывапіс, -су муж. @живорез прост. жыварэз, -за муж. @живородка зоол. жывародка, -кі жен. @живородящие мн. сущ. зоол. жывародзячыя, -чых @живородящий прил. жывародзячы
живородящие рыбы жывародзячыя рыбы @живорождённый жыванароджаны @живость
1. жывасць, -ці жен.
2. (подвижность) жвавасць, -ці жен.; рухавасць, -ці жен.
3. (выразительность) выразнасць, -ці жен., яркасць, -ці жен.; см. живой @живот
I жывот, -вата муж.
II муж. (жизнь) уст. жыццё, -цця ср.
не на живот, а на смерть не на жыццё, а на смерць @животворно нареч. жыватворна @животворность жыватворнасць, -ці жен. @животворный жыватворны @животворящий прил. книжн. уст. жыватворчы @животина прост. жывёліна, -ны жен., жывёла, -лы жен. @животновод жывёлавод, -да муж., жывёлагадовец, -доўца муж. @животноводство ср. жывёлагадоўля, -лі жен. @животноводческий жывёлагадоўчы @животное ср. прям., перен. жывёла, -лы жен., жывёліна, -ны жен.
позвоночное животное пазваночная жывёліна @животный в разн. знач. жывёльны
животный мир жывёльны свет
животный эпос лит. жывёльны эпас
животное масло масла
животные жиры жывёльныя тлушчы @животрепещущий прил. актуальны
животрепещущий вопрос актуальнае пытанне @живучесть прям., перен. жывучасць, -ці жен. @живучий жывучы @живучка бот. гарлянка, -кі жен. @живчик в разн. знач. жыўчык, -ка муж. @живьём нареч. прост. жыўцом
живьём съесть жыўцом з'есці @жига муз. жыга, -гі жен. @жигалка зоол. жыгалка, -кі жен. @жигануть совер. прост. жыгануць @жигулёвский жыгулёўскі @Жигули
1. (горы) Жыгулі, -лёў ед. нет
2. (автомашина) жыгулі, -лёў ед. нет @жиденький
1. рэдзенькі
2. кволенькі, слабенькі; см. жидкий 2,3 @жидкий
1. вадкі
жидкий газ физ. вадкі газ
жидкое топливо вадкае паліва
жидкий кристалл вадкі крышталь
2. (не густой) рэдкі
жидкая грязь рэдкая гразь
3. перен. (чахлый, хилый) кволы
жидкие берёзки кволыя бярозкі
4. (не сильный) слабы
жидкие аргументы слабыя аргументы @жидко нареч.
1. вадка
2. рэдка; см. жидкий 1,2 @жидковатый разг.
1. радкаваты
2. слабаваты; см. жидкий 2,4 @жидкокристаллический вадкакрышталічны @жидкометаллический вадкаметалічны @жидкостный вадкасны @жидкость
1. (вещество) вадкасць, -ці жен.
2. (свойство) рэдкасць, -ці жен. @жидкофазный вадкафазны @жижа жыжка, -кі жен. @жиже сравнит. ст.
1. нареч. радзей, радчэй
2. прил. радзейшы, радчэйшы; слабейшы; см. жидкий 2,4 @жижеразбрасыватель спец. жыжкараспырсквальнік, -ка муж. @жижесборник спец. жыжказбіральнік, -ка муж. @жижица жыжачка, -кі жен. @жизнедеятельность прям., перен. жыццядзейнасць, -ці жен. @жизнедеятельный жыццядзейны @жизнелюб, жизнелюбец жыццялюб, -ба муж. @жизнелюбивый жыццелюбівы @жизнелюбие жыццялюбства, -ва ср. @жизненно нареч. жыццёва @жизненность жыццёвасць, -ці жен. @жизненный жыццёвы @жизнеобеспечение жыццезабеспячэнне, -ння ср.
система жизнеобеспечения сістэма жыццезабеспячэння @жизнеописание ср. жыццяпіс, -су муж. @жизнеощущение жыццеадчуванне, -ння ср. @жизнепонимание жыццеразуменне, -ння ср. @жизнерадостно нареч. жыццярадасна @жизнерадостность жыццярадаснасць, -ці жен. @жизнерадостный жыццярадасны @жизнеспособность жыццяздольнасць, -ці жен. @жизнеспособный жыццяздольны @жизнестойкий жыццеўстойлівы @жизнестойкость жыццеўстойлівасць, -ці жен. @жизнеустойчивость жыццеўстойлівасць, -ці жен. @жизнеутверждающий прил. жыццесцвярджальны @жизнь жен. в разн. знач. жыццё, -цця ср.
между жизнью и смертью паміж жыццём і смерцю
ни в жизнь ні за што, ніколі
не на жизнь, а на смерть не на жыццё, а на смерць
жизнь бьёт ключом жыццё кіпіць (крынічыць, віруе)
по гроб жизни да магілы (да смерці) @жиклёр тех. жыклёр, -ра муж. @жила в разн. знач. жыла, -лы жен.
тянуть жилы из кого-либо цягнуць жылы з каго-небудзь @жилет муж. камізэлька, -кі жен. @жилетка камізэлька, -кі жен. @жилетник портн. камізэльшчык, -ка муж. @жилетный камізэлечны @жилец жылец, род. жыльца муж., жыхар, -ра муж.; (квартирант) кватарант, -та муж. @жилистый жылісты, жылаваты @жилиться несовер. прост.
1. пяцца, напружвацца, натужвацца
2. (скряжничать) скупіцца, скнарнічаць @жилица уст. жыліца, -цы жен., жыхарка, -кі жен.; кватарантка, -кі жен. @жиличка разг. см. жилица @жилище жыллё, -лля ср., мн. нет @жилищно-бытовой жыллёва-бытавы @жилищно-коммунальный жыллёва-камунальны @жилищно-кооперативный жыллёва-кааператыўны @жилищно-строительный жыллёва-будаўнічы @жилищный жыллёвы @жилка в разн. знач. жылка, -кі жен. @жилкование спец. жылкаванне, -ння ср. @жилкооператив (жилищный кооператив) жылкааператыў, -тыву муж. (жыллёвы кааператыў) @жилкооперация (жилищная кооперация) жылкааперацыя, -цыі жен. (жыллёвая кааперацыя) @жиловатый прост. жылаваты @жилой жылы @жилотдел (жилищный отдел) жыладдзел, -ла муж. (жыллёвы аддзел) @жилплощадь (жилая площадь) жылплошча, -чы жен. (жылая плошча) @жилуправление (жилищное управление) жылкіраўніцтва, -ва ср. (жыллёвае кіраўніцтва) @жилфонд (жилой фонд) жылфонд, -ду муж. (жыллёвы фонд) @жильё в разн. знач. жыллё, -лля ср. @жильный в разн. знач. жыльны @жим спорт. жым, род. жыму муж. @жимолостные мн. сущ. бот. бружмелевыя, -вых @жимолость жен. бружмель, -лю муж. @жир тлушч, род. тлушчу муж.
рыбий жир рыбін тлушч
говяжий жир лой
свиной (нутряной) жир здор
гусиный жир шмалец
нагулять жиру разг. нагуляць тлушчу (сала)
с жиру беситься з раскошы шалець
от жиру лопается (яго) аж распірае @жирандоль уст. жырандоль, -лі жен. @жираф муж. зоол. жырафа, -фы жен. @жирафа зоол. жырафа, -фы жен. @жиреть несовер. тлусцець, сыцець @жирнее сравнит. ст.
1. нареч. тлусцей; см. жирно
2. прил. тлусцейшы; таўсцейшы; сыцейшы; см. жирный @жирно нареч. тлуста
жирно будет фам. залішне будзе @жирноватый разг. тлуставаты; сытаваты @жирномолочность спец. тлушчамалочнасць, -ці жен. @жирномолочный тлушчамалочны @жирность тлустасць, -ці жен.; (тучность) сытасць, -ці жен. @жирный тлусты; (о шрифте - ещё) тоўсты; (тучный) сыты
жирный кусок добры кавалак @жиро фин. жыра нескл., ср. @жирование
I тех. тлушчаванне, -ння ср., тлушчэнне, -ння ср.; см. жировать I
II
1. охот. жыраванне, -ння ср.
2. сад. буянне, -ння ср.; см. жировать II @жировать
I несовер. тех. тлусціць
жировать кожу тлусціць скуру
II несовер.
1. охот. жыраваць
зверь жировал звер жыраваў
2. (тянуться вверх - о растениях) буяць @жировик мед. тлушчак, -ка муж. @жировка
I жен. тех. тлушчэнне, -ння ср.
II жен. охот. жыраванне, -ння ср.
III жен. см. жироприказ @жировой тлушчавы
жировая промышленность тлушчавая прамысловасць
жировая железа тлушчавая залоза
жировое яйцо (без зародыша) баўтун
жировое яйцо (без скорлупы) вылівак @жирозаменитель тлушчазаменнік, -ка муж. @жирок уменьш.-ласк. тлушчык, -ку муж. @жирокомпас жыракомпас, -са муж. @жироловка тех. тлушчалоўка, -кі жен. @жиронда ист. жыронда, -ды жен. @жирондист жырандыст, -та муж. @жирондистский жырандысцкі @жирооборот фин. жыраабарот, -ту муж. @жирообразование физиол. тлушчаўтварэнне, -ння ср. @жироотложение физиол. тлушчаадкладанне, -ння ср. @жиропот спец. тлушчапот, -ту муж. @жироприказ фин. жыразагад, -ду муж. @жирорасчёт фин. жыраразлік, -ку муж. @жироскоп тех. жыраскоп, -па муж. @жироскопический жыраскапічны @жиротоп спец. салатоп, -па муж. @жиротопление салатапленне, -ння ср. @жиротопный салатопны @жиротопня салатопка, -кі жен. @житейский
1. жыццёвы
2. (обыденный) штодзённы; звычайны @житель жыхар, -ра муж. @жительница жыхарка, -кі жен. @жительство жыхарства, -ва ср.
место жительства месца жыхарства @жительствовать несовер. уст. жыць, пражываць @житие в разн. знач. жыціе, -ція ср. @житийный жыційны @Житковичи г. Жыткавічы, -віч @житковичский жыткавіцкі @Житковичский район Жыткавіцкі раён @житник (хлеб) обл. жытнік, -ка муж., аржаны хлеб @житница бот. жытніца, -цы жен. @житный обл. жытні; (ржаной) аржаны @житняк обл. жытняк, -ку муж. @жито ср. обл. жыта, -та ср.; (ячмень) ячмень, -ню муж.; (рожь) жыта, -та ср. @Житомир г. Жытомір, -ра муж. @Житомирская область Жытомірская вобласць @житомирский жытомірскі @жить несовер. в разн. знач. жыць
жить до глубокой старости жыць да глыбокай старасці
они жили вместе яны жылі разам
за здорово живёшь за нішто, ні з таго, ні з сяго
жить в своё удовольствие жыць для сваёй асалоды
жить душа в душу жыць душа ў душу
приказать долго жить сканаць @житьё разг. жыццё, род. жыцця ср. @житьё-бытьё разг. жыццё-быццё, род. жыцця-быцця ср. @житься несовер. безл. жыцца
ему весело живётся яму весела жывецца @Жлобин г. Жлобін, -на муж. @жлобинский жлобінскі @Жлобинский район Жлобінскі раён @жмот муж. прост. скнара, -ры муж., жен., скупянда, -ды муж., жен., жмінда, -ды муж., жен. @жмудский жмудскі @жмудь ист. жмудзь, род. жмудзі жен. @жмурить несовер. жмурыць @жмуриться жмурыцца @жмурки жмуркі, -рак ед. нет @жмых муж. с.-х. макуха, -хі жен. @жмыхи (жмыхи и жмыхи) с.-х. см. жмых @жмыховый (жмыховый и жмыховый) с.-х. макухавы @жмыходробилка с.-х. макухадрабілка, -кі жен. @жнейка разг. жняярка, -кі жен. @жнец жнец, род. жняца муж. @жнея уст., обл. жняя, род. жняі жен. @жнивьё обл.
1. іржышча, -шча ср., (после гласных) ржышча, -шча ср., іржэўнік, -ку муж., (после гласных) ржэўнік, -ку муж.
2. обл. (жатва) жніво, -ва ср. @жнива, жниво
1. іржышча, -шча ср., (после гласных) ржышча, -шча ср., іржэўнік, -ку муж., (после гласных) ржэўнік, -ку муж.
2. обл. (жатва) жніво, -ва ср. @жнитво ср. обл.
1. (жатва) жніво, -ва ср.
2. собир. (хлеб на корню) збажына, -ны жен. @жница жняя, род. жняі жен. @жок (танец) жок, род. жока муж. @жокей жакей, -кея муж. @жокейский жакейскі @жолкнуть несовер. жоўкнуць @жом муж.
1. тех. прэс, род. прэса муж.
маслобойный жом маслабойны прэс
2. (выжимка) жамерыны, -наў ед. нет @жонглёр жанглёр, -ра муж. @жонглёрка жанглёрка, -кі жен. @жонглёрский жанглёрскі @жонглёрство жанглёрства, -ва ср. @жонглирование жангліраванне, -ння ср. @жонглировать несовер. прям., перен. жангліраваць @жор рыб. жор, род. жору муж. @жох прост. (плут) махляр, -ра муж.; (пройдоха) прайдзісвет, -та муж.; (ловкач) зух, род. зуха муж. @жратва вульг. в разн. знач. жратва, -вы жен. @жрать несовер. груб. прост. жраць, жэрці @жребий муж.
1. жэрабя, -бя ср.
кинуть жребий кінуць жэрабя
досталось по жребию дасталася па жэрабю
2. (судьба, участь) перен. поэт. уст. лёс, род. лёсу муж., доля, -лі жен.
жребий брошен выбар зроблены, рашэнне прынята @жрец прям., перен. жрэц, род. жраца муж., мн. жрацы, -цоў @жреческий прям., перен. жрэцкі @жречество жрэцтва, -ва ср. @жрица рел., ирон. жрыца, -цы жен. @жужелица жен. зоол. жужаль, -ля муж. @жужжальца, жужжальцы анат. жужальцы, -цаў ед. нет @жужжание гудзенне, -ння ср. @жужжать несовер. прям., перен. гусці, гудзець @жуир уст. жуір, -ра муж. @жуировать несовер. жуіраваць @жук
1. зоол. жук, род. жука муж.
навозный жук жук-гнаявік
майский жук хрушч, -ча муж.
2. перен. прост. жук, род. жука муж. @жук-носорог зоол. жук-насарог, род. жука-насарога муж. @жук-олень зоол. жук-алень, род. жука-аленя муж. @жук-плавунец зоол. жук-плывунец, род. жука-плывунца муж. @жулан зоол. жулан, -на муж. @жулик жулік, -ка муж. @жуликовато нареч. жулікавата @жуликоватый разг. жулікаваты @жульё собир. разг. жуллё, -лля ср. @жульничание разг. жульнічанне, -ння ср. @жульничать несовер. жульнічаць @жульнический жульніцкі @жульничество жульніцтва, -ва ср. @жупан ист. жупан, -на муж. @жупел жупел, -ла муж. @журавель обл. см. журавль @журавлёнок муж. жураўляня и жураўлянё, -няці ср. @журавлик уменьш.-ласк. жураўлік, -ка муж. @журавлиный прям., перен. жураўліны @журавлиха жураўліха, -хі жен. @журавль муж.
1. (птица) журавель, -раўля муж., жораў, -рава муж.
2. (у колодца) журавель, -раўля муж.
3. тех. вінда, -ды жен. @журавушка ласк. фольк. жураўлік, -ка муж. @журить несовер. разг. сварыцца (на каго); дакараць (каго) @журиться обл. журыцца, маркоціцца @журка прост. см. журавушка @журнал
1. (повременное издание) часопіс, -са муж.
2. в др. знач. журнал, -ла муж. @журналист журналіст, -та муж. @журналистика журналістыка, -кі жен. @журналистка журналістка, -кі жен. @журналистский журналісцкі @журнально-газетный часопісна-газетны @журнальный
1. часопісны
журнальная статья часопісны артыкул
2. журнальны
журнальная запись журнальны запіс @журфикс уст. журфікс, -са муж. @журчание журчанне, -ння ср. @журчать несовер. журчаць @журьба жен. разг. лёгкая вымова; дакор, -ру муж. @жуткий жудасны, страшэнны
жуткое зрелище жудаснае відовішча @жутко нареч., безл. в знач. сказ. жудасна, страшна, вусцішна @жутковатый разг. страшнаваты @жуть
1. жуда, -ды жен.; жудасць, -сці жен.; страх, род. страху муж.
жуть берёт жуда бярэ, страх агортвае
2. безл. в знач. сказ. прост. страх
людей было - жуть людзей было - страх колькі @жухлость жухласць, -ці жен.; блякласць, -ці жен.; зліняласць, -ці жен. @жухлый жухлы; бляклы; (линялый) лінялы @жухнуть несовер. жухнуць; блякнуць; ліняць @жучить несовер. (кого) разг. прабіраць (каго); лаяць (каго); сварыцца (на каго) @жучок
1. уменьш. жучок, -чка муж.
2. зоол. разг. шашаль, -лю муж.
3. (в электросети) разг. жучок, -чка муж. @жюри в разн. знач. журы нескл., ср. @ха межд. разг. ха @хабанера муз. хабанэра, -ры жен. @хабар прост. хабар, -ру муж. @хабарник прост. хабарнік, -ка муж. @Хабаровск г. Хабараўск, -ка муж. @хабаровский хабараўскі @Хабаровский край Хабараўскі край @хавбек спорт. уст. хаўбек, -ка муж. @хавронья разг. шутл. дзёдзя, -дзі жен. @хавтайм спорт. уст. хаўтайм, -ма муж. @хаджи рел. хаджы нескл., муж. @хаживать несовер. многокр. разг. (часта, не раз) хадзіць @хаз спец. хаз, род. хазу муж. @хай груб. прост. гармідар, -ру муж. @Хайдерабад г. Хайдэрабад, -да муж. @хайдерабадский хайдэрабадскі @хайло ср.
1. (устье печи) чалеснікі, -каў, ед. чалеснік, -ка муж.
2. перен. бран. ляпа, -пы жен., зяпа, -пы жен. @Хайнань о-в Хайнань, -ня муж. @хайнаньский хайнаньскі @хакас хакас, -са муж. @хакаска хакаска, -кі жен. @Хакассия Хакасія, -сіі жен.
Республика Хакассия Рэспубліка Хакасія @хакасский хакаскі @хаки
1. прил. хакі неизм.
2. сущ. хакі нескл., ср. @хала хала, -лы жен. @халат халат, -та муж. @халатничать несовер. разг. нядбайнічаць @халатно нареч. халатна, нядбайна, нядбала @халатность халатнасць, -ці жен., нядбайнасць, -ці жен., нядбаласць, -ці жен. @халатный
1. халатны
2. перен. (небрежный) халатны, нядбайны, нядбалы @халва халва, -вы жен., мн. нет @халвичный см. халвовый @халвовый спец. халвовы @халдей
1. ист. халдзей, -дзея муж.
халдеи мн. халдзеі, -дзеяў
2. (шут) прост. блазан, -на муж. @халдейский халдзейскі; см. халдей 1 @Халдея ист. Халдзея, -дзеі жен. @хали-гали (танец) халі-галі нескл., ср. @халиф ист. халіф, -фа муж.
халиф на час ирон. халіф на гадзіну @халифат ист. халіфат, -та муж. @халифатский халіфацкі @халифский халіфскі @халифство ист. халіфства, -ва ср. @халтура разг. пренебр. халтура, -ры жен. @халтурить несовер. разг. пренебр. халтурыць @халтурный халтурны @халтурщик разг. пренебр. халтуршчык, -ка муж. @халтурщина разг. пренебр. халтуршчына, -ны жен. @халтурщица халтуршчыца, -цы жен. @халупа разг. халупа, -пы жен. @халцедон мин. халцэдон, -ну муж. @халцедоновый халцэдонавы @халькозин мин. хальказін, -ну муж. @халькопирит мин. халькапірыт, -ту муж. @хам бран. хам, род. хама муж. @хамелеон
1. зоол., перен. хамелеон, -на муж.
2. мин. хамелеон, -ну муж. @хамелеоновые мн. сущ. зоол. хамелеонавыя, -вых @хамелеонский разг. хамелеонскі @хамелеонство разг. хамелеонства, -ва ср. @хаметь несовер. прост. хамець @хамить несовер. разг. презр. хаміць @хамка бран. хамка, -кі жен. @хамоватый разг. презр. хамаваты @хамса см. камса @хамсин метеор. хамсін, -ну муж. @хамский разг. презр. хамскі
хамский поступок хамскі ўчынак @хамство презр. хамства, -ва ср., мн. нет @хамьё собир. презр. хам'ё, -м'я ср., хамы, -маў мн. @хан хан, род. хана муж. @хандра хандра, -ры жен., мн. нет @хандрить несовер. хандрыць @ханжа ханжа, -жы муж., жен. @ханжески нареч. па-ханжаску @ханжеский ханжаскі
ханжеское поведение ханжаскія паводзіны @ханжество ханжаства, -ва ср., мн. нет @Ханка оз. Ханка нескл., ср. @ханкайский ханкайскі @Ханкенди г. Ханкенды нескл., муж. @ханкендинский ханкендынскі @Ханой г. Ханой, -ноя муж. @ханойский ханойскі @ханский ханскі @ханство ханства, -ва ср. @ханты ханты нескл., мн. муж., жен. @хантыйский хантыйскі @Ханты-Мансийск г. Ханты-Мансійск, -ка муж. @ханты-мансийский ханты-мансійскі @Ханты-Мансийский автономный округ Ханты-Мансійская аўтаномная акруга @Ханчжоу г. Ханчжоў нескл., муж. @ханчжоуский ханчжоўскі @ханша ханіха, -хі жен. @Ханькоу г. Ханькоў нескл., муж. @ханькоуский ханькоўскі @хаосаос и хаос) хаос, -су муж. @хаотически нареч. хаатычна @хаотический хаатычны @хаотично нареч. хаатычна @хаотичность хаатычнасць, -ці жен. @хаотичный хаатычны @хапание прост. хапанне, -ння ср., хапанне, -ння ср. @хапать несовер. прост. хапаць, хапаць @хапнуть совер. однокр. прост. презр. хапнуць @хапуга прост. презр. хапуга, -гі муж., жен. @хапун прост. презр. хапун, -на муж., хапуга, -гі муж. @хапунья хапуха, -хі жен. @харакири харакіры нескл., ср. @характер муж.
1. (нрав) характар, -ру муж., натура, -ры жен.
сильный характер моцны характар
мягкий характер мяккі характар (мяккая натура)
2. в др. знач. характар, -ру муж.
замечания критического характера заўвагі крытычнага характару
характер почвы, местности характар глебы, мясцовасці
выдержать характер вытрымаць характар
в чьём-либо характере у чыім-небудзь характары @характеризование характарызаванне, -ння ср. @характеризованный характарызаваны @характеризовать совер., несовер. характарызаваць
это хорошо характеризует его гэта добра характарызуе яго @характеризоваться несовер. возвр., страд. характарызавацца @характеристика в разн. знач. характарыстыка, -кі жен.
характеристика эпохи характарыстыка эпохі
дать положительную характеристику даць станоўчую характарыстыку @характеристический характарыстычны @характерно нареч., безл. в знач. сказ. характэрна @характерность характэрнасць, -ці жен.; адметнасць, -ці жен. @характерный
I (характерный) разг. з характарам; характарны
человек он характерный чалавек ён з характарам
II (характерный) характэрны
характерное лицо характэрны твар
характерный факт характэрны факт
характерная черта характэрная рыса
характерный для севера климат характэрны для поўначы клімат
характерные танцы, роли характэрныя танцы, ролі @характерологический характаралагічны @характерология психол., лингв. характаралогія, -гіі жен. @характрон тех. характрон, -на муж. @Хараре г. Харарэ нескл., муж. @харарский харарскі @Харбин г. Харбін, -на муж. @харбинский харбінскі @хариус зоол. харыус, -са муж. @харканье харканне, -ння ср. @харкать несовер. харкаць
харкать кровью харкаць крывёй @харкнуть совер. однокр. харкнуць @харкота харкота, -ты жен. @харкотина жен. прост. харкавінне, -ння ср., харкі, -каў мн., ед. нет @харовый бот. харавы @хартия ист., полит. хартыя, -тыі жен. @Хартум г. Хартум, -ма муж. @хартумский хартумскі @харчевня уст. харчэўня, -ні жен. @харчевой уст. прост. харчовы @харчи мн. (ед. харч муж.) разг. харчы, -чоў, ед. харч, род. харчу муж. @харчиться несовер. прост. харчавацца @харчо харчо нескл., ср. @Харьков г. Харкаў, -кава муж. @Харьковская область Харкаўская вобласць @харьковский харкаўскі @харя жен. прост. бран. хара, -ры жен., рыла, -ла ср. @Хасан оз. Хасан, -на муж. @хасанский хасанскі @хата хата, род. хаты жен.
моя хата с краю мая хата з краю @хата-лаборатория хата-лабараторыя, род. хаты-лабараторыі жен. @Хатлон г. Хатлон, -на муж. @Хатлонская область Хатлонская вобласць @хатлонский хатлонскі @хатьма бот. сабачая рожа, хацьма, -мы жен. @ха-ха межд. ха-ха @хахаль груб. прост. хахаль, -ля муж. @хахоньки разг. хаханькі, -нек муж. @хаять несовер. прост. ганіць; абгаворваць; (ругать) лаяць @хвала хвала, -лы жен.
хвала и честь хвала і пашана
воздавать хвалу усхваляць, хваліць @хвалебно нареч. хвалебна @хвалебность хвалебнасць, -ці жен. @хвалебный хвалебны
хвалебные речи хвалебныя словы, усхваленне
хвалебная песнь хвалебная песня
хвалебный отзыв хвалебны водзыў @хвалёный ирон. хвалёны @хвалить несовер. хваліць @хвалиться несовер.
1. разг. хваліцца
2. страд. хваліцца @хвастанье выхвалянне, -ння ср. @хвастать, хвастаться несовер. хваліцца, выхваляцца @хвастливо нареч. выхваляючыся, з выхваляннем @хвастливость жен. выхвальства, -ва ср., самахвальства, -ва ср.; (хвастовство) выхвалянне, -ння ср. @хвастливый выхвальны @хвастнуть совер. однокр. разг. пахваліцца @хвастовство ср. хвальба, -бы жен., выхвалянне, -ння ср., самахвальства, -ва ср. @хвастун разг. хвалько, -ка муж., самахвал, -ла муж., выхваляка, -кі муж. @хвастунья жен. разг. хвалько, -ка муж., самахвалка, -кі жен., выхваляка, -кі жен. @хват
I разг. зух, род. зуха муж., хват, род. хвата муж.
II (схватывание, хватка) спорт. хват, род. хвата муж. @хватательный хапальны, хватальны
хватательные органы насекомых хапальныя (хватальныя) органы насякомых
хватательные движения хапальныя (хватальныя) рухі @хватать
I несовер. (схватывать) хапаць, хватаць
звёзд с неба не хватает зорак з неба не хапае
хватать на лету хапаць на ляту
хватать за душу, за сердце браць за душу, за сэрца
II несовер. безл. (быть достаточным) хапаць; (доставать) ставаць
этого ему хватало на месяц гэтага яму хапала (ставала) на месяц
этого хватает на всех гэтага хапае (стае) на ўсіх
этого ещё не хватало! разг. гэтага яшчэ не хапала! @хвататься несовер. прям., перен. хапацца, хватацца
хвататься за голову (за волосы) хапацца за галаву
утопающий и за соломинку хватается посл. тапелец і за саломінку хапаецца; калі топішся, за брытву ўхопішся @хватит нареч. разг. хопіць; (достаточно, довольно) досыць, даволі, будзе, годзе
хватит с вас и этого хопіць (будзе) з вас і гэтага
хватит вам дурачиться годзе вам дурыцца
с меня хватит з мяне хопіць (даволі)
хватит! хопіць! (даволі!, досыць!, годзе!); см. хватить II @хватить
I совер.
1. (схватить) разг. хапіць, хваціць; ухапіць, ухваціць
хватить за рукав хапіць за рукаў; см. хватать I
2. (испытать) разг. набрацца, зазнаць
хватить горя, страху набрацца гора, страху
3. (ударить) разг. стукнуць, ударыць; (бросить) бразнуць, ляснуць
хватить кулаком по столу стукнуць (ударыць) кулаком па стале
хватить об пол бразнуць (ляснуць) аб падлогу
4. (поразить) хапіць; (повредить) пабіць; (прихватить) прыхапіць
его хватил удар яго спаралізавала, яго хапіў удар
морозом хватило посевы марозам пабіла (прыхапіла) пасевы
5. (выпить) прост. хапіць; цяпнуць
хватить рюмку хапіць (цяпнуць) чарку
6. (сделать что-либо) прост. урэзаць, адпаліць
хватить плясовую пусціцца ў скокі
хватить через край перабраць меру (мерку) (далёка хапіць)
хватить лишнее хапіць лішняе (перабраць меру, перабраць мерку)
II совер. безл. (быть достаточным) хапіць; стаць; см. хватать II @хватиться совер. разг.
1. (схватиться) хапіцца, хваціцца; ухапіцца; ухваціцца; см. хвататься
2. (обнаружить исчезновение чего-либо) хапіцца; (начать искать) пачаць шукаць; (заметить пропажу) заўважыць; (оглядеться) агледзецца; (спохватиться) схамянуцца; (броситься искать) кінуцца
ты, смотри, проворнее, чтобы не хватились ты, глядзі, хутчэй, каб не хапіліся (не заўважылі, не агледзеліся, не схамянуліся)
она хватилась сумки яна пачала шукаць сумку @хватка
1. хватка, -кі жен.
2. (клюв) спец. дзюба, -бы жен.
мёртвая хватка мёртвая хватка @хваткий разг. хваткі @хвать межд. в знач. сказ. разг.
1. (схватил) хоп; (уварил) стук, лясь
2. (хватился) хоп; (оглянулся) зірк; (начал искать) пачаў шукаць; см. хватить I, хватиться @хвойные мн. сущ. бот. хвойныя @хвойный
1. (о лесе) хвойны, хваёвы
хвойный лес хвойны (хваёвы) лес, хвойнік
2. (прил. к хвоя) шыпулькавы; іглічны @хворать несовер. разг. хварэць @хворост муж.
1. сухое галлё; (сырые берёзовые ветви) вецце, -цця ср.
2. кул. хрушчы, -шчоў, ед. хрушч, род. хрушча муж. @хворостина жен. дубец, -бца муж. @хворостинник обл. хмызняк, -ку муж. @хворый прост. хворы @хворь прост. хворасць, -ці жен., хвароба, -бы жен., немач, -чы жен. @хвост муж. в разн. знач. хвост, род. хваста муж.; (очередь - ещё) разг. чарга, -гі жен.
конский хвост конскі хвост
хвост самолёта хвост самалёта
хвост платья хвост плацця
хвост колонны хвост калоны
студенты сдают хвосты разг. фам. студэнты здаюць хвасты
вилять хвостом віляць (круціць) хвастом
поджать хвост падкурчыць (падціснуць) хвост
прищемить хвост прышчаміць хвост
плестись в хвосте цягнуцца ў хвасце
пришей кобыле хвост прышый кабыле хвост
хвост пистолетом хвост абаранкам
и в хвост и в гриву і ў хвост і ў грыву
сорока на хвосте принесла погов. сарока на хвасце прынесла
накрутить хвост накруціць хвост
укоротить хвост прыціснуць хвост
вертеть хвостом круціць хвастом
быть (сидеть) на хвосте сядзець на хвасце, наступаць на пяты
насыпать соли на хвост насыпаць солі на хвост @хвостатый хвастаты @хвостец анат. хвасцец, род. хвастца муж. @хвостизм полит. хвасцізм, -му муж. @хвостик уменьш. в разн. знач. хвосцік, -ка муж.
с хвостиком з хвосцікам, з гакам @хвостист полит. хвасціст, -та муж. @хвостистка хвасцістка, -кі жен. @хвостистский хвасціцкі @хвостовой в разн. знач. хваставы @хвостцовый анат. хвастцовы @хвощ бот. хвошч, род. хвашчу муж. @хвощевидный хвошчападобны @хвощовые мн. сущ. бот. хвашчовыя, -вых @хвощовый хвашчовы @хвоя
1. шыпулькі, -лек, ед. шыпулька, -кі жен.; ігліца, -цы жен.
2. (ветки) (хваёвыя, яловыя) лапкі, -пак, ед. лапка, -кі жен. @хевсур хеўсур, -ра муж. @хевсурка хеўсурка, -кі жен. @хевсурский хеўсурскі @хедер
I рел. хедар, -ра муж.
II с.-х. хедар, -ра муж. @хедив (титул) хедыў, род. хедыва муж. @хек зоол. хек, род. хека муж. @Хельсинки г. Хельсінкі нескл., муж. @хельсинкский хельсінкскі @хемилюминесценция физ. хемілюмінесцэнцыя, -цыі жен. @хемогенный геол. хемагенны @хеморецептор анат. хемарэцэптар, -ра муж. @хемосинтез биол. хемасінтэз, -зу муж. @хемосорбция хим. хемасорбцыя, -цыі жен. @хемотаксис биол. хематаксіс, -су муж. @хемотроника тех. хематроніка, -кі жен. @хемотропизм бот. хематрапізм, -му муж. @херес (вино) херас, -су муж. @Херсон г. Херсон, -на муж. @Херсонская область Херсонская вобласць @херсонский херсонскі @херувим рел., разг. херувім, -ма муж. @херувимский херувімскі @хетт ист. хет, род. хета муж. @хеттский хецкі @хе-хе межд. хе-хе @хиазм
1. лингв. хіязм, -му муж.
2. анат. хіязм, -му муж. @хиазма жен. см. хиазм @хибара разг. халупа, -пы жен., хаціна, -ны жен. @хибарка прост. халупка, -кі жен., хацінка, -кі жен. @хибинский хібінскі @Хибины (горы) Хібіны, род. Хібін @Хива г. Хіва, род. Хівы жен. @хивинский хівінскі @Хиджаз (область в Саудовской Аравии) Хіджаз, -за муж. @хиджазский хіджазскі @хижина хаціна, -ны жен. @хилеть несовер. разг. слабець, станавіцца кволым @хилиазм рел. хіліязм, -му муж. @хилость слабасць, -ці жен., кволасць, -ці жен. @хилый слабы, кволы @химволокно хімвалакно, -на ср. @химера в разн. знач. хімера, -ры жен. @химерический хімерычны
химерические надежды хімерычныя надзеі @химеричность хімерычнасць, -ці жен. @химеричный хімерычны @химзащита хімахова, -вы жен. @химизатор спец. хімізатар, -ра муж. @химизаторский спец. хімізатарскі @химизация хімізацыя, -цыі жен. @химизированный хімізаваны @химизировать совер., несовер. хімізаваць @химизироваться несовер. страд. хімізавацца @химизм хімізм, -му муж. @химик хімік, -ка муж. @химикалии хим. хімікаліі, -ліяў ед. нет @химикаты хим. хімікаты, -таў мн.
химикат ед. хімікат, -ту муж. @химиопрепарат хіміяпрэпарат, -ту муж. @химиопрофилактика хіміяпрафілактыка, -кі жен. @химиотерапевтический мед. хіміятэрапеўтычны @химиотерапия мед. хіміятэрапія, -піі жен. @химически нареч. хімічна @химический в разн. знач. хімічны
химический анализ хімічны аналіз
химическое соединение хімічнае злучэнне
химическая промышленность хімічная прамысловасць @химичка разг. хімічка, -кі жен. @химия в разн. знач. хімія, -міі жен.
органическая химия арганічная хімія
неорганическая химия неарганічная хімія
физическая химия фізічная хімія
бытовая химия бытавая хімія
химия крови хімія крыві @химкомбинат (химический комбинат) хімкамбінат, -та муж. (хімічны камбінат) @химозин хим. хімазін, -ну муж. @химчистка (химическая чистка) хімчыстка, -кі жен. (хімічная чыстка) @хина фарм. хіна, -ны жен. @Хинган (горы) Хінган, -на муж. @хинганский хінганскі @хинди лингв. хіндзі нескл., муж. @Хиндустан Хіндустан, -на муж. @хиндустанец хіндустанец, -нца муж. @хиндустани
1. (население Индии) хіндустані нескл., мн., ед., муж., жен.
2. (язык) хіндустані нескл., муж. @хиндустанка хіндустанка, -кі жен. @хиндустанский хіндустанскі @хинин муж. фарм. хінін, -ну муж.; хіна, -ны жен. @хинный хінны
хинное дерево бот. хіннае дрэва @хинозол фарм. хіназол, -лу муж. @хинолин хим. хіналін, -ну муж. @хинон хим. хінон, -ну муж. @хиппи хіпі нескл., мн. @хиреть несовер. разг.
1. марнець, чахнуць, чаўрэць
2. перен. занепадаць @хиромант хірамант, -та муж. @хиромантия хірамантыя, -тыі жен. @хиромантка хірамантка, -кі жен. @Хиросима г. Хірасіма, -мы жен. @хиросимский хірасімскі @хирург хірург, -га муж. @хирургически нареч. хірургічна @хирургический хірургічны
хирургическое вмешательство хірургічнае ўмяшанне @хирургия хірургія, -гіі жен. @хитин биол. хіцін, -ну муж. @хитинный, хитиновый биол. хіцінавы @хитон хітон, -на муж. @хит-парад иск. хіт-парад, -да муж. @хитрец хітрун, -на муж. @хитреца, хитринка разг. хітрынка, -кі жен., хітраватасць, -ці жен.
с хитрецой (посмотреть, сказать) хітравата (паглядзець, сказаць)
он с хитрецой ён хітраваты (з хітрынкай) @хитрить несовер.
1. (проявлять хитрость) хітрыць, хітраваць
что тут хитрить? што тут хітрыць (хітраваць)?
2. (мудрить) разг. хітрыць, хітраваць, мудраваць, мудрагеліць @хитро нареч.
1. хітра
2. (мудрёно) хітра, мудрагеліста; см. хитрый @хитросплетение хітраспляценне, -ння ср., хітрыкі, -каў ед. нет
распутать хитросплетения врагов разблытаць хітраспляценні (хітрыкі) ворага @хитросплетённый хітрасплецены, хітры @хитрость
1. хітрасць, -ці жен.
военная хитрость ваенная хітрасць
взять хитростью узяць хітрасцю
2. (мудрёность) хітрасць, -ці жен., мудрагелістасць, -ці жен. @хитроумие ср. хітрасць, -ці жен.; хітрамудрасць, -ці жен. @хитроумный хітры; хітрамудры
хитроумный человек хітры чалавек
хитроумные замыслы хітрыя (хітрамудрыя) задумы @хитрущий разг. хітрэнны, вельмі хітры @хитрый
1. хітры
2. (мудрёный) хітры, мудрагелісты @хитрюга разг. хітруга, -гі муж., жен.; хітрун, -на муж. @хитрющий см. хитрущий @хи-хи межд. хі-хі @хихиканье хіхіканне, -ння ср. @хихикать несовер. хіхікаць @хихикнуть совер. однокр. хіхікнуць @хи-хи-хи межд. хі-хі-хі @хищение ср. книжн. крадзеж, -дзяжу муж.; раскраданне, -ння ср., раскрадванне, -ння ср. @хищник прям., перен. драпежнік, -ка муж.
империалистические хищники імперыялістычныя драпежнікі @хищница прям., перен. драпежніца, -цы жен. @хищничать несовер. драпежнічаць @хищнически нареч. па-драпежніцку @хищнический драпежніцкі
хищнический характер империализма драпежніцкі характар імперыялізму @хищничество драпежніцтва, -ва ср. @хищно нареч. драпежна; (жадно) прагна, хціва @хищность драпежнасць, -ці жен.; прагнасць, -ці жен., хцівасць, -ці жен.; см. хищный @хищный драпежны; (жадный) прагны, хцівы
хищные животные драпежныя жывёлы
хищный взгляд прагны (хцівы) позірк @хлад поэт. уст. холад, -ду муж. @хладагент тех. холадагент, -ту муж. @хладнокровие ср. (спокойствие) спакой, -кою муж., спакойнасць, -ці жен.; (сдержанность) стрыманасць, -ці жен.; (выдержка) вытрымка, -кі жен.; (безразличие, равнодушие) абыякавасць, -ці жен.
сохранить хладнокровие не спакойна трымацца @хладнокровно нареч. спакойна; стрымана; вытрымана; абыякава; см. хладнокровие @хладнокровный
1. (о человеке - спокойный) спакойны; (сдержанный) стрыманы; (выдержанный) вытрыманы; (безразличный, равнодушный) абыякавы
2. (о животном) халаднакроўны @хладноломкость халадналомкасць, -ці жен. @хладный поэт. уст. халодны @хладобойня халадабойня, -ні жен. @хладокомбинат холадакамбінат, -та муж. @хладостойкий спец. холадаўстойлівы @хладостойкость холадаўстойлівасць, -ці жен. @хладотранспорт ж.-д. и пр. халадатранспарт, -ту муж. @хлам хлам, род. хламу муж. @хламида хламіда, -ды жен. @хламидомонада бот. хламідаманада, -ды жен. @хламьё собир. прост. хлам'ё, -м'я ср. @хлеб муж.
1. хлеб, род. хлеба муж.
2. (зерно) збожжа, -жжа ср.
3. (хлебные злаки) збожжа, -жжа ср., збажына, -ны жен.
4. (каравай) булка, -кі жен. (хлеба); бохан, -на муж., буханка, -кі жен.
5. перен. (пропитание) хлеб, род, хлеба муж.
жить на чужих хлебах жыць на чужым хлебе
насущный хлеб надзённы хлеб
перебиваться с хлеба на квас перабівацца з хлеба на квас
хлеб-соль хлеб-соль
это его хлеб гэта яго хлеб
хлебом не корми хлебам не кармі
хлеб да соль хлеб ды соль
иметь кусок хлеба мець кусок хлеба
и то хлеб і гэта хлеб
сухим хлебом питаться аб сухім (аб адным) хлебе жыць
без хлеба сидеть без хлеба сядзець
искать лёгкого хлеба шукаць лёгкага хлеба @хлебать несовер. разг. сёрбаць; хлёбаць; (лакать) хлябтаць
несолоно хлебавши ні з чым @хлебец муж. булачка, -кі жен. (хлеба); баханачка, -кі жен.; буханачка, -кі жен. @хлебница хлебніца, -цы жен. @хлебнуть совер. однокр. разг.
1. сербануць; хлёбнуць
2. перен. хапіць, паспытаць, набрацца, зазнаць
хлебнуть горя хапіць (зазнаць, паспытаць) гора
хлебнуть лишнего хапіць лішняга @хлебный
1. (относящийся к печёному хлебу) хлебны
хлебный магазин хлебны магазін
хлебный квас хлебны квас
хлебная лопата хлебная лапата
2. (относящийся к зерну) збожжавы
хлебный экспорт экспарт збожжа
хлебные злаки збожжавыя злакі
3. (обильный хлебом) хлебны; (урожайный) ураджайны
хлебный год хлебны (ураджайны) год
4. перен. разг. хлебны
хлебная должность хлебная пасада @хлебобулочный хлебабулачны @хлебовоз хлебавоз, -за муж. @хлебозавод хлебазавод, -да муж. @хлебозаготовитель збожжанарыхтоўшчык, -ка муж. @хлебозаготовительный збожжанарыхтоўчы @хлебозаготовки мн. збожжанарыхтоўкі, -товак, ед. збожжанарыхтоўка, -кі жен. @хлебозакупки мн. збожжазакупкі, -пак, ед. збожжазакупка, -кі жен. @хлебок уст. прост. глыток, -тка муж. @хлебокопнитель с.-х. збожжаскладальнік, -ка муж., капаклад, -да муж. @хлебопашеский хлебаробчы @хлебопашество хлебаробства, -ва ср. @хлебопашец хлебароб, -ба муж. @хлебопашный хлебаробны @хлебопёк хлебапёк, -ка муж., пекар, -ра муж. @хлебопекарный хлебапякарны, пякарны @хлебопекарня хлебапякарня, -ні жен., пякарня, -ні жен. @хлебопечение хлебапячэнне, -ння ср. @хлебопоставки мн. збожжапастаўкі, -тавак, ед. збожжапастаўка, -кі жен. @хлебоприёмный збожжапрыёмны
хлебоприёмный пункт збожжапрыёмны пункт @хлебопродукты мн. хлебапрадукты, -таў, ед. хлебапрадукт, -ту муж. @хлебопроизводящий прил. збожжавытворчы @хлеборез хлебарэз, -за муж. @хлеборезка хлебарэзка, -кі жен. @хлеборезный хлебарэзны @хлебороб хлебароб, -ба муж. @хлеборобный хлебаробны @хлеборобство хлебаробства, -ва ср. @хлеборобствовать несовер. хлебаробнічаць, займацца хлебаробствам @хлебородие ср. урадлівасць, -ці жен., ураджайнасць, -ці жен. @хлебородность урадлівасць, -ці жен., ураджайнасць, -ці жен. @хлебородный урадлівы, ураджайны @хлебосдаточный збожжаздатачны @хлебосдатчик збожжаздатчык, -ка муж. @хлебосдача збожжаздача, -чы жен. @хлебосол хлебасол, -ла муж., гасцінны чалавек @хлебосолка хлебасолка, -кі жен., гасцінная жанчына @хлебосольный хлебасольны, гасцінны
хлебосольный хозяин хлебасольны (гасцінны) гаспадар @хлебосольство ср. хлебасольства, -ва ср., гасціннасць, -ці жен. @хлебостой с.-х. збожжастой, -тою муж. @хлеботорговец муж. гандляр збожжам @хлеботорговля жен. (зерном) гандаль збожжам; (печёным хлебом) гандаль хлебам @хлеботорговый, хлеботоргующий прил. збожжагандлёвы; хлебагандлёвы @хлебоуборка збожжаўборка, -кі жен. @хлебоуборочный збожжаўборачны @хлебофураж збожжафураж, -жу муж. @хлебофуражный збожжафуражны @хлев прям., перен. хлеў, род. хлява муж. @хлестаковщина пренебр. хлестакоўшчына, -ны жен. @хлестание хвастанне, -ння ср.; сцёбанне, -ння ср., сцябанне, -ння ср.; плясканне, -ння ср.; лясканне, -ння ср.; см. хлестать 1 @хлёстанный
1. хвастаны; сцёбаны, сцябаны; плясканы, лясканы
2. хвастаны; біты; плёсканы; см. хлестать 1,2 @хлестануть совер. однокр. прост. хвастануць; сцёбнуць, сцебануць; пляснуць, ляснуць; см. хлестать 1 @хлестать несовер.
1. (бить) хвастаць; (стегать) сцёбаць, сцябаць; (ладонью) пляскаць, ляскаць
хлестать лошадь кнутом хвастаць (сцёбаць, сцябаць) каня пугай
2. (о волнах, струях) хвастаць; (бить) біць; (плескать) плёскаць; (о ветре, дожде) хвастаць
3. (литься) ліцца; (бить струёй) біць, свістаць
кровь хлещет из раны кроў льецца (б'е, свішча) з раны
4. (пить) прост. фам. жлукціць @хлёсткий
1. (больно бьющий) хвосткі
хлёсткий кнут хвосткая пуга
хлёсткий ветер хвосткі вецер
2. перен. (шустрый) разг. дасціпны, бойкі, спрытны, зухаваты
хлёсткий парень спрытны хлопец
3. перен. (о речи) востры, з'едлівы
хлёсткие слова вострыя (з'едлівыя) словы @хлёстко нареч. востра, з'едліва @хлёсткость вострасць, -ці жен., з'едлівасць, -ці жен. @хлестнуть совер. однокр.
1. (ударить) хвоснуць, хвастануць, хвасянуць; (стегнуть) сцёбнуць, сцебануць; (ладонью) пляснуць, ляснуць
2. (о волнах, струях - ударить) ударыць; (плеснуть) плёснуць
3. (политься) лінуцца, лінуць, свіснуць @хлесть межд. в знач. сказ. прост. хвось, плясь, лясь @хлипать несовер. прост. хліпаць @хлипкий
1. (непрочный, некрепкий) прост. хісткі; (дряхлый) драхлы
2. (слабый, хилый) перен. прост. слабы, кволы; (о человеке - ещё) недалужны @хлипкость
1. хісткасць, -ці жен.; драхласць, -ці жен.
2. слабасць, -ці жен., кволасць, -ці жен.; недалужнасць, -ці жен.; см. хлипкий @хлоп межд. в знач. сказ. (хлопнул) ляп, бразь, грук; лясь, плясь, лоп, ляп; бах; (глазами) лып; (хлопнулся) бразь, грук, лясь
хлоп по плечу лоп (ляп) па плячы; см. хлопнуть, хлопнуться @хлопанье
1. ляпанне, -ння ср., бразганне, -ння ср., груканне, -ння ср.
2. ляпанне, -ння ср.; лясканне, -ння ср., плясканне, -ння ср.; лопанне, -ння ср.
3. хлопанне, -ння ср., бахканне, -ння ср.
4. лыпанне, -ння ср.; см. хлопать @хлопать несовер.
1. (твёрдым по твёрдому) ляпаць, бразгаць, грукаць
хлопать дверью, крышкой ляпаць (бразгаць, грукаць) дзвярамі, векам
хлопать рукой по столу ляпаць (грукаць) рукой па стале
ставни хлопают аканіцы ляпаюць (бразгаюць)
2. (чем-либо мягким или по мягкому) ляпаць; ляскаць; (преимущественно в ладоши, по воде и т.п.) пляскаць; (преимущественно крыльями, по плечу и т.п.) лопаць; (по плечу - ещё) ляпаць
3. (о пробках, выстрелах и т.п.) хлопаць, бахкаць
4. (глазами) разг. лыпаць
хлопать глазами лыпаць вачамі
хлопать ушами развесіць (развешваць) вушы @хлопаться грукацца, ляскацца, бразгацца @хлопец разг. хлопец, -пца муж. @хлопковод баваўнавод, -да муж. @хлопководство баваўнаводства, -ва ср. @хлопководческий баваўнаводчы @хлопковый бавоўнавы, баваўняны @хлопкозавод бавоўназавод, -да муж. @хлопкозаготовки мн. бавоўнанарыхтоўкі, -товак, ед. бавоўнанарыхтоўка, -кі жен. @хлопкозаготовительный бавоўнанарыхтоўчы @хлопкокомбайн бавоўнакамбайн, -на муж. @хлопкоочистительный бавоўнаачышчальны @хлопкопрядение бавоўнапрадзенне, -ння ср. @хлопкопрядильный бавоўнапрадзільны @хлопкороб баваўнароб, -ба муж. @хлопкосдача баваўназдача, -чы жен. @хлопкосеющий прил. баваўнасейны @хлопкосеяние баваўнасеянне, -ння ср. @хлопкосушилка бавоўнасушылка, -кі жен. @хлопкоуборка бавоўнаўборка, -кі жен. @хлопкоуборочный бавоўнаўборачны @хлопнуть совер. однокр.
1. (твёрдым по твёрдому) ляпнуць, бразнуць, грукнуць
2. (чем-либо мягким или по мягкому) ляпнуць; (преимущественно кнутом и т.п.) ляснуць; (преимущественно в ладоши, по воде и т.п.) пляснуць; (преимущественно крыльями, по плечу и т.п.) лопнуць; (по плечу - ещё) ляпнуць
3. (о пробках, выстрелах и т.п.) хлопнуць, бахнуць; см. хлопать @хлопнуться однокр. грукнуцца, ляснуцца, бразнуцца @хлопок
I (хлопок) муж. бавоўна, -ны жен.
II (хлопок) воплеск, -ка муж.; (удар) пляскач, род. плескача муж. @хлопотать несовер.
1. (быть в хлопотах) быць у клопаце, мець клопат; (стараться) старацца, увіхацца; (суетиться) мітусіцца, бегаць, круціцца
он целый день всё хлопочет ён цэлы дзень усё ў клопаце
она хлопотала на кухне яна ўвіхалася на кухні
пчела хлопочет вокруг цветка пчала ўвіхаецца (круціцца) каля кветкі
2. (заботиться) клапаціцца
3. (ходатайствовать) прасіць, хадайнічаць @хлопотливо нареч.
1. клапотна, клапатліва
2. клапатліва, мітусліва; заклапочана; см. хлопотливый @хлопотливость
1. клапотнасць, -ці жен., клапатлівасць, -ці жен.
2. клапатлівасць, -ці жен., мітуслівасць, -ці жен.; заклапочанасць, -ці жен.; см. хлопотливый @хлопотливый
1. (затруднительный) клапотны, клапатлівы
2. (суетливый) клапатлівы, мітуслівы; (озабоченный) заклапочаны @хлопотность клапотнасць, -ці жен. @хлопотный клапотны @хлопотун разг. клапатун, -на муж. @хлопотунья клапатуха, -хі жен. @хлопоты ед. нет клопат, -ту муж., мн. клопаты, -таў
хлопот полон рот клопату па вушы @хлопушка в разн. знач. хлапушка, -кі жен. @хлопчатник бот. бавоўнік, -ку муж. @хлопчатниковый бавоўнікавы @хлопчатобумажный баваўняны @хлопчатый: хлопчатая бумага уст. (волокна хлопка) бавоўна, -ны жен. @хлопьевидный камякаваты @хлопья ед. нет камякі, -коў, ед. камяк, -ка муж.; (о кулинарных изделиях - ещё) камячкі, -чкоў мн., ед. камячок, -чка муж.; шматкі, -коў мн., ед. шматок, -тка муж.
хлопья снега камякі снегу
овсяные хлопья аўсяныя камякі (камячкі)
кукурузные хлопья кукурузныя шматкі @хлор хим. хлор, род. хлору муж. @хлоразид хим. хлоразід, -ду муж. @хлоралгидрат хим. хлоралгідрат, -ту муж. @хлорамин хим. хлорамін, -ну муж. @хлорат хим. хларат, -ту муж. @хлоратор спец. хларатар, -ра муж. @хлорацетофенон хим. хлорацэтафенон, -ну муж. @хлорбензол хим. хлорбензол, -лу муж. @хлорвинил хим. хлорвініл, -лу муж. @хлорвиниловый хлорвінілавы @хлорелла бот. хларэла, -лы жен. @хлорид хим. хларыд, -ду муж. @хлорирование хлараванне, -ння ср. @хлорированный прич., прил. хлараваны @хлорировать совер., несовер. хлараваць @хлорироваться
1. совер., несовер. хларавацца
2. страд. хларавацца @хлористоводородный хим. хлорыставадародны @хлористый хим. хлорысты @хлорит мин., хим. хларыт, -ту муж. @хлоритовый мин., хим. хларытавы @хлорка прост. хлёрка, -кі жен. @хлорноватистый хим. хларнавацісты @хлорноватый хларнаваты @хлорный хим. хлорны
хлорная кислота хлорная кіслата
хлорная известь хлорная вапна, разг. хлёрка @хлоробактерии мн. бот. хлорабактэрыі, -рыяў @хлороз бот., мед. хлароз, -зу муж. @хлорозный бот., мед. хларозны @хлоропласт бот. хларапласт, -ту муж. @хлорофилл хларафіл, -лу муж. @хлорофилловый хларафілавы @хлорофилльный хларафільны @хлороформ фарм. хлараформ, -му муж. @хлороформирование мед. хлорафармаванне, -ння ср. @хлороформированный хлорафармаваны @хлороформировать совер., несовер. мед. хлорафармаваць @хлороформироваться несовер. страд. хлорафармавацца @хлорофос хим. хларафос, -су муж. @хлорпикрин хим. хлорпікрын, -ну муж. @хлорсодержащий прил. хим. хлоразмяшчальны @хлоруксусный хим. хлорвоцатны
хлоруксусные кислоты хлорвоцатныя кіслоты @хлынуть совер. в разн. знач. хлынуць; (о дожде - ещё) лінуць; (о жидкости) лінуцца, паліцца; (двинуться большой массой - ещё) рынуць, рынуцца, паваліць
толпа хлынула на площадь натоўп рынуў (рынуўся, паваліў) на плошчу @хлыст
I муж.
1. (прут) дубец, -бца муж., прут, род. прута муж.
2. (плётка) плётка, -кі жен.
3. спец. (ствол срубленного дерева) хлыст, род. хлыста муж.
II (сектант) хлыст, род. хлыста муж. @хлыстовка рел. хлыстоўка, -кі жен. @хлыстовский хлыстоўскі @хлыстовство рел. хлыстоўства, -ва ср. @хлыстовщина рел. хлыстоўшчына, -ны жен. @хлюп межд. прост. хлюп @хлюпать несовер. разг. хлюпаць @хлюпаться хлюпацца @хлюпик пренебр. хлюпік, -ка муж. @хлюпкий
1. (жидкий, вязкий) хлюпкі
2. см. хлипкий 1
3. см. хлипкий 2 @хлюпнуть совер. разг. хлюпнуць @хлюпнуться хлюпнуцца @хлюст презр. хлюст, род. хлюста муж. @хлябать несовер. прост. хлябаць @хляби мн. уст. поэт. бездань, -ні жен., прорва, -вы жен.
хляби небесные разверзлись шутл. бездань нябесная раскрылася @хлябь уст. поэт. бездань, -ні жен., прорва, -вы жен.
хляби небесные разверзлись шутл. бездань нябесная раскрылася @хлястик портн. хлясцік, -ка муж. @хм межд. хм @хмелёвка с.-х. хмялёўка, -кі жен. @хмелевод с.-х. хмелявод, -да муж. @хмелеводство с.-х. хмеляводства, -ва ср. @хмелеводческий хмеляводчы @хмелевой хмелевы @хмелеграб бот. хмеляграб, -ба и (о древесине и собир.) -бу муж. @хмелёк: быть под хмельком разг. быць пад чаркай, быць падвыпіўшы @хмелеть несовер. п'янець @хмелеуборочный хмеляўборачны @хмелить несовер. разг. п'яніць @хмель
I бот. хмель, род. хмелю муж.
II муж. (состояние опьянения) ап'яненне, -ння ср., п'янасць, -ці жен.; хмель, род. хмелю муж.
под хмелем пад чаркай, падвыпіўшы @хмельник хмяльнік, род. хмельніка муж. @Хмельницкая область Хмяльніцкая вобласць @хмельницкий хмяльніцкі @Хмельницкий г. Хмяльніцкі, -кага муж. @хмельное ср. сущ. разг. моцны напітак @хмельной
1. (пьяный) п'яны, ап'янелы
хмельные речи п'яная гаворка
2. (опьяняющий) хмельны
хмельные напитки хмельныя напіткі @хмурить несовер. хмурыць; насупліваць @хмуриться
1. (о человеке) хмурыцца; насуплівацца
2. (о погоде) хмарыцца @хмуро нареч., безл. в знач. сказ. хмурна, пахмурна; панура @хмурость хмурнасць, -ці жен., пахмурнасць, -ці жен.; панурасць, -ці жен. @хмурый
1. (о человеке) хмурны, пахмурны; пануры
2. (о погоде) хмарны, пахмурны @хмурь прост. см. хмурость @хна хна, род. хны жен. @хны: хоть бы хны прост. хоць бы хны, хоць бы што @хныканье разг. хныканне, -ння ср. @хныкать несовер. разг. хныкаць @хоана анат. хаана, -ны жен. @хобби хобі нескл., ср. @хобот хобат, -та муж. @хоботной хобатны @хоботные мн. сущ. зоол. хобатныя, -ных @хоботный хобатны @хоботок уменьш. хабаток, -тка муж. @хованщина ист. хаваншчына, -ны жен. @ход муж. в разн. знач. ход, род. ходу муж.; (шаг, аллюр, ходьба) хада, -ды жен.; (течение событий - ещё) хада, -ды жен.
ход поезда ход поезда (цягніка)
полным ходом поўным ходам
два часа ходу дзве гадзіны хады (ходу)
ход руля ав. ход руля
по ходу часовой стрелки па ходу гадзіннікавай стрэлкі
тихий ход ціхі ход
ход экономического развития ход эканамічнага развіцця
ход поршня тех. ход поршня
в ходе борьбы у ходзе барацьбы
ход мыслей ход думак
ход событий ход (хада) падзей
чёрный ход чорны ход
сделать ход конём шахм. зрабіць ход канём
ловкий дипломатический ход спрытны дыпламатычны ход
телега на железном ходу калёсы на жалезным хаду
гусеничный ход гусенічны ход
весенний ход рыбы вясенні ход рыбы
знать все ходы и выходы ведаць усе хады і выхады
быть в большом ходу быць у вялікім хаду
на полном ходу на поўным хаду
пустить в ход пусціць у ход
дать ход делу даць ход справе
дела идут полным ходом справы ідуць поўным ходам
с чёрного хода з чорнага ходу
на холостом ходу на халастым хаду
на полный ход на поўны ход
не давать ходу кому-либо не даваць ходу каму-небудзь
с ходу з ходу (з разбегу, не спыняючыся) @хода спорт. и пр. хада, -ды жен. @ходатай хадайнік, -ка муж. @ходатайница уст. хадайніца, -цы жен. @ходатайство хадайніцтва, -ва ср. @ходатайствовать несовер. хадайнічаць @ходжа рел. хаджа, -джы жен. @ходики разг. ходзікі, -каў ед. нет @ходимость спец. хадзімасць, -ці жен.; (прочность) трываласць, -ці жен. @ходить несовер.
1. в разн. знач. хадзіць
ходить по комнате хадзіць па пакоі
ходить лесом хадзіць лесам
ходить в разведку хадзіць у разведку
ходить в театр хадзіць у тэатр
ходить в сапогах хадзіць у ботах
часы ходят хорошо гадзіннік ходзіць добра
эти деньги ходят всюду гэтыя грошы ходзяць усюды
ходить по грибы хадзіць у грыбы
ходить с короля (в игре) хадзіць каралём
ходить на медведя хадзіць на мядзведзя
2. (ездить) хадзіць, ездзіць
тут часто ходят машины тут часта ходзяць (ездзяць) машыны
3. (плавать) хадзіць, плаваць
ходить на вёслах хадзіць (плаваць) на вёслах
4. (ухаживать) даглядаць (каго-што)
ходить за больным даглядаць хворага
5. (шататься, колебаться) хадзіць, хістацца
пол ходит под ногами падлога ходзіць (хістаецца) пад нагамі
6. (работать) разг. хадзіць, працаваць, быць; (плавать) плаваць
ходить в плотниках працаваць (быць) цесляром
ходить на пароходе штурманом хадзіць (плаваць, працаваць) на параходзе штурманам
ходят слухи ходзяць чуткі
ходить вокруг да около хадзіць кругом ды навокала
ходить на голове хадзіць на галаве
ходить по миру хадзіць з торбамі, жабраваць
ходить ходуном хадзіць ходырам
ходить гоголем хадзіць гогалем
ходить по струнке хадзіць па струнцы
ходить на задних лапках хадзіць на задніх лапках @ходкий в разн. знач. ходкі @ходко нареч. ходка @ходкость ходкасць, -ці жен. @ходовой в разн. знач. хадавы
ходовой товар ходкі (хадавы) тавар
ходовой винт хадавы вінт
ходовая система автомобиля хадавая сістэма аўтамабіля
ходовое выражение хадавы выраз @ходок
1. в разн. знач. хадок, -дака муж.
2. горн. хаднік, -ка муж. @ходомер тех. хадамер, -ра муж. @ходули мн.
1. хадулі, -ляў, ед. хадуля, -лі жен.; дыбы, род. дыбаў, ед. дыба, род. дыбы жен.
2. перен. хадулі, -ляў, ед. хадуля, -лі жен. @ходульность хадульнасць, -ці жен. @ходульный хадульны @ходуля хадуля, -лі жен.; дыба, род. дыбы жен. @ходун разг. хадун, -на муж., хадок, -дака муж.
ходуном ходить ходырам хадзіць @ходьба хада, -ды жен., хадзьба, -бы жен. @ходячий в разн. знач. хадзячы
ходячий больной хадзячы хворы
ходячее выражение хадзячы выраз
ходячая истина хадзячая ісціна
ходячее мнение хадзячая думка
ходячая монета хадзячая манета
ходячая энциклопедия хадзячая энцыклапедыя
ходячая честность хадзячае сумленне
ходячая газета хадзячая газета
ходячий анекдот хадзячы анекдот @хождение ср. хаджэнне, -ння ср., хада, -ды жен., хадня, -ні жен.
иметь хождение хадзіць, ужывацца, быць у абарачэнні @хоженый разг. ходжаны @хозар ист. хазар, -ра муж.
хозары мн. хазары, -раў @хозарский хазарскі @хозвзвод (хозяйственный взвод) воен. гасузвод, -да муж. (гаспадарчы ўзвод) @хоздоговор (хозяйственный договор) гасдагавор, -ру муж., гаспадарчы дагавор @хоздоговорной (хозяйственно-договорной) гаспадарча-дагаворны @хозкоманда (хозяйственная команда) воен. гаскаманда, -ды жен. (гаспадарчая каманда) @хозрасчёт муж. (хозяйственный расчёт) гасразлік, -ку муж., гаспадарчы разлік @хозрасчётный гаспадарчаразліковы, гасразліковы @хозспособ (хозяйственный способ) гасспосаб, -бу муж. (гаспадарчы спосаб)
строительство хозспособом будаўніцтва гасспосабам @хозчасть (хозяйственная часть) гасчастка, -кі жен. (гаспадарчая частка) @хозяин в разн. знач. гаспадар, -ра муж.
хозяин книги гаспадар кнігі
хозяин квартиры гаспадар кватэры
расчётливый хозяин ашчадны гаспадар
стать хозяином положения стаць гаспадаром становішча
я сам себе хозяин я сам сабе гаспадар
хозяин своей судьбы гаспадар свайго лёсу @хозяйка в разн. знач. гаспадыня, -ні жен.
домашняя хозяйка хатняя гаспадыня
сестра-хозяйка сястра-гаспадыня
расчётливая хозяйка ашчадная гаспадыня @хозяйничанье
1. гаспадаранне, -ння ср.; уходжванне, -ння ср.
2. перен. гаспадарнічанне, -ння ср.; гаспадаранне, -ння ср., распараджэнне, -ння ср. @хозяйничать несовер.
1. (вести хозяйство) гаспадарыць; уходжвацца (каля чаго)
дочь хозяйничала по дому вместо матери дачка гаспадарыла дома (уходжвалася каля дому) замест маці
2. перен. (распоряжаться) гаспадарнічаць, гаспадарыць, распараджацца
хозяйничать в чужом доме, как в своём гаспадарнічаць (гаспадарыць, распараджацца) у чужой хаце, як у сваёй (у чужым доме, як у сваім)
империалисты хозяйничали в колониях імперыялісты гаспадарнічалі (гаспадарылі, распараджаліся) у калоніях @хозяйский
1. гаспадарскі
2. (хозяйственный, заботливый) гаспадарлівы; гаспадарскі
хозяйское отношение к делу гаспадарлівыя (гаспадарскія) адносіны да справы
хозяйский глаз гаспадарскае вока
дело хозяйское разг. справа ваша (твая, яго, яе) @хозяйственник гаспадарнік, -ка муж. @хозяйственно нареч. гаспадарліва, гаспадарна; па-гаспадарску @хозяйственно-организационный гаспадарча-арганізацыйны @хозяйственно-политический гаспадарча-палітычны @хозяйственно-производственный гаспадарча-вытворчы @хозяйственность гаспадарлівасць, -ці жен., гаспадарнасць, -ці жен. @хозяйственный
1. (экономический) гаспадарчы
хозяйственная жизнь страны гаспадарчае жыццё краіны
хозяйственные задачи гаспадарчыя задачы
хозяйственный способ ремонта гаспадарчы спосаб рамонту
2. (заботящийся о хозяйстве) гаспадарлівы, гаспадарны
хозяйственный человек гаспадарлівы (гаспадарны) чалавек
3. (служащий для хозяйства) гаспадарчы
хозяйственный отдел магазина гаспадарчы аддзел магазіна
хозяйственное мыло гаспадарчае мыла @хозяйство ср. в разн. знач. гаспадарка, -кі жен.
социалистическое хозяйство сацыялістычная гаспадарка
сельское хозяйство сельская гаспадарка
коллективное хозяйство калектыўная гаспадарка
плановое хозяйство планавая гаспадарка
большое заводское хозяйство вялікая заводская гаспадарка
заниматься хозяйством займацца гаспадаркай @хозяйствование гаспадаранне, -ння ср. @хозяйствовать несовер. гаспадарыць @хозяйчик разг. презр. гаспадарык, -ка муж., гаспадарок, -рка муж. @хозяюшка ласк. гаспадынька, -кі жен. @Хойники г. Хойнікі, -каў @хойникский хойніцкі @Хойникский район Хойніцкі раён @Хоккайдо о-в Хакайда нескл., муж. @хоккеист спорт. хакеіст, -та муж. @хоккей спорт. хакей, -кея муж.
хоккей с шайбой хакей з шайбай
хоккей с мячом хакей з мячом
травяной хоккей травяны хакей @хоккейный хакейны @холангит мед. халангіт, -ту муж. @холенный прич. пешчаны, пялегаваны, дагляданы @холеный прил. пешчаны, пялегаваны, выпешчаны, выпелегаваны, дагледжаны
холеные руки выпешчаныя (выпелегаваныя) рукі
холеная лошадь дагледжаны (выпелегаваны) конь @холера мед. халера, -ры жен. @холерик халерык, -ка муж. @холерина мед. уст. халерына, -ны жен. @холерически нареч. халерычна @холерический халерычны
холерический темперамент халерычны тэмперамент @холерный мед.
1. прил. халерны
2. сущ. халерны, -нага муж. @холестерин хим. халестэрын, -ну муж. @холестериновый халестэрынавы @холецистит мед. халецыстыт, -ту муж. @холецистография мед. халецыстаграфія, -фіі жен. @холецистэктомия мед. халецыстэктамія, -міі жен. @холизм филос. халізм, -му муж. @холить несовер. пялегаваць, песціць, даглядаць @холиться страд. пялегавацца, песціцца, даглядацца @холка жен. (часть шеи) карак, -рка муж., обл. гагавіца, -цы жен.
лошадь набила холку конь намуляў карак
намылить (намять) холку даць дыхту @холл хол, род. хола муж. @холм узгорак, -рка муж., пагорак, -рка муж.; (среди низин) груд, род. груда муж.; (насыпанный) капец, -пца муж. @холмик уменьш. узгорачак, -чка муж., пагорачак, -чка муж.; грудок, -дка муж.; (насыпанный) капец, -пца муж. @холмистость узгоркаватасць, -ці жен. @холмистый узоркаваты, узгорысты @холмиться погов. падымацца ўзгоркамі @холмогорский халмагорскі
холмогорская порода скота халмагорская парода жывёлы @холмообразный узгоркападобны @холмообразование узгоркаўтварэнне, -ння ср. @холод в разн. знач. холад, -ду муж.
дрожать от холода дрыжаць ад холаду
пахнуло холодом павеяла холадам
прийти с холода прыйсці з холаду
бросает в жар и холод робіцца то горача, то холадна
от него веет холодом ад яго павявае холадам @холодать несовер.
1. (становиться холоднее) халаднець
2. (страдать от холода) разг. халадаць @холодеть несовер.
1. (испытывать ощущение холода) стынуць, халадзець
сердце холодеет сэрца стыне (халадзее)
2. (становиться более холодным) халаднець
с каждым днём вода холодеет з кожным днём вада халаднее @холодец муж.
1. (студень) разг. студзіна, -ны жен., халоднае, -нага ср., квашаніна, -ны жен., халадзец, -дцу муж.
2. (окрошка) обл. халаднік, -ку муж. @холодильник в разн. знач. халадзільнік, -ка муж.
масляный холодильник маслены халадзільнік
вагон-холодильник вагон-халадзільнік @холодильный халадзільны
холодильная установка халадзільная ўстаноўка @холодить несовер. халадзіць @холодище муж. увелич. разг. халадэча, -чы жен., халадзішча, -шча муж. @холодная сущ. разг. уст. халодная, -най жен. @холоднеть несовер. безл. разг. халаднець @холодник кул. уст. халаднік, -ку муж. @холодно нареч. безл. в знач. сказ. холадна
холодно встретить кого-либо холадна сустрэць каго-небудзь
мне холодно мне холадна
сегодня холодно сёння холадна @холодноватый разг. прям., перен. халаднаваты @холодное ср. кул. студзіна, -ны жен., квашаніна, -ны жен., халадзец, -дцу муж., халоднае, -нага ср. @холоднокровие зоол. халаднакроўе, -роўя ср. @холоднокровные мн. сущ. зоол. халаднакроўныя, -ных @холоднокровный халаднакроўны @холоднопрокатный мет. халоднапракатны @холодность халоднасць, -ці жен. @холодный в разн. знач. халодны
холодная погода халоднае надвор'е (халодная пагода)
холодный пояс геогр. халодны пояс
холодное блюдо халодная страва
поставить в холодное место паставіць у халоднае месца
холодный пот халодны пот
холодное пальто халоднае паліто
холодное солнце халоднае сонца
холодные краски халодныя фарбы
холодные отношения халодныя адносіны
оказать кому-либо холодный приём аказаць каму-небудзь халодны прыём
холодная клёпка, прокатка тех. халодная клёпка, пракатка
холодное оружие халодная зброя
холодная война халодная вайна
холодный сапожник халодны шавец
холодное сердце халоднае сэрца
покрыться холодным потом пакрыцца халодным потам @холодовый халадовы
холодовая травма мед. халадовая траўма @холодок прям., перен. халадок, -дку муж. @холодолюбивый холадалюбівы, халадалюбны @холодостойкий холадаўстойлівы @холодостойкость холадаўстойлівасць, -ці жен. @холодоустойчивость холадаўстойлівасць, -ці жен. @холодоустойчивый холадаўстойлівы @холоп ист., перен. халоп, -па муж. @Холопеничи гп. Халопенічы, -ніч @холопеничский халопеніцкі @холопий ист. халопскі @холопка ист., перен. халопка, -кі жен. @холопский ист., перен. халопскі @холопство ист., перен. халопства, -ва ср. @холопствовать несовер. презр. халопнічаць @холостить несовер. пакладаць, лягчаць @холостой в разн. знач. халасты
холостой выстрел халасты стрэл
холостой человек халасты чалавек
холостая жизнь халастое жыццё
холостой ход машины тех. халасты ход машыны
холостой шкив тех. халасты шкіў
холостой патрон воен. халасты патрон @холостяк халасцяк, -ка муж. @холостяцкий халасцяцкі @холощение пакладанне, -ння ср., лягчанне, -ння ср. @холощённый выпакладаны, пакладаны, спакладаны, вылегчаны @холст муж.
1. (ткань) палатно, -на ср.
2. (картина) жив. палатно, -на ср.
3. (прядильный материал) тех. часаны лён, кудзеля, -лі жен. @холстина жен.
1. палатно, -на ср.
2. (свёрток, рулон холщовой ткани) сувой, род. сувоя муж.; трубка, -кі жен. @холстинка палаценка, -кі жен. @холстинковый палаценкавы @холстинный палатняны @холстяной палатняны @холуй презр. халуй, род. халуя муж. @холуйский презр. халуйскі @холуйство презр. халуйства, -ва ср. @холуйствовать несовер. презр. халуйстваваць @холщовый палатняны @холя жен. разг. пяшчота, -ты жен.; догляд, -ду муж.
жить в холе жыць у пяшчоце (у доглядзе) @холява в разн. знач. халява, -вы жен. @хоминг спец. хомінг, -гу муж.
инстинкт хомингга інстынкт хомінгу @хомут в разн. знач. хамут, -та муж. @хомутать несовер. прост. адзяваць хамут (на каго) @хомутик
1. уменьш. хамуцік, -ка муж.
2. тех. хамуцік, -ка муж.
3. воен. хамуцік, -ка муж. @хомутина хамуціна, -ны жен. @хомутный хамутны @хомяк зоол. хамяк, -ка муж. @хомячий хамячы @хондра астр. хондра, -ры жен. @хондрилла бот. хандрыла, -лы жен. @хондриосома биол. хандрыясома, -мы жен. @хондрит
I (воспаление хряща) мед. хандрыт, -ту муж.
II (тип каменных метеоритов) хандрыт, -та муж. @хондрология анат. хандралогія, -гіі жен. @хондрома мед. хандрома, -мы жен. @хонинговальный тех. ханінгавальны
хонинговальный станок ханінгавальны станок @хонингование ханінгаванне, -ння ср. @хонинговать совер., несовер. тех. ханінгаваць @хонинговаться несовер. страд. ханінгавацца @Хонсю г. Хонсю нескл., муж. @хор в разн. знач. хор, род. хору муж. @хорал муз. харал, -ла муж. @хоральный харальны @хорват харват, -та муж. @Хорватия Харватыя, -тыі жен.
Республика Хорватия Рэспубліка Харватыя @хорватка харватка, -кі жен. @хорватский харвацкі @хорда мат., биол. хорда, -ды жен. @хордовые мн. сущ. зоол. хордавыя, -вых @хордовый биол. хордавы @хордометр муз. хардометр, -ра муж. @хордоугломер воен. хордавугламер, -ра муж. @хорёвый зоол. тхаровы, тхарыны, шашковы @Хорезм г. Харэзм, -ма муж. @Хорезмская область Харэзмская вобласць @хорезмский харэзмскі @хореический лит. харэічны @хорей
I лит. харэй, род. харэя муж.
II муж. (шест) обл. харэй, род. харэй муж. @хорёк зоол. тхор, род. тхара муж., шашок, род. шашка муж. @хореограф харэограф, -фа муж. @хореографический харэаграфічны @хореография харэаграфія, -фіі жен. @хорея мед. харэя, -рэі жен. @хориный зоол. тхарыны, тхаровы, шашковы @хорист харыст, -та муж. @хористка харыстка, -кі жен. @хориямб лит. харыямб, -ба муж. @хорканье хорканне, -ння ср. @хоркать несовер. охот. хоркаць @хормейстер хормайстар, -тра муж. @хормейстерский хормайстарскі @хороведение хоразнаўства, -ва ср. @хоровод карагод, -да муж. @хороводиться несовер. разг. (возиться) важдацца; (водиться) вадзіцца @хороводный карагодны @хоровой харавы @Хорог г. Харог, -га муж. @хорогский харогскі @хорологический харалагічны @хорология биол. харалогія, -гіі жен. @хором нареч. хорам @хоромы уст. палацы, -цаў, ед. палац, -на муж. @хоронить
I несовер. (погребать) хаваць
II несовер. уст., прост.
1. (беречь) берагчы, хаваць
2. (прятать) хаваць
хоронить концы хаваць канцы @хорониться
I несовер. страд. (погребаться) хавацца
II несовер.
1. (прятаться) прост. хавацца
2. страд. берагчыся, хавацца; см. хоронить II @хорохориться несовер. разг. казырыцца; (храбриться) храбрыцца; (задираться) задзірацца; (заноситься) задавацца @хорошее сущ. добрае, -рага ср.
всего хорошего! усяго добрага!
по-хорошему па-добраму @хорошенький разг.
1. (миловидный) прыгожанькі, харошанькі
2. ирон. добры, добранькі
хорошенькая история ирон. добрая (добранькая) гісторыя
хорошенького понемножку добрага патрошку @хорошенько нареч. разг. добра; (как следует) як мае быць @хорошеть несовер. прыгажэць, харашэць @хороший
1. добры
хорошее настроение добры настрой
хорошие вести добрыя весткі
хороший знакомый добры знаёмы
2. (красивый) прыгожы, харошы
жить по-хорошему жыць у згодзе (добра)
хорошее дело! ирон. добрая справа!
хорош, нечего сказать! ну і ну, няма чаго казаць!
хорош гусь! добрая цаца! @хорошо
1. нареч. добра; (как следует) як мае быць
всякое дело надо делать хорошо усякую справу трэба рабіць добра (як мае быць)
он хорошо работает ён добра працуе
больной хорошо себя чувствует хворы добра сябе адчувае
2. безл. в знач. сказ. добра
хорошо жить на свете добра жыць на свеце
хорошо тебе советовать добра табе раіць
хорошо, что он придёт сегодня добра, што ён прыйдзе сёння
3. частица добра
приходи вечером - Хорошо, приду прыходзь вечарам - Добра, прыйду
я приду через час, хорошо? я прыйду праз гадзіну, добра?
хорошо! я этого не забуду! добра! я гэтага не забуду! @хорт охот. хорт, род. харта муж. @хоругвь
1. ист. харугва, -вы жен.
2. церк. пратэса, -сы жен., харугва, -вы жен. @хорунжий воен. уст. харунжы, -жага муж. @хоры хоры, род. хораў ед. нет @хорь тхор, род. тхара муж., шашок, род. шашка муж. @хорьковый тхаровы, тхарыны, шашковы @хотение разг. хаценне, -ння ср.; (желание) жаданне, -ння ср.
на всякое хотенье есть терпенье посл. на ўсякае хаценне ёсць цярпенне @хотеть несовер. хацець; (желать) жадаць
как хотите як хочаце
хочешь не хочешь хочаш не хочаш
сколько хочешь и чего хочешь колькі хочаш і чаго хочаш @хотеться безл. хацецца @Хотимск гп. Хоцімск, -ка муж. @хотимский хоцімскі @Хотимский район Хоцімскі раён @хоть
1. союз хоць, хаця
он хоть и стар, но бодр ён хоць (хаця) і стары, але бадзёры
2. частица хоць; (при выражении опасения и пожелания) хаця
пойду хоть сейчас пайду хоць зараз
скажите хоть одно слово скажыце хоць адно слова
взять хоть этот случай за образец узяць хоць гэты выпадак за прыклад
хоть кто хоць хто
хоть какой-нибудь хоць які-небудзь
хоть что-нибудь хоць што-небудзь
ты хоть в яму не упади ты хаця ў яму не ўваліся
ты хоть туда не ходи ты хаця туды не хадзі
хоть глаз выколи хоць вока выкалі
хоть пруд пруди хоць гаць гаці
хоть караул кричи хоць гвалт крычы
хоть верёвки вей из него хоць вяроўкі ві з яго
хоть убей хоць забі
хоть бы хоць бы (хаця б)
хоть бы и так хоць бы і так
хоть куда хоць куды
хоть бы что хоць бы што @хотя
1. союз хоць, хаця
он хотя и согласился, но не со всем ён хоць (хаця) і згадзіўся, але не з усім
я сделаю эту работу сегодня, хотя бы она и заняла у меня весь вечер я зраблю гэту работу сёння, хоць бы яна і заняла ў мяне ўвесь вечар
он учился хорошо, хотя часто болел ён вучыўся добра, хоць часта хварэў
2. частица хоць; (при выражении опасения и пожелания) хаця
это видно хотя бы из таких фактов гэта відаць хоць бы з такіх фактаў
хотя бы ты скорее приехал хаця б ты хутчэй прыехаў
ты хотя не заболей ты хаця не захварэй @хохлатка
I (о птице) чубатка, -кі жен.
II бот. чубатка, -кі жен. @хохлатый
1. чубаты
2. (лохматый) разг. кудлаты, кашлаты @хохлач
1. (с хохлом) разг. чубаты
2. зоол. хахлач, -ча муж. @хохлить несовер. надзімаць, натапырваць @хохлиться
1. (о птицах) надзімацца, натапырвацца
2. перен. (принимать мрачный, унылый вид) разг. надзімацца @хохлушка разг. см. хохлатка I @хохол муж. чуб, род. чуба муж.; (о волосах - ещё) чупрына, -ны жен. @хохолок муж. уменьш. чубок, -бка муж. @хохот рогат, -ту муж. @хохотать несовер. рагатаць
хохотать до упаду рагатаць да упаду
хохотать до слёз рагатаць да слёз
хохотать во всё горло рагатаць на ўсё горла @хохотня жен. разг. рогат, -ту муж. @хохоток разг. рагаток, -тку муж. @хохотун разг. рагатун, -на муж. @хохотунья в разн. знач. рагатуха, -хі жен. @хохотушка рагатушка, -кі жен. @хохриться несовер. прост. см. хохлиться 2 @храбреть несовер. разг. храбрэць @храбрец храбрэц, -раца муж. @храбриться несовер. разг. храбрыцца @храбро нареч. храбра @храбрость храбрасць, -ці жен.
набраться храбрости набрацца храбрасці @храбрый храбры @храм церк., перен. храм, род. храма муж. @храмина уст. будыніна, -ны жен. @храмовник ист. храмоўнік, -ка муж. @храмовой церк. храмавы
храмовой праздник фэст, храмавое свята @хранение захаванне, -ння ср., хаванне, -ння ср., захоўванне, -ння ср.; трыманне, -ння ср.
камера для хранения багажа камера для хавання багажу; см. хранить 1 @хранилище сховішча, -шча ср. @хранитель
1. захавальнік, -ка муж.
2. (должностное лицо) хавальнік, -ка муж.
хранитель печати хавальнік пячаткі @хранительница
1. захавальніца, -цы жен.
2. хавальніца, -цы жен.; см. хранитель @хранить несовер.
1. (сохранять, беречь) захоўваць, хаваць; (держать) трымаць
хранить в прохладном месте захоўваць (хаваць, трымаць) у халаднаватым (халодным) месцы
хранить деньги в сберегательном банке захоўваць (трымаць) грошы ў ашчадным банку
2. (соблюдать) захоўваць; трымацца (чаго)
хранить обычай захоўваць звычай, трымацца звычаю
3. (оберегать, охранять) ахоўваць, засцерагаць
хранить от болезни ахоўваць (засцерагаць) ад хваробы
4. перен. (в душе, памяти, сердце) захоўваць @храниться
1. (находиться на сохранении) захоўвацца, хавацца
2. (оставаться в неприкосновенности) захоўвацца
3. (оберегаться, сохраняться) ахоўвацца; засцерагацца
4. страд. захоўвацца, хавацца; трымацца; ахоўвацца, засцерагацца; см. хранить @храп
I
1. (храпение) храп, род. храпу муж., храпенне, -ння ср.
2. (часть переносья у животного) храпа, -пы жен.
II тех. храп, род. храпа муж. @храпак: задавать храпака разг. задаваць храпака @храпануть совер. прост. храпануць @храпение храпенне, -ння ср. @храпеть несовер. храпці @храповик мех. храпавік, -ка муж. @храповой мех. храпавы
храповое колесо храпавое кола @храпун разг. храпун, -на муж. @храпунья разг. храпуха, -хі жен. @хребет в разн. знач. хрыбет, -бта муж. @хребетный хрыбетны @хребтовый в разн. знач. хрыбтовы @хрен хрэн, род. хрэну муж.
старый хрен пренебр. стары хрэн
хрен редьки не слаще погов. хрэн за рэдзьку не саладзейшы, як там не смятана, так тут не сыроватка @хреновый хрэнавы @хрестоматийный хрэстаматыйны @хрестоматия хрэстаматыя, -тыі жен. @хризантема бот. хрызантэма, -мы жен. @хризаробин хим., фарм. хрызарабін, -ну муж. @хризоберилл мин. хрызаберыл, -лу муж. @хризоберилловый мин. хрызаберылавы @хризоколла мин. хрызакола, -лы жен. @хризолит мин. хрызаліт, -ту муж. @хризолитовый хрызалітавы @хризопал мин. хрызапал, -лу муж. @хризопраз мин. хрызапраз, -зу муж. @хризопразовый хрызапразавы @хризотил мин. хрызатыл, -лу муж. @хрип хрып, род. хрыпу муж. @хрипение хрыпенне, -ння ср. @хрипло нареч. хрыпла @хрипловатый хрыплаваты @хриплость хрыпласць, -ці жен., хрыпата, -ты жен. @хриплый хрыплы @хрипнуть несовер. хрыпнуць @хрипота хрыпата, -ты жен.; хрыпка, -кі жен. @хрипун разг. хрыпун, -на муж. @хрипунья хрыпуха, -хі жен. @хрипы мн. мед. хрыпы, -паў @хрипящий
1. прич. які (што) хрыпіць, які (што) хрыпае
2. прил. хрыпкі @христарадник уст. жабрак, -ка муж. @христарадница жабрачка, -кі жен. @христарадничать несовер. уст. жабраваць, хадзіць па міласці @христианизация книжн. хрысціянізацыя, -цыі жен. @христианизированный хрысціянізаваны @христианизировать совер., несовер. книжн. хрысціянізаваць @христианизироваться
1. совер., несовер. хрысціянізавацца
2. страд. хрысціянізавацца @христианин хрысціянін, -на муж. @христианка хрысціянка, -кі жен. @христианский хрысціянскі @христианство хрысціянства, -ва ср. @христов: христов день вялікдзень
христов человек божы чалавек
христова невеста божая нявеста @христолюбивый уст. хрысталюбівы @христопродавец бран. уст. хрыстапрадавец, -даўца муж. @Христос рел. Хрыстос, род. Хрыста
христа ради богам прашу
просить христа ради жабраваць, хадзіць па міласці
христос с ним (ними) уст. бог з ім (імі)
христос с тобой уст. бог з табой @христосование рел. хрыстосаванне, -ння ср. @христосоваться несовер. хрыстосавацца @хром
I хим. хром, род. хрому муж.
II (кожа) хром, род. хрому муж. @хромание прям., перен. кульганне, -ння ср. @хроматизм физ., муз. храматызм, -му муж. @хроматин биол. храмацін, -ну муж. @хроматический физ., муз. храматычны @хроматограф спец. храматограф, -фа муж. @хроматография физ., хим. храматаграфія, -фіі жен. @хроматолиз физиол. храматоліз, -зу муж. @хроматоскоп спец. храматаскоп, -па муж. @хромать несовер. прям., перен. кульгаць
дело хромает справа кульгае
хромать на обе ноги кульгаць на абедзве нагі @хромая сущ. кульгавая, -вай жен., крывая, -вой жен. @хрометь несовер. разг. кульгавець @хромирование храміраванне, -ння ср. @хромированный прич. прил. храміраваны @хромировать совер., несовер. храміраваць @хромироваться несовер. страд. храміравацца @хромировка храміроўка, -кі жен. @хромировочный храміровачны @хромистый хромісты @хромит мин. храміт, -ту муж. @хромитовый храмітавы @хромовокислый хим. хромавакіслы @хромовый
I хим. хромавы
II (о коже) хромавы @хромоген хим. храмаген, -ну муж. @хромогенный храмагенны @хромогравюра типогр. хромагравюра, -ры жен. @хромой
1. прил. кульгавы, крывы
2. сущ. кульгавы, -вага муж., крывы, -вога муж. @хромолитограф типогр. хромалітаграф, -фа муж. @хромолитографический хромалітаграфічны @хромолитография типогр. хромалітаграфія, -фіі жен. @хромолитографский хромалітаграфскі @хромомагнезитовый тех. хромамагнезітавы @хромометрия хим. храмаметрыя, -рыі жен. @хромоногий
1. кульгавы, крываногі
2. (о мебели) разг. крываногі @хромоногость кульгавасць, -ці жен., крываногасць, -ці жен. @хромоножка жен. разг. (о женщине) крываножка, -кі жен., кульгавенькая, -кай жен.; (о ребёнке) кульгавенькае, -кага ср. @хромосома биол. храмасома, -мы жен. @хромосомный храмасомны @хромосфера астр. храмасфера, -ры жен. @хромосферный храмасферны @хромота кульгавасць, -ці жен. @хромотипический хроматыпічны @хромотипия типогр. храматыпія, -піі жен. @хромофор физ. храмафор, -ру муж. @хромофорный храмафорны @хромофотографический хромафатаграфічны @хромофотография хромафатаграфія, -фіі жен. @хромоцинкография типогр. хромацынкаграфія, -фіі жен. @хромоцистоскопия мед. хромацыстаскапія, -піі жен. @хромпик хим. хромпік, -ку муж. @хромуша разг. кульгавы, -вага муж., кульгавая, -вай жен., крывы, -вога муж., крывая, -вой жен. @хроник мед. разг. хронік, -ка муж. @хроника в разн. знач. хроніка, -кі жен.
семейная хроника сямейная хроніка
вести отдел хроники весці аддзел хронікі @хроникальность хранікальнасць, -ці жен. @хроникальный хранікальны
хроникальный фильм хранікальны фільм @хроникёр хранікёр, -ра муж. @хроникёрский хранікёрскі @хронически нареч. хранічна @хронический хранічны @хронобиолог хронабіёлаг, -га муж. @хронобиологический хронабіялагічны @хронобиология хронабіялогія, -гіі жен. @хронограмма лит. хранаграма, -мы жен. @хронограф в разн. знач. хранограф, -фа муж. @хронографический хранаграфічны @хронолог хранолаг, -га муж. @хронологизация храналагізацыя, -цыі жен. @хронологически нареч. храналагічна @хронологический храналагічны @хронология храналогія, -гіі жен. @хронометр хранометр, -ра муж. @хронометраж хронаметраж, -жу муж. @хронометражист хронаметражыст, -та муж. @хронометражистка хронаметражыстка, -кі жен. @хронометражный хронаметражны @хронометрированный хронаметраваны @хронометрировать несовер. хронаметраваць @хронометрироваться страд. хронаметравацца @хронометрист хронаметрыст, -та муж. @хронометрический хронаметрычны @хроноскоп хранаскоп, -па муж. @хроноскопический хронаскапічны @хруп
I муж. разг. хруст, род. хрусту муж., хрустанне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
II межд. разг. трэсь, хрусь, хрумсь @хрупанье
1. хрусценне, -ння ср., хрустанне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
2. хрумстанне, -ння ср. @хрупать несовер. разг.
1. (издавать хруп) хрусцець, хрустаць, храбусцець
2. (есть с хрустом) хрумстаць @хрупкий
1. (ломкий) ломкі; крохкі
2. перен. кволы @хрупкость
1. ломкасць, -ці жен.; крохкасць, -ці жен.
2. кволасць, -ці жен.; см. хрупкий @хрупнуть совер. однокр. разг.
1. хруснуць, храбуснуць
2. хрумстануць; см. хрупать @хруст муж.
1. хруст, род. хрусту муж.; (производимый кем-либо) хрусценне, -ння ср., храбусценне, -ння ср.
2. храбустанне, -ння ср., хрустанне, -ння ср.
3. хрумстанне, -ння ср.; см. хрустеть @хрусталик анат., разг. хрусталік, -ка муж. @хрусталь хрусталь, -лю муж.
горный хрусталь горны хрусталь @хрустальный хрустальны @хрустеть несовер.
1. (издавать хруст) хрусцець, храбусцець
2. (ломать с хрустом) храбустаць, хрустаць
3. (жевать с хрустом) хрумстаць @хрустнуть совер. однокр. хруснуць @хрустящий
1. прич. які (што) хрусціць, які (што) храбусціць; які (што) храбустае, які (што) хрустае, які (што) хрумстае; см. хрустеть 1
2. прил. хрусткі, храбусткі @хрущ зоол. хрушч, род. хрушча муж. @хрущак зоол. хрушчак, -ка муж. @хрыч: старый хрыч бран. стары хрэн (грыб) @хрычовка: старая хрычовка старая порхаўка @хрю межд. рох
хрю-хрю рох-рох @хрюканье рохканне, -ння ср. @хрюкать несовер. рохкаць @хрюкнуть совер. однокр. рохнуць @хрюшка разг. свіння, -нні жен., свінка, -кі жен. @хряк с.-х. кныр, род. кныра муж., кнораз, -за муж. @хрястнуть совер.
1. (сломаться) обл. храснуць, трэснуць
2. прост. см. хрястнуться
3. (сильно ударить) груб. прост. трэснуць @хрястнуться (упасть, удариться) прост. трэснуцца @хрясть, хрясь межд. прост. хрась, хрусь, трэсь @хрящ
I анат. храсток, -тка муж.
II муж. геол. жарства, -вы жен.; жвір, род. жвіру муж. @хрящеватость
I анат. храсткаватасць, -ці жен.
II геол. жарсцвянасць, -ці жен.; жвірыстасць, -ці жен. @хрящеватый
I анат. храсткаваты
II геол. жарсцвяны, жарсцвяністы; жвірысты @хрящевидный храсткападобны @хрящевина храсткавіна, -ны жен. @хрящевинный храсткавінны @хрящевой
I храстковы
II геол. жарсцвяны; жвіравы @хрящеподобный храсткападобны @хтонический хтанічны @Хуанхэ р. Хуанхэ нескл., жен. @худее
I сравнит. ст.
1. нареч. худзей
2. прил. худзейшы; см. худой I
II сравнит. ст.
1. нареч. горш
2. прил. горшы; см. худой II @худеть несовер. худзець @худо
I сущ. ліха, род. ліха ср., мн. нет, зло, род. зла ср., мн. нет
нет худа без добра посл. няма ліха без дабра
II нареч., безл. в знач. сказ. блага, кепска, дрэнна
худо слышит дрэнна чуе
ему худо яму дрэнна (блага, кепска) @худоба худзізна, -ны жен. @худое сущ. благое, -гога ср., кепскае, -кага ср., дрэннае, -ннага ср. @художественно нареч. па-мастацку @художественность мастацкасць, -ці жен. @художественный в разн. знач. мастацкі
художественный совет мастацкі савет
художественный руководитель мастацкі кіраўнік
художественное произведение мастацкі твор
художественная литература мастацкая літаратура
художественное исполнение мастацкае выкананне
художественная вышивка мастацкая вышыўка @художество ср.
1. (искусство) уст. мастацтва, -ва ср.
2. (искусность) уст. майстэрства, -ва ср.
3. (проделка) разг. выбрык, -ка муж., штукі, род. штук, ед. штука, -кі жен.
это всё его художества гэта ўсё яго выбрыкі (штукі) @художник
1. мастак, -ка муж.
художник слова мастак слова
свободный художник уст. вольны мастак
2. перен. мастак, -ка муж., майстар, -тра муж.
художник своего дела мастак (майстар) сваёй справы @художница мастачка, -кі жен. @художнический
1. (относящийся к художнику) мастакоўскі
2. (художественный) мастацкі
3. (мастерски выполненный) майстэрскі @худой
I (тощий) худы
II разг.
1. (плохой, дурной) благі, кепскі, дрэнны
2. в др. знач. (дряхлый, ветхий) лядачы, лядашчы; (дырявый) дзіравы; (испорченный) сапсаваны
худой мир лучше доброй ссоры посл. лепш благі мір, як добрая сварка
на худой конец на благі канец
не говоря худого слова нічога не кажучы @худородный
I (неродовитый) уст. нерадавіты, нязнатны
II (неплодородный) разг. неўрадлівы, няплодны @худородство ср. (незнатное происхождения) уст. нерадавітасць, -ці жен., нязнатнасць, -ці жен. @худосочие ср. разг. худасочнасць, -ці жен. @худосочный худасочны @худощавость хударлявасць, -ці жен. @худощавый хударлявы @худрук (художественный руководитель) разг. мастацкі кіраўнік @худсовет (художественный совет) разг. мастацкі савет @худший
1. сравнит. ст. горшы
2. превосх. ст. найгоршы
в худшем случае у (най)горшым выпадку @хуже сравнит. ст.
1. нареч. горш, горай
ему стало хуже яму стала горш (горай)
хуже всего то, что... горш (горай) за ўсё тое, што...
как нельзя хуже як найгорш (як найгорай)
2. прил. горшы (за каго-што, як хто-што, чым хто-што)
нет ничего хуже, чем... няма нічога горшага, як...
он не хуже других ён не горшы за іншых @хужеть несовер. прост., обл. горшаць @хула жен. ганенне, -ння ср., знеслаўленне, -ння ср., ганьба, -бы жен. @хулахуп хулахуп, -па муж. @хуление ганенне, -ння ср., ганьбаванне, -ння ср., знеслаўленне, -ння ср., зняслаўліванне, -ння ср. @хулиган хуліган, -на муж. @хулиганистый хуліганісты @хулиганить несовер. хуліганіць @хулиганка хуліганка, -кі жен. @хулиганский хуліганскі @хулиганство хуліганства, -ва ср. @хулиганствовать несовер. хуліганіць @хулиганствующий: хулиганствующие молодчики малойчыкі-хуліганы, хуліганы @хулиганьё собир. разг. хуліганнё, -ння ср., мн. нет @хулитель уст. абгаворшчык, -ка муж., ганьбавальнік, -ка муж. @хулительный уст. ганьбавальны @хулить несовер. уст. ганіць; (поносить) ганьбіць, знеслаўляць @хунвейбин полит. хунвейбін, -на муж. @хунта полит. хунта, -ты жен. @хунтуз хунтуз, -за муж. @хунтузский хунтузскі @хурал полит. хурал, -ла муж. @хурма бот. хурма, -мы жен. @хурулдан полит. хурулдан, -на муж. @хутор хутар, -ра муж. @хуторизация ист. хутарызацыя, -цыі жен. @хуторной, хуторный разг. хутарны @хуторок уменьш. хутарок, -рка муж. @хуторской хутарскі @хуторянин хутаранін, -на муж. @хуторянка хутаранка, -кі жен. @цадик церк. цадзік, -ка муж. @цанга тех. цанга, -гі жен. @цанговый цангавы @цап межд. разг. цап, хап @цапать несовер. разг.
1. (царапать) цапаць; драпаць, драць
2. (хватать) цапаць, хапаць, хватаць @цапаться прост.
1. (царапаться) цапацца; драцца, драпацца
2. перен. (ссориться) сварыцца; гыркацца @цапка с.-х. матыка, -кі жен. @цапкование с.-х. матычанне, -ння ср. @цапковать несовер. матычыць @цапля зоол. чапля, -лі жен. @цапнуть совер., однокр. разг.
1. (царапнуть) цапнуць; драпнуць
2. (хватить) цапнуць, хапнуць, схапіць @цапонлак спец. цапанлак, -ку муж. @цапфа тех., воен. цапфа, -фы жен. @цапфенный цапфавы @цап-царап межд. разг. цап-лап @царап межд. разг. цап; драп @царапанье ср.
1. драпанне, -ння ср.; абдзіранне, -ння ср.; см. царапать 1
2. драпанне, -ння ср.; см. царапаться 3 @царапать несовер.
1. драпаць, драць; (оцарапывать) абдзіраць
2. перен. (плохо писать) разг. крэмзаць @царапаться
1. драпацца, драцца
2. перен. (ссориться) разг. сварыцца; гыркацца
3. (скрестись) скрэбціся, драпацца
кошка царапается в дверь кошка скрабецца ў дзверы @царапина драпіна, -ны жен. @царапинка уменьш. драпінка, -кі жен. @царапка жен. (инструмент) драпачка, -кі жен., драчок, -чка муж. @царапнутый
1. драпнуты, абдзёрты
2. драпнуты; зачэплены; см. царапнуть @царапнуть совер.
1. однокр. драпнуць, дзерануць
2. прост. (легко ранить) драпнуць; (задеть) зачапіць @царёв разг. цароў
царёв кабак ист. цароў шынок @царевич царэвіч, -ча муж. @царевна царэўна, -ны жен. @царедворец ист. царадворац, -рца муж. @царёк пренебр. царок, -рка муж. @царение уст. цараванне, -ння ср. @цареубийство царазабойства, -ва ср. @цареубийца царазабойца, -цы муж. @царизм царызм, -му муж. @царистский царысцкі @царить несовер.
1. уст. цараваць
2. перен. панаваць
в лесу царит тишина у лесе пануе цішыня @царица прям., перен. царыца, -цы жен. @царский в разн. знач. царскі
царский режим царскі рэжым
царское правительство царскі ўрад
царские почести царскія ўшанаванні
царская водка хим. царская гарэлка @царственность перен. царственнасць, -ці жен.; велічнасць, -ці жен., вялікаснасць, -ці жен.; ганарлівасць, -ці жен. @царственный
1. (царский) уст. царскі
2. перен. книжн. царственны; (величный) велічны, вялікасны; (горделивый) ганарлівы
царственная осанка царственны (велічны, вялікасны) выгляд @царствие уст. царства, -ва ср.
царствие небесное царства нябеснае @царство в разн. знач. царства, -ва ср.
растительное царство расліннае царства
животное царство жывёльнае царства
сонное царство соннае царства @царствование царстваванне, -ння ср., цараванне, -ння ср.
в царствование Петра Первого у цараванне Пятра Першага @царствовать несовер.
1. (быть царём) царстваваць, цараваць
2. перен. (господствовать) панаваць
глубокое молчание царствовало кругом глыбокая цішыня панавала навокал @царствующий
1. прич. які (што) царствуе, які (што) царуе; які (што) пануе; см. царствовать
2. прил. царствуючы, царуючы @царь в разн. знач. цар, род. цара муж.
царь зверей перен. цар звяроў
царь царей цар цароў
царь-девица фольк. цар-дзяўчына
царь-птица фольк. цар-птушка
без царя в голове без цара ў галаве
при царе Горохе за царом Гарохам @цахур цахур, -ра муж. @цахурка цахурка, -кі жен. @цахурский цахурскі @цаца разг. пренебр. цаца, -цы жен.
ишь, цаца какая бач, цаца якая @цацка прост., обл. цацка, -кі жен. @цацкаться несовер. прост. цацкацца @цвель обл. цвіль, род. цвілі жен., плесня, -ні жен. @цвести несовер.
1. цвісці; (о хлебах) красаваць
яблоня цветёт яблыня цвіце
рожь цветёт жыта красуе
2. перен. (процветать) квітнець, красаваць
жизнь цветёт жыццё квітнее
3. перен. (иметь цветущий вид) цвісці, квітнець, красаваць
цвести здоровьем цвісці (квітнець) здароўем
4. (плесневеть) цвісці; (о жидкостях) броснець
пруд цветёт сажалка цвіце (броснее) @цвет муж.
1. (окраска) колер, -ру муж.
красный цвет чырвоны колер
основные цвета асноўныя колеры
хороший цвет лица добры колер твару
2. (цветок) обл. кветка, -кі жен.
3. (цветки) собир. цвет, род. цвету муж., мн. нет
липовый цвет ліпавы цвет
быть в цвету цвісці
4. перен. (отборочная, лучшая часть) цвет, род. цвету муж.; краса, -сы жен.
цвет науки цвет (краса) навукі
5. перен. (расцвет) росквіт, -ту муж.
во цвете лет у росквіце гадоў @цветастый прост. квяцісты @цветение
1. бот. цвіценне, -ння ср.; (о хлебах) красаванне, -ння ср.
2. (плесневение) цвіценне, -ння ср.; (о жидкостях) бросненне, -ння ср. @цветень муж. бот. прост. квецень, -ні жен. @цветик муж. фольк. уменьш.-ласк. кветачка, -кі жен., красачка, -кі жен. @цветистость прям., перен. квяцістасць, -ці жен. @цветистый прям., перен. квяцісты
цветистый ковёр квяцісты дыван
цветистый слог перен. квяцісты стыль @цветки мн. уменьш.
1. кветкі, -так, ед. кветка, -кі жен., краскі, -сак, ед. краска, -кі жен.
2. см. цвет 3 @цветковый бот. кветкавы @цветневой бот. квеценны @цветник прям., перен. кветнік, -ка муж. @цветниковый кветнікавы @цветной
1. каляровы
цветное кино каляровае кіно
цветные металлы каляровыя металы
2. квяцісты
цветная капуста квяцістая капуста @цветнокожий каляроваскуры @цветность спец. колернасць, -ці жен. @цветоведение спец. колеразнаўства, -ва ср. @цветовод кветавод, -да муж. @цветоводство кветаводства, -ва ср. @цветоводческий кветаводчы @цветовой колеравы
цветовая слепота мед. колеравая слепата @цветоед зоол. кветаед, -да муж. @цветок муж. кветка, -кі жен., мн. кветкі, -так, краска, -кі жен., мн. краскі, -сак
собирать цветы збіраць кветкі (краскі)
полевые цветы палявыя кветкі (краскі)
живые цветы жывыя кветкі
комнатные цветы вазоны (хатнія кветкі)
искусственные цветы штучныя кветкі
цветы в петлице кветкі ў пятліцы
цветы красноречия перен. краскі красамоўства @цветокорректор спец. колеракарэктар, -ра муж. @цветолистик бот. кветалісцік, -ка муж. @цветоложе бот. кветаложа, -жа ср. @цветолюб зоол. кветалюб, -ба муж. @цветомузыка колерамузыка, -кі жен. @цветомузыкальный колерамузычны @цветоножка бот. кветаножка, -кі жен. @цветоносный бот. кветаносны @цветорасположение кветаразмяшчэнне, -ння ср. @цветочек муж. уменьш.-ласк. кветачка, -кі жен., красачка, -кі жен.
это всё цветочки, а ягодки впереди погов. гэта (усё) яшчэ толькі кветачкі, а ягадкі будуць @цветочница
I кветачніца, -цы жен.
II зоол. квяточніца, -цы жен. @цветочный в разн. знач. кветкавы, кветачны
цветочная почка кветкавая пупышка
цветочный горшок вазон
цветочный киоск кветкавы кіёск
цветочная выставка кветкавая выстаўка
цветочный магазин кветкавы магазін
цветочный одеколон кветачны адэкалон
цветочный чай кветачны чай @цветочувствительность спец. колераадчувальнасць, -ці жен. @цветуха бот. цвітуха, -хі жен. @цветущий
1. прич. які (што) цвіце
2. прил. квітнеючы; квітучы
цветущий край квітнеючы (квітучы) край
у него цветущий вид у яго квітнеючы выгляд
цветущее здоровье квітнеючае здароўе @цветы мн. кветкі, -так, ед. кветка, -кі жен., краскі, -сак, ед. краска, -скі жен.
цветы жизни кветкі жыцця @цвинглианство филос. цвінгліянства, -ва ср. @цевка в разн. знач. цэўка, -кі жен. @цевница уст. жалейка, -кі жен. @цевочный в разн. знач. цэўкавы @цевьё воен., тех. цаўё, род. цаўя ср.
цевьё якоря тех. цаўё якара @цедилка разг. цадзілка, -кі жен. @цедильный цадзільны @цедить несовер. прям., перен. цадзіць
цедить слова цадзіць словы
цедить сквозь зубы цадзіць праз зубы @цедиться страд. цадзіцца @цедра цэдра, -ры жен.
лимонная цедра лімонная цэдра @цеж спец. цэд, род. цэду муж. @цежение цаджэнне, -ння ср. @цеженный прич. цэджаны @цежёный прил. разг. цэджаны, працэджаны @цезальпиниевые мн. сущ. бот. цэзальпініевыя, -вых @цезаризм полит. ист. цэзарызм, -му муж. @цезаристский цэзарысцкі @цезарь ист. цэзар, -ра муж. @цезиевый хим. цэзіевы @цезий хим. цэзій, -зію муж. @цезура лит., муз. цэзура, -ры жен. @цезурный цэзурны @Цейлон о-в уст. Цэйлон, -на муж. @цейлонский уст. цэйлонскі @цейс спец. цэйс, род. цэйса муж. @цейсовский цэйсаўскі @цейтграфер кино цэйтграфер, -ра муж. @цейтлупа кино цэйтлупа, -пы жен. @цейтнот шахм. цэйтнот, -ту муж. @цейтнотный цэйтнотны @цейхгауз воен. уст. цэйхгауз, -за муж. @цейхгаузный цэйхгаузны @Целебес о-в Цэлебес, -са муж. @целебесский цэлебескі @целебность гаючасць, -ці жен.; карыснасць для здароўя
целебность воздуха карыснасць паветра для здароўя @целебный гаючы; (лекарственный) лекавы; (полезный для здоровья) здаровы
целебное средство гаючы (лекавы) сродак
целебные травы лекавыя травы
целебный источник лекавая крыніца @целевой в разн. знач. мэтавы
целевая установка мэтавая ўстаноўка
целевая аспирантура мэтавая аспірантура
целевое назначение мэтавае назначэнне @целенаправленно нареч. мэтанакіравана @целенаправленность мэтанакіраванасць, -ці жен. @целенаправленный мэтанакіраваны @целесообразно нареч. мэтазгодна @целесообразность мэтазгоднасць, -ці жен.
целесообразность действий мэтазгоднасць дзеянняў @целесообразный мэтазгодны @целестин мин. цэлестын, -ну муж. @целеуказание воен. цэлеўказанне, -ння ср. @целеуказчик воен. цэлеўказчык, -ка муж. @целеустремление ср. см. целеустремлённость @целеустремлённость мэтанакіраванасць, -ці жен. @целеустремлённый мэтанакіраваны
целеустремлённый труд мэтанакіраваная праца
целеустремлённый человек мэтанакіраваны чалавек @целёхонький разг. цалюткі @целибат церк. цэлібат, -ту муж. @целик
Iелик) воен. цэлік, -ка муж.
II (целик)
1. уст., прост. (место без дорог) цалік, -ку муж.
2. горн. цалік, -ку муж. @целиком нареч. цалкам
весь целиком увесь цалкам
целиком и полностью цалкам і поўнасцю @целина в разн. знач. цаліна, -ны жен.
поднятая целина узараная цаліна
снежная целина снежная цаліна
по целине па цаліне @целинник цаліннік, -ка муж. @целинный цалінны
целинная земля цалінная зямля @Целинный край Цалінны край @Целиноград г. Цалінаград, -да муж. @Целиноградская область Цалінаградская вобласць @целиноградский цалінаградскі @целитель лекар, -ра муж. @целительница лекарка, -кі жен. @целительно нареч. гаюча @целительность гаючасць, -ці жен. @целительный гаючы; (полезный для здоровья) здаровы
целительный воздух здаровае паветра @целить
Iелить) несовер.
1. (целиться) цэліць
2. перен. меціць, меціцца, мерыцца, намервацца
II (целить) несовер. книжн. уст. гаіць, лячыць @целиться несовер.
1. цэліцца
2. перен. меціць, меціцца, мерыцца, намервацца @целковик прост. уст. рубель, -бля муж. @целковый разг. рубель, -бля муж. @целлит хим. цэліт, -ту муж. @целлобиоза бот. цэлабіёза, -зы жен. @целлоидин хим. цэлаідын, -ну муж. @целлофан цэлафан, -ну муж. @целлофановый цэлафанавы @целлулоид цэлулоід, -ду муж. @целлулоидный цэлулоідны @целлулоидовый цэлулоідавы @целлюлоза цэлюлоза, -зы жен. @целлюлозно-бумажный цэлюлозна-папяровы @целлюлозный цэлюлозны @целобластула зоол. цэлабластула, -лы жен. @целовальник
1. (продавец вина) уст. шынкар, -ра муж.; карчмар, -ра муж.
2. (сборщик податей) ист. цалавальнік, -ка муж. @целовальный: целовальная запись ист. цалавальны запіс @целование цалаванне, -ння ср. @целованный цалаваны @целовать несовер. цалаваць @целоваться цалавацца @целое сущ. в разн. знач. цэлае, -лага ср.
наша многонациональная страна есть единое целое наша шматнацыянальная краіна ёсць адзінае цэлае
архитектурное целое архітэктурнае цэлае
в целом у цэлым
в общем и целом увогуле, наогул @целомудренно нареч. цнатліва, цнотна, нявінна @целомудренность цнатлівасць, -ці жен., цнотнасць, -ці жен., нявіннасць, -ці жен.
целомудренность поведения нявіннасць паводзін @целомудренный цнатлівы, цнотны, нявінны @целомудрие ср. цнота, -ты жен.; нявіннасць, -ці жен. @целостат астр. цэластат, -та муж. @целостность цэласнасць, -ці жен. @целостный цэласны @целость цэласць, -ці жен.
сохранить в целости захаваць у цэласці
в целости и сохранности у цэласці і захаванасці, цэлым і спраўным @целочисленный: целочисленная решётка мат. цэлалікавая рашотка @целый в разн. знач. цэлы
целый день цэлы дзень
целый ряд вопросов цэлы рад пытанняў
уходи, пока цел! разг. ідзі (уцякай), пакуль цэлы!
целое число мат. цэлы лік @цель
1. (мишень) цэль, род. цэлі жен., мн. цэлі, -ляў
стрельба по закрытым целям стральба па закрытых цэлях
2. перен. мэта, -ты жен.
иметь целью мець на мэце
ставить себе (задаваться) целью ставіць сабе за мэту
с целью з мэтай
в целях у мэтах (для таго, каб)
в целях выполнения плана у мэтах выканання плана, для таго, каб выканаць план @цельноголовые мн. сущ. зоол. суцэльнагаловыя, -вых @цельнокорпусный суцэльнакорпусны @цельнолитой суцэльналіты, суцэльнаадліваны @цельнометаллический суцэльнаметалічны @цельномолочный натуральнамалочны @цельносварной суцэльназварны @цельность жен. цэльнасць, -ці жен., цэласнасць, -ці жен., цэласць, -ці жен.; адзінства, -ва ср.; см. цельный 2 @цельнотянутый суцэльнацягнуты @цельный
1. (не составной) суцэльны
цельный кусок суцэльны кавалак
2. (обладающий единством) цэльны, цэласны, цэлы; (единый) адзіны
цельный характер цэльны характар
3. (неразбавленный) неразведзены; (натуральный) натуральны
цельное молоко неразведзенае малако
цельное вино неразведзенае (натуральнае) віно @Цельсий: термометр Цельсия тэрмометр Цэльсія
десять, двадцать градусов по Цельсию дзесяць, дваццаць градусаў па Цэльсію @цемент цэмент, -ту муж. @цементационный тех. цэментацыйны @цементация тех. цэментацыя, -цыі жен. @цементирование тех. цэментаванне, -ння ср. @цементированный прич., прил. тех. цэментаваны @цементировать совер., несовер. цэментаваць @цементироваться
1. совер., несовер. цэментавацца
2. страд. цэментавацца @цементировка жен. тех. цэментаванне, -ння ср. @цементировочный тех. цэментавальны @цементит мет. цэментыт, -ту муж. @цементник спец. цэментнік, -ка муж. @цементный цэментавы, цэментны @цементованный тех. цэментаваны @цементовать см. цементировать @цементоваться см. цементироваться @цементовка жен. тех. цэментаванне, -ння ср. @цементовоз цэментавоз, -за муж. @цена
1. цана, -ны жен.
цена производства цана вытворчасці
оптовая цена аптовая цана
государственная розничная цена дзяржаўная рознічная цана
фабричная цена фабрычная цана
твёрдая цена цвёрдая цана
заготовительная цена нарыхтоўчая цана
продажная цена прадажная цана
крайняя (низшая) цена апошняя (ніжэйшая) цана
быть в цене быць у цане
повышаться в цене павышацца у цане
падать в цене зніжацца у цане
повышение (рост) цен павышэнне (рост) цэн
снижение цен зніжэнне цэн
назначить цену вызначыць цану
колебание цен хістанне цэн
взвинчивать цены наганяць (узнімаць) цэны
2. перен. цана, -ны жен., каштоўнасць, -ці жен., вартасць, -ці жен.
цена дружбы цана (каштоўнасць) дружбы
в цене у цане
красная цена найбольшая цана, уся цана
грош цена грош цана
дорогой ценой дарагой цаной
знать цену кому, чему-либо ведаць цану кому, чаму-небудзь
любой ценой любой цаной
ценой жизни цаной жыцця
цены нет цаны няма @ценз в разн. знач. цэнз, род. цэнзу муж.
избирательный ценз выбарчы цэнз
возрастной ценз узроставы цэнз
имущественный ценз маёмасны цэнз @цензовый цэнзавы @цензор цэнзар, -ра муж. @цензорский цэнзарскі @цензура цэнзура, -ры жен. @цензурный прям., перен. цэнзурны
цензурные правила цэнзурныя правілы
цензурные рогатки цэнзурныя рагаткі (перашкоды) @цензурованный цэнзураваны @цензуровать несовер. разг. цэнзураваць @цензуроваться страд. цэнзуравацца @ценитель (знаток) знаток, -така муж.
ценитель искусств знаток мастацтва @ценительница жен. знаток, -така муж. @ценить несовер.
1. (определять стоимость) цаніць, ацэньваць
во что вы цените эту картину? колькі вы цэніце гэту карціну?
ценить в сто рублей цаніць у сто рублёў
2. перен. цаніць; шанаваць
ценить по заслугам цаніць па заслугах
ни во что не ценить зусім не цаніць
дорого ценить свою свободу дорага цаніць сваю свабоду
я очень ценю ваше общество я вельмі цаню (шаную) вашу кампанію @цениться
1. прям., перен. цаніцца
деловые люди ценятся в обществе дзелавыя людзі цэняцца ў грамадстве
цениться на вес золота цаніцца на вагу золата
2. страд. цаніцца, ацэньвацца; шанавацца; см. ценить @ценник цэннік, -ка муж. @ценностный эк. цэнасны
в ценностном выражении у цэнасным выражэнні @ценность в разн. знач. каштоўнасць, -ці жен., цэннасць, -ці жен.
вещь высокой ценности рэч высокай каштоўнасці
посылка с объявленной ценностью пасылка з аб'яўленай цэннасцю
хранение ценностей захаванне каштоўнасцей
его работа имеет большую ценность для науки яго работа мае вялікую каштоўнасць для навукі
материальные и духовные ценности матэрыяльныя і духоўныя каштоўнасці
культурные ценности культурныя каштоўнасці @ценный каштоўны, цэнны @ценообразование эк. цэнаўтварэнне, -ння ср. @ценообразующий прил. цэнаўтвараючы @цент (монета) цэнт, род. цэнта муж. @центавр
1. миф. цэнтаўр, -ра муж.
2. астр. Цэнтаўр, -ра муж. @центифолия бот. цэнтыфолія, -ліі жен. @центнер цэнтнер, -ра муж. @центр в разн. знач. цэнтр, род. цэнтра муж.
центр окружности (шара) мат. цэнтр акружнасці (шара)
центр эллипса мат. цэнтр эліпса
центр тяжести физ., перен. цэнтр цяжару
центр величины мор. цэнтр велічыні
в центре страны у цэнтры краіны
жить в центре города жыць у цэнтры горада
в центре внимания у цэнтры ўвагі
научный центр навуковы цэнтр
культурный центр культурны цэнтр
промышленные центры страны прамысловыя цэнтры краіны @централ уст. цэнтрал, -ла муж. @централизация в разн. знач. цэнтралізацыя, -цыі жен.
централизация капитала эк. цэнтралізацыя капіталу @централизм цэнтралізм, -му муж.
демократический централизм дэмакратычны цэнтралізм @централизованный прич., прил. цэнтралізаваны @централизовать совер., несовер. цэнтралізаваць @централизоваться
1. совер., несовер. цэнтралізавацца
2. страд. цэнтралізавацца @централь цэнтраль, -лі жен. @центральность цэнтральнасць, -ці жен. @центрально-чернозёмный цэнтральна-чарназёмны @центральный в разн. знач. цэнтральны
Центральный Комитет Коммунистической партии Советского Союза уст. Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
Центральный Комитет Коммунистической партии Белоруссии уст. Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Беларусі
центральная улица цэнтральная вуліца
центральный угол мат. цэнтральны вугал
центральная нервная система цэнтральная нервовая сістэма
центральное отопление цэнтральнае ацяпленне
центральный орган партии цэнтральны орган партыі
центральный вопрос цэнтральнае пытанне @центратор спец. цэнтратар, -ра муж. @центризм полит. цэнтрызм, -му муж. @центрирование тех. цэнтраванне, -ння ср. @центрированный цэнтраваны @центрировать совер., несовер. спец. цэнтраваць @центрироваться несовер. страд. цэнтравацца @центрировка жен. тех. цэнтроўка, -кі жен., цэнтраванне, -ння ср. @центрист полит. цэнтрыст, -та муж. @центристский цэнтрысцкі @центрифуга тех. цэнтрыфуга, -гі жен. @центрифугальный цэнтрыфугальны @центрифугирование тех. цэнтрыфугаванне, -ння ср. @центрифугировать несовер. тех. цэнтрыфугаваць @центрифугироваться страд. цэнтрыфугавацца @центрифужный спец. цэнтрыфужны @центрический спец. цэнтрычны @центричность спец. цэнтрычнасць, -ці жен. @центробежный в разн. знач. цэнтрабежны
центробежная сила цэнтрабежная сіла
центробежный аппарат цэнтрабежны апарат
центробежные нервы физиол. цэнтрабежныя нервы @центровальный тех. цэнтравальны @центрованный см. центрированный @центровать см. центрировать @центроваться см. центрироваться @центровка жен.
1. см. центрировка
2. в др. знач. цэнтроўка, -кі жен. @центровой в разн. знач. цэнтравы
центровые игроки цэнтравыя ігракі (гульцы)
центровое сверло цэнтравы свердзел @центровочный тех. цэнтровачны @центровывоз цэнтравываз, -зу муж. @центроплан ав. цэнтраплан, -на муж. @центросома биол. цэнтрасома, -мы жен. @центростремительный цэнтраімклівы @центросфера биол., геол. цэнтрасфера, -ры жен. @центурион ист. цэнтурыён, -на муж. @центурия ист. цэнтурыя, -рыі жен. @цеолит мин. цэаліт, -ту муж. @цеп
1. с.-х. цэп, род. цэпа муж.
2. текст. ніт, род. ніта муж. @цепенеть несовер.
1. (затекать) дранцвець, нямець, шэрхнуць
2. (от ужаса) мярцвець, нямець
3. (от холода) дубець @цепень зоол. цэпень, -пеня муж. @цепи; см. цепь 2 @цепка жен. прост. ланцужок, -жка муж. @цепкий прям., перен. учэпісты
цепкие пальцы учэпістыя пальцы
цепкий человек перен. учэпісты чалавек @цепко нареч. прям., перен. учэпіста
цепко держаться учэпіста трымацца @цепкость прям., перен. учэпістасць, -ці жен. @цепкохвостые мн. сущ. зоол. учэпістахвостыя, -тых @цепляние
1. чаплянне, -ння ср.
2. чаплянне, -ння ср., зачэпліванне, -ння ср.
3. чаплянне, -ння ср., зачэпліванне, -ння ср.
4. чаплянне, -ння ср., начэпліванне, -ння ср.; см. цеплять, цепляться 1,2
5. чаплянне, -ння ср., прычэпліванне, -ння ср.; см. цепляться 3 @цеплять несовер.
1. (задевать) разг. чапляць, чапляцца
2. (захватывать) прост. чапляць, зачэпліваць
3. (прикреплять) прост. чапляць, зачэпліваць
4. (надевать на себя что-либо ненужное) чапляць, начэпліваць @цепляться
1. (задевать, зацепляться) чапляцца
2. (стремиться сохранить что-либо) разг. чапляцца (за што)
цепляться за жизнь чапляцца за жыццё
3. перен. (привязываться, придираться) чапляцца, прычэплівацца (да каго); (находить предлог) чапляцца
цепляться за мелочи чапляцца за дробязі @цепной
I цепь)
1. в разн. знач. ланцуговы
цепная передача тех. ланцуговая перадача
цепная шестерня ланцуговая шасцярня
цепное колесо ланцуговае кола
цепной мост ланцуговы мост
цепные кораллы зоол. ланцуговыя каралы
цепная линия мат. ланцуговая лінія
цепная реакция физ., перен. ланцуговая рэакцыя
2. (привязанный на цепь) ланцужны
цепная собака ланцужны сабака
3. цепное правило мат. складанае трайное правіла
II (прил. к цеп) цэпавы @цепочечный ланцужковы @цепочка жен. в разн. знач. ланцужок, -жка муж.
цепочка для часов ланцужок для гадзінніка
цепочка связных воен. ланцужок сувязных @цепочкой см. цепью @цепочный см. цепочечный @цеппелин ав. цэпелін, -на муж. @цепь жен.
1. в разн. знач. ланцуг, -га муж.
железная цепь жалезны ланцуг
якорная цепь якарны ланцуг
спустить собаку с цепи спусціць сабаку з ланцуга
посадить на цепь пасадзіць на ланцуг
цепь событий перен. ланцуг падзей
цепь доказательств перен. ланцуг доказаў
прорыв империалистической цепи в слабом звене перен. прарыў імперыялістычнага ланцуга ў слабым звяне
цепь управления ж.-д. ланцуг кіравання
электрическая цепь физ. электрычны ланцуг
стрелковая цепь воен. стралковы ланцуг
цепь гор ланцуг гор
2. (оковы) ланцугі, -гоў ед. нет, кайданы, -ноў ед. нет
заковать в цепи закаваць у ланцугі (кайданы)
цепи рабства перен. ланцугі (кайданы) рабства
разорвать цепи перен. разарваць ланцугі (скінуць кайданы)
как с цепи сорвался як з ланцуга сарваўся @цепью нареч. ланцугом, ланцужком @цербер миф., перен. цэрбер, -ра муж. @церебральный анат., лингв. цэрэбральны
церебральный паралич цэрэбральны параліч (паралюш)
церебральный согласный лингв. цэрэбральны зычны @цереброспинальный анат. цэрэбраспінальны @церезин спец. цэрэзін, -ну муж. @церезит стр. цэрэзіт, -ту муж. @церемониал цырыманіял, -лу муж. @церемониальный цырыманіяльны @церемониймейстер уст. цырымоніймайстар, -тра муж. @церемониться несовер. цырымоніцца @церемония прям., перен. цырымонія, -ніі жен.
свадебная церемония вясельная цырымонія
без церемоний перен. без цырымоній @церемонничать несовер. разг. цырымоніцца @церемонно нареч. цырымонна @церемонность цырымоннасць, -ці жен. @церемонный в разн. знач. цырымонны @цериевый хим. цэрыевы @церий хим. цэрый, -рыю муж. @церквушка уменьш.-ласк. цэркаўка, -кі жен. @церковник уст. разг. царкоўнік, -ка муж. @церковница царкоўніца, -цы жен. @церковноприходский уст. царкоўнапрыходскі @церковнославянизм филол. царкоўнаславянізм, -ма муж. @церковнославянский царкоўнаславянскі
церковнославянский язык царкоўнаславянская мова @церковнослужитель царкоўны служка @церковный в разн. знач. царкоўны @церковь в разн. знач. царква, -вы жен. @церопластика иск. цэрапластыка, -кі жен. @церусит мин. цэрусіт, -ту муж. @цесаревич уст. цэсарэвіч, -ча муж. @цесаревна цэсарэўна, -ны жен. @цесарка зоол. цацарка, -кі жен. @цесарь ист. цэсар, -ра муж. @цестода зоол. цэстода, -ды жен. @цефалометр спец. цэфалометр, -ра муж. @цефалоподы мн. зоол. цэфалаподы, -даў @цех
I (на заводе, на фабрике) цэх, род. цэха муж.
литейный цех ліцейны цэх
прокатный цех пракатны цэх
сборочный цех зборачны цэх
начальник цеха начальнік цэха
II ист. цэх, род. цэха муж. @цех-автомат цэх-аўтамат, род. цэха-аўтамата муж. @цехком (цеховой комитет) цэхком, -ма муж. (цэхавы камітэт) @цеховой
I (на заводе) цэхавы
II ист. цэхавы @цеховщина неодобр. цэхаўшчына, -ны жен. @цехштейн горн. цэхштэйн, -ну муж. @цеце зоол. цэцэ нескл., жен. @циакрин хим. цыякрын, -ну муж. @циан хим. цыян, -ну муж. @цианамид хим. цыянамід, -ду муж. @цианизация спец. цыянізацыя, -цыі жен. @цианин спец. цыянін, -ну муж. @цианирование спец. цыяніраванне, -ння ср. @цианированный прич., прил. цыяніраваны @цианировать несовер. спец. цыяніраваць @цианироваться страд. цыяніравацца @цианистоводородный хим. цыяніставадародны @цианистый хим. цыяністы
цианистый калий цыяністы калій @циановый хим. цыянавы @цианоз мед. цыяноз, -зу муж. @цианометр спец. цыянометр, -ра муж. @цианотичный мед. цыянатычны @цибик уст. цыбік, -ка муж. @цивилизатор цывілізатар, -ра муж. @цивилизаторский цывілізатарскі @цивилизация в разн. знач. цывілізацыя, -цыі жен. @цивилизованность цывілізаванасць, -ці жен. @цивилизованный цывілізаваны @цивилизовать совер., несовер. цывілізаваць @цивилизоваться
1. совер., несовер. цывілізавацца
2. страд. цывілізавацца @цивилист цывіліст, -та муж. @цивилистика цывілістыка, -кі жен. @цивильный уст. цывільны
цивильный лист полит. цывільны ліст @цигайский: цигайская порода овец цыгайская парода авечак @цигарка разг. цыгарка, -кі жен. @цигарочный разг. цыгаркавы @цигейка цыгейка, -кі жен. @цигейковый цыгейкавы @цидула уст. разг. цыдула, -лы жен. @цидулка разг. цыдулка, -кі жен. @цизальпинский геогр. цызальпінскі @ЦИК (Центральный Исполнительный Комитет) ист. ЦВК (Цэнтральны Выканаўчы Камітэт) @цикада зоол. цыкада, -ды жен. @цикл в разн. знач. цыкл, род. цыкла муж. @цикламен бот. цыкламен, -ну муж. @циклевальный цыклявальны @циклевание спец. цыкляванне, -ння ср. @циклёванный цыкляваны @циклёвка жен. спец. цыкляванне, -ння ср., цыклёўка, -кі жен. @циклёвщик спец. цыклявальнік, -ка муж., цыклёўшчык, -ка муж. @циклизация цыклізацыя, -цыі жен. @циклически нареч. цыклічна @циклический цыклічны @циклично нареч. цыклічна @цикличность цыклічнасць, -ці жен.
цикличность в производстве цыклічнасць у вытворчасці
график цикличности графік цыклічнасці @цикличный цыклічны
цикличная работа цыклічная работа @циклобутан хим. цыклабутан, -ну муж. @циклование спец. цыклаванне, -ння ср. @циклованный цыклаваны @цикловать несовер. спец. цыклаваць @цикловой цыклавы @циклогексан хим. цыклагексан, -ну муж. @циклогенез метеор. цыклагенез, -зу муж. @циклограмма спец. цыклаграма, -мы жен. @циклографический цыклаграфічны @циклография спец. цыклаграфія, -фіі жен. @циклодром цыкладром, -ма муж.; веладром, -ма муж. @циклоида мат. цыклоіда, -ды жен. @циклоидальный цыклаідальны @циклоидный цыклоідны @циклон метеор. цыклон, -ну муж. @циклонический цыкланічны
циклонический вихрь цыкланічны віхор @циклоп миф., зоол. цыклоп, -па муж. @циклопический книжн. цыклапічны @циклотрон физ. цыклатрон, -на муж. @циклотронный цыклатронны @циклофазатрон физ. цыклафазатрон, -на муж. @цикля стол. цыкля, -лі жен. @цикорий муж. цыкорыя, -рыі жен., разг. цукора, -ры жен. @цикорный цыкорны, разг. цукорны @цикута бот. цыкута, -ты жен. @цилиндр в разн. знач. цыліндр, -ра муж. @цилиндрический цыліндрычны @цилиндровый цыліндравы @цилиндроподобный цыліндрападобны @цимбалист муз. цымбаліст, -та муж. @цимбалы муз. цымбалы, -лаў ед. нет @цимлянское (вино) сущ. цымлянскае, -кага ср. @Цимлянское море Цымлянскае мора @циммервальдский цымервальдскі
Циммервальдская конференция ист. Цымервальдская канферэнцыя @цинандали (вино) цынандалі нескл., ср. @цинга мед. цынга, -гі жен. @цинготный цынготны @цинерария бот. цынерарыя, -рыі жен. @цинизм цынізм, -му муж. @циник цынік, -ка муж. @цинически нареч. цынічна @цинический цынічны @цинично нареч. цынічна @циничность цынічнасць, -ці жен. @циничный цынічны @цинк цынк, род. цынку муж. @цинкит мин. цынкіт, -ту муж. @цинкование спец. цынкаванне, -ння ср. @цинкованный цынкаваны @цинковать несовер. спец. цынкаваць @цинковаться страд. цынкавацца @цинковый цынкавы
цинковая обманка мин. цынкавая падманка @цинкограф цынкограф, -фа муж. @цинкографический цынкаграфічны @цинкография цынкаграфія, -фіі жен. @цинкографский цынкаграфскі @цинния бот. цынія, -ніі жен. @циновка цыноўка, -кі жен. @циновочный цыновачны @цинубель стол. цынубель, -ля муж. @цирик (монгольский солдат) цырык, -ка муж. @цирк в разн. знач. цырк, род. цырка муж. @циркач разг. цыркач, -ча муж. @циркаческий цыркацкі @циркачество разг. цыркацтва, -ва ср. @циркачка цыркачка, -кі жен. @цирковой цыркавы @циркон мин. цыркон, -ну муж. @циркониевый хим. цырконіевы @цирконий хим. цырконій, -нію муж. @циркорама кино цыркарама, -мы жен. @циркорамный цыркарамны @циркулировать несовер. в разн. знач. цыркуляваць @циркуль цыркуль, -ля муж. @циркульный цыркульны @циркуляр офиц. цыркуляр, -ра муж. @циркулярно нареч. цыркулярна @циркулярный цыркулярны @циркуляционный цыркуляцыйны @циркуляция цыркуляцыя, -цыі жен. @циркумполярный зоол., бот. цыркумпалярны @циркумтропический зоол., бот. цыркумтрапічны @циркумфлекс лингв. цыркумфлекс, -са муж. @циркумфлексный цыркумфлексны @циркумфлексовый цыркумфлексавы @цирроз мед. цыроз, -зу муж. @цирюльник уст. цырульнік, -ка муж. @цирюльня уст. цырульня, -ні жен. @циста биол. цыста, -ты жен. @цистерна в разн. знач. цыстэрна, -ны жен.
вагон-цистерна вагон-цыстэрна @цистит мед. цыстыт, -ту муж. @цистицеркоз мед. цыстыцэркоз, -зу муж. @цистоскоп мед. цыстаскоп, -па муж. @цистоскопия мед. цыстаскапія, -піі жен. @цитадель прям., перен. цытадэль, -лі жен. @цитата цытата, -ты жен. @цитатничество разг. цытатніцтва, -ва ср. @цитатный цытатны @цитация цытацыя, -цыі жен. @цитварный: цитварное семя цытвора
цитварная полынь бот. цытварны палын @цитирование цытаванне, -ння ср. @цитированный цытаваны @цитировать несовер. цытаваць @цитироваться страд. цытавацца @цитогенетика цытагенетыка, -кі жен. @цитодиагностика спец. цытадыягностыка, -кі жен. @цитолиз биол. цытоліз, -зу муж. @цитолизин биол. цыталізін, -ну муж. @цитолог цытолаг, -га муж. @цитологический биол. цыталагічны @цитология цыталогія, -гіі жен. @цитоморфоз биол. цытамарфоз, -зу муж. @цитоплазма биол. цытаплазма, -мы жен. @цитоплазматический цытаплазматычны @цитотаксис биол. цытатаксіс, -су муж. @цитотоксический мед. цытатаксічны @цитотропизм биол. цытатрапізм, -му муж. @цитохимик цытахімік, -ка муж. @цитохимический цытахімічны @цитохимия биол. цытахімія, -міі жен. @цитохром биол. цытахром, -му муж. @цитоэколог биол. цытаэколаг, -га муж. @цитоэкология цытаэкалогія, -гіі жен. @цитра муз. цытра, -ры жен. @цитраль хим. цытраль, -лю жен. @цитрамон фарм. цытрамон, -ну муж. @цитрат хим. цытрат, -ту муж. @цитрин мин. цытрын, -ну муж. @цитрованилин фарм. цытраванілін, -ну муж. @цитрованиль цытраваніль, -лі жен. @цитрон бот. цытрон, -ну муж. @цитрус бот. цытрус, -су муж., мн. цытрусы, -саў @цитрусовод с.-х. цытрусавод, -да муж. @цитрусоводство с.-х. цытрусаводства, -ва ср. @цитрусоводческий цытрусаводчы @цитрусовые мн. сущ. бот. цытрусавыя, -вых @цитрусовый цытрусавы @цитрусы см. цитрус @циферблат цыферблат, -та муж. @цифирь жен. уст.
1. собир. (цифры) лічбы, -баў, ед. лічба, -бы жен.
2. (счисление) лічэнне, -ння ср.
3. (наука) арыфметыка, -кі жен. @цифра лічба, -бы жен. @цифрация жен. лічбаванне, -ння ср. @цифрованный лічбаваны @цифровать несовер. лічбаваць @цифроваться страд. лічбавацца @цифровой лічбавы
цифровая вычислительная машина лічбавая вылічальная машына @цицеро ср. типогр. цыцэр, -ру муж. @цицероновский цыцэронаўскі @ЦК (Центральный Комитет) ЦК (Цэнтральны Камітэт) @Цк Кпб (Центральный Комитет Коммунистической партии Белоруссии) уст. ЦК КПБ (Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Беларусі) @Цк Кпсс (Центральный Комитет Коммунистической партии Советского Союза) уст. ЦК КПСС (Цэнтральны Камітэт Камуністычнай партыі Савецкага Саюза) @цок межд. цок @цоканье
I цоканне, -ння ср.; (языком) цмоканне, -ння ср.
II лингв. цоканне, -ння ср. @цокать
I несовер. цокаць; (языком) цмокаць
цокать подковами цокаць падковамі
II несовер. лингв. цокаць @цоколь в разн. знач. цокаль, -ля муж. @цокольный в разн. знач. цокальны @цокот цокат, -ту муж. @цуг цуг, род. цуга муж. @цуговой цугавы @цугом нареч. цугам, наўсцяж @цугундер: на цугундер разг. на цугундар @цугцванг шахм. цугцванг, -гу муж. @цукат цукат, -ту муж.
цукаты мн. цукаты, -таў @цукатный цукатны @цунами цунамі нескл., ср. @цунамиопасный цунамінебяспечны @Цусима о-ва Цусіма, -мы жен. @Цусимский пролив Цусімскі праліў @цыбик уст. цыбік, -ка муж. @цыган цыган, -на муж. @цыганить несовер. прост. цыганіць @цыганка цыганка, -кі жен. @цыганский цыганскі @цыганщина пренебр. цыганшчына, -ны жен. @цыкать несовер. разг. цыкаць @цыкнуть совер., однокр. разг. цыкнуць @цыпка разг. цыпка, -кі жен. @цыплёнок муж. кураня и куранё, -няці ср.
цыплят по осени считают куранят увосень лічаць; не хваліся сеўшы, а хваліся з'еўшы; не той хлеб, што на полі, а той, што ў гумне; не лічы кветачкі ўвесну, а палічы ягадкі ўвосень @цыплёночек муж. уменьш. ласк. куранятка, -ка ср. @цыплятина кураняціна, -ны жен. @цыплятник в разн. знач. куранятнік, -ка муж. @цыплячий куранячы @цыпочка разг. цыпачка, -кі жен. @цыпочки:
ходить на цыпочках хадзіць на пальчыках (на дыбачках)
встать на цыпочки стаць на пальчыкі (на дыбачкі) @цып-цып межд. ціп-ціп @цыц межд. разг. цыц, ціха @Цюрих г. Цюрых, -ха муж. @цюрихский цюрыхскі @чабан чабан, -на муж., пастух, -ха муж. @чабаний чабаноў, пастухоў @чабанить несовер. чабаніць, пасвіць, пастушыць @чабанка чабанка, -кі жен., пастушка, -кі жен. @чавканье чмяканне, -ння ср., чвяканне, -ння ср. @чавкать несовер. чмякаць, чвякаць @чавкнуть совер. однокр. чмякнуць, чвякнуць @чавыча зоол. чавыча, -чы жен. @чага (нарост на дереве) чага, -гі жен. @чагатайский чагатайскі @чад муж.
1. чад, род. чаду муж.
2. перен. чад, род. чаду муж.; ачмурэнне, -ння ср.
он как в чаду ён як ачмурэлы @Чад (озеро и государство) Чад, род. Чада муж. @чадить несовер. чадзіць @чадно
1. нареч. чадна
2. безл. в знач. сказ. чадна, чад
в избе было чадно у хаце было чадна @чадный прям., перен. чадны @чадо уст. дзіця, -цяці ср.
со всеми чадами и домочадцами з усім кодлам (з усёй сям'ёй) @чадолюбивый уст. дзеталюбівы, дзеталюбны @чадолюбие уст. дзеталюбства, -ва ср. @чадра чадра, -ры жен. @чаёвник разг. ахвотнік да чаю; чаёўнік, -ка муж. @чаёвница ахвотніца да чаю; чаёўніца, -цы жен. @чаёвничать несовер. разг. піць чай, чаяваць @чаевод с.-х. чаявод, -да муж. @чаеводство с.-х. чаяводства, -ва ср. @чаеводческий чаяводчы @чаевые мн. гасцінец, -нца муж., чаявыя, -вых ед. нет @чаедробилка чаедрабілка, -кі жен. @чаезавялочный чаезавялачны @чаепроизводящий прил. чаевырабляючы @чаёк разг. чаёк, род. чайку муж. @чаемый уст. чаканы, жаданы
чаемые перемены чаканыя (жаданыя) перамены @чаеобработка чаеапрацоўка, -кі жен. @чаепитие чаяпіцце, -цця ср., чаяванне, -ння ср.
заниматься чаепитием піць чай, чаяваць @чаепрессовочный чаепрасовачны @чаеразвесочный чаеразважачны @чаесборочный см. чаеуборочный @чаесушильный чаесушыльны @чаеторговля жен. гандаль чаем @чаеуборочный чаеўборачны @чаеупаковочный чаеўпаковачны @чаеформовочный чаефармовачны @чаинка разг. чаінка, -кі жен. @чай
I сущ. в разн. знач. чай, род. чаю муж.; гарбата, -ты жен.
чай луговой бот. падбярэжнік, лугавы чай, лазаніца, лазоўка, сцялуха
цветочный чай кветкавы чай (кветкавая гарбата)
зелёный чай зялёны чай (зялёная гарбата)
крепкий, слабый чай моцны, слабы чай (моцная, слабая гарбата)
во время чая у час чаю (гарбаты)
вечерний чай вячэрні чай (вячэрняя гарбата)
пригласить к чаю запрасіць на чай (гарбату)
давать, брать на чай даваць, браць гасцінца (на чай)
на чашку чая на кубак чаю (гарбаты)
чай да сахар чай ды цукар
II вводн. сл. прост. бадай, мусіць, мабыць, пэўна, напэўна
ты, чай, замёрз? ты, бадай (мусіць, мабыць, пэўна, напэўна), змёрз? @чайка зоол. чайка, -кі жен. @чайная сущ. чайная, -ной жен. @чайник чайнік, -ка муж., уст. імбрычак, -чка муж. @чайница чайніца, -цы жен. @чайничать см. чаёвничать @чайно-кофейный чайна-кафейны @чайные мн. сущ. бот. чайныя, -ных @чайный чайны
чайное дерево бот. чайнае дрэва
чайная роза бот. чайная ружа
через час по чайной ложке праз гадзіну па чайнай лыжцы @чайнворд чайнворд, -да муж. @чайхана чайхана, -ны жен. @чайханщик чайханшчык, -ка муж. @чакона муз. чакона, -ны жен. @чал мор., ав. чал, род. чала муж. @чалдон обл. чалдон, -на муж. @чалдонский чалдонскі @чалить несовер. мор., ав. чаліць @чалка жен. мор., ав.
1. (действие) чаленне, -ння ср.
2. (канат) чал, род. чала муж. @чалма чалма, -мы жен. @чалый разг.
1. прил. дэраш, дарашаваты
2. сущ. дэраш, -ша муж. @чан чан, род. чана муж.; чоп, род. чопа муж. @чановой, чановщик спец. чанавы, -вога муж. @чаполоть, чаполочь бот. зуброўка духмяная, цяпалоць, -ці жен. @чапыга жен. обл. хмызняк, -ку муж. @чапыжник обл. хмызняк, -ку муж. @чара уст., нар.-поэт., книжн. чара, -ры жен. @чардаш (танец) чардаш, -ша муж. @Чарджоу г. Чарджоў нескл., муж. @Чарджоуская область Чарджоўская вобласць @чарджоуский чарджоўскі @чарка уст. чарка, -кі жен. @чаровать несовер.
1. (колдовать) уст. чараваць; вядзьмарыць
2. перен. чараваць
чаровать своим голосом чараваць сваім голасам @чаровник уст.
1. чараўнік, -ка муж.; (колдун) вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж.
2. перен. чараўнік, -ка муж. @чаровница уст.
1. чараўніца, -цы жен.; вядзьмарка, -кі жен.
2. перен. чараўніца, -цы жен. @чародей
1. (волшебник) чарадзей, -дзея муж., чараўнік, -ка муж.; (колдун) вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж.
2. перен. чарадзей, -дзея муж., чараўнік, -ка муж. @чародейка
1. чарадзейка, -кі жен., чараўніца, -цы жен.; вядзьмарка, -кі жен.
2. перен. чарадзейка, -кі жен., чараўніца, -цы жен. @чародейный уст. чарадзейны, чараўнічы @чародейский книжн. чарадзейскі, чараўніцкі; (колдовской) вядзьмарскі @чародейственный книжн. чарадзейны, чараўнічы @чародейство
1. чараўніцтва, -ва ср.; (колдовство) вядзьмарства, -ва ср.
2. перен. чары, -раў ед. нет @чародействовать несовер. уст. чараваць; (колдовать) вядзьмарыць @чарочка уменьш.-ласк. чарачка, -кі жен. @чарочный уст. чарачны @чартер мор., ав. чартэр, -ру муж. @чартерный чартэрны
чартерный рейс чартэрны рэйс
чартерные перевозки чартэрныя перавозкі @чартизм ист. чартызм, -му муж. @чартист ист. чартыст, -та муж. @чартистский чартысцкі @чарующий
1. прич. які (што) чаруе; які (што) вядзьмарыць; см. чаровать 1
2. прил. (очаровательный) чароўны @чары
1. уст. (волшебство) чары, -раў ед. нет; (колдовство) вядзьмарства, -ва ср.
2. перен. чары, -раў ед. нет @час муж.
1. (единица времени) гадзіна, -ны жен.
в час, в два часа у гадзіну, у дзве гадзіны, а першай, а другой гадзіне
опоздать на час спазніцца на гадзіну
2. (время вообще) час, род. часу муж.; пара, род. пары жен.
в часы отдыха у час адпачынку
вечерний час вячэрняя пара
битый час цэлая (добрая) гадзіна
в добрый час у добры час
тихий час ціхая гадзіна
не по дням, а по часам не па днях, а па гадзінах
не ровён час чаго добрага, чаго не бывае, хто яго ведае
стоять на часах стаяць на варце
с часу на час з гадзіны на гадзіну
час от часу з кожнай гадзінай
час от часу не легче чым далей, тым цяжэй
через час по столовой ложке праз гадзіну па сталовай лыжцы
счастливые часов не наблюдают погов. шчаслівыя на час не зважаюць
калиф на час каліф на гадзіну @часовенный каплічны @часовня церк. капліца, -цы жен. @часовой
I прил.
1. часы) гадзіннікавы
часовой механизм гадзіннікавы механізм
часовая стрелка гадзіннікавая стрэлка
часовых дел мастер майстар гадзіннікаў, гадзіннікавы майстар
2. (о времени) гадзінны, пагадзінны
часовая лекция гадзінная лекцыя
часовой график гадзінны (пагадзінны) графік
часовая оплата пагадзінная аплата, аплата ад гадзіны
уехать с часовым поездом паехаць з поездам у гадзіну
часовой пояс часавы пояс
II сущ. воен. вартавы, -вога муж.
смена часовых змена вартавых @часовщик гадзіншчык, -ка муж., майстар гадзіннікаў @часок муж. уменьш.-ласк. разг. гадзінка, -кі жен. @часом нареч. разг. часам, часамі @часослов церк. часаслоў, -лова муж. @частенько нареч. разг. часцяком, часта, нярэдка @частик рыб.
1. прост. густы невад
2. (рыба) часцік, -ку муж. @частиковый в разн. знач. часціковы
частиковая рыба часціковая рыба, часцік
частиковый невод густы невад @частить несовер.
1. разг. часціць
2. (слишком часто ходить) прост. учашчаць @частица
1. (небольшая часть) часцінка, -кі жен.
2. (крупица) перен. крупінка, -кі жен.
3. грам., физ. часціца, -цы жен. @частичка часцінка, -кі жен., частачка, -кі жен.; крупіначка, -кі жен., крупінка, -кі жен. @частично нареч. часткова @частичность частковасць, -ці жен. @частичный частковы
частичное затмение астр. частковае зацьменне @частник разг. прыватнік, -ка муж. @частница прыватніца, -цы жен. @частнический прыватніцкі @частнобанковский прыватнабанкаўскі @частновладельческий прыватнаўласніцкі @частное ср. мат. дзель, род. дзелі жен. @частноземлевладельческий прыватназемлеўладальніцкі @частнокапиталистический прыватнакапіталістычны @частномонополистический прыватнаманапалістычны @частноправовой спец. прыватнаправавы @частнопрактикующий прил. прыватнапрактыкуючы @частнопредпринимательский прыватнапрадпрыемніцкі @частнособственнический прыватнаўласніцкі @частность
1. асобнасць, -ці жен., выключнасць, -ці жен.; см. частный 1
2. (деталь) дэталь, -лі жен.; (подробность) падрабязнасць, -ці жен.
обращать внимание на частности звяртаць увагу на дэталі (падрабязнасці)
в частности у прыватнасці @частнохозяйственный прыватнагаспадарчы @частный
1. (личный, индивидуальный, не государственный, не общественный) прыватны
частная собственность прыватная ўласнасць
в частном пользовании у прыватным карыстанні
частное определение юр. прыватная пастанова
частное лицо прыватная асоба
частным образом прыватна
по частному делу па прыватнай справе
2. (отдельный, исключительный) асобны; выключны
заключение от частного к общему заключэнне ад асобнага да агульнага
частный случай асобны (выключны) выпадак
частное явление асобная (выпадковая) з'ява
частное лицо выключная асоба @часто нареч.
1. часта
часто встречаться с товарищем часта сустракацца з таварышам
часто перебирать струны балалайки часта перабіраць струны балалайкі
очень часто вельмі часта
2. (густо) густа; часта
деревья посажены часто дрэвы пасаджаны густа (часта) @частокол частакол, -лу муж. @частота в разн. знач. частата, -ты жен. @частотность спец. частотнасць, -ці жен. @частотный частотны @частотно-фазовый спец. частотна-фазавы @частотомер эл. частатамер, -ра муж. @частуха жен. бот. шальнік, -ку муж. @частуховые мн. сущ. бот. шальнікавыя, -вых @частушечник разг. частушачнік, -ка муж. @частушечница частушачніца, -цы жен. @частушечный частушачны @частушка частушка, -кі жен., прыпеўка, -кі жен. @частый
1. часты
частый ритм часты рытм
частый огонь воен. часты агонь
2. (густой) густы, часты
частый лес густы (часты) лес @часть
1. частка, -кі жен.
части света часткі свету
запасные части запасныя часткі
произведение в трёх частях твор у трох частках
2. воен. часць, род. часці жен.
части гарнизона часці гарнізона
3. (доля, пай) частка, -кі жен., часць, род. часці жен.
4. грам. часціна, -ны жен.
части речи часціны мовы
5. (область деятельности) галіна, -ны жен.
пойти по учёной части пайсці па навуковай галіне
6. (отдел учреждения, отрасль управления) частка, -кі жен., часць, род. часці жен.
хозяйственная, учебная часть гаспадарчая, навучальная частка (часць)
7. (отделение городской полиции) уст. часць, род. часці жен.
по большей части больш за ўсё, у большасці, часцей за ўсё
рвать на части рваць на часткі (на кускі) @частью нареч. часткова @часы ед. нет гадзіннік, -ка муж.
карманные часы кішэнны гадзіннік
стенные часы насценны гадзіннік
завести часы завесці гадзіннік
по моим часам полночь на маім гадзінніку поўнач @часы-кулон мн. гадзіннік-кулон, род. гадзінніка-кулона муж. @Чатырдаг (гора) Чатырдаг, -га муж. @чатырдагский чатырдагскі @чаусский чавускі @Чаусский район Чавускі раён @Чаусы г. Чавусы, род. Чавус @чауш (сорт винограда) чауш, род. чаушу муж. @чахло нареч. чахла, чэзла; змарнела @чахлость чахласць, -ці жен., чэзласць, -ці жен.; змарнеласць, -ці жен. @чахлый чахлы, чэзлы; змарнелы @чахнуть несовер. чахнуць, чэзнуць, сохнуць; марнець @чахотка мн. нет разг. сухоты, -таў ед. нет
скоротечная чахотка скарацечныя сухоты @чахоточная сущ. сухотніца, -цы жен., сухотная, -най жен. @чахоточность сухотнасць, -ці жен. @чахоточный разг.
1. прил. сухотны
2. сущ. сухотнік, -ка муж., сухотны, -нага муж. @чахохбили кул. чахахбілі нескл., ср. @ча-ча-ча (танец) ча-ча-ча нескл., ср. @чачван чачван, -на муж. @чаша жен.
1. чаша, -шы жен.; (бокал - ещё) келіх, -ха муж., чара, -ры жен.
2. церк. чаша, -шы жен.
3. перен. чаша, -шы жен.
испить горькую чашу зазнаць гора
дом - полная чаша дом - поўная чаша
бросить (положить) что-нибудь на чашу весов кінуць (пакласці) што-небудзь на шалі @чашевидный чашападобны @чашелистик бот. чашалісцік, -ка муж., падвяночкавы лісток @чашеобразный чашападобны @чашечка жен.
1. (для питья) кубачак, -чка муж.; (для еды) прост. місачка, -кі жен.
2. бот. чашачка, -кі жен., падвяночак, -чка муж.
3. анат. (надколенник) рэпка, -кі жен. @чашка жен.
1. (для питья) кубак, -бка муж.; (для еды) прост. міска, -кі жен.
2. анат. (надколенник) рэпка, -кі жен.
3. (весов) шаля, -лі жен.
4. плот. лёжка, -кі жен.
чашка чаю шклянка чаю @Чашники г. Чашнікі, -каў @чашникский чашніцкі @Чашникский район Чашніцкі раён @чаща жен. гушчар, -ру муж.; (дебри) нетры, -раў ед. нет @чаще сравнит. ст.
1. нареч. часцей
чаще заходите часцей заходзьце
2. нареч. (гуще) гусцей; часцей
сажай чаще саджай гусцей (часцей)
3. прил. часцейшы
его посещения стали чаще яго наведванні сталі часцейшымі
4. прил. (гуще) гусцейшы; часцейшы @чащоба жен. обл. гушчар, -ру муж.; (дебри) нетры, -раў ед. нет @чаяние ср. книжн. спадзяванне, -ння ср.; (надежда) надзея, -дзеі жен.; (ожидание) чаканне, -ння ср.
паче чаяния, сверх чаяния чаго добрага, раптам, неспадзеўкі, неспадзявана @чаять несовер. уст., прост. спадзявацца, чакаць; (думать) думаць
души не чаять душы не чуць @чваниться несовер., фанабэрыцца; задавацца @чванливость жен. фанабэрыстасць, -ці жен.; задаванне, -ння ср. @чванливый фанабэрысты @чванность жен. фанабэрыстасць, -ці жен.; задаванне, -ння ср. @чванный фанабэрысты @чванство ср. фанабэрыя, -рыі жен.; задаванне, -ння ср. @чебоксарский чэбаксарскі @Чебоксары г. Чэбаксары, -сар @чёботы обл. боты, род. ботаў мн.
чёбот ед. бот, род. бота муж. @чебрец бот. чабор, род. чабару муж. @чебурек кул. чабурэк, -ка муж. @чебуречная сущ. чабурэчная, -най жен. @чеглок зоол. сакол-каршачок, род. сакала-каршачка муж. @чего
I мест. род. см. что I
II
1. нареч. разг. чаго; (почему) чаму; (для чего) навошта, нашто
чего ты так долго ездил чаго (чаму) ты так доўга ездзіў
чего мне говорить неправду? навошта (нашто) мне гаварыць няпраўду?
2. межд. прост. чаго там; чаго лепшага @чей мест.
1. муж. чый, род. чыйго; жен. чыя, род. чыёй, чые; ср. чыё, род. чыйго; мн. чые, род. чыіх; (который) муж. чый, род. чыйго; жен. чыя, род. чыёй; ср. чые, род. чыйго; муж. які, род. якога; жен. якая, род. якой; ср. якое, род. якога
герой, чьё имя всем известно герой, чыё імя (імя якога) усім вядома @чей-либо, чей-нибудь мест. чый-небудзь @чей-то мест. нечы, чыйсьці @чек в разн. знач. чэк, род. чэка муж.
чек на деньги чэк на грошы
выписать чек на товар выпісаць чэк на тавар
выбить чек на муку выбіць чэк на муку
приватизационный чек прыватызацыйны чэк @чека
I загваздка, -кі жен.
II (ЧК - Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, саботажем и спекуляцией) ист. чэка нескл., жен. (ЧК - Надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй) @чекан муж.
1. (действие) чаканка, -кі жен., чаканне, -ння ср.
2. в др. знач. чакан, -на муж. @чеканенный чаканены @чеканить несовер.
1. в разн. знач. чаканіць
чеканить монету чаканіць манету
чеканить надписи на медалях чаканіць надпісы на медалях
чеканить слова чаканіць словы
2. с.-х. абразаць; (пасынковать) пасынкаваць
чеканить виноград абразаць вінаград @чеканиться страд.
1. чаканіцца
2. абразацца; пасынкавацца; см. чеканить @чеканка жен.
1. (действие) чаканка, -кі жен., чаканенне, -ння ср.
2. (действие) с.-х. абразанне, -ння ср.; пасынкаванне, -ння ср.
3. в др. знач. чаканка, -кі жен. @чеканность чаканнасць, -ці жен., выразнасць, -ці жен. @чеканный
1. в разн. знач. чаканны
2. (чёткий) чаканны, выразны @чеканочный чаканачны @чеканщик чаканшчык, -ка муж. @чекист чэкіст, -та муж. @чекистский чэкісцкі @чекмень чакмень, род. чакмяня муж. @чековый чэкавы @чекодатель чэкадавец, -даўца муж., чэкадаўца, -даўцы муж. @челеста муз. чэлеста, -ты жен. @чёлка жен.
1. (у лошади) грыўка, -кі жен.
2. (причёска) грыўка, -кі жен.; чубок, род. чубка муж. @чёлн човен, род. чоўна муж. @челнок
I (лодка) човен, род. чоўна муж., чоўнік, -ка муж.
II тех. чаўнок, род. чаўнака муж. @челнообразный чоўнападобны @челночник
I човеншчык, -ка муж.; см. челнок I
II тех. чаўночнік, -ка муж.; см. челнок II @челночный
I чоўнавы; см. челнок I
II чаўночны, чаўнаковы; см. челнок II
челночная дипломатия чаўночная дыпламатыя @чело
I ср. уст. поэт. чало, род. чала ср.; лоб, род. ілба и (после гласных) лба муж.
бить челом біць чалом
II ср. (отверстие печи) чалеснікі, -каў ед. нет @челобитная ист. чалабітная, -най жен. @челобитчик ист. чалабітчык, -ка муж. @челобитчица чалабітчыца, -цы жен. @челобитье ист. чалабіцце, -цця ср. @человек
1. чалавек, -ка муж.
молодой человек малады чалавек
деловой человек дзелавы чалавек
пять человек пяць чалавек
2. (официант) уст. афіцыянт, -та муж.; (слуга) слуга, -гі муж.; (дворовый) дваровы, -вага муж. @человековедение чалавеказнаўства, -ва ср. @человековедческий чалавеказнаўчы @человеко-год эк. чалавека-год, -да муж. @человеко-день эк. чалавека-дзень, -дня муж. @человеко-единица чалавека-адзінка, -кі жен. @человеколюбец книжн. чалавекалюбец, -бца муж. @человеколюбивый чалавекалюбівы, чалавекалюбны @человеколюбие чалавекалюбства, -ва ср. @человеконенавистник чалавеканенавіснік, -ка муж. @человеконенавистнический чалавеканенавісніцкі @человеконенавистничество чалавеканенавісніцтва, -ва ср. @человекообразный чалавекападобны
человекообразная обезьяна чалавекападобная малпа @человекоподобный чалавекападобны @человеко-смена эк. чалавека-змена, -ны жен. @человекоубийство книжн. уст. чалавеказабойства, -ва ср. @человекоубийца книжн. уст. чалавеказабойца, -цы муж., жен. @человеко-час муж. эк. чалавека-гадзіна, -ны жен. @человечек уменьш.-ласк. чалавечак, -чка муж. @человечески нареч. па-чалавечы; (по-людски) па-людску @человеческий
1. чалавечы; (людской) людскі
человеческий род чалавечы (людскі) род
человеческая природа чалавечая (людская) прырода
2. (человечный) чалавечы, чалавечны, людскі
человеческое обращение чалавечае (чалавечнае, людскае) абыходжанне @человечество чалавецтва, -ва ср.; людства, -ва ср.
передовое и прогрессивное человечество перадавое і прагрэсіўнае чалавецтва @человечий разг. чалавечы; (людской) людскі @человечно нареч. чалавечна; (по-людски) па-людску @человечность чалавечнасць, -ці жен. @человечный чалавечны
человечный поступок чалавечны ўчынак @Челюскин (мыс) Чэлюскін, -на муж. @челюскинец чэлюскінец, -нца муж. @челюстной анат. сківічны
челюстная операция мед. сківічная аперацыя @челюстно-лицевой сківічна-тварны @челюсть анат. сківіца, -цы жен.
вставная челюсть устаўная сківіца @Челябинск г. Чэлябінск, -ка муж. @Челябинская область Чэлябінская вобласць @челябинский чэлябінскі @челядин уст. чалядзін, -на муж. @челядинец уст. чалядзін, -на муж. @челядинка чалядзінка, -кі жен. @челядь уст. чэлядзь, -дзі жен., мн. нет @чем
I мест. твор. см. что I
II союз
1. (нежели) чым, як, ніж; (после сравнит. ст. передаётся ещё конструкциями с предлогом) за (каго, што)
лучше поздно, чем никогда посл. лепш позна, як (чым) ніколі
она сделала больше, чем он яна зрабіла больш за яго (чым ён)
2. (вместо того, чтобы) замест таго, каб (преимущественно в конструкциях с частицей «бы»); што (як) меў (мела, мелі); як, чым (преимущественно в конструкциях без частицы «бы»)
чем бы помочь, он ещё мешает замест таго, каб дапамагчы, ён яшчэ перашкаджае
чем торопиться, выйдем раньше што (як) мелі спяшацца, выйдзем лепш раней
3. (насколько, в какой степени) чым
чем больше, тем лучше чым больш, тым лепш @чембур чамбур, -ра муж. @чемер бот. чэмер, -ру муж. @чемерица жен. бот. чамярыца, -цы жен., чэмер, -ру муж. @чемеричный чамярычны, чэмерны @чемодан чамадан, -на муж. @чемоданный чамаданны
чемоданное настроение шутл. чамаданны настрой @чемоданщик чамаданшчык, -ка муж. @чемоданщица чамаданшчыца, -цы жен. @чемпион чэмпіён, -на муж. @чемпионат чэмпіянат, -ту муж. @чемпионка чэмпіёнка, -кі жен. @чемпионский чэмпіёнскі @чемпионство чэмпіёнства, -ва ср. @чему мест. дат. см. что I @чепе (чрезвычайное происшествие) разг. чэпэ (надзвычайная падзея) @чепец чапец, род. чапца муж.; каптур, -ра муж. @чепрак муж.
1. (подстилка под седло) гунька, -кі жен.
2. (кожа) чапрак, -ку муж. @чепуха жен. разг.
1. (глупости, вздор, чушь) бязглуздзіца, -цы жен.; лухта, -ты жен., глупства, -ва ср.
2. (пустяк) дробязь, -зі жен., глупства, -ва ср., пусцяковіна, -ны жен.
городить чепуху вярзці глупства @чепуховый разг.
1. бяссэнсавы, пусты
чепуховый роман пусты раман
2. (малый, пустячный) пусцяковы, мізэрны
чепуховая царапина пусцяковая (мізэрная) драпіна @чепчик чэпчык, -ка муж.; каптурык, -ка муж. @черва
Iерва) карт. разг. чырва, -вы жен.
IIерва и черва) с.-х. чарва, -вы собир., жен., мн. нет @червенский чэрвеньскі @Червенский район Чэрвеньскі раён @Червень г. Чэрвень, -ня муж. @червеобразные мн. сущ. зоол. уст. чэрвепадобныя, -ных @червеобразный чэрвепадобны
червеобразный отросток анат. чэрвепадобны адростак @червец зоол. чарвец, род. чарвяца муж. @червеязычные мн. сущ. зоол. чэрвеязычныя, -ных @черви мн. карт. чырвы, -ваў @червиветь несовер. чарвівець @червивость чарвівасць, -ці жен. @червивый чарвівы @червить несовер. чарвіць @червлёный уст. барвовы, барвяны, цёмначырвоны @червобоина жен. сад. чарвябоіна, -ны жен., чарвівыя ападкі @червобой чарвябой, -бою муж. @червовидный чэрвепадобны @червонец чырвонец, -нца муж. @червонный
I прил.
1. червонное золото чырвонае (чыстае) золата
2. (красный) уст. чырвоны
II прил. карт. чырвовы @червоточина чарвяточына, -ны жен. @червоточный чарвяточны @червы см. черви @червь чарвяк, -ка муж. @червяк чарвяк, -ка муж. @червяковый чарвяковы @червяной чарвяны @червячный мех. чарвячны
червячная передача чарвячная перадача @червячок уменьш.-ласк. чарвячок, -чка муж.
заморить червячка замарыць чарвячка @чердак муж.
1. (жилого помещения) гара, род. гары жен., обл. гарышча, -ча ср.; (нежилого помещения) вышкі, род. вышак ед. нет
2. (комната под самой кровлей) паддашак, -шка муж.
жить на чердаке жыць на паддашку @чердачный паддашкавы @черевики мн. чаравікі, -каў
черевик ед. чаравік, -ка муж. @черевички уменьш. мн. чаравічкі, -чак
черевичек ед. чаравічак, -чка муж. @черёд муж. разг.
1. в разн. знач. чарга, -гі жен.
стоять в череду стаяць у чарзе
теперь твой черёд цяпер твая чарга
2. (порядок) парадак, -дку муж.
всё идёт своим чередом усё ідзе сваім парадкам @череда
I жен. мн. нет
1. (вереница) чарада, -ды жен.; гуж, род. гужа муж.; (о птицах) ключ, род. ключа муж.
2. (порядок) уст. парадак, -дку муж.
3. (время) уст. пара, род. пары жен.
II жен. бот. ваўчкі, -коў ед. нет @чередование в разн. знач. чаргаванне, -ння ср.
чередование труда с отдыхом чаргаванне працы з адпачынкам
чередование звуков лингв. чаргаванне гукаў
чередование гласных лингв. чаргаванне галосных @чередовать несовер. чаргаваць, мяняць па чарзе (каго-што-небудзь) @чередоваться возвр., страд. чаргавацца, мяняцца па чарзе @через предлог с вин.
1. (поперёк чего-либо, с одной стороны на другую, поверх чего-либо) цераз (каго, што)
мост через реку мост цераз раку
перелез через забор пералез цераз плот
ремень через плечо рэмень цераз плячо
2. в др. знач. праз (каго, што)
луч солнца пробился через щель прамень сонца прабіўся праз шчыліну
пройти через лес прайсці праз лес
через час по столовой ложке прям., перен. праз гадзіну па сталовай лыжцы
оповестить о чём-либо через газеты абвясціць аб чым-небудзь праз газеты
готовить кадры через аспирантуру рыхтаваць кадры праз аспірантуру @череззерница с.-х. цераззерніца, -цы жен. @черемис уст. чараміс, -са муж. @черемиска ист. чараміска, -кі жен. @черемисский чараміскі @черёмуха бот. чаромха, -хі жен., чарэмшына, -ны жен. @черёмуховый, черёмушный разг. чаромхавы, чарэмшынавы @черемша жен. бот. мядзведжая цыбуля, чарамша, -шы жен. @черенкование сад. чаранкаванне, -ння ср. @черенковать несовер. сад. чаранкаваць @черенковый
1. дзяржанневы; тронкавы
2. бот., сад. чаранковы @черенок муж.
1. (рукоятка) дзяржанне, -ння ср.; ручка, -кі жен.; (ножа, вилки) тронкі, -каў ед. нет; (долота и т.п.) калодачка, -кі жен.; (косы) кассё, род. касся ср.
2. бот., сад. чаранок, -нка муж. @череп чэрап, -па муж. @черепаха
1. зоол. чарапаха, -хі жен.
2. (материал) чарапаха, -хі жен., мн. нет @черепаховый чарапахавы @черепаший чарапашы
черепашьим шагом чарапашым крокам @черепашка зоол. чарапашка, -кі жен. @черепитчатый чарапічны, даховачны @черепица чарапіца, -цы жен., дахоўка, -кі жен. @черепичный чарапічны, даховачны @черепковый чарапковы @черепной анат. чарапны
черепная коробка чарапная каробка
черепной покров чарапное покрыва @черепно-мозговой анат., физиол. и пр. чэрапна-мазгавы @черепные мн. сущ. зоол. чарапныя, -ных @Череповец г. Чарапавец, -паўца муж. @череповецкий чарапавецкі @черепок чарапок, -пка муж. @черепяной, черепяный (глиняный) гліняны @чересполосица цераспалосіца, -цы жен., мн. нет @чересполосный цераспалосны @чересседельник пасак, -ска муж.; церассядзёлак, -лка муж.
подтянуть чересседельник падпяць пасак @чересчур нареч. занадта, залішне, праз меру, празмерна @черешковый чаранковы, хвосцікавы @черешневый чарэшневы @черешня чарэшня, -ні жен. @черешок
1. (у листа) чаранок, -нка муж., хвосцік, -ка муж.
2. см. черенок @Чериков г. Чэрыкаў, -кава муж. @чериковский чэрыкаўскі @Чериковский район Чэрыкаўскі раён @Черкасская область Чаркаская вобласць @черкасский чаркаскі @Черкассы г. Чаркасы, -саў @черкать, чёркать несовер. разг.
1. (быстро писать) чыркаць
2. (зачёркивать) крэсліць, касаваць @черкаться, чёркаться несовер. страд. крэсліцца, касавацца; см. черкать, чёркать 2 @черкес чэркес, -са муж. @черкеска (одежда) чэркеска, -кі жен. @Черкесск г. Чэркеск, -ка муж. @черкесский чэркескі @черкешенка чэркешанка, -кі жен. @черкнуть совер. однокр. разг. чыркануць
черкнуть несколько слов чыркануць некалькі слоў @чернавка фольк. чарняўка, -кі жен. @чернение чарненне, -ння ср. @чернённый прич. чэрнены @чернёный прил. чэрнены @чёрненький уменьш.-ласк. разг. чорненькі @чернеть
Iернеть) зоол. чэрнець, -ці жен.
II (чернеть) несовер. в разн. знач. чарнець
серебро от времени чернеет серабро ад часу чарнее
вдали чернел лес удалечыні чарнеў лес @чернеться чарнець @чернёхонек нар.-поэт. разг. чарнюсенькі @чернёхонький нар.-поэт. разг. чарнюсенькі @чернёхонько нареч. чарнюсенька @чернец церк. уст. манах, -ха муж., чарнец, род. чарняца муж. @Чернигов г. Чарнігаў, -гава муж. @Черниговская область Чарнігаўская вобласць @черниговский чарнігаўскі @черника жен. мн. нет чарніцы, -ніц; (одна ягода) чарніца, -цы жен.; (о растении) чарнічнік, -ку муж. @чернила ед. нет чарніла, -ла ср., мн. нет @чернильница чарніліца, -цы жен. @чернильный чарнільны
чернильный мешок зоол. чарнільны мяшок
чернильный карандаш хімічны карандаш
чернильная душа чарнільная душа @чернить несовер.
1. (делать чёрным) чарніць
2. перен. чарніць, абгаворваць, няславіць, пляміць @черниться страд.
1. чарніцца
2. чарніцца; абгаворвацца, няславіцца, пляміцца; см. чернить @черница церк. уст. манашка, -кі жен., чарніца, -цы жен. @черничник бот. чарнічнік, -ку муж. @черничный чарнічны @чёрно-белый чорна-белы @чернобородый чорнабароды @чернобровый чарнабровы @чернобурка разг. чарнабурка, -кі жен. @чёрно-бурый чорна-буры @чернобыл разг. бот. чарнобыль, -лю муж. @чернобыль разг. бот. чарнобыль, -лю муж. @чернобыльник бот. чарнобыль, -лю муж. @черноватый чарнаваты @черновая жен. сущ. уст. чарнавік, -ка муж. @черновик чарнавік, -ка муж. @Черновицкая область Чарнавіцкая вобласць @черновицкий чарнавіцкі @черновой чарнавы @черноволосый чорнавалосы @Черновцы г. Чарнаўцы, -цоў @черноглазый чарнавокі @черноголовка жен. бот. чорнагаловік, -ка муж., чорнагалоў, -лову муж. @черноголовый чорнагаловы @черногорец чарнагорац, -рца муж. @Черногория Чарнагорыя, -рыі жен. @черногорка чарнагорка, -кі жен. @черногорский чарнагорскі @черногривый чарнагрывы @черногрудый чарнагруды @чёрное сущ. чорнае, -нага ср.
ходить в чёрном хадзіць у чорным @Чёрное море Чорнае мора @чернозём чарназём, -му муж. @чернозёмный чарназёмны @черноземье чарназем'е, -м'я ср. @чернозобик зоол. чорнаваллёвік, -ка муж. @черноклён бот. чарнаклён, -на и (о древесине и собир.) -ну муж. @чернокнижие уст. чарнакніжжа, -жжа ср. @чернокнижник уст. чарнакніжнік, -ка муж. @чернокожий
1. прил. чарнаскуры
2. сущ. чарнаскуры, -рага муж. @чернокорень бот. чарнакорань, -ню муж. @чернокрылый чарнакрылы @чернокудрый чарнакудры @чернолесье чарналессе, -сся ср. @чернолицый чарнатвары @чернолоз см. чернотал @черномазый разг. чарнамазы @черномордый чарнаморды @черноморец чарнаморац, -рца муж. @черноморский чарнаморскі @черноокий поэз. чарнавокі @черноплодный: черноплодная рябина чарнаплодная рабіна @чернорабочий сущ. чорнарабочы, -чага муж. @черноризец церк. уст. манах, -ха муж., чарнец, род. чарняца муж. @чернорубашечник полит. презр. чорнарубашачнік, -ка муж. @чернослив чарнасліў, -ліву муж. @черносмородинный, черносмородиновый чорнапарэчкавы @черносотенец ист. чарнасоценец, -нца муж. @черносотенный чарнасоценны @черносотенство ист. чарнасоценства, -ва ср. @черносошный ист. чарнасошны @чернота чарната, -ты жен. @чернотал бот. вербалоз, -зу муж. @чернотелка зоол. чарнацелка, -кі жен. @чернотроп охот.
1. (осенние холода) чарнатроп, -пу муж.
2. (дорога, путь) летнік, -ка муж. @черноусый чарнавусы @черношёрстый чарнашэрсны @чернушка жен.
1. (трава) бот. чарнушка, -кі жен.
2. (гриб) бот. падгруздак, -дка муж.
3. (смуглянка) разг. чарнушка, -кі жен. @чёрные мн. сущ.
1. (чернокожие) чорныя, -ных; чарнаскурыя, -рых
2. шахм. чорныя, -ных @чёрный
1. прил. в разн. знач. чорны
чёрная краска чорная фарба
чёрный хлеб чорны хлеб
чёрный шрифт чорны шрыфт
чёрная металлургия чорная металургія
чёрный пар с.-х. чорны папар
чёрное дерево чарнадрэва
чёрный лес чорны лес
чёрный ход чорны ход
чёрные силы реакции чорныя сілы рэакцыі
чёрные мысли чорныя думкі
чёрная работа чорная работа
чёрная биржа чорная біржа
2. (курной) курны; чорны
чёрная баня курная (чорная) лазня
3. сущ. (темнокожий) чорны, -нага муж.
чёрная доска чорная дошка
чёрные списки чорныя спісы
на чёрный день на чорны дзень
держать кого-либо в чёрном теле трымаць каго-небудзь у чорным целе
чёрная кошка пробежала между ними чорная кошка прабегла паміж імі
чёрным по белому чорным па белым
видеть всё в чёрном свете бачыць усё ў чорным святле
черным-черно а) (очень черно) чорна-чорна, чарнюсенька; б) (очень много) аж чорна @чернь
I уст. презр. чэрнь, род. чэрні жен.
II (на металле) чэрнь, род. чэрні жен. @чернявый прост. чарнявы @чернядь жен.
1. спец. цёмна-чырвоная вохра
2. прост. см. чернь I @черпак чарпак, -ка муж. @черпалка разг. чарпалка, -кі жен. @черпало обл. чарпала, -ла ср. @черпаловидный анат. чарпалападобны, чарпакаваты @черпальный чарпальны @черпальщик чарпальшчык, -ка муж. @черпальщица чарпальшчыца, -цы жен. @черпание чэрпанне, -ння ср. @черпать несовер. прям., перен. чэрпаць
черпать знания чэрпаць веды @черпаться страд. чэрпацца @черпнуть совер. однокр. чарпануць, зачэрпаць, зачэрпнуць @черствение чарсцвенне, -ння ср. @черстветь несовер. прям., перен. чарсцвець
хлеб черствеет хлеб чарсцвее
душа черствеет душа чарсцвее @чёрство нареч. чэрства; бяздушна; раўнадушна, абыякава @чёрствость
1. чэрствасць, -ці жен.
2. перен. чэрствасць, -ці жен.; бяздушнасць, -ці жен.; раўнадушнасць, -ці жен., абыякавасць, -ці жен.; см. чёрствый @чёрствый
1. чэрствы
2. перен. чэрствы; (бездушный) бяздушны; (холодный, равнодушный) раўнадушны, абыякавы @чёрт чорт, род. чорта муж.
до чёрта (очень много) да чорта, чорт колькі; (до крайней степени) чорт як
к чёрту, ко всем чертям к чорту
к чёрту на рога к чорту ў балота
ни к чёрту ні к чорту
ни черта нічога
чем чёрт не шутит чым чорт не жартуе, чаго добрага
чертям тошно чарцям моташна
чёрт принёс чорт прынёс
чёрт возьми (дери, побери, подери) каб яго (яе, іх) чорт узяў
чёрт дёрнул чорт падаткнуў (даў)
чёрт его знает чорт яго ведае, ліха яго ведае
чёрта с два дзе там
черти носят чэрці носяць
черти полосатые чэрці паласатыя
чёрт лысый чорт лысы (лазаты)
чёрт знает что чорт ведае што
что за чёрт што за чорт
чёрт не возьмёт чорт не возьме
чёрт бы его побрал каб яго чорт узяў
сам чёрт не разберёт сам чорт не разбярэ
сам чёрт ногу сломит сам чорт нагу зломіць
ни к чёрту не годится ні к чорту не варты
было бы болото, а черти будут балота без чорта не бывае
держаться как чёрт за душу трымацца як чорт за душу
поп своё, а чёрт своё погов. поп сваё, а чорт сваё
ты на гору, чёрт за ногу погов. ты на тару, чорт за нагу
в тихом омуте черти водятся посл. у ціхім балоце чэрці вядуцца
не так страшен чёрт, как его малюют посл. не такі страшны чорт, як яго малююць @черта
1. рыса, -сы жен.; лінія, -ніі жен.
провести черту правесці рысу (лінію)
2. (граница, предел) мяжа, -жы жен.; лінія, -ніі жен.
в черте города у межах горада
черта оседлости уст. мяжа аседласці
пограничная черта пагранічная лінія
3. перен. рыса, -сы жен.
черты характера рысы характару
в общих чертах у агульных рысах
подвести черту падвесці рыску (рысу), закончыць @чертёж чарцёж, -цяжа муж. @чертёжная сущ. чарцёжная, -най жен. @чертёжник чарцёжнік, -ка муж. @чертёжница чарцёжніца, -цы жен. @чертёжный чарцёжны @чертёнок муж. разг. чарцяня и чарцянё, -няці ср. @чёртик уменьш. чорцік, -ка муж.
чёртики в глазах чорцікі ў вачах
до чёртиков допиться да чорцікаў дапіцца @чертилка (инструмент) чарцілка, -кі жен. @чертить несовер.
1. чарціць
2. (по чему) праводзіць рысы, крэсліць; (писать) пісаць; (рукой в воздухе) вадзіць @чёртов чортаў
чёртова борода см. козлобородник
чёртова курица зоол. курачка вадзяная
чёртова рыба зоол. разг. сом
чёртово дерево бот. чортава дрэва
чёртов палец мин. чортаў палец
чёртовы орехи бот. вадзяныя арэхі
чёртова дюжина чортаў тузін @чертовка бран. чартоўка, -кі жен. @чертовски нареч. разг. чартоўскі; страшэнна @чертовский разг. чартоўскі; страшэнны @чертовщина разг. чартаўшчына, -ны жен. @чертог муж. поэт. палац, -ца муж.; пакоі, -кояў ед. нет @чертополох бот. чартапалох, -ху муж. @чертополоховый чартапалохавы @чёрточка рыска, -кі жен. @чертыхаться несовер. разг. чартыхацца, лаяцца @чертыхнуться совер. разг. чартыхнуцца, вылаяцца @черчение чарчэнне, -ння ср. @черченный прич.
1. чэрчаны
2. крэслены; см. чертить @чёс: задать чёсу прост. а) (наказать) даць дыхту; б) (удрать) даць драла @чесалка текст. часалка, -кі жен. @чесальный текст. часальны @чесальня текст. часальня, -ні жен. @чесальщик текст. часальшчык, -ка муж. @чесальщица часальшчыца, -цы жен. @чесание
1. (волос, льна и т.п.) часанне, -ння ср.
2. (тела) чуханне, -ння ср. @чёсанный прич.
1. (о волосах, льне и т.п.) часаны, чэсаны
2. (о теле) чуханы @чёсаный прил. чэсаны @чесануть совер. однокр. прост.
1. часануць
2. чухнуць
3. часануць; см. чесать @чесать несовер.
1. (волосы, лён и т.п.) часаць
2. (тело) чухаць
затылок чесать патыліцу чухаць
3. (быстро делать что-либо) часаць
чесать языком мянціць (малоць, часаць) языком @чесаться
1. (чесать себе волосы) разг. часацца
2. (чесать себе какую-либо часть тела) чухацца
собака чешется сабака чухаецца
3. (зудеть) свярбець
спина чешется спіна свярбіць, плечы свярбяць
4. страд. часацца; чухацца; см. чесать 1,2
чешутся руки рукі свярбяць
язык чешется язык свярбіць @чёска жен. прост. часанне, -ння ср. @чеснок часнок, -наку муж. @чесночница жен.
1. зоол. часночніца, -цы жен.
2. бот. часночнік, -ку муж. @чесночный часночны @чесотка мед. кароста, -ты жен. @чесоточный прил. карослівы @чествование
1. (действие) ушаноўванне, -ння ср.
2. (торжество) ушанаванне, -ння ср. @чествовать несовер. ушаноўваць @чествоваться страд. ушаноўвацца @честер (сыр) чэстэр, -ру муж. @честить несовер. разг. бэсціць, лаяць; (хулить) ганіць; (обзывать) абзываць (кім-чым) @честно нареч. сумленна @честной уст.
1. церк. святы
честной крест святы крыж
честная обитель святы манастыр
2. (установленный религией, обычаем) пачэсны
честная свадьба пачэснае вяселле
3. добры; (почтенный) шаноўны; (почётный) пачэсны
честной народ людзі добрыя
честные гости пачэсныя (шаноўныя) госці
честная компания ирон., шутл. цёплая кампанія
мать честная! а мамачкі!, а ліханька! @честность сумленнасць, -ці жен. @честный сумленны
честное слово слова гонару
держаться на честном слове ледзь трымацца (ліпець) @честолюбец славалюб, -ба муж.; прагны да славы (пашаны) @честолюбивый славалюбівы, славалюбны; прагны да славы (пашаны) @честолюбие славалюбства, -ва ср.; прагнасць да славы (пашаны), імкненне да славы (пашаны)
неудовлетворённое честолюбие незадаволеная (ненатоленая) прагнасць да славы (пашаны)
обманутое честолюбие няспраўджанае імкненне да славы (пашаны) @честь жен.
1. гонар, -ру муж.
дело чести справа гонару
задеть чью-либо честь закрануць (абразіць) чый-небудзь гонар
2. (самое драгоценное) гонар, -ру муж.; (гордость) гордасць, -ці жен.
этот студент - честь нашего института гэты студэнт - гонар (гордасць) нашага інстытута
3. (почёт, уважение) пашана, -ны жен.; павага, -гі жен.; гонар, -ру муж.
быть в чести быць у пашане
это большая честь для меня гэта вялікі гонар (пашана, павага) для мяне
4. воен. чэсць, род. чэсці жен.
отдать честь аддаць чэсць
в честь кого-либо, чего-либо у гонар каго-небудзь, чаго-небудзь
выйти с честью выйсці з гонарам
делать (сделать) честь а) рабіць (зрабіць) гонар; б) (оказывать, оказать уважение) рабіць (зрабіць) ласку
иметь честь уст. мець гонар
к чести чьей-либо на гонар каму-небудзь, на славу каму-небудзь
надо (пора) и честь знать трэба і меру ведаць
послушать честью паслухаць па-добраму
просить честью прасіць па-добраму
по чести говоря праўду (шчыра) кажучы
считать за честь мець за гонар
честь и место калі ласка, сядайце, пашана і месца
честь честью як мае быць, як належыць
береги честь смолоду погов. шануй (свой) гонар замалада @чесуча текст. часуча, -чы жен. @чесучовый часучовы @чёт разг. цот, род. цоту муж., мн. нет
чёт и нечет цот і лішка @чета пара, -ры жен.
не чета не раўня, (не пара) не пара
не тебе чета не табе раўня @четверг чацвер, род. чацвярга муж.
после дождичка в четверг пасля дожджыку ў чацвер @четверговый чацвярговы @четвереньки:
на четвереньки разг. на карачкі
на четвереньках разг. на карачках
ползать на четвереньках поўзаць на карачках, поўзаць ракам, рачкаваць @четверик муж.
1. (упряжка) уст. чацвярык, род. чацверыка муж.; чацвярня, -ні жен.
2. (мера) чацвярык, род. чацверыка муж. @четвериковый чацверыковы; см. четверик 2 @четверить несовер.
1. см. четвертовать
2. (учетверять) уст. пачацвяраць @четвёрка жен.
1. в разн. знач. чацвёрка, -кі жен.
получить четвёрку на экзамене атрымаць чацвёрку на экзамене
весёлая четвёрка ребят вясёлая чацвёрка дзяцей
2. (лошадей) чацвярня, -ні жен., чацвярык, род. чацверыка муж. @четверной чацвярны @четверня жен. разг. чацвярня, -ні жен., чацвярык, род. чацверыка муж. @четверо (с сущ. муж.) чатыры, род. чатырох; (с сущ. муж. и жен., вместе взятыми, с сущ. общего рода, с сущ., употребляющимися только во мн., с сущ., обозначающими детей и детёнышей, с личными мест. мн.) чацвёра, род. чацвярых
четверо солдат чатыры салдаты
их было четверо - трое ребят и одна девушка іх было чацвёра - тры хлопцы і адна дзяўчына
в семье четверо детей у сям'і чацвёра дзяцей
четверо саней чацвёра саней @четверодневный чатырохдзённы @четвероевангелие церк. чатырохевангелле, -лля ср. @четвероклассник чацвёртакласнік, -ка муж. @четвероклассница чацвёртакласніца, -цы жен. @четверокурсник чацвёртакурснік, -ка муж. @четверокурсница чацвёртакурсніца, -цы жен. @четвероногие мн. сущ. зоол. чатырохногія, -гіх @четвероногий чатырохногі @четверорукие мн. сущ. зоол. чатырохрукія, -кіх @четверорукий чатырохрукі @четверостишие чатырохрадкоўе, -коўя ср. @четверохолмие ср. анат. чатырохбугровае цела @четвёрочник школ. разг. чацвёрачнік, -ка муж. @четвёрочница чацвёрачніца, -цы жен. @четвертак муж. уст. дваццаць пяць капеек @четвертина в разн. знач. чвэртка, -кі жен. @четвертинка чвэртачка, -кі жен., чацвярцінка, -кі жен. @четвертичный геол. чацвярцічны @четвертная жен. сущ. дваццаць пяць рублёў @четвертной чацвяртны
четвертная оценка чацвяртная адзнака, адзнака за чвэрць @четвертование ист. чвартаванне, -ння ср. @четвертованный чвартаваны @четвертовать совер., несовер. ист. чвартаваць @четвертоваться несовер. страд. чвартавацца @четверток уст. чацвер, род. чацвярга муж. @четвертушечный чацвярцінкавы @четвертушка чвэртачка, -кі жен., чацвярцінка, -кі жен. @четвёртый чацвёрты @четверть жен.
1. в разн. знач. чвэрць, род. чвэрці жен., чвэртка, -кі жен.
четверть века чвэрць (чвэртка) стагоддзя
четверть часа чвэрць (чвэртка) гадзіны
четверть листа типогр. чвэрць (чвэртка) аркуша
такт в три четверти муз. такт у тры чвэрці (чвэрткі)
выбирать четверти плот., стол. выбіраць чвэрці
поставить отметки за первую четверть паставіць адзнакі за першую чвэрць
2. (мера сыпучих тел) уст. дзве асьміны
четверть овса дзве асьміны аўса
3. (мера жидкости) гарнец, род. гарца муж.
четверть вина гарнец віна @четвертьфинал спорт. чвэрцьфінал, -лу муж. @четвертьфиналист чвэрцьфіналіст, -та муж. @четвертьфиналистка чвэрцьфіналістка, -кі жен. @четвертьфинальный чвэрцьфінальны @чётки ед. нет церк. ружанец, -нца муж.; пацеркі, -рак мн., ед. пацерка, -кі жен. @чёткий выразны; (точный) дакладны; (аккуратный) акуратны; (слаженный) зладжаны
чёткие движения дакладныя рухі
чёткий почерк выразны почырк
чёткий шрифт, рисунок выразны шрыфт, рысунак
чёткие директивы дакладныя (выразныя) дырэктывы
чёткая работа зладжаная (акуратная) работа @чётко нареч. выразна; дакладна; акуратна; зладжана @чёткость выразнасць, -ці жен.; дакладнасць, -ці жен.; акуратнасць, -ці жен.; зладжанасць, -ці жен. @четник полит. ист. чэтнік, -ка муж. @чётность цотнасць, -ці жен. @чётный цотны
чётное число цотны лік @четыре чатыры, -рох @четырежды нареч. чатыры разы
четырежды герой чатыры разы герой; (об умножении) чатыры ў..., чатыры разы па...
четырежды четыре чатыры ў чатыры, чатыры разы па чатыры @четыреста чатырыста, род. чатырохсот @четырёхактный театр. чатырохактовы @четырёхглавый архит. чатырохкупальны @четырёхгодичный чатырохгадовы @четырёхголосный муз. чатырохгалосы @четырёхгорелочный чатырохгарэлачны
четырёхгорелочная плита чатырохгарэлачная пліта @четырёхгранник чатырохграннік, -ка муж. @четырёхгранный чатырохгранны @четырёхдневный чатырохдзённы @четырёхдольный чатырохдольны @четырёхжаберные мн. сущ. зоол. чатырохжаберныя, -ных, чатырохжабравыя, -вых, чатырохшчэлепныя, -ных @четырёхзначный мат. чатырохзначны @четырёхкамерный чатырохкамерны @четырёхклассный чатырохкласны @четырёхколёсный чатырохколавы @четырёхконечный чатырохканцовы @четырёхкопеечный чатырохкапеечны @четырёхкратный чатырохразовы, чатырохкратны @четырёхлепестковый бот. чатырохпялёсткавы @четырёхлетие чатырохгоддзе, -ддзя ср. @четырёхлетний чатырохгадовы @четырёхлистный бот. чатырохлісты @четырёхмерный мат. чатырохмерны @четырёхместный чатырохмесны @четырёхмесячный чатырохмесячны @четырёхметровый чатырохметровы @четырёхмоторный чатырохматорны @четырёхосный чатырохвосевы @четырёхпалый чатырохпальцы @четырёхполосный чатырохпалосны
четырёхполосное дорожное движение чатырохпалосны дарожны рух @четырёхполье с.-х. чатырохполле, -лля ср. @четырёхпольный с.-х. чатырохпольны @четырёхпроцентный чатырохпрацэнтны @четырёхрогий чатырохрогі @четырёхрублёвый чатырохрублёвы @четырёхручный муз. чатырохручны
четырёхручная пьеса чатырохручная п'еса @четырёхрядный чатырохрадны; см. четырёхполосный @четырёхскатный чатырохсхільны
четырёхскатная крыша чатырохсхільны дах @четырёхсложный грам. чатырохскладовы @четырёхслойный чатырохслаёвы, чатырохпластовы @четырёхсотлетие чатырохсотгоддзе, -ддзя ср. @четырёхсотлетний чатырохсотгадовы @четырёхсотый чатырохсоты @четырёхстенный чатырохсценны @четырёхстопный лит. чатырохстопны @четырёхсторонний
1. чатырохбаковы
2. мат. чатырохстаронні @четырёхструнный чатырохструнны @четырёхтактный муз. чатырохтактавы @четырёхтактовый муз., тех. чатырохтактавы @четырёхтомный чатырохтомны @четырёхтысячный чатырохтысячны @четырёхугольник мат. и пр. чатырохвугольнік, -ка муж. @четырёхугольный чатырохвугольны @четырёхцветный чатырохколерны @четырёхчасовой чатырохгадзінны @четырёхчленный в разн. знач. чатырохчленны @четырёхъярусный чатырох'ярусны @четырёхэтажный чатырохпавярховы @четырнадцатилетний чатырнаццацігадовы @четырнадцатый чатырнаццаты @четырнадцать чатырнаццаць, -ці @чех чэх, род. чэха муж. @чехарда прям., перен. чахарда, -ды жен. @Чехия Чэхія, -хіі жен. @чехлить несовер. спец. чахліць @чехол чахол, род. чахла муж. @чехольный чахольны @чехольчик уменьш. чахольчык, -ка муж. @чехонь зоол. чахонь, -ні жен.; чэшка, -кі жен. @Чехословакия ист. Чэхаславакія, -кіі жен. @чехо-словацкий ист. чэха-славацкі @чечевица
I с.-х. сачавіца, -цы жен., сачыўка, -кі жен.
II физ. уст. лінза, -зы жен. @чечевичный чечевица I) сачавічны, сачыўкавы
за чечевичную похлёбку за сачавічную поліўку @чеченец чэчэнец, -нца муж. @чеченка чэчэнка, -кі жен. @Чечено-Ингушетия ист. Чэчэна-Інгушэція, -ціі жен. @Чеченская Республика Чэчэнская Рэспубліка @чеченский чэчэнскі @Чечерск г. Чачэрск, -ка муж. @чечерский чачэрскі @Чечерский район Чачэрскі раён @чечётка
I
1. зоол. чачотка, -кі жен.
2. перен. разг. шчабятуха, -хі жен.
II (танец) чачотка, -кі жен. @Чечня Чэчня, -ні жен. @чешка
I чэшка, -кі жен.; см. чех
II см. чешки @чешки (спортивные тапочки) чэшкі, -шак мн., ед. чэшка, -кі жен. @чешский чэшскі @чешуевидный бот. лускападобны @чешуеобразный бот. лускападобны @чешуекрылые мн. сущ. зоол. лускакрылыя, -лых @чешуйка лускавінка, -кі жен.; (чешуя) луска, -кі жен. @чешуйчатые мн. сущ. зоол. лускаватыя, -тых @чешуйчатый лускаваты @чешуя луска, -кі жен. @Чиатура г. Чыатура, -ры жен. @чиатурский чыатурскі @чибис муж. зоол. кнігаўка, -кі жен., каня, -ні жен. @чибисовый кнігаўчын, канін @чигирь спец. чыгір, -ра муж. @чиж чыж, род. чыжа муж. @чижик разг. чыжык, -ка муж. @чижиный чыжовы @чижовка уст. прост. кутузка, -кі жен., каза, -зы жен. @чий бот. чый, род. чыю муж. @чик межд. разг. чык @Чикаго г. Чыкага нескл., муж. @чикагский чыкагскі @чиканье в разн. знач. чыканне, -ння ср. @чикать несовер. в разн. знач. чыкаць; см. чикнуть @чикаться несовер. прост. важдацца, валаводзіцца, чыкацца @чикнуть совер., однокр. в разн. знач. чыкнуць
часы чикнули гадзіннік чыкнуў
человека чикнули прост. чалавека чыкнулі
чикнуть ножницами чыкнуць нажніцамі @чик-чирик межд. чык-чырык @Чили Чылі нескл., ср. @чилибуха бот. чылібуха, -хі жен. @чилига бот. чыліга, -гі жен., жоўтая акацыя @чилиговый чылігавы, акацыевы @чилиец чыліец, род. чылійца муж. @чилийка чылійка, -кі жен. @чилийский чылійскі
чилийская селитра чылійская салетра @чиликанье цвырканне, -ння ср., ціўканне, -ння ср. @чиликать несовер. разг. цвыркаць, ціўкаць @чиликнуть совер. однокр. цвыркнуць, ціўкнуць @чилим бот. чылім, -му муж. @Чимкент г. Чымкент, -та муж. @Чимкентская область Чымкенцкая вобласць @чимкентский чымкенцкі @чин
1. чын, род. чыну муж.
2. (чиновник) уст. чын, род. чына муж.
3. (порядок) уст. лад, род. ладу муж.; (обычай) звычай, -чаю муж.
без чинов без цырымоніі
чин чином як след, як мае быць @чина бот. чына жен. @чинар муж. бот. чынара, -ры жен. @чинара бот. чынара, -ры жен. @чинаровый чынаравы @чиненный прич.
1. праўлены, папраўляны, рамантаваны, рапараваны; латаны, лаплены
2. востраны, завостраны; см. чинить I @чинёный прил. разг. праўлены, рамантаваны, рапараваны; латаны, лаплены; см. чинить I 1 @чинить
I несовер.
1. (починять) правіць, папраўляць, рамантаваць, рапараваць; (накладывать заплаты) латаць, лапіць
2. (очинять) вастрыць, завострываць
II несовер. книжн. (производить) чыніць, учыняць; (делать) рабіць; (создавать) ствараць
чинить суд чыніць суд
чинить неприятности рабіць (учыняць) непрыемнасці
чинить препятствия рабіць (ствараць) перашкоды @чиниться
I несовер.
1. (починяться) папраўляцца, рамантавацца, рапаравацца; (накладываться - о заплатах) латацца, лапіцца
2. (заостряться) вастрыцца, завострывацца
3. страд. папраўляцца, рамантавацца, рапаравацца; латацца, лапіцца; вастрыцца, завострывацца; см. чинить I
II несовер. страд. уст. чыніцца, учыняцца; рабіцца; стварацца; см. чинить II
III несовер. уст. скромнічаць; цырымоніцца @чинка жен. разг. (действие)
1. праўка, -кі жен., папраўка, -кі жен., рапараванне, -ння ср., рамонт, -ту муж.; латанне, -ння ср., лапленне, -ння ср.
2. вастрэнне, -ння ср., завострыванне, -ння ср.; см. чинить I @чинно нареч.
1. прыстойна; паважна, ладам, стройна
2. манерна; цырымонна; см. чинный @чинность
1. прыстойнасць, -ці жен.; паважнасць, -ці жен.
2. манернасць, -ці жен.; цырымоннасць, -ці жен.; см. чинный @чинный
1. (благопристойный) прыстойны; (степенный) паважны
2. (жеманный) манерны; (церемонный) цырымонны @чиновник чыноўнік, -ка муж. @чиновница чыноўніца, -цы жен. @чиновнический чыноўніцкі @чиновничество собир. чыноўніцтва, -ва ср. @чиновничий чыноўніцкі @чиновный чыноўны @чинодрал презр. чынадрал, -ла муж. @чиноначалие уст., ирон. чынаначалле, -лля ср. @чинопочитание уст., ирон. чынашанаванне, -ння ср. @чинопроизводство ср. уст. наданне чыну @чинуша разг. презр. чынуша, -шы муж. @чинш эк., ист. чынш, род. чыншу муж. @чиншевик эк., ист. чыншавік, -ка муж. @чиншевой чыншавы @чирей муж. разг. скула, -лы жен. @чирёнок муж. зоол. чыраня и чыранё, -няці ср. @чирик межд. разг. цырык @чириканье цырыканне, -ння ср., цвырканне, -ння ср. @чирикать несовер. цырыкаць, цвыркаць @чирикнуть совер., однокр. цырыкнуць, цвыркнуць @чирк межд. разг. чырк @чирканье чырканне, -ння ср. @чиркать несовер. разг. чыркаць @чиркнуть совер., однокр.
1. (чем-либо) чыркнуць, чыркануць
2. (быстро или небрежно написать) разг. чыркануць @чирок зоол. чырок, род. чырка муж. @чирьеватость мед. скулаватасць, -ці жен. @чирьеватый скулаваты @численность колькасць, -ці жен. @численный
1. (числовой) лікавы
2. (количественный) колькасны @числитель мат. лічнік, -ка муж. @числительное ср. сущ. грам. лічэбнік, -ка муж. @числительный: имя числительное лічэбнік
имя числительное количественное лічэбнік колькасны
имя числительное порядковое лічэбнік парадкавы @числить несовер. лічыць @числиться лічыцца
числиться в списке лічыцца ў спіску @число ср.
1. мат., лингв. лік, род. ліку муж.
дробное число дробавы лік
целое число цэлы лік
чётное число цотны лік
именованное число найменны лік
кратное число кратны лік
отвлечённое число адцягнены лік
неизвестное число невядомы лік
простое число просты лік
мнимое число уяўны лік
теория чисел тэорыя лікаў
единственное число адзіночны лік
множественное число множны лік
двойственное число парны лік
2. (месяца) лічба, -бы жен.; чысло, -ла ср.; (день) дзень, род. дня муж.; (дата) дата, -ты жен.
в последних числах сентября у апошніх лічбах (чыслах) верасня, апошнімі днямі верасня
июня пятого числа чэрвеня пятага дня (чысла)
помечать задним числом памячаць заднім днём
поставить число паставіць дату
3. (количество) колькасць, -ці жен.; лік, род. ліку муж.
собралось большое число гостей сабралася вялікая колькасць гасцей
в большом числе у вялікай колькасці
один из их числа адзін з іх ліку
в том числе у тым ліку
средним числом у сярэднім
по числу членов па колькасці членаў
превосходить числом пераважаць колькасцю
без числа без ліку, (множество) безліч @числовой лікавы
числовая величина лікавая велічыня
числовые соотношения лікавыя суадносіны @чистенький разг. чысценькі @чистенько нареч. чысценька @чистёха прост. чысцёха, -хі муж., жен. @чистёхонек, чистёхонький нар.-поэт., разг. чысцюткі @чистёхонько нареч. чысцютка @чистец бот. чысцік, -ку муж. @чистик зоол. чысцік, -ка муж. @чистиковые мн. сущ. зоол. чысцікавыя, -вых @чистилище ср. рел., перен. чысцілішча, -шча ср., чысцец, род. чыстца муж.
был в чистилище быў у чыстцы @чистильный тех. чысцільны @чистильщик чысцільшчык, -ка муж. @чистильщица чысцільшчыца, -цы жен. @чистить несовер.
1. (удалять грязь, делать чистым) чысціць; (тереть - ещё) шараваць; (ваксить - ещё) ваксаваць
чистить коня чысціць каня
чистить зубы чысціць зубы
чистить платье чысціць адзежу
чистить посуду чысціць (шараваць) посуд
чистить обувь чысціць (ваксаваць) абутак
2. (от кожуры) абіраць; (скрести) скрэбці, стругаць; (лущить - ещё) лушчыць, лузаць; (перебирать) перабіраць
чистить картошку абіраць (преимущественно варёную), стругаць (сырую), скрэбці (молодую) бульбу
чистить морковь скрэбці моркву
чистить рыбу скрэбці рыбу
чистить горошек абіраць (лушчыць, лузаць) гарошак
чистить вишни, грибы перабіраць вішні, грыбы
3. (освобождать от скопившегося, опорожнять) чысціць, пратаць; (дымоход) выціраць
чистить канал чысціць (пратаць) канал
чистить колодец пратаць (чысціць) студню
чистить трубы выціраць коміны
4. перен. (проверять с целью освобождения от чуждых элементов) разг. чысціць @чиститься
1. чысціцца
2. страд. чысціцца; шаравацца; ваксавацца; абірацца; скрэбціся, стругацца; лушчыцца, лузацца; перабірацца; пратацца; выцірацца; см. чистить @чистка жен.
1. (удаление грязи) чыстка, -кі жен., чышчанне, -ння ср.; шараванне, -ння ср.; ваксаванне, -ння ср.
отдать что-либо в чистку аддаць што-небудзь у чыстку
2. (от кожуры) абіранне, -ння ср.; скрабенне, -ння ср., струганне, -ння ср.; лушчэнне, -ння ср., лузанне, -ння ср.; перабіранне, -ння ср.
3. (освобождение от скопившегося, опорожнение) чыстка, -кі жен., чышчанне, -ння ср., пратанне, -ння ср.; выціранне, -ння ср.
4. перен. чыстка, -кі жен.; см. чистить @чисто
I нареч. чыста
II союз разг. нібы, як (той)
поёт, чисто соловей спявае, нібы (як той) салавей @чистовик разг. чыставік, -ка муж. @чистовой чыставы @чистоган муж. прост. гатоўка, -кі жен.
заплатить чистоганом заплаціць гатоўкай @чистокровка с.-х. разг. чыстакроўка, -кі жен. @чистокровность чыстакроўнасць, -ці жен. @чистокровный чыстакроўны @чистоль (средство для чистки изделий) чыстоль, -лю муж. @чистописание чыстапісанне, -ння ср. @чистоплотно нареч.
1. ахайна
2. перен. чыста; сумленна @чистоплотность
1. ахайнасць, -ці жен.
2. перен. чыстата, -ты жен.; сумленнасць, -ці жен. @чистоплотный
1. ахайны
2. перен. чысты; (честный) сумленны @чистоплюй разг. пренебр. чыстаплюй, -люя муж. @чистоплюйство разг. пренебр. чыстаплюйства, -ва ср. @чистопородный с.-х. чыстапародны @чистопробный чыстапробны @чистопсовый охот. чыстапсовы @чистосердечие ср. шчырасць, -ці жен., чыстасардэчнасць, -ці жен. @чистосердечно нареч. шчыра, чыстасардэчна @чистосердечность шчырасць, -ці жен., чыстасардэчнасць, -ці жен. @чистосердечный шчыры, чыстасардэчны @чистосортность чыстасортнасць, -ці жен., чыстагатунковасць, -ці жен. @чистосортный чыстасортны, чыстагатунковы @чистота в разн. знач. чыстата, -ты жен., чысціня, -ні жен.
чистота помещения чыстата (чысціня) памяшкання
соблюдать чистоту захоўваць чыстату (чысціню)
чистота души чыстата (чысціня) душы
нравственная чистота маральная чыстата (чысціня) @чистотел бот. чыстацел, -лу муж. @чистый в разн. знач. чысты
чистая комната чысты пакой
на чистом воздухе на чыстым паветры
чистое бельё чыстая бялізна
чистое золото чыстае золата
чистый спирт чысты спірт
чистый голос чысты голас
чистая русская речь чыстая руская гаворка
чистая работа чыстая работа
чистая совесть чыстае сумленне
чистая правда чыстая праўда
чистая прибыль чысты прыбытак
чистый вес чыстая вага
принимать за чистую монету прымаць (лічыць) за чыстую манету
в чистом поле у чыстым полі
от чистого сердца ад шчырага (чыстага) сэрца @чистюля разг. чысцёха, -хі муж., жен. @чистяк бот. чысцяк, -ку муж. @Чита г. Чыта, -ты жен. @читабельность разг. чытэльнасць, -ці жен.; чытабельнасць, -ці жен. @читабельный чытэльны; чытабельны @читаемость чытальнасць, -ці жен. @читальный чытальны @читальня чытальня, -ні жен.
изба-читальня хата-чытальня @читанный чытаны @читатель чытач, -ча муж. @читательница чытачка, -кі жен. @читательский чытацкі @читать несовер. в разн. знач. чытаць
уметь читать умець чытаць
читать вслух чытаць уголас
читать всю ночь чытаць усю ноч
читать стихи чытаць вершы
читать с листа муз. чытаць з ліста
читать лекции чытаць лекцыі
читать доклад чытаць даклад
читать нотации чытаць натацыі
читать следы охот. чытаць сляды
читать чьи-либо мысли чытаць чые-небудзь думкі
читать в чьих-либо сердцах чытаць у чыіх-небудзь сэрцах
читать между строк чытаць паміж радкоў
читать мораль чытаць мараль @читаться возвр., страд. чытацца @читающий
1. прич. які (што) чытае
2. прил. чытаючы
читающий автомат чытаючы аўтамат @Читинская область Чыцінская вобласць @читинский чыцінскі @читка жен. чытка, -кі жен.; (действие - ещё) чытанне, -ння ср. @чих разг.
1. муж. сущ. чых, род. чыху муж.; чханне, -ння ср.
2. межд. чых, ачхі, апчхі
на всякий чих не наздравствуешься посл. на кожны чых не наздароўкаешся @чиханье чханне, -ння ср.
на всякое чиханье не наздравствуешься посл. на кожны чых не наздароўкаешся @чихательный чхальны @чихать несовер. чхаць
чихал я на него груб. прост. чхаў я на яго @чихвостить несовер. прост.
1. (бранить, пробирать) лаяць, прабіраць, выгаворваць (каму), сварыцца (на каго)
2. (бить, сечь) біць, хвастаць @чихирь (вино) чыхір, -ру муж. @чихнуть совер. однокр. чхнуць @чичероне уст. чычэроне нескл., муж. @чище сравнит. ст.
1. нареч. чысцей
вытирай чище выцірай чысцей
2. прил. чысцейшы
эта миска чище гэта міска чысцейшая @чищенный прич. чышчаны @чищеный прил. чышчаны @ЧК ист. (Чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, саботажем и спекуляцией) ЧК (Надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй) @член в разн. знач. член, род. члена муж.; (какой-либо организации, товарищества - ещё) сябра, -ра муж.
член партии член партыі
член «Товарищества белорусского языка» член (сябра) «Таварыства беларускай мовы»
член профсоюза член прафсаюза
действительный член Академии наук правадзейны член Акадэміі навук
член президиума член прэзідыума
член семьи член сям'і
чувствовать усталость во всех членах адчуваць стомленасць ва ўсіх членах
половой член палавы член
член пропорции мат. член прапорцыі
член предложения грам. член сказа @членение
1. (действие) чляненне, -ння ср.; дзяленне, -ння ср.
2. архит. чляненне, -ння ср. @членик зоол. членік, -ка муж. @членистоногие мн. сущ. зоол. членістаногія, -гіх @членистый зоол. членісты @членить несовер. чляніць; дзяліць @члениться возвр., страд. чляніцца; дзяліцца @член-корреспондент член-карэспандэнт, род. члена-карэспандэнта муж. @членный членны
членные формы грам. членныя формы @членовредитель членашкоднік, -ка муж. @членовредительский членашкодніцкі @членовредительство членашкодніцтва, -ва ср. @членораздельно нареч. членараздзельна; выразна
говорить членораздельно гаварыць выразна @членораздельность членараздзельнасць, -ці жен.; выразнасць, -ці жен. @членораздельный членараздзельны; (понятный, определённый) выразны @членский членскі
членский взнос членскі ўзнос @членство членства, -ва ср. @чмок межд. разг.
1. (губами) цмок
2. (о чём-либо вязком) чмяк
3. (при поцелуе) цмок, плюсь @чмоканье
1. цмоканне, -ння ср.
2. чмяканне, -ння ср.
3. цмоканне, -ння ср., плюсканне, -ння ср.; см. чмокать @чмокать несовер.
1. (губами) цмокаць
2. (о чём-либо вязком) чмякаць
3. (целовать) разг. цмокаць, плюскаць @чмокаться (целоваться) разг. цмокацца @чмокнуть совер., однокр.
1. (губами) цмокнуць
2. (о чём-либо вязком) чмякнуць
3. (поцеловать) разг. цмокнуць, плюснуць @чмокнуться (поцеловаться) разг. цмокнуцца @чоглок зоол. сакол-каршачок, род. сакала-каршачка муж. @чоканье
I (действие по глаг. чокаться) чоканне, -ння ср.
II лингв. чоканне, -ння ср. @чокать несовер. лингв. чокаць @чокаться несовер. чокацца @чокнутый разг. дурнаваты, ненармальны, крануты @чокнуться совер. чокнуцца @чомга зоол. паганка, -кі жен. @чон (денежная единица) чон, род. чона муж. @чонгури муз. чонгуры нескл., ср., чангуры нескл., ср. @чонгуристка чангурыстка, -кі жен. @чоп зоол. чоп, род. чопа муж. @чопорно нареч. чапурыста, важна, надзьмута @чопорность чапурыстасць, -ці жен., важнасць, -ці жен., надзьмутасць, -ці жен. @чопорный чапурысты, важны, надзьмуты @чох муж. разг. чых, род. чыху муж., чханне, -ння ср., чыхаўка, -кі жен.
не верить ни в чох, ни в сон погов. не верыць ні ў чых, ні ў сон @чохом нареч. прост. гамузам, агулам; усё разам @чреватый багаты (на што); поўны (чаго)
быть чреватым чем-либо таіць у сабе што (багата чаго), насіць у сабе што (багата чаго), быць багатым на што, быць поўным чаго
события, чреватые последствиями падзеі, небяспечныя на вынікі, падзеі, якія тояць у сабе небяспечныя вынікі @чрево уст. чэрава, -ва ср.
во чреве матери у лоне маці @чревовещание чэрававяшчанне, -ння ср. @чревовещатель чэрававяшчальнік, -ка муж. @чревовещательница чэрававяшчальніца, -цы жен. @чревовещательный чэрававяшчальны @чревосечение мед. чэравасячэнне, -ння ср. @чревоугодие абжорства, -ва ср. @чревоугодник абжора, -ры муж. @чревоугодница абжора, -ры жен. @чревоугодничать несовер. быць абжорай @чреда уст. см. череда I 1,2 @чрез уст. см. через @чрезвычайно нареч. надзвычайна, надзвычай @чрезвычайность надзвычайнасць, -ці жен. @чрезвычайный надзвычайны @чрезмерно нареч. празмерна; (слишком) занадта @чрезмерность празмернасць, -ці жен. @чрезмерный празмерны; праз меру вялікі @чресла ед. нет книжн. уст. (поясница) паясніца, -цы жен.; (бёдра) сцёгны, -наў
препоясать чресла падперазацца @чтение в разн. знач. чытанне, -ння ср.
чтение вслух чытанне ўголас
художественное чтение мастацкае чытанне
выразительное чтение выразнае чытанне
во время чтения лекций у час чытання лекцый
книга для чтения а) кніга для чытання; б) (учебник) чытанка
Купаловские чтения Купалаўскія чытанні @чтец
1. чытальнік, -ка муж.; (читатель) чытач, -ча муж.
2. (декламатор) дэкламатар, -ра муж., чытальнік, -ка муж. @чтиво ср. разг. пренебр. чытаніна, -ны жен., чытво, -ва ср. @чтимый шанаваны, паважаны @чтить несовер. книжн. шанаваць, паважаць @чтица
1. чытальніца, -цы жен.; (читательница) чытачка, -кі жен.
2. (женщина-декламатор) дэкламатарка, -кі жен., чытальніца, -цы жен. @что
I мест.
1. што (род. чаго, дат. чаму, вин. што, твор., пред. чым)
2. (в знач.: «как», «какой») як, які, што
что, твоя голова лучше? што (як), твая галава лепш?
ну что, как у вас на даче? ну што, як у вас на дачы?
3. (в знач.: «почему», «зачем») чаго, што
что ты так кричишь? чаго (што) ты так крычыш?
4. (в знач.: «сколько») колькі, што
что стоит эта книжка? колькі каштуе гэта кніжка?
что возьмёшь за работу? колькі (што) возьмеш за работу?
что было духу, пустился бежать колькі было духу, пусціўся бегчы
5. (в относительном употреблении) што, які
дерево, что тут росло дрэва, што (якое) тут расло
6. (при сопоставлении нескольких предложений) (одно-другое-третье) разг. адно-другое-трэцяе, што-што-што
что вспомнил, что забыл, что перепутал што ўспомніў, што забыў, што пераблытаў (адно ўспомніў, другое забыў, трэцяе пераблытаў)
7. (в риторических вопросах и восклицательных предложениях - как) як; (изредка) што; (какой) які
до чего он испугался! як ён спалохаўся (спужаўся)!
до чего холодный (холодно)! які халодны! (як холадна!)
(уж) на что разг. ужо ж які (да чаго) (перед сущ. или прил.), ужо ж як (да чаго) (перед нареч. или глаг.)
что кому (за дело) до кого-чего? якая каму справа да каго-чаго?
что за вечер! які (што за) вечар!
что за нужда? што за клопат?, якая патрэба?
что пользы? якая (што) за карысць?
что толку? што толку?, якая рацыя?, які сэнс?
8. (в знач.: что я говорю?, даже не) ды што там
достаточно одного слова, намёка... что намёка! - взгляда досыць (дастаткова) аднаго слова, намёку... ды што там намёку! - позірку
мало ли что! мала што!
за чем дело стало? у чым затрымка?
не за чем няма чаго
не на что няма на што
ни за что, ни про что ні за што, ні пра што, без дай прычыны
ни к чему няма чаго, няма патрэбы, без патрэбы, не трэба
прийти (вернуться) ни с чем прыйсці (вярнуцца) ні з чым
хоть бы что хоць бы што
чуть что чуць што
остаться ни при чём застацца ні пры чым
ни во что не ставить лічыць за нішто, не лічыцца
ни за что считать лічыць за нішто
чем попало чым папала
в случае чего калі што якое
не о чем говорить няма аб чым (пра што) гаварыць
что и говорить што і казаць
хоть ты что хоць ты што
что к чему што да чаго
II союз
1. што
знаю, что скажешь ведаю, што скажаш
досадно, что ты опоздал прыкра, што ты спазніўся
что ни день, крепнет борьба за мир во всём мире што ні дзень, мацнее барацьба за мір ва ўсім свеце
что в городе, что в деревне што ў горадзе, што ў вёсцы
2. (в знач. сравнительного союза) як
кручину, что тучу, не уносит ветром тугу, як хмару, не зносіць ветрам @чтоб, чтобы союз
1. каб
тороплюсь, чтобы успеть на поезд спяшаюся, каб паспець на поезд
2. в знач. частица каб; бадай, бадай бы
чтоб этого больше не было каб гэтага больш не было
чтоб ты лопнул! бран. каб (бадай) ты лопнуў! @что-либо, что-нибудь мест. што-небудзь @что-то
I мест. нешта (род. нечага, дат. нечаму, вин. нешта, твор., пред. нечым); штосьці (род., вин. чагосьці, дат. чамусьці, твор., пред. чымсьці)
II нареч. разг.
1. (в некоторой степени, несколько, вроде) нешта
что-то около сотни нешта каля сотні
что-то вроде фланели нешта накшталт фланелі
2. (почему-то, неясно почему) нешта, чамусьці
он что-то плохо выглядит ён нешта (чамусьці) дрэнна выглядае @чу межд. чуеш, ціха, тс
чу, кто-то едет! чуеш (ціха, тс), нехта едзе! @чуб муж. чуб, род. чуба муж.; чупрына, -ны жен. @чубарый (о масти) рабы; стракаты; пярэсты @чубатый разг. чубаты @чубук
I (для курения) цыбук, -ка муж.
II (черенок винограда) цыбук, -ка муж. @чубушник бот. язмін, -ну муж. @чуваш чуваш, -ша муж. @Чувашия Чувашыя, -шыі жен. @чувашка чувашка, -кі жен. @Чувашская Республика Чувашская Рэспубліка @чувашский чувашскі @чувственно
1. пачуццёва; адчувальна
2. пачуццёва; пажадліва; см. чувственный @чувственность
1. пачуццёвасць, -ці жен.; адчувальнасць, -ці жен.
2. пачуццёвасць, -ці жен.; пажадлівасць, -ці жен.; см. чувственный @чувственный
1. (видимый, осязаемый) пачуццёвы; (ощутимый) адчувальны
чувственное восприятие пачуццёвае ўспрыманне
2. (плотский) пачуццёвы; (выражающий плотское влечение) пажадлівы
чувственное влечение пачуццёвая (пажадлівая) цяга
чувственный взгляд пажадлівы погляд (позірк) @чувствительно нареч.
1. чулліва; чула; уразліва
2. адчувальна; прыметна, разг. прыкметна; значна
3. сентыментальна; пяшчотна; чулліва; см. чувствительный 1-3
чувствительно благодарен разг. шчыра дзякую @чувствительность
1. чуллівасць, -ці жен.; чуласць, -ці жен.; уразлівасць, -ці жен.
2. адчувальнасць, -ці жен.; прыметнасць, -ці жен., разг. прыкметнасць, -ці жен.; значнасць, -ці жен.
3. сентыментальнасць, -ці жен.; пяшчотнасць, -ці жен.; чуллівасць, -ці жен.
4. адчувальнасць, -ці жен.; см. чувствительный @чувствительный
1. (восприимчивый) чуллівы; (чуткий) чулы; (впечатлительный) уразлівы
добрый и чувствительный человек добры і чуллівы (чулы) чалавек
чувствительные нервы чуллівыя нервы
чувствительные весы чуллівая вага
2. (ощутимый) адчувальны; (заметный) прыметны, разг. прыкметны; (значительный) значны
чувствительный удар адчувальны удар
чувствительная разница прыметная (адчувальная, значная) розніца
чувствительная утрата значная страта
3. (сентиментальный) сентыментальны; (нежный) пяшчотны; (трогательный) чуллівы
чувствительный романс сентыментальны раманс
чувствительный взгляд пяшчотны погляд
4. спец. адчувальны
чувствительный элемент адчувальны элемент
чувствительные нервные волокна адчувальныя нервовыя валокны @чувство ср.
1. (способность воспринимать внешние впечатления) пачуцце, -цця ср.
органы чувств органы пачуццяў
чувство зрения пачуцце зроку
чувство слуха пачуцце слыху
чувство вкуса пачуцце смаку
чувство обоняния пачуцце нюху
чувство осязания пачуцце дотыку
2. (сознание) прытомнасць, -ці жен.
лишиться чувств страціць прытомнасць, знепрытомнець, самлець
прийти в чувство прыйсці да прытомнасці, апрытомнець
быть без чувств быць непрытомным
упасть без чувств упасці непрытомным
привести в чувство прывесці да прытомнасці
3. в др. знач. пачуццё, -цця ср.; (ощущение) адчуванне, -ння ср.
чувство гордости за свою родину пачуццё гордасці за сваю радзіму
классовое чувство класавае пачуццё
чувство меры пачуццё меры
с чувством з пачуццём
чувство нового пачуццё (адчуванне) новага
чувство холода адчуванне холаду
большое чувство вялікае пачуццё
чувство локтя пачуццё (адчуванне) локця
шестое чувство шостае пачуццё
в растрёпанных чувствах расхваляваны (растрывожаны) @чувствование книжн. уст.
1. (состояние) адчуванне, -ння ср.; пачуванне, -ння ср.
2. (чувство) пачуццё, -цця ср. @чувствовать несовер. адчуваць; пачуваць; (со словом себя - ещё) пачувацца
чувствовать холод адчуваць холад
чувствовать радость адчуваць радасць
чувствовать музыку адчуваць музыку
чувствовать боль в ноге адчуваць боль у назе
чувствовать себя лучше адчуваць (пачуваць) сябе (пачувацца) лепш
как вы себя чувствуете? (вопрос о состоянии здоровья) як вы сябе пачуваеце (адчуваеце)?, як вы пачуваецеся?, як вы маецеся? @чувствоваться
1. (ощущаться, восприниматься чувствами, становиться заметным) адчувацца
в ней чувствуется большая любовь к людям у ёй адчуваецца вялікая любоў да людзей
чувствуется боль в колене адчуваецца боль у калене
во всём чувствовалось приближение весны ва ўсім адчувалася набліжэнне вясны
2. безл. адчувацца
чувствуется, что ученик не понял объяснения учителя адчуваецца, што вучань не зразумеў тлумачэння настаўніка
3. страд. адчувацца @чувяк чувяк, -ка муж. @чувячник чувячнік, -ка муж. @чувячный чувячны @чугун
I мн. нет чыгун, -ну муж.
литейный чугун ліцейны чыгун
ковкий чугун коўкі чыгун
зеркальный чугун люстраны чыгун
II (горшок) чыгун, -на муж. @чугунка
1. (печка) прост. чыгунка, -кі жен., чыгунная печка
2. (железная дорога) прост. уст. чыгунка, -кі жен. @чугунный чыгунны @чугунок чыгунок, -нка муж. @чугунолитейный чыгуналіцейны @чугунолитейщик чыгуналіцейшчык, -ка муж. @чугуноплавильный чыгунаплавільны @чудак дзівак, -ка муж. @чудаковатость дзівакаватасць, -ці жен., дзівачлівасць, -ці жен., дзівачнасць, -ці жен. @чудаковатый разг. дзівакаваты, дзівачлівы, дзівачны @чудаческий дзівацкі @чудачество дзівацтва, -ва ср. @чудачина разг. см. чудак @чудачить несовер. разг. дзівачыць @чудачка дзівачка, -кі жен. @чудеса цуды, -даў мн.; дзівосы, -вос и -восаў мн.; см. чудо @чудесить несовер. разг. дзівачыць @чудесно нареч.
1. цудоўна; дзівосна; чарадзейна
2. цудоўна; см. чудесный @чудесность
1. цудоўнасць, -ці жен.; дзівоснасць, -ці жен.; чарадзейнасць, -ці жен.
2. цудоўнасць, -ці жен.; см. чудесный @чудесный
1. (являющийся чудом) цудоўны; (удивительный, необычайный) дзівосны; (волшебный) чарадзейны
вера в чудесное вера ў цудоўнае
чудесное спасение цудоўнае (дзівоснае) выратаванне
2. (чудный, прекрасный) цудоўны
чудесный день цудоўны дзень
у него чудесный вид у яго цудоўны выгляд @чудик прост. см. чудак @чудила муж., жен. прост. дзівак, -ка муж.; дзівачка, -кі жен. @чудить несовер. разг. дзівачыць @чудиться несовер. здавацца
мне чудится безл. мне здаецца
ему чудится стук яму здаецца стук @чудище уст. см. чудовище @чудно
Iудно) нареч. цудоўна
II (чудно) нареч. разг. дзіўна @чудной дзіўны; (чудаческий) дзівацкі @чудный цудоўны @чудо ср. (мн. чудеса)
1. цуд, род. цуду муж.; (диво) дзіва, -ва ср.
совершить чудо зрабіць цуд
чудом спастись от смерти цудам выратавацца ад смерці
каким-то чудом нейкім дзівам (цудам)
чудеса героизма цуды гераізму
чудо искусства, техники цуд мастацтва, тэхнікі
2. в знач. сказ. дзіва, дзіўна
это просто чудо! гэта проста дзіва!
чудо, что дзіва (дзіўна), што
чудо-богатырь цуда-волат
чудеса в решете цуды ў рэшаце @чудовище ср. прям., перен. пачвара, -ры муж., жен.; (страшилище) страшыдла, -ла ср., страхоцце, -цця ср. @чудовищно нареч. разг. жахліва; жудасна; страшэнна @чудовищность
1. пачварнасць, -ці жен.; страшэннасць, -ці жен.
2. жахлівасць, -ці жен.; жудаснасць, -ці жен.; страшэннасць, -ці жен.; см. чудовищный @чудовищный
1. пачварны; страшэнны
2. перен. разг. (ужасный) жахлівы; (жуткий) жудасны; (большой, страшный) страшэнны @чудодей (кудесник) уст. вядзьмар, род. ведзьмара муж.; вядзьмак, род. ведзьмака муж., чараўнік, -ка муж. @чудодейственно нареч. цудадзейна @чудодейственность цудадзейнасць, -ці жен. @чудодейственный цудадзейны @чудом нареч. цудам @чудотворец рел., перен. цудатворац, -рца муж. @чудотворно нареч. цудатворна @чудотворный рел., перен. цудатворны @чудотворство рел., перен. цудатворства, -ва ср. @чудо-юдо нар.-поэт. цуда-юда, род. цуда-юда ср. @Чудское озеро Чудское возера @чудской ист. чудскі @чудь ист. чудзь, род. чудзі жен. @чужак разг.
1. (пришлый) чужынец, -нца муж.
2. (чуждый) чужаніца, -цы муж.
изгнать из партии чужаков выгнаць з партыі чужаніц @чужанин фольк., прост. чужанін, -на муж. @чужачка разг.
1. чужынка, -кі жен.
2. чужаніца, -цы жен.; см. чужак @чужбина чужына, -ны жен. @чуждаться несовер.
1. чужацца, цурацца; (избегать) унікаць; (уклоняться) ухіляцца (ад каго-чаго)
2. перен. унікаць, быць вольным (ад чаго)
чуждаться зависти унікаць зайздрасці
чуждаться гордости унікаць гордасці, быць вольным ад гордасці @чуждость
1. непрыхільнасць, -ці жен. (да чаго); вольнасць, -ці жен. (ад чаго); далёкасць, -ці жен. (ад чаго)
2. чужасць, -ці жен.; см. чуждый @чуждый
1. (непричастный) непрыхільны (да чаго); (свободный) вольны (ад чаго); (далёкий) далёкі (ад чаго)
чуждый интриг непрыхільны да інтрыг (далёкі ад інтрыг)
чуждый зависти вольны ад зайздрасці
он чужд этому делу ён далёкі ад гэтай справы (непрыхільны да гэтай справы)
2. (чужой) уст. чужы
классово чуждые элементы класава чужыя элементы @чужевластие чужаўладдзе, -ддзя ср. @чужедальний нар.-поэт. чужадалёкі, далёкі @чужеземец уст. чужаземец, -мца муж. @чужеземка чужаземка, -кі жен. @чужеземный чужаземны @чужеродный чужародны @чужестранец уст. чужаземец, -мца муж. @чужестранка чужаземка, -кі жен. @чужестранный чужаземны @чужеядный бот. чужаедны @чужие мн. сущ. чужыя, род. чужых
хоть бы при чужих постеснялся хаця б пры чужых пасаромеўся @чужое сущ. чужое, род. чужога ср. @чужой
1. прил. чужы
чужие вещи чужыя рэчы
под чужим именем пад чужым імем
в чужие руки у чужыя рукі
они чужие друг другу яны чужыя адзін другому
2. сущ. чужы, -жога муж.
чужими руками жар загребать погов. чужымі рукамі жар заграбаць
на чужой счёт на чужы кошт
с чужих слов з чужых слоў
в чужих руках пирог велик (большой) у чужых руках пірог вялікі
под чужую дудку плясать погов. пад чужую дудку скакаць
чужую беду руками разведу посл. чужую бяду рукамі развяду
на чужой каравай рот не разевай посл. на чужы каравай рот не разяўляй
с чужого коня среди грязи долой посл. з чужога каня і ў гразі злазь @чуйка жен. прям., перен. уст. світка, -кі жен.; бравэрка, -кі жен.; армяк, -ка муж. @Чукотка Чукотка, -кі жен. @чукотский чукоцкі @Чукотский автономный округ Чукоцкая аўтаномная акруга @Чукотский полуостров Чукоцкі паўвостраў @Чукотское море Чукоцкае мора @чукча чукча, -чы муж., жен. @чукчанка чукчанка, -кі жен. @чулан муж. камора, -ры жен., спіжарня, -ні жен. @чуланный каморавы @чулки панчохі, род. панчох мн. @чулок муж. ед. панчоха, -хі жен. @чулочник панчошнік, -ка муж. @чулочница панчошніца, -цы жен. @чулочно-носочный панчошна-шкарпэтачны @чулочный панчошны @чум чум, род. чума муж. @чума чума, -мы жен. @чумазый разг.
1. прил. мурзаты
2. сущ. уст. пренебр. шэрая світка @чумак ист. чумак, -ка муж. @чумаковать несовер. ист. чумакаваць @чумацкий ист. чумацкі @чумачество ист. чумацтва, -ва ср. @чуметь несовер.
1. хварэць на чуму
2. перен. прост. дурэць @чумиза бот. чуміза, -зы жен. @чумизный чумізны @чумичка жен.
1. (уполовник) обл. апалонік, -ка муж.
2. перен. (замарашка) мурза, -зы муж., жен., мурзіха, -хі жен. @чумной
1. прил. чумны; см. чума
2. сущ. чумны, -нага муж. @чумный чумны; см. чум @чуни
1. чуні, -няў мн.
чуня жен. ед. чунь, род. чуня муж.
2. (лапти) обл. пасталы, -лоў ед. нет @Чунцин г. Чунцын, -на муж. @чунцинский чунцынскі @чуприна прост. чупрына, -ны жен. @чур межд. разг. цур @чураться несовер. разг. цурацца @чурбан муж.
1. цурбан, -на муж.; (чурка) пацурбалак, -лка муж.
2. перен. бран. даўбешка, -кі жен., доўбня, -ні жен., даўбня, -ні жен. @чурек чурэк, -ка муж. @чурка жен. цурка, -кі жен.; (чурбан) пацурбалак, -лка муж., аскабалак, -лка муж. @чуткий
1. чуткі, чуйны
2. (отзывчивый) чулы, спагадлівы @чутко нареч.
1. чутка, чуйна
2. чула, спагадліва; см. чуткий @чуткость
1. чуткасць, -ці жен., чуйнасць, -ці жен.
2. чуласць, -ці жен., спагадлівасць, -ці жен.; см. чуткий @чуток нареч. прост. трошкі, крышку @чуточку нареч. разг. трошачкі, крышачку; чутачку @чутче сравнит. ст.
1. нареч. больш чутка, больш чуйна; больш чула, больш спагадліва; см. чутко
2. прил. больш чуткі; больш чуйны; больш чулы, больш спагадлівы; см. чуткий @чуть
1. нареч. (едва, еле) ледзь, ледзьве; чуць
чуть вспомнил ледзь (ледзьве, чуць) успомніў
чуть живой ледзь жывы
чуть заметная улыбка ледзь прыметная усмешка
2. нареч. (немножко) трошкі, крышку; чуць
чуть поумнел трошкі (крышку) паразумнеў
пища была чуть посолена ежа была трошкі (крышку, чуць) пасолена
3. союз як толькі, ледзь толькі, чуць
чуть кто скрипнет, я услышу як толькі хто скрыпне, я пачую
чуть опоздаешь, он уже ругается чуць спознішся, ён ужо сварыцца
чуть свет чуць свет, досвіткам, на досвітку, на золку
чуть-чуть чуць-чуць, ледзь-ледзь
чуть что чуць што
чуть (было) не... траха не...
чуть ли не... траха не..., амаль не..., здаецца ці не... @чутьё ср.
1. (у животных) нюх, род. нюху муж.
2. перен. чуццё, -цця ср.; (нюх) нюх, род. нюху муж. @чуфа бот. чуфа, -фы жен. @чуфыканье охот. чуфыканне, -ння ср. @чуфыкать несовер. охот. чуфыкаць @чучело
1. чучала, -ла ср.
2. (пугало) пудзіла, -ла ср.
3. перен. бран. пудзіла, -ла ср.
чучело гороховое пудзіла гарохавае @чучельник чучальнік, -ка муж. @чучельный чучальны @чушка
I (свинья) жен. прост. свінка, -кі жен., дзёдзя, -дзі жен.; (поросёнок) парася и парасё, род. парасяці ср.
II жен.
1. спец. чушка, -кі жен.
2. спорт. гарадкі, -коў ед. нет @чушковый спец. чушкавы; см. чушка II 1 @чушь жен. разг. лухта, -ты жен.; глупства, -ва ср. @чуять несовер.
1. в разн. знач. чуць
собака чует дичь сабака чуе дзічыну
не чуять боли не чуць болю
2. перен. (предчувствовать) разг. чуць, прадчуваць, адчуваць
чует сердце, что дело добром не кончится чуе (прадчувае, адчувае) сэрца, што справа дабром не скончыцца
ног под собою не чуять ног пад сабой не чуць
чует кошка, чьё мясо съела посл. чуе кошка, чыё мяса з'ела @чуяться
1. (чувствоваться, ощущаться) разг. чуцца, адчувацца
здесь чуется простор тут адчуваецца прастор
чуется запах бензина чуецца (адчуваецца) пах бензіну
в воздухе чуялась весна у паветры адчувалася вясна
2. безл. чуцца, адчувацца
чуется мне, что они недобрые люди чуецца (адчуваецца) мне, што яны нядобрыя людзі
чуется мне - не увидим мы друг друга чуецца (адчуваецца) мне - не ўбачым мы адзін аднаго
3. страд. чуцца; прадчувацца, адчувацца; см. чуять @чхать несовер. прост. см. чихать @чхнуть совер. однокр. прост. см. чихнуть @чш межд. разг. чш @чш-ш межд. разг. чш-ш @чьё, чья мест. см. чей @ша межд. прост. ціха @шабаш
Iабаш) рел., миф. шабас, -су муж.
II (шабаш) в знач. сказ. прост. шабаш, баста, канец @шабашить несовер. прост. шабашыць @шабашник разг. шабашнік, -ка муж. @шабашничать несовер. разг. шабашнічаць @шабашничество разг. неодобр. шабашніцтва, -ва ср. @шабер тех. шабер, -ра муж. @шабли (сорт вина) шаблі нескл., ср. @шаблон тех., перен. шаблон, -ну муж. @шаблонизированный шабланізаваны @шаблонизировать совер., несовер. шабланізаваць @шаблонизироваться
1. совер., несовер. шабланізавацца
2. страд. шабланізавацца @шаблонно нареч. шаблонна @шаблонность шаблоннасць, -ці жен. @шаблонный тех., перен. шаблонны @шабот тех. шабот, -та муж. @шабрение тех. шабранне, -ння ср. @шабренный шабраны @шабрить несовер. тех. шабрыць @шаброванный шабраваны @шабровать несовер. стр. шабраваць @шабровка стр. шаброўка, -кі жен. @шабровочный шабравальны
шабровочный станок шабравальны станок @шабровщик шаброўшчык, -ка муж. @шабровщица шаброўшчыца, -цы жен. @шавка разг. кудла, -лы жен. @шаг муж.
1. (движение ногой при ходьбе) крок, род. кроку муж.; шаг, род. шагу муж.
сделать шаг вперёд ступіць (зрабіць) крок (шаг) наперад
крупные, мелкие шаги буйныя, дробныя крокі (шагі)
вольный шаг вольны крок (шаг)
размеренные (мерные) шаги мерныя крокі (шагі)
отмерить шагами адмераць крокамі (шагамі)
отбивать шаг адбіваць крок (шаг)
2. (движение пешком) крок, род. кроку муж.; (поступать) хада, -ды жен.; ступа, -пы жен.
беглый шаг воен. беглы крок
прибавить шагу прыбавіць кроку
замедлить, ускорить шаг прыцішыць, паскорыць крок (хаду)
скорым (быстрым) шагом шпаркім крокам (шпаркай хадой)
тихим шагом ціхім крокам (ціхай хадой, ступой)
плавный, твёрдый, размеренный шаг плаўны, цвёрды, мерны крок (плаўная, цвёрдая, мерная хада, ступа)
3. перен. (действие, поступок) крок, род. кроку муж.; (мера, мероприятие) захад, -ду муж.
ложный шаг няправільны крок
большой шаг вперёд вялікі крок наперад
предпринять шаги зрабіць захады
дальнейшие шаги далейшыя захады
4. тех. шаг, род. шагу муж.
шаг зубчатого колеса шаг зубчастага кола
шаг вперёд, два шага назад крок наперад, два крокі назад
в двух (в нескольких) шагах отсюда за два крокі (за некалькі крокаў) адгэтуль
двигаться (идти) гигантскими шагами ісці гіганцкімі крокамі
дипломатический шаг дыпламатычны крок
ловкий шаг спрытны крок
на каждом шагу (что ни шаг) на кожным кроку
не отступать ни на шаг не адступаць ні на крок
не отходить ни на шаг от кого-либо не адыходзіць (не адыходзіцца) ні на крок ад каго-небудзь
ни шагу дальше ні кроку далей
ни шагу назад ні кроку назад
первые шаги першыя крокі
сделать первый шаг зрабіць першы крок
сделать решительный шаг зрабіць рашучы крок
шаг за шагом крок за крокам
шагу ступить нельзя (не может) кроку зрабіць нельга (не можа)
шагу не сделать кроку не зрабіць @шагание ср.
1. крочанне, -ння ср.; шаганне, -ння ср.; ступанне, -ння ср.; (ходьба) хада, -ды жен.
2. пераступанне, -ння ср., ступанне, -ння ср.; см. шагать @шагать несовер.
1. крочыць; шагаць; (ступать) ступаць; (идти) ісці; (ходить) хадзіць
2. (через кого-что) пераступаць, ступаць
шагать через канаву пераступаць (ступаць) цераз канаву
шагать (нога) в ногу ісці (ступаць, крочыць) (нага) у нагу @шагающий
1. прич. які (што) крочыць; які (што) шагае; які (што) ступае; які (што) ідзе; які (што) ходзіць; які (што) пераступае; см. шагать
2. прил. шагаючы
шагающий экскаватор тех. шагаючы экскаватар @шагистика пренебр. шагісціка, -кі жен., маршыроўка, -кі жен. @шагнуть совер. однокр. ступіць, зрабіць крок; шагнуць
далеко шагнуть далёка пайсці
шагнуть не дают (нельзя) ступіць не даюць (нельга, няможна) @шаговой, шаговый шагавы
шаговое напряжение эл. шагавае напружанне
шаговой электродвигатель шагавы электрарухавік @шагом нареч. ступою, крокам
ехать шагом ехаць ступою
шагом марш! воен. шагам марш! @шагомер
1. спец. крокамер, -ра муж.
2. тех. шагамер, -ра муж. @шагреневый шчыгрынавы @шагренированный шчыгрынаваны @шагренировать несовер. тех. шчыгрынаваць @шагрень жен. шчыгрын, -ну муж. @шажком нареч. разг. дробнай хадой @шажок муж. дробная хада
идти лёгкими шажками ісці дробнай (лёгкай) хадой @шайба тех., спорт. шайба, -бы жен. @шайбист спорт. шайбіст, -та муж. @шайка
I (банда) шайка, -кі жен., банда, -ды жен.; (компания) хеўра, -ры жен.
шайка воров, разбойников шайка (банда) зладзеяў, разбойнікаў
шайка спекулянтов хеўра спекулянтаў
II (для воды) ражка, -кі жен. @шайтан миф. шайтан, -на муж. @шакал зоол. шакал, -ла муж. @шакалий шакаліны @шаланда мор. шаланда, -ды жен. @шалаш будан, -на муж., шалаш, -ша муж.
с милым рай и в шалаше з мілым рай і ў будане (шалашы); хоць без хлеба пасяджу, але ж на любага пагляджу; хоць у будане (у шалашы) жыць, абы з каханым быць @шалашный будановы, шалашны @шалёванный плот. шаляваны @шалевать несовер. плот. шаляваць @шалеваться страд. шалявацца @шалёвка жен. плот. шалёўка, -кі жен.; (действие - ещё) шаляванне, -ння ср. @шалевый шалевы @шалеть несовер. разг. шалець @шалить несовер.
1. (резвиться) дурэць; (баловаться) балавацца; (забавляться) забаўляцца
2. (вести себя или обращаться с кем-чем-либо легкомысленно) жартаваць; (дурачиться) дурыцца
3. (бесчинствовать) разг. уст. сваволіць, гарэзаваць; (грабить) грабіць
4. (неправильно действовать, функционировать) разг. (быць) не ў парадку
нервы шалят нервы не ў парадку
шалишь! жартуеш!, дудкі!
шалишь, не обманешь! жартуеш (дудкі), не ашукаеш! @шаловливо нареч.
1. дурасліва, свавольна, гарэзліва
2. жартаўліва, гулліва; см. шаловливый @шаловливость жен.
1. дураслівасць, -ці жен., свавольства, -ва ср., гарэзлівасць, -ці жен.
2. жартаўлівасць, -ці жен., гуллівасць, -ці жен.; см. шаловливый @шаловливый
1. (любящий шалить) дураслівы, свавольны, гарэзлівы
2. (игривый) жартаўлівы, гуллівы @шалопай разг. шалапут, -та муж. @шалопайничать несовер. разг. шалапутнічаць @шалопайничество, шалопайство шалапуцтва, -ва ср. @шалость жен.
1. (весёлая проказа, проделка) свавольства, -ва ср.
2. шалый) шалёнасць, -ці жен. @шалун, шалунишка разг. дураслівец, -ліўца муж., свавольнік, -ка муж., гарэза, -зы муж. @шалунья дурасліўка, -кі жен., свавольніца, -цы жен., гарэза, -зы жен., гарэзніца, -цы жен. @шалфей бот. шалфей, -фею муж. @шалфейный шалфейны @шалый (шальной) прост. шалёны @шаль жен. хустка, -кі жен., шаль, род. шаля муж.
воротник шалью шалевы каўнер @шальной разг. шалёны, ашалелы, утрапёны
шальная пуля шалёная куля
шальные деньги шалёныя (дурныя) грошы @шаляй-валяй нареч. прост. так-сяк, абы-як @шаман шаман, -на муж. @шаманский шаманскі @шаманство шаманства, -ва, ср. @шамканье шамканне, -ння ср. @шамкать несовер. разг. шамкаць @шамозит мин. шамазіт, -ту муж. @шамот стр. шамот, -ту муж. @шамотный, шамотовый шамотавы @шампанизация спец. шампанізацыя, -цыі жен. @шампанизированный шампанізаваны @шампанизировать совер., несовер. спец. шампанізаваць @шампанский шампанскі @шампанское сущ. шампанскае, -кага ср. @Шампань ист. Шампань, -ні жен. @шампиньон муж. бот. шампіньён, -на муж., пячурка, -кі жен. @шампиньонный шампіньённы, пячуркавы @шампунь шампунь, -ню муж. @шампур шампур, -ра муж. @шандал уст. шандал, -ла муж. @шандра бот. шандра, -ры жен.; шанта, -ты жен. @шанец воен. шанец, род. шанца муж. @шанкерный мед. шанкерны @шанкр мед. шанкер, -ру муж. @шанс шанс, род. шансу муж.; шанц, род. шанцу муж.
иметь шансы мець шансы (шанцы) @шансонетка шансанетка, -кі жен. @шансонетный шансанетны @шансонье шансанье нескл., муж. @шантаж шантаж, -жу муж. @шантажировать несовер. шантажыраваць @шантажист шантажыст, -та муж. @шантажистка шантажыстка, -кі жен. @шантажистский шантажысцкі @шантажный шантажны @шантан шантан, -на муж. @шантанный шантанны @шантрапа бран. шантрапа, -пы муж., жен. @Шанхай г. Шанхай, -хая муж. @шанхайский шанхайскі @шанцевый воен. шанцавы @Шаньдун Шаньдун, -на муж. @шаньдунский шаньдунскі @шапирограф шапірограф, -фа муж. @шапирографный шапірографны @шапирографский шапірографскі @шапито спец. шапіто нескл., ср. @шапка в разн. знач. шапка, -кі жен.
меховая шапка кучомка, цёплая шапка
снять шапку зняць шапку
напечатать статьи под общей шапкой надрукаваць артыкулы пад агульнай шапкай
дать по шапке даць па шапцы
заломить шапку надзець шапку набакір, заламаць шапку
получить по шапке атрымаць па шапцы
на воре шапка горит погов. на злодзеі шапка гарыць, хто парася ўкраў, таму ў вушах пішчыць
по Сеньке и шапка па Сеньку і шапка, якія самі, такія і сані
шапку ломать шапкаваць, шапку здымаць
шапка-невидимка фольк. шапка-невідзімка
шапками закидаем шапкамі закідаем @шапкозакидательский разг. шапказакідальніцкі @шапкозакидательство шапказакідальніцтва, -ва ср. @шаповал уст. шапавал, -ла муж. @шапокляк шапакляк, -ка муж. @шапочка уменьш.-ласк. шапачка, -кі жен. @шапочник шапачнік, -ка муж. @шапочный шапачны
прийти к шапочному разбору прыйсці на шапачны, разбор
шапочное знакомство шапачнае знаёмства @шапчонка пренебр. шапчына, -ны жен. @шар муж. шар, род. шара муж.; (скатанный) гала, -лы жен., галка, -кі жен.
воздушный шар паветраны шар
земной шар зямны шар
бильярдный шар більярдны шар
поверхность шара мат. паверхня шара
пробный шар прям., перен. пробны шар
хоть шаром покати погов. хоць шаром пакаці, (пуста) як вымецена @шарабан шарабан, -на муж. @шарада шарада, -ды жен. @шараханье
1. стуканне, -ння ср., траханне, -ння ср., шараханне, -ння ср., жаханне, -ння ср.
2. шараханне, -ння ср., кіданне, -ння ср.
3. стуканне, -ння ср., траханне, -ння ср., шараханне, -ння ср.
4. перен. шараханне; см. шарахать, шарахаться @шарахать несовер.
1. (ударять, стрелять) разг. стукаць, трахаць, шарахаць, жахаць
2. см. шарахаться @шарахаться
1. (бросаться в сторону) разг. шарахацца, кідацца
2. (стукаться обо что-либо) прост. стукацца, трахацца, шарахацца
3. перен. (сторониться, избегать кого-либо) разг. шарахацца @шарахнуть совер., однокр. прост.
1. (ударить, выстрелить) стукнуць, трахнуць, шарахнуць, жахнуць
2. см. шарахнуться @шарахнуться
1. (броситься в сторону) разг. шарахнуцца, кінуцца
2. (стукнуться обо что-либо) прост. стукнуцца
2. (стукнуться обо что-либо) прост. стукнуцца, трахнуцца, шарахнуцца @шарж шарж, род. шаржу муж. @шаржевый шаржавы @шаржирование шаржыраванне, -ння ср. @шаржированный шаржыраваны @шаржировать несовер. шаржыраваць @шаржировка шаржыроўка, -кі жен. @шаржист разг. шаржыст, -та муж. @шариат рел. шарыят, -ту муж. @шарик муж. в разн. знач. шарык, -ка муж.; (скатанный) галачка, -кі жен.
красные кровяные шарики физиол. чырвоныя крывяныя шарыкі
белые кровяные шарики физиол. белыя крывяныя шарыкі
бильярдный шарик більярдны шарык @шариковый шарыкавы
шариковый подшипник шарыкавы падшыпнік
шариковый ход шарыкавы ход
шариковая авторучка шарыкавая аўтаручка @шарикоподшипник тех. шарыкападшыпнік, -ка муж. @шарикоподшипниковый шарыкападшыпнікавы @шарить несовер. шнарыць, шукаць; (щупать) мацаць @шарк в знач. сказ. разг. шорг, шарк @шарканье шорганне, -ння ср., шарканне, -ння ср. @шаркать несовер. шоргаць, шаркаць @шаркнуть совер. однокр. шоргнуць, шаргануць, шаркнуць @Шарковщина гп. Шаркаўшчына, -ны жен. @шарковщинский шаркаўшчынскі @Шарковщинский район Шаркаўшчынскі раён @шаркун презр. шаркун, -на муж. @шарлатан шарлатан, -на муж. @шарлатанить несовер. разг. шарлатаніць @шарлатанка шарлатанка, -кі жен. @шарлатанский шарлатанскі @шарлатанство шарлатанства, -ва ср. @шарлотка кул. шарлотка, -кі жен. @шарм разг. шарм, род. шарму муж. @шарманка прям., перен. катрынка, -кі жен.
играть на шарманке іграць на катрынцы
завёл шарманку завёў катрынку @шарманщик катрыншчык, -ка муж. @шарманщица катрыншчыца, -цы жен. @шарнир тех. шарнір, -ра муж. @шарнирный шарнірны @шарованный с.-х. шарованы; абагнаны @шаровары шаравары, -раў ед. нет @шаровать совер., несовер. с.-х. шараваць; совер. абагнаць; несовер. абганяць @шароваться несовер. страд. шаравацца; абганяцца @шаровидность шарападобнасць, -ці жен. @шаровидный шарападобны @шаровка жен. с.-х. шароўка, -кі жен.; абганянне, -ння ср. @шаровой шаравы
шаровая поверхность шаравая паверхня
шаровой сегмент шаравы сегмент
шаровой клапан тех. шаравы клапан
шаровая молния шаравая маланка @шаромыга муж., жен. прост. шахрай, -рая муж., шахрайка, -кі жен., прайдзісвет, -та муж., ашуканец, -нца муж., ашуканка, -кі жен., жулік, -ка муж. @шаромыжник шахрай, -рая муж., прайдзісвет, -та муж., ашуканец, -нца муж., жулік, -ка муж. @шаромыжничать несовер. прост. ашукваць, жульнічаць @шаромыжничество шахрайства, -ва ср., ашуканства, -ва ср., жульніцтва, -ва ср. @шарообразность шарападобнасць, -ці жен. @шарообразный шарападобны @шарошечный шарошачны @шарошка тех. шарошка, -кі жен. @шартрез (сорт ликёра) шартрэз, -зу муж. @шарф шаль, род. шаля муж., шалік, -ка муж. @шарфяной шалевы, шалікавы @шассе спец. шасэ нескл., ср. @шасси тех. шасі нескл., ср. @шасталка с.-х. шатравалка, -кі жен. @шастальный шатравальны @шастанье
1. с.-х. шатраванне, -ння ср.
2. прост. бадзянне, -ння ср.; шныранне, -ння ср. @шастать несовер.
1. с.-х. шатраваць
2. (бродить, шнырять) прост. бадзяцца; шнырыць @шасть в знач. сказ. прост. шасць, шась; шусць, шусь @шатание
1. (качание) хістанне, -ння ср., калыванне, -ння ср.; см. шатать 1, шататься 1
2. (покачивание при ходьбе) хістанне, -ння ср.
3. (ходьба без цели) разг. бадзянне, -ння ср., блуканне, -ння ср.
4. хістанне, -ння ср., калыванне, -ння ср.
5. перен. (колебание) хістанне, -ння ср.; см. шататься 2-5 @шатать несовер.
1. хістаць, калываць
шатать столб хістаць (калываць) слуп
2. безл. хістаць, вадзіць у бакі
его шатает от усталости яго хістае (водзіць у бакі) ад стомленасці @шататься
1. (качаться) хістацца, калывацца
зуб шатается зуб хістаецца (калываецца)
2. (покачиваться при ходьбе) хістацца
3. (бродить, слоняться) разг. бадзяцца, блукаць
шататься без дела бадзяцца без справы
4. (о непрочно прикреплённом) хістацца, калывацца
5. перен. (колебаться) хістацца
6. страд. хістацца, калывацца; см. шатать 1 @шатен шатэн, -на муж. @шатенка шатэнка, -кі жен. @шатёр шацёр, род. шатра муж. @шатия жен. прост. шація, -ціі жен., зброд, род. зброду муж., зграя, род. зграі жен. @шаткий
1. хісткі
2. (о здоровье) слабы; (об убеждениях - ещё) няцвёрды; (неуверенный) няўпэўнены @шатко нареч.
1. хістка
2. слаба; няцвёрда; няўпэўнена; см. шаткий
ни шатко, ни валко погов. так сабе, сяк-так @шаткость
1. хісткасць, -ці жен.
2. слабасць, -ці жен.; няцвёрдасць, -ці жен.; няўпэўненасць, -ці жен.; см. шаткий @шатнуть совер. однокр.
1. хістануць, скалыўнуць
2. безл. хістануць, павесці ўбок @шатнуться хістануцца, скалыўнуцца @шато-икем (сорт вина) шато-ікем, -му муж. @шатровый шатровы @шатун муж.
1. мех. шатун, -на муж.
2. (бродяга) разг. бадзяга, -гі муж., жен.
3. охот., обл. мядзведзь-бадзяга, род. мядзведзя-бадзягі муж. @шатунный мех. шатуновы @шатунья разг. бадзяга, -гі жен. @шафер шафер, -ра муж. @шаферский шаферскі @шафран
1. бот. шафран, -ну муж.
2. (сорт яблок) шафран, -ну муж. @шафранный, шафрановый шафранавы @шах
I (титул) шах, род. шаха муж.
II шахм. шах, род. шаха муж.
шах и мат шах і мат @шахер-махер прост. шахер-махер, род. шахеру-махеру муж. @шахер-махерский шахер-махерскі @шахермахерство прост. шахермахерства, -ва ср. @шахиншах шахіншах, -ха муж. @шахиншахский шахіншахскі @шахиня шахіня, -ні жен. @шахматист шахматыст, -та муж. @шахматистка шахматыстка, -кі жен. @шахматный в разн. знач. шахматны
в шахматном порядке у шахматным парадку
шахматная доска шахматная дошка
шахматный баланс бухг. шахматны баланс
шахматный ход шахматны ход @шахматы шахматы, -мат ед. нет @шахский шахскі @шахта в разн. знач. шахта, -ты жен.
каменноугольная шахта каменнавугальная шахта
вентиляционная шахта вентыляцыйная шахта @шахтенный шахтавы @шахтёр шахцёр, -ра муж. @шахтёрка разг.
1. в разн. знач. шахцёрка, -кі жен.
2. (жена шахтёра) шахцёрыха, -хі жен. @шахтёрский шахцёрскі
шахтёрская лампа шахцёрская лямпа @шахтный шахтавы
шахтное поле шахтавае поле @шахтовладелец шахтаўладальнік, -ка муж. @шахтовый шахтавы
шахтовое оборудование шахтавае абсталяванне @шахтоподъёмник шахтапад'ёмнік, -ка муж. @шахтопроходчик шахтапраходчык, -ка муж. @шахтостроитель шахтабудаўнік, -ка муж. @шахтоуправление шахтакіраўніцтва, -ва ср. @шашель, шашень зоол. уст., обл. шашаль, -ля муж. @шашечница шашачніца, -цы жен. @шашечный шашачны
шашечная доска шашачная дошка @шашист шашыст, -та муж. @шашистка шашыстка, -кі жен. @шашка
I (сабля) шашка, -кі жен.
II (в игре) шашка, -кі жен.
брать шашку за шашкой браць шашку за шашкай
III (снаряд) шашка, -кі жен.
подрывная шашка падрыўная шашка
дымовая шашка дымавая шашка @шашки шашкі, -шак ед. нет
игра в шашки гульня ў шашкі @шашлык кул. шашлык, -ку муж. @шашлычная сущ. шашлычная, -най жен. @шашлычница шашлычніца, -цы жен. @шашлычный шашлычны @шашни разг. шашні, -няў ед. нет @шваб шваб, род. шваба муж. @швабка швабка, -кі жен. @швабра жен. швабра, -ры жен.; шчотка (венік) для падлогі @швабский швабскі @шваль прост. в разн. знач. дрэнь, род. дрэні жен. @швальня спец. уст. швальня, -ні жен. @шваркать несовер. прост.
1. шпурляць
2. (ударять с силой) хвастаць
3. (обливать) абліваць @шваркнутый
1. шпурнуты
2. хвастануты
3. абліты; см. шваркнуть @шваркнуть совер., однокр. прост.
1. шпурнуць
2. (ударить с силой) хвоснуць
3. (облить) абліць @шваркнуться прост.
1. (упасть) бразнуцца
2. (удариться) стукнуцца @швартов мор. швартоў, -това муж.
отдать швартовы аддаць швартовы @швартование швартаванне, -ння ср. @швартовать несовер. мор. швартаваць @швартоваться возвр., страд. швартавацца @швартовить несовер. см. швартовать @швартовка швартоўка, -кі жен. @швартовный швартоўны @швартовый мор. швартовы @Шварцвальд (горы) Шварцвальд, -да муж. @шварцвальдский шварцвальдскі @швах в знач. сказ. разг. швах; дрэнь
дела швах кепскія справы, справы-дрэнь @швед швед, род. шведа муж. @шведка
I шведка, -кі жен.
II (о лошади) шведка, -кі жен. @шведский шведскі
шведская гимнастика спорт. шведская гімнастыка @швейка разг. уст. швачка, -кі жен. @швейник швейнік, -ка муж. @швейница швейніца, -цы жен. @швейно-галантерейный швейна-галантарэйны @швейный швейны
швейная машина швейная машына
швейная мастерская швейная майстэрня @швейцар швейцар, -ра муж. @швейцарец швейцарац, -рца муж. @Швейцария Швейцарыя, -рыі жен. @швейцарка швейцарка, -кі жен. @швейцарская сущ. швейцарская, -кай жен. @швейцарский
I (относящийся к Швейцарии) швейцарскі
швейцарский сыр швейцарскі сыр
II (относящийся к швейцару) швейцарскі
швейцарская ливрея швейцарская ліўрэя @швеллер тех. швелер, -ра муж. @швеллерный швелерны @швертбот мор. швертбот, -та муж. @швец типогр. сшывальшчык, -ка муж. @Швеция Швецыя, -цыі жен. @швея швачка, -кі жен. @швицкий с.-х. швіцкі
швицкая порода швіцкая парода @шворень см. шкворень @швырковый: швырковые дрова спец. кастровыя дровы, дрэўкі @швырком нареч. разг. пошвыркам, кідком @швырнуть совер. однокр.
1. шпурнуць, кінуць
2. кінуць; см. швырять 1,2 @швырок
1. (бросок) разг. пошвырак, -рка муж.
2. (дрова) дрэўкі, род. дрэвак ед. нет
3. спорт. пошвырак, -рка муж. @швыряние
1. шпурлянне, -ння ср., кіданне, -ння ср.
2. кіданне, -ння ср.
3. раскіданне, -ння ср.; см. швырять @швырять несовер.
1. (бросать) шпурляць, кідаць
2. безл. (из стороны в сторону) кідаць
3. перен. (расточать) разг. раскідаць (што) @швыряться
1. (швырять друг в друга) шпурляцца, кідацца
2. перен. разг. раскідацца
швыряться деньгами раскідацца грашамі @шебаршить несовер. прост.
1. шастаць, шамацець, шоргаць
2. перен. (суетиться) мітусіцца; (ворчать) бурчаць @шевеление
1. варушэнне, -ння ср.; шавяленне, -ння ср.
2. варочанне, -ння ср., разбіванне, -ння ср.; см. шевелить @шевелить несовер.
1. (двигать) варушыць; шавяліць
2. (сено) варочаць, разбіваць
шевелить мозгами варушыць мазгамі @шевелиться
1. варушыцца; шавяліцца
не шевелись! не варушыся (не шавяліся!)
2. перен. шавяліцца
шевелятся сомнения шавеляцца сумненні
3. страд. варушыцца; шавяліцца; варочацца, разбівацца; см. шевелить
ну, шевелись! ну, варушыся! @шевельнуть совер. однокр. варухнуць, зварухнуць; шавяльнуць, пашавяліць
пальцем не шевельнуть пальцам не варухнуць @шевельнуться
1. варухнуцца, зварухнуцца; шавяльнуцца; пашавяліцца
2. перен. шавяльнуцца; см. шевелиться @шевелюра шавялюра, -ры жен. @шевиот текст. шавіёт, -ту муж. @шевиотовый шавіётавы @шеврет сапожн. шаўрэт, -ту муж. @шевретовый шаўрэтавы @шевро шаўро, -ра ср. @шевровый шаўровы @шеврон воен. шаўрон, -на муж. @шевронный шаўронавы @Шевченко г. Шаўчэнка, -кі муж. @шевченковский шаўчэнкаўскі @шед спец. шэд, род. шэда муж. @шедевр шэдэўр, -ра муж. @шедовый шэдавы; см. шед @шеелит мин. шэеліт, -ту муж. @шезлонг шэзлонг, -га муж. @шейк (танец) шэйк, род. шэйка муж. @шейка в разн. знач. шыйка, -кі жен.
шейка вала шыйка вала
шейка рельса шыйка рэйкі
шейка матки анат. шыйка маткі
раковые шейки ракавыя шыйкі @шейный шыйны
шейные позвонки анат. шыйныя пазванкі
шейная вена анат. шыйная вена @шейх шэйх, род. шэйха муж. @шейх-уль-ислам рел. шэйх-уль-іслам, -му муж. @шекльтоны шэкльтоны, -наў мн.
шекльтон ед. шэкльтон, -на муж. @Шексна р. Шаксна, -ны жен. @шекснинский шэкснінскі @шелёванный см. шалёванный @шелевать см. шалевать @шелеваться см. шалеваться @шелёвка см. шалёвка @шелеп уст. бізун, -на муж. @шелест муж. в разн. знач. шастанне, -ння ср., шолах, -ху муж., шамаценне, -ння ср., шапаценне, -ння ср., шалясценне, -ння ср. @шелестение шастанне, -ння ср., шамаценне, -ння ср.; шапаценне, -ння ср., шалясценне, -ння ср. @шелестеть несовер. шастаць, шамацець, шапацець, шалясцець @шёлк в разн. знач. шоўк, род. шоўку муж.
шёлк-сырец шоўк-сырэц
искусственный шёлк штучны шоўк
кручёный шёлк кручаны шоўк
она одета в шелка яна адзета ў шаўкі
в долгу, как в шелку посл. у даўгу, як у шаўку
на брюхе шёлк, а в брюхе щёлк посл. на пузе шоўк, а ў пузе шчоўк @шелковидный уст. см. шелковистый @шелковина
1. (волокно) шаўкавіна, -ны жен.
2. см. шелковинка @шелковинка шаўкавінка, -кі жен. @шелковистость шаўкавістасць, -ці жен. @шелковистый шаўкавісты @шелковица бот. шаўкоўніца, -цы жен. @шелковичные мн. сущ. бот. шаўкоўнічныя, -ных @шелковичный шаўкоўнічны
шелковичный червь шаўкоўнічны чарвяк @шелковод с.-х. шаўкавод, -да муж. @шелководка с.-х. шаўкаводка, -кі жен. @шелководный шаўкаводны @шелководство с.-х. шаўкаводства, -ва ср. @шелководческий шаўкаводчы @шёлковый прям., перен. шаўковы
шёлковое волокно шаўковае валакно
он стал как шёлковый перен. ён зрабіўся (стаў) як шаўковы @шёлкокомбинат шоўкакамбінат, -та муж. @шёлкокрутильный шоўкакруцільны @шёлкокручение текст. шоўкакручэнне, -ння ср. @шёлкомотальный шоўкаматальны @шёлкомотальня текст. шоўкаматальня, -ні жен. @шёлкомотание текст. шоўкаматанне, -ння ср. @шелкообрабатывающий прил. текст. шоўкаапрацоўчы @шёлкоотделочный шоўкаапрацоўчы, шоўкааддзелачны @шелкопряд зоол. шаўкапрад, -да муж. @шёлкопрядение текст. шоўкапрадзенне, -ння ср. @шёлкопрядильный шоўкапрадзільны @шёлкопрядильня текст. шоўкапрадзільня, -ні жен. @шёлкоткацкий текст. шаўкаткацкі @шёлкоткачество шаўкаткацтва, -ва ср. @шеллак хим. шэлак, -ку муж. @шеллаковый шэлакавы @шелом ист. шалом, -ма муж. @шелон спец. шэлон, -ну муж. @шелоновый шэлонавы @шелохнуть совер.
1. (слегка шевельнуть) зварухнуць, шавяльнуць
2. (произвести шум) шаснуць, зашамацець @шелохнуться зварухнуцца, шавяльнуцца; зашавяліцца, пашавяліцца @шелудиветь несовер. прост. шалудзівець @шелудивость шалудзівасць, -ці жен. @шелудивый прост. шалудзівы @шелуха жен. прям., перен. шалупінне, -ння ср. @шелушение лушчэнне, -ння ср.
шелушение кожи мед. лушчэнне скуры @шелушильный лушчыльны @шелушить несовер. лушчыць @шелушиться возвр., страд. лушчыцца @шельма прост. бран. шэльма, -мы муж., жен. @шельмец прост. бран. шэльма, -мы муж. @шельмование перен. шальмаванне, -ння ср. @шельмованный перен. шальмаваны @шельмоватый разг. шальмаваты @шельмовать несовер. перен. разг. шальмаваць
шельмовать честного человека перен. шальмаваць сумленнага чалавека @шельмоваться страд. шальмавацца @шельмовской прост. шальмоўскі @шельмовство шальмоўства, -ва ср. @шельтердек мор. шэльтэрдэк, -ка муж. @шельтердечный шэльтэрдэчны @шельф геогр. шэльф, род. шэльфа муж. @шельфовый шэльфавы @шелюга бот. ракіта, -ты жен. @шелюгование с.-х. ракітаванне, -ння ср. @шелюговать несовер. засаджваць ракітай @шемая зоол. шамая, -маі жен. @шемякин: шемякин суд перен. шамякаў суд @шенкель спец. шэнкель, -ля муж.; мн. шанкялі, -лёў @шепелеватость шапяляватасць, -ці жен. @шепелеватый шапяляваты @шепелявить несовер. шапяляць, шапялявіць @шепеляво нареч. шапялява @шепелявость шапялявасць, -ці жен. @шепелявый шапялявы @шепнуть совер. однокр. шапнуць, шапянуць @шёпот шэпт, род. шэпту муж. @шепотком нареч. разг. шэптам @шёпотом нареч. шэптам @шептала шаптала, -лы жен. @шептание шаптанне, -ння ср. @шептать несовер. в разн. знач. шаптаць @шептаться шаптацца @шептун в разн. знач. шаптун, -на муж. @шептунья шаптуха, -хі жен. @шерардизация мет. шэрардызацыя, -цыі жен. @шербет шарбет, -ту муж. @шеренга жен. шарэнга, -гі жен.
в две шеренги у дзве шарэнгі @шереножный шарэнгавы @Шерешёво гп. Шарашова, -ва ср. @шерешёвский шарашоўскі @шериф в разн. знач. шэрыф, -фа муж. @шерл мин. шэрл, род. шэрлу муж. @шерлит мин. шэрліт, -ту муж. @шероховатость
1. шурпатасць, -ці жен.
2. перен. шурпатасць, -ці жен.; няроўнасць, -ці жен., непамяркоўнасць, -ці жен.; нацягнутасць, -ці жен. @шероховатый
1. шурпаты
2. (о стиле) шурпаты; (о характере) няроўны, непамяркоўны; (об отношениях) нацягнуты @шерстезаготовительный шэрсценарыхтоўчы; (по заготовке овечьей шерсти) воўнанарыхтоўчы @шерстезаготовка шэрсценарыхтоўка, -кі жен.; воўнанарыхтоўка, -кі жен. @шерстемоечный шэрсцямыйны, ваўнамыйны @шерстеобрабатывающий прил. шэрсцеапрацоўчы, воўнаапрацоўчы @шерстинка шарсцінка, -кі жен. @шерстистый шарсцісты @шерстить несовер.
1. (раздражать кожу) кусацца
2. (сурово выговаривать) разг. прабіраць @шёрстка ласк. шэрстка, -кі жен. @шёрстность шэрснасць, -ці жен. @шёрстный шэрсны @шерстобит текст. шапавал, -ла муж. @шерстобитный шапавальны @шерстобитня текст. шапавальня, -ні жен. @шерстобой см. шерстобит @шерстобойный см. шерстобитный @шерстобойня см. шерстобитня @шерстокрыл зоол. шэрстакрыл, -ла муж. @шерстомойка текст. шэрсцямыйка, -кі жен., ваўнамыйка, -кі жен. @шерстомойный см. шерстемоечный @шерстомойня шэрсцямыйня, -ні жен., ваўнамыйня, -ні жен. @шерстоносный шэрсцяносны, ваўнаносны @шерстопрядение шэрсцепрадзенне, -ння ср., воўнапрадзенне, -ння ср. @шерстопрядильный шэрсцепрадзільны, воўнапрадзільны @шерстопрядильня шэрсцепрадзільня, -ні жен., воўнапрадзільня, -ні жен. @шерстоткацкий шэрсцяткацкі, ваўнаткацкі @шерстоткачество шэрсцяткацтва, -ва ср., ваўнаткацтва, -ва ср. @шерстотрепальный шэрсцетрапальны, воўнатрапальны @шерсточесальный шэрсцечасальны, воўначасальны @шерсть
1. (у животных) шэрсць, род. шэрсці жен.; (подшёрсток) поўсць, род. поўсці жен.; (овечья) воўна, -ны жен.
2. в др. знач. шэрсць, род. шэрсці жен.
гладить против шерсти гладзіць супроць шэрсці
по шерсти па шэрсці @шерстянка (ткань) шарсцянка, -кі жен. @шерстяной шарсцяны @шерхебель стол. шархебель, -ля муж., шархубель, -ля муж. @шершаветь несовер. шурпацець @шершавить несовер. разг. шурпаціць @шершавость шурпатасць, -ці жен.; шорсткасць, -ці жен. @шершавый шурпаты; (жёсткий) шорсткі
шершавая кожа шорсткая (шурпатая) скура @шершень зоол. шэршань, -шня муж. @шершневой шэршневы @шест муж. шост, род. шаста муж., жэрдка, -кі жен. @шествие ср. шэсце, -ця ср.; ход, род. ходу муж.
первомайское шествие першамайскае шэсце
торжественное шествие урачысты ход
замыкать шествие ісці ззаду @шествовать несовер. ісці; ступаць @шестерёнка тех. шасцярэнька, -кі жен. @шестерённый шасцяронны @шестерёночный шасцяроначны @шестерёнчатый шасцярончаты @шестерик муж.
1. (мера) шасцярык, -церыка муж.
2. (упряжка) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестериковый шасцерыковы @шестёрка жен.
1. в разн. знач. шасцёрка, -кі жен.
2. (лошадей) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестерной разг. шасцярны @шестерня
I тех. шасцярня, -ні жен.
II жен. (лошадей) шасцярня, -ні жен., шасцярык, -церыка муж. @шестеро (с сущ. муж.) шэсць, род. шасці; (с сущ. муж. и жен., вместе взятыми, с сущ. общего рода, с сущ., употребляющимися только во мн., с сущ., обозначающими детей и детёнышей, с личными мест. мн.) шасцёра, род. шасцярых
шестеро солдат шэсць салдат
нас было шестеро - четверо мужчин и две женщины нас было шасцёра - чатыры мужчыны і дзве жанчыны
шестеро детей шасцёра дзяцей
шестеро суток шасцёра сутак
шестеро поросят шасцёра парасят @шестёрочный разг. шасцёрачны @шестибалльный метеор. шасцібальны @шестиборье спорт. шасцібор'е, -р'я ср. @шестивесельный, шестивёсельный шасцівёславы @шестиглавый
1. шасцігаловы
2. архит. шасцікупальны @шестигодичный, шестигодовой шасцігадовы @шестигранник мат. шасціграннік, -ка муж. @шестигранный шасцігранны @шестидесятилетие шасцідзесяцігоддзе, -ддзя ср. @шестидесятилетний шасцідзесяцігадовы @шестидесятый шасцідзесяты @шестидневка шасцідзёнка, -кі жен. @шестидневный шасцідзённы @шестизначный мат. шасцізначны @шестиклассник шасцікласнік, -ка муж. @шестиклассница шасцікласніца, -цы жен. @шестиклассный шасцікласны @шестикратный шасціразовы, шасцікратны @шестилетие шасцігоддзе, -ддзя ср. @шестилетний шасцігадовы @шестимесячный шасцімесячны @шестиногий шасціногі @шестипалый шасціпальцы @шестиполосный шасціпалосны
шестиполосное дорожное движение шасціпалосны дарожны рух @шестиполье с.-х. шасціполле, -лля ср. @шестипольный шасціпольны @шестисложный грам., поэт. шасціскладовы @шестисотлетие шасцісотгоддзе, -ддзя ср. @шестисотлетний шасцісотгадовы @шестисотый шасцісоты @шестиствольный воен. шасціствольны @шестистопный лит. шасцістопны
шестистопный стих шасцістопны верш @шестисторонний мат. шасцістаронні @шеститысячный шасцітысячны @шестиугольник мат. шасцівугольнік, -ка муж. @шестиугольный шасцівугольны @шестичасовой шасцігадзінны
шестичасовой поезд шасцігадзінны поезд @шестиэтажный шасціпавярховы @шестиярусный шасціярусны @шестнадцатилетний шаснаццацігадовы @шестнадцатый шаснаццаты @шестнадцать шаснаццаць, -ці @шестой шосты @шесток муж.
1. (печи) прыпек, -ка муж.
2. (для птиц) седала, -ла ср.
всяк сверчок знай свой шесток посл. не тыч носа не ў сваё проса; калі худ, не лезь на кут; не садзіся не ў свае сані @шестопёр ист. шастапёр, -ра муж. @шесть шэсць, род. шасці @шестьдесят шэсцьдзесят, род. шасцідзесяці @шестьсот шэсцьсот, род. шасцісот @шестью нареч. (об умножении) шэсць у...; шэсць па...
шестью шесть шэсць у шэсць, шэсць разоў па шэсць @шеф в разн. знач. шэф, род. шэфа муж. @шеф-наставник шэф-настаўнік, род. шэфа-настаўніка муж. @шеф-пилот шэф-пілот, -та муж. @шеф-повар шэф-повар, -ра муж. @шефский в разн. знач. шэфскі @шефство шэфства, -ва ср. @шефствовать несовер. шэфстваваць @Шеффилд г. Шэфілд, -да муж. @шеффилдский шэфілдскі @шея жен.
1. шыя, род. шыі жен.
воды по шею вады па шыю
2. перен. карак, -рка муж.; шыя, род. шыі жен.
бросаться (вешаться) кому-либо на шею кідацца (вешацца) каму-небудзь на шыю
гнать в три шеи гнаць у карак
гнуть шею гнуць карак (шыю)
дать кому-либо по шее даць каму-небудзь па карку (у карак)
на свою шею на сваю шыю (на сваю галаву)
получить по шее атрымаць па карку
сидеть у кого-либо на шее сядзець у каго-небудзь на шыі (на карку)
свихнуть, сломать себе шею на чём-либо звярнуць (скруціць, зламаць) сабе галаву (карак) на чым-небудзь @шибануть совер. однокр. прост.
1. (бросить) шыбануць, кінуць, шпурнуць
2. (стукнуть) стукнуць
3. (о запахе) даць @шибать несовер. прост.
1. (бросать) шыбаць, кідаць, шпурляць
2. (бить) біць
3. (о запахе) даваць @шибер тех. шыбер, -ра муж. @шибкий прост. шпаркі @шибко нареч. прост.
1. (быстро) шпарка
2. (очень сильно) вельмі, надта @шиворот разг. каўнер, -няра муж.
взять кого-либо за шиворот узяць каго-небудзь за каўнер
шиворот-навыворот шыварат-навыварат @шизогония биол. шызаганія, -ніі жен. @шизофреник мед. разг. шызафрэнік, -ка муж. @шизофренический шызафрэнічны @шизофреничка разг. шызафрэнічка, -кі жен. @шизофрения мед. шызафрэнія, -ніі жен. @шиизм рел. шыізм, -му муж. @шиит рел. шыіт, -та муж. @шиитка шыітка, -кі жен. @шиитский шыіцкі @шик шык, род. шыку муж.
с шиком з шыкам @шиканье разг. шыканне, -ння ср. @шикарно нареч. шыкоўна, шыкарна @шикарный разг. шыкоўны, шыкарны @шикать несовер. разг. шыкаць @шикнуть
Iикнуть) совер. однокр. шыкнуць
II (шикнуть) совер. однокр. разг. шыкануць @шиковать несовер. разг. шыкаваць @шиллинг (монета) шылінг, -га муж. @шило шыла, -ла ср., мн. шылы, -лаў
шила в мешке не утаишь посл. шыла ў мяшку не схаваеш; грэх не схаваеш у мех (не ўтопчаш у балота); лес чуе, а поле бачыць @шиловидный шылападобны, шылаваты @шилоклювка жен. зоол. шыладзюб, -ба муж. @шилохвость зоол. шылахвостка, -кі жен. @шильный шыльны @шильце уменьш. шыльца, -ца ср. @шильчатый шыльчаты, ігласты @шимоза хим. уст. шымоза, -зы жен. @шимпанзе зоол. шымпанзэ нескл., муж. @шина в разн. знач. шына, -ны жен.
пневматическая шина пнеўматычная шына @шинелишка жен. пренебр. шынялёк, -лька муж. @шинель жен. шынель, -няля муж. @шинельный шынельны @шинкарить несовер. прост. уст. шынкарыць @шинкарка уст. шынкарка, -кі жен. @шинкарский шынкарскі @шинкарство уст. шынкарства, -ва ср. @шинкарь уст. шынкар, -ра муж. @шинковальный шаткавальны @шинкование шаткаванне, -ння ср. @шинкованный шаткаваны @шинковать несовер. шаткаваць @шинковаться страд. шаткавацца @шинковка жен.
1. (действие) шаткаванне, -ння ср.; шаткоўка, -кі жен.
2. (шинковальная машина) шаткоўня, -ні жен., шаткаўніца, -цы жен. @шинник разг. шыннік, -ка муж. @шинный шынны
шинный завод шынны завод @шинок уст. шынок, -нка муж. @шиноремонтный шынарамонтны @шиншилла (животное и мех) шыншыла, -лы жен. @шиншилловый шыншылавы @шиньон шыньён, -на муж. @шип
I муж.
1. (колючка на растении) калючка, -кі жен.
2. тех. шып, род. шыпа муж.
3. стол. палец, -льца муж.
4. (на подкове) гак, род. гака муж.
II зоол. шып, род. шыпа муж.
III муж. разг. (шипение) шып, род. шыпу муж.; шыпенне, -ння ср.; (змей, гусей) сыканне, -ння ср. @шипение
1. шыпенне, -ння ср.; (змей, гусей) сыканне, -ння ср.
2. перен. (ворчание, злобствование) разг. шыпенне, -ння ср.; сыканне, -ння ср. @шипеть несовер.
1. шыпець
масло шипело на сковороде масла шыпела на скаварадзе
2. (о пресмыкающихся, птицах) сыкаць
3. перен. (выражать неудовольствие) разг. шыпець; сыкаць @шиповки спорт. шыпоўкі, -повак мн.
шиповка ед. шыпоўка, -кі жен. @шиповник муж. бот. шыпшына, -ны жен. @шиповниковый шыпшынавы @шиповой
I
1. (относящийся к колючке на растении) калючкавы
2. тех. шыпавы
3. стол. пальцавы
4. (относящийся к шипу на подкове) гакавы
II зоол. шыпавы; см. шип II @шипорезный спец. шыпарэзны @шипохвост зоол. калючкахвост, -та муж. @шипун зоол. шыпун, -на муж. @шипучесть шыпучасць, -ці жен. @шипучий шыпучы
шипучий напиток шыпучы напітак @шипучка разг. шыпучка, -кі жен. @шипящий
1. прич. які (што) шыпіць; які (што) сыкае; см. шипеть
2. прил. лингв. шыпячы
шипящие согласные шыпячыя зычныя
3. сущ. лингв. шыпячы, -чага муж. @шире сравнит. ст.
1. нареч. шырэй
шире открыть глаза шырэй расплюшчыць вочы
2. прил. шырэйшы
эта река широка, а та ещё шире гэта рака шырокая, а тая яшчэ шырэйшая
держи карман шире падстаўляй кішэнь @ширина шырыня, -ні жен.
в ширину ушыркі, ушырыню @ширинка жен. портн. прарэх, -ха муж.; шырынка, -кі жен. @ширить несовер. прям., перен. шырыць, пашыраць
ширить движение за мир шырыць (пашыраць) рух за мір @шириться прям., перен. шырыцца, пашырацца
растёт и ширится движение сторонников мира расце і шырыцца (пашыраецца) рух прыхільнікаў міру @ширма прям., перен. шырма, -мы жен.
створчатая ширма створкавая шырма
служить ширмой служыць (з'яўляцца) шырмай @широкий в разн. знач. шырокі
широкая улица шырокая вуліца
широкий пиджак шырокі пінжак
широкий экран шырокі экран
широкие степи шырокія стэпы
широкие планы шырокія планы
широкие массы шырокія масы
в широком смысле у шырокім сэнсе
на широкую ногу раскошна @широко нареч. прям., перен. шырока
широко открытые глаза шырока адкрытыя (расплюшчаныя) вочы
широко использовать достижения науки шырока выкарыстаць дасягненні навукі
широко жить перен. шырока (раскошна) жыць @широковатый разг. шыракаваты, зашырокі @широковетвистый галінасты @широковещание радио шырокавяшчанне, -ння ср. @широковещательно нареч. шырокавяшчальна @широковещательный в разн. знач. шырокавяшчальны
широковещательная станция радио шырокавяшчальная станцыя
широковещательная реклама шырокавяшчальная рэклама @широкогорлый шыракагорлы @широкогрудый шыракагруды @широкодоступный шырокадаступны @широкозадый шыраказады @широкозахватный шыроказахватны, шыроказахопны @ширококолейный ж.-д. шырокакалейны
ширококолейная железная дорога шырокакалейная чыгунка @ширококостный шырокакасцявы, шырокі ў касцях @ширококрылый шыракакрылы @широколиственный, широколистный, широколистый шыракалісты
широколиственный лес шыракалісты лес @широколицый шыракатвары @широколобый шыракалобы @широкомасштабность шырокамаштабнасць, -ці жен. @широкомасштабный шырокамаштабны @широконоска зоол. шыраканоска, -кі жен. @широконосый шыраканосы; (о клюве) шыракадзюбы @широкоохватность шырокаахопнасць, -ці жен. @широкоохватный шырокаахопны @широкоплёночный фото, кино шыракаплёначны @широкоплечий шыракаплечы, плячысты @широкополый
1. (с широкими полями) шыракаполы
широкополая шляпа шыракаполы капялюш
2. (с широкими полами) шыракакрысы, шыракаполы
широкополый пиджак шыракакрысы (шыракаполы) пінжак @широкопредставительный шырокапрадстаўнічы @широкоротый шыракароты @широкорядный с.-х. шыракарадны @широкоскулый шыракаскулы @широкоформатный кино шырокафарматны @широкофюзеляжный шырокафюзеляжны @широкоэкранный кино шырокаэкранны @широта
1. шырыня, -ні жен.
широта взглядов шырыня поглядаў
2. геогр. шырата, -ты жен.
северные широты паўночныя шыроты
южные широты паўднёвыя шыроты @широтный геогр. шыротны @широчайший найшырэйшы, самы шырокі; (очень широкий) разг. шырачэзны, вельмі шырокі @широченный разг. шырачэзны @ширпотреб (товары широкого потребления) разг. шырспажыў, -жыву муж. (тавары шырокага спажывання) @ширпотребовский шырспажывецкі
ширпотребовские товары тавары шырспажыву, тавары шырокага спажывання, шырспажывецкія тавары @ширь шыр, род. шыры жен., шырыня, -ні жен.
во всю ширь на ўсю шыр (шырыню) @шитый
1. прич. шыты
2. прил. (вышитый) вышываны
шитое серебром платье вышываная серабром сукенка
не лыком шит погов. не лыкам шыты
шито белыми нитками шыта белымі ніткамі
шито-крыто шыта-крыта @шить несовер.
1. шыць
2. (вышивать) вышываць
на живую нитку шить на жывую нітку шыць @шитьё ср.
1. шыццё, -цця ср., шытво, -ва ср.
2. (вышивание) вышыванне, -ння ср.
3. (вышивка) вышыўка, -кі жен.
золотое шитьё на воротнике залатая вышыўка на каўняры @шиться несовер. страд. шыцца @шифер мин., стр. шыфер, -ру муж. @шиферный шыферны
шиферные разработки шыферныя распрацоўкі @шифон текст. шыфон, -ну муж. @шифоновый шыфонавы @шифоньер уст. шыфаньер, -ра муж. @шифоньерка шыфаньерка, -кі жен. @шифр в разн. знач. шыфр, род. шыфру муж.
ключ шифра ключ шыфру
поставить шифр на книге паставіць шыфр на кнізе @шифровальный шыфравальны @шифровальщик шыфравальшчык, -ка муж. @шифровальщица шыфравальшчыца, -цы жен. @шифрование шыфраванне, -ння ср. @шифрованный шыфраваны @шифровать несовер. шыфраваць @шифроваться страд. шыфравацца @шифровка жен.
1. (действие) шыфроўка, -кі жен., шыфраванне, -ння ср.
2. (зашифрованный текст) разг. шыфроўка, -кі жен. @шифрограмма шыфраграма, -мы жен. @шифрография шыфраграфія, -фіі жен. @шихта мет. шыхта, -ты жен. @шихтовальный шыхтавальны @шихтованный шыхтаваны @шихтовать несовер. мет. шыхтаваць @шихтовка жен. шыхтаванне, -ння ср., шыхтоўка, -кі жен. @шихтовый шыхтавы @шиш муж. прост. кукіш, -ша муж., фіга, -гі жен.
ни шиша фіга @шишак ист. шышак, -ка муж.; шлем, род. шлема муж. @шишечный шышачны; см. шишка 2 @шишка жен.
1. (на теле) гуз, род. гуза муж., шышка, -кі жен.
шишка на лбу гуз на лбе
шишка мудрости шышка мудрасці
2. бот. шышка, -кі жен.
сосновая шишка бот. хваёвая (сасновая) шышка
3. (утолщение на растениях) гуз, род. гуза муж.
4. (украшение на конце предмета) булавешка, -кі жен.; галка, -кі жен.; галачка, -кі жен.
5. перен. (о важном, влиятельном человеке) прост. ирон. шышка, -кі жен.
крупная шишка вялікая шышка
на бедного Макара все шишки валятся погов. на беднага Макара ўсе шышкі валяцца @шишковатый гузаваты @шишковидный шышкападобны
шишковидная железа анат. шышкападобная залоза @шишконосный бот. шышканосны @шкала в разн. знач. шкала, -лы жен.
шкала термометра шкала тэрмометра
шкала оплаты шкала аплаты
шкала радиоприёмника шкала радыёпрыёмніка @шкалик муж. уст. разг. чарачка, -кі жен. @шкальный шкальны @шканечный мор. шканцавы @шканцы мор. шканцы, -цаў ед. нет @шкатулка шкатулка, -кі жен. @шкатулочный шкатулачны @шкаф муж. в разн. знач. шафа, -фы жен. @шкафик муж. уменьш. шафка, -кі жен. @шкафной шафавы @шкафут мор. шкафут, -та муж. @шкафчик муж. шафка, -кі жен. @шквал прям., перен. шквал, род. шквалу муж.
шквал огня перен. шквал агню @шквалистый шквалісты @шквальный прям., перен. шквальны
шквальный ветер шквальны вецер
шквальный обстрел шквальны абстрэл @шкварка скварка, -кі жен. @шкворень шворан, -рна муж. @шкив тех. шкіў, род. шківа муж. @шкипер мор. шкіпер, -ра муж. @шкиперский шкіперскі @шкирка: брать (взять) за шкирку прост. браць (узяць) за шкірку @Шклов г. Шклоў, род. Шклова муж. @шкловский шклоўскі @Шкловский район Шклоўскі раён @шкода прост. в разн. знач. шкода, -ды жен. @шкодить несовер. прост. шкодзіць @шкодливо нареч. прост. шкадліва @шкодливый прост. шкадлівы @школа в разн. знач. школа, -лы жен.
высшая школа вышэйшая школа
Высшая партийная школа уст. Вышэйшая партыйная школа
школа-интернат школа-інтэрнат
средняя школа сярэдняя школа
неполная средняя школа няпоўная сярэдняя школа
начальная школа пачатковая школа
сельская школа сельская школа
ремесленная школа рамесная школа
романтическая школа лит. рамантычная школа
пройти хорошую школу прайсці добрую школу @школа-магазин школа-магазін, род. школы-магазіна жен. @школа-семинар школа-семінар, род. школы-семінара жен. @школить несовер. разг. муштраваць @школьник школьнік, -ка муж. @школьница школьніца, -цы жен. @школьничать несовер. разг. школьнічаць @школьнический школьніцкі @школьничество школьніцтва, -ва ср. @школьный в разн. знач. школьны
школьный учитель школьны настаўнік
школьный работник школьны работнік
ребёнок школьного возраста дзіця школьнага узросту @школяр уст., разг. шкаляр, -ра муж. @шкура прям., перен. шкура, -ры жен.
овечья шкура авечая шкура
дрожать за свою шкуру дрыжаць за сваю шкуру
спасать свою шкуру ратаваць сваю шкуру
быть в чьей-либо шкуре быць у чыёй-небудзь шкуры
делить шкуру неубитого медведя дзяліць шкуру незабітага мядзведзя
волк в овечьей шкуре воўк у авечай шкуры
с одного вола двух шкур не дерут з аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць
драть шкуру с кого-либо драць шкуру з каго-небудзь
спустить шкуру с кого-либо спусціць шкуру з каго-небудзь
драть семь шкур драць сем шкур
шкура барабанная шкура барабанная @шкурить несовер. спец. шліфаваць шкуркай @шкурка
1. шкурка, -кі жен.
беличьи шкурки вавёркавыя шкуркі
2. (кожура) скурка, -кі жен.
шкурка яблока скурка яблыка @шкурник разг. презр. шкурнік, -ка муж. @шкурничать несовер. разг. презр. шкурнічаць @шкурнический шкурніцкі @шкурничество разг. презр. шкурніцтва, -ва ср. @шкурный шкурны @шкуродёр презр. скурадзёр, -ра муж., скуралуп, -па муж. @шкуросъёмочный скураздымачны
шкуросъёмочная машина скураздымачная машына @шкурьё ср. собир. уст. шкуры, род. шкур мн. @шлагбаум шлагбаум, -ма муж. @шлак муж. мет. и пр. шлак, род. шлаку муж. @шлакобетон стр. шлакабетон, -ну муж. @шлакобетонный шлакабетонны @шлакоблок стр. шлакаблок, -ка муж. @шлакоблочный шлакаблочны @шлаковать несовер. мет. шлакаваць @шлаковаться возвр., страд. шлакавацца @шлаковик мет. шлакавік, -ка муж. @шлаковый шлакавы @шлакодробилка шлакадрабілка, -кі жен. @шлакообразование шлакаўтварэнне, -ння ср. @шлакопемза шлакапемза, -зы жен. @шлакопортландцемент стр. шлакапортландцэмент, -ту муж. @шлакоситалл стр. шлакасітал, -лу муж. @шлакосниматель мет. шлаказдымальнік, -ка муж. @шлакоудаление тех. шлакавыдаленне, -ння ср. @шлакоустойчивость тех. шлакаўстойлівасць, -ці жен. @шлам спец. шлам, род. шламу муж. @шламовый спец. шламавы @шланг шланг, род. шланга муж.
пожарный шланг пажарны шланг @шланговый шлангавы @шлафрок уст. шлафрок, -ка муж. @шлёвка жен. хамуцік, -ка муж.; (петля) пятля, -лі жен. @шлеечный шлеечны @шлейка шлейка, -кі жен. @шлейный
1. паўшорны
2. шлейны; см. шлея @шлейф шлейф, род. шлейфа муж. @шлейфование шлейфаванне, -ння ср.
шлейфование почвы шлейфаванне глебы @шлейфовать несовер. с.-х. шлейфаваць @шлем в разн. знач. шлем, род. шлема муж.
стальной шлем стальны шлем
пробковый шлем коркавы шлем
водолазный шлем вадалазны шлем @шлемник бот. шлемнік, -ку муж. @шлемовидный шлемападобны @шлемофон шлемафон, -на муж. @шлемофонный шлемафонны @шлёнка в разн. знач. шлёнка, -кі жен. @шлёп межд. разг. шлёп, плясь, ляп @шлёпанцы муж. разг. шлёпанцы, -цаў, ед. шлёпанец, -нца муж.; пантофлі, -ляў, ед. пантофель, -фля муж. @шлёпанье
1. шлёпанне, -ння ср., плясканне, -ння ср., ляпанне, -ння ср.
2. шлёпанне, -ння ср.; см. шлёпать 1,2 @шлёпать несовер. разг.
1. (ударять) шлёпаць, пляскаць, ляпаць
шлёпать по спине шлёпаць (пляскаць, ляпаць) па плячах
2. (ходить, шлёпая) шлёпаць
шлёпать туфлями шлёпаць туфлямі
шлёпать по грязи шлёпаць па гразі
3. см. шлёпаться @шлёпаться (падать, ударяться) разг. шлёпацца, пляскацца @шлёпнуть совер. однокр. разг.
1. (ударить) шлёпнуць, пляснуць, ляпнуць; см. шлёпать 1
2. см. шлёпнуться @шлёпнуться (упасть, удариться) разг. шлёпнуцца, пляснуцца @шлепок разг. пляскач, род. плескача муж. @шлея
1. (часть сбруи) паўшоры, -раў ед. нет
2. (лямка вместо хомута) шляя, род. шляі жен. @Шлиссельбург ист. Шлісельбург, -га муж. @шлиссельбургский ист. шлісельбургскі @шлиф геол., тех. шліф, род. шліфа муж. @шлифовальный шліфавальны
шлифовальный станок шліфавальны станок @шлифовальня шліфавальня, -ні жен. @шлифовальщик уст. шліфавальшчык, -ка муж. @шлифовальщица шліфавальшчыца, -цы жен. @шлифование ср. прям., перен. шліфаванне, -ння ср., шліфоўка, -кі жен. @шлифованный прям., перен. шліфавальны @шлифовать несовер. прям., перен. шліфаваць @шлифоваться возвр., страд. шліфавацца @шлифовка жен. прям., перен. шліфаванне, -ння ср., шліфоўка, -кі жен. @шлифовщик шліфоўшчык, -ка муж. @шлифовщица шліфоўшчыца, -цы жен. @шлих горн. шліх, род. шліху муж. @шлиховой шліхавы @шлихта текст. шліхта, -ты жен. @шлихтик стол. шліхтубель, -ля муж. @шлихтовалка текст., стол. шліхтавальня, -ні жен. @шлихтовальный шліхтавальны @шлихтовальщик спец. шліхтавальшчык, -ка муж. @шлихтовальщица шліхтавальшчыца, -цы жен. @шлихтование текст., стол. шліхтаванне, -ння ср. @шлихтованный шліхтаваны @шлихтовать несовер. текст., стол. шліхтаваць @шлихтоваться страд. шліхтавацца @шлихтовка жен. текст., стол. шліхтаванне, -ння ср., шліхтоўка, -кі жен. @шлихтубель стол. шліхтубель, -ля муж. @шлиц спец. шліц, род. шліца муж. @шлицевый шліцавы @шлык уст. в разн. знач. шлык, род. шлыка муж. @шлюз в разн. знач. шлюз, род. шлюза муж.
пропустить через шлюз прапусціць праз шлюз
открыть шлюзы адчыніць шлюзы @шлюзный шлюзавы, шлюзны
шлюзные ворота шлюзавыя (шлюзныя) вароты
шлюзная камера шлюзавая (шлюзная) камера @шлюзование шлюзаванне, -ння ср. @шлюзовать совер., несовер. шлюзаваць
шлюзовать реку шлюзаваць раку
шлюзовать суда шлюзаваць судны @шлюзоваться несовер. страд. шлюзавацца @шлюзовой шлюзавы
шлюзовое устройство шлюзавое абсталяванне @шлюп мор. шлюп, род. шлюпа муж. @шлюпбалка мор. шлюпбэлька, -кі жен. @шлюпка шлюпка, -кі жен. @шлюпочный шлюпачны, шлюпкавы @шлюха груб. прост. (женщина лёгкого поведения, развратница, проститутка) распусніца, -цы жен.; (проститутка) прастытутка, -кі жен. @шлягер муз. шлягер, -ра муж. @шляпа жен.
1. капялюш, -пелюша муж.
2. перен. разг. шляпа, -пы жен.
дело в шляпе усё ў парадку @шляпка жен.
1. (уменьш. к шляпа 1) капялюшык, -ка муж.
2. (гриба и т.п.) шапачка, -кі жен., шапка, -кі жен.; (гвоздя, стержня и т.п.) плешка, -кі жен., галоўка, -кі жен.; (патрона) пятка, -кі жен. @шляпник капялюшнік, -ка муж. @шляпница капялюшніца, -цы жен. @шляпный капялюшны @шляпочный капялюшны; (о грибах) шапачкавы; (о гвоздях) плешачны @шляпчонка жен. разг. пренебр. капелюшок, -шка муж. @шляться несовер. прост. бадзяцца, швэндацца, сноўдацца @шлях обл. шлях, род. шляху муж. @шляхетский шляхецкі @шляхетство ист. шляхецтва, -ва ср. @шляхта ист. шляхта, -ты жен. @шляхтич ист. шляхціц, -ца муж., пренебр. шляхтун, -на муж. @шляхтянка шляхцянка, -кі жен. @шмелиный чмяліны @шмель чмель, род. чмяля муж. @шмуцтитул типогр. шмуцтытул, -ла муж. @шмыг межд. разг. шмыг @шмыгать несовер. разг.
1. шмыгаць
шмыгать в дверь шмыгаць у дзверы
2. (шаркать) шоргаць, шаркаць
3. (носом) шморгаць @шмыгнуть совер. однокр.
1. шмыгнуць
шмыгнуть в дверь шмыгнуць у дзверы
2. (шаркнуть) шаркнуць, шоргнуць
3. (носом) шморгнуць @шмяк межд. прост. чмяк @шмякать несовер. прост. чмякаць, чвякаць @шмякаться чмякацца, чвякацца @шмякнуть совер. однокр. прост. чмякнуць, чвякнуць @шмякнуться однокр. прост. чмякнуцца, чвякнуцца
шмякнуться о землю чмякнуцца (чвякнуцца) вобземлю @шнапс уст. разг. шнапс, -су муж. @шнек тех. шнэк, род. шнэка муж. @шницель кул. шніцэль, -лю муж. @шнур в разн. знач. шнур, род, шнура муж.
шнур для занавески шнур для фіранкі
для электропроводки нужен шнур для электраправодкі патрэбен шнур
бикфордов шнур тех. бікфордаў шнур @шнуровальный шнуравальны @шнурование в разн. знач. шнураванне, -ння ср. @шнурованный в разн. знач. шнураваны @шнуровать несовер. в разн. знач. шнураваць
шнуровать ботинки шнураваць чаравікі
шнуровать инвентарную книгу шнураваць інвентарную кнігу @шнуроваться возвр., страд. шнуравацца @шнуровка жен.
1. (действие) шнураванне, -ння ср., шнуроўка, -кі жен.
2. в др. знач. шнуроўка, -кі жен. @шнуровой шнуравы
шнуровая книга шнуравая кніга @шнурок шнурок, -рка муж. @шнырять несовер. разг. шнарыць, шнырыць, шныпарыць @шов муж. в разн. знач. шво, род. шва ср.
разгладить шов разгладзіць шво
шить мелким швом шыць дробным швом
накладывать швы мед. накладаць (накладваць) швы
сварной шов стр., тех. зварное шво
руки по швам рукі па швах
трещать по всем швам трашчаць па ўсіх швах @шовинизм шавінізм, -му муж. @шовинист шавініст, -та муж. @шовинистический шавіністычны @шовинистка шавіністка, -кі жен. @шовинистский шавінісцкі @шовный спец. шыўны
шовный материал шыўны матэрыял @шок мед. шок, род. шоку муж. @шокированный шакіраваны @шокировать несовер. шакіраваць @шокироваться страд. шакіравацца @шоковый шокавы @шоколад шакалад, -ду муж.
шоколад в плитках шакалад у плітках @шоколадка разг. шакаладка, -кі жен. @шоколадник спец. шакаладнік, -ка муж. @шоколадница шакаладніца, -цы жен. @шоколадный в разн. знач. шакаладны
шоколадная фабрика шакаладная фабрыка
шоколадный оттенок шакаладнае адценне @шомпол воен. шомпал, -ла муж. @шомпольный шомпальны @шорец шорац, -рца муж. @шорка шорка, -кі жен. @шорканье прост. см. шарканье @шоркать см. шаркать @шорник рымар, -ра муж. @шорный
1. шлейны
шорная упряжь шлейная вупраж, шляя
2. (относящийся к изготовлению шорных изделий) рымарскі
шорная мастерская рымарская майстэрня
шорные изделия рымарскія вырабы @шорох муж. шорах, -ху муж., шоргат, -ту муж., шастанне, -ння ср. @шорский шорскі @шорты шорты, -таў ед. нет @шоры
1. прям., перен. шоры, -раў ед. нет
2. (шлея) паўшоры, -раў ед. нет @шоссе нескл., ср. шаша, -шы жен., шасэ нескл., ср. @шоссейный шашэйны, шасэйны @шоссированный шасіраваны @шоссировать совер., несовер. шасіраваць, пракласці (пракладаць) шашу (шасэ) @шоссироваться несовер. страд. шасіравацца @шотландец шатландзец, -дца муж. @Шотландия Шатландыя, -дыі жен. @шотландка
I (жен. к шотландец) шатландка, -кі жен.
II (клетчатая ткань) шатландка, -кі жен. @шотландский шатландскі @шоу шоу нескл., ср. @шофёр шафёр, -ра муж. @шофёрский шафёрскі
шофёрские права шафёрскія правы @шофёрство шафёрства, -ва ср. @шпага шпага, -гі жен.
скрестить шпаги скрыжаваць шпагі
продать шпагу уст. прадаць шпагу @шпагат шпагат, -ту муж. @шпагатный шпагатны @шпагоглотатель шпагаглытальнік, -ка муж. @шпажист спорт. шпажыст, -та муж. @шпажник бот. шпажнік, -ку муж. @шпажный шпажны @шпаклевание шпакляванне, -ння ср. @шпаклёванный шпакляваны @шпаклевать несовер. шпакляваць @шпаклеваться страд. шпаклявацца @шпаклёвка жен.
1. (действие) шпакляванне, -ння ср., шпаклёўка, -кі жен.
2. (вещество) шпаклёўка, -кі жен. @шпаклёвочный шпаклёвачны @шпаклёвщик шпаклёўшчык, -ка муж. @шпаклёвщица шпаклёўшчыца, -цы жен. @шпала
1. ж.-д. шпала, -лы жен., мн. шпалы, -лаў
2. (знак различия) разг. шпала, -лы жен., мн. шпалы, -лаў @шпалера в разн. знач. шпалера, -ры жен.
стоять шпалерами стаяць шпалерамі @шпалерник шпалернік, -ка муж. @шпалерный шпалерны @шпалоподбивочный шпалападбівачны
шпалоподбивочная машина шпалападбівачная машына @шпалопропиточный ж.-д. шпалапрапітны @шпалорезка разг. шпаларэзка, -кі жен. @шпалорезный шпаларэзны
шпалорезный станок шпаларэзны станок @шпальный шпальны @шпана пренебр. шпана, -ны жен. @шпангоут мор., ав. шпангоўт, -та муж. @шпандырь сапожн. шпандыр, -ра муж. @шпанка зоол., с.-х. шпанка, -кі жен. @шпанский шпанскі
шпанская муха зоол. шпанская муха @шпаргалка разг. шпаргалка, -кі муж. @шпарить несовер.
1. разг. апарваць; абварваць
2. перен. прост. шпарыць
шпарить напрямик шпарыць напрасцяк (нацянькі)
шпарить по-французски шпарыць па-французску @шпариться возвр., страд. апарвацца, абварвацца; см. шпарить 1 @шпат мин. шпат, род. шпату муж.
полевой шпат палявы шпат
известковый шпат вапнавы шпат @шпатель в разн. знач. шпатэль, -ля муж. @шпатовидный мин. шпатападобны @шпатовый мин. шпатавы @шпация типогр. шпацыя, -цыі жен.
разбить на шпации разбіць на шпацыі @шпенёк шпянёк, -нька муж. @шпигат мор. шпігат, -та муж. @шпигованный шпігаваны @шпиговать несовер. прям., перен. шпігаваць @шпиговаться страд. прям., перен. шпігавацца @шпиговка жен.
1. шпігаванне, -ння ср., шпігоўка, -кі жен.
2. перен. шпігаванне, -ння ср. @шпик
I муж. (свиное сало) сала, -ла ср.
II (шпион, сыщик) разг. презр. шпік, род. шпіка муж.; шпег, род. шпега муж. @шпилевой архит., мор. шпілевы @шпилечный шпілечны, шпількавы @шпиль архит., мор. шпіль, род. шпіля муж. @шпилька в разн. знач. шпілька, -кі жен.
роговые шпильки рагавыя шпількі
подпустить шпильки падпускаць шпількі @шпинат бот. шпінат, -ту муж. @шпинатный шпінатны, шпінатавы @шпингалет муж.
1. стр. шпінгалет, -та муж., зашчапка, -кі жен.
2. (о юноше, подростке небольшого роста) разг. шутл. жэўжык, -ка муж., падшыванец, -нца муж. @шпиндель тех. шпіндэль, -ля муж. @шпиндельный шпіндэльны @шпинь тех. шпень, род. шпяня муж. @шпион шпіён, -на муж. @шпионаж шпіянаж, -жу муж. @шпионить несовер. шпіёніць @шпионка шпіёнка, -кі жен. @шпиономания шпіёнаманія, -ніі жен. @шпионский шпіёнскі @шпионство шпіёнства, -ва ср. @шпиц
I архит. шпіц, род. шпіца муж., шпіль, род. шпіля муж.; спічак, -ка муж.
II (порода собак) шпіц, род. шпіца муж. @Шпицберген о-ва Шпіцберген, -на муж. @шпицбергенский шпіцбергенскі @Шпицбергенское течение Шпіцбергенскае цячэнне @шпицрутен чаще мн. ист. шпіцрутэн, -на муж. @шплинт тех. шплінт, род. шплінта муж. @шплинтовать несовер. тех. шплінтаваць @шплинтоваться страд. шплінтавацца @шплинтовка жен. шплінтаванне, -ння ср., шплінтоўка, -кі жен. @шпон муж. типогр. шпона, -ны жен.
на шпонах на шпонах @шпона типогр. шпона, -ны жен.
на шпонах на шпонах @шпонка тех. шпонка, -кі жен. @шпоночный шпоначны @шпора в разн. знач. шпора, -ры жен.
дать шпоры коню даць шпоры каню
петушиная шпора пеўнева шпора @шпорец бот. шпорац, -рца муж. @шпорить несовер. шпорыць @шпорник
I муж. бот. рагулькі, -лек, ед. рагулька, -кі жен.
II зоол. шпорнік, -ка муж. @шпорный шпорны @шпорца бот. шпорка, -кі жен. @шпорцевый зоол. шпорцавы @Шпре р. Шпрэ нескл., жен. @шпрейский шпрэйскі @шпринтов мор. шпрынтоў, -това муж. @шприц мед. шпрыц, род. шпрыца муж. @шприцевание спец. шпрыцаванне, -ння ср. @шприцевать несовер. спец. шпрыцаваць @шприцеваться страд. шпрыцавацца @шприцевый мед. и пр. шпрыцавы @шприцованный спец. шпрыцаваны @шприцовка жен. спец. шпрыцаванне, -ння ср., шпрыцоўка, -кі жен. @шпроты мн. (ед. шпрот муж.) шпроты, -таў @шпротный шпротны, шпротавы @шпулечный шпулечны, шпулькавы @шпулька шпулька, -кі жен. @шпульник шпульнік, -ка муж. @шпульница шпульніца, -цы жен. @шпульный шпульны @шпуля спец. шпуля, -лі жен. @шпунт в разн. знач. шпунт, род. шпунта муж. @шпунтовальный шпунтавальны @шпунтование тех. шпунтаванне, -ння ср. @шпунтовать несовер. тех. шпунтаваць @шпунтоваться страд. шпунтавацца @шпунтовка жен. тех. шпунтаванне, -ння ср., шпунтоўка, -кі жен. @шпунтовой тех. шпунтавы @шпунтубель стол. шпунтубель, -ля муж. @шпур горн., тех. шпур, род. шпура муж. @шпуровой шпуравы @шпынять несовер. прост.
1. калоць
2. перен. калоць, дапякаць, даймаць; (издеваться) кпіць, здзекавацца (з каго-чаго) @шрам шрам, род. шрама муж. @шрапнель шрапнель, -лі жен. @шрапнельный шрапнельны @Шри-Ланка Шры-Ланка @шрифт шрыфт, род. шрыфту муж.
жирный шрифт тоўсты (тлусты) шрыфт
курсивный шрифт курсіўны шрыфт
мелкий шрифт дробны шрыфт
крупный шрифт буйны (вялікі) шрыфт
готический шрифт гатычны шрыфт
прямой шрифт прамы шрыфт @шрифтист спец. шрыфтыст, -та муж. @шрифт-касса шрыфт-каса, -сы жен. @шрифтовой шрыфтавы @шрифтолитейный шрыфталіцейны @шрот с.-х. шрот, род. шроту муж. @штаб воен., перен. штаб, род. штаба муж.
генеральный штаб воен. генеральны штаб @штабелевание спец. штабеляванне, -ння ср. @штабелевать совер., несовер. штабеляваць @штабелеваться несовер. страд. штабелявацца @штабелирование штабеляванне, -ння ср. @штабелированный штабеляваны @штабелировать совер., несовер. штабеляваць @штабелироваться несовер. страд. штабелявацца @штабелировка жен. штабеляванне, -ння ср., штабялёўка, -кі жен. @штабель штабель, -ля муж. @штабельный штабельны @штабист воен. разг. штабіст, -та муж. @штаб-квартира воен., перен. штаб-кватэра, -ры жен. @штабник воен. разг. штабнік, -ка муж. @штабной
1. прил. штабны
штабной офицер штабны афіцэр
2. сущ. разг. штабны, -нога муж. @штаб-офицер воен. уст. штаб-афіцэр, -ра муж. @штаб-офицерский штаб-афіцэрскі @штаб-ротмистр воен. уст. штаб-ротмістр, -ра муж. @штабс-капитан воен. уст. штабс-капітан, -на муж. @штабс-капитанский штабс-капітанскі @штаг мор. штаг, род. штага муж. @штадив (штаб дивизии) муж. штаб дывізіі @штакетина разг. штыкеціна, -ны жен. @штакетник штыкетнік, -ка муж. @штакетный штыкетны @шталмейстер уст. шталмайстар, -тра муж. @шталмейстерский шталмайстарскі @штамб лес. сад. штамб, род. штамба муж. @штамбовый лес, сад. штамбавы
штамбовая роза штамбавая ружа @штамм биол. штам, род. штаму муж. @штамп в разн. знач. штамп, род. штампа муж.
поставить штамп паставіць штамп
говорить штампами гаварыць штампамі @штамповальный тех. штампавальны
штамповальный пресс штампавальны прэс @штампование в разн. знач. штампаванне, -ння ср. @штампованный тех., перен. штампаваны
штампованные изделия штампаваныя вырабы
штампованное выражение штампаваны выраз @штамповать несовер. в разн. знач. штампаваць
штамповать детали штампаваць дэталі
штамповать бумагу штампаваць паперу
штамповать рассказы штампаваць апавяданні @штамповаться страд. штампавацца @штамповка жен.
1. (действие) штампаванне, -ння ср., штампоўка, -кі жен.
2. (изделие) штампоўка, -кі жен. @штамповочный штамповачны @штамповщик штампоўшчык, -ка муж. @штамповщица штампоўшчыца, -цы жен. @штамповый штампавы @штанга в разн. знач. штанга, -гі жен.
спортивная штанга спартыўная штанга
поднять штангу падняць штангу
мяч отскочил от штанги мяч адскочыў ад штангі
буровая штанга буравая штанга @штангенглубиномер тех. штангенглыбінямер, -ра муж. @штангензубомер тех. штангензубамер, -ра муж. @штангенинструмент тех. штангенінструмент, -та муж. @штангенциркуль тех. штангенцыркуль, -ля муж. @штангирование с.-х. штангаванне, -ння ср. @штангировать несовер. штангаваць @штангист спорт. штангіст, -та муж. @штанговый штангавы @штандарт воен. уст. штандар, -ра муж.
морской штандарт марскі штандар @штандартный штандарны, штандаравы @штанина разг. калашына, -ны жен., калоша, -шы жен. @штанишки разг. штонікі, -каў ед. нет; портачкі, -чак ед. нет
детские штанишки дзіцячыя штонікі (портачкі) @штаны разг. штаны, -ноў ед. нет; порткі, -так ед. нет @штапель текст. штапель, -лю муж. @штапельный штапельны
штапельное полотно штапельнае палатно @штат
I
1. (государственно-территориальная единица) штат, род. штата муж.
Соединённые Штаты Америки Злучаныя Штаты Амерыкі
2. штаты ист. штаты, -таў ед. нет
Генеральные штаты Генеральныя штаты
II канц. штат, род. штату муж.
включить в штат уключыць у штат
оставить за штатом пакінуць за штатам
сокращение штатов скарачэнне штатаў
положено по штату належыць (прызначана) па штату @штатив штатыў, -тыва муж.
штатив микроскопа штатыў мікраскопа
штатив фотоаппарата штатыў фотаапарата @штатный штатны
штатная должность штатная пасада
штатный преподаватель штатны выкладчык
штатный состав штатны састаў (склад)
штатное расписание штатны расклад @штатский
1. прил. цывільны
в штатском платье у цывільнай вопратцы
2. сущ. цывільны, -нага муж. @штатское сущ. цывільнае, -нага ср.
в штатском у цывільным @штаты см. штат I,II @штевень мор. штэвень, род. штэўня муж. @штейгер горн. уст. штэйгер, -ра муж. @штейгерский штэйгерскі @штейн мет. штэйн, род. штэйну муж. @штекер спец. штэкер, -ра муж. @штекеровка штэкероўка, -кі жен. @штемпелевальный штэмпелявальны @штемпелевание штэмпеляванне, -ння ср. @штемпелёванный штэмпеляваны @штемпелевать несовер. штэмпеляваць @штемпелеваться страд. штэмпелявацца @штемпель в разн. знач. штэмпель, -ля муж.
почтовый штемпель паштовы штэмпель
каучуковый штемпель каўчукавы штэмпель @штемпельный штэмпельны @штепсель эл. штэпсель, -ля муж. @штепсельный штэпсельны
штепсельная вилка штэпсельная вілка @штиблеты (ед. штиблет муж., штиблета жен.)
1. (ботинки) чаравікі, -каў, ед. чаравік, -ка муж.
2. (гетры на пуговицах) уст. гетры, -раў ед. нет @штилевать несовер. мор. штыляваць @штилевой мор. штылявы
штилевая погода штылявое надвор'е
штилевая полоса штылявы перыяд (штылявая паласа) @штиль мор. штыль, род. штылю муж.
мёртвый штиль мёртвы штыль @штирборт мор. штырбарт, -та муж. @Штирийские Альпы Штырыйскія Альпы @Штирия Штырыя, -рыі жен. @штифт тех. штыфт, род. штыфта муж. @штифтовой штыфтавы @штихель спец. штыхель, -ля муж. @шток
1. геол. шток, род. штоку муж.
2. тех., мор. шток, род. штока муж.
шток поршня тех. шток поршня @штокроза сад. мальва, -вы жен., штокружа, -жы жен. @штольня горн. штольня, -ні жен. @штопальный цыравальны
штопальная игла цыравальная іголка @штопальщик цыравальшчык, -ка муж. @штопальщица цыравальшчыца, -цы жен. @штопанный прич. цыраваны @штопаный прил. цыраваны @штопанье цыраванне, -ння ср. @штопать несовер. цыраваць @штопаться страд. цыравацца @штопка жен.
1. (действие) цыраванне, -ння ср.
2. (нитки) разг. ніткі для цыравання
3. (заштопанное место) разг. цыроўка, -кі жен. @штопор
1. (для бутылок) штопар, -ра муж.
2. ав. штопар, -ру муж. @штопорить несовер. ав. штопарыць @штопорный штопарны @штопорообразный штопарападобны @штора штора, -ры жен. @шторка уменьш. шторка, -кі жен. @шторм шторм, род. шторму муж.
жестокий шторм люты (страшэнны) шторм @штормить несовер. мор. штарміць @штормовать несовер. мор. штармаваць @штормовой мор. штармавы
штормовой сигнал штармавы сігнал
штормовой ветер штармавы вецер @штормтрап мор. штормтрап, -па муж. @штормяга муж., жен. прост. (моцны) шторм, род. шторму муж. @шторный шторавы, шторны @штос в разн. знач. штос, род. штосу муж. @штоф
I (мера) уст. штоф, род. штофа муж., паўгарца, дзве кварты
II (ткань) штоф, род. штофу муж. @штофный
I уст. штофны, паўгарцовы, двухквартовы; см. штоф I
II штофны; см. штоф II @штраф штраф, род. штрафу муж.
наложить штраф накласці штраф
взимать штраф браць штраф
заплатить штраф заплаціць штраф @штрафной в разн. знач. штрафны
штрафные деньги штрафныя грошы
штрафной удар спорт. штрафны ўдар
штрафная площадка штрафная пляцоўка
штрафное время спорт. штрафны час
штрафная рота штрафная рота @штрафованный штрафаваны @штрафовать несовер. штрафаваць @штрафоваться страд. штрафавацца @штревель горн. штрэвель, -ля муж. @штрейкбрехер штрэйкбрэхер, -ра муж. @штрейкбрехерский штрэйкбрэхерскі @штрейкбрехерство штрэйкбрэхерства, -ва ср., мн. нет @штрек горн. штрэк, род. штрэка муж. @штрековый штрэкавы @штрипка штрыпка, -кі жен. @штрих прям., перен. штрых, род. штрыха муж.
рисовать штрихами рысаваць штрыхамі
характерный штрих перен. характарны штрых @штрихованный штрыхаваны
штрихованная керамика штрыхаваная кераміка @штриховать несовер. штрыхаваць @штриховаться страд. штрыхавацца @штриховка жен.
1. (действие) штрыхаванне, -ння ср., штрыхоўка, -кі жен.
2. (штрихи) штрыхоўка, -кі жен. @штриховой штрыхавы @штудированный штудзіраваны @штудировать несовер. штудзіраваць @штудироваться страд. штудзіравацца @штудировка разг. штудзіроўка, -кі жен. @штука в разн. знач. штука, -кі жен.
несколько штук яблок некалькі штук яблыкаў
хорошую штуку я купил добрую штуку я купіў
ловкая штука спрытная штука
вот так штука! вось дык штука!
старая штука старая штука
в том-то и штука у тым вось і штука
это всё его штуки гэта ўсё яго штукі
сразу видно, что он за штука адразу відаць, што ён за штука
выкинуть, отмочить штуку (номер) урэзаць штуку
это не штука гэта не штука @штукарить несовер. разг. штукарыць @штукарский разг. штукарскі @штукарство разг. штукарства, -ва ср. @штукарь разг. штукар, -ра муж. @штукатур тынкоўшчык, -ка муж. @штукатуренный тынкаваны @штукатурить несовер. тынкаваць @штукатуриться
1. страд. тынкавацца
2. (мазаться, краситься) разг. шутл. мазацца @штукатурка жен.
1. (действие) тынкаванне, -ння ср., тынкоўка, -кі жен.
2. (масса для штукатурных работ) тынк, род. тынку муж. @штукатурный тынкавальны @штукатурщик уст. см. штукатур @штукование портн. штукаванне, -ння ср. @штуковать несовер. портн. штукаваць @штуковаться страд. штукавацца @штуковина разг. штуковіна, -ны жен. @штуковка жен. портн.
1. (действие) штукаванне, -ння ср., штукоўка, -кі жен.
2. (заштукованное место) штукоўка, -кі жен. @штундист рел. штундыст, -та муж. @штундистка штундыстка, -кі жен. @штундистский штундысцкі @штурвал мор. и пр. штурвал, -ла муж. @штурвальный мор. и пр.
1. прил. штурвальны
штурвальное колесо штурвальнае кола
2. сущ. штурвальны, -нага муж. @штурм прям., перен. штурм, род. штурму муж.
брать штурмом браць штурмам @штурман мор., ав. штурман, -на муж. @штурманский мор., ав. штурманскі @штурманство мор., ав. штурманства, -ва ср. @штурмование уст. штурмаванне, -ння ср. @штурмовать несовер. прям., перен. штурмаваць @штурмоваться страд. штурмавацца @штурмовик
I воен., ав. штурмавік, -ка муж.
II полит., уст. (член фашистских гитлеровских отрядов) штурмавік, -ка муж. @штурмовка воен. штурмоўка, -кі жен. @штурмовой
I воен., ав. штурмавы
штурмовая авиация штурмавая авіяцыя
II полит., уст. штурмавы
штурмовой отряд штурмавы атрад @штурмовщина разг. пренебр. штурмаўшчына, -ны жен. @штуртрап мор. штуртрап, -па муж. @штуртрос мор. штуртрос, -са муж. @Штутгарт г. Штутгарт, -та муж. @штутгартский штутгарцкі @штуф геол. штуф, род. штуфа муж. @штуцер в разн. знач. штуцэр, -ра муж. @штучка в разн. знач. штучка, -кі жен.
дайте одну штучку дайце адну штучку
брось эти штучки кінь гэтыя штучкі
тонкая штучка тонкая штучка @штучник спец. уст. штучнік, -ка муж. @штучница штучніца, -цы жен. @штучный
1. (не весовой) штучны
штучный товар штучны тавар
2. (за каждую штуку) паштучны, ад штукі
штучная оплата паштучная аплата, аплата ад штукі @штыб горн. штыб, род. штыбу муж. @штыбный штыбны @штык в разн. знач. штык, род. штыка муж.
примкнуть штыки воен. прымкнуць штыкі
встретить в штыки сустрэць у штыкі @штыкование с.-х. штыкаванне, -ння ср. @штыкованный с.-х. штыкаваны @штыковать несовер. с.-х. штыкаваць @штыковаться страд. штыкавацца @штыковка жен. с.-х. штыкаванне, -ння ср., штыкоўка, -кі жен. @штыковой в разн. знач. штыкавы
штыковой бой штыкавы бой
штыковая рана штыкавая рана @штырь тех. штыр, род. штыра муж. @шуаны ист. шуаны, -наў мн. @шуба жен. шуба, -бы жен., футра, -ра ср.; (тулуп) кажух, -ха муж.
крытая шуба пакрытая (пацягнутая) шуба, пакрытае (пацягнутае) футра
нагольная шуба кажух
овчинная шуба кажух @шубат шубат, -ту муж. @шубатный шубатны @шубейка, шубёнка жен. разг. шубка, -кі жен., футэрка, -ка ср. @шубник уст. шубнік, -ка муж., футэршчык, -ка муж. @шубный шубны, футровы @шуга жен. шарош, -рашу муж. @шугануть совер. однокр. прост. шугануць @шугать несовер. прост. (прогонять) шугаць, праганяць @шугнуть см. шугануть @шулер шулер, -ра муж. @шулерский шулерскі @шулерство шулерства, -ва ср., мн. нет @шум
1. шум, род. шуму муж.; (громкий разговор) гоман, -ну муж.; (крик) крык, род. крыку муж.
отдалённый шум шагов далёкі шум крокаў
лесной шум шум (гоман) лесу, лясны шум (гоман)
слышался шум голосов быў чутны гоман галасоў
подняли шум паднялі крык
без шума бясшумна, без шуму, (беззвучно) бязгучна, (тихо) ціха, (молча) моўчкі
звуки и шумы гукі і шумы
шумы в сердце шумы ў сэрцы
2. (оживлённое возбуждение) шум, род. шуму муж.
много шума из ничего посл. многа шуму з нічога
наделать шуму, поднять шум нарабіць шуму
адский шум страшэнны шум
шум и гам крык і гоман @шумерский шумерскі @шумеры ист. шумеры, -раў мн. @шуметь несовер.
1. шумець; (громко разговаривать) гаманіць; (кричать) крычаць
лес шумит лес шуміць (гамоніць)
самовар шумит самавар шуміць
люди шумят людзі гамоняць (крычаць)
2. перен. безл. шумець
шумит в ушах шуміць у вушах (у вушшу)
в голове шумит у галаве шуміць @Шумилино гп. Шуміліна, -на ср. @шумилинский шумілінскі @Шумилинский район Шумілінскі раён @шумиха разг. шуміха, -хі жен. @шумливо нареч. шумліва @шумливость шумлівасць, -ці жен. @шумливый шумлівы; (шумный) шумны @шумно нареч., безл. в знач. сказ. прям., перен. шумна
шумно льёт дождь шумна лье дождж
на улице шумно на вуліцы шумна @шумный прям., перен. шумны
шумная компания шумная кампанія
шумный успех шумны поспех @шумовик театр., муз. шумавік, -ка муж. @шумовка кул. шумоўка, -кі жен. @шумовой в разн. знач. шумавы
шумовой оркестр шумавы аркестр
шумовое оформление шумавое афармленне
шумовой заяц охот. шумавы заяц @шумозаглушающий прил. шумазаглушальны @шумозащита шумазасцярога, -гі жен. @шумозащитный шумазасцерагальны @шумоизоляционный шумаізаляцыйны @шумоизоляция шумаізаляцыя, -цыі жен. @шумок разг. шумок, -мку муж.
под шумок пад шумок @шумомер шумамер, -ра муж. @шумометрический шумаметрычны @шумопеленгатор шумапеленгатар, -ра муж. @шумопоглощающий прил. шумапаглынальны @шумящий
1. прич. які (што) шуміць; які (што) гамоніць; які (што) крычыць; см. шуметь 1
2. прил. шумлівы @шунгит мин. шунгіт, -ту муж. @шунт эл. шунт, род. шунту муж. @шунтовой шунтавы @шурин швагер, -гра муж. @шуровать несовер. прям., перен. шураваць @шуроваться страд. шуравацца @шуровка жен. шураванне, -ння ср., шуроўка, -кі жен. @шурум-бурум муж. прост.
1. собир. хлам'ё, -м'я ср.
2. (беспорядок) шурум-бурум, -му муж. @шуруп муж. тех. шруба, -бы жен. @шурупный шрубны, шрубавы @шурф горн. шурф, род. шурфа муж. @шурфование горн. шурфаванне, -ння ср. @шурфовать несовер. горн. шурфаваць @шуршание шастанне, -ння ср., шамаценне, -ння ср. @шуршать несовер. шастаць, шамацець @шуры-муры разг. шуры-муры нескл., ед. нет @шуст спец. шуст, род. шуста муж. @шустовальный спец. шуставальны @шустовать несовер. спец. шуставаць @шустоваться страд. шуставацца @шустовка жен. спец. шуставанне, -ння ср., шустоўка, -кі жен. @шустро нареч. разг. шустра; жвава; спрытна @шустрость разг. шустрасць, -ці жен.; жвавасць, -ці жен.; спрытнасць, -ці жен. @шустрый разг. шустры; (живой) жвавы; (ловкий) спрытны @шут муж.
1. ист. блазан, -зна муж.
2. перен. блазан, -зна муж., штукар, -ра муж., камедыянт, -та муж.
шут гороховый пудзіла гарохавае
шут его знает! ліха яго ведае!
на кой шут! на якое ліха! @шутейный прост.
1. (весёлый, смешной) блазенскі, камедыянцкі
2. (шутливый) жартоўны, жартаўлівы
это не шутейное дело гэта не жартачкі @шутить несовер.
1. жартаваць
2. (насмехаться над кем-чем) насміхацца (з каго-чаго), жартаваць (з каго-чаго), пакепліваць (з каго-чаго), кпіць (з каго-чаго)
шутить с огнём жартаваць з агнём
шутки шутить а) (забавляться) жартаваць; б) (насмехаться) жарты строіць
чем чёрт не шутит! чым чорт не жартуе!, чаго добрага! @шутиха
1. ист. блазніца, -цы жен.
2. перен. блазніца, -цы жен., штукарка, -кі жен., камедыянтка, -кі жен.
3. (род фейерверка) шуціха, -хі жен. @шутка жен. в разн. знач. жарт, род. жарту муж.
без шуток без жартаў
в шутку жартам
глупая шутка дурныя жарты
кроме шуток без жартаў
не на шутку не на жарт
не шутка не жарты
шутки шутками жарты жартамі
обернуть в шутку перавесці на жарт
отделаться шутками абысціся жартамі
шутки в сторону без жартаў, жарты на бок
шутка ли жартачкі, не жартачкі, гэта не жартачкі
шутка сказать гэта не жарты, лёгка сказаць
шутки плохи малыя (кароткія) жарты
шутки прочь жарты на бок (без жартаў) @шутливо нареч. жартаўліва @шутливость жартаўлівасць, -ці жен. @шутливый жартаўлівы @шутник жартаўнік, -ка муж. @шутница жартаўніца, -цы жен. @шутовской
1. блазнерскі
2. перен. блазнерскі, штукарскі, камедыянцкі @шутовство блазнерства, -ва ср., блазнаванне, -ння ср., штукарства, -ва ср., камедыянцтва, -ва ср. @шуточный
1. жартоўны
2. (пустяковый) пусцяковы
шуточное дело пусцяковая справа
дело это не шуточное гэта справа не пусцяковая, гэта не жартачкі @шутя нареч. жартуючы, жартам
не шутя не жартуючы, не на жарты @шушера жен.
1. собир. уст. (хлам) шушамець, -ці жен., хлам, род. хламу муж.
2. (ничтожные люди, сброд) прост. бран. шушамець, -ці жен.; зброд, род. зброду муж. @шушпан ист. шушпан, -на муж. @шушуканье
1. шушуканне, -ння ср., шаптанне, -ння ср., шэпты, -таў ед. нет
2. шапаценне, -ння ср.; см. шушукать, шушукаться @шушукать несовер.
1. разг. шушукаць, шаптаць
2. уст. (шелестеть) шапацець @шушукаться разг. шушукацца, шаптацца @шхерный шхерны @шхеры геогр. шхеры, -раў ед. нет @шхуна мор. шхуна, -ны жен. @ш-ш межд. разг. ш-ш; ша; ціха
ш-ш, слушайте! ш-ш, слухайце! @Шяуляй г. Шаўляй, -ляя муж. @шяуляйский шаўляйскі @та мест. см. тот @табак муж. тытунь, -ню муж.; (нюхательный) табака, -кі жен.
курительный табак (курыльны) тытунь
дело табак справы дрэнь
ни за понюшку табаку ні за нюх табакі @табакерка табакерка, -кі жен. @табакерочный табакерачны @табаковод тытунявод, -да муж. @табаководство тытуняводства, -ва ср. @табаководческий тытуняводчы @табаковязальный тытуневязальны @табакокурение тытунекурэнне, -ння ср. @табакорезальный тытунярэзальны @табакосушилка тытунесушылка, -кі жен. @табанить несовер. спорт. мор. табаніць @табасаран, табасаранец табасаран, -на муж., табасаранец, -нца муж. @табасаранка табасаранка, -кі жен. @табасаранский табасаранскі @табачник тытуннік, -ка муж. @табачница тытунніца, -цы жен. @табачный тытунёвы @табачок уменьш.-ласк. разг. тытунец, -нцу муж. @табель табель, -ля муж. @табельная сущ. табельная, -най жен. @табельный табельны @табельщик табельшчык, -ка муж. @табельщица табельшчыца, -цы жен. @табес мед. табес, -су муж. @таблетированный таблеціраваны
таблетированный хлорофос таблеціраваны хларафос @таблетка таблетка, -кі жен. @таблеточный таблетачны @таблица табліца, -цы жен.
таблица умножения табліца множання @табличка в разн. знач. таблічка, -кі жен. @табличный таблічны @табло спец. табло нескл., ср. @табльдот табльдот, -та муж. @табор в разн. знач. табар, -ра муж. @таборит ист. табарыт, -та муж. @таборный табарны @табу этногр. табу нескл., ср. @табулатура муз. табулатура, -ры жен. @табулирование мат. табуліраванне, -ння ср. @табуляграмма тех. табуляграма, -мы жен. @табулятор тех. табулятар, -ра муж. @табун табун, -на муж. @табуниться несовер.
1. (сбиваться в стадо) табуніцца
2. перен. прост. (скучиваться) скучвацца, збівацца (у кучу) @табунный табуновы, табунны @табунщик табуншчык, -ка муж. @табунщицкий табуншчыцкі @табунщичий табуншчыкавы @табурет табурэт, -та муж. @табуретка табурэтка, -кі жен. @табуретный табурэтны @таверна таверна, -ны жен. @тавлинка уст. табакерка, -кі жен. @таволга жен. бот. вятроўнік, -ку муж. @таволговый вятроўнікавы @таволжанка см. таволга @тавот тех. тавот, -ту муж. @тавотник тех. тавотнік, -ка муж. @тавотница тавотніца, -цы жен. @тавотный тавотны @таврённый прич. таўраваны, клеймаваны @таврёный прил. таўраваны, клеймаваны @Таврида ист. Таўрыда, -ды жен. @таврить несовер. таўраваць, клеймаваць @тавриться страд. таўравацца, клеймавацца @таврический ист. таўрычаскі @Таврия ист. Таўрыя, -рыі жен. @тавро
1. (клеймо) таўро, -ра ср., кляймо, -ма ср.
2. (орудие для клеймения) таўро, -ра ср. @тавровый
1. таўровы, кляймовы
2. тех. таўровы
тавровая балка таўровая бэлька @тавтограмма поэт. таўтаграма, -мы жен. @тавтологический лит. таўталагічны @тавтология лит. таўталогія, -гіі жен. @таган, таганец муж. трыножка, -кі жен. @таганный трыножкавы @таганок см. таган @Таганрог г. Таганрог, -га муж. @таганрогский таганрогскі @Таганрогский залив Таганрогскі заліў @таджик таджык, -ка муж. @Таджикистан Таджыкістан
Республика Таджикистан Рэспубліка Таджыкістан @таджикский таджыкскі @таджичка таджычка, -кі жен. @таёжник таежнік, -ка муж. @таёжница таежніца, -цы жен. @таёжный таежны, тайговы @таз
I (посуда) таз, род. таза муж., міска, -кі жен.
II анат. таз, род. таза муж.
III (представитель народности) таз, род. таза муж.
тазы мн. тазы, -заў @тазик муж. уменьш. (сосуд) тазік, -ка муж., місачка, -кі жен. @тазобедренный анат. тазасцегнавы
тазобедренный сустав тазасцегнавы сустаў @тазовый
I тазавы; см. таз I
II тазавы; см. таз II @таи этногр. таі, род. таёў муж. @Таиланд Тайланд, -да муж. @таиландский тайландскі @таинственно нареч. таямніча, таемна @таинственность таямнічасць, -ці жен., таемнасць, -ці жен. @таинственный таямнічы, таемны @таинство рел. таінства, -ва ср., таемства, -ва ср. @Таити о-в Таіці нескл., ср. @таить несовер.
1. (держать в тайне, скрывать) таіць, скрываць, утойваць
2. (заключать в себе) таіць, хаваць
нечего греха таить няма чаго грахі таіць
таить в себе таіць (хаваць) у сабе @таиться
1. (утаивать, скрывать) таіцца
она таится и ничего не рассказывает яна тоіцца і нічога не расказвае
2. (прятаться, скрываться) таіцца, хавацца
лиса таится в норе ліса тоіцца (хаваецца) у нары
3. (заключаться в себе, не обнаруживаться) таіцца, хавацца
в этой зловещей тишине таилась тревога у гэтай злавеснай цішыні таілася (хавалася) трывога @таитянин таіцянін, -на муж. @таитянка таіцянка, -кі жен. @таитянский таіцянскі @Тайбэй г. Тайбэй, -бэя муж. @тайбэйский тайбэйскі @Тайвань о-в Тайвань, -ня муж. @Тайваньский пролив Тайваньскі праліў @тайга тайга, -гі жен. @тайговый тайговы @тайком нареч. употай, употайкі, потайкі, тайком @тайм спорт. тайм, род. тайма муж. @тайм-аут спорт. тайм-аўт, -та муж. @таймень зоол. таймень, -ня муж. @таймер таймер, -ра муж. @таймерный таймерны @Таймыр п-ов Таймыр, -ра муж. @таймырский таймырскі @Таймырский (Долгано-Ненецкий) автономный округ Таймырская (Далгана-Ненецкая) аўтаномная акруга @тайна тайна, -ны жен.; таямніца, -цы жен.
держать в тайне трымаць у тайне (у таямніцы)
посвящать в тайну адкрываць тайну
военная тайна ваенная тайна @тайник тайнік, -ка муж., патайнік, -ка муж. @тайниковый тайніковы @тайничок уменьш. тайнічок, -чка муж., патайнічок, -чка муж. @тайно нареч. тайна, таемна, патаемна @тайнобрачный бот. бяскветкавы, споравы @тайнописный тайнапісны @тайнопись жен. тайнапіс, -су муж. @тайный тайны, таемны, патаемны
тайное голосование тайнае галасаванне
тайное желание тайнае (патаемнае, таемнае) жаданне @тайский тайскі @тайфун тайфун, -ну муж. @так
1. нареч. (таким образом) так; (этак) гэтак, так; (в сочетании с прил. в знач. сказ.) такі, гэтакі, гэткі; (до такой степени) так; (без последствий, без особенной цели, без усилий) так
писать надо так, а не иначе пісаць трэба так (гэтак), а не іначай
он всё так сделал ён усё так зрабіў
он не так уж добр ён не такі ўжо добры
так (настолько) жизненно, так (настолько) выразительно так жыццёва, так выразна
оставить это дело так нельзя пакінуць гэту справу так нельга
я сказал это просто так я сказаў гэта проста так
2. союз дык; (так что) так што; (поэтому) таму; (итак) так
работу сделал, так можно отдыхать работу зрабіў, дык можна адпачываць
работать, так работать працаваць, дык працаваць
так ты мне не веришь? дык ты мне не верыш?
так согласен? дык згодзен?
не знаете, так и скажите не ведаеце, дык так і скажыце
(в составе сложных подчинительных союзов) так как таму што
я спешу, так как пора идти на работу я спяшаюся, таму што час (пара) ісці на работу
так что так што, такім чынам
жгло солнце, так что выдержать было невозможно пякло сонца, так што вытрымаць было немагчыма
так, чтобы... так, каб...
надо выйти пораньше, так, чтобы не опоздать на поезд трэба выйсці раней, так, каб не спазніцца на поезд
3. частица (ничего особенного) так; (утвер.) так, ага; (усил.) так; дык (усил. при указании на противопоставление, возражение); (ограничительная) так, (этак) гэтак
что с вами? - Так, ничего што з вамі? - Так, нічога
все в сборе? - Так усе ў зборы? - Так (ага)
так, так, ну и дела! так, так, ну і справы!
она так вовсе не изменилась яна дык зусім не змянілася
ну так что же? ну дык што ж?
там климат очень суровый, так, морозы доходят до сорока градусов там клімат вельмі суровы, так, маразы даходзяць да сарака градусаў
лет, так (этак), десять тому назад гадоў, так (гэтак) дзесяць таму назад
и так і так
и так далее (сокращённо: и т.д.) і гэтак далей (сокращённо: і г.д.)
когда (если) так калі так
не так ли? хіба (ці) не так?
так вот дык вось
я так и знал! я так і ведаў!
так и быть няхай будзе так; (ладно) добра
так и есть так і ёсць
так и знай(те) так і ведай(це)
так или иначе так ці іначай (інакш)
(и) так и сяк (і) так і сяк
так себе так сабе
так и так (мол) так і так
пусть так няхай так
как же так? як жа так?
вот так так! вось дык так!
(и) так и этак (і) так і гэтак
давно бы так даўно б так
так точно воен. так точна @таканье
I разг. таканне, -ння ср.; см. такать I
II тахканне, -ння ср.; см. такать II @такать
I несовер. разг. такаць
не такай, а говори толком не такай, а гавары толкам
II несовер. (о механизмах) разг. тахкаць @такая мест. см. такой @такелаж мор., спец. такелаж, -жу муж. @такелажить несовер. мор., спец. такелажыць @такелажник спец. такелажнік, -ка муж. @такелажный такелажны @также
1. нареч. таксама
я также вовремя закончил работу я таксама своечасова закончыў работу
2. союз соед. таксама
яблони, а также груши зацвели яблыні, а таксама грушы зацвілі @таки частица разг. такі
он таки пришёл ён такі прыйшоў @такие мест. мн. см. такой @такнуть
I совер. однокр., разг. такнуць; см. такать I
II совер. однокр. разг. тахнуць; см. такать II @таков мест. такі
и был таков толькі яго і бачылі @таковой мест. такі, гэтакі
как таковой сам па сабе, як такі @таковский разг. такоўскі @такое
1. мест. см. такой
2. в знач. сущ. такое, -кога ср.
такое не часто встретишь такое не часта сустрэнеш @такой мест.
1. указ. такі
такое время придёт такі час настане
таким образом такім чынам
не на такого напал не на такога напаў
никогда не встречал таких людей ніколі не сустракаў такіх людзей
нынче свет уже не такой (таков) цяпер свет ужо не такі
дайте мне такую книгу, какую я просил дайце мне такую кнігу, якую я прасіў
такой, какой есть такі, які ёсць
вокруг идёт такое строительство! кругом ідзе такая будоўля!
2. опр. такі
такой независимый, такой гордый такі незалежны, такі горды
3. неопр. разг. такі
это такая небольших размеров палка гэта такая невялікіх памераў палка
не из таких не з такіх
до такой степени да такой ступені
тут такое дело тут такая справа
в таком случае у такім выпадку, у такім разе
что тут такого? што тут такога? @такой-сякой разг. такі-сякі @такса
I (норма оплаты) такса, -сы жен.
II (порода собак) такса, -сы жен. @таксатор таксатар, -ра муж. @таксационный таксацыйны @таксация таксацыя, -цыі жен. @такси таксі нескл., ср. @таксидермист таксідэрміст, -та муж. @таксидермия таксідэрмія, -міі жен. @таксиметр таксіметр, -ра муж. @таксиметрический таксіметрычны @таксиметрия таксіметрыя, -рыі жен. @таксирование таксаванне, -ння ср. @таксированный таксаваны @таксировать совер., несовер. таксаваць @таксироваться несовер. страд. таксавацца @таксировка таксіроўка, -кі жен. @таксировочный таксіровачны @таксировщик таксіроўшчык, -ка муж. @таксировщица таксіроўшчыца, -цы жен. @таксис бот., зоол. таксіс, -су муж. @таксист разг. таксіст, -та муж. @таксовый таксавы; см. такса I @таксометр таксометр, -ра муж. @таксомоторный таксаматорны @таксон биол. и пр. таксон, -на муж. @таксономический таксанамічны @таксономия биол. и пр. таксаномія, -міі жен. @таксопарк таксапарк, -ка муж. @таксофон спец. таксафон, -на муж. @таксофонный таксафонны @так-сяк нареч., в знач. сказ. разг. сяк-так, так-сяк
ну это ещё так-сяк ну гэта яшчэ сяк-так (так-сяк) @такт
I муз. такт, род. такта муж.
в такт у такт
отбивать такт адбіваць такт
II (деликатность) такт, род. такту муж.
чувство такта пачуццё такту
отсутствие такта адсутнасць такту
соблюдать такт прытрымлівацца такту @так-таки частица разг. так-такі @тактик прям., перен. тактык, -ка муж. @тактика воен., перен. тактыка, -кі жен.
тактика боя тактыка бою
тактика единого фронта рабочего класса тактыка адзінага фронту рабочага класа @тактильный биол. тактыльны @тактически нареч. тактычна @тактический воен., перен. тактычны
тактический успех тактычны поспех
тактическое руководство тактычнае кіраўніцтва @тактично нареч. тактычна, тактоўна @тактичность тактычнасць, -ці жен., тактоўнасць, -ці жен. @тактичный тактычны, тактоўны
тактичный человек тактычны (тактоўны) чалавек
тактичное поведение тактычныя (тактоўныя) паводзіны @так-то
1. нареч. (гэта) так, так вось; (в сочетании с прил. - сказ.) (гэта) такі, такі вось
так-то ты исполняешь просьбы гэта так (так вось) ты выконваеш просьбы
он не так-то уж добр ён не такі ўжо добры
2. частица вось так
так-то было дело вось так была справа
не так-то не так ужо @тактовый муз. тактавы @такыр (почва) такыр, -ру муж. @такырный такырны @тал см. тальник @талант
I
1. талент, -ту муж.
2. (талантливый человек) талент, -та муж.
зарыть талант в землю закапаць талент у зямлю
II ист. (мера веса, денежная единица) талант, -та муж. @талантливо нареч. таленавіта @талантливость таленавітасць, -ці жен. @талантливый таленавіты @Талас г., р. Талас, -са муж. @Таласская область Талаская вобласць @таласский таласкі @талассоид таласоід, -да муж. @Талды-Курган г. Талды-Курган, -на муж. @Талды-Курганская область Талды-Курганская вобласць @талды-курганский талды-курганскі @талевый тех. талевы @талер
I типогр. талер, -ра муж.
II (монета) уст. талер, -ра муж. @тали тех. талі, -ляў ед. нет @талик муж. праталіна, -ны жен. @талисман талісман, -на муж. @талия
I жен. талія, -ліі жен., стан, род. стану муж.
платье в талию сукенка ў талію (да стану)
II карт. уст. талія, -ліі жен. @таллиевый таліевы @таллий хим. талій, -лію муж. @Таллинн г. Талін, -на муж. @таллиннский талінскі @талмуд рел., перен. талмуд, -да муж. @талмудизм рел., перен. талмудызм, -му муж. @талмудист рел., перен. талмудыст, -та муж. @талмудистский, талмудический рел., перен. талмудысцкі @таловый бот. см. тальниковый @талон талон, -на муж. @талонный талонны @талончик уменьш. талончык, -ка муж. @талый талы; (растаявший) расталы @талыш этногр. талыш, -ша муж. @талышка талышка, -кі жен. @талышский талышскі @таль тех. таль, род. талі жен. @тальвег геогр., геод. тальвег, -га муж. @тальк мин. тальк, род. тальку муж. @талька текст. уст. талька, -кі жен. @тальковый мин. талькавы @тальма уст. тальма, -мы жен. @тальник муж. бот. ракітнік, -ку муж.; ракіта, -ты жен. @тальниковый ракітавы @тальянка прост. тальянка, -кі жен. @там
1. нареч. там
там и тут там і тут
там и сям там і сям, дзе-нідзе
вот там вось там
там же там жа
2. нареч. (потом, затем) там, пасля, потым
там видно будет там (пасля, потым) відаць будзе
3. частица там
что бы там ни было што б там ні было
какое там! дзе там!
чего там! чаго там! @тамада тамада, -ды муж., жен. @тамарикс бот. тамарыкс, -су муж. @тамариксовые мн. сущ. бот. тамарыксавыя, -вых @тамариксовый тамарыксавы @тамаринд бот. тамарынд, род. тамарында и (о древесине и собир.) тамарынду муж. @тамариндовые тамарындавы @тамариск см. тамарикс @тамарисковые см. тамариксовые @тамарисковый см. тамариксовый @Тамбов г. Тамбоў, -бова муж. @Тамбовская область Тамбоўская вобласць @тамбовский тамбоўскі @тамбур
Iамбур) архит., ж.-д. тамбур, -ра муж.
IIамбур) (род вышивки, вязания) тамбур, -ру муж.
III (тамбур) муз. уст. тамбур, -ра муж. @тамбурин муз. тамбурын, -на муж. @тамбурмажор воен. ист. тамбурмажор, -ра муж. @тамбурмажорский тамбурмажорскі @тамбурный
I тамбурны
тамбурные двери тамбурныя дзверы; см. тамбур I
II тамбурны
тамбурный шов тамбурнае шво; см. тамбур I @тамга жен.
1. ист. (пошлина) тамга, -гі жен.
2. ист. обл. (тавро) таўро, -ра ср.; тамга, -гі жен. @тамил этногр. таміл, -ла муж. @тамилка тамілка, -кі жен. @тамильский тамільскі @таможенник таможнік, -ка муж., мытнік, -ка муж. @таможенный таможны, мытны
таможенная пошлина таможная (мытная) пошліна, мыта @таможня таможня, -ні жен., мытня, -ні жен. @тамошний разг. тамашні, тамтэйшы @тамплиер ист. тампліер, -ра муж. @тампон мед. тампон, -на муж. @тампонада мед. тампанада, -ды жен. @тампонаж горн. и пр. тампанаж, -жу муж. @тампонажный тампанажны
тампонажный цемент стр. тампанажны цэмент @тампонация мед. тампанацыя, -цыі жен. @тампонирование тампанаванне, -ння ср. @тампонированный тампанаваны @тампонировать совер., несовер. мед. тампанаваць @тампонироваться несовер. страд. тампанавацца @там-сям нареч. разг. там-сям @тамтам муз. тамтам, -ма муж. @танагра зоол. танагра, -ры жен. @Тананариве г. Тананарывэ нескл., муж. @тананаривский тананарыўскі @танатология биол., мед. танаталогія, -гіі жен. @танатоценоз биол. танатацэноз, -зу муж. @Танганьика (озеро и государство) Танганьіка, -кі жен. @танганьикский танганьікскі @тангенс мат. тангенс, -са муж. @тангенсоида мат. тангенсоіда, -ды жен. @тангенциальный тангенцыяльны @тангир типогр. тангір, -ра муж. @танго танга нескл., ср. @тангут тангут, -та муж. @тангутка тангутка, -кі жен. @тандем в разн. знач. тандэм, -ма муж. @тандемный тандэмны @танец танец, -нца муж.; (пляска) скокі, -каў ед. нет
школа танцев школа танцаў @Танжер г. Танжэр, -ра муж. @танжерский танжэрскі @танзаниец танзаніец, -нійца муж. @танзанийка танзанійка, -кі жен. @танзанийский танзанійскі @Танзания Танзанія, -ніі жен. @танин хим. танін, -ну муж. @танинный, таниновый танінавы @танк
I воен. танк, род. танка муж.
лёгкий танк лёгкі танк
тяжёлый танк цяжкі танк
II спец. танк, род. танка муж.
судовой танк для горючего суднавы танк для паліва @танк-амфибия танк-амфібія, род. танка-амфібіі муж. @танкер мор. танкер, -ра муж. @танкерный танкерны @танкетка воен. танкетка, -кі жен. @танкист воен. танкіст, -та муж. @танкистский танкісцкі @танковождение воен. танкаваджэнне, -ння ср. @танковый танкавы @танкодром воен. танкадром, -ма муж. @танкоремонтный танкарамонтны @танкостроение танкабудаванне, -ння ср. @танкостроительный танкабудаўнічы @танкошлем танкашлем, -ма муж. @таннид хим. танід, -ду муж. @тантал хим. тантал, -лу муж. @танталит хим. танталіт, -ту муж. @танталов: танталовы муки танталавы мукі @тантьема фин. танцьема, -мы жен. @тантьемный танцьемны @танцевальный танцавальны @танцевание уст., спец. танцаванне, -ння ср. @танцевать несовер. танцаваць; (плясать) скакаць
танцевать от печки танцаваць ад печы @танцеваться возвр., страд. танцавацца @танцзал муж. (танцевальный зал) танцзала, -лы жен. (танцевальная зала), танцзал, -ла муж. (танцавальны зал) @танцмейстер уст. танцмайстар, -ра муж. @танцовщик танцоўшчык, -ка муж. @танцовщица танцоўшчыца, -цы жен. @танцор танцор, -ра муж. @танцорка танцорка, -кі жен. @танцплощадка (танцевальная площадка) танцпляцоўка, -кі жен. (танцавальная пляцоўка) @танцулька прост. танцулька, -кі жен. @танцующий
1. прич. які (што) танцуе
2. прил. танцуючы
танцующая походка танцуючая паходка @тапёр тапёр, -ра муж. @тапёрша (женщина-тапёр) тапёрка, -кі жен. @тапир зоол. тапір, -ра муж. @тапки мн. разг. тапкі, -пак, ед. тапка, -кі жен., тапак, -пка муж. @тапочки мн. разг. тапачкі, -чак, ед. тапачка, -кі жен., тапак, -пка муж. @тара тара, -ры жен. @тарабанить несовер. разг. тарабаніць @тарабарить несовер. прост. тарабарыць, балабоніць @тарабарский тарабарскі @тарабарщина разг. тарабаршчына, -ны жен. @таракан (чёрный) таракан, -на муж.; (рыжий) прусак, -ка муж. @тараканий тараканавы @таракановые мн. сущ. зоол. тараканавыя, -вых @таракашка разг.
1. уменьш.-уничиж. тараканчык, -ка муж.
2. муж., жен. (букашка) казурка, -кі жен.; (козявка) казяўка, -кі жен. @таран в разн. знач. таран, -на муж.
гидравлический таран тех. гідраўлічны таран
идти на таран воен. ісці на таран @таранение тараненне, -ння ср. @тараний тарановы
таранья уха таранова юшка @таранить несовер.
1. біць, прабіваць, тараніць
2. ав., воен. тараніць @таранка жен. зоол. разг. таран, -на муж. @таранный в разн. знач. таранны
таранная кость анат. таранная костка
таранный удар воен. таранны ўдар @тарантас муж. тарантас, -са муж., каламажка, -кі жен., брычка, -кі жен. @тарантелла муз. тарантэла, -лы жен. @тарантить несовер. прост. балбатаць, балабоніць @тарантул зоол. тарантул, -ла муж. @тарань жен. зоол. таран, -на муж., собир. тараны, -ноў мн. @тарарам разг. тарарам, -му муж., вэрхал, -лу муж., гармідар, -ру муж. @тарарах разг.
1. межд. (о звуке) тарарах; (об ударе) трах
2. в знач. сказ. тарарах; трах @тарарахать несовер. разг.
1. (грохотать) тарарахаць
2. (ударять) трахаць @тарарахаться (ударяться) разг. трахацца @тарарахнуть совер., однокр. разг.
1. (загрохотать) тарарахнуць
2. (ударить) трахнуць @тарарахнуться разг. (удариться) трахнуцца; (упасть куда-либо) бухнуцца @таратайка разг. таратайка, -кі жен. @тараторить несовер. разг. сакатаць, лапатаць; (болтать) балбатаць @тараторка муж., жен. разг. (о мужчине) сакатун, -на муж., лапатун, -на муж.; балбатун, -на муж.; (о женщине) сакатуха, -хі жен., лапатуха, -хі жен.; балбатуха, -хі жен. @тарахтение
1. тарахценне, -ння ср., лескатанне, -ння ср.
2. трашчанне, -ння ср., лапатанне, -ння ср.; см. тарахтеть @тарахтеть несовер. разг.
1. тарахцець, лескатаць
2. (говорить без умолку) трашчаць, лапатаць @таращить несовер. разг. вытарэшчваць, вытрэшчваць, лупіць, вылупліваць
таращить глаза вытарэшчваць (вытрэшчваць, лупіць, вылупліваць) вочы @таращиться вытарэшчвацца, вытрэшчвацца, вылуплівацца @тарбаган зоол. тарбаган, -на муж. @тарбаганий тарбаганавы @тарелка талерка, -кі жен.
не в своей тарелке не ў сваёй талерцы @тарелки мн. муз. талеркі, -рак @тарелкообразный талеркападобны @тарелочник муз. талерачнік, -ка муж. @тарелочный талерачны @тарельчатый талерчаты @тари муз. тары нескл., жен. @тарирование спец. тарыраванне, -ння ср. @тарированный тарыраваны @тарировать совер., несовер. спец. тарыраваць @тарироваться несовер. страд. тарыравацца @тарировка жен. спец. см. тарирование @тариф тарыф, -фу муж.
железнодорожный тариф чыгуначны тарыф
почтовый тариф паштовы тарыф
тарифы заработной плиты тарыфы заработнай платы
таможенный тариф таможны тарыф @тарификатор тарыфікатар, рал @тарификационный тарыфікацыйны @тарификация тарыфікацыя, -цыі жен. @тарифицированный тарыфікаваны @тарифицировать совер., несовер. тарыфікаваць @тарифицироваться
1. совер., несовер. тарыфікавацца
2. страд. тарыфікавацца @тарифный тарыфны
тарифная сетка тарыфная сетка @тарлатан текст. уст. тарлатан, -ну муж. @тарлатановый тарлатанавы @тарник разг. тарнік, -ка муж. @тарный тарны @тарооборудование тараабсталяванне, -ння ср. @тароремонтный тарарамонтны @тароупаковочный тараўпаковачны @тарпан зоол. тарпан, -на муж. @тартальщик горн. тартальшчык, -ка муж. @тартальщица тартальшчыца, -цы жен. @тартание тартанне, -ння ср. @тартар муж. миф. тартар, -ра муж.; (ад) пекла, -ла ср.; (преисподняя) апраметная, -най жен. @тартарары: провалиться в тартарары разг. шутл. праваліцца ў пекла @тартать несовер. горн. тартаць @тартинка уст. тартынка, -кі жен. @Тарту г. Тарту нескл., муж. @тартуский тартускі @тархан в разн. знач. уст. тархан, -на муж. @тарханный тарханны, тарханавы
тарханная грамота тарханная грамата @тары-бары прост. тары-бары @таска жен. прост. лупцоўка, -кі жен.; (нагоняй) наганяй, -няю муж.; (трёпка) чос, род. чосу муж., дыхт, род. дыхту муж.
дать таску даць наганяй, даць дыхту (чосу) @таскать несовер.
1. в разн. знач. цягаць; (волочить) валачы
таскать брёвна цягаць бярвенне (бярвёны)
таскать за уши цягаць за вушы
он еле ноги таскает ён ледзь ногі цягае (валачэ)
2. (воровать) разг. цягаць, красці @таскаться несовер.
1. (тащиться по земле) цягацца; валачыцца, валачыся
2. (ходить без дела) разг. цягацца, валачыцца, бадзяцца
3. разг. (ухаживать) цягацца, валачыцца
4. страд. цягацца; валачыцца; красціся; см. таскать @Тасмания о-в Тасманія, -ніі жен. @тасманский тасманскі @тасованный тасаваны @тасовать несовер. тасаваць @тасоваться страд. тасавацца @тасовка жен. тасоўка, -кі жен., тасаванне, -ння ср. @ТАСС (Телеграфное агентство Советского Союза) ист. ТАСС (Тэлеграфнае агенцтва Савецкага Саюза) @тассовский ист. тасаўскі @тастатура телефон. тастатура, -ры жен. @тат этногр. тат, род. тата муж. @татаканье разг. татаканне, -ння ср. @татакать несовер. разг. татакаць @татарин татарын, -на муж. @Татария Татарыя, -рыі жен. @татарка
I татарка, -кі жен.
II бот. трымбулька, -кі жен. @татарник бот. бадзяк, -ку муж., чартапалох, -ху муж. @татарский татарскі @Татарский пролив Татарскі праліў @Татарстан Татарстан, -на муж.
Республика Татарстан Рэспубліка Татарстан @татарщина ист. татаршчына, -ны жен. @татка этногр. татка, -кі жен. @Татры (горы) Татры, -раў @татский этногр. тацкі @татуированный татуіраваны @татуировать совер., несовер. татуіраваць @татуироваться
1. совер., несовер. татуіравацца
2. страд. татуіравацца @татуировка жен.
1. (действие) татуіроўка, -кі жен., татуіраванне, -ння ср.
2. (узор, рисунок) татуіроўка, -кі жен. @татуировщик татуіроўшчык, -ка муж. @татуировщица татуіроўшчыца, -цы жен. @таты этногр. таты, -таў мн. @тать уст. злодзей, -дзея муж. @татьба жен. уст. зладзейства, -ва ср. @татьянка (платье) таццянка, -кі жен. @тау-сагыз бот. таў-сагыз, -зу муж. @таутомерия хим. таўтамерыя, -рыі жен. @тафономия геол. тафаномія @тафта текст. тафта, -ты жен. @тафтинговый текст. тафтынгавы
тафтинговый, или ворсопрошивной, ковёр тафтынгавы, або ворсапрашыўны, дыван
тафтинговое покрытие тафтынгавае пакрыццё @тафтяной текст. тафцяны
тафтяное платье тафцяная сукенка @тафья (род шапочки) уст. таф'я, -ф'і жен., ярмолка, -кі жен. @тахеометр геод. тахеометр, -ра муж. @тахеометрический тахеаметрычны @тахеометрия геод. тахеаметрыя, -рыі жен. @тахигенез биол. тахігенез, -зу муж. @тахикардия мед. тахікардыя, -дыі жен. @тахиметр тех. тахіметр, -тра муж. @тахина зоол. тахіна, -ны жен. @тахометр тех. тахометр, -ра муж. @тахометрический тахаметрычны @тахта тахта, -ты жен. @тачалка типогр. сшывалка, -кі жен. @тачальный сапожн., портн. сшывальны, для шыцця @тачальщик сшывальшчык, -ка муж. @тачальщица сшывальшчыца, -цы жен. @тачание сапожн., портн. шыццё, -цця ср. @тачанка тачанка, -кі жен. @тачанный прич. сапожн., портн. шыты @тачаный прил. сапожн., портн. шыты @тачать несовер. сапожн., портн. шыць @тачаться страд. шыцца @тачечник тачачнік, -ка муж. @тачечный тачачны @тачка
I (тележка) тачка, -кі жен.
II жен. сапожн., портн. шыццё, -цця ср.; шыццё суцэльным швом
III бот. крупка, -кі жен. @Ташауз г. Ташауз, -за муж. @Ташаузская область Ташаузская вобласць @ташаузский ташаузскі @Ташкент г. Ташкент, -та муж. @Ташкентская область Ташкенцкая вобласць @ташкентский ташкенцкі @тащить несовер.
1. в разн. знач. цягнуць; (волочить) валачы
2. (воровать) разг. красці, цягнуць @тащиться
1. (тянуться по земле) цягнуцца; валачыся
2. (медленно двигаться) разг. цягнуцца, валачыся, трэсціся
3. страд. цягнуцца; валачыцца; см. тащить 1 @таялка см. снеготаялка @таяние
1. раставанне, -ння ср.
2. тапленне, -ння ср., плаўленне, -ння ср.; раставанне, -ння ср.; см. таять 1,2 @таять несовер.
1. (растаивать) раставаць
снег уже тает снег ужо растае
сегодня тает сягоння растае
2. (топиться) тапіцца, плавіцца, раставаць
3. перен. (постепенно исчезать) раставаць, знікаць; (замирать) заміраць
звуки тают гукі растаюць (знікаюць, заміраюць)
4. (уменьшаться) змяншацца, убываць; (слабеть) слабець
силы его тают сілы яго ўбываюць
здоровье его тает здароўе яго слабее
5. перен. (худеть) сохнуць, худзець, марнець; чахнуць
6. перен. (умиляться) млець
таять от радости млець ад радасці @Тбилиси г. Тбілісі нескл., муж. @тбилисский тбіліскі @тварь жен.
1. (живое существо) книжн. уст. стварэнне, -ння ср.; собир. стварэнні, -нняў
2. (скотина) бран. жывёліна, -ны жен.
всякой твари по паре усяго патроху, усякай усячыны @твердение цвярдзенне, -ння ср. @твердеть несовер. цвярдзець @твердить несовер.
1. гаварыць; (долбить) дзяўбці
2. разг. (заучивать) завучваць; (повторять) паўтараць @твёрдо нареч. в разн. знач. цвёрда @твердозём цвердазём, -му муж. @твердокаменный перен. цвёрдакаменны @твердокожий разг. цвердаскуры @твердокопченый цвердавэнджаны @твёрдолиственный цвёрдаліставы
твёрдолиственные породы деревьев цвёрдаліставыя пароды дрэў @твердолобый разг. цвердалобы @твердомер тех. цвердамер, -ра муж. @твердонёбный лингв. цвёрдападнябенны @твердосплавный цвердасплаўны @твёрдость прям., перен. цвёрдасць, -ці жен. @твердотелый цвердацелы @твердотельный физ. цвердацельны
твердотельные лазеры цвердацельныя лазеры @твердотопливный цвердапаліўны @твёрдый прям., перен. цвёрды
твёрдое намерение цвёрды намер
твёрдые цены цвёрдыя цэны
твёрдая валюта цвёрдая валюта
твёрдый согласный лингв. цвёрды зычны
в здравом уме и твёрдой памяти пры сваім розуме і цвёрдай памяці
он не твёрд в орфографии ён не цвёрда ведае арфаграфію
твёрдый знак цвёрды знак
стоять на твёрдой почве стаяць на цвёрдай глебе (цвёрдым грунце) @твердыня уст., высок.
1. (крепость) крэпасць, -ці жен., цвярдыня, -ні жен.
2. перен. цвярдыня, -ні жен.
твердыня самодержавия цвярдыня самадзяржаўя @твердь жен. рел., уст. (земная) зямля, -лі жен.; (небесная) неба, -ба ср. @твёрже сравнит. ст.
1. нареч. цвярдзей
2. прил. цвярдзейшы
железо твёрже дерева жалеза цвярдзейшае за дрэва @Тверская область Цвярская вобласць @тверской цвярскі @Тверь г. Цвер, род. Цверы жен. @твид текст. цвід, род. цвіду муж. @твидовый цвідавы @твин текст. цвін, род. цвіну муж. @твиндек мор. цвіндэк, -ка муж. @твиновый текст. цвінавы @твист твіст, род. твіста муж. @твоё мест. тваё; см. твой @твои мест. твае; см. твой @твой мест. муж. твой (род. твайго, дат. твайму, вин. твайго, твор., пред. тваім); жен. твая (род., дат., пред. тваёй, вин. тваю, твор. тваёй, тваёю); ср. тваё (род. твайго, дат. твайму, вин. тваё, твор., пред. тваім); мн. твае (род., пред. тваіх, дат. тваім, вин. твае, тваіх, твор. тваімі)
твой сын твой сын
из твоего дома з твайго дому
твоя воля твая воля
твой вопрос тваё пытанне
с твоего согласия з тваёй згоды
твоими стараниями тваімі стараннямі
здесь всё твоё тут усё тваё
что твой... як той...
что твой соловей як той салавей
на что твой... куды той...; (очень) на што (ужо), да чаго (ужо), вельмі
на что твоя дудочка хороша, а моя лучше на што ўжо (да чаго ўжо, вельмі) твая дудачка добрая, а мая лепшая
по-твоему па-твойму @творение ср.
1. уст., книжн. (действие) тварэнне, -ння ср.
творение выше разрушения тварэнне вышэй за разбурэнне
2. высок. (произведение) твор, род. твора муж.
3. уст. (живое создание, существо) стварэнне, -ння ср. @творец
1. высок. тварэц, -рца муж.; творца, -цы муж.
2. (бог) рел. бог, род. бога муж.; (при восклицании) божа @творилка жен. разг. см. творило II @творило
I ср.
1. (подъёмная дверь на чердак, в погреб и т.п.) дзверцы, -цаў ед. нет
2. (затвор в плотине) застаўка, -кі жен.
3. обл. (отверстие) дзірка, -кі жен.; лёх, род. лёха муж., лаз, род. лаза муж.
II ср. (для гашения извести и т.п.) вапнярка, -кі жен. @творильный рашчыняльны @творительный: творительный падеж грам. творны склон @творить
I несовер.
1. (создавать) тварыць, ствараць
творить новую жизнь тварыць (ствараць) новае жыццё
2. (делать) рабіць; чыніць; (что-либо плохое) вытвараць, вырабляць
творить добро рабіць дабро
творить суд чыніць суд
творить всякие безобразия рабіць усялякія гадасці
II несовер. спец. (известь) разводзіць; (тесто) рашчыняць @твориться несовер.
1. (происходить) разг. рабіцца
с ним что-то твориться з ім нешта робіцца
2. страд. тварыцца, стварацца; рабіцца; чыніцца; см. творить I @творог (творог и творог) тварог, -рагу муж. @творожение стварожванне, -ння ср.; адтопліванне, -ння ср. @творожистый тварожысты @творожить несовер. тварожыць; (молоко) адтопліваць @творожиться возвр., страд. тварожыцца; (о молоке) адтоплівацца @творожник кул. сырнік, -ка муж. @творожница (посуда) тварожніца, -цы жен. @творожный тварожны @творчески нареч. творча @творческий творчы
творческий марксизм творчы марксізм
творческий путь писателя творчы шлях пісьменніка
творческий вечер творчы вечар
творческий коллектив творчы калектыў @творчество ср. творчасць, -ці жен. @твоя мест. твая; см. твой @те мест. тыя; см. тот @т.е. см. то есть @театр в разн. знач. тэатр, -ра муж.
анатомический театр анатамічны тэатр
драматический театр драматычны тэатр
театр военных действий тэатр ваенных дзеянняў @театрал тэатрал, -ла муж. @театрализация тэатралізацыя, -цыі жен. @театрализованный тэатралізаваны @театрализовать совер., несовер. тэатралізаваць @театрализоваться несовер. страд. тэатралізавацца @театралка тэатралка, -кі жен. @театрально нареч. тэатральна @театральность тэатральнасць, -ці жен. @театральный тэатральны @театральщина пренебр. тэатральшчына, -ны жен. @театровед тэатразнавец, -наўца муж. @театроведение тэатразнаўства, -ва ср. @театроведный, театроведческий тэатразнаўчы @театромания тэатраманія, -ніі жен. @тебе мест., дат. пред. табе; см. ты @тебенёк муж. (в седле) крыло, -ла ср. @Тебриз г. Тэбрыз, -за муж. @тебризский тэбрызскі @тебя мест., род., вин. см. ты @тевтон ист. тэўтон, -на муж. @тевтонец тэўтонец, -нца муж. @тевтонский тэўтонскі @тевтоны ист. тэўтоны, -наў @Тегеран г. Тэгеран, -на муж. @тегеранский тэгеранскі @Тегусигальпа г. Тэгусігальпа, -пы жен. @тегусигальпинский тэгусігальпінскі @теза лог. тэза, -зы жен. @тезаврация спец. тэзаўрацыя, -цыі жен. @тезаврирование спец. тэзаўраванне, -ння ср. @тезаврировать совер., несовер. спец. тэзаўраваць @тезаврироваться несовер. страд. спец. тэзаўравацца @тезаурус филол. тэзаўрус, -са муж. @тезирование тэзаванне, -ння ср. @тезированный тэзаваны @тезировать совер., несовер. тэзаваць @тезироваться несовер. страд. тэзавацца @тезис в разн. знач. тэзіс, -са муж. @тезисный тэзісны @тёзка цёзка, -кі муж., жен. @тезоименитство ср. высок. уст. тэзаімяніны, -наў ед. нет @теизм филос. тэізм, -му муж. @теин хим. тэін, -ну муж. @теист филос. тэіст, -та муж. @теистический тэістычны @теистка тэістка, -кі жен. @тейлериоз ветер. тэйлерыёз, -зу муж. @тейлоризм эк. тэйларызм, -му муж. @текинец тэкінец, -нца муж. @текинка тэкінка, -кі жен. @текинский тэкінскі @текст в разн. знач. тэкст, род. тэксту муж. @текстиль тэкстыль, -лю муж. @текстильный тэкстыльны @текстильщик тэкстыльшчык, -ка муж. @текстильщица тэкстыльшчыца, -цы жен. @текстовинит (искусственная кожа) тэкставініт, -ту муж. @текстовинитовый тэкставінітавы @текстовка тэкстоўка, -кі жен. @текстовой тэкставы @текстолит спец. тэксталіт, -ту муж. @текстолитовый тэксталітавы @текстолог филол. тэкстолаг, -га муж. @текстологический тэксталагічны @текстология филол. тэксталогія, -гіі жен. @текстуально нареч. тэкстуальна @текстуальный тэкстуальны @текстура спец. тэкстура, -ры жен. @текстурированный тэкстураваны @текстурный тэкстурны @текстурованный тэкстураваны @тектоник геол. тэктонік, -ка муж. @тектоника геол., архит. тэктоніка, -кі жен. @тектонист геол. тэктаніст, -та муж. @тектонит геол. тэктаніт, -ту муж. @тектонический геол., архит. тэктанічны @тектонофизика геол. тэктанафізіка, -кі жен. @текучесть прям., перен. цякучасць, -ці жен. @текучий прям., перен. цякучы
текучие тела цякучыя целы
текучий состав цякучы састаў @текучка разг. цякучка, -кі жен. @текущий
1. прич. які (што) цячэ; які (што) плыве; см. течь I 1
2. прил. бягучы
текущие дела бягучыя справы
текущий счёт бухг. бягучы рахунак
3. прил. (теперешний, настоящий) цяперашні; (этот) гэты; (современный) сучасны
в текущем году у гэтым годзе
текущий момент цяперашні (сучасны) момант @телеавтоматика тэлеаўтаматыка, -кі жен. @телеавтоматический тэлеаўтаматычны @телеангиэктазия мед. тэлеангіэктазія, -зіі жен. @телеателье тэлеатэлье нескл., ср. @телеаукцион тэлеаўкцыён, -ну муж. @телебашня тэлевежа, -жы жен. @телебиржа тэлебіржа, -жы жен. @телевидение тэлебачанне, -ння ср. @телевизионность тэлевізійнасць, -ці жен. @телевизионный тэлевізійны @телевизор тэлевізар, -ра муж. @телевизорный тэлевізарны @телевышка тэлевышка, -кі жен. @телега жен. калёсы, род. калёс ед. нет, драбіны, -бін ед. нет @телегаммааппарат мед. тэлегамаапарат, -та муж. @телегамматерапия мед. тэлегаматэрапія, -піі жен. @телеглаз муж. тэлевока, -ка ср. @телеграмма тэлеграма, -мы муж. @телеграммный тэлеграмны @телеграф тэлеграф, -фа муж.
оптический телеграф аптычны тэлеграф
беспроволочный телеграф бяздротавы тэлеграф @телеграфирование тэлеграфаванне, -ння ср. @телеграфированный тэлеграфаваны @телеграфировать совер., несовер. тэлеграфаваць @телеграфироваться несовер. страд. тэлеграфавацца @телеграфист тэлеграфіст, -та муж. @телеграфистка тэлеграфістка, -кі жен. @телеграфить совер., несовер. разг. см. телеграфировать @телеграфический тэлеграфічны @телеграфия тэлеграфія, -фіі жен. @телеграфно нареч. тэлеграфна @телеграфно-кабельный тэлеграфна-кабельны @телеграфно-телефонный тэлеграфна-тэлефонны @телеграфный в разн. знач. тэлеграфны @теледокументалист тэледакументаліст, -та муж. @теледокументалистика тэледакументалістыка, -кі жен. @теледокументальный тэледакументальны @тележечник калясачнік, -ка муж. @тележка жен.
1. (небольшая телега) каляска, -кі жен., драбінкі, -нак ед. нет; (ручная) каляска, -кі жен.
2. тех. цялежкі, -жак ед. нет
крановая тележка кранавыя цялежкі @тележник стальмах, -ха муж., каляснік, род. калесніка муж., калеснік, -ка муж. @тележный калёсны @тележурнал тэлечасопіс, -са муж. @телезритель тэлеглядач, род. тэлегледача муж. @телезрительница тэлеглядачка, -кі жен. @телеизмерение тэлевымярэнне, -ння ср. @телеизмерительный тэлевымяральны @телеинтервью тэлеінтэрв'ю нескл., ср. @телеинформация тэлеінфармацыя, -цыі жен. @телеискусство тэлемастацтва, -ва ср. @телекамера тэлекамера, -ры жен. @телекинез тэлекінез, -зу муж. @телекино тэлекіно нескл., ср. @телекинопроекция тэлекінапраекцыя, -цыі жен. @телекиносъёмка тэлекіназдымка, -кі жен. @телекомандование тэлекамандаванне, -ння ср. @телекомментатор тэлекаментатар, -ра муж. @телекоммуникационный тэлекамунікацыйны @телекоммуникация тэлекамунікацыя, -цыі жен. @телекомпания тэлекампанія, -ніі жен. @телеконкурс тэлеконкурс, -су муж. @телеконтроль тэлекантроль, -лю муж. @телекс телефон. тэлекс, -са муж. @телелоция тэлелоцыя, -цыі жен. @телемарафон тэлемарафон, -ну муж. @телемастерская тэлемайстэрня, -ні жен. @телеметр геод. тэлеметр, -ра муж.; (дальномер) дальнамер, -ра муж. @телеметрический тэлеметрычны @телеметрия тэлеметрыя, -рыі жен. @телемеханизация тех. тэлемеханізацыя, -цыі жен. @телемеханизировать совер., несовер. тэлемеханізаваць @телемеханизироваться несовер. страд. тэлемеханізавацца @телемеханика тех. тэлемеханіка, -кі жен. @телемеханический тэлемеханічны @телемост тэлемост, -та муж. @теленаблюдение тэленагляданне, -ння ср. @теленовости тэленавіны, -він мн. @телёнок муж. цяля и цялё, -ляці ср.
загнать, куда Макар телят не гонял загнаць, куды Макар цялят не ганяў @теленомус зоол. тэленомус, -са муж. @телеобъектив фото тэлеаб'ектыў, -тыва муж. @телеозавр палеонт. тэлеазаўр, -ра муж. @телеологический, телеологичный тэлеалагічны @телеология филос. тэлеалогія, -гіі жен. @телеоператор тэлеаператар, -ра муж. @телеочерк тэленарыс, -са муж. @телепанорама тэлепанарама, -мы жен. @телепатический тэлепатычны @телепатия тэлепатыя, -тыі жен. @телепень обл. цяльпук, род. цельпука муж. @телепередатчик тех. тэлеперадатчык, -ка муж. @телепередача тэлеперадача, -чы жен. @телеповесть тэлеаповесць, -ці жен. @телепортация тэлепартацыя, -цыі жен. @телепортрет тэлепартрэт, -та муж. @телепостановка тэлепастаноўка, -кі жен. @телепремьера тэлепрэм'ера, -ры жен. @телеприёмник тэлепрыёмнік, -ка муж. @телепрограмма тэлепраграма, -мы жен. @телепропаганда тэлепрапаганда, -ды жен. @телепублицист тэлепубліцыст, -та муж. @телепублицистика тэлепубліцыстыка, -кі жен. @телерадиокомпания тэлерадыёкампанія, -ніі жен. @телерадиола тэлерадыёла, -лы жен. @телереклама тэлерэклама, -мы жен. @телерегулирование тэлерэгуляванне, -ння ср. @телерепортаж тэлерэпартаж, -жу муж. @телерепортёр тэлерэпарцёр, -ра муж. @телеса мн. ирон., шутл. цела, -ла ср. @телесвязь тэлесувязь, -зі жен. @телесеанс тэлесеанс, -са муж. @телесериал тэлесерыял, -ла муж. @телесигнал тэлесігнал, -ла муж. @телесигнализация тэлесігналізацыя, -цыі жен. @телескоп
I астр. тэлескоп, -па муж.
II зоол. тэлескоп, -па муж. @телескопический тэлескапічны @телескопия астр. тэлескапія, -піі жен. @телескопный астр. тэлескопны @телескоп-спектрометр тэлескоп-спектрометр, род. тэлескопа-спектрометра муж. @телесность книжн. цялеснасць, -ці жен. @телесный в разн. знач. цялесны
телесные повреждения цялесныя пакалечанні
телесное наказание цялесная кара
телесный цвет цялесны колер @телеспектакль тэлеспектакль, -ля муж. @телеспектроскоп астр. тэлеспектраскоп, -па муж. @телестанция тэлестанцыя, -цыі жен. @телестереоскоп астр. тэлестэрэаскоп, -па муж. @телестудия тэлестудыя, -дыі жен. @телесценарий тэлесцэнарый, -рыя муж. @телесценарист тэлесцэнарыст, -та муж. @телесъёмка тэлездымка, -кі жен. @телетайп тэлетайп, -па муж. @телетайпист тэлетайпіст, -та муж. @телетайпистка тэлетайпістка, -кі жен. @телетайпный тэлетайпны @телетайпограмма тэлетайпаграма, -мы жен. @телетеатр тэлетэатр, -ра муж. @телетрансляция тэлетрансляцыя, -цыі жен. @телеуправление (телемеханическое управление) тэлекіраванне, -ння ср. (тэлемеханічнае кіраванне) @телеуправляемый тэлекіравальны @телеустановка тэлеўстаноўка, -кі жен. @телефакс телефон. тэлефакс, -са муж. @телефестиваль тэлефестываль, -лю муж. @телефикация тэлефікацыя, -цыі жен. @телефильм тэлефільм, -ма муж. @телефицировать совер., несовер. тэлефікаваць @телефон тэлефон, -на муж.
междугородный телефон міжгародні тэлефон
полевой телефон палявы тэлефон
телефон-автомат тэлефон-аўтамат
говорить по телефону гаварыць па тэлефоне @телефонизация тэлефанізацыя, -цыі жен. @телефонизирование тэлефанізаванне, -ння ср. @телефонизированный тэлефанізаваны @телефонизировать совер., несовер. тэлефанізаваць @телефонизироваться несовер. страд. тэлефанізавацца @телефонирование тэлефанаванне, -ння ср. @телефонировать совер., несовер. тэлефанаваць @телефонист тэлефаніст, -та муж. @телефонистка тэлефаністка, -кі жен. @телефония тэлефанія, -ніі жен. @телефонный тэлефонны @телефонограмма тэлефанаграма, -мы жен. @телефото тэлефота нескл., ср. @телефотография тэлефатаграфія, -фіі жен. @телефотометр тэлефатометр, -ра муж. @телефотометрический тэлефотаметрычны @телеханский целяханскі @Телеханы гп. Целяханы, -хан @телехроника тэлехроніка, -кі жен. @телехроникёр тэлехранікёр, -ра муж. @телец муж. книжн. уст. цяля, -ляці ср.
золотой телец залаты цялец @Телец астр. Цялец, -льца муж. @телецентр (телевизионный центр) тэлецэнтр, -ра муж. (тэлевізійны цэнтр) @телеэкран тэлеэкран, -на муж. @телеэкранизация тэлеэкранізацыя, -цыі жен. @телеэпопея тэлеэпапея, -пеі жен. @телиться несовер. цяліцца @тёлка цялушка, -кі жен. @теллур хим. тэлур, -ру муж. @теллурий астр. тэлурый, -рыя муж. @теллурический тэлурычны @теллуровый хим. тэлуравы @тело в разн. знач. цела, -ла ср., мн. целы, -лаў
части тело часткі цела
твёрдое тело цвёрдае цела
геометрическое тело геаметрычнае цела
дрожать всем телом дрыжаць усім целам
инородное тело іншароднае цела
держать в чёрном теле трымаць у чорным целе
быть преданным душой и телом кому-либо быць адданым душой і целам каму-небудзь
(быть) в теле (быць) у целе
спасть с тела схуднець
войти в тело папаўнець, патаўсцець @телогрейка разг. целагрэйка, -кі жен. @телодвижение ср. рух цела, рух, род. руху муж.
гимнастические телодвижения гімнастычныя рухі
без лишних телодвижений без лішніх рухаў @телок муж. разг. цяля, -ляці ср. @телорез бот. разак, -ку муж. @телосложение ср. склад цела; целасклад, -ду муж., склад, род. складу муж. @телофаза биол. целафаза, -зы жен. @телохранитель целаахоўнік, -ка муж. @телушка уменьш.-ласк. цялушка, -кі жен.
за морем телушка-полушка, да рубль перевозу за морам цяля-паўрубля, ды сто перавозу @тельник муж.
1. (нижняя рубашка) прост. ніжняя кашуля
2. уст. (нательный крест) нацельны крыж @тельный разг.
1. нацельны
2. цялесны
тельного цвета цялеснага колеру @тельняшка жен. разг.
1. (матроска) цяльняшка, -кі жен.
2. (нижняя рубашка) нацельнік, -ка муж., кашуля, -лі жен. @тельфер тех. тэльфер, -ра муж. @тельце уменьш.-ласк. цельца, -ца ср. @телятина цяляціна, -ны жен. @телятник цялятнік, -ка муж. @телятница цялятніца, -цы жен. @телячий цялячы
телячий восторг цялячае захапленне
телячьи нежности цялячыя пяшчоты @тем
I мест. дат., твор. см. тот
II (составная часть сложного союза) тым
чем больше, тем лучше чым больш, тым лепш
тем более тым больш
тем временем тым часам
тем не менее тым не менш
вместе с тем разам з тым
между тем між (паміж) тым, тым часам @тема тэма, -мы жен. @тематика тэматыка, -кі жен. @тематический тэматычны @тембр тэмбр, род. тэмбру муж. @тембральный тэмбральны @тембровый тэмбравы @теменной анат. цемянны @темень разг. цемра, -ры жен. @Темза р. Тэмза, -зы жен. @теми мест. твор. см. тот @темляк воен. цямляк, род. цемляка муж. @тёмная сущ. (арестантская) уст. халодная, -най жен. @темнеть несовер. в разн. знач. цямнець @темнеться разг.
1. безл. цямнецца
уже темнеется ужо цямнеецца
2. (выделяться тёмным цветом) цямнець @темник
I (сборник тем) разг. тэмнік, -ка муж.
II (татарский военачальник) ист. цемнік, -ка муж. @темнить несовер. в разн. знач. цямніць @темница уст., книжн. турма, -мы жен. @темничный турэмны @темнее сравнит. ст.
1. нареч. цямней
2. прил. цямнейшы @темно нареч., безл. в знач. сказ. цёмна @темнобородый цёмнабароды @темнобровый цемнабровы @тёмно-бурый цёмна-буры @темноволосый цёмнавалосы @темноглазый цемнавокі @тёмно-зелёный цёмна-зялёны @темнокожий цемнаскуры @тёмно-коричневый цёмна-карычневы, цёмна-руды @тёмно-красный цёмна-чырвоны @темноликий уст. цемнатвары, цёмнааблічны @темнолиственный цёмналісцёвы @темнолистый цемналісты @темнолицый цемнатвары @тёмно-русый цёмна-русы @тёмно-серый цёмна-шэры @тёмно-синий цёмна-сіні @темнота
1. цемната, -ты жен., цемра, -ры жен.
2. перен. (невежество) разг. цемната, -ты жен. @тёмно-фиолетовый цёмна-фіялетавы @тёмнохвойный цёмнахваёвы @темноцветный цемнаколерны @тёмно-шоколадный цёмна-шакаладны @тёмный в разн. знач. цёмны
тёмная ночь цёмная ноч
тёмные волосы цёмныя валасы
тёмная вода мед. цёмная вада
тёмный смысл цёмны сэнс
тёмное дело цёмная справа
светлые и тёмные воспоминания светлыя і цёмныя ўспаміны
тёмные силы цёмныя сілы
темным-темно цёмна-цёмна, цямнюсенька
тёмный лес цёмны лес
темна вода во облацех цёмная справа, нічога не ясна @темп в разн. знач. тэмп, род. тэмпу муж.
в темпе у тэмпе @темпера жив. тэмпера, -ры жен. @темперамент в разн. знач. тэмперамент, -ту муж. @темпераментность тэмпераментнасць, -ці жен. @темпераментный тэмпераментны @температура в разн. знач. тэмпература, -ры жен.
комнатная температура хатняя тэмпература
температура кипения воды тэмпература кіпення вады
повышенная температура павышаная тэмпература @температурить несовер. разг. тэмпературыць @температурный тэмпературны
температурный шов тех. тэмпературнае шво @темперация муз. тэмперацыя, -цыі жен. @темперированный муз. тэмпераваны @темперировать совер., несовер. муз. тэмпераваць @темперироваться несовер. страд. тэмперавацца @темперный жив. тэмперны @темпограф спец. тэмпограф, -фа муж. @темпоритм муз. тэмпарытм, -му муж. @темь разг. цемра, -ры жен. @темя цемя, род. цемя и цемені ср. @тенакль типогр. тэнакль, -кля муж. @тенардит мин. тэнардыт, -ту муж. @тенденциозно нареч. тэндэнцыйна @тенденциозность тэндэнцыйнасць, -ці жен. @тенденциозный тэндэнцыйны @тенденция тэндэнцыя, -цыі жен. @тендер ж.-д., мор. тэндэр, -ра муж. @тендерный тэндэрны @теневой в разн. знач. ценявы
теневая сторона здания ценявы бок будынка
теневая краска ценявая фарба
теневая сторона ценявы бок
теневой кабинет ценявы кабінет
теневая экономика ценявая эканоміка @тенёк разг. цянёк, род. цяньку муж. @тенелюбивый бот. ценелюбівы, ценялюбны @Тенерифе о-в Тэнэрыфэ нескл., муж. @тенерифский тэнэрыфскі @тенёта цянёты, -таў ед. нет @тенётник зоол. павук, -ка муж., цянётнік, -ка муж. @тенётный цянётны @тензодатчик спец. тэнзадатчык, -ка муж. @тензометр спец. тэнзометр, -ра муж. @тенистость цяністасць, -ці жен. @тенистый цяністы @теннис спорт. тэніс, -са муж. @теннисист тэнісіст, -та муж. @теннисистка тэнісістка, -кі жен. @тенниска тэніска, -кі жен. @теннисный спорт. тэнісны @тенор в разн. знач. тэнар, -ра муж. @тенористый разг. тэнарысты @теноровый тэнаровы @тенорок уменьш. разг. тэнарок, -рка муж. @тент тэнт, род. тэнта муж. @тентовый тэнтавы @тень жен.
1. цень, род. ценю муж.
2. (затенённое место) цень, род. ценю муж., цянёк, род. цяньку муж.; халадок, -дку муж.
отдыхать в тени адпачываць у цяньку (у халадку)
3. перен. цень, род. ценю муж.
и тени нет сомнения і ценю няма сумнення
на лице промелькнула тень беспокойства па твары прамільгнуў цень неспакою
наводить тень наводзіць цень
осталась одна тень застаўся адзін цень
держаться в тени трымацца ў цяні
ходить за кем-либо как тень хадзіць за кім-небудзь як цень @тенькать несовер. разг. цінькаць @теобромин фарм. тэабрамін, -ну муж. @теогония миф. тэагонія, -ніі жен. @теодицея рел. тэадыцэя, -цэі жен. @теодолит геод. тэадаліт, -та муж. @теократический тэакратычны @теократия тэакратыя, -тыі жен. @теолог рел. тэолаг, -га муж. @теологический тэалагічны @теология рел. тэалогія, -гіі жен. @теорема мат., лог. тэарэма, -мы жен. @теоретизирование тэарэтызаванне, -ння ср. @теоретизировать несовер. тэарэтызаваць @теоретик тэарэтык, -ка муж. @теоретико-познавательный тэарэтыка-пазнавальны @теоретически нареч. тэарэтычна @теоретический тэарэтычны @теоретично нареч. тэарэтычна @теоретичность тэарэтычнасць, -ці жен. @теоретичный тэарэтычны @теория в разн. знач. тэорыя, -рыі жен.
марксистско-ленинская теория марксісцка-ленінская тэорыя
теория классовой борьбы тэорыя класавай барацьбы
теория познания филос. тэорыя пазнання
теория отражения филос. тэорыя адлюстравання
теория стадийного развития растений биол. тэорыя стадыйнага развіцця раслін
теория происхождения видов Дарвина тэорыя паходжання відаў Дарвіна @теософ тэасоф, -фа муж. @теософический тэасафічны @теософия рел. тэасофія, -фіі жен. @теософка разг. тэасофка, -кі жен. @теософский тэасофскі @теофедрин фарм. тэафедрын, -ну муж. @теофиллин фарм. тэафілін, -ну муж. @теперешний разг. цяперашні @теперь нареч. цяпер @теплее сравнит. ст.
1. нареч. цяплей
2. прил. цяплейшы @тёпленький разг. цёпленькі
тёпленькое местечко цёпленькае месцейка @теплеть несовер. в разн. знач. цяплець @теплить
Iеплить) несовер. уст. (жечь свечу, лампаду) паліць
II (теплить) несовер. цяпліць @теплиться несовер.
1. (гореть) гарэць
2. перен. тлець
в нём ещё теплится надежда у ім яшчэ тлее надзея @теплица цяпліца, -цы жен. @тепличница цяплічніца, -цы жен. @тепличный прям., перен. цяплічны
тепличный цветок прям., перен. цяплічная кветка
тепличное растение прям., перен. цяплічная расліна
тепличное хозяйство цяплічная гаспадарка
тепличные культуры цяплічныя культуры
тепличное воспитание перен. цяплічнае выхаванне @тепло
I ср. сущ. цяпло, -ла ср.; (теплота) цеплыня, -ні жен.
много тепла шмат цяпла
II нареч., безл. в знач. сказ. цёпла
тепло встретить цёпла сустрэць
сегодня тепло сягоння цёпла @тепловидение цеплабачанне, -ння ср. @тепловизионный цеплавізійны @тепловизор цеплавізар, -ра муж. @тепловоз ж.-д. цеплавоз, -за муж. @тепловозный цеплавозны
тепловозная тяга цеплавозная цяга @тепловозостроение цеплавозабудаванне, -ння ср. @тепловозостроитель цеплавозабудаўнік, -ка муж. @тепловозостроительный цеплавозабудаўнічы @тепловой цеплавы
тепловая энергия цеплавая энергія @тепловыделяющий прил. цеплавыдзяляльны @теплогенератор тех. цеплагенератар, -ра муж. @теплоёмкий цеплаёмісты @теплоёмкость физ. цеплаёмістасць, -ці жен. @теплозащита тех. цеплаахова, -вы жен. @теплозащитный цеплаахоўны @теплозвукоизоляционный цеплагукаізаляцыйны @теплозвукоизоляция цеплагукаізаляцыя, -цыі жен. @теплоизоляционный тех. цеплаізаляцыйны @теплоизоляция цеплаізаляцыя, -цыі жен. @теплокровные мн. сущ. зоол. цеплакроўныя, -ных @теплокровный цеплакроўны @теплолечение цеплалячэнне, -ння ср. @теплолюбивость цеплалюбівасць, -ці жен., цеплалюбнасць, -ці жен. @теплолюбивый цеплалюбівы, цеплалюбны @тепломагистраль цепламагістраль, -лі жен. @тепломассообмен физ., тех. цепламасаабмен, -ну муж. @тепломассообменный цепламасаабменны @тепломер цепламер, -ра муж. @тепломерный цепламерны @теплонепроницаемый физ. цепланепранікальны @теплоноситель тех. цепланасіцель, -ля муж. @теплообеспечение цеплазабеспячэнне, -ння ср. @теплообмен физ. цеплаабмен, -ну муж. @теплообменный цеплаабменны @теплообразование физ. цеплаўтварэнне, -ння ср. @теплообразовательный цеплаўтваральны @теплоотдача физ. цеплааддача, -чы жен. @теплоотражательный физ. цеплаадбівальны @теплопередача физ. цеплаперадача, -чы жен. @теплопоглощающий прил. физ. цеплапаглынальны @теплопотеря физ. цепластрата, -ты жен. @теплопровод тех. цеплаправод, -да муж. @теплопроводность физ. цеплаправоднасць, -ці жен. @теплопроводный цеплаправодны @теплопродукция физиол. цеплапрадукцыя, -цыі жен. @теплопрозрачность физ. цеплапразрыстасць, -ці жен. @теплопрозрачный цеплапразрысты @теплорегуляция физ. цепларэгуляцыя, -цыі жен. @теплосеть цепласетка, -кі жен. @теплосиловой тех. цепласілавы
теплосиловая установка цепласілавая ўстаноўка @теплоснабжение цеплазабеспячэнне, -ння ср. @теплосодержание ср. физ. цеплазмяшчальнасць, -ці жен. @теплостойкий тех. цеплаўстойлівы @теплостойкость цеплаўстойлівасць, -ці жен. @теплота жен.
1. физ. цеплата, -ты жен.
2. прям., перен. (тепло) цеплата, -ты жен., цеплыня, -ні жен., цяпло, -ла ср.
на дворе такая теплота! на дварэ такая цеплата (цеплыня, такое цяпло)
душевная теплота душэўная цеплата (цеплыня) @теплотворность физ. и пр. цеплатворнасць, -ці жен. @теплотворный цеплатворны @теплотехник цеплатэхнік, -ка муж. @теплотехника цеплатэхніка, -кі жен. @теплотехнический цеплатэхнічны @теплотрасса цеплатраса, -сы жен. @теплоустойчивость цеплаўстойлівасць, -ці жен. @теплоустойчивый цеплаўстойлівы @теплофизик цеплафізік, -ка муж. @теплофизика физ. цеплафізіка, -кі жен. @теплофизический цеплафізічны @теплофикационный цеплафікацыйны @теплофикация цеплафікацыя, -цыі жен. @теплофицированный цеплафікаваны @теплофицировать совер., несовер. цеплафікаваць @теплофицироваться несовер. страд. цеплафікавацца @теплоход цеплаход, -да муж. @теплоходный цеплаходны @теплоходостроение цеплаходабудаванне, -ння ср. @теплоцентраль тех. цеплацэнтраль, -лі жен. @теплоэлектрический цеплаэлектрычны @теплоэлектростанция цеплаэлектрастанцыя, -цыі жен. @теплоэлектроцентраль цеплаэлектрацэнтраль, -лі жен. @теплоэнергетик цеплаэнергетык, -ка муж. @теплоэнергетика физ. цеплаэнергетыка, -кі жен. @теплоэнергетический цеплаэнергетычны @теплоэнергия цеплаэнергія, -гіі жен. @теплушка разг. цяплушка, -кі жен. @тёплый в разн. знач. цёплы
тёплое молоко цёплае малако
тёплый день цёплы дзень
тёплый дождь цёплы дождж
тёплая одежда цёплая вопратка
тёплая квартира цёплая кватэра
тёплое слово цёплае слова
тёплый приём цёплы прыём
тёплые краски цёплыя фарбы
тёплая компания цёплая кампанія
тёплое местечко цёплае месцейка @теплынь жен. разг. цеплыня, -ні жен., цяпло, -ла ср., цеплата, -ты жен. @тепляк в разн. знач. цяпляк, род. цепляка муж. @терапевт мед. тэрапеўт, -та муж. @терапевтический тэрапеўтычны @терапия мед. тэрапія, -піі жен. @тератолог биол. тэратолаг, -га муж. @тератологический биол., иск. тэраталагічны
тератологический орнамент иск. тэраталагічны арнамент @тератология биол. иск. тэраталогія, -гіі жен. @тератома мед. тэратома, -мы жен. @тербий хим. тэрбій, -бію муж. @теребилка с.-х. церабілка, -кі жен. @теребильный с.-х. церабільны @теребильщик церабільшчык, -ка муж. @теребильщица церабільшчыца, -цы жен. @теребить несовер.
1. перабіраць; (дёргать) тузаць; (тормошить) тармасіць; (щипать) скубці
2. (лён, коноплю) рваць; (машиной - ещё) церабіць
3. перен. тузаць, тармасіць @теребиться страд.
1. перабірацца; тузацца; тармасіцца
2. рвацца; церабіцца; см. теребить 1,2 @теребление с.-х. рванне, -ння ср.; церабленне, -ння ср.; см. теребить 2 @Терек р. Церак, -ка муж. @терем уст., поэт. церам, -ма муж. @теремок уменьш.-ласк. церамок, -мка муж. @терескен бот. тэраскен, -ну муж. @тереть несовер.
1. церці; шараваць
тереть лицо церці твар
2. (измельчать) церці; (тёркой) драць; дзерці
тереть краски церці фарбы
тереть хрен драць (дзерці) хрэн
3. (причинять боль) муляць, церці
сапог трёт ногу бот муляе (трэ) нагу @тереться
1. церціся; шаравацца
2. перен. разг. церціся; ацірацца
3. страд. церціся; шаравацца; драцца, дзерціся; см. тереть 1,2 @Тереховка гп. Церахоўка, -кі жен. @тереховский церахоўскі @терзание ср.
1. (действие) раздзіранне, -ння ср., рванне, -ння ср.; см. терзать 1
2. (страдание) мука, -кі жен., мучэнне, -ння ср.; пакута, -ты жен. @терзать несовер.
1. (раздирать) раздзіраць; рваць
2. перен. (причинять страдание) мучыць; (душу, сердце) кроіць @терзаться
1. (страдать) мучыцца, пакутаваць
2. страд. раздзірацца, рвацца; мучыцца; кроіцца; см. терзать @териолог тэрыёлаг, -га муж. @териологический тэрыялагічны @териология тэрыялогія, -гіі жен. @тёрка
1. (предмет кухонного обихода) тарка, -кі жен.
2. с.-х. цёрка, -кі жен. @термальный геол. тэрмальны
термальные источники тэрмальныя крыніцы @Термез г. Тэрмез, -за муж. @термезский тэрмезскі @термидор ист. тэрмідор, -ра муж. @термидорианец ист., полит. тэрмідарыянец, -нца муж. @термидорианский тэрмідарыянскі @термидорианство ист., полит. тэрмідарыянства, -ва ср. @термин в разн. знач. тэрмін, -на муж. @терминал тэрмінал, -ла муж. @терминатор астр. тэрмінатар, -ра муж. @терминизм филос. тэрмінізм, -му муж. @терминирование тэрмінаванне, -ння ср. @терминированный тэрмінаваны @терминировать совер., несовер. тэрмінаваць @терминироваться несовер. страд. тэрмінавацца @терминологический тэрміналагічны @терминология тэрміналогія, -гіі жен. @термист тэрміст, -та муж. @термистор спец. тэрмістар, -ра муж. @термит
I хим., тех. тэрміт, -ту муж.
II зоол. тэрміт, -та муж. @термитник тэрмітнік, -ка муж.; см. термит II @термитный хим. тех. тэрмітны @термитовый физ., тех. см. термитный @термический физ., тех. тэрмічны @термия физ. тэрмія, -міі жен. @термоанемометр тех. тэрмаанемометр, -ра муж. @термобарокамера мед. тэрмабаракамера, -ры жен. @термобатарея эл. тэрмабатарэя, -рэі жен. @термобумага тэрмапапера, -ры жен. @термогенератор эл. тэрмагенератар, -ра муж. @термогенераторный тэрмагенератарны @термограмма метеор. тэрмаграма, -мы жен. @термограф метеор. тэрмограф, -фа муж. @термографический тэрмаграфічны @термография тэрмаграфія, -фіі жен. @термодинамика физ. тэрмадынаміка, -кі жен. @термодинамический тэрмадынамічны @термозит стр. тэрмазіт, -ту муж. @термозитобетон стр. тэрмазітабетон, -ну муж. @термоизолированный тех. тэрмаізаляваны @термоизоляционный тэрмаізаляцыйны @термоизоляция тех. тэрмаізаляцыя, -цыі жен. @термоионный физ. тэрмаіонны @термокамера тэрмакамера, -ры жен. @термокопир тех. тэрмакапір, -ра муж. @термолюминесценция спец. тэрмалюмінесцэнцыя, -цыі жен. @термомагнитный физ. тэрмамагнітны @термометр тэрмометр, -ра муж. @термометрический физ. тэрмаметрычны @термометрия физ. тэрмаметрыя, -рыі жен. @термообработка тэрмаапрацоўка, -кі жен. @термопара эл. тэрмапара, -ры жен. @термопластики хим. тэрмапластыкі, -каў мн.
термопластик ед. тэрмапластык, -ку муж. @термопласты хим. тэрмапласты, -таў мн.
термопласт ед. тэрмапласт, -ту муж. @терморегулирование тех. тэрмарэгуляванне, -ння ср. @терморегулятор тех. тэрмарэгулятар, -ра муж. @терморегуляция физиол. тэрмарэгуляцыя, -цыі жен. @терморезистор эл. тэрмарэзістар, -ра муж. @терморецептор биол. тэрмарэцэптар, -ра муж. @термос тэрмас, -са муж. @термосифон тех. тэрмасіфон, -на муж. @термосифонный тэрмасіфонны @термосный тэрмасны @термостабильный физ. тэрмастабільны @термостат тех. тэрмастат, -та муж. @термостойкий тэрмаўстойлівы
термостойкий кирпич тэрмаўстойлівая цэгла @термостойкость тех. тэрмаўстойлівасць, -ці жен. @термотерапия мед. тэрматэрапія, -піі жен. @термоустойчивый тэрмаўстойлівы @термофил бот. тэрмафіл, -ла муж. @термофильный тэрмафільны @термофоб спец. тэрмафоб, -ба муж. @термофобный тэрмафобны @термофосфат хим., с.-х. тэрмафасфат, -ту муж. @термохимический тэрмахімічны @термохимия тэрмахімія, -міі жен. @термоэлектрический тэрмаэлектрычны @термоэлектричество ср. тэрмаэлектрычнасць, -ці жен. @термоэлектродвижущий прил. физ. тэрмаэлектрарухальны @термоэлектрон физ. тэрмаэлектрон, -на муж. @термоэлектронный тэрмаэлектронны @термоэлемент физ. тэрмаэлемент, -та муж. @термоядерник физ. тэрмаядзернік, -ка муж. @термоядерный тэрмаядзерны @термоядерщик тэрмаядзершчык, -ка муж. @термы ист. тэрмы, -маў ед. нет @тёрн бот. цёрн, род. цёрну муж. @терние ср. уст.
1. (о растении и перен.) церні, -няў мн.
2. (колючки) калючкі, -чак мн.; ед. калючка, -кі жен. @тернистость цярністасць, -ці жен. @тернистый цярністы
тернистый путь цярністы шлях @терновка цярноўка, -кі жен. @терновник бот. цярноўнік, -ку муж. @терновый цярновы
терновый венец цярновы вянок @Тернополь г. Цярнопаль, -ля муж. @Тернопольская область Цярнопальская вобласць @тернопольский цярнопальскі @тернослив муж. бот. цернасліва, -вы жен. @тернослива бот. цернасліва, -вы жен. @тёрочный
1. таркавы
2. с.-х. цёрачны @терпеливо нареч. цярпліва, трывуча @терпеливость цярплівасць, -ці жен., трывучасць, -ці жен. @терпеливый цярплівы, трывучы
терпеливый человек цярплівы (трывучы) чалавек, цярплівец @терпен хим. тэрпен, -ну муж. @терпение ср. в разн. знач. цярплівасць, -ці жен., цярпенне, -ння ср.
вывести из терпения вывесці з цярплівасці
терпение лопнуло цярплівасці не хапае
вооружиться терпением запасціся цярплівасцю, набрацца цярплівасці
потерять терпение страціць цярплівасць
запастись терпением запасціся цярплівасцю, набрацца цярплівасці
на всякое хотение есть терпение на ўсякае хаценне ёсць цярпенне
терпение и труд всё перетрут цярпі казак - атаманам будзеш @терпенный хим. тэрпенны @терпентин муж. спец. тэрпенцін, -ну муж.; разг. тарпатына, -ны жен.; жывіца, -цы жен. @терпентинный, терпентиновый тэрпенцінавы; разг. тарпатынавы @терпеть несовер.
1. (безропотно переносить) цярпець, трываць
терпеть боль цярпець боль
было очень больно, но пришлось терпеть было вельмі балюча, але давялося цярпець (трываць)
2. (мириться с кем-чем) цярпець; (сносить) зносіць; (выносить) выносіць; (переносить) пераносіць
он не терпит возражений ён не выносіць (не пераносіць) пярэчанняў
3. (подвергаться чему-либо) несці, цярпець, перажываць
терпеть убытки несці страты
терпеть поражение цярпець паражэнне
терпеть неудачу цярпець няўдачу
терпеть неприятности цярпець (перажываць) непрыемнасці
время терпит час яшчэ ёсць, час (яшчэ) дазваляе, часу (яшчэ) хапае
время не терпит часу мала (няма), час не чакае
дело не терпит (отлагательства) адкладваць (справы) нельга, справа не чакае
бумага всё терпит папера ўсё вытрымае
терпеть не могу цярпець не магу @терпеться безл. цярпецца
не терпиться не цярпіцца @терпимо
1. нареч. разг. цярпіма; памяркоўна
2. безл. в знач. сказ. цярпіма, нічога
это ещё терпимо гэта яшчэ цярпіма (нічога), гэта яшчэ можна цярпець @терпимость
1. цярпімасць, -ці жен.; памяркоўнасць, -ці жен.
2. дапушчальнасць, -ці жен.; ніштаватасць, -ці жен.; см. терпимый
дом терпимости уст. публічны дом, дом распусты @терпимый
1. цярпімы; (снисходительный) памяркоўны
терпимое отношение к чему-либо цярпімыя (памяркоўныя) адносіны да чаго-небудзь
2. (допустимый) дапушчальны; (сносный) ніштаваты @терпингидрат хим., фарм. тэрпінгідрат, -ту муж. @терпкий (о плодах, вине) даўкі, аскомісты; (кислый) кіслы @терпкость даўкасць, -ці жен., аскомістасць, -ці жен.; кіслата, -ты жен. @терпуг стол. рашпіль, -ля муж., напільнік, -ка муж. @терпужный рашпільны, напільнікавы @терракота тэракота, -ты жен. @терракотовый тэракотавы @террарий, террариум тэрарыум, -ма муж. @терраса в разн. знач. тэраса, -сы жен. @террасирование спец. тэрасаванне, -ння ср. @террасированный тэрасаваны @террасировать совер., несовер. спец. тэрасаваць @террасироваться несовер. страд. тэрасавацца @террасообразный тэрасападобны @терренкур мед.
1. (ходьба лечебная) тэрэнкур, -ру муж.
2. (дорожка) тэрэнкур, -ра муж. @терригенный горн. тэрыгенны @террикон, терриконик горн. тэрыкон, -на муж. @территориально нареч. тэрытарыяльна @территориальный тэрытарыяльны @территория тэрыторыя, -рыі жен. @террор тэрор, -ру муж. @терроризирование тэрарызаванне, -ння ср. @терроризированный тэрарызаваны @терроризировать совер., несовер. тэрарызаваць @терроризироваться несовер. страд. тэрарызавацца @терроризм тэрарызм, -му муж. @террорист тэрарыст, -та муж. @террористический тэрарыстычны @террористка тэрарыстка, -кі жен. @террористский тэрарысцкі @терский (от Терек) церскі @тёртый
1. прич. цёрты; шараваны
2. прич. цёрты; драны; дзёрты; см. тереть 1,2
3. прил. цёрты
тёртые краски цёртыя фарбы
тёртый калач цёрты калач, бывалы чалавек @терцет муз., лит. тэрцэт, -та муж. @терцина лит. тэрцына, -ны жен. @терция в разн. знач. тэрцыя, -цыі жен. @терцквартаккорд муз. тэрцквартакорд, -да муж. @терьер (порода собак) тэр'ер, -ра муж. @терять несовер. в разн. знач. траціць; (преимущественно о конкретных предметах) губляць
терять деньги губляць грошы
терять влияние траціць уплыў
терять терпение траціць цярплівасць (цярпенне)
терять силу траціць сілу
терять в весе траціць у вазе
терять время траціць час
я на этом много теряю я на гэтым шмат трачу
нечего терять няма чаго траціць (губляць)
терять голову губляць галаву
терять из виду а) губляць з вачэй; б) (упускать) выпускаць з-пад увагі
терять почву под ногами траціць (губляць) глебу пад нагамі; см. потерять @теряться
1. (пропадать, исчезать) губляцца
2. (утрачиваться) траціцца
при отсутствии тренировки у спортсмена теряется лёгкость движений пры адсутнасці трэніроўкі ў спартсмена траціцца лёгкасць рухаў
3. перен. (становиться незаметным) губляцца
теряться в толпе губляцца ў натоўпе
4. перен. (лишаться самообладания) бянтэжыцца, губляцца
не теряться в беде не губляцца ў бядзе
5. страд. траціцца; (преимущественно о конкретных предметах) губляцца
теряться в догадках (в предположениях) розуму не дабіраць; (в прошедшем времени) розуму не магчы дабраць; не ведаць, што і думаць @тёс муж. мн. нет собир. дошкі, род. дошак мн. @тесак муж.
1. (плотничий топор) склюд, род. склюда, муж., сякера, -ры жен.
2. (оружие) ист. воен. цясак, род. цесака муж. @тесальщик спец. часальшчык, -ка муж. @тесание часанне, -ння ср.; (тесаком) склюдаванне, -ння ср. @тёсанный прич. часаны; (тесаком) склюдаваны @тёсаный прил. часаны @тесать несовер. часаць; (тесаком) склюдаваць
хоть кол на голове теши хоць кол на галаве чашы @тесаться страд. часацца; склюдавацца @тесёмка тасёмка, -кі жен. @тесёмочный тасёмачны, тасёмкавы @тесёмчатый тасёмчаты @тесина плот. дошка, -кі жен. @тёска жен. плот. часанне, -ння ср.; (тесаком) склюдаванне, -ння ср. @тесло ср. плот. цясла, -лы жен. @теснее сравнит. ст.
1. прич. цясней
2. прил. цяснейшы @теснина цясніна, -ны жен. @теснить несовер.
1. (сжимать) сціскаць; (жать) ціснуць; (оттеснять) адціскаць
теснить друг друга в толпе сціскаць (ціснуць) адзін аднаго ў натоўпе
сапог теснит ногу бот цісне нагу
2. (заставлять отступать) адціскаць; цясніць; адцясняць
теснить врага адціскаць (цясніць, адцясняць) ворага
3. (спирать) сціскаць, душыць; займаць
горе теснит грудь гора сціскае грудзі
в груди теснит безл. грудзі сціскае
теснит дыхание безл. сціскае (займае) дух @тесниться несовер.
1. ціснуцца; ціскацца; (толпиться) тоўпіцца; (стоять тесной толпой) стаяць (натоўпам), цесна стаяць; (ютиться) туліцца
вокруг теснился народ навокал ціснуўся (тоўпіўся) народ
по берегам теснились громады дворцов и башен па берагах цесна стаялі гмахі палацаў і веж
2. перен. тоўпіцца; (наполнять) напаўняць (што); поўніць (што)
в уме у него теснились разные предположения у галаве ў яго тоўпіліся (галаву яго напаўнялі, поўнілі) розныя меркаванні
3. страд. сціскацца; ціснуцца; адціскацца; цясніцца; адцясняцца; душыцца; см. теснить @тесно нареч., безл. в знач. сказ. цесна @теснота цесната, -ты жен.
в тесноте, да не в обиде у цеснаце, ды не ў крыўдзе @тесный в разн. знач. цесны
в тесном смысле слова у цесным сэнсе слова @тесовый дашчаны; (о крыше - ещё) дранкавы @тесситура муз. тэсітура, -ры жен. @тест психол. тэст, род. тэсту муж. @тестирование психол. тэсціраванне, -ння ср. @тестировать совер., несовер. тэсціраваць @тесто цеста, -та ср.
из одного теста з аднаго цеста @тестовый психол. тэставы @тестоделательный цестаробны @тестомесилка цестамясілка, -кі жен. @тестомесильный цестамясільны @тестообразный цестападобны @тесть цесць, род. цесця муж. @тесьма тасьма, -мы жен. @тетанический тэтанічны @тетания мед. тэтанія, -ніі жен. @тетанус мед. тэтанус, -су муж. @тет-а-тет нареч. адзін на адзін, з вока на вока, сам-насам @тётенька разг. цётачка, -кі жен. @тетерев муж. цецярук, род. цецерука муж., цяцера, -ры жен. @тетеревиные мн. сущ. зоол. цецеруковыя, -вых @тетеревиный цецеруковы @тетёрка цяцерка, -кі жен. @тетеря жен.
1. обл. цяцера, -ры жен.
2. глухая тетеря прост. бран. глухая цяцера, цецярук, глушман @тетива цеціва, -вы жен. @тётка цётка, -кі жен.
голод не тётка погов. голад не цётка @тетрагон мат., мин. тэтрагон, -на муж. @тетрагональный тэтраганальны @тетрадка жен. разг. сшытак, -тка муж. @тетрадный сшыткавы @тетрадочный сшыткавы @тетрадь жен. сшытак, -тка муж. @тетралогический тэтралагічны @тетралогия лит., муз. тэтралогія, -гіі жен. @тетраметр лит. тэтраметр, -ра муж. @тетраметрический тэтраметрычны @тетрарх ист. тэтрарх, -ха муж. @тетрархия тэтрархія, -хіі жен. @тетрахлорэтан хим. тэтрахлорэтан, -ну муж. @тетрахорд муз. тэтрахорд, -да муж. @тетрациклин фарм. тэтрацыклін, -ну муж. @тетрациклиновый тэтрацыклінавы @тетраэдрит мин. тэтраэдрыт, -ту муж. @тетрил хим. тэтрыл, -лу муж. @тетриловый тэтрылавы
тетриловый детонатор тэтрылавы дэтанатар @тётушка ласк. цётачка, -кі жен.; (при обращении - ещё) цётухна, -ны жен. @тётя в разн. знач. цётка, -кі жен.; (при обращении детей к взрослой женщине) цёця, -ці жен. @тефрит геол. тэфрыт, -ту муж. @тефтели кул. тэфтэлі, -ляў ед. нет @тех мест. твор., пред. см. тот @Техас (штат) Тэхас, -са муж. @техасский тэхаскі @техконтроль (технический контроль) тэхкантроль, -лю муж. (тэхнічны кантроль) @техкружок (технический кружок) тэхгурток, -тка муж. (тэхнічны гурток) @техмаксимум (технический максимум, максимум технических знаний) тэхмаксімум, -му муж. (тэхнічны максімум, максімум тэхнічных ведаў) @техминимум (технический минимум, минимум технических знаний) тэхмінімум, -му муж. (тэхнічны мінімум, мінімум тэхнічных ведаў) @технадзор (технический надзор) тэхнагляд, -ду муж. (тэхнічны нагляд) @технеций хим. тэхнецый, -цыю муж. @технизация тэхнізацыя, -цыі жен. @техник тэхнік, -ка муж. @техника в разн. знач. тэхніка, -кі жен.
передовая техника перадавая тэхніка
высокая техника игры высокая тэхніка ігры
использование техники на строительстве выкарыстанне тэхнікі на будаўніцтве
техника безопасности тэхніка бяспекі @технико-экономический тэхніка-эканамічны @техникум тэхнікум, -ма муж. @техницизм в разн. знач. тэхніцызм, -му муж. @технически нареч. тэхнічна @технический в разн. знач. тэхнічны
технический минимум тэхнічны мінімум
техническая интеллигенция тэхнічная інтэлігенцыя
техническое творчество тэхнічная творчасць @техничка разг. тэхнічка, -кі жен. @технично нареч. тэхнічна @техничность тэхнічнасць, -ці жен. @техничный тэхнічны @технократ тэхнакрат, -та муж. @технократизм тэхнакратызм, -му муж. @технократический тэхнакратычны @технократия тэхнакратыя, -тыі жен. @технолог тэхнолаг, -га муж. @технологический тэхналагічны @технология тэхналогія, -гіі жен. @технорук (технический руководитель) тэхкіраўнік, -ка муж. (тэхнічны кіраўнік) @техобслуживание (техническое обслуживание) тэхабслугоўванне, -ння ср. (тэхнічнае абслугоўванне) @техотдел (технический отдел) тэхаддзел, -ла муж. (тэхнічны аддзел) @техперсонал (технический персонал) тэхперсанал, -лу муж. (тэхнічны персанал) @техпомощь (техническая помощь) тэхдапамога, -гі жен. (тэхнічная дапамога) @техпропаганда (техническая пропаганда, пропаганда техники) тэхпрапаганда, -ды жен. (тэхнічная прапаганда, прапаганда тэхнікі) @техработник (технический работник) тэхработнік, -ка муж. (тэхнічны работнік) @техред (технический редактор) тэхрэд, -да муж. (тэхнічны рэдактар) @техсекретарь (технический секретарь) тэхсакратар, -ра муж. (тэхнічны сакратар) @техснаб муж. (техническое снабжение) тэхнічнае забеспячэнне @техусловия (технические условия) тэхумовы, -моў мн. (тэхнічныя ўмовы) @техуход (технический уход) тэхдогляд, -ду муж. (тэхнічны догляд) @течение ср.
1. (действие) цячэнне, -ння ср.; ход, род. ходу муж.; хада, -ды жен.; плынь, род. плыні жен.
течение событий ход падзей
течение дел ход спраў
2. (поток) цячэнне, -ння ср., плынь, род. плыні жен.; (струя) струмень, -ня муж., цёк, род. цёку муж.
вниз по течению реки уніз па цячэнню ракі
морские течения марскія плыні
воздушное течение паветраная плынь, паветраны струмень
быстрое течение быстрая плынь, быстрае цячэнне
3. перен. (направление) плынь, род. плыні жен.
политические течения палітычныя плыні
литературное течение літаратурная плынь
плыть по течению плысці (плыць) па цячэнню
в течение предлог на працягу
подводные течения падводныя плыні
с течением времени з цягам часу
против течения супраць цячэння @течка биол. цечка, -кі жен. @течь
I несовер.
1. цячы
река течёт на юг рака цячэ на поўдзень
кровь течёт из раны кроў цячэ з раны
крыша течёт дах цячэ
2. перен. ісці, праходзіць, мінаць; (плыть) плысці, плыць
всё течёт, всё изменяется усё цячэ, усё мяняецца (змяняецца)
время течёт быстро час ідзе (праходзіць, мінае) хутка
мысли текут думкі плывуць
слюнки текут слінка цячэ
по усам текло, а в рот не попало быў на мяду, абліў мёдам бараду, па барадзе цякло, а ў роце суха было, па губах цякло, ды ў роце не было
II
1. цеча, -чы жен.
корабль дал течь карабель даў цечу
2. (пробоина) цеча, -чы жен., прабоіна, -ны жен.
заделать течь залатаць цечу (прабоіну) @тешить несовер.
1. (доставлять утешение, утешать) цешыць
2. (забавлять, развлекать, веселить) разг. забаўляць, пацяшаць, весяліць
тешить публику пацяшаць (забаўляць, весяліць) публіку @тешиться
1. (находить утешение, утешаться) цешыцца
2. (забавляться, развлекаться, веселиться) разг. пацяшацца, забаўляцца, весяліцца
3. (потешаться, издеваться над кем-чем-либо) разг. здзекавацца, кпіць, пацяшацца (з каго-чаго)
милые бранятся - только тешатся посл. хто каго любіць, той таго і чубіць
чем бы дитя не тешилось, лишь бы не плакало чым бы дзіця не цешылася, абы не плакала @тёшка цёшка, -кі жен. @тёща цёшча, -шчы жен. @тиара ист., церк. тыяра, -ры жен. @Тибет Тыбет, -та муж. @тибетец тыбецец, -бетца муж. @тибетка тыбетка, -кі жен. @тибетский тыбецкі @Тибр р. Тыбр, род. Тыбра муж. @тибрский тыбрскі @тиверцы ист. ціверцы, -цаў @тигель тех., типогр. тыгель, -гля муж. @тигельный тыгельны @тигр тыгр, род. тыгра муж. @Тигр р. Тыгр, род. Тыгра муж. @тигрёнок муж. тыграня и тыгранё, -няці ср. @тигрица тыгрыца, -цы жен. @тигровый тыгравы @тигролов тыгралоў, -лова муж. @тигрский (от Тигр) тыгрскі @тик
I мед. цік, род. ціку муж.
II бот. цік, род. ціка и (о древесине и собир.) ціку муж.
III текст. цік, род. ціку муж.
IV межд. цік @тиканье ціканне, -ння ср. @тикать несовер. цікаць @тикнуть совер. однокр. цікнуць @тиковый
I текст. цікавы
II бот. цікавы @тикозный мед. цікозны @Тикси (бухта) Тыксі нескл., жен. @тик-так межд. цік-так @тик-тик межд. цік-цік @тиликать несовер. разг. цікаць @тильбюри уст. тыльбюры нескл., ср. @тильда типогр. тыльда, -ды жен. @Тильзит г. уст. Тыльзіт, -та муж. @тильзитский уст. тыльзіцкі @тимол хим. тымол, -лу муж. @тимоловый тымолавы
тимоловое мыло тымолавае мыла @Тимор г. Тымор, -ра муж. @тиморский тыморскі @Тиморское море Тыморскае мора @тимофеевка бот. цімафееўка, -кі жен. @тимпан муз., архит. тымпан, -на муж. @тимпанальный зоол. тымпанальны @тимпания ветер. тымпанія, -ніі жен. @тимуровец цімуравец, -раўца муж. @тимуровский цімураўскі @тимус анат. тымус, -са муж. @тимьян бот. чабор, род. чабару муж. @тина ціна, -ны жен. @тинистый ціністы @тинктура фарм. тынктура, -ры жен. @тиноль тех. тыноль, -лю муж. @тиокислота хим. тыёкіслата, -ты жен. @тиокол фарм. тыякол, -лу муж. @тиосоединение хим. тыёзлучэнне, -ння ср. @тиосоль хим. тыясоль, -лі жен. @тип
1. в разн. знач. тып, род. тыпу муж.
автомобили нового типа аўтамабілі новага тыпу
тип русской женщины лит. тып рускай жанчыны
тип членистоногих тып членістаногіх
типы предложений тыпы сказаў
2. (о человеке) разг. тып, род. тыпа муж.
ко мне подошёл какой-то тип да мяне падышоў нейкі тып @типаж тыпаж, -жу муж. @типажный тыпажны @типизация тыпізацыя, -цыі жен. @типизированный тыпізаваны @типизировать совер., несовер. тыпізаваць @типизироваться несовер. страд. тыпізавацца @типирование мед. тыпаванне, -ння ср. @типировать совер., несовер. мед. тыпаваць @типический тыповы, тыпічны @типично нареч. тыпова, тыпічна @типичность тыповасць, -ці жен., тыпічнасць, -ці жен. @типичный тыповы, тыпічны @типовой тыпавы @типогравюра типогр. тыпагравюра, -ры жен. @типограф
I (работник типографии) друкар, -ра муж.
II (вид наборной машины) тыпограф, -фа муж.
III зоол. тыпограф, -фа муж. @типографический друкарскі @типография друкарня, -ні жен. @типографский друкарскі @типографщик уст. друкар, -ра муж. @типолитографический тыпалітаграфічны @типолитография тыпалітаграфія, -фіі жен. @типологический тыпалагічны @типология тыпалогія, -гіі жен. @типометр типогр. тыпометр, -ра муж. @типометрия типогр. тыпаметрыя, -рыі жен. @типоразмер спец. тыпаразмер, -ру муж.
типоразмеры инструментов тыпаразмеры інструментаў @типун ціпун, -на муж.
типун тебе на язык ціпун табе на язык @типчак бот. ціпчак, -ку муж. @типчаковый ціпчаковы @тир
I спорт. цір, род. ціра муж.
II (смазка) мор. цір, род. ціру муж. @тирада тырада, -ды жен. @тираж тыраж, -жу муж.
выйти в тираж выйсці ў тыраж @тиражированный тыражаваны @тиражировать совер., несовер. тыражаваць @тиражироваться несовер. страд. тыражавацца @тиражный тыражны @тиран тыран, -на муж. @Тирана г. Тырана, -ны жен. @тиранить несовер. разг. тыраніць, мучыць @тиранически нареч. тыранічна @тиранический тыранічны @тирания тыранія, -ніі жен. @тиранка разг. тыранка, -кі жен. @тиранский
I уст. (жестокий) тыранскі
II (от Тирана) тыранскі @тиранство ср. тыранства, -ва ср.; (жестокость, произвол - ещё) лютасць, -ці жен., самавольства, -ва ср. @тиранствовать несовер. разг. тыранстваваць, мучыць @Тирасполь г. Ціраспаль, -ля муж. @тираспольский ціраспальскі @тиратрон эл. тыратрон, -на муж. @тиратронный тыратронны @тире ср. працяжнік, -ка муж. @тиреоидин фарм. тырэаідзін, -ну муж. @тиристор эл. тырыстар, -ра муж. @тиристорный тырыстарны @тирозин хим. тыразін, -ну муж. @тироксин физиол. тыраксін, -на муж. @тиролец ціролец, -льца муж. @Тироль Ціроль, -ля муж. @тиролька ціролька, -кі жен. @тирольский цірольскі @Тирренское море Тырэнскае мора @тирс ист. тырс, род. тырса муж. @тис бот. ціс, род. ціса и (о древесине и собир.) цісу муж. @Тиса р. Ціса, -сы муж. @тискальный типогр. ціскальны @тискальщик спец. ціскальшчык, -ка муж. @тисканье
1. разг. цісканне, -ння ср.
2. типогр. цісканне, -ння ср. @тискать несовер.
1. разг. ціскаць
2. типогр. ціскаць @тискаться возвр., страд. ціскацца @тиски
1. тех. ціскі, -коў ед. нет
2. перен. ціскі, -коў ед. нет; шчамлёткі, -каў ед. нет
быть как в тисках быць як у цісках @тисковый тех. цісковы @тиснение цісненне, -ння ср. @тиснённый прич. ціснёны @тиснёный прил. ціснёны @тиснить несовер.
1. ціснуць
2. (печатать) уст. друкаваць @тиснуть совер.
1. однокр. разг. ціскануць
2. типогр. ціснуць, адціснуць
3. (напечатать) разг. надрукаваць @тисовые мн. сущ. бот. цісавыя, -вых @тисовый бот. цісавы @тисочный тех. цісочны; см. тиски 1 @титан
I
1. миф. тытан, -на муж.
2. перен. тытан, -на муж., волат, -та муж.
II хим. тытан, -ну муж.
III (кипятильник) тытан, -на муж. @титанистый хим. тытаністы; см. титан II @титанит мин. тытаніт, -ту муж. @титанический тытанічны @титановый хим. тытанавы @титаномагнетит мин. тытанамагнетыт, -ту муж. @титано-магниевый тытана-магніевы
титано-магниевый комбинат тытана-магніевы камбінат @титестер спец. тытэстар, -ра муж. @Титикака оз. Тытыкака нескл., ср. @титикакский тытыкакскі @титло ср.
1. физиол. цітла, -лы жен.
2. (заголовок) уст. загаловак, -лоўка муж., назва, -вы жен. @титловый физиол. цітлавы @титовка сад. цітаўка, -кі жен. @титр в разн. знач. цітр, род. цітру муж. @титровальщик спец. цітравальшчык, -ка муж. @титровальщица цітравальшчыца, -цы жен. @титрование хим. и пр. цітраванне, -ння ср. @титрованный хим. и пр. цітраваны @титровать совер., несовер. хим. и пр. цітраваць @титроваться несовер. страд. цітравацца @титул в разн. знач. тытул, -ла муж. @титулование в разн. знач. тытулаванне, -ння ср. @титулованный прич., прил. в разн. знач. тытулаваны @титуловать совер., несовер. в разн. знач. тытулаваць @титуловаться возвр., страд. тытулавацца @титульный тытульны
титульный лист тытульны ліст
титульная страница тытульная старонка @титулярный: титулярный советник уст. тытулярны саветнік @тиун ист. цівун, -на муж. @тиф мед. тыф, род. тыфу муж., тыфус, -су муж.
сыпной тиф сыпны тыф
возвратный тиф зваротны тыф @Тифлис г. уст. Тыфліс, -са муж.; см. Тбилиси @тифлисский уст. тыфліскі @тифлит мед. тыфліт, -ту муж. @тифлопедагог спец. тыфлапедагог, -га муж. @тифлопедагогика спец. тыфлапедагогіка, -кі жен. @тифозный мед. тыфозны @тифоид мед. тыфоід, -ду муж. @тифоидный тыфоідны @тифон
1. миф. тыфон, -на муж.
2. уст. (тайфун) тайфун, -на муж. @тифус уст. тыфус, -су муж. @тихий в разн. знач. ціхі
тихая ночь ціхая ноч
тихий голос ціхі голас
тихий ход ціхі ход
тихая радость ціхая радасць
тихие дети ціхія дзеці
в тихом омуте черти водятся у ціхім балоце чэрці вядуцца
тихой сапой ціхай сапай @Тихий океан Ціхі акіян @тихнуть несовер. разг. ціхнуць, сціхаць; змаўкаць @тихо нареч., безл. в знач. сказ. ціха @тиховейный поэт. ціхавейны @тиховодный ціхаводны @тиховодье ціхаводдзе, -ддзя ср. @тихомолком нареч. разг. цішком, цішаком @тихонький разг. ціхенькі @тихонько нареч. ціхенька, ціхутка, паціху @тихоня разг. ціхоня, -ні муж., жен. @тихоокеанский ціхаакіянскі @тихоструйный поэт. ціхаплынны, ціхаструменны @тихоход ціхаход, -да муж. @тихоходка зоол. ціхаходка, -кі жен. @тихоходность ціхаходнасць, -ці жен. @тихоходный ціхаходны @тихохонько нареч. разг. ціхенечка, ціхутка @тише сравнит. ст.
1. нареч. цішэй
тише говорите цішэй гаварыце
2. прил. цішэйшы
течение этой реки тише цячэнне гэтай ракі цішэйшае
3. в знач. повелит. ціха, цішэй
тише воды, ниже травы цішэй вады, ніжэй травы @тишина цішыня, -ні жен. @тишком нареч. разг. цішком, обл. цішкам @тишь ціша, -шы жен., цішыня, -ні жен.
тишь да гладь цішыня ды супакой
в тиши у цішыні, у цішы, у зацішку @тканевый анат., физиол. тканкавы @тканный прич. тканы @тканый прил. тканы @ткань
1. текст. тканіна, -ны жен.
2. анат. тканка, -кі жен.
жировая ткань тлушчавая тканка
мышечная ткань мышачная тканка
3. перен. тканіна, -ны жен. @тканьё
1. (действие) тканне, -ння ср.
2. собир. тканнё, -ння ср. @ткать несовер. в разн. знач. ткаць
ткать шёлк ткаць шоўк
паук ткёт паутину павук тчэ павуцінне
его фантазия ткёт удивительные образы яго фантазія тчэ дзіўныя вобразы @ткаться страд. ткацца @ткацкий ткацкі
ткацкое дело ткацкая справа
ткацкий станок ткацкі станок @ткацкоотделочный ткацкаапрацоўчы, ткацкааддзелачны @ткацко-прядильный ткацка-прадзільны @ткач ткач, род. ткача муж. @ткачество ткацтва, -ва ср. @ткачик зоол. ткачык, -ка муж. @ткачиха ткачыха, -хі жен.; разг. ткалля, -ллі жен. @ткнуть совер., однокр.
1. тыкнуць, торкнуць; (воткнуть) уваткнуць; уторкнуць
2. (сунуть) разг. сунуць, тыцнуць
ткнуть носом кого во что тыцнуць носам каго ў што; см. тыкать I @ткнуться торкнуцца, стукнуцца; (сунуться куда-нибудь) паткнуцца @тлен муж. уст.
1. (действие) тленне, -ння ср.; гніенне, -ння ср.
2. (то, что подвержено тлению) тлен, род. тлену муж., тло, род. тла ср. @тление
1. (действие) тленне, -ння ср.; гніенне, -ння ср.
2. (состояние) тленне, -ння ср.; см. тлеть @тленность уст. тленнасць, -ці жен. @тленный тленны @тлетворно нареч. тлятворна @тлетворность тлятворнасць, -ці жен. @тлетворный книжн. тлятворны @тлеть несовер.
1. (гнить) тлець; гнісці, гніць; парахнець
2. (гореть без пламени) тлець
3. перен. тлець @тлеться разг. тлець, тлецца @тля
1. зоол. тля, род. тлі жен.
2. (о ничтожном человеке) перен. прост. тля, род. тлі жен., мошка, -кі жен., казяўка, -кі жен. @тмин бот. кмен, род. кмену муж., кмін, род. кміну муж. @тминный кменавы, кменны, кмінны @то
I мест. см. тот
II союз
1. (в начале главного предложения) дык, то
когда так, то я согласен калі так, дык (то) я згодзен
если поздно уже, то не ходи калі позна ўжо, дык (то) не ідзі
2. (при перечислении) то
то холодно, то жарко то холадна, то горача
не то снег, не то дождь не то снег, не то дождж
3. (с частицей «ли») то
то ли по незнанию, то ли по нежеланию ці то па няведанню, ці то па нежаданню
то и дело, то и знай раз-пораз, сюд-туд
III частица
1. (для выделения значения слов) якраз, вось, вунь; (в сочетании с неопр. накл. глагола) дык
тебя-то мне и нужно ты мне якраз і патрэбен
этого-то я и хотел гэтага якраз (вось) я і хацеў
в том-то и дело у тым вось (якраз) і справа
смотри, глаза-то у них совсем слипаются глядзі, вочы вунь у іх зусім зліпаюцца
я и смотреть-то на него не хочу я дык і глядзець на яго не хачу
2. (при выражении фамильярности, интимности) гэта (гэтага и т.п.) толькі, дык; (часто остаётся без перевода)
что-то он сейчас поделывает? што гэта ён цяпер парабляе?
высоко летает, где-то сядет? погов. высока лятае, дзе толькі сядзе?
вот беда-то! вось бяда!
я его хорошо знал, старика-то я яго добра ведаў, старога гэтага
у всех-то он был, всех-то он видел ва ўсіх ён быў, усіх ён бачыў
3. (неопределённая) -сьці, -сь (пишется с соответствующими мест. и нареч. слитно, без дефиса); чаще неопределённые мест. и нареч. данного типа переводятся нехта, нешта, недзе, некуды
кто-то, что-то, где-то, куда-то хтосьці (хтось), штосьці (штось), дзесьці (дзесь), кудысьці (кудысь)
кто-то пришёл нехта (хтосьці) прыйшоў @Тобаго о-в Табага нескл., муж. @тобагский табагскі @то бишь союз прост., обл. гэта значыць, ці бо @тобой мест., твор. см. ты @Тобольск г. Табольск, -ка муж. @тобольский табольскі @тобою мест. твор. см. ты @товар в разн. знач. тавар, -ру муж.
величина стоимости товара эк. велічыня вартасці тавару
ходкий товар ходкі тавар
опойковый товар апойкавы тавар
показать товар лицом паказаць тавар лепшым бокам @товарищ в разн. знач. таварыш, -ша муж.; (приятель, друг - ещё) сябар, род. сябра муж. @товарищески нареч. па-таварыску; (дружески) па-сяброўску @товарищеский таварыскі; сяброўскі @Товарищества острова Таварыства астравы @товарищество ср.
1. таварыства, -ва ср.; сяброўства, -ва ср.; (приятельские, товарищеские отношения) таварышаванне, -ння ср.; сяброўства, -ва ср.; (чувство товарищеской близости) таварыскасць, -ці жен.
чувство товарищества пачуццё таварыскасці (таварыства, сяброўства)
2. (организация) таварыства, -ва ср.; суполка, -кі жен., сябрына, -ны жен.
паевое товарищество паявое таварыства, паявая суполка
товарищество по совместной обработке земли таварыства (суполка, сябрына) па сумеснай апрацоўцы зямлі @товарка прост. таварышка, -кі жен., сяброўка, -кі жен. @товарно-материальный таварна-матэрыяльны
товарно-материальные ценности таварна-матэрыяльныя каштоўнасці @товарность эк. таварнасць, -ці жен. @товарный в разн. знач. таварны
товарное производство таварная вытворчасць
товарный поезд таварны поезд
товарный рубль эк. таварны рубель
товарный вид таварны выгляд @товарняк прост. таварняк @товаровед прост. таваразнавец, -наўца муж. @товароведение таваразнаўства, -ва ср. @товароведческий таваразнаўчы @товаровладелец тавараўладальнік, -ка муж. @товарообмен эк. тавараабмен, -ну муж. @товарообменный тавараабменны @товарооборот эк. тавараабарот, -ту муж. @товарообращение уст. тавараабарачэнне, -ння ср. @товароотправитель тавараадпраўшчык, -ка муж. @товаро-пассажирский тавара-пасажырскі @товарополучатель тавараатрымальнік, -ка муж. @товаропроводящий эк., торг. тавараправодны
товаропроводящая сеть тавараправодная сетка @товаропроизводитель эк. таваравытворца, -цы муж. @товаротранспортный таваратранспартны @тога ист. тога, -гі жен.
рядиться в тогу убірацца ў тогу @тогда
1. нареч. тады
тогда он был молод тады ён быў малады
я жила тогда в Москве я жыла тады ў Маскве
2. (в знач. соотносительного слова) тады
когда прочитаю книгу, тогда занесу её вам калі прачытаю кнігу, тады занясу яе вам
3. (в составе сложного подчинительного союза: тогда как) тады як, у той час як, хоць, калі
он ходит, тогда как должен лежать ён ходзіць, у той час як (калі) павінен ляжаць @тогдашний разг. тадышні, тагачасны; (тот) той @Того Тога нескл., ср. @того
I мест. род., вин. см. тот
II прост.
1. частица гэта, як яго
уж ты, того, постарайся ты ўжо, гэта (як яго), пастарайся
2. в знач. сказ. с отрицанием «не» разг. вельмі
дела не того справы не вельмі @тоголезец тагалезец, -зца муж. @тоголезка тагалезка, -кі жен. @тоголезский тагалезскі
Тоголезская Республика Тагалезская Рэспубліка @то есть союз (сокращённо: т.е.) гэта значыць (сокращённо: г.зн.) @тож
I союз, частица уст. або; (иначе) іначай, інакш кажучы
II см. тоже @тождественность тоеснасць, -ці жен. @тождественный тоесны @тождество ср. тоеснасць, -ці жен. @тоже
1. нареч. таксама; гэтаксама
он тоже уехал ён таксама паехаў
2. частица таксама; гэтаксама; (опять) зноў, зноў жа
а ты тоже хорош! а ты таксама (гэтаксама) цаца!
вот тоже учитель нашёлся вось таксама настаўнік знайшоўся
вот тоже табак - знаю, что вреден, а отстать не могу вось зноў (зноў жа) тытунь - ведаю, што шкодна, але адвыкнуць не магу @тожественность см. тождественность @тожественный см. тождественный @тожество см. тождество @ток
I муж.
1. (действие) плынь, род. плыні жен.; (течение) цячэнне, -ння ср.
2. (поток, струя) струмень, -ня муж.
3. (электрический) ток, род. току муж., мн. токі, -каў
II муж. охот. такавішча, -шча ср.
III с.-х. ток, род. тока муж., мн. такі, -коў @токай (вино) такай, род. такаю муж. @токайское сущ. такайскае, -скага ср. @токамак спец. такамак, -ка муж. @токарничать несовер. разг. такарнічаць @токарный такарны @токарня такарня, -ні жен. @токарь токар, -ра муж. @токийский такійскі @Токио г. Токіо нескл., муж. @токката муз. таката, -ты жен. @токмо нареч. уст., прост. толькі @токование такаванне, -ння ср. @токовать несовер. такаваць @токовище охот. такавішча, -шча ср. @токовращатель эл. токавярчун, -верчуна муж. @токолог таколаг, -га муж. @токологический такалагічны @токология мед. такалогія, -гіі жен. @токоприёмник эл. токапрыёмнік, -ка муж. @токораспределитель эл. токаразмеркавальнік, -ка муж. @токосниматель, токосъёмник эл. токаздымальнік, -ка муж. @токсикоз мед. таксікоз, -зу муж. @токсиколог таксіколаг, -га муж. @токсикологический таксікалагічны @токсикология таксікалогія, -гіі жен. @токсикоман таксікаман, -на муж. @токсикомания мед. таксікаманія, -ніі жен. @токсин биол., мед. таксін, -ну муж. @токсический таксічны @токсичность таксічнасць, -ці жен. @токсичный таксічны @тол тол, род. толу муж. @толевый стр. толевы @толерантность уст. талерантнасць, -ці жен. @толерантный талерантны @толика разг. крыха, -хі жен.
малая (некоторая) толика разг. невялікая крыха @толк
I сущ.
1. (смысл) толк, род. толку муж., сэнс, род. сэнсу муж.
мало толку мала толку (сэнсу)
что толку? які толк (сэнс)?
с толком з толкам (з сэнсам, з роздумам)
без толку без толку (без сэнсу, без ладу)
2. (прок, польза) разг. карысць, -ці жен., толк, род. толку муж.
что из него толку? якая з яго карысць?
из этого будет толк з гэтага будзе толк
3. ед. нет (разговоры) гаворка, -кі жен.; (слухи) чуткі, -так, ед. чутка, -кі жен.; (молва) погаласкі, -сак, ед. погаласка, -кі жен.; (сплетни) плёткі, -так, ед. плётка, -кі жен.
положить конец толкам спыніць розныя гаворкі (плёткі)
4. (мнение, суждение) уст. думка, -кі жен., меркаванне, -ння ср.
взять в толк дабраць розуму, зразумець
понимать (знать) толк знацца (на чым-небудзь); (разбираться) разбірацца (у чым-небудзь)
не добиться толку не дабіцца толку
сбить (сбиться) с толку збіць (збіцца) з толку (з панталыку)
II межд. разг. штурх, штурхель
толк ногой штурх (штурхель) нагой @толкание (действие)
1. штурханне, -ння ср.; пханне, -ння ср.
2. спорт. штурханне, -ння ср.
толкание ядра штурханне ядра
3. перен. заахвочванне, -ння ср., навядзенне, -ння ср., падбіванне, -ння ср. @толкатель
1. тех. штурхач, -ча муж.
2. спорт. штурхальнік, -ка муж. @толкательница спорт. штурхальніца, -цы жен. @толкать несовер.
1. штурхаць; пхаць, пхнуць
толкать кого-либо локтем штурхаць каго-небудзь локцем
толкать перед собой тачку пхаць (пхнуць) перад сабой тачку
2. спорт. штурхаць
толкать ядро штурхаць ядро
3. перен. (побуждать к чему-либо) заахвочваць (да чаго-небудзь), наводзіць (на што-небудзь), падбіваць (на што-небудзь)
толкать на мысль наводзіць на думку
толкать на преступление падбіваць на злачынства
толкать в пропасть штурхаць у прорву (бездань) @толкаться
1. штурхацца; пхацца
не толкайтесь! не штурхайцеся (не пхайцеся)!
2. (стучаться, пытаться войти, обращаться) разг. стукаць
толкаться в дверь стукаць у дзверы
3. (слоняться без дела) разг. апірацца, таўчыся
4. перен. (пытаться найти доступ куда-либо) разг. совацца, патыкацца, спрабаваць пралезці
5. (отталкиваться, упираясь чем-либо) разг. папіхацца, пхацца, адпіхацца, адпіхвацца
6. страд. штурхацца; пхацца; заахвочвацца, наводзіцца, падбівацца; см. толкать @толкач
1. ж.-д. штурхач, -ча муж.
2. (орудие для толчения) таўкач, -ча муж.
3. перен. штурхач, -ча муж. @толкнуть совер.
1. штурхнуць; пхнуць, папхнуць
2. спорт. штурхнуць
3. перен. заахвоціць, навесці, падбіць; см. толкать @толкнуться
1. (столкнуться) стукнуцца
2. (постучаться) разг. пастукаць
3. перен. (попытаться найти доступ куда-либо) сунуцца, паткнуцца @толкование в разн. знач. тлумачэнне, -ння ср. @толкователь тлумачальнік, -ка муж. @толковательница тлумачальніца, -цы жен. @толковать несовер.
1. (объяснять) тлумачыць
2. разг. (говорить) гаварыць, казаць; (разговаривать) размаўляць; (беседовать) гутарыць, гаманіць; (рассказывать) расказваць @толковаться
1. гаварыцца, расказвацца
2. страд. тлумачыцца @толково нареч. талкова @толковый
1. (дельный) талковы
2. (содержащий объяснения) тлумачальны
толковый словарь тлумачальны слоўнік @толком нареч. разг.
1. толкам
скажи толком скажы толкам
2. (хорошо, как следует) як мае быць, толкам @толкотня разг. штурханіна, -ны жен.; таўкатня, -ні жен., таўханіна, -ны жен. @толкучий: толкучий рынок разг. таўкучы рынак @толкучка прост. таўкучка, -кі жен. @толмач ист. тлумач, -ча муж. @толмачить несовер. ист. тлумачыць @толовый толавы @толока жен.
1. (пастбище) выган, -на муж.; (поле под паром) папарніца, -цы жен.
2. обл. (работа миром) талака, -кі жен. @толокно талакно, -на ср. @толокнянка жен. бот. талакнянка, -кі жен., мучанік, -ку муж. @толокняный талакняны @толоконный талакняны
толоконный лоб талакняны лоб @Толочин г. Талачын, -на муж. @толочинский талачынскі @Толочинский район Талачынскі раён @толочь несовер. таўчы
толочь воду в ступе таўчы ваду ў ступе @толочься разг.
1. в разн. знач. таўчыся
2. перен. (слоняться) таўчыся; ацірацца
3. страд. таўчыся @толпа жен.
1. натоўп, -пу муж.; гурт, род. гурту муж., мн. нет
2. перен. (обыкновенные люди, масса) разг. натоўп, -пу муж., маса, -сы жен. @толпиться несовер. тоўпіцца @толпой, толпою нареч. натоўпам, гуртам @толстенный разг. таўшчэзны @толстеть несовер. таўсцець @толстить несовер. таўсціць, патаўшчаць @толсто нареч. тоўста @толстобокий таўстабокі @толстобрюхий прост. таўстабрухі @толстоватый разг. таўставаты @толстовец талстовец, -тоўца муж. @толстовка
1. талстоўка, -кі жен.; см. толстовец
2. (блуза) талстоўка, -кі жен. @толстовский талстоўскі @толстовство ист. талстоўства, -ва ср. @толстовщина ист. талстоўшчына, -ны жен. @толстоголовка зоол. тоўстагалоўка, -кі жен. @толстоголовый тоўстагаловы @толстогубый таўстагубы, разг. губаты @толстозадый разг. таўстазады @толстокожесть таўстаскурасць, -ці жен. @толстокожий прям., перен. таўстаскуры @толстолистный таўсталісты @толстолистовой спец. тоўсталіставы @толстолистый таўсталісты @толстолобик зоол. таўсталобік, -ка муж. @толстомордый таўстаморды @толстомясый прост. тоўсты @толстоногий таўстаногі @толстоножка зоол. таўстаножка, -кі жен. @толстоносый таўстаносы @толстопокрытый (только в терминологическом значении) тоўстапакрыты @толстопузый прост. таўстапузы @толстопятый таўстапяты @толсторожий прост. таўстарожы @толсторылый
1. (о животном) таўстарылы
2. (о человеке) груб. прост. таўстаморды @толстостенный таўстасценны @толстосум прост. багатыр, -ра муж., багач, -ча муж. @толстотный тех. таўшчынны @толстошеий таўсташыі @толстощёкий таўсташчокі @толстун обл. см. толстяк @толстуха разг. таўстуха, -хі жен. @толстушка уменьш.-ласк. таўстушка, -кі жен. @толстый тоўсты
толстый журнал тоўсты часопіс @толстяк разг. таўстун, -на муж. @толстянка бот. таўсцянка, -кі жен. @толстянковые мн. сущ. бот. таўсцянкавыя, -вых @толстячка разг. таўстуха, -хі жен. @толуол хим. талуол, -лу муж. @толуоловый талуолавы @толчение таўчэнне, -ння ср. @толчённый прич. тоўчаны @толчёный прил. тоўчаны @толчея
1. разг. (толкотня) штурханіна, -ны жен., таўкатня, -ні жен.; таўханіна, -ны жен.
2. (приспособление для толчения) спец. таўчыльня, -ні жен. @толчок в разн. знач. штуршок, -шка муж. @толща
1. (масса) тоўшча, -шчы жен.
толща земной коры тоўшча зямной кары
2. перен. гушча, -шчы жен.
в толще народной массы у гушчы народнай масы @толще сравнит. ст.
1. нареч. таўсцей
толще намазывай таўсцей намазвай
2. прил. таўсцейшы
этот карандаш толще того гэты карандаш (аловак) таўсцейшы за той @толщина таўшчыня, -ні жен. @толщинка (утолщение) разг. таўшчынка, -кі жен. @толь стр. толь, род. толю муж. @только
1. нареч. толькі
это только начало гэта толькі пачатак
только что толькі што
2. союз толькі; (в составе сложных союзов: не только, но и) не толькі, алё і
только позовёшь, приду толькі паклічаш, прыйду
только стемнеет, выедем толькі сцямнее, выедзем
он согласен, только просит подождать ён згодзен, толькі просіць пачакаць
как только як толькі
если только калі толькі
если бы только калі б толькі
лишь только як толькі, толькі
едва только як толькі, толькі
3. частица толькі
где только мы не бывали! дзе толькі мы не бывалі!
только бы, только б (для выражения желания) абы толькі, толькі б, каб толькі
только бы он был жив! абы толькі (толькі б, каб толькі) ён быў жывы!
да и только ды і толькі, ды і годзе
не только что не толькі што
только всего, всего только толькі ўсяго, усяго толькі, толькі таго
только что не толькі што не
только-только толькі-толькі
только его и видели (и был таков) толькі яго і бачылі @том
I том, род. тома муж., мн. тамы, -моў
II мест. пред. см. тот @томагавк тамагаўк, -ка муж. @томасирование мет. тамасаванне, -ння ср. @томасовский тамасаўскі @томасшлак хим. тамасшлак, -ку муж. @томат
1. бот. тамат, -та муж.
2. кул. тамат, -ту муж. @томатный таматны; таматавы @томбуй спец. тамбуй, -буя муж. @томизм филос. тамізм, -му муж. @томильный спец. тамільны @томильщик спец. тамільшчык, -ка муж. @томительно нареч. пакутліва; нясцерпна; нудна @томительность пакутлівасць, -ці жен.; нясцерпнасць, -ці жен.; нуднасць, -ці жен. @томительный (мучительный) пакутлівы; (невыносимый) нясцерпны; (скучный) нудны
томительное ожидание пакутлівае (нуднае) чаканне
томительная жажда нясцерпная смага @томить несовер.
1. (мучить) мучыць; (изнурять) мардаваць; (морить) марыць; (утомлять) таміць, стамляць
томить кого-либо расспросами мучыць каго-небудзь роспытамі
томить кого-либо голодом мучыць (марыць) каго-небудзь голадам
2. кул. тушыць
3. тех. таміць @томиться
1. (мучиться) мучыцца; (страдать) пакутаваць; (изнывать) знемагаць; (скучать) нудзіцца
томиться в тюрьме пакутаваць (мучыцца) у турме
томиться тоской мучыцца (знемагаць) ад тугі
томиться в ожидании чего-либо нудзіцца (знемагаць), чакаючы чаго-небудзь
2. кул. тушыцца
3. страд. мучыцца; мардавацца; марыцца; таміцца; тушыцца; см. томить @томление ср. (действие)
1. мучэнне, -ння ср.; мардаванне, -ння ср.; марэнне, -ння ср.; тамленне, -ння ср., стамленне, -ння ср.
2. тушэнне, -ння ср.
3. тамленне, -ння ср.; см. томить
4. (состояние) (мука) мука, -кі жен., мучэнне, -ння ср.; (страдание) пакута, -ты жен.; (изнеможение) знямога, -гі жен.; (скука) нуда, -ды жен. @томлённый прич.
1. кул. тушаны
2. тех. томлены @томлёный прил.
1. кул. тушаны
томлёный лук тушаная цыбуля
2. тех. томлены
томлёный чугун томлены чыгун @томно нареч. млява @томность млявасць, -ці жен. @томный млявы @томпак мет. тампак, -ку муж. @томпаковый тампакавы @Томск г. Томск, род. Томска муж. @Томская область Томская вобласць @томский томскі @тому мест. дат. см. тот @тон в разн. знач. тон, род. тону муж.
тоном ниже, выше тонам ніжэй, вышэй
глухой тон сердца глухі тон сэрца
мажорный тон мажорны тон
правила хорошего тона правілы добрага тону
сочный тон виолончели сакавіты тон віяланчэлі
спокойный тон голоса спакойны тон голасу
деловой тон дзелавы тон
светлый тон картины светлы тон карціны
задавать тон задаваць тон
сбавить тон збавіць тон @тональность муз. и пр. танальнасць, -ці жен. @тональный муз. и пр. танальны @Тонга (острова и государство) Тонга нескл. @тонганец танганец, -нца муж. @тонганка танганка, -кі жен. @тонганский танганскі @тоневой, тоневый рыб. тоневы @тоненький уменьш.-ласк. тоненькі @тонзиллит мед. танзіліт, -ту муж. @тонзура рел. танзура, -ры жен. @тонизация физиол. танізацыя, -цыі жен. @тонизированный танізаваны @тонизировать совер., несовер. физиол. танізаваць @тонизироваться несовер. страд. танізавацца @тонизирующий прил. физиол. танізуючы, танізавальны @тоника муз. тоніка, -кі жен. @тонин хим. танін, -ну муж. @тонирование спец. таніраванне, -ння ср. @тонированный таніраваны
тонированный гипс таніраваны гіпс @тонировать совер., несовер. в разн. знач. таніраваць @тонироваться несовер. страд. таніравацца @тонировка жен. в разн. знач. таніраванне, -ння ср., таніроўка, -кі жен. @тонический
I муз. поэт. танічны
II мед., физиол. танічны @тонкий в разн. знач. тонкі; (изысканный - ещё) далікатны
тонкий слой тонкі слой
тонкий нос тонкі нос
тонкий голос тонкі голас
тонкие черты тонкія рысы
тонкая работа тонкая работа
тонкий критик тонкі крытык
тонкий запах духов тонкі (далікатны) пах духоў
тонкая штучка тонкая штучка
тонкий намёк тонкі намёк @тонко нареч. тонка
тонко очинённый карандаш тонка завостраны карандаш
где тонко, там и рвётся дзе коратка (тонка), там і рвецца @тонкобровый танкабровы @тонковатый разг. танкаваты @тонковолокнистый тонкавалакністы @тонкоголосый тонкагалосы @тонкогубый танкагубы @тонкозернистый тонказярністы @тонкоклювый танкадзюбы @тонкокожий танкаскуры @тонкокорый танкакоры @тонкокристаллический спец. тонкакрышталічны @тонколистный танкалісты @тонколистовой спец. тонкаліставы @тонколистый танкалісты @тонкомолотый танкамолаты @тонконог бот. танканог, -га муж. @тонконогий танканогі @тонкопалый танкапальцы @тонкопанцирный танкапанцырны @тонкопокрытый (только в терминологическом значении) тонкапакрыты @тонкопористый танкапорысты @тонкопряд зоол. танкапрад, -да муж. @тонкопрядение текст. тонкапрадзенне, -ння ср. @тонкопрядильный тонкапрадзільны @тонкораспылённый (только в терминологическом значении) тонкараспылены @тонкорунный танкарунны @тонкослойный танкаслойны, тонкаслаёвы @тонкоствольный
1. танкастволы
2. (об оружии) танкаствольны @тонкостенный танкасценны @тонкострунный танкаструнны @тонкость в разн. знач. тонкасць, -ці жен.
тонкость волокна тонкасць валакна
знать что-либо до тонкостей ведаць што-небудзь да тонкасцей
вдаваться в тонкости удавацца ў тонкасці @тонкосуконный тонкасуконны @тонкотелый танкацелы @тонкошеий танкашыі @тонкошёрстный, тонкошёрстый танкашэрсны @тонмейстер тонмайстар, -тра муж. @тонна тона, -ны жен. @тоннаж мор. и пр. танаж, -жу муж. @тоннелестроение тунэлебудаванне, -ння ср. @тоннель тунэль, -ля муж. @тоннельный тунэльны @тонно-километр спец. тонакіламетр, -ра муж. @тонно-миля мор. тона-міля, -лі жен. @тонный
I тоня) тоневы
II (с изысканными манерами) манерны @тоновой, тоновый физ., муз., иск. тонавы @тонометр мед. танометр, -ра муж. @тонус физиол., перен. тонус, -су муж.
тонус нервной системы тонус нервовай сістэмы
жизненный тонус жыццёвы тонус @тонуть несовер.
1. тануць; патанаць; (о человеке) тапіцца
2. перен. (становиться незаметным) тануць
тонуть в тумане тануць у тумане @тонфильм кино, радио уст. тонфільм, -ма муж. @тончайший в разн. знач. вельмі тонкі, найтанчэйшы; (самый изысканный - ещё) вельмі далікатны, найдалікатнейшы @тончать несовер. разг. танчэць @тоньше сравнит. ст.
1. нареч. танчэй
проведи черту тоньше правядзі рысу танчэй
2. прил. танчэйшы; (более изысканный - ещё) далікатнейшы
шёлк тоньше полотна шоўк танчэйшы за палатно @тоня рыб. тоня, -ні жен. @топ
I (топот) нар.-поэт., обл. тупат, -ту муж.
II межд. разг. туп
топ-топ туп-туп
III мор. топ, род. топа муж. @топаз мин. тапаз, -зу муж. @топазовый тапазавы @топанье ср. тупанне, -ння ср., тупаніна, -ны жен. @топать несовер. в разн. знач. тупаць @топенант мор. тапенант, -та муж. @топика в разн. знач. топіка, -кі жен. @топинамбур бот. тапінамбур, -ру муж. @топить
I несовер. (печку) паліць (у печы); (обогревать) ацяпляць
II несовер. (сало и т.п.) тапіць; (молоко) адтопліваць
III несовер.
1. тапіць
топить вражеские суда тапіць варожыя судны
2. перен. разг. тапіць
подсудимые топили друг друга падсудныя тапілі адзін другога @топиться
I несовер. возвр., страд. (о печи) паліцца; (обогреваться) ацяпляцца; см. топить I
II несовер. возвр., страд. (о сале и т.п.) тапіцца; (о молоке) адтоплівацца; см. топить II
III несовер.
1. (тонуть) тапіцца
2. страд. тапіцца; см. топить III @топка жен.
1. (действие) паленне, -ння ср.; ацепліванне, -ння ср.; см. топить I
2. (часть печи) топка, -кі жен.; (печь) печ, род. печы жен. @топкий
I (о дровах, печи и т.п.) паліўны; (дающий много тепла) палкі
II (болотистый) гразкі, багністы @топко безл. в знач. сказ. разг. гразка
здесь топко тут гразка @топкость
I паліўнасць, -ці жен.; палкасць, -ці жен.; см. топкий I
II (болота) гразкасць, -ці жен., багністасць, -ці жен. @топление
I (сала и т.п.) тапленне, -ння ср.; (молока) адтопліванне, -ння ср.
II ср. см. топка 1 @топленный
I прич. напалены; ацеплены; см. топить I
II прич. топлены; адтоплены; см. топить II @топлёный топлены; адтоплены
топлёное масло топленае масла
топлёное молоко адтопленае малако @топливно-сырьевой паліўна-сыравінны @топливно-энергетический паліўна-энергетычны @топливный паліўны, апалавы @топливо ср. паліва, -ва ср., апал, -лу муж. @топливодобывающий прил. паліваздабыўны @топливоснабжение палівазабеспячэнне, -ння ср. @топляк спец. тапляк, -ка муж. @топнуть
I совер. однокр. тупнуць
II несовер. прост. тануць, тапіцца @топограф геод. тапограф, -фа муж. @топографический геод. и пр. тапаграфічны
топографическая анатомия тапаграфічная анатомія @топография геод. и пр. тапаграфія, -фіі жен. @тополевый таполевы @тополиный тапаліны @тополог мат. таполаг, -га муж. @топологический тапалагічны @топология мат. тапалогія, -гіі жен. @тополь муж. таполя, -лі жен. @топольник собир. тапольнік, -ку муж. @топонимика лингв., геогр. тапаніміка, -кі жен. @топонимический тапанімічны @топонимия лингв., геогр. тапанімія, -міі жен. @топор муж. сякера, -ры жен.; тапор, -пара муж.
хоть топор вешай хоць тапор вешай @топорик муж. уменьш.-ласк. разг. сякерка, -кі жен.; тапорык, -ка муж. @топорище муж., ср.
1. увелич. сякерышча, -шча ср.; тапарыска, -кі муж.
2. (рукоятка) тапарышча, -шча ср. @топорный
1. сякерны; тапорны
2. перен. тапорны, нязграбны
топорная работа тапорная работа @топорщить несовер. разг. тапырыць, натапырваць @топорщиться тапырыцца, натапырвацца @топот тупат, -ту муж. @топотать несовер. разг. тупацець; (топать) тупаць @топочный топачны; пячны; см. топка 2 @топсель мор. топсель, -ля муж. @топтание таптанне, -ння ср. @топтать несовер. в разн. знач. таптаць
топтать траву таптаць траву
всадники топтали толпу коннікі тапталі натоўп
топтать сапоги таптаць боты
не топтать врагу нашей земли не таптаць ворагу нашай зямлі @топтаться
1. в разн. знач. таптацца
нерешительно топтаться нерашуча таптацца
чего ты тут топчешься? чаго ты тут топчашся?
2. страд. таптацца
топтаться на месте таптацца на месцы @топтыгин шутл. таптыгін, -на муж. @топчак с.-х. тапчак, -ка муж., тупчак, -ка муж. @топчан тапчан, -на муж. @топырить несовер. прост. см. топорщить @топыриться см. топорщиться @топь багна, -ны жен., твань, род. твані жен., дрыгва, -вы жен. @топяной багністы, тваністы, дрыгвяны @тор мат. тор, род. тора муж. @тора рел. тора, -ры жен. @торакальный мед. таракальны @торакопластика мед. таракапластыка, -кі жен. @торакоскопия мед. таракаскапія, -піі жен. @торба обл. торба, -бы жен.
носиться как с писаной торбой насіцца як з пісанай торбай @торбан муз. тарбан, -на муж. @торбанист тарбаніст, -та муж. @торбаса мн. тарбасы, -соў
торбас ед. торбас, -са муж. @торг
I
1. (действие по глаг. торговать) гандаль, -длю муж.
2. (действие по глаг. торговаться) торг, род. торгу муж.
3. (рынок) рынак, -нку муж.
II муж. (торговая организация) гандлёвая арганізацыя @торгаш разг. презр. гандляр, -ра муж. @торгашеский разг. презр. гандлярскі @торгашество разг. презр. гандлярства, -ва ср. @торгашествовать несовер. разг. презр. прям., перен. гандляваць @торги мн. (публичная продажа) таргі, -гоў @торговать несовер.
1. (вести торговлю) гандляваць
2. (прицениваться) таргаваць @торговаться прям., перен. таргавацца @торговец гандляр, -ра муж. @торговка гандлярка, -кі жен. @торговля жен. гандаль, -длю муж.
розничная торговля рознічны гандаль
оптовая торговля аптовы гандаль
внутренняя торговля унутраны гандаль
внешняя торговля замежны гандаль
государственная торговля дзяржаўны гандаль
частная торговля прыватны гандаль @торгово-заготовительный гандлёва-нарыхтоўчы @торгово-правовой гандлёва-прававы @торгово-промышленный гандлёва-прамысловы @торгово-ремесленный гандлёва-рамесны @торгово-сбытовой гандлёва-збытавы @торгово-технологический гандлёва-тэхналагічны @торгово-экономический гандлёва-эканамічны @торговый в разн. знач. гандлёвы
торговый договор гандлёвы дагавор
торговый капитал гандлёвы капітал
торговый город гандлёвы горад
торговый флот гандлёвы флот
торговый центр гандлёвы цэнтр @торгпред (торговый представитель) гандлёвы прадстаўнік @торгпредство (торговое представительство) гандлёвае прадстаўніцтва @торгующий
1. прич. які (што) гандлюе; які (што) таргуе; см. торговать
2. прил. гандлёвы
торгующие организации гандлёвыя арганізацыі @тореадор тарэадор, -ра муж. @тореадорский тарэадорскі @торевтика иск. тарэўтыка, -кі жен. @торёный прил. пракладзены, пратаптаны @тореро тарэра нескл., муж. @торец тарэц, род. тарца муж.; старчак, -ка муж.
поставить торцом паставіць старчаком (стаўма) @торжественно нареч. урачыста @торжественность урачыстасць, -ці жен. @торжественный урачысты @торжество ср.
1. (празднество) урачыстасць, -ці жен.; свята, -та ср.
Октябрьские торжества Кастрычніцкія ўрачыстасці, Кастрычніцкае свята
2. (победа) перамога, -гі жен.; (триумф) трыумф, -фу муж.
торжество победителя трыумф пераможцы
3. (состояние радости) радасць, -ці жен.
на лице его отразилось торжество на твары яго адлюстравалася радасць
воскликнуть с торжеством усклікнуць з радасцю @торжествовать несовер.
1. (праздновать) уст. святкаваць
торжествовать победу святкаваць перамогу
2. (иметь успех, быть победителем над кем-чем) перамагаць (каго-што), браць верх (над кім-чым), трыумфаваць
торжествовать над врагом перамагаць ворага, браць верх над ворагам
3. (радоваться, ликовать) радавацца @торжествующий
1. прич. які (што) святкуе; які (што) трыумфуе
2. прил. (исполненный превосходства) пераможны, поўны радасці (трыумфу)
торжествующий взгляд пераможны (поўны радасці) погляд @тори ист. торы нескл., муж. @ториевый хим. торыевы
ториевые соединения торыевыя злучэнні @торизм ист. тарызм, -му муж. @торий хим. торый, -рыю муж. @тористый хим. торысты @торит мин. тарыт, -ту муж. @торить несовер. разг. пракладаць, пракладваць, пратоптваць @торица жен. бот. свінакроп, -пу муж. @торичеллиев: торичеллиева пустота физ., перен. шутл. тарычэлева пустата @торичник бот. свінакропнік, -ку муж. @торк этногр. ист. торк, -ка муж.
торки мн. торкі, -каў @торкать несовер. прост. торкаць @торкретирование стр. таркрэтаванне, -ння ср. @тормашки: вверх тормашками а) (вверх дном) дагары нагамі; б) (кувырком) кулём @торможение прям., перен. тармажэнне, -ння ср. @торможённый тарможаны @тормоз в разн. знач. тормаз, -за муж.
автоматический тормоз аўтаматычны тормаз
тормоз развития чего-либо тормаз развіцця чаго-небудзь @тормозить несовер. в разн. знач. тармазіць @тормозиться
1. (замедляться, приостанавливаться) тармазіцца
2. страд. тармазіцца; см. тормозить @тормозной тармазны
тормозная жидкость тармазная вадкасць
тормозной кран тармазны кран @тормознуть совер. однокр. разг. тармазнуць @тормошить несовер. разг. тармасіць @тормошиться страд. тармасіцца @торнадо метеор. тарнада нескл., муж. @торный прям., перен. біты; (проторённый) пракладзены, уезджаны, пратаптаны
пойти по торной дороге пайсці па пратаптанай (пракладзенай) дарозе (сцежцы) @тороватость
1. шчодрасць, -ці жен.
2. кемлівасць, -ці жен.; паваротлівасць, -ці жен.; см. тороватый @тороватый
1. уст. (щедрый) шчодры
2. обл. (расторопный) кемлівы, паваротлівы @тороидальный мат., тех. тараідальны @торока (седельные ремешки) тарокі, -каў ед. нет @торопить несовер. падганяць, прыскорваць, прыспешваць @торопиться спяшацца @торопливо нареч. (быстро, поспешно) паспешна, паспешліва; (второпях) спяшаючыся, у спешцы
народ торопливо стал расходиться народ паспешна (паспешліва, спяшаючыся, у спешцы) пачаў разыходзіцца @торопливость
1. паспешлівасць, -ці жен., обл. хапатлівасць, -ці жен.
2. паспешнасць, -ці жен., паспешлівасць, -ці жен.; шпаркасць, -ці жен.; см. торопливый @торопливый
1. (склонный, привыкший торопиться) паспешлівы, обл. хапатлівы
торопливый человек паспешлівы чалавек
2. (быстрый, поспешный) паспешны, паспешлівы; шпаркі
торопливые движения паспешныя (паспешлівыя, шпаркія) рухі
торопливые шаги паспешныя (паспешлівыя, шпаркія) крокі @торос тарос, -са муж. @торосистый таросісты @торосить несовер. тарасіць @тороситься тарасіцца @торосовый таросавы @торочить несовер. охот., воен. прытарочваць @торочиться страд. прытарочвацца @торошение торосить) тарашэнне, -ння ср. @торошенный тарошаны @торпеда тарпеда, -ды жен. @торпедирование тарпедаванне, -ння ср. @торпедированный тарпедаваны @торпедировать совер., несовер. воен. тарпедаваць @торпедироваться несовер. страд. тарпедавацца @торпедист воен. тарпедыст, -та муж. @торпедный тарпедны @торпедометание воен. тарпедакіданне, -ння ср. @торпедоносец ав. тарпеданосец, -сца муж. @торпедоносный тарпеданосны @торпедообразный тарпедападобны @торс муж. торс, род. торса муж.; (туловище) тулава, -ва ср. @торт торт, род. торта муж. @тортовый тортавы @торф торф, торфу муж. @торфоболотный торфабалотны @торфобрикет торфабрыкет, -ту муж. @торфобрикетный торфабрыкетны @торфование тарфаванне, -ння ср. @торфованный тарфаваны @торфовать несовер. тарфаваць @торфоваться страд. тарфавацца @торфодобывание торфаздабыванне, -ння ср. @торфодобывающий прил. торфаздабыўны @торфодобытчик торфаздабытчык, -ка муж. @торфодобыча торфаздабыча, -чы жен. @торфозаготовительный торфанарыхтоўчы @торфозаготовка торфанарыхтоўка, -кі жен. @торфоизоляционный торфаізаляцыйны @торфокомпост торфакампост, -ту муж. @торфокрошка тарфакрошка, -кі жен. @торфолеум стр. тарфолеум, -му муж. @торфомасса тарфамаса, -сы жен. @торфоминеральный торфамінеральны @торфонавозный тарфагнойны @торфонасос муж. тарфапомпа, -пы жен. @торфообразование торфаўтварэнне, -ння ср. @торфоперегнойный торфаперагнойны @торфоплита торфапліта, -ты жен. @торфопредприятие торфапрадпрыемства, -ва ср. @торфоразработка торфараспрацоўка, -кі жен. @торфорез тех. тарфарэз, -за муж. @торфосос тех. тарфасос, -са муж. @торфотерапия мед. торфатэрапія, -піі жен. @торфоуборочный торфаўборачны @торфохимический торфахімічны @торфохимия тарфахімія, -міі жен. @торфяник
1. (торфяное болото) тарфянік, -ку муж.
2. (о человеке) тарфянік, -ка муж. @торфянистый тарфяністы @торфяно-болотный тарфяна-балотны @торфяной тарфяны @торфяно-растительный тарфяна-раслінны @торцевание тарцаванне, -ння ср. @торцевать несовер. тарцаваць @торцеваться страд. тарцавацца @торцевой тарцовы @торцованный тарцаваны @торцовка тарцоўка, -кі жен. @торцовочный тарцовачны @торцовый тарцовы @торчать несовер. прям., перен. тарчаць, тырчаць @торчком нареч. разг. тарчма; (стоймя) стаўма; (о кладке кирпича) старчаком; папярочкай @торчмя нареч. прост. тарчма; (стоймя) стаўма; (о кладке кирпича) старчаком; папярочкай @торчок муж.
1. разг. старчак, -ка муж.; патарчака, -кі жен.
2. стр. старчак, -ка муж.; папярочка, -кі жен. @торшер таршэр, -ра муж. @торшон в разн. знач. таршон, -ну муж. @торшонирование таршанаванне, -ння ср. @торшонированный таршанаваны @торшонировать совер., несовер. спец. таршанаваць @то-сё мест. тое-сёе, род. таго-сяго @тоска жен.
1. туга, -гі жен.
2. (скука) нуда, -ды жен., смутак, -тку муж.
наводить тоску на кого-либо наганяць нуду на каго-небудзь @Тоскана Таскана, -ны жен. @тосканский тасканскі @Тосканский архипелаг Тасканскі архіпелаг @тоскливо нареч. тужліва; нудна, нудліва; сумна @тоскливость тужлівасць, -ці жен.; нуднасць, -ці жен., нудлівасць, -ці жен.; сумнасць, -ці жен. @тоскливый тужлівы; (скучный) нудны, нудлівы; сумны @тосковать несовер. тужыць; (скучать) нудзіцца; сумаваць @тост тост, род. тоста муж. @тот
1. мест. муж. той (род. таго, дат. таму, вин. той, таго, твор., пред. тым); жен. тая (род., дат., пред. той, вин. тую, твор. той, тою); ср. тое (род. таго, дат. таму, вин. тое, твор., пред. тым); мн. тыя (род., пред. тых, дат. тым, вин. тыя, тых, твор. тымі)
с того времени з таго часу
тем временем тым часам
по ту сторону па той бок
в тот же день таго ж дня
он теперь не тот ён цяпер не той
2. («то» в знач. сущ.) тое, род. таго ср.; (в знач.: «это») гэта; при противоположении в пространстве переводится нареч. там, во времени: тады
то было вчера, а это сегодня тое было ўчора, а гэта сёння
то был мой товарищ гэта быў мой таварыш
то были взрослые, а это дети там былі дарослыя, а гэта дзеці
то ветер шумел, а это волки воют тады вецер шумеў, а гэта ваўкі выюць
3. а) (в составе сложных союзов)
в то время как у той час як, тым часам як
с тех пор как з таго часу як, з той пары як
после того как пасля таго як
перед тем как перад тым як
вследствие того что у выніку таго што
для того чтобы для таго каб
до того что да таго што
с тем чтобы з тым каб
несмотря на то что нягледзячы на тое што
б) в составе словосочетаний, связывающих части высказывания
вместе с тем разам з тым
перед тем перад тым
к тому же апроч (апрача) таго
кроме того апроч (апрача) таго
сверх того звыш таго
со всем тем з усім тым
при всём том пры ўсім тым
между тем між тым
тем самым тым самым
не без того не без таго
и без того і без таго
не то, чтоб... не тое, каб...
дело в том справа ў тым
тем лучше тым лепш
тем более тым больш
тем временем тым часам
тем не менее тым не менш
как бы то ни было як бы там ні было
того и гляди так і глядзі (чакай)
и тому подобное (сокращённо: и т.п.) і да таго падобнае (сокращённо: і да т.п.)
тому назад таму назад
тому (будет) три года, как... таму будзе тры гады, як...
тот или иной (другой) той ці іншы
на тот свет на той свет
(да) и то сказать ды і сапраўды
то да сё тое ды сёе
ни с того ни с сего ні з таго ні з сяго
ни то ни сё ні тое ні сёе, ні выплюнуць ні праглынуць
нет того, чтобы... няма таго, каб...
Федот, да не тот той, ды не той, Саўка, ды не ў тых санках @тотализатор таталізатар, -ра муж. @тоталитаризм книжн. таталітарызм, -му муж. @тоталитарность таталітарнасць, -ці жен. @тоталитарный книжн. таталітарны @тотальность татальнасць, -ці жен. @тотальный книжн. татальны @тотем этногр. татэм, -ма муж. @тотемизм этногр. татэмізм, -му муж. @тотемистический татэмістычны @тотемный татэмны @то-то частица
1. (в том-то и дело, именно) у тым (вось) і справа, вось іменна, то-та жен.
вот то-то, все вы так рассуждаете у тым вось і справа, (што) усе вы так разважаеце
2. (при восклицании в знач.: «вот») вось дык
то-то диво! вось дык дзіва!
то-то было радости! вось было радасці!
3. (поэтому-то, вот почему) вось чаму, таму вось
он болен. - То-то его не видно ён хворы. - Вось чаму яго не відаць
4. (угроза) то-та жен.
то-то же, смотри! то-та ж, глядзі!
(вот) то-то и оно!, (вот) то-то и есть! у тым вось і справа! @тотчас нареч. адразу, зразу, зараз жа @точение
1. тачэнне, -ння ср.
2. (острение) вастрэнне, -ння ср.; (на точиле) тачэнне, -ння ср.; см. точить I @точенный прич.
1. (изготовленный точением) точаны
2. (острый, наточенный) востраны, навостраны; (на точиле) точаны, наточаны; см. точить I @точёный прил.
1. (выточенный) точаны, вытачаны
точёные ножки столика точаныя (вытачаныя) ножкі століка
точёные изделия точаныя (вытачаныя) вырабы
2. (острый, наточенный) востраны, навостраны; (на точиле) точаны, наточаны
точёный нож навостраны (наточаны) нож
3. (изящный, тонкий) точаны, вытачаны
точёный лоб точаны (вытачаны) лоб @точечка уменьш. разг. кропачка, -кі жен. @точечный кропкавы @точилка жен. разг. тачылка, -кі жен.; (брусок) брусок, -ска муж. @точило тачыла, -ла ср. @точильный тачыльны @точильня тачыльня, -ні жен. @точильщик
1. (рабочий) тачыльшчык, -ка муж.
2. (жук) тачыльшчык, -ка муж. @точить
I несовер.
1. (изготовлять точением) тачыць
2. (острить) вастрыць; (на точиле) тачыць
точить зубы тачыць зубы
точить лясы тачыць лясы
точить нож (меч) тачыць (вастрыць) нож (меч)
II несовер. (делать дыры, изъяны) тачыць
червь точит дерево чарвяк точыць дрэва
III несовер. (выделять, источать) книжн. уст. сачыць, ліць, выдзяляць; (о свете, запахе) свяціць, пахнуць @точиться
I несовер. страд. (остриться) вастрыцца; (на точиле) тачыцца; см. точить I
II несовер. страд. (от точить II) тачыцца
III несовер. книжн. уст. цячы, сачыцца, ліцца
кровь точилась из раны кроў цякла (сачылася, лілася) з раны @точка
I жен.
1. (метка, знак) кропка, -кі жен.
точка с запятой грам. кропка з коскай
2. мат., тех. пункт, род. пункта муж.
3. (место) пункт, род. пункта муж.
исходная точка зыходны пункт
4. (предел, граница) пункт, род. пункта муж.
точка замерзания пункт замярзання
точка кипения пункт кіпення
точка отсчёта пункт адліку
точка в точку кропка ў кропку
точка зрения пункт погляду (гледжання)
в (самую) точку у самы раз
до точки (дойти, довести и т.п.) да краю, дарэшты (дайсці, давесці и т.п.)
ставить (поставить) точку ставіць (паставіць) кропку
ставить (поставить) точки над (на) «і» ставіць (паставіць) кропкі над (на) «і»
сдвинуть с мёртвой точки зрушыць з мёртвага пункта
на точке замерзания на пункце замярзання
и точка і ўсё
II жен. (действие)
1. (изготовление) тачэнне, -ння ср.
2. (острение) вастрэнне, -ння ср.; (на точиле) тачэнне, -ння ср. @точнее сравнит. ст.
1. нареч. дакладней
2. прил. дакладнейшы @точно
1. нареч. дакладна; (ровно) роўна
он выполнил поручение точно ён выканаў даручэнне дакладна
точно в три часа роўна (дакладна) у тры гадзіны
2. нареч. (совершенно, вполне) якраз
точно такая же книга якраз такая ж кніга
3. частица так, ага, праўда, сапраўды
точно, это он сделал так (праўда, сапраўды), гэта ён зрабіў
4. союз быццам, нібы
что ты бежишь точно с цепи сорвался што ты бяжыш, быццам (нібы) з ланцуга сарваўся
5. (в самом деле) вводн. сл. уст. сапраўды
он, точно, был вчера у нас ён, сапраўды, быў учора ў нас
так точно воен. так точна @точность дакладнасць, -ці жен.; акуратнасць, -ці жен.
с точностью до мат. з дакладнасцю да
в точности разг. дакладна @точный дакладны; (аккуратный) акуратны
точная механика дакладная механіка
точные науки дакладныя навукі
точное время дакладны час
точный человек акуратны чалавек @точь: точь-в-точь нареч. разг. зусім дакладна; (слово в слово) слова ў слова; (при сравнении) якраз як, кропля ў кроплю
он пересказал всё точь-в-точь, как было ён пераказаў усё зусім дакладна, як было
мальчик - точь-в-точь отец хлопчык - якраз як бацька, хлопчык - выліты бацька
мальчик точь-в-точь похож на отца хлопчык кропля ў кроплю падобны на бацьку @тошнить несовер. безл.
1. (о состоянии тошноты) нудзіць; быць моташна (млосна); (рвать) рваць, ванітаваць
его три дня тошнило яго тры дні рвала, ён тры дні ванітаваў
меня тошнит мяне нудзіць (мне моташна, мне млосна)
2. перен. разг. нудзіць
меня тошнит от его разговора мяне нудзіць ад яго гаворкі @тошно разг.
1. нареч. моташна; нудна, нудліва; см. тошный 1
2. безл. в знач. сказ. (тошнит) моташна; нудзіць; (дурно) млосна
3. безл. в знач. сказ. (противно) агідна, праціўна, гадка, гідка, прыкра, моташна, нудзіць
тошно смотреть на это агідна (праціўна, гадка, гідка, прыкра, моташна, нудзіць) глядзець на гэта
4. безл. в знач. сказ. (тоскливо) тужліва; нудна, нудліва; сумна @тошнота
1. млоснасць, -ці жен.; млосць, род. млосці жен.
2. перен. агіднасць, -ці жен., адваротнасць, -ці жен. @тошнотворность моташліварць, -ці жен. @тошнотворный, тошнотный мед. моташлівы @тошный разг.
1. моташны; нудны, нудлівы
2. перен. праціўны, агідны @тощать несовер. разг.
1. худзець
2. перен. (скудеть) пусцець, мізарнець @тощий
1. (исхудавший) худы
тощий человек худы чалавек
2. (пустой) пусты; (скудный) мізэрны
на тощий желудок на пусты жывот
тощий карман пустая кішэнь
3. (с малым содержанием какого-либо вещества) бедны
тощий уголь бедны вугаль
тощая почва с.-х. бедная (пустая) глеба
4. (с невысокой жирностью) посны
тощий творог посны тварог @тпрр, тпру межд. тпру @тпруканье разг. тпруканне, -ння ср. @тпрукать несовер. тпрукаць @тпрукнуть совер. разг. тпрукнуць @трава трава, -вы жен.; (мн. о лечебных травах - ещё) зёлкі, -лак мн.
лечебные травы лекавыя травы (лекавыя зёлкі)
богородская трава бот. чабор
хоть трава не расти хай хоць трава не расце
трава травой трава травой
было, травой поросло было, ды сплыло, было, ды быллём парасло
худую траву с поля вон благую траву з поля вон
тише воды, ниже травы цішэй вады, ніжэй травы @травенеть несовер. разг. травянець; зарастаць травой @траверз мор., ав. траверз, -зу муж. @траверс
I (насыпь, род дамбы) траверс, -са муж.
II (переход) спорт. траверс, -су муж. @траверса тех. траверса, -сы жен. @траверсирование
I траверсіраванне, -ння ср.; см. траверсировать I
II траверсіраванне, -ння ср.; см. траверсировать II @траверсировать
I совер., несовер. воен. траверсіраваць
II совер., несовер. спорт. траверсіраваць @траверсный
I тех. траверсны
II спорт. траверсны
траверсный маршрут траверсны маршрут @травертин геол. траверцін, -ну муж. @травестация лит. травестацыя, -цыі жен. @травести театр., лит. травесці нескл., ср. @травестированный лит. травесціраваны @травестировать совер., несовер. травесціраваць @травильный травільны @травильщик травільшчык, -ка муж. @травина разг. травіна, -ны жен. @травинка травінка, -кі жен. @травить
I несовер.
1. (отравлять) труціць; атручваць; (истреблять - ещё) выводзіць
2. охот. гнаць, цкаваць; (охотиться) паляваць (на каго-што и без дополнения)
3. перен. цкаваць; (преследовать) не даваць спакою (каму-чаму); (мучить) мучыць
II несовер. (делать потраву) травіць, спасваць
III несовер. (обрабатывать химическими средствами) травіць, вытраўляць; (выводить) выводзіць
травить рисунок травіць (вытраўляць) рысунак
травить пятна выводзіць плямы
IV несовер. мор. травіць @травиться
I несовер.
1. (принимать яд) разг. труціцца
2. страд. труціцца; атручвацца; выводзіцца; гнацца, цкавацца; см. травить I
II несовер. страд. травіцца, спасвацца; см. травить II
III несовер. страд. травіцца, вытраўляцца; выводзіцца; см. травить III
IV несовер. страд. мор. травіцца @травка
I уменьш.-ласк. траўка, -кі жен.
II жен. см. травление I
III жен. см. травление II @травление
I (обработка химическими средствами) траўленне, -ння ср., вытраўленне, -ння ср.; вывядзенне, -ння ср.; см. травить III
II мор. траўленне, -ння ср.; см. травить IV @травленный
I прич. тручаны
II прич. мор. траўлены; см. травить IV @травленый
I прил. охот. цкаваны
II прил. (изготовленный травлением) траўлены
травленое серебро траўленае срэбра @травля жен.
1. цкаванне, -ння ср.; (охота) паляванне, -ння ср.
2. перен. цкаванне, -ння ср.; (гонение) ганенне, -ння ср. @травма мед., перен. траўма, -мы жен. @травматизм траўматызм, -му муж. @травматический траўматычны @травматолог мед. траўматолаг, -га муж. @травматологический мед. траўматалагічны @травматология мед. траўматалогія, -гіі жен. @травмирование мед., перен. траўміраванне, -ння ср. @травмированный траўміраваны @травмировать совер., несовер. мед., перен. траўміраваць @травмироваться несовер. страд. траўміравацца @траволечение травалячэнне, -ння ср. @травополье с.-х. траваполле, -лля ср. @травопольный травапольны @травосеялка травасеялка, -кі жен. @травосеяние с.-х. травасеянне, -ння ср. @травосмесь с.-х. травасумесь, -сі жен. @травостой с.-х. травастой, -тою муж. @травоядный зоол. траваедны @травушка ласк. нар.-поэт. траўка, -кі жен., травіца, -цы жен. @травчатый нар.-поэт. прост.
1. травісты
2. (узорчатый) квятчасты, узорысты @травщик
1. спец. травільшчык, -ка муж.
2. (мастер, делающий травчатые узоры) уст. траўшчык, -ка муж., узорнік, -ка муж. @травы мн. (цветные и т.п. узоры) уст. травы, род. траў, узоры, -раў @травянеть несовер. травянець; дзірванець @травянистый травяністы @травянка зоол. травянка, -кі жен. @травяной травяны @трагедийность трагедыйнасць, -ці жен. @трагедийный лит., перен. трагедыйны @трагедия прям., перен. трагедыя, -дыі жен. @трагизм трагізм, -му муж. @трагик трагік, -ка муж. @трагикомедия лит., театр., перен. трагікамедыя, -дыі жен. @трагикомический, трагикомичный лит., театр., перен. трагікамічны @трагифарс
1. лит. трагіфарс, -са муж.
2. перен. трагіфарс, -су муж. @трагически нареч. трагічна @трагический лит., театр., перен. трагічны @трагично нареч. трагічна @трагичность трагічнасць, -ці жен. @трагичный трагічны @трагус бот. см. козелец @традесканция бот. традэсканцыя, -цыі жен. @традиционализм книжн. традыцыяналізм, -му муж. @традиционалист традыцыяналіст, -та муж. @традиционалистский традыцыяналісцкі @традиционно нареч. традыцыйна @традиционность традыцыйнасць, -ці жен. @традиционный традыцыйны @традиция в разн. знач. традыцыя, -цыі жен. @траектория траекторыя, -рыі жен. @трак тех. трак, род. трака муж. @тракт
1. (дорога) тракт, род. тракту муж., шлях, род. шляху муж.; гасцінец, -нца жен.
2. (направление, маршрут) спец. тракт, род. тракту муж.
3. анат. тракт, род. тракта муж.
желудочно-кишечный тракт страўнікава-кішачны тракт @трактат в разн. знач. трактат, -та муж. @трактатный трактатны @трактир муж. уст. карчма, -мы жен.; (кабак) шынок, -нка муж. @трактирный уст. карчомны; (кабацкий) шынковы @трактирщик уст. карчмар, -ра муж.; (кабатчик) шынкар, -ра муж. @трактирщица карчмарка, -кі жен.; шынкарка, -кі жен. @трактование трактаванне, -ння ср. @трактованный трактаваны @трактовать несовер. в разн. знач. трактаваць @трактоваться
1. безл. трактавацца
2. страд. трактавацца; см. трактовать @трактовка трактоўка, -кі жен. @трактор трактар, -ра муж. @тракторизация трактарызацыя, -цыі жен. @тракторизованный трактарызаваны @тракторизовать совер., несовер. трактарызаваць @тракторизоваться несовер. страд. трактарызавацца @тракторист трактарыст, -та муж. @трактористка трактарыстка, -кі жен. @тракторный трактарны @трактороремонтный трактарарамонтны @тракторосборочный трактаразборачны @тракторостроение трактарабудаванне, -ння ср. @тракторостроитель трактарабудаўнік, -ка муж. @тракторостроительный трактарабудаўнічы @трал рыб. и пр. трал, род. трала муж. @траление мор. и пр. траленне, -ння ср. @тралер мор. тралер, -ра муж. @тралить несовер. мор. и пр. траліць @тралиться страд. траліцца @траловый тралавы @тральщик мор., рыб. тральшчык, -ка муж. @трамбование трамбаванне, -ння ср. @трамбованный трамбаваны @трамбовать несовер. трамбаваць @трамбоваться страд. трамбавацца @трамбовка жен.
1. (действие) трамбаванне, -ння ср.
2. (орудие) трамбоўка, -кі жен. @трамбовочный трамбавальны @трамбовщик трамбавальшчык, -ка муж. @трамбовщица трамбавальшчыца, -цы жен. @трамвай трамвай, -вая муж. @трамвайный трамвайны @трамвайщик трамвайшчык, -ка муж. @трамвайщица трамвайшчыца, -цы жен. @трампарк (трамвайный парк) трампарк, -ка муж. (трамвайны парк) @трамплин трамплін, -на муж. @транец мор. транец, -нца муж. @транжир разг. транжыр, -ра муж.; марнатравец, -раўца муж. @транжира муж., жен. разг. транжыр, -ра муж.; марнатравец, -раўца муж. @транжирить несовер. разг. транжырыць; марнатравіць; марна траціць @транжириться страд. транжырыцца; марнатравіцца; марна траціцца @транжирка разг. транжырка, -кі жен.; марнатраўка, -кі жен. @транжирство транжырства, -ва ср.; марнатраўства, -ва ср. @транзистор радио транзістар, -ра муж. @транзисторный транзістарны @транзит транзіт, -ту муж. @транзитный транзітны @транквилизатор фарм. транквілізатар, -ру муж. @транс мед., книжн. транс, род. трансу муж. @трансагентство трансагенцтва, -ва ср. @трансакция трансакцыя, -цыі жен.
банковская трансакция банкаўская трансакцыя @трансальпийский трансальпійскі @трансарктический трансарктычны @трансатлантический трансатлантычны @Трансвааль Трансвааль, -ля муж. @трансваальский трансваальскі @трансгрессивный трансгрэсіўны @трансгрессия геол., биол. трансгрэсія, -сіі жен. @Трансильвания Трансільванія, -ніі жен. @трансильванский трансільванскі @Трансильванское плато Трансільванскае плато @Трансиордания ист. Трансіарданія, -ніі жен. @трансконтинентальный транскантынентальны @транскрибирование лингв. муз. транскрыбіраванне, -ння ср. @транскрибированный транскрыбіраваны @транскрибировать совер., несовер. лингв. муз. транскрыбіраваць @транскрибироваться несовер. возвр., страд. транскрыбіравацца @транскрипционный лингв., муз. транскрыпцыйны @транскрипция лингв., муз. транскрыпцыя, -цыі жен. @транслированный трансліраваны @транслировать совер., несовер. радио трансліраваць @транслироваться несовер. страд. трансліравацца @транслитерация лингв. транслітарацыя, -цыі жен. @транслитерировать несовер. лингв. транслітарыраваць @транслитерироваться страд. транслітарыравацца @транслятор радио транслятар, -ра муж. @трансляционный трансляцыйны @трансляция в разн. знач. трансляцыя, -цыі жен. @трансмиссионный трансмісійны @трансмиссия тех. трансмісія, -сіі жен. @трансмиттер в разн. знач. трансмітэр, -ра муж. @транснациональный транснацыянальны @трансокеанский трансакіянскі @транспарант транспарант, -та муж. @транспарантный транспарантны @транспирация с.-х., мед. транспірацыя, -цыі жен. @трансплантант мед. трансплантант, -та муж. @трансплантат мед., сад. трансплантат, -та муж. @трансплантационный трансплантацыйны @трансплантация трансплантацыя, -цыі жен. @трансплантировать совер., несовер. мед., сад. трансплантаваць @трансплантироваться несовер. страд. трансплантавацца @трансплантолог мед. трансплантолаг, -га муж. @трансплантология мед. транспланталогія, -гіі жен. @транспозиционный транспазіцыйны @транспозиция в разн. знач. транспазіцыя, -цыі жен. @трансполярный транспалярны @транспонирование транспанаванне, -ння ср. @транспонированный транспанаваны @транспонировать совер., несовер. транспанаваць @транспонироваться несовер. страд. транспанавацца @транспонировка жен. транспаніроўка, -кі жен.; транспанаванне, -ння ср. @транспорт
I (транспорт) в разн. знач. транспарт, -та муж.
транспорт грузов транспарт грузаў
городской транспорт гарадскі транспарт
санитарный транспорт санітарны транспарт
минный транспорт мінны транспарт
воздушный транспорт паветраны транспарт
железнодорожный транспорт чыгуначны транспарт
II (транспорт) бухг. транспорт, -ту муж. @транспортабельность спец. транспартабельнасць, -ці жен. @транспортабельный транспартабельны @транспортёр тех., воен. транспарцёр, -ра муж. @транспортёрный транспарцёрны @транспортир транспарцір, -ра муж. @транспортирный транспарцірны @транспортирование транспартаванне, -ння ср. @транспортированный транспартаваны @транспортировать совер., несовер. транспартаваць @транспортироваться несовер. страд. транспартавацца @транспортировка жен. транспарціроўка, -кі жен.; транспартаванне, -ння ср. @транспортировочный транспарціровачны @транспортировщик транспарціроўшчык, -ка муж. @транспортировщица транспарціроўшчыца, -цы жен. @транспортник транспартнік, -ка муж. @транспортный
I (транспортный) транспартны
II (транспортный) бухг. транспортны @транссудат мед. транссудат, -ту муж. @транссудация транссудацыя, -цыі жен. @трансуран хим. трансуран, -ну муж. @трансурановый трансуранавы @трансферт фин. трансферт, -ту муж. @трансформатор в разн. знач. трансфарматар, -ра муж. @трансформаторный трансфарматарны @трансформационный трансфармацыйны
трансформационный анализ трансфармацыйны аналіз @трансформация книжн. физ. трансфармацыя, -цыі жен. @трансформизм биол. трансфармізм, -му муж. @трансформирование трансфармаванне, -ння ср. @трансформированный трансфармаваны @трансформировать совер., несовер. трансфармаваць @трансформироваться несовер. возвр., страд. трансфармавацца @трансфузия мед. трансфузія, -зіі жен. @трансцендентализм филос. трансцэндэнталізм, -му муж. @трансцендентальный трансцэндэнтальны @трансцендентность филос., мат. трансцэндэнтнасць, -ці жен. @трансцендентный трансцэндэнтны @трансценденция филос. трансцэндэнцыя, -цыі жен. @трансъевропейский трансеўрапейскі @траншеекопатель траншэекапальнік, -ка муж. @траншейный траншэйны @траншея траншэя, -шэі жен. @трап
I в разн. знач. трап, род. трапа муж.
II спец. (отверстие для стока воды) трап, род. трапа муж. @трапеза уст., шутл. трапеза, -зы муж. @трапезник уст. трапезнік, -ка муж. @трапезница трапезніца, -цы жен. @трапезничать несовер. уст. трапезнічаць @трапезный трапезны @трапезовать совер. уст. трапезаваць @Трапезунд г. Трапезунд, -да муж. @трапезундский трапезундскі @трапецеидальный трапецаідальны @трапециевидный трапецападобны @трапеция мат., спорт. трапецыя, -цыі жен. @трапецоэдр мат. трапецоэдр, -ра муж. @трапп геол. трап, род. трапу муж. @трапповый трапавы @трас геол. трас, род. трасу муж. @трасса в разн. знач. траса, -сы жен. @трассант фин. трасант, -та муж. @трассат фин. трасат, -та муж. @трассёр воен. трасер, -ра муж. @трассирование трасіраванне, -ння ср.; см. трассировать I @трассированный
I (намеченный) трасіраваны
II фин. трасіраваны @трассировать
I совер., несовер. (намечать) трасіраваць
II совер., несовер. фин. трасіраваць @трассироваться
I несовер. страд. трасіравацца; см. трассировать I
II несовер. страд. трасіравацца; см. трассировать II @трассировка трасіроўка, -кі жен.; см. трассировать I @трассирующий
1. прич. спец. які (што) трасіруе
2. прил. воен. трасіруючы
трассирующая пуля трасіруючая куля @трассолог трасолаг, -га муж. @трассологический трасалагічны @трассология юр. трасалогія, -гіі жен. @трата жен.
1. (действие) трата, -ты жен.; (напрасная) марнаванне, -ння ср. (чаго); см. тратить
2. (издержки) трата, -ты жен., выдаткі, -каў ед. нет, расходы, -даў, ед. расход, -ду муж. @тратить несовер.
1. траціць, страчваць; (напрасно) траціць; марнаваць
2. (издерживать) траціць, выдаткаваць; выдаткоўваць, расходаваць @тратиться
1. траціцца
2. страд. траціцца, страчвацца; марнавацца; выдаткавацца, выдаткоўвацца, расходавацца; см. тратить @тратта фин. тратта, -ты жен. @траулер траўлер, -ра муж. @траулерный траўлерны @траур муж. жалоба, -бы жен. @траурница зоол. жалобніца, -цы жен. @траурный жалобны @трафарет прям. трафарэт, -та муж.; перен. трафарэт, -ту муж. @трафаретить несовер. трафарэціць @трафаретиться страд. трафарэціцца @трафаретка спец. трафарэтка, -кі жен. @трафаретно нареч. трафарэтна @трафаретность трафарэтнасць, -ці жен. @трафаретный трафарэтны @трафаретчик трафарэтчык, -ка муж. @трафаретчица трафарэтчыца, -цы жен. @трафареченный трафарэчаны @трах межд., в знач. сказ. разг. трах; стук @трахать несовер. разг. трахаць; стукаць @трахеиды мн. бот. трахеіды, -даў @трахеит мед. трахеіт, -ту муж. @трахейнодышащие мн. сущ. зоол. трахейнадыхальныя, -ных @трахейный анат. трахейны @трахеобронхит мед. трахеабранхіт, -ту муж. @трахеомикоз спец. трахеамікоз, -зу муж. @трахеотомия мед. трахеатамія, -міі жен. @трахея анат. трахея, -хеі жен. @трахит геол. трахіт, -ту муж. @трахитовый трахітавы @трахнуть совер. разг. трахнуць; стукнуць @трахнуться трахнуцца; стукнуцца; (упасть) пляснуцца @трахома мед. трахома, -мы жен. @трахоматозный трахаматозны @трахомный трахомны @трах-тарарах межд., в знач. сказ. разг. трах-тарарах @траченный
1. трачаны; марнаваны
2. трачаны; выдаткаваны, расходаваны; см. тратить
3. траченный молью паедзены (папсаваны) моллю @треба церк. адправа, -вы жен. @требник церк. трэбнік, -ка муж. @требование
1. в разн. знач. патрабаванне, -ння ср.
2. (документ) трэбаванне, -ння ср.
остановка по требованию прыпынак па патрабаванню @требователь офиц. патрабавальнік, -ка муж. @требовательность патрабавальнасць, -ці жен. @требовательный в разн. знач. патрабавальны @требовать несовер.
1. патрабаваць; (настойчиво) вымагаць; (добиваться) дамагацца
требовать помощи патрабаваць дапамогі
требовать объяснений патрабаваць (дамагацца) тлумачэнняў
он слишком много требует ён вельмі шмат патрабуе (вымагае)
2. (нуждаться в чём-либо) патрабаваць (чаго); быць патрэбным (для каго-чаго, каму-чаму); мець патрэбу (у чым)
это дело требует большого опыта гэта справа патрабуе вялікага вопыту
больной требует абсолютного покоя хвораму (для хворага) патрэбен абсалютны пакой
растение требует ухода расліне патрэбен догляд, расліна патрабуе догляду
3. (вызывать) выклікаць; (звать) зваць; клікаць
его требует начальник яго выклікае начальнік
меня требуют домой мяне клічуць (завуць) дамоў; см. потребовать @требоваться
1. (быть нужным, необходимым) быць патрэбным, патрабавацца
заводу требуются рабочие заводу патрэбны (патрабуюцца) рабочыя
для этого дела требовались большие знания для гэтай справы патрэбны былі (патрабаваліся) вялікія веды
2. безл. (необходимо, нужно) трэба, патрэбна
что и требовалось доказать што і трэба было даказаць (давесці)
на это требуется много времени на гэта трэба (патрэбна) шмат часу; см. потребоваться
3. страд. патрабавацца; вымагацца; выклікацца; звацца; клікацца; см. требовать 1,3 @требуемый прил. патрэбны; (необходимый) неабходны @требуха жен., мн. нет трыбухі, -хоў ед. нет, вантробы, -баў ед. нет @требуховый трыбуховы, вантробны @требушина прост. см. требуха @требушинный прост. трыбуховы, вантробны @тревога жен. трывога, -гі жен.; (беспокойство) непакой, -кою муж.
воздушная тревога паветраная трывога
бить тревогу падымаць (біць) трывогу
ложная тревога несапраўдная (фальшывая) трывога @тревожить несовер. трывожыць; (беспокоить) непакоіць, турбаваць @тревожиться
1. трывожыцца; (беспокоиться) непакоіцца, турбавацца
2. страд. трывожыцца; непакоіцца, турбавацца @тревожно нареч., безл. в знач. сказ. трывожна; (неспокойно) неспакойна
было тревожно на душе было трывожна (неспакойна) на душы @тревожность жен. трывожнасць, -ці жен.; неспакой, -кою муж. @тревожный трывожны; (неспокойный) неспакойны
тревожный сигнал трывожны сігнал
тревожные известия трывожныя весткі @треволнение ср. чаще мн. книжн. турбота, -ты жен., хваляванне, -ння ср.; трывога, -гі жен. @треглавый
1. (с тремя главами) архит. трохкупальны
треглавая церковь трохкупальная царква
2. (с тремя головами) поэт. трохгаловы @трегубый трохгубы @тред-юнион трэд-юніён, -на муж. @тред-юнионизм трэд-юніянізм, -му муж. @тред-юнионист трэд-юніяніст, -та муж. @тред-юнионистский трэд-юніянісцкі @трезвенник разг. непітушчы, -шчага муж.
быть трезвенником быць непітушчым, не піць @трезвенница непітушчая, -шчай жен. @трезвенный см. трезвый @трезветь несовер. цверазець @трезво нареч. цвяроза @трезвомыслящий прил. які (што) цвяроза мысліць; які (што) цвяроза думае; цвярозадумны
трезвомыслящие люди людзі, якія (што) цвяроза мысляць (думаюць), цвярозадумныя людзі @трезвон муж.
1. (колоколов) перазвон, -ну муж., звон, род. звону муж.
2. перен. гамонка, -кі жен., пагалоска, -кі жен. @трезвонить несовер.
1. (звонить в колокола) званіць
2. перен. разг. балабоніць, званіць @трезвость в разн. знач. цвярозасць, -ці жен. @трезвучие ср. муз. трохгучнасць, -ці жен. @трезвучный трохгучны @трезвый в разн. знач. цвярозы @трезубец трызубец, -бца муж. @трезубка бот. трызубка, -кі жен. @трезубый трохзубы @трейлер тех. трэйлер, -ра муж. @трейлерный трэйлерны @трек физ., спорт. трэк, род. трэка муж. @треклятый разг. пракляты @трековый спорт. трэкавы @трелёванный траляваны @трелевать несовер. тех. траляваць @трелеваться страд. тралявацца @трелёвка жен. тралёўка, -кі жен., траляванне, -ння ср. @трелёвочный тралёвачны @трелёвщик тралёўшчык, -ка муж. @трель
I жен. муз. и пр. трэль, род. трэлі жен.; (соловья - ещё) пошчак, -ку муж.
II тех. трэль, род. трэлі жен. @трельяж в разн. знач. трэльяж, -жа муж. @трельяжный трэльяжны @трематоды мн. зоол. трэматоды, -даў @трембита трэмбіта, -ты жен. @тремоландо нареч. муз. трэмаланда @тремолировать несовер. муз. трэмаліраваць @тремолит мин. трэмаліт, -ту муж. @тремоло муз. трэмала нескл., ср. @трен уст. (шлейф) трэн, род. трэна муж. @тренаж спорт. трэнаж, -жу муж. @тренажёр спец. трэнажор, -ра муж. @тренажёрный трэнажорны @тренер спорт. трэнер, -ра муж. @тренерский трэнерскі @трензель спец. трэнзель, -ля муж. @трензелька спец. трэнзелька, -кі жен. @трензельный трэнзельны @трение ср.
1. трэнне, -ння ср.; шараванне, -ння ср.
машины изнашиваются от трения одних частей о другие машыны зношваюцца ад трэння (шаравання) адных частак аб другія
сила трения сіла трэння
коэффициент трения каэфіцыент трэння
2. (трения) мн. перен. нелады, -доў; (недоразумения) непаразуменні, -нняў, ед. непаразуменне, -ння ср.; (расхождения) разыходжанні, -нняў, ед. разыходжанне, -ння ср.; (споры) спрэчкі, -чак, ед. спрэчка, -кі жен.; (ссоры) сваркі, -рак, ед. сварка, -кі жен. @тренинг спорт. трэнінг, -гу муж. @тренированность трэніраванасць, -ці жен. @тренированный
1. прич. трэніраваны
2. прил. натрэніраваны @тренировать несовер. трэніраваць
тренировать гимнастов трэніраваць гімнастаў
тренировать память трэніраваць памяць @тренироваться возвр., страд. трэніравацца @тренировка трэніроўка, -кі жен. @тренировочный трэніровачны @тренога жен.
1. (треножник) трыножак, -жка муж.
2. (конские путы) обл. трынога, -гі жен. @треногий трохногі @треножить несовер. трыножыць, стрыножваць @треножиться страд. трыножыцца, стрыножвацца @треножник
1. (подставка) трыножак, -жка муж.
2. (жертвенник) трыножнік, -ка муж. @тренчик спец. трэнчык, -ка муж. @трень-брень межд. разг. трэнь-брэнь @тренькать несовер. разг. тромкаць @тренькнуть совер. однокр. разг. тромкнуць @трепак (танец) трапак, -ка муж. @трепалка жен. текст. трапло, -ла ср. @трепало ср. текст. трапло, -ла ср. @трепальный трапальны @трепальня трапальня, -ні жен. @трепальщик трапальшчык, -ка муж. @трепальщица трапальшчыца, -цы жен. @трепан мед. трэпан, -на муж. @трепанация мед. трэпанацыя, -цыі жен. @трепанг зоол. трэпанг, -га муж. @трепанговый трэпангавы @трепание
1. развяванне, -ння ср.; рванне, -ння ср.; матлянне, -ння ср.; трасенне, -ння ср.; тармашэнне, -ння ср.; тузанне, -ння ср.; перабіранне, -ння ср.; кудлачанне, -ння ср.; цяганне, -ння ср.
2. трапанне, -ння ср., дранне, -ння ср., бузаванне, -ння ср.
3. ляпанне, -ння ср., паляпванне, -ння ср.
4. трапанне, -ння ср.
5. бузаванне, -ння ср.; см. трепать 1,2,4-6 @трепанированный трэпанаваны @трепанировать совер., несовер. мед. трэпанаваць @трепанироваться несовер. страд. трэпанавацца @трёпанный прич.
1. рваны; матляны; трэсены; тармошаны; тузаны; перабіраны, кудлачаны; цяганы
2. трапаны; см. трепать 1,5 @трепануть совер., однокр. прост.
1. рвануць; матнуць; трасануць; тармаснуць; тузануць
2. ляпнуць; см. трепать 1,4 @трёпаный прил.
1. (о льне и т.п.) трапаны, вытрапаны
2. (изорванный) разг. патрапаны, падраны, падзёрты, збузаваны
3. (о волосах) разг. ускудлачаны, раскудлачаны @трепать несовер.
1. (развевать) развяваць; (рвать) рваць; (мотать) матляць; (трясти) трэсці; (тормошить) тармасіць; (дёргать) тузаць; (волосы и т.п.) перабіраць, кудлаціць; (за волосы - в наказание) цягаць
ветер треплет её платье вецер развявае (рве) яе сукенку
шквалом треплет паруса шквалам рве (матляе, развявае) парусы
лиса треплет курицу ліса тармосіць курыцу
ветром треплет гриву ветрам развявае грыву
трепать кого-либо за волосы цягаць (тузаць) каго-небудзь за валасы
2. (о костюме, обуви и т.п. - рвать) разг. трапаць, драць, дзерці; бузаваць
он быстро треплет одежду ён хутка трэпле (дзярэ, бузуе) адзенне
3. (о лихорадке) разг. трэсці
4. (похлопывать) ляпаць, паляпваць
начал трепать по плечу пачаў ляпаць (паляпваць) па плячы
5. (лён, пеньку) трапаць
6. (поносить) разг. бузаваць
имя его постоянно треплют імя яго заўсёды бузуюць
трепать нервы матаць (вымотваць) нервы
трепать языком мянціць (малоць) языком @трепаться несовер.
1. (развеваться, трепыхаться) развявацца, трапятацца, матляцца
2. (изнашиваться, рваться) разг. трапацца, драцца, дзерціся; бузавацца
3. (говорить глупости) груб. прост. плявузгаць; мянціць (малоць) языком
4. страд. развявацца; рвацца; матляцца; трэсціся; тармасіцца; тузацца; перабірацца, кудлаціцца; цягацца, трапацца, драцца, дзерціся; бузавацца; см. трепать 1,2,5,6 @трепач муж. груб. прост. трапло, -ла ср.; балбатун, -на муж. @трепет муж.
1. трапятанне, -ння ср.; дрыжанне, -ння ср.; матлянне, -ння ср.; мільганне, -ння ср., мігценне, -ння ср., трымценне, -ння ср.; заміранне, -ння ср.; біццё, -цця ср.; см. трепетать
2. (страх) страх, род. страху муж.; (ужас) жах, род. жаху муж.
наводить трепет на кого-либо наганяць страх (жах) на каго-небудзь
3. (волнение) хваляванне, -ння ср.
ждём ваших гастролей с нетерпением и трепетом чакаем вашых гастроляў з нецярпеннем і хваляваннем @трепетание ср. см. трепет 1 @трепетать несовер.
1. (колебаться, дрожать) трапятацца; дрыжаць; матляцца; (чем) трапятаць; (о свете, огне и т.п.) мільгаць, мігцець, трымцець
2. перен. (быть охваченным внутренней дрожью, волнением от какого-либо сильного чувства) дрыжаць, калаціцца, млець, заміраць, трымцець; (о сердце) біцца, калаціцца, заміраць
трепетать от страха дрыжаць (калаціцца) ад страху
трепетать от восторга млець ад захаплення
сердце трепещет от радости сэрца б'ецца (калоціцца, замірае) ад радасці @трепетно нареч.
1. трапятліва; дрыгатліва; мігатліва
2. (взволнованно) усхвалявана, з хваляваннем
3. (робко) баязліва @трепетный
1. (колеблющийся, бьющийся, трепыхающийся) трапятлівы, трапяткі; (дрожащий) дрыгатлівы; (мерцающий) мігатлівы
2. (взволнованный) усхваляваны
3. (боязливый) баязлівы @трепещущий
1. прич. які (што) трапечацца, які (што) трапеча; які (што) дрыжыць, які (што) трымціць; які (што) калоціцца; які (што) замірае; см. трепетать
2. прил. см. трепетный @трёпка жен.
1. (действие) трапанне, -ння ср., дранне, -ння ср.; бузаванне, -ння ср.; ляпанне, -ння ср., паляпванне, -ння ср.; см. трепать 2,4,5,6
2. (побои) разг. лупцоўка, -кі жен., біццё, -цця ср.; (нагоняй) наганяй, -няю муж.; чос, род. чосу муж., дыхт, род. дыхту муж.
задать (дать) трёпку кому-либо даць дыхту (чосу) каму-небудзь
трёпка нервов матанне (вымотванне) нерваў @трепло ср.
1. обл. см. трепалка
2. груб. прост. см. трепач @трепотня жен. груб. прост. плявузганне, -ння ср.; балбатня, -ні жен. @трепыхание
1. трапятанне, -ння ср.
2. трапятанне, -ння ср.
3. дрыжанне, -ння ср.; матлянне, -ння ср.; калыханне, -ння ср.
4. мільганне, -ння ср., трымценне, -ння ср.; см. трепыхать, трепыхаться @трепыхать несовер. разг.
1. (чем) трапятаць
трепыхать крыльями трапятаць крыламі
2. см. трепыхаться @трепыхаться
1. (биться, дёргаться) трапятацца
2. (дрожать, часто колебаться) дрыжаць; (колебаться от ветра) разг. матляцца, калыхацца
3. (об огне, свете) мільгаць, трымцець @трепыхнуть совер. однокр. разг. страпянуць @трепыхнуться страпянуцца @треск прям., перен. трэск, род. трэску муж.
провалиться с треском праваліцца з трэскам @треска зоол. траска, -кі жен. @трескание трэсканне, -ння ср., лопанне, -ння ср.; см. трескаться I @трескать
I несовер. (сильно бить) прост. трэскаць, біць, стукаць
II несовер. груб. прост. (есть) уплятаць, упісваць; (пить) жлукціць @трескаться
I несовер. трэскацца, лопацца
II несовер. (ударяться) прост. трэскацца, стукацца @тресковые мн. сущ. зоол. трасковыя, -вых @тресковый трасковы @трескообразные мн. сущ. зоол. траскападобныя, -ных @трескотня разг.
1. траскатня, -ні жен., трасканіна, -ны жен.
2. перен. (болтовня) траскатня, -ні жен.; балбатня, -ні жен. @трескучий в разн. знач. траскучы
трескучие фразы траскучыя фразы
трескучий мороз траскучы мароз @треснутый трэснуты, лопнуты; см. треснуть 1 @треснуть совер.
1. прям., перен. трэснуць, лопнуць
треснула сухая ветка трэснула сухая галінка
предприятие треснуло прадпрыемства лопнула
2. (сильно ударить) прост. трэснуць, стукнуць
хоть тресни хоць трэсні (лопні) @треснуться прост. трэснуцца, стукнуцца @трест в разн. знач. трэст, род. трэста муж. @треста с.-х. траста, -ты жен. @трестирование эк. трэставанне, -ння ср. @трестированный эк. трэставаны @трестировать совер., несовер. эк. трэставаць @трестироваться несовер. возвр., страд. трэставацца @трестовик разг. трэставік, -ка муж. @трестовский эк. трэстаўскі @третейский трацейскі
третейский суд трацейскі суд @третий в разн. знач. трэці
третьего дня пазаўчора
в третьем году пазалетась, у пазамінулым годзе
в третьих па-трэцяе
в третий раз трэці раз
третье лицо юр. трэцяя асоба
в третьем лице (говорить, писать) у трэцяй асобе
третье поколение трэцяе пакаленне
третья скорость трэцяя скорасць
страны третьего мира краіны трэцяга свету
из третьих рук праз трэція рукі
третьей руки не лепшы, не вельмі што
до третьих петухов да трэціх пеўняў @третирование трэціраванне, -ння ср. @третированный трэціраваны @третировать несовер. трэціраваць @третироваться страд. трэціравацца @третичный геол. и пр. трацічны @третник мет. тратнік, -ку муж. @треть трэць, род. трэці жен., траціна, -ны жен. @третье сущ. (десерт) трэцяе, -цяга ср. @третьегодичный, третьегодний, третьегодняшний разг. пазалеташні @третьеклассник трэцякласнік, -ка муж. @третьеклассница трэцякласніца, -цы жен. @третьеклассный
1. трэцякласны
2. перен. (третьестепенный) разг. трэцеступенны @третьекурсник трэцякурснік, -ка муж. @третьекурсница трэцякурсніца, -цы жен. @третьеочередной трэцечарговы @третьеразрядник спорт. разг. трэцеразраднік, -ка муж. @третьеразрядница спорт. разг. трэцеразрадніца, -цы жен. @третьеразрядный трэцеразрадны @третьесортный трэцясортны @третьестепенный трэцярадны @третьяк обл. (о животном) трацяк, -ка муж. @треугольник трохвугольнік, -ка муж.
тупоугольный треугольник тупавугольны трохвугольнік
остроугольный треугольник востравугольны трохвугольнік
прямоугольный треугольник прамавугольны трохвугольнік
равнобедренный треугольник раўнабедраны трохвугольнік @треугольный трохвугольны @трефа карт. трэфа, -фы жен., уст. жолудзь, -дзі жен. @трефовый (трефовый и трефовый) трэфовы, жалудовы @трефы мн. карт. трэфы, -фаў, уст. жолудзі, -дзяў @трёхактный театр. трохактовы @трёхбалльный в разн. знач. трохбальны @трёхвалентный хим. трохвалентны @трёхглавый
1. трохгаловы
2. архит. трохкупальны @трёхгодичный трохгадовы @трёхгодовалый трохгадовы; (о животном) трацяк, -ка муж. @трёхголосный муз. трохгалосы @трёхгранник мат. трохграннік, -ка муж. @трёхгранный трохгранны @трёхдневный трохдзённы @трёхдольный трохдольны @трёхдюймовка разг. в разн. знач. трохцалёўка, -кі жен. @трёхдюймовый трохцалёвы @трёхжильный трохжыльны @трёхзначный мат. трохзначны @трёхзубка бот. трохзубка, -кі жен. @трёхкилометровый в разн. знач. трохкіламетровы @трёхклассный трохкласны @трёхколёсный трохколавы @трёхкомнатный трохпакаёвы @трёхкопеечный трохкапеечны @трёхкратный трохразовы, трохкратны @трёхлепестковый бот. трохпялёсткавы @трёхлетие трохгоддзе, -ддзя ср. @трёхлетка
1. трохгодка, -кі жен.
2. (о животном) трацячка, -кі жен.; (о девочке) трохгадовая дзяўчынка @трёхлетний трохгадовы @трёхлеток муж. (о животном) трацяк, -ка муж.; (о ребёнке - мальчике) трохгадовы хлопчык; (о девочке) трохгадовая дзяўчынка @трёхлистный трохлісты @трёхлитровый трохлітровы @трёхлопастный трохлопасцевы @трёхмачтовый мор. трохмачтавы @трёхмерность трохвымернасць, -ці жен.
трёхмерность пространства трохвымернасць прасторы @трёхмерный
1. (с тремя измерениями) трохвымерны
2. (подразделяющийся на три части) трохмерны
трёхмерность такт трохмерны такт @трёхместный трохмесны @трёхмесячный трохмесячны @трёхметровый трохметровы @трёхмоторный трохматорны @трёхнедельный трохтыднёвы @трёхокись жен. хим. трохвокіс, -су муж. @трёхоска разг. трохвоска, -кі жен. @трёхосный трохвосевы @трёхпалубный мор. трохпалубны @трёхпалый трохпальцы @трёхперстие см. троеперстие @трёхперстный см. троеперстный @трёхпланный трохпланны @трёхполка жен. разг. см. трёхполье @трёхполозый трохпалозы @трёхполье с.-х. трохполле, -лля ср. @трёхпольный с.-х. трохпольны @трёхпроцентный трохпрацэнтны @трёхразовый трохразовы @трёхрублёвка разг. траячка, -кі жен., трохрублёўка, -кі жен. @трёхрублёвый трохрублёвы @трёхсложный трохскладовы @трёхслойный трохслаёвы, трохпластовы @трёхсменка разг. трохзменка, -кі жен. @трёхсменный трохзменны @трёхсотлетие трохсотгоддзе, -ддзя ср. @трёхсотлетний трохсотгадовы @трёхсотый трохсоты @трёхстволка разг. трохстволка, -кі жен. @трёхствольный трохствольны @трёхстворчатый трохстворкавы @трёхстепенный: трёхстепенные выборы трохступенныя выбары @трёхстопный лит. трохстопны @трёхсторонний
1. трохбаковы
2. мат. трохстаронні @трёхструнный трохструнны @трёхступенчатый трохступеньчаты
трёхступенчатая ракета трохступеньчатая ракета @трёхтактный муз., тех. трохтактны @трёхтомник разг. трохтомнік, -ка муж. @трёхтомный трохтомны @трёхтонка разг. трохтонка, -кі жен. @трёхтонный трохтонны @трёхтысячный трохтысячны @трёхфазный эл. трохфазны
трёхфазный ток трохфазны ток @трёххвостка разг. троххвостка, -кі жен. @трёхцветка типогр. трохкаляроўка, -кі жен. @трёхцветный в разн. знач. трохкаляровы, трохколерны @трёхчасовой трохгадзінны @трёхчлен мат. трохчлен, -на муж. @трёхчленный трохчленны @трёхъязычный трохмоўны @трёхъярусный трох'ярусны @трёхэлектродный эл. трохэлектродны @трёхэлементный трохэлементны @трёхэтажный трохпавярховы @трёшка прост. траячка, -кі жен. @трешкоут мор. трэшкоут, -та муж. @трёшница прост. траячка, -кі жен. @трещание
1. трашчанне, -ння ср.
2. трашчанне, -ння ср., лапатанне, -ння ср.; см. трещать @трещать несовер.
1. в разн. знач. трашчаць
лёд трещит лёд трашчыць
пол трещит падлога трашчыць
мороз трещал мароз трашчаў
в траве трещали кузнечики у траве трашчалі конікі
песок трещал у него на зубах пясок трашчаў у яго на зубах
кофточка трещит по швам кофтачка трашчыць па швах
трещали автоматы трашчалі аўтаматы
голова трещит галава трашчыць
2. перен. (говорить быстро, много, не умолкая) разг. трашчаць, лапатаць
за ушами трещит за вушамі трашчыць
уши трещат вушы трашчаць
трещать по всем швам трашчаць па ўсіх швах @трещина
1. трэшчына, -ны жен., расколіна, -ны жен.
2. перен. трэшчына, -ны жен. @трещинка уменьш.
1. трэшчынка, -кі жен., расколінка, -кі жен.
2. перен. трэшчынка, -кі жен. @трещотка жен.
1. в разн. знач. трашчотка, -кі жен.
2. тех. трашчотка, -кі жен.
3. жен. (болтун, болтунья) перен. разг. трашчотка, -кі муж., жен., лапатун, -на муж., лапатуха, -хі жен. @трещоточный тех. трашчотачны @три тры, род. трох @триада трыяда, -ды жен. @триангулировать несовер. трыянгуляваць @триангулятор трыянгулятар, -ра муж. @триангуляционный трыянгуляцыйны @триангуляция трыянгуляцыя, -цыі жен. @триас геол. трыяс, род. трыясу муж. @триасовый геол. трыясавы @триацетатный хим. трыацэтатны @триба ист. трыба, -бы жен. @трибология спец. трыбалогія, -гіі жен. @триболюминесценция физ. трыбалюмінесцэнцыя, -цыі жен. @трибоэлектричество ср. физ. трыбаэлектрычнасць, -ці жен. @трибрахий лит. трыбрахій, -хія муж. @трибун ист., перен. трыбун, -на муж.
плебейские трибуны плебейскія трыбуны
пламенный трибун революции палымяны трыбун рэвалюцыі @трибуна в разн. знач. трыбуна, -ны жен.
трибуны стадиона трыбуны стадыёна
газета - трибуна партии газета - трыбуна партыі @трибунал трыбунал, -ла муж. @трибунат ист. трыбунат, -та муж. @трибунность трыбуннасць, -ці жен. @трибунный трыбунны @тривиально нареч. трывіяльна @тривиальность книжн. трывіяльнасць, -ці жен. @тривиальный трывіяльны @тригла зоол. трыгла, -лы жен. @триглиф архит. трыгліф, -фа муж. @тригон мат., астр. трыгон, -на муж. @тригональный трыганальны @тригонометрический мат. трыганаметрычны @тригонометрия мат. трыганаметрыя, -рыі жен. @тридевятый фольк. трыдзевяты @тридевять: за тридевять земель разг. за край свету, за блізкі свет @тридесятый фольк. трыдзесяты @тридимит мин. трыдыміт, -ту муж. @тридцатиградусный трыццаціградусны @тридцатидневный трыццацідзённы @тридцатилетие трыццацігоддзе, -ддзя ср. @тридцатилетний трыццацігадовы @тридцатиметровый трыццаціметровы @тридцатиминутный трыццацімінутны @тридцатирублёвый трыццацірублёвы @тридцатка разг. трыццатка, -кі жен. @тридцатый трыццаты @тридцать трыццаць, -ці @тридцатью нареч. (об умножении) трыццаць у... @триединство книжн. трыадзінства, -ва ср. @триединый трыадзіны @триер с.-х. трыер, род. трыера муж. @триера ист. трыера, -ры жен. @триерный с.-х. трыерны @триерованный трыераваны @триеровать несовер. с.-х. трыераваць @триероваться страд. трыеравацца @Триест г. Трыест, -та муж. @триестский трыесцкі @Триестский залив Трыесцкі заліў @трижды нареч.
1. тройчы; (три раза) тры разы
2. (об умножении) тры ў (на)...
трижды три тры ў тры, тры на тры @тризм мед. трызм, род. трызму муж. @тризна ист., перен. трызна, -ны жен. @трико трыко нескл., ср. @триковый разг. трыковы @трикотаж трыкатаж, -жу муж. @трикотажник трыкатажнік, -ка муж. @трикотажница трыкатажніца, -цы жен. @трикотажный трыкатажны @трикотин текст. трыкацін, -ну муж. @трилепестный бот. трохпялёсткавы @трилистник бот. трыліснік, -ку муж. @трилистный трылісты @триллер иск. трылер, -ра муж. @триллион трыльён, -на муж. @трилобит палеонт. трылабіт, -та муж. @трилогия трылогія, -гіі жен. @трилопастный трохлопасцевы @триместр трыместр, -ра муж. @триместровый трыместравы @триммер в разн. знач. трымер, -ра муж. @тринадцатый трынаццаты
тринадцатая зарплата трынаццатая зарплата @тринадцать трынаццаць, -ці @Тринидад и Тобаго Трынідад і Табага @тринитротолуол хим. трынітраталуол, -лу муж. @трио в разн. знач. трыо нескл., ср.
струнное трио струннае трыо
гастроли известного трио гастролі вядомага трыо @триод радио трыёд, -да муж. @триоксазин фарм. трыяксазін, -ну муж. @триолет лит. трыялет, -та муж. @триоль муз. трыёль, -лі жен. @трип текст. трып, род. трыпу муж. @триплекс тех. трыплекс, -су муж. @триплет спец. трыплет, -та муж. @триповый текст. трыпавы @Триполи г. Трыпалі нескл., муж. @Триполитания Трыпалітанія, -ніі жен. @триполитанский трыпалітанскі @трипольский
I (трипольский) трыпальскі
II (трипольский) археол. трыпольскі @триппер мед. трыпер, -ру муж. @трипперный мед. трыперны @трипсин физиол. трыпсін, -ну муж. @триптих в разн. знач. трыпціх, -ха муж. @трирема мор. ист. трырэма, -мы жен. @трисекция мат. трысекцыя, -цыі жен. @трисель мор. трысель, -ля муж. @триста трыста, род. трохсот @тристих муж. лит. трохрадкоўе, -коўя ср. @тритикале с.-х. трыцікале нескл., жен. @тритон миф., зоол. трытон, -на муж. @триумвир ист. трыумвір, -ра муж. @триумвират трыумвірат, -ту муж. @триумф трыумф, -фу муж. @триумфально нареч. трыумфальна @триумфальный трыумфальны @триумфатор ист., перен. трыумфатар, -ра муж. @трифоль бот. трыфоль, -лю муж., трыліснік, -ку муж.; (болотное растение) бабок, -бку муж. @трифтонг лингв. трыфтонг, -га муж. @трихина зоол. трыхіна, -ны жен. @трихинелла зоол. см. трихина @трихинеллёз мед., ветер. трыхінелёз, -зу муж. @трихиноз мед., ветер. трыхіноз, -зу муж. @трихинозный трыхінозны @трихлорэтилен хим. трыхлорэтылен, -ну муж. @трихограмма зоол. трыхаграма, -мы жен. @трихом бот. трыхом, -ма муж. @трихомоноз мед. трыхаманоз, -зу муж. @трихотомия спец. трыхатамія, -міі жен. @трихофития мед. трыхафітыя, -тыі жен. @трицепс анат. трыцэпс, -са муж. @трицикл тех. трыцыкл, -ла муж. @трищетинник бот. трышчаціннік, -ку муж. @триэдр мат. трыэдр, -ра муж. @троакар мед. траакар, -ра муж. @трог геол. трог, род. трога муж. @трогательно нареч. чулліва; замілавальна, міла, люба
как любят друг друга, трогательно смотреть як кахаюць адно аднаго, міла (люба) глядзець @трогательность чуллівасць, -ці жен.; замілавальнасць, -ці жен.; жаласлівасць, -ці жен. @трогательный чуллівы; (умилительный) замілавальны; (жалкий) жаласлівы
трогательный рассказ чуллівае (жаласлівае) апавяданне
трогательное зрелище чуллівае (замілавальнае) відовішча @трогать
I несовер.
1. (прикасаться) чапаць, кратаць, кранаць; (только с отрицанием не в повелит. ещё) рушыць
не трогай не чапай (не кратай, не кранай, не руш)
трогать кого-либо за плечо кратаць (кранаць) каго-небудзь за плячо
2. прям., перен. (задевать) чапаць
не трогай детей, пусть играют не чапай дзяцей, няхай гуляюць
3. (двигаться с места, отправляться в путь) разг. рушыць
трогай! руш!, пайшлі!, паехалі
пора трогать пара рушыць
II несовер. (вызывать глубокие чувства) узрушваць, узварушваць, кранаць, кратаць, расчульваць; (беспокоить, волновать) абыходзіць
его рассказ тронул меня до слёз яго апавяданне ўзрушыла (кранула, расчуліла) мяне да слёз
меня (его) это мало трогает мяне (яго) гэта мала абыходзіць @трогаться
I несовер.
1. (сдвигаться с места, направляться куда-либо) рушыцца, кратацца, кранацца
трогаться в путь рушыцца ў дарогу
поезд всё ещё не трогается поезд усё яшчэ не кратаецца (не кранаецца)
не трогаться с места не рушыцца (не кратацца) з месца
2. страд. чапацца, кратацца, кранацца; см. трогать I 1
II несовер. (испытывать чувство умиления) расчульвацца; см. тронуться II @троглодит палеонт., перен. разг. трагладыт, -та муж. @трое (с сущ. муж.) тры, род. трох; (с сущ. муж. и жен., вместе взятыми, с сущ. общего рода, с сущ., употребляющимися только во мн., с сущ., обозначающими детей и детёнышей, с личными мест. мн.) трое, род. траіх
трое товарищей тры таварышы
их было трое - двое мужчин и одна женщина іх было трое - два мужчыны і адна жанчына
у них трое детей у іх трое дзяцей
трое котят трое кацянят
трое суток трое сутак @троеборье спорт. трохбор'е, -р'я ср. @троебрачие ср. трохшлюбнасць, -ці жен. @троебрачный трохшлюбны @троеженец траяжэнец, -нца муж. @троежёнство траяжэнства, -ва ср. @троекратно нареч. тры разы, трохкратна @троекратный трохразовы, трохкратны @троеперстие рел. трохперсце, -ця ср. @троеперстный трохперсцевы @троерукий трохрукі @троечник (об учащемся) разг. троечнік, -ка муж. @троечница разг. троечніца, -цы жен. @троечный троечны @троить несовер.
1. (соединять по три, страивать) траіць, стройваць
троить нитки траіць (стройваць) ніткі
2. (делить натрое) разг. траіць
троить чурбаны траіць цурбаны
3. (увеличивать втрое, утраивать) уст. траіць, утройваць, патройваць
троить цену траіць (утройваць, патройваць) цану
4. с.-х. траіць
троить пар траіць папар @троиться
1. (увеличиваться втрое) траіцца, утройвацца, патройвацца
2. (разделяться натрое) траіцца
конец каната троится канец каната троіцца
в глазах троится у вачах траіцца
буквы троятся літары траяцца
3. страд. траіцца, стройвацца, утройвацца, патройвацца; см. троить @троица
1. (о трёх людях) разг. тройца, -цы жен.
2. (праздник) рел. сёмуха, -хі жен. @тройка в разн. знач. тройка, -кі жен.
получил тройку по истории атрымаў тройку па гісторыі
козырная тройка казырная тройка
запрячь тройку запрэгчы тройку
чрезвычайная тройка по борьбе с наводнением надзвычайная тройка па барацьбе з паводкай
сшить себе новую тройку пашыць сабе новую тройку @тройник
I муж. спец. траяк, -ка муж.; (трёхдюймовая доска) трохцалёўка, -кі жен.
II тех. трайнік, -ка муж. @тройничный
I спец. трайчасты
тройничный нерв анат. трайчасты нерв
II тех. трайніковы @тройной
1. (втрое больший) трайны
в тройном размере у трайным памеры
2. (состоящий из трёх однородных частей) трайны, патройны
тройной канат патройны канат
3. мат. трайны
тройное правило трайное правіла @тройня жен. трайняты, -нят мн., трайня, -ні жен. @тройственность траістасць, -ці жен. @тройственный траісты
Тройственный союз ист. Траісты саюз @тройчатка разг. траянка, -кі жен. @тройчатный, тройчатый трайчасты @трок муж. спец. папруга, -гі жен. @троллей тех. тралей, -лея муж. @троллейбус тралейбус, -са муж. @троллейбусный тралейбусны @троллейный тех. тралейны @тролль миф. троль, род. троля муж. @тромб
I мед. тромб, род. тромба муж.
II метеор. тромб, род. тромбу муж. @тромбин физиол. трамбін, -ну муж. @тромбоз мед. трамбоз, -зу муж. @тромбон муз. трамбон, -на муж. @тромбонист трамбаніст, -та муж. @тромбонный трамбонны @тромбообразование мед. тромбаўтварэнне, -ння ср. @тромбофлебит мед. тромбафлебіт, -ту муж. @тромбоцит физиол. трамбацыт, -ту муж. @трон трон, род. трона муж. @тронный тронны
тронная речь тронная прамова @тронутый
I прич.
1. (прикосновением) крануты
2. (задетый) зачэплены
3. (сдвинутый) парушаны
4. (попорченный) прост. крануты; папсаваны; прымарожаны; см. тронуть I
II прич.
1. (растроганный) узрушаны, узварушаны, крануты, расчулены
2. (ненормальный, психически больной) разг. ненармальны @тронуть
I совер.
1. (прикоснуться) крануць
2. прям., перен. (задеть) зачапіць
3. (сдвинуться с места, отправиться в путь) рушыць; см. трогать I
4. (попортить) прост. крануць, папсаваць; (о морозе - ещё) прымарозіць
мороз тронул деревья мароз крануў (прымарозіў) дрэвы
плесень слегка тронула сыр цвіль злёгку папсавала сыр
II совер. (вызвать глубокие чувства) узрушыць, узварушыць, крануць, расчуліць; см. трогать II @тронуться
I совер. (сдвинуться с места, направиться куда-либо) рушыцца, крануцца; см. трогаться I 1
II совер. (испытать чувство умиления) расчуліцца
тронуться до слёз расчуліцца да слёз
III совер. (сойти с ума) разг. звар'яцець, страціць розум @троп лит. троп, род. тропа муж. @тропа сцежка, -кі жен., разг. сцяжына, -ны жен. @тропарь церк. трапар, -ра муж. @тропизм бот. трапізм, -му муж. @тропик тропік, -ка муж.
тропик Рака тропік Рака
тропик Козерога тропік Казярога @тропики мн. тропікі, -каў, ед. тропік, -ка муж. @тропинка сцежка, -кі жен., сцяжынка, -кі жен. @тропический
I тропик) трапічны
II лит. трапічны, тропавы @тропка разг. сцяжынка, -кі жен., сцежачка, -кі жен. @тропопауза астр. трапапаўза, -зы жен. @тропосфера астр. трапасфера, -ры жен. @тропосферный трапасферны @тропот спорт. тропат, -ту муж. @тропота жен. спорт. тропат, -ту муж. @тропотать несовер. (бежать - о лошади) спорт. трапатаць @трос трос, род. троса муж. @тросовый тросавы @тростильный текст. трасцільны @тростильщик трасцільшчык, -ка муж. @тростильщица трасцільшчыца, -цы жен. @тростина уст., прост. см. тростинка @тростинка
1. уменьш. трасцінка, -кі жен.; чарацінка, -кі жен.
2. перен. былінка, -кі жен.; націнка, -кі жен.; цявінка, -кі жен. @тростить несовер. текст. трасціць @троститься страд. трасціцца @тростник муж. бот. трыснёг, -нягу муж., трысцё, -ця ср.
сахарный тростник цукровы трыснёг @тростниковый трысняговы
тростниковый сахар трысняговы цукар @тросточка уменьш. палачка, -кі жен. @трость
1. уст. (стебель тростника) трысціна, -ны жен.
2. (тонкая палка для опоры при ходьбе) палка, -кі жен.
3. муз. трысцінка, -кі жен. @тростянка бот. трысцянка, -кі жен. @трот спорт. трот, род. троту муж. @тротил хим. тратыл, -лу муж. @тротиловый тратылавы @тротуар тратуар, -ра муж. @тротуарный тратуарны @трофей трафей, -фея муж. @трофейный трафейны @трофика физиол. трофіка, -кі жен.
нервная трофика нервовая трофіка @трофический физиол., мед. трафічны @трофоневроз мед. трофанеўроз, -зу муж. @трохеический лит. трахеічны @трохей лит. трахей, -хея муж. @троцкизм полит. трацкізм, -му муж. @троцкист трацкіст, -та муж. @троцкистский трацкісцкі @трощение текст. трашчэнне, -ння ср. @трощёный трошчаны @троюродный траюрадны @Троя г. ист. Троя, род. Троі жен. @троякий траякі @трояко нареч. траяка @троянский ист. траянскі
Троянская война Траянская вайна
троянский конь траянскі конь @труба жен.
1. в разн. знач. труба, -бы жен.
водопроводная труба водаправодная труба
водосточная труба вадасцёкавая труба, обл. рына
подзорная труба падзорная труба
играть на трубе іграць на трубе
фаллопиева труба анат. фалопіева труба
2. (дымовая) комін, -на муж.
иерихонская труба іерыхонская труба
вылететь, пустить в трубу вылецець, пусціць у трубу
дело труба справы дрэнь
пройти огонь и воду (и медные трубы) прайсці агонь і ваду (і медныя трубы), пабыць на кані і пад канем
хвост трубой хвост трубой @трубадур лит., ист., перен. трубадур, -ра муж. @трубастый: трубастый голубь зоол. трубач @трубач
I трубач, -ча муж.
II (трубастый голубь) разг. трубач, -ча муж. @трубить несовер.
1. трубіць
2. перен. разг. трубіць, званіць @трубка жен.
1. трубка, -кі жен.
2. (свёрток) скрутак, -тка муж., трубка, -кі жен.; (полотна) сувой, -воя муж., свой, род. своя муж.
3. (для курения) люлька, -кі жен. @трубкование с.-х. трубкаванне, -ння ср. @трубковёрт зоол. трубкакрут, -та муж. @трубкозуб зоол. трубказуб, -ба муж. @трубконосые мн. сущ. зоол. трубканосыя, -сых @трубный трубны @трубоволочение спец. трубавалачэнне, -ння ср. @трубоволочильный трубавалачыльны @трубоволочильщик трубавалачыльшчык, -ка муж. @трубоклад трубаклад, -да муж. @труболитейный спец. трубаліцейны @труболитейщик трубаліцейшчык, -ка муж. @трубонарезной спец. трубанаразны @трубопровод трубаправод, -да муж. @трубопроводный трубаправодны @трубопроводчик трубаправодчык, -ка муж. @трубопрокатный спец. трубапракатны @трубопрокатчик трубапракатчык, -ка муж. @труборез спец. трубарэз, -за муж. @труборезочный трубарэзальны @трубосварочный трубазварачны @трубостав трубастаў, -тава муж. @трубоукладчик трубаўкладчык, -ка муж. @трубочист камінар, -ра муж. @трубочка
1. уменьш. трубачка, -кі жен.
2. (для курения) люлечка, -кі жен. @трубочник люлечнік, -ка муж. @трубочный
1. трубачны, трубкавы
2. (относящийся к трубке для курения) люлечны, люлькавы
трубочный табак тытунь для люлькі @трубчатка тех. трубчатка, -кі жен. @трубчатый трубчасты, трубкаваты @трувер ист. трувер, -ра муж. @труд муж.
1. праца, -цы жен.
физический и умственный труд фізічная і разумовая праца
творческий труд творчая праца
общественно необходимый труд грамадска неабходная праца
коллективный труд калектыўная праца
абстрактный труд эк. абстрактная праца
конкретный труд эк. канкрэтная праца
овеществлённый труд эк. арэчаўленая праца
вольнонаёмный труд вольнанаёмная праца
разделение труда падзел працы
люди труда людзі працы
гимн труду гімн працы
условия труда умовы працы
2. (труды, заботы) мн. турботы, -бот, ед. турбота, -ты жен.; клопат, -ту муж.
после дневных трудов можно отдохнуть пасля дзённых турбот можна адпачыць
3. (усилие) намаганне, -ння ср.
без труда без вялікіх намаганняў; (легко) лёгка
4. (услуга) разг. паслуга, -гі жен.
он ничего не взял за труды ён нічога не ўзяў за паслугу
5. (произведение) праца, -цы жен.
научный труд навуковая праца
6. труды (названия научных журналов, сборников) працы, род. прац
взять на себя труд узяць на сябе абавязак (клопат), патурбавацца, паклапаціцца
не дать себе труда не патурбавацца, не паклапаціцца, не парупіцца, не падбаць
с трудом насілу, з цяжкасцю; (едва) ледзьве, ледзь
труд человека кормит, а лень портит посл. праца гадуе, а гультайства марнуе; дзе шчырая праца, там густа, а дзе лянота - пуста; ад ляноты чакай бядоты @трудармия (трудовая армия) працармія, -міі жен. (працоўная армія) @трудартель (трудовая артель) працарцель, -лі жен. (працоўная арцель) @труддисциплина (трудовая дисциплина) працдысцыпліна, -ны жен. (працоўная дысцыпліна) @трудить несовер. уст. трудзіць; (голову - ещё) сушыць
трудить голову сушыць (трудзіць) галаву
трудить ноги трудзіць ногі @трудиться несовер. працаваць
не трудитесь не турбуйцеся @трудкнижка (трудовая книжка) працкніжка, -кі жен. (працоўная кніжка) @трудкоммуна ист. (трудовая коммуна) працкамуна, -ны жен. (працоўная камуна) @труднее сравнит. ст.
1. нареч., в знач. сказ. цяжэй
2. прил. цяжэйшы @трудно нареч., безл. в знач. сказ. цяжка
ему трудно приходится яму цяжка прыходзіцца
трудно поверить цяжка паверыць @трудновоспитуемый пед. цяжкі для выхавання, цяжкавыхоўны @трудновыполнимый цяжкавыканальны @труднодоступный цяжкадаступны @трудноизлечимый цяжкавылечны @трудноизмеримый цяжкавымерны @труднообрабатываемый які (што) цяжка апрацоўваецца, цяжкаапрацоўвальны @труднообъяснимый цяжкавытлумачальны @труднопроходимый цяжкапраходны @труднорастворимый хим. цяжкарастваральны @трудносгораемый цяжказгаральны @трудность цяжкасць, -ці жен. @трудный цяжкі @трудноуловимый цяжкаўлоўны @трудноуправляемый цяжкакіравальны @трудовик полит. ист. трудавік, -ка муж. @трудовой
1. працоўны
2. (приобретённый трудом) запрацаваны @трудодень працадзень, -дня муж. @трудоёмкий працаёмкі @трудоёмкость працаёмкасць, -ці жен. @трудолюбиво нареч. працавіта @трудолюбивый працавіты @трудолюбие ср. працавітасць, -ці жен. @трудоспособность працаздольнасць, -ці жен. @трудоспособный працаздольны @трудотерапия мед. працатэрапія, -піі жен. @трудоустраивать несовер. працаўладкоўваць @трудоустраиваться возвр., страд. працаўладкоўвацца @трудоустроенный працаўладкаваны @трудоустроить совер. працаўладкаваць @трудоустроиться працаўладкавацца @трудоустройство працаўладкаванне, -ння ср. @трудяга муж., жен. прост. (о мужчине) працавік, -ка муж., рабацяга, -гі муж.; (о женщине) працавічка, -кі жен., рабацяга, -гі жен. @трудящийся
1. прич. які (што) працуе
2. прил. працоўны
трудящиеся массы працоўныя масы
3. сущ. працоўны, -нага муж. @труженик працаўнік, -ка муж.; (трудолюбивый человек - ещё) працавік, -ка муж. @труженица працаўніца, -цы жен., працавічка, -кі жен. @труженический працоўны @труженичество ср. працоўнае жыццё @труизм см. трюизм @трунить несовер. пакепліваць (з каго, з чаго), насміхацца (з каго, з чаго) @труп труп, род. трупа муж. @трупник зоол. трупнік, -ка муж. @трупный трупны @труппа трупа, -пы жен. @трус
I (трусливый человек) баязлівец, -ліўца муж.
труса праздновать баяцца
II уст. (землетрясение) трус, род. трусу муж.
III (кролик) прост. трус, род. труса муж. @трусик уменьш. прост. трусік, -ка муж.; см. трус III @трусики трусікі, -каў ед. нет @трусиковый (кроликовый) прост. трусіны @трусить
I (трусить) несовер. баяцца
II (трусить) несовер. (трясти) прост. церушыць, парушыць, сыпаць
III (трусить) несовер. (бежать, ехать трусцой) разг. бегчы, ехаць трушком (трухам); трухаць @труситься несовер. прост.
1. (сыпаться, рассыпаться от тряски) церушыцца, расцярушвацца
2. (дрожать, трястись от холода и т.п.) дрыжаць, трэсціся, калаціцца
3. страд. церушыцца, парушыцца, сыпацца; см. трусить II @трусиха разг. баязліўка, -кі жен. @трусишка уменьш.-уничиж. разг. баязлівец, -ліўца муж. @трусливо нареч. баязліва @трусливость баязлівасць, -ці жен. @трусливый баязлівы @трусоватый крыху баязлівы @трусость баязлівасць, -ці жен. @трусца жен. разг. трушок, -шку муж., трух, род. труху муж.
ехать трусцой ехаць трушком (трухам), трухаць @трусы трусы, -соў ед. нет @трут муж.
1. (фитиль для зажигания от искры) кнот, род. кнота муж.
2. (высушенный трутовик, употребляемый с той же целью) губа, -бы жен., цэра, -ры жен.
3. бот. см. трутник, трутовик @трутень зоол., перен. разг. труцень, род. трутня муж. @трутневой трутневы @трутник, трутовик муж. бот. губа, -бы жен. @трутовиковые мн. сущ. бот. губавыя, -вых @трутовка зоол. трутнёўка, -кі жен. @трутовые мн. сущ. бот. губавыя, -вых @труха
1. пацяруха, -хі жен.
2. (древесная) парахня, -ні жен. @трухляветь несовер. трухлець; парахнець @трухлявость трухлявасць, -ці жен.; спарахнеласць, -ці жен. @трухлявый трухлявы; спарахнелы @трущоба
1. (труднопроходимое место) нетры, -раў ед. нет
2. в др. знач. трушчоба, -бы жен. @трущобный
1. нетравы
2. трушчобны; см. трущоба @трын-трава в знач. сказ. прост. хоць бы што
ему всё трын-трава яму ўсё хоць бы што @трюизм книжн. труізм, -му муж. @трюк прям., перен. трук, род. трука муж. @трюкач разг. трукач, -ча муж. @трюкаческий трукацкі @трюкачество трукацтва, -ва ср. @трюковый трукавы @трюм мор. трум, род. трума муж. @трюмный трумны, трумавы @трюмо трумо нескл., ср. @трюфель в разн. знач. труфель, -ля муж. @трюфельный труфельны @трюхать несовер. прост. трухаць, бегчы трушком @трюх-трюх межд. разг. трух-трух @тряпица разг. анучына, -ны жен.; анучка, -кі жен. @тряпичник прям., перен. анучнік, -ка муж. @тряпичница в разн. знач. анучніца, -цы жен. @тряпичный
1. анучны
2. перен. слабавольны @тряпка прям., перен. ануча, -чы жен. @тряпки мн. (о женских нарядах) пренебр. анучы, род. ануч @тряпкорез спец. анучарэз, -за муж. @тряпкорезка тех. анучарэзка, -кі жен. @тряпочка уменьш. анучка, -кі жен. @тряпочник разг. анучнік, -ка муж. @тряпочный анучны @тряпьё ср. собир.
1. анучы, род. ануч, ед. ануча, -чы жен., рыззё, род. рыззя ср., мн. нет
2. (изношенные вещи) рызманы, -ноў, ед. рызман, -на муж.; лахманы, -ноў, ед. лахман, -на муж. @трясилка текст. трасілка, -кі жен. @трясильщик трасільшчык, -ка муж. @трясильщица трасільшчыца, -цы жен. @трясина прям., перен. дрыгва, -вы жен., багна, -ны жен. @трясинный дрыгвяны, дрыгвяністы, багністы @тряска жен.
1. (действие) трасенне, -ння ср.; вытрасанне, -ння ср.
2. (состояние) трасяніна, -ны жен. @тряский дрогкі, трасучы @тряскость дрогкасць, -ці жен., трасучасць, -ці жен. @трясогузка зоол. сітаўка, -кі жен.; (жёлтая) пліска, -кі жен. @трясти несовер.
1. в разн. знач. трэсці; (яблоки и т.п. - ещё) калаціць; (вытряхивать - ещё) вытрасаць
трясти ногой трэсці нагой
трясти кому-либо руку трэсці каму-небудзь руку
нас сильно трясло в телеге нас моцна трэсла на возе
трясти сливы трэсці (калаціць) слівы
2. (бить в ознобе) трэсці, калаціць
его трясёт лихорадка яго трасе (калоціць) ліхаманка
его трясёт от страха безл. яго трасе (калоціць) ад страху @трястись
1. в разн. знач. трэсціся
деревья трясутся от ветра дрэвы трасуцца ад ветру
голова трясётся от старости галава трасецца ад старасці
трястись от смеха трэсціся ад смеху
три дня трясся на телеге тры дні тросся на калёсах
2. (от страха, холода, лихорадки, над кем-чем) трэсціся, дрыжаць, калаціцца
трястись над деньгами трэсціся (дрыжаць, калаціцца) над грашамі
трястись над кем-либо трэсціся (дрыжаць, калаціцца) над кім-небудзь
3. (о голосе) дрыжаць
4. (о сердце) біцца, калаціцца
поджилки трясутся лыткі дрыжаць @трясун мех. трасун, -на муж. @трясунка жен. бот. дрыжнік, -ку муж. @трясучка (лихорадка) прост. трасца, -цы жен., ліхаманка, -кі жен. @тряхнуть совер., однокр. страсянуць, скалануць
тряхнуть мошной раскашаліцца
тряхнуть стариной успамянуць маладосць @тряхнуться страсянуцца, скалануцца @тсс межд. ціха; (замолчи) цыц @туалет муж.
1. в разн. знач. туалет, -ту муж.
2. (уборная) туалет, -та муж., прыбіральня, -ні жен. @туалетный туалетны @туальденор (ткань) туальдэнор, -ру муж. @туальденоровый туальдэноравы @туареги этногр. туарэгі, -гаў
туарег ед. туарэг, -га муж. @туба
I муз. туба, -бы жен.
II спец. туба, -бы жен. @тубдиспансер (туберкулёзный диспансер) тубдыспансер, -ра муж. (туберкулёзны дыспансер) @туберкул мед. туберкул, -ла муж. @туберкулёз мед. туберкулёз, -зу муж., сухоты, -таў ед. нет @туберкулёзник разг. туберкулёзнік, -ка муж. @туберкулёзница туберкулёзніца, -цы жен. @туберкулёзный мед. туберкулёзны, сухотны @туберкулин мед. туберкулін, -ну муж. @туберкулиновый туберкулінавы @тубероза бот. тубероза, -зы жен. @туберозовый бот. туберозавы
туберозовый запах туберозавы пах @тубинститут (туберкулёзный институт) тубінстытут, -та муж. (туберкулёзны інстытут) @тубсанаторий (туберкулёзный санаторий) тубсанаторый, -рыя муж. (туберкулёзны санаторый) @тубус спец. тубус, -са муж. @Тува Тува
Республика Тува Рэспубліка Тува @тувинец тувінец, -нца муж. @тувинка тувінка, -кі жен. @тувинский тувінскі @туго
1. нареч. туга
туго заплести туга заплесці
2. безл. в знач. сказ. разг. крута, туга; (трудно) цяжка; (бедно) бедна
ему пришлось туго яму прыйшлося крута (туга, цяжка)
туго-натуго вельмі туга, як найтужэй @тугодум разг. тугадум, -ма муж. @тугой
1. в разн. знач. тугі
тугая пружина тугая спружына
тугой мяч тугі мяч
тугие косы тугія косы
тугая струна тугая струна
2. (неподатливый) нячулы, непамяркоўны; (скупой) скупы
тугой на ухо тугі на вуха, недачувае
тугой кошелёк тугі кашалёк @тугоплавкий тугаплаўкі @тугоплавкость тугаплаўкасць, -ці жен. @тугоухий тугавухі, глухаваты @тугрик (денежная единица) тугрык, -ка муж. @туда нареч. туды
туда и обратно туды і назад
ни туда ни сюда ні туды ні сюды
туда же таксама
туда ему и дорога туды яму і дарога @туда-сюда разг.
1. нареч. (в ту и другую сторону) туды-сюды
посмотреть туда-сюда паглядзець туды-сюды
2. безл. в знач. сказ. (сойдёт, ничего) сяк-так, сюды-туды
это ещё туда-сюда гэта яшчэ сяк-так (сюды-туды) @туда-то нареч. туды і туды @туевый бот. туевы @туер мор. туер, -ра муж. @туерный туерны
туерное судно туернае судна @туес, туесок муж. обл. берасцянка, -кі жен. @туже сравнит. ст.
1. нареч. тужэй
туже завязывай тужэй завязвай
2. прил. тужэйшы
второй узел туже другі вузел тужэйшы @тужить несовер. нар.-поэт., разг. тужыць, сумаваць @тужиться несовер. разг. пяцца; тужыцца @тужурка тужурка, -кі жен. @туз
I карт., перен. туз, род. туза муж.
II мор., спорт. туз, род. туза муж.
III дать туза прост. даць штурхача @туземец тубылец, -льца муж.; туземец, -мца муж. @туземка тубылка, -кі жен.; туземка, -кі жен. @туземный тутэйшы; туземны @тузить несовер. прост. біць, лупцаваць, дубасіць @тузлук спец. тузлук, -ку муж. @тузлучный тузлучны @тук
I сущ. тук, род. туку муж.
II межд. разг. стук @тукан зоол. тукан, -на муж. @тукать несовер. разг. стукаць @тукаться стукацца @тукнуть совер. однокр. разг. стукнуць @тукнуться стукнуцца @туковый с.-х. тукавы @тук-тук межд. стук-стук @Тула г. Тула, -лы жен. @тулий хим. тулій, -лію муж. @туловище тулава, -ва ср. @туловищный тулаўны @Тулон г. Тулон, -на муж. @тулонский тулонскі @Тулуза г. Тулуза, -зы жен. @тулузский тулузскі @тулуп кажух, -ха муж. @тулупник см. тулупщик @тулупный кажушны @тулупчик уменьш. кажушок, -шка муж. @тулупщик кажушнік, -ка муж. @Тульская область Тульская вобласць @тульский тульскі @тулья жен. верх, род. верха муж. @туляремийный тулярэмійны @туляремия мед. тулярэмія, -міі жен. @тумак
I (удар) разг. кухталь, -ля муж., грымак, -ка муж.
дать тумака даць кухталя (грымака)
II (рыба) тунец, -нца муж.
III
1. (вид зайца) тумак, -ка муж.
2. (подкрашенный мех зайца) тумак, -ку муж. @туман
I прям., перен. туман, -ну муж.
туман в голове туман у галаве
напустить туману напусціць туману
II ист. (денежная единица) туман, -на муж. @туманистый туманісты @туманить несовер. прям., перен. туманіць, затуманьваць @туманиться возвр., страд. прям., перен. туманіцца, затуманьвацца @туманно нареч.
1. туманна
2. безл. в знач. сказ. туманна
было сыро и туманно было сыра і туманна
3. безл. в знач. сказ. перен. цьмяна, туманна
туманно в голове, на душе цьмяна (туманна) у галаве, на душы @туманность
1. туманнасць, -ці жен.
сильная туманность затрудняет радиопередачу моцная туманнасць перашкаджае радыёперадачы
спиральная туманность астр. спіральная туманнасць
2. перен. (неясность) цьмянасць, -ці жен., туманнасць, -ці жен.
туманность слов цьмянасць (туманнасць) слоў @туманный
1. туманны
туманная дымка туманная смуга
2. перен. (неясный) цьмяны, туманны
туманные надежды цьмяныя (туманныя) надзеі
туманный взгляд цьмяны (туманны) позірк
туманный смысл цьмяны (туманны) сэнс @туманограф спец. туманограф, -фа муж. @тумба прям., перен. тумба, -бы жен. @тумбочка
1. уменьш. тумбачка, -кі жен.
2. (род столика) тумбачка, -кі жен. @тун см. тунец @тунг бот. тунг, род. тунга и (о древесине и собир.) тунгу муж. @тунговый тунгавы @тунгус тунгус, -са муж. @тунгуска тунгуска, -кі жен. @тунгусский тунгускі @тундра тундра, -ры жен. @тундровый тундравы @тунец зоол. тунец, -нца жен. @тунеядец дармаед, -да муж. @тунеядство дармаедства, -ва ср. @тунеядствовать несовер. дармаеднічаць @тунеядческий дармаедскі @туника ист. и пр. туніка, -кі жен. @Тунис (город и государство) Туніс, -са муж. @тунисец тунісец, -сца муж. @туниска туніска, -кі жен. @тунисский туніскі @туннель тунэль, -ля муж. @туннельный тунэльны @туннельщик тунэльшчык, -ка муж. @тунцовые мн. сущ. зоол. тунцовыя, -вых @тупей уст. чуб, род. чуба муж., тупей, -пея муж. @тупейный тупейны @тупеть несовер. прям., перен. тупець
ножи тупеют нажы тупеюць
тупеет память тупее памяць @тупик
Iупик) зоол. тупік, -ка муж.
II (тупик) прям., перен. тупік, -ка муж.
поставить (стать) в тупик паставіць (стаць) у тупік @тупиковый (от тупик II) тупіковы
тупиковая улица тупіковая вуліца
тупиковая станция ж.-д. тупіковая станцыя @тупить несовер. тупіць @тупиться возвр., страд. тупіцца @тупица
1. разг. тупіца, -цы жен., муж.
2. спец. тупіца, -цы жен. @тупо нареч. прям., перен. тупа @туповато нареч. тупавата @туповатость тупаватасць, -ці жен. @туповатый тупаваты @туповершинный тупавяршынны @тупоголовость тупагаловасць, -ці жен. @тупоголовый тупагаловы @тупой прям., перен. тупы
тупой нож тупы нож
тупой взгляд тупы погляд
тупой человек тупы чалавек
тупой угол мат. тупы вугал @тупоклювый тупадзюбы @тупоконечный тупаканцовы @туполистный тупалісты @туполобый разг. презр. тупалобы @тупоноска зоол. тупадзюбка, -кі жен. @тупоносый
1. (с широким клювом) тупадзюбы
2. (с широким носом) тупаносы @тупорылый разг. тупарылы @тупость прям., перен. тупасць, -ці жен. @тупоугольный тупавугольны @тупоумие ср. тупасць, -ці жен. @тупоумный тупы
тупоумный человек тупы чалавек @тур
I тур, род. тура муж.
тур вальса тур вальса
II воен., ист. гидр. тур, род. тура муж.
III зоол. тур, род. тура муж. @тура шахм. разг. тура, -ры жен. @Туранская низменность Туранская нізіна @турач зоол. турач, -ча муж. @турбаза (туристская база) турбаза, -зы жен. (турысцкая база) @турбина турбіна, -ны жен. @турбинный турбінны @турбинщик турбіншчык, -ка муж. @турбоагрегат тех. турбаагрэгат, -та муж. @турбобур горн. турбабур, -ра муж. @турбобурение горн. турбабурэнне, -ння ср. @турбовентилятор тех. турбавентылятар, -ра муж. @турбовинтовой ав. турбавінтавы @турбовоз тех. турбавоз, -за муж. @турбовоздуходувка тех. турбапаветрадуўка, -кі жен. @турбогенератор тех. турбагенератар, -ра муж. @турбогенераторный турбагенератарны @турбокомпрессор тех. турбакампрэсар, -ра муж. @турбомашина тех. турбамашына, -ны жен. @турбонасос муж. тех. турбапомпа, -пы жен. @турборакетный турбаракетны @турбореактивный ав. турбарэактыўны @турбостроение турбабудаванне, -ння ср. @турбостроитель турбабудаўнік, -ка муж. @турбостроительный турбабудаўнічы @турбоход мор. турбаход, -да муж. @турбулентность спец. турбулентнасць, -ці жен. @турбулентный турбулентны @турбуленция спец. турбуленцыя, -цыі жен. @Тургайская область Тургайская вобласць @тургайский тургайскі @тургор тургор, -ру муж. @турель воен. турэль, -лі жен. @турёнок муж. зоол. тураня и туранё, -няці ср. @турецкий турэцкі @туризм турызм, -му муж. @турий зоол. турыны @туриный зоол. см. турий @турист турыст, -та муж. @туристический турыстычны @туристка турыстка, -кі жен. @туристский турысцкі @турить несовер. прост. турыць @турица зоол. турыха, -хі жен. @туркать несовер. прост. папіхаць @Туркестан ист. Туркестан, -на муж. @Туркестанский хребет Туркестанскі хрыбет @туркмен туркмен, -на муж. @Туркменистан Туркменістан
Республика Туркменистан Рэспубліка Туркменістан @Туркмения Туркменія, -ніі жен. @туркменка туркменка, -кі жен. @туркменский туркменскі @Турксиб (Туркестано-Сибирская железная дорога) Турксіб, -ба муж. (Туркестана-Сібірская чыгунка) @турмалин мин. турмалін, -ну муж. @турмалиновый турмалінавы @турман зоол. турман, -на муж.
полететь турманом паляцець турманам @турне турнэ нескл., ср. @турнепс бот. турнэпс, -су муж. @турник спорт. турнік, -ка муж. @турникет турнікет, -та муж. @турниковый спорт. турніковы @турнир турнір, -ру муж. @турнирный турнірны @турнуть совер., однокр. прост. турнуць @турнюр уст. турнюр, -ра муж. @Туров гп. Тураў, -рава муж. @туровский тураўскі @турок турак, -рка муж. @турпан зоол. турпан, -на муж. @турпоход (туристский поход) турпаход, -ду муж. (турысцкі паход) @турусы разг. турусы на колёсах балачкі, хлусня, балбатня @турухтан зоол. турухтан, -на муж. @турухтаний турухтанавы @Турция Турцыя, -цыі жен. @турча бот. вадаперыца, -цы жен. @турчанка турчанка, -кі жен. @тусклее сравнит. ст.
1. нареч. цьмяней
2. прил. цьмянейшы @тускло нареч., безл. в знач. сказ. цьмяна @тусклость цьмянасць, -ці жен. @тусклый в разн. знач. цьмяны @тускнеть разг. несовер.
1. цьмянець
2. перен. цьмянець; (меркнуть) цямнець; гаснуць @тускнуть несовер.
1. цьмянець
2. перен. цьмянець; (меркнуть) цямнець; гаснуць @тусовка разг. тусоўка, -кі жен. @тустеп тустэп, -па муж. @тут
I разг.
1. нареч. тут
2. частица в разн. знач. тут
что тут говорить што тут гаварыць
тут сейчас человек должен прийти тут зараз чалавек павінен прыйсці
да и всё тут ды і ўсё тут, ды і канец
какое тут! дзе там!
тут как тут тут як тут
II см. тутовник @тутовник муж. бот. тутаўнік, -ку муж., шаўкоўніца, -цы жен. @тутовница жен. см. тутовник @тутовод тутавод, -да муж. @тутоводство тутаводства, -ва ср. @тутоводческий тутаводчы @тутовые мн. сущ. бот. тутавыя, -вых @тутовый тутавы
тутовое дерево тутавае дрэва, шаўкоўніца @тут-то нареч. разг. вось тут, якраз тут
не тут-то было дзе там, але не тое @туф геол. туф, род. туфу муж. @туфелька жен. уменьш. туфлік, -ка муж. @туфельный туфлевы @туфля жен. туфель, -фля муж.
домашние туфли туфлі, пантофлі @туфобетон туфабетон, -ну муж. @туфовый геол. туфавы @тухлинка разг. тухліна, -ны жен. @тухлость тухласць, -ці жен., тухліна, -ны жен., тхліна, -ны жен. @тухлый тухлы @тухлятина разг. тухляціна, -ны жен. @тухнуть
I несовер. (гаснуть) тухнуць
II несовер. (загнивать) разг. тухнуць, пратухаць @туча прям., перен. хмара, -ры жен.
грозовая туча навальнічная хмара
туча саранчи хмара саранчы
тучи сгустились (собрались) над кем-либо, чем-либо хмары навіслі над кім-небудзь, чым-небудзь
он ходит как туча ён ходзіць як хмара @тучевой хмаравы @тучка уменьш.-ласк. хмарка, -кі жен. @тучнеть несовер.
1. (о ком-либо) сыцець, тлусцець, паўнець, гладчэць
2. (о земле) тлусцець, набірацца сілы
3. (о колосе, зерне) ядранець, налівацца, паўнець; (о траве) станавіцца сакавітым (больш сакавітым, сакаўным, больш сакаўным, сакаўнейшым, сочным, больш сочным, сачнейшым) @тучность
1. сытасць, -ці жен., тлустасць, -ці жен., паўната, -ты жен.
2. тлустасць, -ці жен., урадлівасць, -ці жен.
3. ядранасць, -ці жен., паўната, -ты жен.; сакавітасць, -ці жен., сочнасць, -ці жен.; см. тучный @тучный
1. сыты, тлусты, поўны, гладкі
2. (о земле) тлусты, урадлівы
3. (о колосе, зерне) ядраны, наліты, поўны; (сочный и густой - о траве или с густой и сочной травой - о луге) сакавіты, сочны, сакаўны @туш
I муз. туш, род. туша муж.
II (в бильярде) туш, род. тушу муж. @туша прям., перен. туша, -шы жен. @туше муз., спорт. тушэ нескл., ср. @тушевальный тушавальны @тушевальщик тушавальшчык, -ка муж. @тушевальщица тушавальшчыца, -цы жен. @тушевание тушаванне, -ння ср. @тушёванный тушаваны @тушевать несовер.
1. тушаваць
2. перен. тушаваць, прыцямняць @тушеваться
1. (робеть, смущаться) тушавацца; бянтэжыцца
2. страд. тушавацца; см. тушевать 1 @тушёвка жен.
1. (действие) тушоўка, -кі жен., тушаванне, -ння ср.
2. (штрихи) тушоўка, -кі жен. @тушение
I тушэнне, -ння ср., гашэнне, -ння ср.; см. тушить I
II кул. тушэнне, -ння ср. @тушёнка кул. тушонка, -кі жен. @тушенный прич. тушаны, гашаны; см. тушить I @тушённый прич. тушаны; см. тушить II @тушёный прил. тушаны; см. тушить II @тушилка тушылка, -кі жен.; см. тушить I @тушировать совер., несовер. спорт. тушыраваць @тушист типогр. тушыст, -та муж. @тушистка тушыстка, -кі жен. @тушить
I несовер. тушыць, гасіць
II несовер. кул. тушыць @тушиться
I несовер. страд. тушыцца, гасіцца
II несовер. возвр., страд. кул. тушыцца @тушка уменьш.-ласк. тушка, -кі жен. @тушканчик зоол. тушканчык, -ка муж. @тушь туш, род. тушы жен. @туэр см. туер @туэрный см. туерный @туя бот. туя, род. туі жен. @Тхимпху г. Тхімпху нескл., муж. @тшш межд. см. тсс @тщательно нареч. старанна; рупліва, рупна, шчыра; дбайна, пільна, уважліва; акуратна; дакладна @тщательность стараннасць, -ці жен.; руплівасць, -ці жен., рупнасць, -ці жен., шчырасць, -ці жен.; дбайнасць, -ці жен., пільнасць, -ці жен., уважлівасць, -ці жен.; акуратнасць, -ці жен.; дакладнасць, -ці жен. @тщательный старанны; (усердный) руплівы, рупны, шчыры; (внимательный) дбайны, пільны, уважлівы; (аккуратный) акуратны; (точный) дакладны @тщедушие ср. лядачасць, -ці жен., лядашчасць, -ці жен., хіласць, -ці жен., кволасць, -ці жен., нядужасць, -ці жен., шчупласць, -ці жен. @тщедушность лядачасць, -ці жен., лядашчасць, -ці жен., хіласць, -ці жен., кволасць, -ці жен., нядужасць, -ці жен., шчупласць, -ці жен. @тщедушный лядачы, лядашчы, хілы, кволы, нядужы, шчуплы @тщеславие ср. славалюбства, -ва ср.; ганарыстасць, -ці жен., пыхлівасць, -ці жен.; фанабэрыя, -рыі жен. @тщеславиться несовер. уст. ганарыцца, фанабэрыцца @тщеславность жен. славалюбства, -ва ср.; ганарыстасць, -ці жен., пыхлівасць, -ці жен., фанабэрыстасць, -ці жен. @тщеславный славалюбны; ганарысты, пыхлівы; фанабэрысты @тщета книжн. уст. марнасць, -ці жен. @тщетно нареч. уст. марна, дарэмна @тщетность марнасць, -ці жен., дарэмнасць, -ці жен. @тщетный марны, дарэмны @тщиться несовер. уст., книжн. намагацца, старацца; (лезть из кожи вон) пнуцца, пяцца @ты мест. ты (род., вин. цябе, дат., пред. табе, твор. табой, табою)
(быть) на ты (быць) на ты @тык в знач. сказ. разг. тык; торк; тыц @тыкание
I
1. тыканне, -ння ср.; торканне, -ння ср.; утыканне, -ння ср.; уторкванне, -ння ср.
2. сованне, -ння ср., тыцканне, -ння ср.; см. тыкать I
II тыканне, -ння ср.; см. тыкать II @тыканье
I см. тыкание I
II см. тыкание II @тыкать
I несовер.
1. тыкаць; торкаць; (втыкать) утыкаць; уторкваць
тыкать палкой в землю тыкаць (торкаць) палкай у зямлю
2. (совать) соваць, тыцкаць
поросёнок тычет нос в корыто парася тыцкае лыч у карыта
тыкать пальцем на кого-либо тыцкаць пальцам на каго-небудзь
тыкать в нос кому-либо соваць (тыцкаць) у нос каму-небудзь
II несовер. (называть на «ты») прост. тыкаць @тыкаться несовер.
1. (наталкиваться) торкацца
2. перен. разг. лезці @тыква жен. гарбуз, -за муж. @тыквенник кул. гарбуз, -за муж. @тыквенные мн. сущ. бот. гарбузовыя, -вых @тыквенный гарбузовы @тыквообразный гарбузападобны @тыкнуть совер. прост. тыкнуць; торкнуць; тыцнуць; см. тыкать I @тыл в разн. знач. тыл, род. тылу муж.
в тылу врага у тыле ворага
зайти с тыла зайсці з тылу @тыловик разг. тылавік, -ка муж. @тыловой тылавы @тыльный тыльны @тын тын, род. тыну муж. @тынный тынавы @тырить несовер. груб. прост. (красть) перці, цягнуць @тыркаться несовер. прост. торкацца, тыцкацца @тырса
Iырса) бот. тырса, -сы жен.
II (тырса) (смесь песка и опилок) тырса, -сы жен. @тысчонка разг. тысяча, -чы жен. @тысяцкий ист. тысяцкі, -кага муж. @тысяча тысяча, -чы жен.
тысячу раз тысячу разоў
в тысячу раз у тысячу разоў @тысячевёрстный тысячавярстовы @тысячеголосый тысячагалосы @тысячекилограммовый тысячакілаграмавы @тысячекилометровый тысячакіламетровы @тысячекратный тысячаразовы, тысячакратны @тысячелетие тысячагоддзе, -ддзя ср. @тысячелетний тысячагадовы @тысячелистник бот. крываўнік, -ку муж. @тысячетонный тысячатонны @тысячник тысячнік, -ка муж. @тысячница тысячніца, -цы жен. @тысячный тысячны @тычина разг. тычына, -ны жен., тычка, -кі жен. @тычинка бот. тычынка, -кі жен. @тычинковый, тычиночный тычынкавы @тычинник разг. (ограда) частакол, -ла муж. @тычковый (о кирпиче) старчаковы, папярочкавы @тычком нареч.
1. старчма, старчаком, насторч; (стоймя) стойма
2. (о кладке кирпича) старчаком, папярочкай
3. (об ударе) штурхялём @тычок муж.
1. (торчащий предмет) разг. патарчака, -кі жен.
2. (поперечная кладка кирпича) стр. старчак, -ка муж., папярочка, -кі жен.
3. (лёгкий удар) разг. штурхель, -хяля муж. @тьма
I прям., перен. (мрак) цемра, -ры жен., цемрадзь, -дзі жен.
тьма кромешная цемра апраметная
II (множество) разг. процьма, -мы жен. @тьма-тьмущая разг. (цэлая) процьма, -мы жен. @тьфу межд. разг. цьфу
тьфу, пропасть! цьфу, каб яно прапала! @тюбетейка цюбецейка, -кі жен. @тюбик цюбік, -ка муж. @тюбинг тех. цюбінг, -га муж. @тюбинговый цюбінгавы @тюбингщик цюбіншчык, -ка муж. @тювик зоол. цювік, -ка муж. @тюз (театр юного зрителя) т'юг, род. т'юга муж. (тэатр юнага гледача) @тюк
I пак, род. пака муж., цюк, род. цюка муж.
II межд. в знач. сказ. разг. цюк
тюк в стекло и разбил цюк у шыбу і разбіў @тюкать несовер. разг. цюкаць @тюкаться цюкацца @тюкнутый цюкнуты @тюкнуть совер., однокр. прям., перен. разг. цюкнуць @тюкнуться цюкнуцца @тюкование пакаванне, -ння ср., цюкаванне, -ння ср. @тюкованный пакаваны, цюкаваны @тюковать несовер. пакаваць, цюкаваць @тюковаться страд. пакавацца, цюкавацца @тюковка жен. пакоўка, -кі жен., пакаванне, -ння ср., цюкоўка, -кі жен., цюкаванне, -ння ср. @тюковщик пакоўшчык, -ка муж., цюкоўшчык, -ка муж. @тюковщица пакоўшчыца, -цы жен., цюкоўшчыца, -цы жен. @тюлевый цюлевы @тюленебоец цюленябоец, -бойца муж. @тюленебойный цюленябойны @тюленевый цюленевы @тюленёнок муж. цюленяня и цюленянё, -няці ср. @тюлений цюленевы @тюленина цюленіна, -ны жен. @тюленщик цюленьшчык, -ка муж. @тюлень
1. цюлень, -ня муж.
2. перен. цяльпук, род. цельпука муж. @тюль муж. цюль, род. цюлю муж. @тюлька зоол. цюлька, -кі жен. @тюльпан бот., зоол. цюльпан, -на муж. @тюльпанный цюльпанавы
тюльпанное дерево бот. цюльпанавае дрэва @тюльпанообразный цюльпанападобны @тюлюлюканье разг. цюлюлюканне, -ння ср. @тюлюлюкать несовер. цюлюлюкаць @Тюменская область Цюменская вобласць @тюменский цюменскі @Тюмень г. Цюмень, -ні жен. @тюник муж. туніка, -кі жен. @тюника туніка, -кі жен. @тюрбан турбан, -на муж. @тюрбо зоол. цюрбо нескл., ср. @тюремный турэмны, астрожны @тюремщик турэмшчык, -ка муж. @тюремщица турэмшчыца, -цы жен. @тюрингит мин. цюрынгіт, -ту муж. @Тюрингия Цюрынгія, -гіі жен. @тюрингский цюрынгскі @тюрк цюрк род. цюрка муж.
тюрки мн. цюркі, -каў @тюрколог филол. цюрколаг, -га муж. @тюркология филол. цюркалогія, -гіі жен. @тюрко-татарский цюрка-татарскі @тюркский цюркскі
тюркские языки цюркскія мовы @тюрчанка цюрчанка, -кі жен. @тюрьма жен. турма, -мы жен., астрог, -га муж.
заключить в тюрьму пасадзіць у турму (астрог)
от тюрьмы да от сумы не зарекайся посл. ад астрогу няма перасцярогу; хваробы бойся, астрогу сцеражыся, а торбы не цурайся @тюря кул. цура, -ры жен., мурцоўка, -кі жен., патапцы, -цаў ед. нет @тютелька: тютелька в тютельку цюцелька ў цюцельку, кропля ў кроплю @тю-тю межд. разг. цю-цю @тюфяк
1. сяннік, род. сенніка муж.; (матрац) матрац, -ца муж.
2. перен. разг. цюхцяй, -цяя муж., кіжлай, -лая муж., пяхцер, род. пехцяра муж.
3. (в гидротехнике) цюфяк, -ка муж. @тюфячный сенніковы; матрацны @тюфячок уменьш. сеннічок, -чка муж.; матрацік, -ка муж. @тючок уменьш. пакуначак, -чка муж., цючок, -чка муж. @тяв межд. гаў, дзяў, цяў @тявканье гаўканне, -ння ср., дзяўканне, -ння ср., цяўканне, -ння ср. @тявкать несовер. гаўкаць, дзяўкаць, цяўкаць @тявкнуть совер. однокр. гаўкнуць, дзяўкнуць, цяўкнуць @тяга в разн. знач. цяга, -гі жен.
механическая тяга механічная цяга
электрическая тяга электрычная цяга
паровая тяга паравая цяга
конная тяга конная цяга
в печи сильная тяга у печы моцная цяга
служба тяги ж.-д. служба цягі
тяга к науке перен. цяга да навукі
дать тягу даць цягу (драла) @тягальный тех. цягальны @тягать несовер. прост. цягаць; (дёргать - ещё) тузаць
тягать за волосы цягаць (тузаць) за валасы @тягаться
1. (состязаться) разг. цягацца (з кім)
2. уст. (оспаривать судом, вести тяжбу) судзіцца
3. страд. цягацца; см. тягать @тягач тех. цягач, -ча муж.
дать тягача даць драла @тяглец ист. цяглец, род. цягляца муж. @тягло с.-х., ист. цягло, -ла ср. @тягловый с.-х., ист. цяглавы
тягловая сила цяглавая сіла
тягловое хозяйство цяглавая гаспадарка @тяглый ист. см. тягловый @тяговый в разн. знач. цягавы
тяговая сила лошади цягавая сіла каня
тяговый канат цягавы канат @тягодутьевой тех. цягавыдзімальны @тягомер тех. цягамер, -ра муж. @тягостно нареч., безл. в знач. сказ. цяжка @тягостность цяжкасць, -ці жен. @тягостный цяжкі @тягость жен. цяжар, -ру муж.; цяжкасць, -ці жен.
быть в тягость кому-либо быць цяжарам для каго-небудзь @тягота жен. цяжар, -ру муж. @тяготы мн. цяжар, -ру муж. @тяготение ср.
1. физ. прыцягненне, -ння ср.
земное тяготение физ. зямное прыцягненне
2. перен. цяга, -гі жен.; (стремление) імкненне, -ння ср.
тяготение к науке цяга (імкненне) да навукі @тяготеть несовер.
1. (испытывать тяготение) прыцягвацца
Луна тяготеет к Земле Месяц прыцягваецца да Зямлі
2. (иметь склонность, влечение) мець цягу (нахіл), імкнуцца, цягнуцца
тяготеть к искусству мець цягу (нахіл) да мастацтва, імкнуцца (цягнуцца) да мастацтва
3. (давить) гнясці (каго, што); душыць (каго, што); (висеть) вісець (над кім, чым)
над колониями тяготела власть капитала калоніі гняла ўлада капіталу @тяготить несовер.
1. абцяжарваць
снег тяготит кровлю снег абцяжарвае дах
тёплая одежда его тяготила цёплае адзенне абцяжарвала яго
2. (быть в тягость) быць у цяжар (каму-чаму), быць (з'яўляцца) цяжкім (для каго-чаго)
меня тяготит его присутствие мне ў цяжар яго прысутнасць (для мяне з'яўляецца цяжкім яго прысутнасць)
3. уст. (угнетать) гнясці; (мучить - ещё) мучыць
его тяготили воспоминания яго прыгняталі (мучылі) успаміны @тяготиться быць у цяжар (каму-чаму), адчуваць цяжар (ад каго-чаго), быць цяжкім (ад чаго)
я тягощусь одиночеством адзінота мне ў цяжар (мне цяжка ад адзіноты)
она тяготилась его присутствием ёй было цяжка ад яго прысутнасці @тягун мор. цягун, род. цегуну муж. @тягучесть цягучасць, -ці жен. @тягучий цягучы @тягчайший вельмі цяжкі, найцяжэйшы @тяж муж.
1. тех. пас, род. паса муж., цяж, род. цяжа муж.
2. (в повозке) атоса, -сы жен.
3. мед. цяж, род. цяжа муж.
тяжи в лёгких цяжы ў лёгкіх @тяжба жен.
1. (судебное дело) уст. цяжба, -бы жен., судовая справа, суд, род. суду муж.
2. перен. спрэчка, -кі жен.; спаборніцтва, -ва ср., змаганне, -ння ср. @тяжебник муж. уст. суцяга, -гі муж., жен., суцяжнік, -ка муж. @тяжебница жен. уст. суцяга, -гі муж., жен., суцяжніца, -цы жен. @тяжебный судовы; спрэчны @тяжелее сравнит. ст.
1. нареч. цяжэй
нагрузить тяжелее нагрузіць цяжэй
2. прил. цяжэйшы
этот сундук тяжелее ящика гэты куфар цяжэйшы за скрынку @тяжелеть несовер. цяжэць @тяжело нареч., безл. в знач. сказ. цяжка
тяжело дышать цяжка дыхаць
ей тяжело без помощи ёй цяжка без дапамогі
на душе тяжело на душы цяжка @тяжелоатлет спорт. цяжкаатлет, -та муж. @тяжелоатлетический цяжкаатлетычны @тяжелобольной цяжкахворы @тяжеловато нареч., безл. в знач. сказ. цяжкавата @тяжеловатый зацяжкі, цяжкаваты @тяжеловес спорт. (спортсмен) цяжкай вагі, цяжкавагавік, -ка муж.; (об атлете) цяжкаатлет, -та муж. @тяжеловесность
1. цяжкавагавасць, -ці жен., цяжкаважнасць, -ці жен.
2. перен. цяжкасць, -ці жен., цяжкаважнасць, -ці жен.; нязграбнасць, -ці жен. @тяжеловесный
1. (с тяжёлым грузом) цяжкі, цяжкавагавы, цяжкаважны
тяжеловесные поезда цяжкавагавыя паязды (цягнікі)
тяжеловесные товары цяжкія тавары
2. перен. цяжкі; (лишённый изящества) нязграбны
тяжеловесные слова цяжкія (нязграбныя) словы
тяжеловесный стиль нязграбны стыль @тяжеловодный цяжкаводны
тяжеловодный реактор цяжкаводны рэактар @тяжеловоз (лошадь) ламавік, -ка муж., цяжкавоз, -за муж. @тяжеловооружённый цяжкаўзброены @тяжелогружёный цяжканагружаны @тяжелогрузный цяжкагрузны @тяжелодум цяжкадум, -ма муж. @тяжелодумный цяжкадумны @тяжелокипящий прил. цяжкакіпячы @тяжелоподвижный цяжкарухомы @тяжелораненый
1. прил. цяжкаранены, цяжкапаранены
2. сущ. цяжкаранены, -нага муж., цяжкапаранены, -нага муж. @тяжелоумный разг. тугадумны @тяжёлый в разн. знач. цяжкі
тяжёлый чемодан цяжкі чамадан
тяжёлый день цяжкі дзень
тяжёлые мысли цяжкія думкі
тяжёлое наказание цяжкая кара
тяжёлая рана цяжкая рана
тяжёлый шаг цяжкі крок
тяжёлый слог цяжкі стыль
тяжёлый воздух цяжкае паветра
тяжёлый сон цяжкі сон
тяжёлая пища цяжкая ежа
тяжёлая голова цяжкая галава
тяжёлый характер цяжкі характар
тяжёлая дорога цяжкая дарога
тяжёлая задача цяжкая задача
тяжёлые обязанности цяжкія абавязкі
тяжёлые роды цяжкія роды
тяжёлая смерть цяжкая смерць
тяжёлое впечатление цяжкае ўражанне
тяжёлый труд цяжкая праца
тяжёлая индустрия цяжкая індустрыя
тяжёлая артиллерия воен., перен. цяжкая артылерыя
тяжёлое масло спец. цяжкае масла
тяжёлая вода хим. цяжкая вада
тяжёлые металлы спец. цяжкія металы
тяжёлая рука цяжкая рука
тяжёлый на подъём цяжкі на пад'ём, непаваротлівы @тяжесть жен. в разн. знач. цяжар, -ру муж.; (трудность - ещё) цяжкасць, -ці жен.
центр тяжести физ., перен. цэнтр цяжару
сила тяжести физ. сіла цяжару
тяжесть ноши цяжар ношы
тяжесть невелика няцяжка, цяжар невялікі
поднять тяжесть падняць цяжар
тяжесть наказания цяжар кары
тяжесть в голове цяжар у галаве
ложиться тяжестью класціся цяжарам
тяжести пути цяжкасці дарогі @тяжкий в разн. знач. цяжкі
пуститься во все тяжкие разысціся ва ўсю, разысціся на ўсе застаўкі @тяжкодум разг. цяжкадум, -ма муж. @тяжущийся
1. сущ. уст. цяжэбнік, -ка муж.
2. юр. цяжэбны @тянульный спец. цягнульны @тянульщик спец. цягнульшчык, -ка муж. @тянульщица цягнульшчыца, -цы жен. @тянуть несовер.
1. в разн. знач. цягнуць; (о весе - ещё) важыць
тянуть кабель цягнуць кабель
растение тянет из почвы влагу расліна цягне з глебы вільгаць
тянуть в себя воздух цягнуць у сябе паветра
тянуть дело цягнуць справу
тянуть песню цягнуць песню
тянуть серебро спец. цягнуць серабро
печь хорошо тянет печ добра цягне
тянет купаться безл. цягне купацца
тянет холодом безл. цягне холадам
вот куда он тянет вось куды ён цягне
тюк тянет десять килограммов цюк цягне (важыць) дзесяць кілаграмаў
2. (о запахе) цягнуць, несці, заносіць, аддаваць; (о неприятном запахе) патыхаць
3. (воровать) разг. цягнуць, красці
тянуть жилы цягнуць жылы
тянуть канитель валаводзіць
тянуть лямку цягнуць лямку
тянуть резину марудзіць, валаводзіць @тянуться
1. в разн. знач. цягнуцца; (о времени - ещё) доўжыцца
степь тянулась на десятки километров стэп цягнуўся на дзесяткі кіламетраў
резина тянется рызіна цягнецца
болезнь тянется уже месяц хвароба цягнецца ўжо месяц
в дороге время очень тянется у дарозе час вельмі цягнецца
растения тянутся к солнцу расліны цягнуцца да сонца
медленно тянутся обозы марудна цягнуцца абозы
тянуться к знаниям цягнуцца да ведаў
ребёнок тянется к матери дзіця цягнецца да маці (мацеры)
2. (волочиться, плестись) цягнуцца, плесціся, валачыся
3. страд. цягнуцца, красціся; см. тянуть 1,3 @тянучка цягучка, -кі жен. @тянущий
1. прич. які (што) цягне
2. прил. (мучительный) цягнучы
тянущая боль цягнучы боль
3. прил. тех. цягнучы
тянущий винт ав. цягнучы вінт @Тяньцзинь г. Цяньцзінь, -ня муж. @тяньцзиньский цяньцзіньскі @Тянь-Шань (горы) Цянь-Шань, -ня муж. @Тянь-Шаньская область Цянь-Шаньская вобласць @тянь-шаньский цянь-шаньскі @тяп межд. разг. цяп @тяпать несовер. разг. в разн. знач. цяпаць @тяпка жен.
1. с.-х. матыка, -кі жен.
2. (для рубки) сякач, род. секача муж. @тяп-ляп межд. разг. цяп-ляп, так-сяк @тяпнуть совер. разг. в разн. знач. цяпнуць; (выпить - ещё) хапіць @тяпнуться совер. прост. (удариться) стукнуцца; (упасть) бразнуцца, пляснуцца @тятенька прост., обл. уменьш.-ласк. татачка, -кі муж., татка, -кі муж. @тятька прост. татка, -кі муж. @тятя ласк. тата, -ты муж. @фа муз. фа нескл., ср. @фабзавком (фабрично-заводской комитет) уст. фабзаўком, -ма муж. (фабрычна-заводскі камітэт) @фабзавкомовец фабзаўкомавец, -маўца муж. @фабзавкомовский фабзаўкомаўскі @фабзавуч (школа фабрично-заводского ученичества) уст. фабзавуч, -ча муж. (школа фабрычна-заводскага вучнёўства) @фабзавучник разг. фабзавучнік @фабианец полит. фабіянец, -нца муж. @фабианизм полит. фабіянізм, -му муж. @фабианский полит. фабіянскі @фабианство фабіянства, -ва ср. @фабком (фабричный комитет) фабком, -ма муж. (фабрычны камітэт) @фабкомовский фабкомаўскі @фаблио, фабльо лит. фабліо нескл., ср. @фабреный уст. фарбаваны @фабрика фабрыка, -кі жен.
прядильная фабрика прадзільная фабрыка
ткацкая фабрика ткацкая фабрыка
спичечная фабрика запалкавая фабрыка
бумажная фабрика папяровая фабрыка, паперня
фабрика лжи фабрыка хлусні @фабрика-кухня фабрыка-кухня, род. фабрыкі-кухні жен. @фабрикант фабрыкант, -та муж. @фабрикантский фабрыканцкі @фабрикат фабрыкат, -ту муж. @фабрикация жен. перен. фабрыкацыя, -цыі жен.; майстраванне, -ння ср. @фабрикование фабрыкаванне, -ння ср.; майстраванне, -ння ср. @фабрикованный фабрыкаваны; змайстраваны @фабриковать несовер.
1. уст. (изготовлять фабричным способом) фабрыкаваць
2. перен. фабрыкаваць; (стряпать - ещё) майстраваць
фабриковать фальшивки фабрыкаваць фальшыўкі @фабриковаться страд.
1. фабрыкавацца
2. фабрыкавацца; майстравацца; см. фабриковать @фабрить несовер. уст. (красить) фарбаваць @фабриться возвр., страд. фарбавацца @фабрично-заводский, фабрично-заводской фабрычна-заводскі, фабрычна-завадскі
школа фабрично-заводского ученичества школа фабрычна-заводскага (фабрычна-завадскога) вучнёўства @фабричный
1. прил. фабрычны
фабричный корпус фабрычны корпус
фабричным способом фабрычным спосабам
2. сущ. уст. фабрычны, -нага муж. @фабула лит. фабула, -лы жен. @фабульный фабульны @фабулярный фабулярны @фавн миф., зоол. фаўн, род. фаўна муж. @фавор книжн. фавор, -ру муж., мн. нет
быть в фаворе быць у фаворы @фаворит в разн. знач. фаварыт, -та муж. @фаворитизм книжн. фаварытызм, -му муж. @фаворитка фаварытка, -кі жен. @фаг мед. фаг, род. фага муж. @фаговый фагавы @фагопрофилактика мед. фагапрафілактыка, -кі жен. @фагот муз. фагот, -та муж. @фаготерапия мед. фагатэрапія, -піі жен. @фаготист муз. фагатыст, -та муж. @фаготный муз. фаготны @фаготовый фаготавы @фагоцит физиол. фагацыт, -та муж. @фагоцитарный фагацытарны @фагоцитный фагацытны @фагоцитоз физиол. фагацытоз, -зу муж. @фаза в разн. знач. фаза, -зы жен.
социализм - первая фаза коммунизма сацыялізм - першая фаза камунізму
фаза куколки у шелковичного червя биол. фаза кукалкі ў шаўкавічнага чарвяка
угол сдвига фаз тех. вугал зруху фаз
фаза колебания маятника физ. фаза хістання маятніка
фаза луны астр. фаза месяца @фазан зоол. фазан, -на муж. @фазанарий фазанарый, -рыя муж. @фазаний фазанавы
фазаний петух фазан @фазановые мн. сущ. зоол. фазанавыя, -вых @фазированный радио фазаваны @фазис книжн. фазіс, -су муж. @фазный эл. фазны @фазово-импульсный фазава-імпульсны @фазовый физ., астр. и пр. фазавы @фазоиндикатор эл. фазаіндыкатар, -ра муж. @фазокомпенсатор эл. фазакампенсатар, -ра муж. @фазометр эл. фазометр, -ра муж. @фазопреобразователь эл. фазапераўтваральнік, -ка муж. @фазорегулятор эл. фазарэгулятар, -ра муж. @фазотрон физ. фазатрон, -на муж. @фазоуказатель эл. фазапаказальнік, -ка муж. @фазочастотный эл. фазачастотны @фай текст. фай, род. фаю муж. @файдешин текст. файдэшын, -ну муж. @файдешиновый файдэшынавы @факел муж. факел, -ла муж., уст. паходня, -ні жен. @факельный факельны @факельщик факельшчык, -ка муж. @факельщица факельшчыца, -цы жен. @факир в разн. знач. факір, -ра муж. @факирский факірскі @факирство факірства, -ва ср. @факолит геол. факаліт, -та муж. (об интрузивном теле) и -ту (о минерале) @факс телефон. факс, род. факса муж.; см. телефакс @факсимиле
1. сущ. факсіміле нескл., ср.
2. прил., нареч. факсіміле неизм. @факсимильный факсімільны @факт в разн. знач. факт, род. факта муж.
совершившийся факт здзейснены факт
общеизвестный факт агульнавядомы факт
достоверный факт праўдзівы (дакладны) факт
привести факты прывесці факты
обильный фактами багаты фактамі
с фактами в руках з фактамі ў руках
факт налицо факт у наяўнасці
это факт! гэта факт!
голые факты голыя факты
факты - упрямая вещь факты - упартая рэч @фактис тех. фактыс, -су муж. @фактически нареч. фактычна @фактический фактычны
фактическое доказательство фактычны доказ
фактическое положение дела фактычнае становішча справы
вот фактическая сторона дела вось фактычны бок справы @фактичность фактычнасць, -ці жен. @фактичный фактычны @фактограф книжн. фактограф, -фа муж. @фактографический фактаграфічны @фактографичность книжн. фактаграфічнасць, -ці жен. @фактографичный фактаграфічны @фактография книжн. фактаграфія, -фіі жен. @фактологический факталагічны @фактология факталогія, -гіі жен. @фактор в разн. знач. фактар, -ру муж.; чыннік, -ку муж.; (о человеке) уст. фактар, -ра муж.
постоянно действующие факторы пастаянна дзеючыя фактары (чыннікі)
человеческий фактор чалавечы фактар @факториал мат. фактарыял, -ла муж. @фактория в разн. знач. факторыя, -рыі жен. @факторский уст. фактарскі @факторство уст. фактарства, -ва ср. @фактура иск., торг. фактура, -ры жен. @фактурист торг. фактурыст, -та муж. @фактурный фактурны @факультатив разг. факультатыў, -тыва муж. @факультативно нареч. факультатыўна @факультативность факультатыўнасць, -ці жен. @факультативный факультатыўны
факультативный курс лекций факультатыўны курс лекцый @факультет факультэт, -та муж.
исторический факультет гістарычны факультэт
медицинский факультет медыцынскі факультэт @факультетский факультэцкі @фал мор., ав. фал, род. фала муж. @фаланга
I ист. фаланга, -гі жен.
II анат. фаланга, -гі жен.
III зоол. фаланга, -гі жен. @фалангист воен. ист., полит. и пр. фалангіст, -та муж. @фалангистский фалангісцкі @фаланстер ист. фаланстэр, -ра муж. @фалда в разн. знач. фалда, -ды жен. @фалдить несовер. разг. збірацца ў складкі @фалерист фалерыст, -та муж. @фалеристика фалерыстыка, -кі жен. @фалинь мор. фалінь, -ня муж. @фаллопиев: фаллопиева труба анат. фалопіева труба @фаллос этнол. фалас, -са муж. @фалреп мор. фалрэп, -па муж. @фальконет воен. ист. фальканет, -та муж. @фальсификат фальсіфікат, -ту муж. @фальсификатор фальсіфікатар, -ра муж.
фальсификаторы истории фальсіфікатары гісторыі @фальсификаторский фальсіфікатарскі @фальсификация в разн. знач. фальсіфікацыя, -цыі жен.
фальсификация исторических фактов фальсіфікацыя гістарычных фактаў
грубая фальсификация жемчуга грубая фальсіфікацыя жэмчугу @фальсифицированный фальсіфікаваны @фальсифицировать совер., несовер. фальсіфікаваць @фальсифицироваться несовер. страд. фальсіфікавацца @фальстарт спорт. фальстарт, -ту муж. @фальц в разн. знач. фальц, род. фальца муж. @фальцаппарат типогр. фальцапарат, -та муж. @фальцевальный тех., типогр. фальцавальны
фальцевальная машина фальцавальная машына @фальцевание тех., типогр. фальцаванне, -ння ср. @фальцевать несовер. тех., типогр. фальцаваць @фальцеваться страд. фальцавацца @фальцет муз. фальцэт, -ту муж. @фальцетный фальцэтны @фальцованный фальцаваны @фальцовка тех., типогр. фальцоўка, -кі жен. @фальцовочный фальцовачны @фальцовщик спец. фальцоўшчык, -ка муж. @фальцовщица фальцоўшчыца, -цы жен. @фальшборт мор. фальшборт, -та муж. @фальшивить несовер. разг. в разн. знач. фальшывіць
рояль расстроен, фальшивит муз. раяль расстроены, фальшывіць @фальшивка разг. пренебр. фальшыўка, -кі жен. @фальшиво нареч. в разн. знач. фальшыва
фальшиво изобразить что-либо фальшыва паказаць што-небудзь
петь фальшиво муз. спяваць фальшыва
фальшиво улыбаться фальшыва ўсміхацца @фальшивомонетничество фальшываманецтва, -ва ср. @фальшивомонетчик фальшываманетчык, -ка муж. @фальшивость в разн. знач. фальшывасць, -ці жен. @фальшивый в разн. знач. фальшывы
фальшивый документ фальшывы дакумент
фальшивая нота муз. фальшывая нота
фальшивое положение фальшывае становішча @фальшкиль мор. фальшкіль, -ля муж. @фальшь жен. в разн. знач. фальш, род. фальшу муж., мн. нет
искусство не терпит ни малейшей фальши мастацтва не пераносіць ніякага фальшу @фамилия жен.
1. прозвішча, -шча ср.
назвать своё имя и фамилию назваць сваё імя і прозвішча
девичья фамилия дзявочае прозвішча
2. (род) фамілія, -ліі жен.
3. (семья) уст. сям'я, -м'і жен. @фамильный в разн. знач. фамільны
фамильный архив Пушкиных фамільны архіў Пушкіных
фамильное сходство фамільнае падабенства @фамильярничать несовер. разг. фамільярнічаць @фамильярно нареч. фамільярна @фамильярность фамільярнасць, -ці жен.
не допускать фамильярности не дапускаць фамільярнасці @фамильярный фамільярны @фанаберия разг. фанабэрыя, -рыі жен. @фанат разг. фанат, -та муж.; см. фанатик @фанатизм фанатызм, -му муж. @фанатик фанатык, -ка муж. @фанатически нареч. фанатычна @фанатический фанатычны @фанатичка фанатычка, -кі жен. @фанатично нареч. фанатычна @фанатичность фанатычнасць, -ці жен. @фанатичный фанатычны @фанатка разг. фанатка, -кі жен.; см. фанатичка @фанговый текст. фангавы @фанданго (танец) фанданга нескл., ср. @фанера в разн. знач. фанера, -ры жен.
фанера красного дерева фанера чырвонага дрэва
авиационная фанера авіяцыйная фанера
трёхслойная фанера трохслойная фанера @фанерка разг. фанерка, -кі жен. @фанерный фанерны
фанерная перегородка фанерная перагародка
фанерный лист фанерны ліст @фанерование стол. фанераванне, -ння ср. @фанерованный фанераваны @фанеровать несовер. стол. фанераваць @фанероваться страд. фанеравацца @фанеровка жен. стол.
1. (действие) фанераванне, -ння ср., фанероўка, -кі жен.
2. (материал) фанероўка, -кі жен. @фанеровщик спец. фанероўшчык, -ка муж. @фанерочный фанерачны @фанерщик фанершчык, -ка муж. @фанза
Iанза) (дом) фанза, -зы жен.
II (фанза) (ткань) фанза, -зы жен. @Фаниполь гп. Фаніпаль, -лі жен. @фанипольский фаніпальскі @фант
1. фанты (игра) фанты, -таў ед. нет
2. в др. знач. фант, род. фанта муж. @фантазёр фантазёр, -ра муж. @фантазёрка фантазёрка, -кі жен. @фантазёрство фантазёрства, -ва ср. @фантазирование фантазіраванне, -ння ср. @фантазировать несовер. фантазіраваць @фантазия в разн. знач. фантазія, -зіі жен.
творческая фантазия творчая фантазія
предаваться фантазиям фантазіраваць
всё это одна фантазия усё гэта адна фантазія
«Фантазия» Шумана муз. «Фантазія» Шумана @фантасмагорический фантасмагарычны @фантасмагория в разн. знач. фантасмагорыя, -рыі жен.
это сплошная фантасмагория гэта адна (толькі) фантасмагорыя @фантаст фантаст, -та муж. @фантастика в разн. знач. фантастыка, -кі жен. @фантастически нареч. фантастычна @фантастический фантастычны
фантастические слухи фантастычныя чуткі
фантастическая литература фантастычная літаратура @фантастично нареч. фантастычна @фантастичность фантастычнасць, -ці жен. @фантастичный фантастычны @фантастка фантастка, -кі жен. @фантом в разн. знач. фантом, -ма муж. @фантомный фантомны @фанты см. фант 1 @фанфара муз., перен. фанфара, -ры жен. @фанфарист муз. фанфарыст, -та муж. @фанфарный муз. фанфарны @фанфарон разг. фанфарон, -на муж. @фанфаронить несовер. разг. фанфароніць @фанфаронство фанфаронства, -ва ср. @фара фара, -ры жен.
автомобильные фары аўтамабільныя фары @фарада эл. фарада, -ды жен. @фарадизация мед. уст. фарадызацыя, -цыі жен. @фарадический эл. фарадычны @фарандола (танец) фарандола, -лы жен. @фараон в разн. знач. фараон, -на муж. @фараоновский ист. и пр. фараонаўскі @фарватер мор., перен. фарватэр, -ру муж. @фарватерный мор., перен. фарватэрны @фаренгейт: термометр фаренгейта тэрмометр Фарэнгейта
100° по фаренгейту 100° па Фарэнгейту @Фарерские острова Фарэрскія астравы @фарингальный: фарингальные согласные лингв. фарынгальныя зычныя @фарингит мед. фарынгіт, -ту муж. @фарингоскопия мед. фарынгаскапія, -піі жен. @фарисей ист., перен. фарысей, -сея муж. @фарисейка фарысейка, -кі жен. @фарисейски нареч. па-фарысейску @фарисейский ист., перен. фарысейскі @фарисейство ист., перен. фарысейства, -ва ср. @фарисействовать несовер. фарысейнічаць @фармакогнозия фарм., фармакагнозія, -зіі жен. @фармакогностический фармакагнастычны @фармаколог фармаколаг, -га муж. @фармакологический фармакалагічны @фармакология фармакалогія, -гіі жен. @фармакопейный фармакапейны @фармакопея мед. фармакапея, -пеі жен. @фармакотерапевтика мед. фармакатэрапеўтыка, -кі жен. @фармакотерапия мед. фармакатэрапія, -піі жен. @фармакохимия фарм. фармакахімія, -міі жен. @фармацевт фармацэўт, -та муж. @фармацевтика фармацэўтыка, -кі жен. @фармацевтический фармацэўтычны @фармация см. фармацевтика @фарс театр., перен. фарс, род. фарсу муж. @фарсовый театр. фарсавы @фарт муж. прост. удача, -чы жен. @фартинг (монета) фартынг, -га муж. @фартить несовер. безл. прост. шанцаваць @фартовый прост.
1. (счастливый) шчаслівы, удачлівы
2. (хороший по своему виду) зграбны
3. (ловкий, лихой) спрытны, жвавы, хвацкі @фартук фартух, -ха муж.
кухонный фартук кухонны фартух @фартучный фартуховы @фарфор в разн. знач. фарфор, -ру муж.
ваза из фарфора ваза з фарфору
коллекция русского фарфора калекцыя рускага фарфору
саксонский фарфор саксонскі фарфор @фарфоровый в разн. знач. фарфоравы
фарфоровые изоляторы эл. фарфоравыя ізалятары
фарфоровая глина фарфоравая гліна
фарфоровый завод фарфоравы завод @фарфоро-фаянсовый фарфора-фаянсавы @фарцовка разг. фарцоўка, -кі жен. @фарцовщик фарцоўшчык, -ка муж. @фарш кул. фарш, род. фаршу муж. @фаршевый кул. фаршавы @фарширование кул. фаршыраванне, -ння ср. @фаршированный кул. фаршыраваны @фаршировать несовер. кул. фаршыраваць @фаршироваться страд. фаршыравацца @фаршировка кул. фаршыроўка, -кі жен. @фас в разн. знач. фас, род. фаса муж.
прямой фас (окопа, хода сообщения) прамы фас
снять в фас зняць у фас @фасад фасад, -да муж. @фасадный фасадны @фасет в разн. знач. фасет, -та муж. @фасетка см. фасет @фасеточный фасетачны
фасеточный глаз зоол. фасетачнае вока @фаска спец. фаска, -кі жен.; (кромка доски) абза, -зы жен. @фасованный фасаваны @фасовать несовер. торг. фасаваць @фасоваться страд. фасавацца @фасовка фасоўка, -кі жен. @фасовочный фасовачны @фасовщик фасоўшчык, -ка муж. @фасовщица фасоўшчыца, -цы жен. @фасолевый фасолевы @фасолеуборочный фасолеўборачны @фасоль фасоля, -лі жен., фасоль, -лі жен. @фасон прям., перен. фасон, -ну муж.
снять фасон зняць фасон
на новый фасон перен. на новы фасон @фасонистый разг. фасоністы @фасоннолитейный мет. фасонналіцейны @фасонный в разн. знач. фасонны
фасонное железо фасоннае жалеза
фасонное литьё фасоннае ліццё
фасонный кирпич фасонная цэгла
фасонная труба фасонная труба @фасонщик спец. фасоншчык, -ка муж. @фасонщица фасоншчыца, -цы жен. @фасциация бот. фасцыяцыя, -цыі жен. @фасции ист. фасцыі, -цый мн. @фасциола зоол. фасцыёла, -лы жен. @фасциолёз ветер. фасцыялёз, -зу муж. @фасция анат. фасцыя, -цыі жен. @фат фат, род. фата муж. @фата жен. вэлюм, -му муж. @фатализм фаталізм, -му муж. @фаталист фаталіст, -та муж. @фаталистически нареч. фаталістычна @фаталистический фаталістычны @фаталистичность фаталістычнасць, -ці жен. @фаталистичный фаталістычны @фаталистка фаталістка, -кі жен. @фатально нареч. фатальна @фатальность фатальнасць, -ці жен. @фатальный фатальны @фата-моргана фата-маргана, -ны жен. @фатоватость фатаватасць, -ці жен. @фатоватый фатаваты @фатовской фатаўскі @фатовство фатаўство, -ва ср. @фатум фатум, -му муж. @фауна фауна, -ны жен. @фаунист спец. фауніст, -та муж. @фаунистика фауністыка, -кі жен. @фаунистический фауністычны @фаустпатрон фаустпатрон, -на муж. @фацелия бот. фацэлія, -ліі жен. @фацет см. фасет @фацеточный см. фасеточный @фацеция лит. уст. фацэцыя, -цыі жен. @фация геол., бот. фацыя, -цыі жен. @фашизация полит. фашызацыя, -цыі жен. @фашизированный фашызаваны @фашизировать совер., несовер. полит. фашызаваць @фашизироваться
1. совер., несовер. фашызавацца
2. несовер. страд. фашызавацца @фашизм полит. фашызм, -му муж.
разгром германского фашизма разгром германскага фашызму @фашина спец. фашына, -ны жен. @фашинник фашыннік, -ку муж. @фашинный фашынны
фашинная дамба фашынная дамба @фашист фашыст, -та муж. @фашиствовать несовер. фашыстваваць @фашиствующий прич., прил. фашыствуючы
фашиствующая империалистическая реакция фашыствуючая імперыялістычная рэакцыя @фашистка фашыстка, -кі жен. @фашистский фашысцкі, разг. фашыстоўскі
фашистский террор фашысцкі тэрор @фаэтон
1. (коляска) фаэтон, -на муж.
2. (птица) фаэтон, -на муж. @фаэтонный фаэтонны @фаялит мин. фаяліт, -ту муж. @фаянс в разн. знач. фаянс, -су муж. @фаянсовый фаянсавы
фаянсовая посуда фаянсавы посуд (фаянсавая пасуда)
фаянсовый завод фаянсавы завод @февраль люты, -тага муж. @февральский лютаўскі
Февральская буржуазно-демократическая революция Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя @федерализация полит. федэралізацыя, -цыі жен. @федерализм полит. федэралізм, -му муж. @федералист полит. федэраліст, -та муж. @федералистический федэралістычны @федералистка федэралістка, -кі жен. @федералистский федэралісцкі @федеральный полит. федэральны
федеральное государство федэральная дзяржава
федеральное государственное устройство федэральны дзяржаўны лад
на федеральных началах на федэральных асновах @федерат ист. федэрат, -та муж. @Федеративная Республика Германии Федэратыўная Рэспубліка Германіі @федеративный полит. федэратыўны
федеративное государство федэратыўная дзяржава @федерация полит. в разн. знач. федэрацыя, -цыі жен.
Российская Федерация Расійская Федэрацыя
Всемирная федерация профсоюзов Сусветная федэрацыя прафсаюзаў
Всемирная федерация демократической молодёжи Сусветная федэрацыя дэмакратычнай моладзі
Международная демократическая федерация женщин Міжнародная дэмакратычная федэрацыя жанчын @федерирование полит. федэрыраванне, -ння ср. @феерический, фееричный феерычны
феерическое зрелище феерычнае відовішча @феерия театр., перен. феерыя, -рыі жен. @фейербахианец филос. феербахіянец, -нца муж. @фейербахианский феербахіянскі @фейербахианство филос. феербахіянства, -ва ср. @фейерверк в разн. знач. феерверк, -ка муж.
фейерверк слов перен. феерверк слоў @фейерверкер воен. ист. и пр. феерверкер, -ра муж. @фейерверочный феерверачны @фейхоа бот. фейхоа нескл., жен. @фекалии мн. фекаліі, -лій, ед. фекалія, -ліі жен. @фекальный фекальны @феллах фелах, -ха муж. @феллоген бот. фелаген, -ну муж. @феллодерма бот. феладэрма, -мы жен. @феллоид бот. фелоід, -ду муж. @фелонь церк. фелонь, -ні жен. @фельдмаршал воен. фельдмаршал, -ла муж. @фельдмаршальский фельдмаршальскі
фельдмаршальский жезл фельдмаршальскае жазло @фельдмаршальство фельдмаршальства, -ва ср. @фельдсвязь (фельдъегерская связь) воен. уст. фельдсувязь, -зі жен. (фельд'егерская сувязь) @фельдфебель воен. уст. фельдфебель, -ля муж. @фельдфебельский фельдфебельскі @фельдшер фельчар, -ра муж. @фельдшерица фельчарка, -кі жен. @фельдшерский фельчарскі
фельдшерские курсы фельчарскія курсы @фельдшерско-акушерский фельчарска-акушэрскі @фельдъегерский фельд'егерскі @фельдъегерь фельд'егер, -ра муж. @фельетон фельетон, -на муж. @фельетонист фельетаніст, -та муж. @фельетонистка фельетаністка, -кі жен. @фельетонный в разн. знач. фельетонны
фельетонный стиль фельетонны стыль @фелюга мор. фелюга, -гі жен. @Фемида
1. миф. Феміда, -ды жен.
весы фемиды вагі Феміды
служители фемиды ирон. служкі Феміды
храм (алтарь) фемиды храм (алтар) Феміды
2. астр. Феміда, -ды жен. @феминизация биол. фемінізацыя, -цыі жен. @феминизированный фемінізаваны @феминизировать совер., несовер. фемінізаваць @феминизироваться
1. совер., несовер. фемінізавацца
2. несовер. страд. фемінізавацца @феминизм полит. фемінізм, -му муж. @феминист фемініст, -та муж. @феминистический полит. феміністычны @феминистка феміністка, -кі жен. @феминистский фемінісцкі @фен
I (вентилятор) фен, род. фена муж.
II биол. фен, род. фена муж. @фён метеор. фён, род. фёну муж. @фенакит мин. фенакіт, -ту муж. @фенальгин фарм. фенальгін, -ну муж. @фенамин хим. фенамін, -ну муж. @фенацетин фарм. фенацэцін, -ну муж. @феникс миф. фенікс, -са муж. @фенил хим. феніл, -лу муж. @фенилаланин хим. фенілаланін, -ну муж. @фенилкетонурия мед. фенілкетанурыя, -рыі жен. @фениловый хим. фенілавы @фенилэтиловый хим. фенілэтылавы
фенилэтиловый спирт фенілэтылавы спірт @фенобарбитал фарм. фенабарбітал, -лу муж. @феногенетика фенагенетыка, -кі жен. @фенол хим. фенол, -лу муж. @фенолит мин. феналіт, -ту муж. @фенолоальдегидный хим. фенолаальдэгідны @феноловый фенолавы @фенолог фенолаг, -га муж. @фенологический феналагічны @фенология феналогія, -гіі жен. @фенолфталеин хим. фенолфталеін, -ну муж. @фенольный хим. фенольны @фенолят хим. феналят, -ту муж. @феномен филос. перен. феномен, -на муж. @феноменализм филос. фенаменалізм, -му муж. @феноменалист филос. фенаменаліст, -та муж. @феноменалистический фенаменалістычны @феноменалистский филос. фенаменалісцкі @феноменально нареч. перен. фенаменальна @феноменальность фенаменальнасць, -ці жен. @феноменальный филос. перен. фенаменальны @феноменологический филос. фенаменалагічны @феноменология филос. фенаменалогія, -гіі жен. @фенопласт спец. фенапласт, -ту муж. @фенотип биол., лингв. фенатып, -пу муж. @фенхель бот. фенхель, -лю муж. @феод ист. феод, -да муж. @феодал ист. феадал, -ла муж. @феодализация ист. феадалізацыя, -цыі жен. @феодализм ист. феадалізм, -му муж. @феодалка феадалка, -кі жен. @феодально-земледельческий ист. феадальна-земляробчы @феодально-крепостнический ист. феадальна-прыгонніцкі @феодальный ист. феадальны
феодальный строй феадальны лад @феодосийский феадасійскі @Феодосия г. Феадосія, -сіі жен. @Фергана г. Фергана, -ны жен. @Ферганская область Ферганская вобласць @ферганский ферганскі @ферзевый шахм. ферзевы @ферзь муж. шахм. ферзь, род. ферзя муж., каралева, -вы жен. @ферма
I с.-х. ферма, -мы жен.
колхозная ферма калгасная ферма
овцеводческая ферма авечкагадоўчая ферма
свиноводческая ферма свінагадоўчая ферма
птицеводческая ферма птушкагадоўчая ферма
молочная ферма малочная ферма
животноводческая ферма жывёлагадоўчая ферма
II стр. ферма, -мы жен.
стальная ферма сталёвая ферма
стропильная ферма кроквенная ферма
хвостовая ферма ав. хваставая ферма @фермата муз. фермата, -ты жен. @ферменный стр. ферменны
ферменная стойка ферменная стойка; см. ферма II @фермент хим., биол. фермент, -ту муж., мн. ферменты, -таў @ферментативный ферментатыўны @ферментационный ферментацыйны @ферментация хим., биол. ферментацыя, -цыі жен. @ферментированный ферментаваны @ферментировать несовер. хим., биол. ферментаваць @ферментироваться страд. ферментавацца @ферментный хим., биол. ферментны @ферментология хим., биол. ферменталогія, -гіі жен. @фермер фермер, -ра муж. @фермерский фермерскі @фермерство в разн. знач. фермерства, -ва ср. @фермерша разг.
1. (жен. к фермер) фермерка, -кі жен.
2. (жена фермера) фермерыха, -хі жен. @фермий хим. фермій, -мію муж. @фермуар в разн. знач. фермуар, -ра муж. @фернамбук бот. фернамбук, род. фернамбука и (о древесине и собир.) фернамбуку муж. @фернамбуковый фернамбукавы
фернамбуковое дерево фернамбукавае дрэва @фероньерка фераньерка, -ркі жен. @феррат мет. ферат, -ту муж. @ферримагнетизм физ. ферымагнетызм, -му муж. @ферримагнетик физ. ферымагнетык, -ка муж. @ферримагнитный ферымагнітны @феррит в разн. знач. ферыт, -ту муж. @ферритный ферытны @ферритовый ферытавы
ферритовая антенна радио ферытавая антэна @феррованадиевый фераванадыевы @феррованадий мет. фераванадый, -дыю муж. @ферровольфрам мет. феравальфрам, -му муж. @ферровольфрамовый феравальфрамавы @ферродинамический эл. ферадынамічны @феррозонд физ. феразонд, -да муж. @феррозондовый феразондавы @ферромагнетизм физ. ферамагнетызм, -му муж. @ферромагнетик физ. ферамагнетык, -ка муж. @ферромагнитный ферамагнітны @ферромарганец мет. ферамарганец, -нцу муж. @ферромарганцевый ферамарганцавы @ферромолибден мет. ферамалібдэн, -ну муж. @ферромолибденовый ферамалібдэнавы @ферроникелевый феранікелевы @ферроникель феранікель, -келю муж. @ферросилициевый ферасіліцыевы @ферросилиций мет. ферасіліцый, -цыю муж. @ферросплав мет. ферасплаў, -лаву муж. @ферросплавный ферасплаўны @ферросплавщик спец. ферасплаўшчык, -ка муж. @ферротипия фото фератыпія, -піі жен. @ферротитан мет. фератытан, -ну муж. @ферротитановый фератытанавы @феррофосфор мет. ферафосфар, -ру муж. @феррофосфорный ферафосфарны @феррохром мет. ферахром, -му муж. @феррохромовый ферахромавы @ферт пренебр. ферт, род. ферта муж.
смотреть фертом глядзець фертам @фертильность биол. фертыльнасць, -ці жен. @фертильный фертыльны @ферула
Iерула) бот. ферула, -лы жен.
II (ферула) уст., книжн. ферула, -лы жен. @феска феска, -кі жен. @фестиваль фестываль, -лю муж.
Всемирный фестиваль демократической молодёжи и студентов Сусветны фестываль дэмакратычнай моладзі і студэнтаў @фестивальный фестывальны @фестон в разн. знач. фестон, -ну муж. @фестонный фестонны @фестончатый фестончаты @фетиш прям., перен. фетыш, -ша муж. @фетишизация перен. фетышызацыя, -цыі жен. @фетишизированный перен. фетышызаваны @фетишизировать совер., несовер. перен. фетышызаваць @фетишизироваться несовер. страд. фетышызавацца @фетишизм прям., перен. фетышызм, -му муж.
товарный фетишизм эк. таварны фетышызм @фетишист прям., перен. фетышыст, -та муж. @фетишистский перен. фетышысцкі @фетр фетр, род. фетру муж., мн. нет @фетровый фетравы
фетровая шляпа фетравы капялюш @фехтовальный фехтавальны
фехтовальное искусство фехтавальнае майстэрства @фехтовальщик спорт. фехтавальшчык, -ка муж. @фехтовальщица фехтавальшчыца, -цы жен. @фехтование спорт. фехтаванне, -ння ср.
учитель фехтования настаўнік фехтавання
заниматься фехтованием займацца фехтаваннем @фехтовать несовер. фехтаваць @фешенебельно нареч. фешэнебельна @фешенебельность фешэнебельнасць, -ці жен. @фешенебельный фешэнебельны @фея миф. фея, род. феі жен. @ФЗО (фабрично-заводское обучение) ФЗН (фабрычна-заводскае навучанне) @ФЗУ (фабрично-заводское ученичество) ФЗВ (фабрычна-заводскае вучнёўства) @фи межд. фэ, фу
фи, какой противный фэ (фу), які агідны @фиакр фіякр, -ра муж. @фиалка бот. фіялка, -кі жен., браткі, -так ед. нет
ночная фиалка начная фіялка, начныя браткі @фиалковые мн. сущ. бот. фіялкавыя, -вых @фиалковый фіялкавы, браткавы
фиалковый корень фіялкавы (браткавы) корань @фиаско книжн. фіяска нескл., ср.
потерпеть фиаско пацярпець фіяска @фиберглас фіберглас, -су муж. @фибергласовый фібергласавы @фибра
I уст. анат., бот. фібра, -ры жен.
всеми фибрами души усімі фібрамі душы
II (материал) фібра, -ры жен.
чемодан из фибры чамадан з фібры @фибрилла анат., зоол. фібрыла, -лы жен. @фибриллярный фібрылярны @фибрилляция бот. фібрыляцыя, -цыі жен. @фибрин физиол. фібрын, -ну муж. @фибриновый фібрынавы @фибриноген физиол. фібрынаген, -ну муж. @фибринозный мед. фібрынозны @фибринолизин мед. фібрыналізін, -ну муж. @фиброаденома мед. фібраадэнома, -мы жен. @фибробласт анат., зоол. фібрабласт, -та муж. @фибровый фібравы @фиброз физиол. фіброз, -зу муж. @фиброзный фіброзны @фиброин биол. фібраін, -ну муж. @фибролит стр. фібраліт, -ту муж. @фибролитовый фібралітавы @фиброма мед. фіброма, -мы жен. @фибромиома мед. фібраміёма, -мы жен. @фиброскоп мед. фібраскоп, -па муж. @фибула археол. фібула, -лы жен. @фига
I жен. бот. фіга, -гі жен.; (плод - ещё) інжыр, -ру муж.
II (кукиш) разг. фіга, -гі жен., дуля, -лі жен.
показать фигу паказаць фігу (дулю) @фигаро фігаро нескл., ср. @фигли-мигли разг. фіглі-міглі, род. фігляў-мігляў ед. нет @фигляр
1. уст. фігляр, -ра муж.; фокуснік, -ка муж.
ярмарочные фигляры уст. кірмашовыя фігляры (фокуснікі)
2. перен. разг. фігляр, -ра муж. @фиглярить несовер. разг. фіглярыць @фиглярничать несовер. разг. фіглярнічаць @фиглярский уст., разг. фіглярскі @фиглярство прям., перен. фіглярства, -ва ср.
ярмарочное фиглярство уст. кірмашовае фіглярства
все его действия - непростительное фиглярство перен. разг. усе яго ўчынкі - недаравальнае фіглярства @фиговый бот. фігавы
фиговое дерево фігавае дрэва
фиговый листок фігавы лісток @фигура
1. в разн. знач. фігура, -ры жен.
геометрические фигуры геаметрычныя фігуры
риторическая фигура лит. рытарычная фігура
фигуры высшего пилотажа ав. фігуры вышэйшага пілатажу
крупная политическая фигура перен. буйная палітычная фігура
представлять собой жалкую фигуру уяўляць сабой нікчэмную фігуру
2. (телосложение, осанка) фігура, -ры жен.; постаць, -ці жен.
у неё стройная фигура у яе стройная фігура (постаць) @фигурально нареч. фігуральна @фигуральность фігуральнасць, -ці жен. @фигуральный фігуральны
фигуральное выражение фігуральны выраз @фигурант театр. уст. фігурант, -та муж. @фигурантка фігурантка, -кі жен. @фигурация муз. фігурацыя, -цыі жен. @фигурировать несовер. фігураваць @фигурист спорт. фігурыст, -та муж. @фигуристка фігурыстка, -кі жен. @фигуристый прост. фігурысты @фигурка уменьш. фігурка, -кі жен. @фигурно нареч. в разн. знач. фігурна @фигурный в разн. знач. фігурны
фигурная скобка фігурная дужка
фигурный полёт ав. фігурны палёт
фигурное катание спорт. фігурнае катанне @фидеизм филос. фідэізм, -му муж. @фидеист фідэіст, -та муж. @фидеистический фідэістычны @фидеистка фідэістка, -кі жен. @фидер эл. и пр. фідэр, -ра муж. @фидерный фідэрны @Фиджи Фіджы нескл. @фиджиец фіджыец, -жыйца муж. @фиджийка фіджыйка, -кі жен. @фиджийский фіджыйскі @фиельд геогр. фіельд, -ду муж. @фижмы уст. фіжмы, -маў ед. нет @физалис муж. бот. фізаліс, -су муж.; махунка, -кі жен. @физвоспитание (физическое воспитание) фізвыхаванне, -ння ср. (фізічнае выхаванне)
кафедра физвоспитания кафедра фізвыхавання @физзарядка (физическая зарядка) спорт. фіззарадка, -кі жен. (фізічная зарадка) @физиатр мед. фізіятр, -ра муж. @физиатрический фізіятрычны @физиатрия мед. фізіятрыя, -рыі жен. @физик фізік, -ка муж. @физика фізіка, -кі жен.
теоретическая физика тэарэтычная фізіка
прикладная физика прыкладная фізіка
физика атома фізіка атама @физико-географический фізіка-геаграфічны @физико-математический фізіка-матэматычны @физико-химический фізіка-хімічны @физикохимия фізікахімія, -міі жен. @физиогномика уст. см. физиономика @физиократ эк. ист. фізіякрат, -та муж. @физиократический фізіякрытычны @физиократия эк. ист. фізіякратыя, -тыі жен. @физиолог фізіёлаг, -га муж. @физиологический, физиологичный фізіялагічны
физиологический раствор фізіялагічны раствор
физиологическая химия фізіялагічная хімія @физиология в разн. знач. фізіялогія, -гіі жен.
физиология человека фізіялогія чалавека
физиология растений фізіялогія раслін
физиология дыхания фізіялогія дыхання @физиономика фізіяноміка, -кі жен. @физиономист фізіянаміст, -та муж. @физиономистка фізіянамістка, -кі жен. @физиономия прям., перен. фізіяномія, -міі жен.
физиономия города чрезвычайно изменилась фізіяномія горада надзвычайна змянілася
постная физиономия посная фізіяномія @физиотерапевт мед. фізіятэрапеўт, -та муж. @физиотерапевтический фізіятэрапеўтычны
физиотерапевтический кабинет фізіятэрапеўтычны кабінет
физиотерапевтическое лечение фізіятэрапеўтычнае лячэнне @физиотерапия мед. фізіятэрапія, -піі жен. @физически нареч. фізічна @физический в разн. знач. фізічны
физическая химия фізічная хімія
физическая география фізічная геаграфія
физические свойства тел фізічныя ўласцівасці цел
физический труд фізічная праца
физическая культура фізічная культура
физическая близость фізічная блізасць (блізкасць)
физическое лицо юр. фізічная асоба @физкульт-привет фізкульт-прывет, -та муж. @физкульт-ура фізкульт-ура нескл., ср. @физкультура (физическая культура) фізкультура, -ры жен., мн. нет (фізічная культура) @физкультурник фізкультурнік, -ка муж. @физкультурница фізкультурніца, -цы жен. @физкультурный фізкультурны
физкультурный парад фізкультурны парад @физмат (физико-математический факультет) разг. фізмат, -та муж. (фізіка-матэматычны факультэт) @физорг (физкультурный организатор) фізорг, -га муж. (фізкультурны арганізатар) @физрук (руководитель физкультуры) фізрук, -ка муж. (кіраўнік фізкультуры) @фикомицет бот. фікаміцэт, -та муж. @фикс торг. и пр. фікс, род. фіксу муж. @фиксаж фото, жив. и пр. фіксаж, -жу муж., мн. нет @фиксатив жив. фіксатыў, -тыву муж. @фиксатор фіксатар, -ра муж. @фиксатуар фіксатуар, -ру муж. @фиксационный фіксацыйны @фиксация в разн. знач. фіксацыя, -цыі жен. @фиксирование в разн. знач. фіксаванне, -ння ср. @фиксированный фіксаваны @фиксировать
1. совер. зафіксаваць
2. несовер. фіксаваць
фиксировать все замечания выступавших фіксаваць усе заўвагі тых, хто выступаў
фиксировать дни заседаний фіксаваць дні пасяджэнняў
фиксировать фотографическую пластинку фото фіксаваць фатаграфічную пласцінку
прибор фиксировал землетрясение апарат зафіксаваў землетрасенне @фиксироваться
1. совер. зафіксавацца
2. несовер. фіксавацца
3. несовер. страд. фіксавацца @фиктивно нареч. фіктыўна @фиктивность фіктыўнасць, -ці жен. @фиктивный фіктыўны
фиктивный капитал эк. фіктыўны капітал
фиктивный брак фіктыўны шлюб @фикус бот. фікус, -са муж. @фикусный фікусны @фикционализм филос. фікцыяналізм, -му муж. @фикция в разн. знач. фікцыя, -цыі жен. @филадельфийский філадэльфійскі @Филадельфия г. Філадэльфія, -фіі жен. @филантроп філантроп, -па муж. @филантропизм книжн. філантрапізм, -му муж. @филантропический філантрапічны @филантропия філантропія, -піі жен. @филантропка філантропка, -кі жен. @филармонический філарманічны @филармония філармонія, -ніі жен. @филателизм філатэлізм, -му муж. @филателист філатэліст, -та муж. @филателистический філатэлістычны
филателистическое общество філатэлістычнае таварыства @филателистка філатэлістка, -кі жен. @филателистский філатэлісцкі @филателия філатэлія, -ліі жен. @филе
I (вышивка) філе нескл., ср.
II ср.
1. (сорт мяса) паляндвіца, -цы жен.; філей, -лею муж., філе нескл., ср.
2. кул. філе нескл., ср.
рыбное филе рыбнае філе @филей муж. паляндвіца, -цы жен.; філей, -лею муж. @филейный
I (о вышивке) філейны
II
1. (о мясе) паляндвічны
2. кул. філейны; см. филе II, филей @филёнка стол., архит. філёнга, -гі жен. @филёночный, филёнчатый філянговы @филёр філёр, -ра муж. @филёрский філёрскі @филиал філіял, -ла муж. @филиальный філіяльны
филиальное отделение філіяльнае аддзяленне @филиация книжн. філіяцыя, -цыі жен. @филигран муж. см. филигрань @филигранность філіграннасць, -ці жен. @филигранный прям., перен. філігранны
филигранные изделия філігранныя вырабы
филигранная работа перен. філігранная работа @филигранщик філіграншчык, -ка муж. @филигранщица філіграншчыца, -цы жен. @филигрань в разн. знач. філігрань, -ні жен. @филин зоол. філін, -на муж., пугач, -ча муж. @филиппика книжн. філіпіка, -кі жен. @филиппинец філіпінец, -нца муж. @филиппинка філіпінка, -кі жен. @Филиппинские острова Філіпінскія астравы @филиппинский філіпінскі @Филиппины Філіпіны @филипповки мн. (рождественский пост) разг. піліпаўка, -кі жен. @филипповка (рождественский пост) разг. піліпаўка, -кі жен. @филирование муз. філіраванне, -ння ср. @филированный філіраваны @филировать несовер. в разн. знач. філіраваць @филироваться страд. філіравацца @филировка жен. муз. см. филирование @филировочный спец. філіравальны @филистер філістэр, -ра муж. @филистерский філістэрскі @филистерство філістэрства, -ва ср. @филистимлянин ист. філістымлянін, -на муж.
филистимляне мн. філістымляне, -лян @филистимлянка філістымлянка, -кі жен. @филистимлянский філістымлянскі @филлит мин. філіт, -ту муж. @филлитовый філітавы @филлодий бот. філодый, -дыя муж. @филлокактус бот. філакактус, -са муж. @филлокладий бот. філакладый, -дыя муж. @филлоксера зоол. філаксера, -ры жен.
повреждённый филлоксерой пашкоджаны філаксерай @филлофора бот. філафора, -ры жен. @филогенез биол. філагенез, -зу муж. @филогенетический філагенетычны @филогения биол. філагенія, -ніі жен. @филодендрон бот. філадэндран, -ну муж. @филокартист філакартыст, -та муж. @филокартия філакартыя, -тыі жен. @филолог філолаг, -га муж. @филологически нареч. філалагічна @филологический філалагічны
филологический факультет філалагічны факультэт @филология філалогія, -гіі жен. @философ філосаф, -фа муж. @философема філасафема, -мы жен. @философический філасафічны @философия філасофія, -фіі жен.
доктор философии доктар філасофіі @философски нареч. па-філасофску @философский філасофскі
философский камень філасофскі камень @философствование в разн. знач. філасофстваванне, -ння ср. @философствовать несовер. в разн. знач. філасофстваваць @филофонист філафаніст, -та муж. @филофония філафанія, -ніі жен. @филуменист філуменіст, -та муж. @филумения філуменія, -ніі жен. @фильдекос текст. фільдэкос, -су муж. @фильдекосовый фільдэкосавы @фильдеперс текст. фільдэперс, -су муж. @фильдеперсовый фільдэперсавы @филькин: филькина грамота фількава грамата @фильм фільм, род. фільма муж.
звуковой фильм гукавы фільм
документальный фильм дакументальны фільм
научный фильм навуковы фільм
цветной фильм каляровы фільм
снимать фильм здымаць фільм @фильм-балет фільм-балет, род. фільма-балета муж. @фильмовый фільмавы @фильмокопия фільмакопія, -піі жен. @фильм-опера фільм-опера, род. фільма-оперы муж. @фильмопроизводство ср. фільмавытворчасць, -ці жен. @фильмоскоп фільмаскоп, -па муж. @фильмотека фільматэка, -кі жен. @фильмотечный фільматэчны @фильмохранилище фільмасховішча, -шча ср. @фильм-портрет фільм-партрэт, род. фільма-партрэта муж. @фильм-спектакль фільм-спектакль, род. фільма-спектакля муж. @фильтр фільтр, род. фільтра муж.
сетка фильтра сетка фільтра
световой фильтр физ. светлавы фільтр @фильтрат фільтрат, -ту муж. @фильтрационный фільтрацыйны @фильтрация фільтрацыя, -цыі жен. @фильтровальный фільтравальны
фильтровальная бумага фільтравальная папера @фильтрование фільтраванне, -ння ср. @фильтрованный прям., перен. фільтраваны @фильтровать несовер. прям., перен. фільтраваць @фильтроваться возвр., страд. фільтравацца @фильтровка жен. фільтраванне, -ння ср., фільтроўка, -кі жен. @фильтровочный фільтровачны @фильтровый фільтравы @фильтрующийся
1. прич. які (што) фільтруецца
2. прил. фільтроўны
фильтрующиеся вирусы биол. фільтроўныя вірусы @фимиам прям., перен. фіміям, -му муж.
курить (жечь) фимиам кому-либо курыць фіміям каму-небудзь @фимоз мед. фімоз, -зу муж. @финагент (финансовый агент) фінагент, -та муж. (фінансавы агент) @финал в разн. знач. фінал, -лу муж. @финалист спорт. фіналіст, -та муж. @финальный в разн. знач. фінальны
финальный аккорд муз. фінальны акорд
финальный расчёт эк. фінальны разлік @финансирование фінансаванне, -ння ср. @финансированный фінансаваны @финансировать совер., несовер. фінансаваць @финансироваться несовер. страд. фінансавацца @финансист фінансіст, -та муж. @финансистка фінансістка, -кі жен. @финансово-валютный фінансава-валютны @финансово-кредитный фінансава-крэдытны @финансово-монополистический фінансава-манапалістычны @финансово-промышленный фінансава-прамысловы @финансово-экономический фінансава-эканамічны @финансовый фінансавы
финансовая система фінансавая сістэма
финансовый капитал фінансавы капітал
финансовый вопрос фінансавае пытанне
финансовый год фінансавы год @финансы фінансы, -саў ед. нет @финвал зоол. фінвал, -ла муж. @финик бот. фінік, -ка муж. @финикиец ист. фінікіец, -кійца муж. @финикийка фінікійка, -кі жен. @финикийский ист. фінікійскі @Финикия ист. Фінікія, -кіі жен. @финиковый бот. фінікавы
финиковая пальма фінікавая пальма @финиметр тех. фініметр, -ра муж. @фининспектор (финансовый инспектор) фінінспектар, -ра муж. (фінансавы інспектар) @фининспекторский фінінспектарскі @финифтевый спец. фініфцевы @финифть спец. фініфць, -ці жен. @финифтяный фініфцевы @финиш спорт. фініш, -шу муж. @финишировать совер., несовер. спорт. фінішаваць @финишный спорт. фінішны
финишная прямая фінішная прамая @финка
I (жен. к финн) фінка, -кі жен.
II (нож, шапка, лошадь, шлюпка) фінка, -кі жен.
III зоол. см. финна @финляндец фінляндзец, -дца муж. @Финляндия Фінляндыя, -дыі жен. @финляндка фінляндка, -кі жен. @финляндский фінляндскі @финн фін, род. фіна муж. @финна зоол. фіна, -ны жен. @финноз мед., ветер. фіноз, -зу муж. @финнозный мед., ветер. фінозны
финнозное мясо фінознае мяса @финно-угорский этнол. фіна-угорскі @финно-угроведение лингв. фіна-угразнаўства, -ва ср. @финно-угры мн. этнол. фіна-угры @финотдел (финансовый отдел) фінаддзел, -ла муж. (фінансавы аддзел) @финплан (финансовый план) фінплан, -на муж. (фінансавы план) @финский фінскі
финский язык фінская мова @Финский залив Фінскі заліў @финтить несовер. разг. круціць, фінціць @финтифлюшка в разн. знач. фінціфлюшка, -кі жен., фінціклюшка, -кі жен. @финьшампань (сорт коньяка) фіньшампань, -ню муж. @фиолетово-красный фіялетава-чырвоны @фиолетово-синий фіялетава-сіні @фиолетовый фіялетавы
фиолетовый цвет фіялетавы колер @фиорд геогр. фіёрд, -да муж. @фиордовый фіёрдавы @фиоритура муз., перен. фіярытура, -ры жен. @фиоритурный фіярытурны @фирма прям., перен. фірма, -мы жен. @фирмацит спец. фірмацыт, -ту муж. @фирменный торг. фірменны, фірмавы @фирн геол. фірн, род. фірну муж. @фирновый фірнавы @фисгармония муз. фісгармонія, -ніі жен. @фиск фин. фіск, род. фіску муж., скарб, род. скарбу муж. @фискал ист., перен. фіскал, -ла муж. @фискалить несовер. разг. фіскаліць @фискальный фин. фіскальны
фискальная система фіскальная сістэма
фискальное право фіскальнае права @фискальство ист., перен. фіскальства, -ва ср. @фисташка фісташка, -кі жен. @фисташковые мн. сущ. бот. фісташкавыя, -вых @фисташковый фісташкавы @фисташник фісташнік, -ку муж. @фистула жен.
1. мед. свішч, род. свішча муж., фістула, -лы жен.
2. муз. фістула, -лы жен., фальцэт, -ту муж.
петь фистулой спяваць фістулой (фальцэтам) @фистульный мед. свішчавы, фістульны @фита уст. фіта, -ты жен. @фитиль кнот, род. кнота муж. @фитильный кнотавы @фитин хим., фарм. фіцін, -ну муж., мн. нет @фитиновый фіцінавы @фитобиология фітабіялогія, -гіі жен. @фитогеография фітагеаграфія, -фіі жен. @фитоклимат фітаклімат, -ту муж. @фитология фіталогія, -гіі жен. @фитонцид фітанцыд, -ду муж.
фитонциды мн. фітанцыды, -даў @фитонцидность фітанцыднасць, -ці жен. @фитонцидный фітанцыдны @фитопалеонтология фітапалеанталогія, -гіі жен. @фитопатолог фітапатолаг, -га муж. @фитопатология фітапаталогія, -гіі жен. @фитопланктон биол. фітапланктон, -ну муж. @фитотерапия мед. фітатэрапія, -піі жен. @фитотрон спец. фітатрон, -на муж. @фитофаг зоол. фітафаг, -га муж. @фитофизиология фітафізіялогія, -гіі жен. @фитофтора биол. фітафтора, -ры жен. @фитоценоз фітацэноз, -зу муж. @фитоценология фітацэналогія, -гіі жен. @фитюлька прост.
1. драбніца, -цы жен.
2. перен. маляўка, -кі жен. @фифа прост. фіфа, -фы жен. @фифи зоол. фіфі нескл., муж. @фихтеанец филос. фіхтэанец, -нца муж. @фихтеанский фіхтэанскі @фихтеанство филос. фіхтэанства, -ва ср. @фишечный фішкавы @фишка (в игре) фішка, -кі жен. @флаг в разн. знач. флаг, род. флага муж.
государственный флаг дзяржаўны флаг
спустить флаг спусціць флаг
приспустить флаг прыспусціць флаг
поднять флаг падняць флаг
украсить флагами упрыгожыць флагамі
остаться за флагом застацца за флагам
под флагом чего-либо пад флагам чаго-небудзь @флагман в разн. знач. флагман, -на муж. @флагманский мор., ав. флагманскі
флагманский корабль флагманскі карабель @флагшток флагшток, -ка муж. @флажковый флажковы
флажковая сигнализация флажковая сігналізацыя @флажный флагавы @флажок уменьш. флажок, -жка муж.
сигнальный флажок сігнальны флажок @флажолет муз. флажалет, -та муж. @флакон флакон, -на муж.
флакон духов флакон духоў @фламандец фламандзец, -дца муж. @фламандка фламандка, -кі жен. @фламандский фламандскі
фламандский язык фламандская мова @фламинго зоол. фламінга нескл., муж. @фламинговые мн. сущ. зоол. фламінгавыя, -вых @фланг воен. фланг, род. фланга муж.
атаковать с фланга атакаваць з фланга
охват фланга ахоп фланга
прикрытие фланга прыкрыццё фланга @фланговый воен. фланговы
фланговое движение фланговы рух
фланговый огонь фланговы агонь
фланговая атака фланговая атака @Фландрия ист. Фландрыя, -рыі жен. @фланелевый текст. фланелевы @фланель текст. фланель, -лі жен. @фланельный фланельны @фланёр муж. пренебр. фланёр, -ра муж.; шлында, -ды муж., жен. @фланёрство фланёрства, -ва ср. @фланец тех. фланец, -нца муж. @фланировать несовер. пренебр. фланіраваць; шлындаць @фланк воен. фланк, род. фланка муж. @фланкирование воен. фланкіраванне, -ння ср. @фланкировать совер., несовер. воен. фланкіраваць @фланкировка жен. воен. фланкіраванне, -ння ср., фланкіроўка, -кі жен. @фланкирующий прил. воен. фланкіруючы, флангавы @фланцевать несовер. тех. фланцаваць @фланцеваться фланцавацца @фланцевый тех. фланцавы @флат типогр. флат, род. флату муж. @флатовый флатавы
флатовая бумага флатавая папера @флаторезальный типогр. флатарэзальны @флаттер ав. флатэр, -ру муж. @флебит мед. флебіт, -ту муж. @флеботомус зоол. флебатомус, -са муж. @флегма флегма, -мы жен. @флегматизм флегматызм, -му муж. @флегматик флегматык, -ка муж. @флегматически нареч. флегматычна @флегматический флегматычны @флегматично нареч. флегматычна @флегматичность флегматычнасць, -ці жен. @флегматичный флегматычны @флегмона мед. флегмона, -ны жен. @флегмонозный флегманозны @флейта муз. флейта, -ты жен.
играть на флейте іграць на флейце @флейтист флейтыст, -та муж. @флейтистка флейтыстка, -кі жен. @флейтовый флейтавы @флейц тех., жив. флейц, род. флейца муж. @флейцевать несовер. тех., жив. флейцаваць @флейцованный тех., жив. флейцаваны @флейцовка флейцоўка, -кі жен. @флексатон муз. флексатон, -на муж. @флексия лингв. флексія, -сіі жен.
внутренняя флексия унутраная флексія
флексия основы флексія асновы @флексор анат. флексар, -ра муж. @флексура геол., мед. флексура, -ры жен. @флективность лингв. флектыўнасць, -ці жен. @флективный лингв. флектыўны
флективное окончание флектыўны канчатак
флективные языки флектыўныя мовы @флектировать несовер. лингв. флекціраваць @флектироваться страд. флекціравацца @флектирующий прил. флектыўны
флектирующие языки флектыўныя мовы @флёр текст., перен. флёр, род. флёру муж. @флёрдоранж флёрдаранж, -жу муж. @флёрдоранжевый флёрдаранжавы @флёровый тех. флёравы @флешь воен. ист. флеш, род. флешы жен. @флибустьер ист. флібусцьер, -ра муж. @флибустьерский флібусцьерскі @флибустьерство ист. флібусцьерства, -ва ср. @флигель флігель, -ля муж. @флигель-адъютант уст. флігель-ад'ютант, -та муж. @флик-фляк театр. флік-фляк, -ка муж. @флинтглас опт. флінтглас, -су муж. @флирт флірт, род. флірту муж. @флиртовать несовер. фліртаваць @флобафены мн. спец. флабафены, -наў @флогистон хим. ист. флагістон, -ну муж. @флогистонный флагістонны @флогопит мин. флагапіт, -ту муж. @флокс бот. флёкс, род. флёкса муж. @флокуляция хим. флакуляцыя, -цыі жен. @фломастер фламастэр, -ра муж. @флора флора, -ры жен. @флорентиец фларэнтыец, -тыйца муж. @флорентийка фларэнтыйка, -кі жен. @флорентийский фларэнтыйскі @Флоренция Фларэнцыя, -цыі жен. @Флорида Фларыда, -ды жен. @флоридзин хим. фларыдзін, -ну муж. @флоридзиновый фларыдзінавы @флоридский фларыдскі @флорин (монета) фларын, -на муж. @флорист фларыст, -та муж. @флористика фларыстыка, -кі жен. @флористический фларыстычны @флороглюцин хим. флораглюцын, -ну муж. @флот флот, род. флоту муж.
морской флот марскі флот
военно-морской флот ваенна-марскі флот
речной флот рачны флот
торговый флот гандлёвы флот
гражданский флот грамадзянскі флот
воздушный флот паветраны флот @флотарий мед. флатарый, -рыю муж. @флотатор горн. флататар, -ра муж. @флотаторщик флататаршчык, -ка муж. @флотационный флатацыйны @флотация горн. флатацыя, -цыі жен. @флотилия мор. флатылія, -ліі жен.
речная флотилия рачная флатылія @флотирование ср. горн. флаціраванне, -ння ср., флатацыя, -цыі жен. @флотировать несовер. флаціраваць @флотироваться страд. флаціравацца @флотоводец флатаводзец, -дца муж. @флотоводческий флатаводчы @флотский
1. прил. флоцкі
2. сущ. разг. флоцкі, -кага муж. @флоэма бот. флаэма, -мы жен. @флюгарка в разн. знач. флюгарка, -кі жен. @флюгарочный флюгарачны @флюгер в разн. знач. флюгер, -ра муж.; (о метеорологическом приборе для определения направления и измерения скорости ветра - ещё) ветранік, -ка муж. @флюгерный прям., перен. флюгерны @флюид спец. флюід, -ду муж. @флюидальный флюідальны @флюктуация флюктуацыя, -цыі жен. @флюктуировать несовер. флюктуіраваць @флюктуирующий прил. флюктуіруючы
флюктуирующее внимание психол. флюктуіруючая ўвага @флюоресцентный флюарэсцэнтны @флюоресценция физ. флюарэсцэнцыя, -цыі жен. @флюоресцировать несовер. флюарэсцыраваць @флюоресцирующий
1. прич. які (што) флюарэсцыруе
2. прил. флюарэсцыруючы @флюорит мин. флюарыт, -ту муж. @флюоритовый флюарытавы @флюорограф флюарограф, -фа муж. @флюорографический флюараграфічны @флюорография мед. флюараграфія, -фіі жен. @флюороз мед. флюароз, -зу муж. @флюороскоп физ. флюараскоп, -па муж. @флюс
I мед. флюс, род. флюсу муж.
II мед. и пр. флюс, род. флюсу муж. @флюсный флюсны; см. флюс II @флюсование мет. и пр. флюсаванне, -ння ср. @флюсованный флюсаваны @флюсовать несовер. мет. и пр. флюсаваць @флюсоваться страд. флюсавацца @флюсовка жен. мет. и пр. флюсоўка, -кі жен., флюсаванне, -ння ср. @флюсовый флюсавы; см. флюс II @фляга біклага, -гі жен.; пляшка, -кі жен. @фляжечный біклажачны; пляшачны @фляжка біклажка, -кі жен.; пляшка, -кі жен. @фляжный біклажны; пляшкавы @фобия мед. фабія, -біі жен. @фойе фае нескл., ср. @фок мор. фок, род. фока муж. @фокальный физ. факальны
фокальное расстояние факальная адлегласць
фокальная поверхность факельная паверхня @фок-мачта мор. фок-мачта, -ты жен. @фокстерьер фокстэр'ер, -ра муж. @фокстрот факстрот, -та муж. @фокстротный факстротны @фокус
I в разн. знач. фокус, -са муж.
не в фокусе фото не ў фокусе
фокус землетрясения перен. фокус землетрасення
II прям., перен. (ловкий приём, трюк) фокус, -са муж.
карточный фокус картачны фокус
показывать фокусы паказваць фокусы
без фокусов! без фокусаў!
выкидывать фокусы разг. строіць фокусы @фокусирование физ. и пр. факусіраванне, -ння ср. @фокусировать совер., несовер. физ. и пр. факусіраваць @фокусироваться несовер. возвр., страд. факусіравацца @фокусировка жен. физ. и пр. факусіраванне, -ння ср., факусіроўка, -кі жен. @фокусник
1. фокуснік, -ка муж.
2. перен. фокуснік, -ка муж., штукар, -ра муж. @фокусничанье
1. фокуснічанне, -ння ср.
2. перен. фокуснічанне, -ння ср., штукарства, -ва ср. @фокусничать несовер.
1. фокуснічаць
2. перен. фокуснічаць, штукарыць @фокусничество
1. фокусніцтва, -ва ср.
2. перен. фокусніцтва, -ва ср., штукарства, -ва ср. @фокусный в разн. знач. фокусны
фокусное расстояние фокусная адлегласць @фокус-покус разг. фокус-покус, -са муж. @фол спорт. фол, род. фолу муж. @фолиант уст. фаліянт, -та муж. @фолиантовый, фолиантный фаліянтавы, фаліянтны @фолио
1. нареч. типогр. фоліо
2. прил. типогр. фоліо неизм.
3. сущ. типогр. фоліо нескл., муж., ср.
4. бухг. фоліо нескл., ср. @фолликул анат. фалікул, -ла жен. @фолликулин физиол. фалікулін, -ну муж. @фолликулит мед. фалікуліт, -ту муж. @фолликулярный фалікулярны @фольварк фальварак, -рка муж. @фольга фольга, -гі жен.
золотая фольга залатая фольга @фольговщик спец. фальгаўшчык, -ка муж. @фольговщица фальгаўшчыца, -цы жен. @фольговый фольгавы @фольгоизол фольгаізол, -лу муж. @фолькетинг фолькетынг, -га муж. @фольклор фальклор, -ру муж. @фольклорист фалькларыст, -та муж. @фольклористика фалькларыстыка, -кі жен. @фольклористический фалькларыстычны @фольклористка фалькларыстка, -кі жен. @фольклорный фальклорны @фольксдойче фольксдойчэ нескл., муж., жен. @фомка жен. разг. ломік, -ка муж. @фон
I прям., перен. фон, род. фону муж.
светлый фон светлы фон
выделяться на фоне вылучацца на фоне
служить фоном чему-либо, кому-либо служыць фонам чаму-небудзь, каму-небудзь
II эл., радио фон, род. фону муж. @фонарик уменьш. в разн. знач. ліхтарык, -ка муж.
электрический карманный фонарик электрычны кішэнны ліхтарык @фонарный ліхтарны
фонарный столб ліхтарны слуп @фонарщик ліхтаршчык, -ка муж. @фонарщица ліхтаршчыца, -цы жен. @фонарь в разн. знач. ліхтар, -ра муж.
потайной фонарь патайны ліхтар
подставить фонарь перен. падбіць вока, падставіць ліхтар @фонастения мед. фонастэнія, -ніі жен. @фонационный лингв. фанацыйны @фонация лингв. фанацыя, -цыі жен. @фон-барон фон-барон, -на муж. @фонд
1. в разн. знач. фонд, род. фонду муж.
золотой фонд залаты фонд
запасной фонд запасны фонд
жилищный фонд жыллёвы фонд
2. мн. фонды эк., перен. разг. фонды, -даў ед. нет
его фонды падают яго фонды зніжаюцца @фондировать несовер. фандаваць @фондовооружённость фондаўзброенасць, -ці жен. @фондовый фондавы
фондовая биржа фондавая біржа @фондодержатель фондатрымальнік, -ка муж. @фондоёмкий фондаёмісты @фондоёмкость эк. фондаёмістасць, -ці жен. @фондообеспеченность фондазабяспечанасць, -ці жен. @фондообразование фондаўтварэнне, -ння ср. @фондоотдача жен. фондааддача, -чы жен. @фондохранилище фондасховішча, -шча ср. @фонды см. фонд 2 @фонема лингв. фанема, -мы жен. @фонематический лингв. фанематычны @фонемный лингв. фанемны @фонендоскоп мед. фанендаскоп, -па муж. @фонетика лингв. фанетыка, -кі жен. @фонетист фанетыст, -та муж. @фонетически нареч. лингв. фанетычна @фонетический фанетычны
фонетическая транскрипция фанетычная транскрыпцыя @фоника лингв. фоніка, -кі жен. @фонический фанічны @фоновый фонавы
фоновый цвет фонавы колер @фонограмма фанаграма, -мы жен. @фонограммный фанаграмны @фонограф фанограф, -фа муж. @фонографирование фонаграфаванне, -ння ср. @фонографировать совер., несовер. фонаграфаваць @фонографироваться несовер. страд. фонаграфавацца @фонографический фонаграфічны @фонография фанаграфія, -фіі жен. @фонокардиограмма мед. фонакардыяграма, -мы жен. @фонокардиограф мед. фонакардыёграф, -фа муж. @фонокардиография мед. фонакардыяграфія, -фіі жен. @фонологический фаналагічны @фонология лингв. фаналогія, -гіі жен. @фонометр физ. фанометр, -ра муж. @фонометрический фонаметрычны @фоноскоп мед., лингв. фанаскоп, -па муж. @фонотека фанатэка, -кі жен. @фонотечный фанатэчны @фонтан прям., перен. фантан, -на муж.
нефтяной фонтан нафтавы фантан
фонтан остроумия перен. фантан дасціпнасці
фонтан красноречия перен. фантан красамоўства @фонтанирование фантанаванне, -ння ср. @фонтанировать несовер. фантанаваць @фонтанный прям., перен. фантанны, фантанавы @фора спорт. фора, -ры жен.
дать фору даць фору @фораминифера бот. фарамініфера, -ры жен. @форвакуум физ. фарвакуум, -му муж. @форвакуумный фарвакуумны @форвард спорт. форвард, -да муж. @форд (автомобиль) форд, род. форда муж. @фордевинд мор. фордэвінд, -ду муж.
идти на фордевинд ісці на фордэвінд
поворот через фордевинд паварот праз фордэвінд @Фор-де-Франс г. Фор-дэ-Франс, -са муж. @фордизация эк. фардызацыя, -цыі жен. @фордизированный эк. фардызаваны @фордизировать совер., несовер. эк. фардызаваць @фордизироваться
1. совер., несовер. фардызавацца
2. несовер. страд. фардызавацца @фордизм фардызм, -му муж. @фордыбачить несовер. прост. казырыцца, гарэзаваць, сваволіць @форейтор фарэйтар, -ра муж. @форейторский фарэйтарскі @форелевый зоол. фарэлевы, стронгавы @форель зоол. фарэль, -лі жен., стронга, -гі жен. @форельный фарэльны, фарэлевы, стронгавы @форзац типогр. форзац, -ца муж. @форинжектор тех. фор'інжэктар, -ра муж. @форинт (денежная единица) форынт, -та муж. @форма
1. в разн. знач. форма, -мы жен.
в форме шара у форме шара
форма и содержание форма і змест
форма правления форма праўлення
парадная форма парадная форма
какая спортивная форма? якая спартыўная форма?
форма для отливки форма для адліўкі
по форме па форме
растительные и животные формы организмов раслінныя і жывёльныя формы арганізмаў
грамматические формы граматычныя формы
2. формы (очертания фигуры) формы, -маў ед. нет
по всей форме па ўсёй форме
ради формы дзеля формы @формализация фармалізацыя, -цыі жен. @формализировать совер., несовер. фармалізаваць @формализироваться
1. совер., несовер. фармалізавацца
2. страд. фармалізавацца @формализм в разн. знач. фармалізм, -му муж.
борьба с формализмом барацьба з фармалізмам
формализм в работе фармалізм у рабоце
отрыв формы от содержания неизбежно порождает формализм адрыў формы ад зместу немінуча параджае фармалізм @формалин фармалін, -ну муж. @формалиновый фармалінавы @формалист в разн. знач. фармаліст, -та муж. @формалистика разг. фармалістыка, -кі жен. @формалистический, формалистичный фармалістычны @формалистка фармалістка, -кі жен. @формалистский фармалісцкі @формальдегид хим. фармальдэгід, -ду муж. @формально нареч. фармальна @формальность фармальнасць, -ці жен.
пустая формальность пустая фармальнасць @формальный в разн. знач. фармальны
формальная логика фармальная логіка
формальное отношение к делу фармальныя адносіны да справы @формант лингв. фармант, -та муж. @форманта муз. и пр. фарманта, -ты жен. @формат фармат, -ту муж. @форматный фарматны @формационный фармацыйны @формация в разн. знач. фармацыя, -цыі жен.
третичная формация геол. трацічная фармацыя
пермская формация геол. пермская фармацыя
меловая формация геол. мелавая фармацыя
девонская формация геол. дэвонская фармацыя
социально-экономическая формация ист. сацыяльна-эканамічная фармацыя
человек новой формации чалавек новай фармацыі @форменный
1. форменны
форменная одежда форменнае адзенне (форменная адзежа)
2. перен. (настоящий) разг. сапраўдны
форменный скандал сапраўдны скандал @формирование
1. (действие, состояние) фарміраванне, -ння ср.; фармаванне, -ння ср.
формирование кабинета фарміраванне кабінета
формирование характера фарміраванне характару; см. формировать, формироваться
2. (вновь организованная воинская часть) фарміраванне, -ння ср.
войсковые формирования вайсковыя фарміраванні @формированный
1. фарміраваны
2. фармаваны; см. формировать @формировать несовер.
1. (создавать, составлять) фарміраваць
формировать правительство фарміраваць урад
формировать полки фарміраваць палкі
2. (придавать форму) фармаваць @формироваться
1. (приобретать законченность, зрелость, физически развиваться) фарміравацца
характер формируется под влиянием окружающей среды характар фарміруецца пад уплывам навакольнага асяроддзя
девушка начала формироваться дзяўчына пачала фарміравацца
2. (создаваться, составляться) фарміравацца
полк формировался долго полк фарміраваўся доўга
3. страд. фарміравацца; фармавацца; см. формировать @формировка жен.
1. фарміроўка, -кі жен.
2. фармаванне, -ння ср.; см. формировать @формировочный фарміровачны @формовальный тех. фармавальны @формование тех. фармаванне, -ння ср. @формовать несовер. тех. фармаваць @формоваться возвр., страд. фармавацца @формовка тех. фармоўка, -кі жен. @формовой фармавы @формовочный фармовачны @формовщик фармоўшчык, -ка муж. @формовщица фармоўшчыца, -цы жен. @Формоза о-в Фармоза, -зы жен.; см. Тайвань @формоизменение ср. фармазмена, -ны жен. @формоизменяемость формазмяняльнасць, -ці жен. @формообразование формаўтварэнне, -ння ср. @формообразовательный формаўтваральны @формообразующий прил. формаўтвараючы @формоустойчивый формаўстойлівы @формула в разн. знач. формула, -лы жен. @формулирование фармуляванне, -ння ср. @формулированный фармуляваны @формулировать
1. совер. сфармуляваць
2. несовер. фармуляваць
формулировать свои требования фармуляваць свае патрабаванні @формулироваться несовер. страд. фармулявацца @формулировка жен.
1. (действие) фармулёўка, -кі жен., фармуляванне, -ння ср.
заниматься формулировкой основных положений займацца фармулёўкай (фармуляваннем) асноўных палажэнняў
2. (сформулированная мысль) фармулёўка, -кі жен., фармуліроўка, -кі жен.
дать формулировку даць фармулёўку (фармуліроўку) @формуляр в разн. знач. фармуляр, -ра муж.
формуляр о службе уст. фармуляр аб службе
формуляр самолёта фармуляр самалёта @формулярный фармулярны
формулярный список уст. фармулярны спіс @форпик мор. фарпік, -ка муж. @форпост прям., перен. фарпост, -та муж. @форпостный фарпоставы @форс разг. в разн. знач. форс, род. форсу муж.
для форсу для форсу @форсаж спец. фарсаж, -жу муж. @форсажный фарсажны @форсинг спорт. форсінг, -гу муж. @форсирование в разн. знач. фарсіраванне, -ння ср. @форсированно нареч. фарсіравана @форсированный прич., прил. фарсіраваны
форсированный марш воен. фарсіраваны марш @форсировать совер., несовер. в разн. знач. фарсіраваць @форсироваться несовер. страд. фарсіравацца @форсисто нареч. прост. фарсіста @форсистость фарсістасць, -ці жен. @форсистый (франтоватый) прост. фарсісты @форсить несовер. прост. фарсіць @форс-мажор книжн. форс-мажор, -ру муж. @форснуть совер. однокр. разг. фарснуць @форсун прост. фарсун, -на муж. @форсунка тех. фарсунка, -кі жен. @форсунщик фарсуншчык, -ка муж. @форсунщица фарсуншчыца, -цы жен. @форсунья прост. фарсуха, -хі жен. @форт воен. форт, род. форта муж. @форте муз.
1. нареч. фортэ
2. сущ. фортэ нескл., ср. @фортель уст. разг. фортэль, -лю муж. @фортепианист см. фортепьянист @фортепианный см. фортепьянный @фортепиано см. фортепьяно @фортепьянист уст. фартэпіяніст, -та муж. @фортепьянный муз. фартэпіянны
исполнить фортепьянную партию выканаць фартэпіянную партыю @фортепьяно муз. фартэпіяна нескл., ср.
играть на фортепьяно іграць на фартэпіяна @фортепьянщик разг. фартэпіяншчык, -ка муж. @фортеция уст. фартэцыя, -цыі жен. @фортиссимо муз.
1. нареч. фартысіма
2. сущ. фартысіма нескл., ср. @фортификатор воен. фартыфікатар, -ра муж. @фортификационный воен. фартыфікацыйны
фортификационное искусство фартыфікацыйнае майстэрства
фортификационное сооружение фартыфікацыйнае збудаванне @фортификация воен. в разн. знач. фартыфікацыя, -цыі жен.
долговременная фортификация даўгачасная фартыфікацыя
полевая фортификация палявая фартыфікацыя @фортка фортка, -кі жен. @форточка фортачка, -кі жен. @форточный фортачны @фортуна книжн. фартуна, -ны жен. @форум
1. ист., перен. форум, -ма муж.
2. (собрание) форум, -му муж. @форшлаг
1. мор. фаршлаг, -га муж.
2. муз. фаршлаг, -гу муж. @форшмак кул. фаршмак, -ку муж. @форштадт уст. фарштат, -та муж. @форштадтский фарштацкі @форштевень мор. фарштэвень, -тэўня муж. @фосген хим. фасген, -ну муж. @фосгенный фасгенны @фосгеновый фасгенавы @фоска карт. фоска, -кі жен. @фосфат хим., мин. фасфат, -ту муж. @фосфатный фасфатавы, фасфатны @фосфатовый см. фосфатный @фосфид хим. фасфід, -ду муж. @фосфидный фасфідавы, фасфідны @фосфор хим. фосфар, -ру муж. @фосфоресценция физ. фасфарасцэнцыя, -цыі жен. @фосфоресцирование физ. фасфарасцыраванне, -ння ср. @фосфоресцировать несовер. физ. фасфарасцыраваць @фосфористый хим. фосфарысты
фосфористый кальций фосфарысты кальцый @фосфорит мин. фасфарыт, -ту муж. @фосфоритный фасфарытны @фосфоритовый фасфарытавы @фосфорический фасфарычны @фосфоричность фасфарычнасць, -ці жен. @фосфорнокислый хим. фосфарнакіслы
фосфорнокислый кальций фосфарнакіслы кальцый @фосфорный хим. фосфарны
фосфорная кислота фосфарная кіслата @фосфорсодержащий прил. фосфарзмяшчальны @фот физ. фот, род. фота муж. @фотарий мед. фатарый, -рыя муж. @фотиния бот. фатынія, -ніі жен. @фото разг. фота нескл., ср. @фотоальбом фотаальбом, -ма муж. @фотоаппарат фотаапарат, -та муж. @фотоаппаратура фотаапаратура, -ры жен. @фотоателье фотаатэлье нескл., ср. @фотобактерия биол. фотабактэрыя, -рыі жен. @фотобиологический фотабіялагічны @фотобиология фотабіялогія, -гіі жен. @фотобомба ав. фотабомба, -бы жен. @фотобумага фотапапера, -ры жен. @фотовитрина фотавітрына, -ны жен. @фотовспышка фотаўспышка, -кі жен. @фотовыставка фотавыстаўка, -кі жен. @фотогазета фотагазета, -ты жен. @фотогелиограф фотагеліёграф, -фа муж. @фотогенический фотагенічны @фотогеничность спец. фотагенічнасць, -ці жен. @фотогеничный фотагенічны @фотогравировальный фотагравіравальны @фотогравирование фотагравіраванне, -ння ср. @фотогравюра фотагравюра, -ры жен. @фотогравюрный фотагравюрны @фотограмметрический фотаграмметрычны @фотограмметрия спец. фотаграмметрыя, -рыі жен. @фотограф фатограф, -фа муж. @фотографизм иск., лит. фатаграфізм, -му муж. @фотографирование фатаграфаванне, -ння ср. @фотографированный фатаграфаваны @фотографировать несовер. фатаграфаваць @фотографироваться возвр., страд. фатаграфавацца @фотографически нареч. фатаграфічна
фотографически точный фатаграфічна дакладны @фотографический фатаграфічны
фотографическая пластинка фатаграфічная пласцінка @фотографичность фатаграфічнасць, -ці жен. @фотографичный фатаграфічны @фотография в разн. знач. фатаграфія, -фіі жен.
моментальная фотография маментальная фатаграфія
сняться в фотографии зняцца ў фатаграфіі @фотодокумент фотадакумент, -та муж. @фотожурналист фотажурналіст, -та муж. @фотоиллюстративный фотаілюстрацыйны @фотоиллюстрация фотаілюстрацыя, -цыі жен. @фотоинформация фотаінфармацыя, -цыі жен. @фотоионизация фотаіанізацыя, -цыі жен. @фотокадр фотакадр, -ра муж. @фотокамера фотакамера, -ры жен. @фотокарточка фотакартка, -кі жен. @фотокерамика фотакераміка, -кі жен. @фотоклуб фотаклуб, -ба муж. @фотокопия фотакопія, -піі жен. @фотокорреспондент фотакарэспандэнт, -та муж. @фотоксилография типогр. фотаксілаграфія, -фіі жен. @фотолаборатория фоталабараторыя, -рыі жен. @фотолиз физ., хим. фатоліз, -зу муж. @фотолитографический фоталітаграфічны @фотолитография типогр. фоталітаграфія, -фіі жен. @фотолюбитель фотааматар, -ра муж. @фотолюбительский фотааматарскі @фотолюбительство фотааматарства, -ва ср. @фотолюминесценция физ. фоталюмінесцэнцыя, -цыі жен. @фотомастерская фотамайстэрня, -ні жен. @фотометр физ., астр. фатометр, -ра муж. @фотометрический фотаметрычны
фотометрический аппарат фотаметрычны апарат @фотометрия физ., астр. фотаметрыя, -рыі жен. @фотомеханика типогр. фотамеханіка, -кі жен. @фотомеханический фотамеханічны @фотомонтаж фотамантаж, -жу муж. @фотон физ. фатон, -на муж. @фотонаборный: фотонаборная машина типогр. фотанаборная машына @фотоника физ. фатоніка, -кі жен. @фотонный физ. фатонны @фотообои фоташпалеры, -раў ед. нет, фотаабоі, -бояў ед. нет @фотообъектив фотааб'ектыў, -тыва муж. @фотоофсетный типогр. фотаафсетны @фотоохота жен. фотапаляванне, -ння ср. @фотопанно фотапано нескл., ср. @фотопанорама фотапанарама, -мы жен. @фотопередатчик фотаперадатчык, -ка муж. @фотопериодизм бот. фотаперыядызм, -му муж. @фотопластинка фотапласцінка, -кі жен. @фотоплёнка фотаплёнка, -кі жен. @фотоподборка фотападборка, -кі жен. @фотопортрет фотапартрэт, -та муж. @фотопреобразователь физ. фотаператваральнік, -ка муж. @фотоприёмник фото, радио, физ. фотапрыёмнік, -ка муж. @фотопроекционный фотапраекцыйны @фоторазведка воен. фотаразведка, -кі жен. @фоторегистратор фотарэгістратар, -ра муж. @фотореклама фотарэклама, -мы жен. @фотореле спец. фотарэле нескл., ср. @фоторепортаж фотарэпартаж, -жу муж. @фоторепортёр фотарэпарцёр, -ра муж. @фоторепортёрский фотарэпарцёрскі @фоторужьё фотаружжо, -жжа ср. @фотосинтез бот. фотасінтэз, -зу муж. @фотосинтетический фотасінтэтычны @фотоснимок фотаздымак, -мка муж. @фотостат фото фотастат, -та муж. @фотостенд фотастэнд, -да муж. @фотосфера астр. фотасфера, -ры жен. @фотосъёмка фотаздымка, -кі жен. @фототаксис биол. фотатаксіс, -су муж. @фототека фотатэка, -кі жен. @фототелеграмма фотатэлеграма, -мы жен. @фототелеграф фотатэлеграф, -фа муж. @фототелеграфия фотатэлеграфія, -фіі жен. @фототелеграфный фотатэлеграфны @фототеодолит геод. фотатэадаліт, -та муж. @фототеодолитный фотатэадалітны @фототерапевтический фотатэрапеўтычны @фототерапия мед. фотатэрапія, -піі жен. @фототехника фотатэхніка, -кі жен. @фототехнический фотатэхнічны @фототечный фотатэчны @фототипист типогр. фотатыпіст, -та муж. @фототипический фотатыпічны @фототипия типогр. фотатыпія, -піі жен. @фототовары мн. фотатавары, -раў @фототопография геод. фотатапаграфія, -фіі жен. @фототропизм бот. фотатрапізм, -му муж. @фотоувеличитель фотапавелічальнік, -ка муж. @фотоумножитель физ. фотапамнажальнік, -ка муж. @фотоупругость фотапругкасць, -ці жен. @фотофиниш спорт. фотафініш, -шу муж. @фотофобия мед. фотафобія, -біі жен. @фотофон физ., тех. фотафон, -на муж. @фотофонический фотафанічны @фотохимический фотахімічны @фотохимия фотахімія, -міі жен. @фотохромия фото фотахромія, -міі жен. @фотохроника фотахроніка, -кі жен. @фотохроникёр фотахранікёр, -ра муж. @фотоцинкография типогр. фотацынкаграфія, -фіі жен. @фотоэкспозиция фотаэкспазіцыя, -цыі жен. @фотоэлектрический фотаэлектрычны @фотоэлектричество ср. физ. фотаэлектрычнасць, -ці жен. @фотоэлектрогенератор фотаэлектрагенератар, -ра муж. @фотоэлектрон физ. фотаэлектрон, -на муж. @фотоэлектронный фотаэлектронны @фотоэлемент эл. фотаэлемент, -та муж. @фотоэмульсия фотаэмульсія, -сіі жен. @фотоэнергетика биол. фотаэнергетыка, -кі жен. @фотоэтюд фотаэцюд, -да муж. @фотоэффект физ. фотаэфект, -ту муж. @фофан
I прост.
1. разявака, -кі муж.
2. карт. фофан, -на муж.
II спорт. фофан, -на муж. @фрагмент в разн. знач. фрагмент, -та муж. @фрагментарно нареч. фрагментарна @фрагментарность фрагментарнасць, -ці жен. @фрагментарный прям., перен. фрагментарны @фраза в разн. знач. фраза, -зы жен.
ходячая фраза хадзячая фраза
избитая фраза збітая фраза @фразеологизм лингв. фразеалагізм, -ма муж. @фразеологический фразеалагічны @фразеология лингв. фразеалогія, -гіі жен. @фразёр фразёр, -ра муж. @фразёрка фразёрка, -кі жен. @фразёрский фразёрскі @фразёрство фразёрства, -ва ср. @фразёрствовать несовер. фразёрстваваць @фразированный муз., лингв. фразіраваны @фразировать несовер. муз., лингв. фразіраваць @фразировка фразіроўка, -кі жен. @фразистость уст. разг. фразістасць, -ці жен. @фразистый фразісты @фразовый лингв. фразавы @фрайер прост. фраер, -ра муж. @фрак фрак, род. фрака муж. @фракиец ист. фракіец, -кійца муж. @фракийский фракійскі @Фракия ист. Фракія, -кіі жен. @фрактура фрактура, -ры жен. @фрактурный типогр. фрактурны @фракционер полит. фракцыянер, -ра муж. @фракционерка полит. фракцыянерка, -кі жен. @фракционирование хим. фракцыяніраванне, -ння ср. @фракционированный прич., прил. фракцыяніраваны @фракционировать совер., несовер. хим. фракцыяніраваць @фракционироваться несовер. страд. фракцыяніраваць @фракционность полит. фракцыйнасць, -ці жен. @фракционный
I полит. фракцыйны
II хим. фракцыйны @фракция
I полит. фракцыя, -цыі жен.
парламентская фракция парламенцкая фракцыя
II хим. фракцыя, -цыі жен. @фрамуга фрамуга, -гі жен. @фрамужный фрамужны @франк
I ист. франк, род. франка муж.
II (денежная единица) франк, род. франка муж. @франкирование спец. франкіраванне, -ння ср. @франкировать совер., несовер. спец. франкіраваць @франкироваться несовер. страд. франкіравацца @франкировка жен.
1. (действие) франкіраванне, -ння ср.
2. (плата) франкіроўка, -кі жен. @франклинизация физ., мед. франклінізацыя, -цыі жен. @франкмасон франкмасон, -на муж. @франкмасонский франкмасонскі @франкмасонство франкмасонства, -ва ср. @франко- торг. франка- нескл.
франко-валюта франка-валюта @франковый франкавы; см. франк II @франкофил франкафіл, -ла муж. @франкоязычный франкамоўны
франкоязычные страны франкамоўныя краіны @франкский ист. франкскі @Франкфурт-на-Майне г. Франкфурт-на-Майне, род. Франкфурта-на-Майне муж. @Франкфурт-на-Одере г. Франкфурт-на-Одэры, род. Франкфурта-на-Одэры муж. @франкфуртский франкфурцкі @франт франт, род. франта муж. @франтирёр францірор, -ра муж. @франтить несовер. разг. франціць @франтиха разг. франціха, -хі жен. @франтоватость разг. франтаватасць, -ці жен. @франтоватый разг. франтаваты @франтовской франтаўскі @франтовство франтаўство, -ва ср. @франций хим. францый, -цыю муж. @францисканец церк. францысканец, -нца муж. @францисканский францысканскі @Франция Францыя, -цыі жен. @француженка францужанка, -кі жен. @француз француз, -за муж. @французоман французаман, -на муж. @французомания французаманія, -ніі жен. @французский французскі
французский язык французская мова @фратрия этногр. фратрыя, -рыі жен. @фрау фрау нескл., жен. @фраунгоферов: фраунгоферовы линии физ. фраунгоферавы лініі @фрахт мор., торг. фрахт, род. фрахту муж. @фрахтование мор., торг. фрахтаванне, -ння ср. @фрахтованный фрахтаваны; (зафрахтованный) зафрахтаваны @фрахтователь мор., торг. фрахтавальнік, -ка муж. @фрахтовать несовер. мор., торг. фрахтаваць @фрахтоваться страд. фрахтавацца @фрахтовка жен. мор., торг. фрахтоўка, -кі жен., фрахтаванне, -ння ср. @фрахтовщик мор., торг. фрахтоўшчык, -ка муж. @фрахтовый фрахтовы @фрачный фрачны
фрачная пара фрачны касцюм (гарнітур) @ФРГ (Федеративная Республика Германии) ФРГ (Федэратыўная Рэспубліка Германіі) @фрегат мор., зоол. фрэгат, -та муж. @фрегатный мор. фрэгатны @фрез прил. фрэз неизм. @фреза тех., с.-х. фрэза, -зы жен. @фрезер тех., с.-х. фрэзер, -ра муж. @фрезерный фрэзерны @фрезеровальный фрэзеравальны @фрезерование тех., с.-х. фрэзераванне, -ння ср., мн. нет @фрезерованный фрэзераваны @фрезеровать совер., несовер. тех. с.-х. фрэзераваць @фрезероваться несовер. страд. фрэзеравацца @фрезеровка жен. тех., с.-х. фрэзероўка, -кі жен., фрэзераванне, -ння ср. @фрезеровочный фрэзеровачны @фрезеровщик спец. фрэзероўшчык, -ка муж. @фрезеровщица фрэзероўшчыца, -цы жен. @фрейдизм филос. фрэйдызм, -му муж. @фрейдист фрэйдыст, -та муж. @фрейдистский фрэйдысцкі @фрейлейн фрэйлен нескл., жен. @фрейлина фрэйліна, -ны муж. @фрейлинский фрэйлінскі @фрекен фрэкен нескл., жен. @френолог фрэнолаг, -га муж. @френологический фрэналагічны @френология фрэналогія, -гіі жен. @френч фрэнч, род. фрэнча муж. @фреон тех. фрэон, -ну муж.
фреоны мн. фрэоны, -наў @фреоновый фрэонавы @фреска жив. фрэска, -кі жен. @фресковый фрэскавы @фривольно нареч. фрывольна @фривольность фрывольнасць, -ці жен. @фривольный фрывольны @фригана геогр., бот. фрыгана, -ны жен. @фригиец ист. фрыгіец, -гійца муж. @фригийский фрыгійскі @Фригия ист. Фрыгія, -гіі жен. @фриз
I архит., стол. фрыз, род. фрыза муж.
II текст. уст. фрыз, род. фрызу муж.
III (представитель народности) фрыз, род. фрыза муж. @фризский фрызскі; см. фриз III @фрикаделька кул. фрыкадэлька, -кі жен. @фрикасе кул. фрыкасэ нескл. @фрикативный лингв. фрыкатыўны @фрикционный тех. фрыкцыйны
фрикционная муфта фрыкцыйная муфта @фристайл спорт. фрыстайл, -ла муж. @Фритаун г. Фрытаўн, -на муж. @фритаунский фрытаўнскі @фритредер эк. фрытрэдэр, -ра муж. @фритредерский фрытрэдэрскі @фритредерство эк. фрытрэдэрства, -ва ср. @фритюр кул. фрыцюр, -ру муж. @фришевание мет. фрышаванне, -ння ср. @фришевать несовер. мет. фрышаваць @фришеваться страд. фрышавацца @фронда ист., перен. фронда, -ды жен. @фрондёр франдзёр, -ра муж. @фрондёрский книжн. франдзёрскі @фрондёрство франдзёрства, -ва ср. @фрондировать несовер. книжн. франдзіраваць @фронт в разн. знач. фронт, род. фронту муж.
выстроить во фронт воен. выстраіць ва фронт
фронт наступления воен. фронт наступлення
западный фронт воен. заходні фронт
находиться на фронте знаходзіцца на фронце
фронт борцов за мир фронт барацьбітоў за мір
фронт работ фронт работ
культурный фронт культурны фронт
грозовой фронт метеор. навальнічны фронт
на два фронта на два франты @фронтально нареч. франтальна @фронтальный в разн. знач. франтальны
фронтальное наступление франтальнае наступленне, франтальны наступ
фронтальный огонь франтальны агонь
фронтальная зона метеор. франтальная зона @фронтиспис архит., типогр. франтыспіс, -са муж. @фронтисписный франтыспісны @фронтит мед. франтыт, -ту муж. @фронтовик франтавік, -ка муж. @фронтовой франтавы
фронтовая часть франтавая часць @фронтон архит. франтон, -на муж. @фронтонный франтонны @фрукт
1. (плод) фрукт, род. фрукта муж.
свежие фрукты свежыя фрукты (свежая садавіна); см. фрукты
2. прост. презр. (о человеке) фрукт, род. фрукта муж. @фруктовоз фруктавоз, -за муж. @фруктовый фруктовы
фруктовый сад фруктовы сад @фруктоза хим. фруктоза, -зы жен. @фруктоперерабатывающий прил. фруктаперапрацоўчы @фруктохранилище фруктасховішча, -шчы ср. @фрукты мн. фрукты, -таў, ед. фрукт, род. фрукта муж., садавіна, -ны жен., мн. нет @Фрунзе г. уст. Фрунзе нескл., муж. @фрунзенский уст. фрунзенскі @фталазол фарм. фталазол, -лу муж. @фтивазид мед. фтывазід, -ду муж. @фтизиатр мед. фтызіятр, -ра муж. @фтизиатрический фтызіятрычны @фтизиатрия мед. фтызіятрыя, -рыі жен. @фтириаз мед. фтырыяз, -зу муж. @фтор хим. фтор, род. фтору муж. @фторирование фтарыраванне, -ння ср. @фторировать совер., несовер. фтарыраваць @фтористоводородный хим. фторыставадародны
фтористоводородная кислота фторыставадародная кіслата @фтористый хим. фторысты
фтористый кальций фторысты кальцый @фторопласт хим. фтарапласт, -та муж. @фторорганический хим. фторарганічны @фторсодержащий прил. хим. фторзмяшчальны @фу межд.
1. (выражение отвращения) фэ, фу
2. (выражение усталости и т.п.) фу!, ух!
фу-ты! фу-ты!, (выражение удивления) ух-ты!, (выражение досады) тфу!
фу-ты, ну-ты фу-ты, ну-ты @фуга
I муз. фуга, -гі жен.
II стол. фуга, -гі жен. @фуганок стол. фуганак, -нка муж. @фуганочный фуганачны, фуганкавы @фугас воен. фугас, -са муж. @фугаска воен. разг. фугаска, -кі жен. @фугасный фугасны
фугасная бомба фугасная бомба @фугато муз. фугата нескл., ср. @фугетта муз. фугета, -ты жен. @фугированный фугіраваны @фугировать совер., несовер. муз. фугіраваць @фуговальный фугавальны @фугование стол. фугаванне, -ння ср. @фугованный фугаваны @фуговать несовер. стол. фугаваць @фуговаться страд. фугавацца @фуговка жен. стол.
1. (действие) фугаванне, -ння ср., фугоўка, -кі жен.
2. (инструмент) разг. фугоўка, -кі жен. @фуговочный фуговачны @фуговый муз. фугавы @фужер фужэр, -ра муж. @фузариоз с.-х. фузарыёз, -зу муж. @фузариозный фузарыёзны @фузея ист. фузея, -зеі жен., крамянёўка, -кі жен. @фузия лингв., эк. фузія, -зіі жен. @фузулиновый: фузулиновый известняк геол. фузулінавы вапняк @фуй межд. уст. фэ @фук
1. сущ. фук, род. фуку муж.
2. в знач. сказ. разг. фук, дзьмух @фукать несовер. фукаць, дзьмухаць @фукнуть совер. фукнуць, дзьмухнуць @фуксин хим. фуксін, -ну муж. @фуксиновый фуксінавы @фуксия бот. фуксія, -сіі жен. @фуксом нареч. разг. фуксам @фукус бот. фукус, -са муж. @фукусовый фукусавы @фуле текст. фуле нескл., ср. @фульгурит мин. фульгурыт, -ту муж. @фульминат хим. фульмінат, -ту муж. @фуляр текст. фуляр, -ру муж. @фуляровый фуляравы
фуляровый платок фуляравая хустка @фумаролы мн. геол. фумаролы, -лаў
фумарола ед. фумарола, -лы жен. @фумигант с.-х. фумігант, -ту муж. @фумигатор с.-х. фумігатар, -ра муж. @фумигация с.-х. фумігацыя, -цыі жен. @фунгицид хим. фунгіцыд, -ду муж. @фундамент
1. (основание, опора) фундамент, -та муж., падмурак, -рка муж.
бетонный фундамент бетонны фундамент (падмурак)
2. перен. (основа) фундамент, -ту муж.; грунт, род. грунту муж.
научный фундамент навуковы фундамент @фундаментализм рел. фундаменталізм, -му муж. @фундаменталист рел. фундаменталіст, -та муж. @фундаменталистка фундаменталістка, -кі жен. @фундаменталистский фундаменталісцкі @фундаментально нареч. фундаментальна; грунтоўна @фундаментальность фундаментальнасць, -ці жен.; грунтоўнасць, -ці жен. @фундаментальный фундаментальны; (основательный) грунтоўны
фундаментальное здание фундаментальны будынак
фундаментальное сочинение фундаментальны (грунтоўны) твор
фундаментальная библиотека фундаментальная бібліятэка @фундаментный фундаментны @фундирование фундзіраванне, -ння ср. @фундированный фундзіраваны @фундировать совер., несовер. книжн. фундзіраваць @фундироваться несовер. страд. фундзіравацца @фундук бот. фундук, -ку муж. @фуникулёр фунікулёр, -ра муж. @фуникулёрный фунікулёрны @функционализм архит., эк. функцыяналізм, -му муж. @функционалист архит., эк. функцыяналіст, -та муж. @функционально нареч. в разн. знач. функцыянальна @функциональный в разн. знач. функцыянальны
функциональная зависимость мат. функцыянальная залежнасць
функциональное расстройство мед. функцыянальнае расстройства
функциональная система эк. функцыянальная сістэма @функционер функцыянер, -ра муж. @функционирование функцыянаванне, -ння ср. @функционировать несовер. функцыянаваць @функция в разн. знач. функцыя, -цыі жен.
служебные функции службовыя функцыі
производная функция мат. вытворная функцыя
функция щитовидной железы биол. функцыя шчытападобнай залозы @фунт
I (мера веса) уст. фунт, род. фунта муж.
купить фунт масла купіць фунт масла
узнать, почём фунт лиха уведаць, пачым фунт ліха
не фунт изюму не жартачкі, не абы-што
II (английская денежная единица) фунт, род. фунта муж.
фунт стерлингов фунт стэрлінгаў @фунтик (кулёк) мяшочак, -чка муж. @фунтовик разг. фунтавік, -ка муж. @фунтовой фунтовы @фура фура, -ры жен. @фураж фураж, -жу муж. @фуражечный фуражачны; шапачны @фуражир воен. уст., с.-х. фуражыр, -ра муж. @фуражировать несовер. воен. уст. фуражаваць @фуражировка жен. воен. уст. фуражоўка, -кі жен., мн. нет, фуражаванне, -ння ср. @фуражирский воен. уст., с.-х. фуражырскі @фуражка фуражка, -кі муж.; шапка, -кі жен. @фуражный фуражны @фурацилин фарм. фурацылін, -ну муж. @фургон фургон, -на муж. @фургонный фургонны @фургонщик фургоншчык, -ка муж. @фурия в разн. знач. фурыя, -рыі жен. @фурма мет. фурма, -мы жен. @фурменный фурменны @фурнитура фурнітура, -ры жен. @фурнитурный фурнітурны @фурор книжн. фурор, -ру муж.
произвести фурор разг. выклікаць фурор @фурункул муж. мед. фурункул, -ла муж., скула, -лы жен. @фурункулёз мед. фурункулёз, -зу муж. @фурункулёзный мед. фурункулёзны @фурфурол хим. фурфурол, -лу муж. @фурьеризм ист. фур'ерызм, -му муж. @фурьерист фур'ерыст, -та муж. @фут фут, род. фута муж. @футбол спорт. футбол, -ла муж. @футболист спорт. футбаліст, -та муж. @футболить несовер. разг. футболіць @футболка разг. футболка, -кі жен. @футбольный спорт. футбольны @футерование тех. футраванне, -ння ср., абліцоўванне, -ння ср. @футерованный тех. футраваны, абліцаваны @футеровать несовер. тех. футраваць, абліцоўваць @футероваться страд. футравацца, абліцоўвацца @футеровка жен. тех.
1. (действие) футраванне, -ння ср., абліцоўванне, -ння ср.
1. (облицовочный слой) футроўка, -кі жен., абліцоўка, -кі жен. @футляр футляр, -ра муж., футарал, -ла муж.
человек в футляре чалавек у футляры (футарале) @футлярный футлярны, футаральны @футлярчик уменьш.-ласк. футлярчык, -ка муж., футаральчык, -ка муж. @футлярщик футляршчык, -ка муж., футаральшчык, -ка муж. @футлярщица футляршчыца, -цы жен., футаральшчыца, -цы жен. @футовый футавы @футор спец. футар, -ра муж. @футуризм иск., лит. футурызм, -му муж. @футурист иск., лит. футурыст, -та муж. @футуристический футурыстычны @футуристка футурыстка, -кі жен. @футуристский футурысцкі @футуролог футуролаг, -га муж. @футурологизированный футуралагізаваны @футурологический футуралагічны @футурология футуралогія, -гіі жен. @футшток мор. футшток, -ка муж. @фу-ты см. фу @фуфаечный фуфаечны @фуфайка фуфайка, -кі жен. @фуэтэ иск. фуэтэ нескл., ср. @фырканье
1. пырханне, -ння ср., фырканне, -ння ср.; чмыханне, -ння ср.
2. фырканне, -ння ср., пырханне, -ння ср.
3. пыхканне, -ння ср., фырканне, -ння ср.
4. фырканне, -ння ср., чмыханне, -ння ср.; см. фыркать @фыркать несовер.
1. (с шумом выпускать воздух из ноздрей) пырхаць, фыркаць; чмыхаць
2. (смеяться, усмехаться, производя звук носом, губами) разг. фыркаць, пырхаць
3. (выпускать с шумом воздух, пар, газ) пыхкаць, фыркаць
4. перен. (выражать недовольство) разг. фыркаць, чмыхаць @фыркнуть совер.
1. (с шумом выпустить воздух из ноздрей) пырхнуць, фыркнуць; чмыхнуць
2. (произвести звук носом, губами, смеясь) разг. фыркнуць, пырхнуць
3. (выпустить с шумом воздух, пар, газ) пыхкнуць, фыркнуць
4. перен. (выразить недовольство) разг. фыркнуць, чмыхнуць @фьорд см. фиорд @фьордовый см. фиордовый @фью, фьють межд. (свист) фю @фюзеляж ав. фюзеляж, -жа муж. @фюзеляжный фюзеляжны @фюрер фюрэр, -ра муж. @у
I предлог с род.
1. (около, возле) каля, ля (каго, чаго); (при) пры (чым); (за) за (кім, чым)
остановиться у двери спыніцца каля (ля) дзвярэй
усадьба у дороги сядзіба каля (ля) дарогі (пры дарозе)
стоять у станка стаяць пры станку (за станком, каля станка)
сидеть у руля сядзець за рулём
у телефона пры тэлефоне (каля тэлефона)
у рояля за раялем
2. (при указании на лицо или предмет, к которым что-либо относится, в пределах которых что-либо происходит) у, ў (каго, чаго)
у употребляется в начале предложения, после знаков препинания и после согласных
ў употребляется после гласных, если слово, оканчивающееся на гласный, не отделено от предлога знаком препинания
жить у товарища жыць у таварыша
шить пальто у портного шыць паліто ў краўца
у нас сегодня гость у нас сёння госць
у меня нет времени у мяне няма часу
у него три сына у яго тры сыны
кроме того, иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности:
а) (в знач.: «вместе», «при») пры (кім, чым)
жить у родителей жыць у бацькоў (пры бацьках)
б) (в знач. принадлежности, когда указывается на то, чему свойственно что-либо или к чему приделано что-либо) на (чым), у (чым)
а также переводится конструкциями с род. без предлога и конструкциями с глаголом мець
лист у клевера тройчатый ліст у канюшыны (на канюшыне) трайчасты
у магазина есть вывеска на магазіне ёсць шыльда
дверь у шкафа заперта дзверы ў шафе замкнёны
ножки у стола неровные ножкі стала (у стале) няроўныя
в) (со словом «меня» при выражении угрозы) у каго, а также без предлога с дат.
будешь ты у меня знать! будзеш ты ў мяне (мне) ведаць!
смотри ты у меня! глядзі ты мне (у мяне)!
посмей только у меня! паспрабуй толькі мне (у мяне)!
быть у власти стаяць на чале ўлады, трымаць уладу
II межд.
1. (при выражении испуга, страха) ой, ух
у, как темно ой (ух), як цёмна
2. (при выражении укора) вось, от
у, баловень! вось (от) дураслівец!
3. (при выражении негодования) у
у, хулиган! у, хуліган! @уа межд. куга @уагадугский уагадугскі @Уагадугу г. Уагадугу нескл., муж. @уатт см. ватт @убавить совер.
1. убавіць, збавіць; (уменьшить) зменшыць, паменшыць; (отбавить) убавіць, адбавіць
убавить цену убавіць (збавіць) цану
убавить скорость збавіць (зменшыць, паменшыць) скорасць
убавить масла убавіць (адбавіць) масла
убавить спеси збавіць ганарыстасці (фанабэрыстасці, пыхі)
2. (сделать уже или короче) павузіць, пакараціць
3. (в весе) паменшаць, зменшыцца, убавіцца, убыць
больная убавила в весе хворая убыла ў вазе @убавиться
1. убавіцца; (уменьшиться) зменшыцца, паменшыцца, стаць менш
народу у кассы убавилось народу ля касы ўбавілася (зменшылася, паменшылася, стала менш)
2. (убыть) убыць, зменшыцца, паменшаць, паменшыцца; (о воде) убыць, паменшаць, спасці; (о луне) убыць
воды в реке убавилось вады ў рацэ паменшала
дни убавились дні паменшалі (зменшыліся)
луна убавилась месяц убыў @убавка жен.
1. убаўка, -кі жен., убаўленне, -ння ср., збаўка, -кі жен., збаўленне, -ння ср.; змяншэнне, -ння ср., памяншэнне, -ння ср.; адбаўка, -кі жен., адбаўленне, -ння ср.
2. павужэнне, -ння ср.; пакарачэнне, -ння ср.; см. убавлять 1,2 @убавление
1. убаўленне, -ння ср., збаўленне, -ння ср.; змяншэнне, -ння ср., памяншэнне, -ння ср., адбаўленне, -ння ср.
2. павужэнне, -ння ср.; пакарачэнне, -ння ср.
3. убаўленне, -ння ср., убыванне, -ння ср.
4. меншанне, -ння ср., спаданне, -ння ср.; см. убавлять, убавляться 1,2 @убавленный
1. убаўлены, збаўлены; зменшаны, паменшаны; адбаўлены
2. павужаны, пакарочаны; см. убавить 1,2 @убавлять несовер.
1. убаўляць, забаўляць; (уменьшать) змяншаць, памяншаць; (отбавлять) убаўляць, адбаўляць
2. (делать уже или короче) павужаць; пакарочваць
3. (в весе) меншаць, убаўляцца, убываць; см. убавить @убавляться
1. убаўляцца; (уменьшаться) меншыцца, змяншацца, памяншацца, станавіцца менш
2. (убывать) убываць, змяншацца, меншаць, памяншацца; (о воде) убываць, меншаць, спадаць; (о луне) убываць; см. убавиться
4. страд. убаўляцца, змяншацца, памяншацца, адбаўляцца; павужацца; см. убавлять 1,2 @убаюканный
1. укалыханы, закалыханы, залюляны
2. перен. заспакоены @убаюкать совер.
1. укалыхаць, закалыхаць, залюляць
2. перен. (успокоить) заспакоіць; см. убаюкивать @убаюкаться укалыхацца, закалыхацца; (уснуть) заснуць @убаюкивание
1. укалыхванне, -ння ср.; закалыхванне, -ння ср., люлянне, -ння ср.
2. перен. заспакойванне, -ння ср. @убаюкивать несовер.
1. укалыхваць, закалыхваць, люляць
2. перен. (успокаивать) заспакойваць
убаюкивать себя надеждой заспакойваць сябе надзеяй @убаюкиваться
1. укалыхвацца, закалыхвацца; (засыпать) засынаць
2. страд. укалыхвацца, закалыхвацца, люляцца; заспакойвацца; см. убаюкивать @убаюкивающий
1. прич. які (што) укалыхвае, які (што) закалыхвае, які (што) люляе; які (што) заспакойвае; см. убаюкивать
2. прил. укалыхваючы, закалыхваючы
3. прил. перен. заспакойваючы
убаюкивающий мотив заспакойваючы матыў @убегание ср.
1. бяга, -гі жен.; выбяганне, -ння ср.; адбяганне, -ння ср.; забяганне, -ння ср.
2. уцяканне, -ння ср.; збяганне, -ння ср.; см. убегать @убегать несовер.
1. бегчы; (выбегать) выбягаць; (отбегать) адбягаць, адбягацца; (забегать) забягаць
я убегаю разг. я бягу (пабег, пабягу)
2. (уходить тайком, спасаться бегством) уцякаць; (сбегать) збягаць; см. убежать 1,2 @убегаться совер. разг. збегацца, набегацца @убедительно нареч.
1. пераканаўча
убедительно говорить пераканаўча гаварыць
2. вельмі, моцна, вельмі моцна
убедительно просить вельмі (моцна, вельмі моцна) прасіць @убедительность пераканаўчасць, -ці жен. @убедительный
1. пераканаўчы
убедительный довод пераканаўчы довад
2. (настоятельный) вялікі, моцны, вельмі вялікі, вельмі моцны
убедительная просьба вялікая (вельмі вялікая) просьба @убедить совер. пераканаць; (уверить) упэўніць @убедиться пераканацца; (увериться) упэўніцца @убежать совер.
1. пабегчы; (выбежать) выбегчы, мног. павыбягаць; (отбежать) адбегчы, адбегчыся; (забежать) забегчы
дети убежали в лес дзеці пабеглі ў лес
она оделась и убежала из комнаты яна апранулася і выбегла (пабегла) з пакоя
он убежал в сторону ён адбегся ўбок
он убежал слишком далеко ён забег вельмі далёка
2. (уйти тайком, спастись бегством) уцячы, мног. паўцякаць; (сбежать) збегчы
убежать из тюрьмы уцячы (паўцякаць) з турмы
лошадь убежала конь уцёк (збег)
3. (о молоке и т.п.) пабегчы @убеждать несовер. пераконваць; (уверять) упэўніваць @убеждаться возвр., страд. пераконвацца; (уверяться) упэўнівацца @убеждение
1. (действие) перакананне, -ння ср.; неоконч. пераконванне, -ння ср.
2. (твёрдый взгляд) перакананне, -ння ср. @убеждённо нареч. пераканана; упэўнена @убеждённость перакананасць, -ці жен., пераконанасць, -ці жен.; упэўненасць, -ці жен. @убеждённый перакананы; (уверенный) упэўнены @убежище ср.
1. прыстанішча, -шча ср.; прыстанак, -нку муж.; (приют) прытулак, -лку муж.
2. (укрытие) воен. сховішча, -шча ср.
право убежища права прыстанішча @убежищный сховішчны @убелённый выбелены, убелены
убелённый сединами (увесь) сівы, (увесь) пасівелы @убелить совер. выбеліць, убяліць @убелять несовер. выбельваць, убяляць, бяліць @уберегать несовер. захоўваць, зберагаць; (устерегать) усцерагаць, уберагаць, упільноўваць @уберегаться
1. усцерагацца, сцерагчыся, уберагацца, берагчыся; см. уберечься
2. страд. захоўвацца, зберагацца; усцерагацца, уберагацца, упільноўвацца; см. уберегать @убережённый захаваны, зберажоны; (устережённый) усцярэжаны, усцеражоны, уберажоны, упільнаваны @уберечь совер. захаваць, зберагчы; (устеречь) усцерагчы, уберагчы, упільнаваць @уберечься усцерагчыся, уберагчыся @убивание ср.
1. забіванне, -ння ср.
2. нішчанне, -ння ср., знішчэнне, -ння ср.
3. прыгнечанне, -ння ср.; ашаламленне, -ння ср.
4. трата, -ты жен.; расходаванне, -ння ср., выдаткаванне, -ння ср.; неоконч. выдаткоўванне, -ння ср.; марнаванне, -ння ср.
5. убіванне, -ння ср., утрамбоўванне, -ння ср.; см. убивать 1-5 @убивать несовер.
1. (умерщвлять) забіваць
2. перен. (уничтожать) нішчыць, знішчаць
3. перен. (глубоко огорчать, приводить в отчаяние) прыбіваць, прыгнятаць, прыводзіць у роспач; (ошеломлять) ашаламляць
4. перен. (тратить на что-либо) разг. траціць; (издерживать - ещё) расходаваць, выдаткоўваць; (о времени) марнаваць
5. (уплотнять, утрамбовывать) разг. убіваць, утрамбоўваць
6. (покрывать) карт. разг. біць; см. убить @убиваться разг.
1. забівацца; (ударяться) прост. ударацца; см. убиться
2. (быть в сильном горе) гараваць, бедаваць, пакутаваць
3. страд. забівацца; нішчыцца, знішчацца; траціцца, расходавацца, выдаткоўвацца; марнавацца; убівацца, утрамбоўвацца; см. убивать 1,2,4,5 @убивец прост. см. убийца @убивка жен. разг. убіванне, -ння ср., утрамбоўванне, -ння ср.; см. убивать 5 @убиение уст. забіванне, -ння ср. @убиенный забіты @убийственно нареч. (ужасно) жахліва, страшэнна; (уничтожающе) знішчальна @убийственность жахлівасць, -ці жен.; знішчальнасць, -ці жен. @убийственный
1. забойны; (смертоносный) смяртэльны; смяротны; (вредный) шкодны
убийственный климат смяртэльны (шкодны) клімат
2. перен. (ужасный) жахлівы, страшэнны; (разящий, уничтожающий) знішчальны
убийственная жара жахлівая (страшэнная) гарачыня
убийственная ирония знішчальная іронія @убийство забойства, -ва ср. @убийца забойца, -цы муж., жен. @убирание ср.
1. прыманне, -ння ср.; забіранне, -ння ср.; здыманне, -ння ср., скручванне, -ння ср.; падыманне, -ння ср.
2. прыбіранне, -ння ср.
3. убіранне, -ння ср., прыбіранне, -ння ср.
4. уборка, -кі жен., убіранне, -ння ср.; збіранне, -ння ср.; складанне, -ння ср., складванне, -ння ср.; хаванне, -ння ср.
5. убіранне, -ння ср., умяшчэнне, -ння ср.
6. прыманне, -ння ср., устараненне, -ння ср.; здыманне, -ння ср., зніманне, -ння ср.; выдаленне, -ння ср., выганянне, -ння ср., прыганянне, -ння ср.; см. убирать @убирать несовер.
1. (прочь) прымаць; (забирать) забіраць; (снимать, свёртывать) здымаць, скручваць; (поднимать) падымаць
2. (приводить в порядок) прыбіраць
3. (украшать) убіраць, прыбіраць
4. (о полевых культурах) убіраць; (собирать) збіраць; (складывать) складаць, складваць; (прятать) хаваць
5. (умещать) убіраць, умяшчаць
6. перен. (устранять) прымаць, устараняць; (с работы, с должности) здымаць, знімаць; (удалять) выдаляць, выганяць, праганяць; см. убрать @убираться
1. (управляться) разг. упраўляцца, спраўляцца; упарадкоўвацца
убираться с хлебом упраўляцца (упарадкоўвацца) са збожжам
2. уст. (укладываться) укладвацца; (умещаться) убірацца; умяшчацца; (влезать) улазіць
слова убираются в одну строку словы ўмяшчаюцца (убіраюцца) у адзін радок
3. (украшаться) убірацца, прыбірацца
город убирался к празднику горад убіраўся (прыбіраўся) к святу
4. (уходить, уезжать) разг. выбірацца
убирайтесь отсюда! выбірайцеся адгэтуль!
убирайтесь подобру-поздорову выбірайцеся пакуль цэлыя
5. страд. прымацца; забірацца; здымацца, скручвацца; падымацца, прыбірацца; убірацца; збірацца; складацца, складвацца; хавацца; умяшчацца; прымацца, устараняцца; здымацца, знімацца; выдаляцца, выганяцца, праганяцца; см. убирать @убитость прыбітасць, -ці жен., прыгнечанасць, -ці жен., роспач, -чы жен.; см. убитый 3 @убитый
1. (умерщвлённый) забіты, мног. пазабіваны
2. перен. (уничтоженный) знішчаны
3. перен. (глубоко огорчённый чем-либо, приведённый в отчаяние) прыбіты, прыгнечаны, прыведзены ў роспач; (ошеломлённый) ашаломлены
4. перен. (потраченный на что-либо) разг. патрачаны; (издержанный - ещё) расходаваны, выдаткаваны; (о времени) змарнаваны
5. (уплотнённый, утрамбованный) разг. убіты, утрамбаваны
6. (покрытый) карт. разг. пабіты
7. (выражающий огорчение, отчаяние, подавленность) прыгнечаны, прыбіты, сумны
убитый вид прыгнечаны (сумны) выгляд
8. сущ. забіты, -тага муж.
у противника большое количество убитых у праціўніка вялікая колькасць забітых
спит как убитый спіць як забіты
молчит как убитый маўчыць як забіты
ходит как убитый ходзіць прыгнечаны (прыбіты, сумны)
убитый горем прыгнечаны (прыбіты) горам @убить совер.
1. (умертвить) забіць, мног. пазабіваць
убить наповал забіць напавал
2. перен. (уничтожить) знішчыць
нельзя убить нашу веру в будущее нельга знішчыць нашу веру ў будучыню
3. перен. (глубоко огорчить, привести в отчаяние) прыбіць, прыгнесці, прывесці ў роспач; (ошеломить) ашаламіць
это известие его убило гэта вестка яго прыбіла (прыгняла, прывяла ў роспач)
4. перен. разг. (потратить на что-либо) патраціць; (издержать - ещё) расходаваць, выдаткаваць; (о времени) змарнаваць
убить много энергии на что-либо патраціць шмат энергіі на што-небудзь
5. (уплотнить, утрамбовать) разг. убіць, утрамбаваць
6. (покрыть) карт. разг. пабіць
убить туза козырем пабіць туза козырам
убить время змарнаваць час
убить молодость змарнаваць маладосць
убей меня бог забі мяне бог
убить бобра ашукацца @убиться разг. забіцца; (удариться) прост. ударыцца
он убился, упав с лошади ён забіўся, зваліўшыся з каня @ублаготворение уст., прост. задавальненне, -ння ср. @ублаготворённый задаволены @ублаготворить совер. уст., ирон. задаволіць @ублаготвориться задаволіцца @ублаготворять несовер. уст., ирон. задавальняць @ублаготворяться возвр., страд. задавальняцца @ублажать несовер. разг. улагоджваць @ублажаться страд. улагоджвацца @ублажить совер. разг. улагодзіць @ублюдок
1. (помесь - о животных) уст. прост. мяшанец, -нца муж.
2. перен. презр. вырадак, -дка муж. @ублюдочный
1. (о животных) мяшаны
2. перен. презр. палавінчаты, кампрамісны @убогая сущ. убогая, -гай жен. @убогий
1. прил. убогі
2. сущ. убогі, -гага муж. @убого нареч. убога @убогость убогасць, -ці жен. @убожество убоства, -ва ср. @убоина жен.
1. (о мясе) спец. свежына, -ны жен.
2. (скотина на убой) обл. жывёла на зарэз (на забой) @убой зарэз, -зу муж., забой, -бою муж.
на убой на зарэз (на забой)
кормить как на убой карміць як на зарэз (на забой)
гнать на убой гнаць на смерць @убойность воен. забойнасць, -ці жен. @убойный в разн. знач. забойны
убойный вес забойная вага @убойщик разнік, -ка муж. @убор муж. убор, -ру муж.; убранне, -ння ср.
головной убор галаўны ўбор @убористо нареч. спорна, дробна; сцісла
убористо писать дробна (сцісла) пісаць @убористость спорнасць, -ці жен.; сцісласць, -ці жен. @убористый спорны, дробны; (сжатый) сціслы
убористая печать спорны (дробны) друк
убористый шрифт спорны (дробны) шрыфт
убористый почерк сціслы почырк @уборка жен.
1. с.-х. уборка, -кі жен.
2. (действие) прыманне, -ння ср.; забіранне, -ння ср.; здыманне, -ння ср.; скручванне, -ння ср.; падыманне, -ння ср.; прыбіранне, -ння ср.; убіранне, -ння ср.; збор, род. збору муж.; неоконч. збіранне, -ння ср.; складанне, -ння ср., складванне, -ння ср.; хаванне, -ння ср.; см. убирать 1-4 @уборная в разн. знач. прыбіральня, -ні жен. @уборочный с.-х. уборачны @уборщик прыбіральшчык, -ка муж. @уборщица прыбіральшчыца, -цы жен. @убояться совер. уст., шутл. збаяцца, забаяцца; (испугаться) спужацца, спалохацца @убранный
1. прыняты; забраны; зняты, скручаны; падняты
2. прыбраны
3. убраны, прыбраны
4. убраны; сабраны; складзены; схаваны
5. увабраны, умешчаны
6. зняты; выдалены, выгнаны, прагнаны; см. убрать @убранство убранне, -ння ср. @убрать совер.
1. (прочь) прыняць, мног. папрымаць; (забрать) забраць; (снять, свернуть) зняць, скруціць; (поднять) падняць
убрать посуду со стола прыняць посуд са стала
уберите это прочь! прыміце (забярыце) гэта прэч!
уберите руку прыміце руку
убрать паруса зняць (скруціць) парусы
убрать якорь падняць якар
2. (привести в порядок) прыбраць, мног. папрыбіраць
убрать комнату прыбраць пакой
3. (украсить) убраць, мног. паўбіраць, прыбраць, мног. папрыбіраць
убрать зал цветами убраць (прыбраць) залу кветкамі
4. (о полевых культурах) убраць, мног. паўбіраць; (собрать) сабраць; (сложить) злажыць; (спрятать) схаваць
своевременно убрать урожай своечасова убраць (сабраць) ураджай
убрать зерно в амбар ссыпаць (схаваць) збожжа ў свіран
убрать книги в шкаф схаваць кнігі ў шафу
убрать шасси ав. схаваць шасі
5. (уместить) увабраць, умясціць
убрать все слова в строку увабраць (умясціць) усе словы ў радок
6. перен. (устранить) прыняць, устараніць; (с работы, с должности) зняць; (удалить) выдаліць; (выгнать) выгнаць, прагнаць
убрать с дороги прыняць (устараніць) з дарогі
убрать с должности зняць з пасады @убраться
1. разг. (управиться) управіцца, справіцца; упарадкавацца; (привести в порядок) прыбраць
2. разг. (уложиться) улажыцца; (уместиться) увабрацца, змясціцца; (влезть) улезці
3. (украситься) убрацца, прыбрацца
4. (уйти, уехать) разг. выбрацца; см. убираться @убывание ср. (уменьшение) памяншэнне, -ння ср., змяншэнне, -ння ср.; убыванне, -ння ср., спаданне, -ння ср., спад, род. спаду муж. @убывать несовер.
1. (уменьшаться) меншаць, памяншацца, змяншацца; (о воде) убываць, спадаць; (о луне) убываць; (о здоровье, силе) падупадаць
дни убывают дні меншаюць (карацеюць)
вода начала убывать вада пачала убываць (спадаць, змяншацца)
к старости силы убывают пад старасць сілы меншаюць (змяншаюцца, падупадаюць)
2. (выбывать) выбываць; (отбывать) адбываць; см. убыть @убывающий
1. прич. які (што) меншае, які (што) памяншаецца, які (што) змяншаецца; які (што) убывае, які (што) спадае; які (што) выбывае; які (што) адбывае; які (што) гіне; см. убывать
2. прил. меншаючы, спадаючы; убываючы
убывающая доза мед. меншаючая доза
убывающая прогрессия мат. убываючая прагрэсія
убывающая луна убываючы месяц @убыль жен. (уменьшение) змяншэнне, -ння ср.; (движение к уменьшению) спад, род. спаду муж.; (потери) страты, род. страт, ед. страта, -ты жен.
убыль личного состава змяншэнне (страта) асабовага саставу
пополнение убыли в войсках папаўненне страт у войсках
идти, пойти на убыль ісці, пайсці на змяншэнне (на спад) @убыстрение паскарэнне, -ння ср., паскорванне, -ння ср. @убыстрённый разг. паскораны @убыстрить совер. паскорыць @убыстриться паскорыцца @убыстрять несовер. паскараць, паскорваць @убыстряться возвр., страд. паскарацца, паскорвацца @убыток муж. страта, -ты жен.
быть в убытке цярпець страту @убыточность стратнасць, -ці жен. @убыточный стратны @убыть совер.
1. (уменьшиться) зменшаць, паменшыцца, зменшыцца; (о воде) убыць, спасці; (о луне) убыць; (о здоровье, силе) падупасці
2. (выбыть) выбыць; (отбыть) адбыць
его, вас не убудет з ім, вамі нічога не станецца (не зробіцца); см. убывать @уважаемый паважаны; (почтенный) шаноўны
уважаемый товарищ паважаны таварыш @уважать несовер. паважаць; (почитать) шанаваць
уважать чужое мнение паважаць чужую думку (чужы погляд)
заставить себя уважать прымусіць сябе паважаць @уважаться страд. паважацца; шанавацца @уважение ср. павага, -гі жен., паважанне, -ння ср.; (почёт) пашана, -ны жен.
внушать уважение выклікаць павагу
чувствовать (питать) уважение адчуваць павагу, паважаць
из уважения к вам з павагі да вас, паважаючы вас
почёт и уважение пашана і павага @уважительность в разн. знач. паважлівасць, -ці жен. @уважительный
1. уважлівы
уважительная причина уважлівая прычына
2. (почтительный) паважлівы @уважить совер.
1. (принять во внимание) уважыць, прыняць пад увагу
2. (оказать уважение) разг. уважыць, выказаць павагу @увал
I адхон, -ну муж., узгорак, -рка муж.
II мор. увал, -лу муж.; см. уваливать I 2
III муж. разг. увальванне, -ння ср.; см. уваливать II @уваленный
1. завалены
2. увалены; см. уваливать I @увалень муж. разг. цяльпук, род. цельпука муж., мяла, -ла ср. @уваливать
I несовер.
1. (заваливать) разг. завальваць
2. (отклонять) мор. увальваць
II несовер. (обрабатывать валянием) увальваць @уваливаться
I несовер. страд. завальвацца; увальвацца; см. уваливать I
II несовер.
1. увальвацца; звальвацца, валіцца
2. страд. увальвацца; звальвацца, валіцца; см. уваливать II @увалистый
1. (холмистый) узгоркаваты
2. (о походке) прост. развалісты @увалить совер.
1. разг. заваліць
2. мор. уваліць; см. уваливать I @увалка жен. валенне, -ння ср. @увальность мор. увальнасць, -ці жен. @увальчивость мор. увалістасць, -ці жен. @увальчивый мор. увалісты @увалянный увалены, звалены; см. уваливать II @увалять совер. уваліць; см. уваливать II @уваляться уваліцца, зваліцца; см. уваливаться II @увар муж. разг. увар, -ру муж.; (неоконч. действие) уварванне, -ння ср. @уваренный увараны @уваривание уварванне, -ння ср. @уваривать несовер. уварваць @увариваться возвр., страд. уварвацца @уварить совер. в разн. знач. уварыць @увариться в разн. знач. уварыцца @уварка жен. уварка, -кі жен.; уварванне, -ння ср. @уваровит мин. уваравіт, -ту муж. @Уваровичи гп. Уваравічы, -віч @уваровичский уваравіцкі @уварочный уварачны @уведённый
1. паведзены; выведзены; адведзены; заведзены; зведзены
2. (похищенный) украдзены; зведзены; адбіты; см. увести @уведомитель паведамляльнік, -ка муж. @уведомительный паведамляльны @уведомить совер. паведаміць @уведомление паведамленне, -ння ср. @уведомленный паведамлены @уведомлять несовер. паведамляць @уведомляться страд. паведамляцца @увезённый
1. павезены; вывезены; адвезены; завезены
2. украдзены; звезены; см. увезти @увезти совер.
1. павезці; (вывезти) вывезці, мног. павывозіць; (отвезти) адвезці, мног. паадвозіць; (завезти) завезці, мног. пазавозіць
2. (похитить) украсці; (свезти) звезці, мног. пазвозіць @увековечение увекавечанне, -ння ср.; (неоконч. действие) увекавечванне, -ння ср. @увековеченный увекавечаны @увековечивать несовер. увекавечваць @увековечиваться возвр., страд. увекавечвацца @увековечить совер. увекавечыць @увековечиться увекавечыцца @увеличение
1. (действий) павелічэнне, -ння ср., пабольшанне, -ння ср.; неоконч. павялічванне, -ння ср., пабольшванне, -ння ср.
2. (то, на что увеличено что-либо) павелічэнне, -ння ср.
увеличение составляет несколько сантиметров павелічэнне складае некалькі сантыметраў @увеличенный павялічаны, пабольшаны @увеличивать несовер. павялічваць, пабольшваць @увеличиваться возвр., страд. павялічвацца, пабольшвацца @увеличитель фото павелічальнік, -ка муж. @увеличительный в разн. знач. павелічальны
увеличительное стекло павелічальнае шкло
увеличительный суффикс лингв. павелічальны суфікс
увеличительное имя грам. павелічальнае імя
увеличительный аппарат фото павелічальны апарат @увеличить совер. павялічыць, пабольшыць @увеличиться павялічыцца, пабольшыцца @увенчание увянчанне, -ння ср. @увенчанный увянчаны, увенчаны @увенчать совер. увянчаць @увенчаться увянчацца
увенчаться успехом увянчацца поспехам @увенчивать несовер. увенчваць @увенчиваться возвр., страд. увенчвацца @уверение упэўненне, -ння ср., запэўненне, -ння ср.; (неоконч. действие) упэўніванне, -ння ср., запэўніванне, -ння ср.
примите уверение в моём совершённом уважении офиц. прыміце запэўненне ў маёй поўнай павазе @уверенно нареч. упэўнена @уверенность упэўненасць, -ці жен. @уверенный
1. прич. упэўнены, запэўнены
2. прил. (убеждённый) упэўнены, перакананы
будь уверен будзь пэўны, будзь упэўнены @уверительный уст. упэўнівальны, запэўнівальны @уверить совер. упэўніць, запэўніць; (убедить) пераканаць @увериться упэўніцца, пераканацца @увёрнутый
1. укручаны
2. укручаны; зменшаны, паменшаны; см. увернуть @увернуть совер. разг.
1. (завернуть во что-либо) укруціць
увернуть ребёнка в одеяло укруціць дзіця ў коўдру
2. (вертя, уменьшить) укруціць; зменшыць, паменшыць
увернуть фитиль в лампе укруціць (зменшыць, паменшыць) кнот у лямпе @увернуться
1. (отклониться) адхінуцца, адхіліцца; ухіліцца
увернуться от удара адхінуцца (адхіліцца, ухіліцца) ад удару
2. перен. (избегнуть) разг. выкруціцца, ухіліцца, унікнуць, пазбегнуць
увернуться от прямого ответа ухіліцца ад шчырага адказу
3. (завернуться во что-либо) разг. укруціцца @уверование ср. книжн. увераванне, -ння ср.; вера, -ры жен. @уверовать совер. увераваць; паверыць @увёрстанный типогр. увярстаны @уверстать совер. типогр. увярстаць @уверстаться увярстацца @увёрстка жен. типогр. увёрстка, -кі жен., увёрстванне, -ння ср. @увёрстывание увёрстванне, -ння ср. @увёрстывать несовер. типогр. увёрстваць @увёрстываться возвр., страд. увёрствацца @увёртка жен. выкручванне, -ння ср., выкрут, -ту муж., выкрутас, -су муж., хітрыкі, -каў ед. нет @увёртливость жен. выкрутлівасць, -ці жен., вёрткасць, -ці жен., спрыт, род. спрыту муж.; хітрасць, -ці жен. @увёртливый выкрутлівы, вёрткі, спрытны; хітры @увёртывать несовер. разг.
1. (завёртывать во что-либо) укручваць
2. (вертя, уменьшать) укручваць; змяншаць, памяншаць; см. увернуть @увёртываться
1. (отклоняться) адхінацца, адхіляцца; ухіляцца
2. перен. (избегать) выкручвацца, ухіляцца, унікаць, пазбягаць
3. (завёртываться во что-либо) разг. укручвацца; см. увернуться @увертюра муз. уверцюра, -ры жен. @уверять несовер. упэўніваць, запэўніваць; (убеждать) пераконваць @уверяться
1. упэўнівацца; пераконвацца
2. страд. упэўнівацца, запэўнівацца; пераконвацца @увеселение ср.
1. (действие) весяленне, -ння ср.; забаўлянне, -ння ср., пацяшанне, -ння ср.
2. (развлечение) забава, -вы жен.; (потеха) пацеха, -хі жен.; (игра) гульня, -ні жен.; (зрелище) відовішча, -шча ср.; (прогулка) пагулянка, -кі жен.
массовые увеселения масавыя забавы (пацехі, гульні, відовішчы) @увеселитель забаўнік, -ка муж., пацешнік, -ка муж. @увеселительный забаўны, забаўлівы, пацешны, пацешлівы; (весёлый) вясёлы
увеселительные зрелища забаўныя (пацешныя, вясёлыя) відовішчы
увеселительная прогулка вясёлая прагулка (пагулянка) @увеселить совер. развесяліць, павесяліць, забавіць, пацешыць @увеселять несовер. весяліць, забаўляць, цешыць, пацяшаць @увеселяться возвр., страд. весяліцца, забаўляцца, цешыцца, пацяшацца @увесистость важкасць, -ці жен. @увесистый важкі @увесить совер. прост. увешаць, абвешаць, мног. паабвешваць @увеситься прост. увешацца, абвешацца @увести совер.
1. павесці; (вывести) вывесці, мног. павыводзіць; (отвести) адвесці, мног. паадводзіць; (завести) завесці, мног. пазаводзіць
увёл детей в лес павёў дзяцей у лес
увести лошадь из конюшни вывесці каня з канюшні
она увела его домой яна завяла (адвяла) яго дадому
2. разг. (похитить) украсці; (свести) звесці, мног. пазводзіць; (отбить у кого-либо) звесці, мног. пазводзіць; адбіць, мног. паадбіваць
увести корову украсці (звесці) карову
он увёл жену у знакомого инженера ён звёў (адбіў) жонку ў знаёмага інжынера @увечить несовер. нявечыць, знявечваць; (калечить) калечыць @увечиться возвр., страд. нявечыцца, знявечвацца; калечыцца @увечный уст.
1. прил. пакалечаны, знявечаны
2. сущ. калека, -кі муж., жен., пакалечаны, -нага муж.; знявечаны, -нага муж. @увечье калецтва, -ва ср. @увешанный увешаны, абвешаны, мног. паабвешваны @увешать совер. увешаць, абвешаць, мног. паабвешваць @увешаться увешацца, абвешацца @увешенный увешаны, абвешаны, мног. паабвешваны; см. увесить @увешивать несовер. увешваць, абвешваць @увешиваться возвр., страд. увешвацца, абвешвацца @увещание ср.
1. угаворванне, -ння ср., угаворы, -раў, ед. угавор, -ру муж.; пераконванне, -ння ср.; раджанне, -ння ср.
1. навучанне, -ння ср., павучанне, -ння ср.; см. увещать @увещатель книжн. уст. угаворшчык, -ка муж.; (советчик) дарадчык, -ка муж. @увещательный угаворны; угаворлівы; (назидательный) навучальны, павучальны @увещать несовер.
1. (уговаривать) угаворваць; (убеждать) пераконваць; (советовать) раіць, радзіць
2. (наставлять) навучаць, павучаць @увещевание книжн. уст. см. увещание @увещеватель книжн. уст. см. увещатель @увещевательный книжн. уст. см. увещательный @увещевать несовер. книжн. см. увещать @увивать несовер. увіваць, укручваць; абвіваць @увиваться
1. (ухаживать) фам. увівацца, круціцца, удыгаць
2. страд. увівацца, укручвацца; абвівацца @увидать совер. разг. убачыць, угледзець @увидаться убачыцца, угледзецца @увиденный убачаны, угледжаны @увидеть совер. убачыць, угледзець @увидеться убачыцца @увиливание увільванне, -ння ср., ухіленне, -ння ср., выкручванне, -ння ср. @увиливать несовер. разг. увільваць, ухіляцца, выкручвацца @увильнуть совер. разг. увільнуць, ухіліцца, выкруціцца @увиолевый физ. увіёлевы @увитый увіты, укручаны; абкручаны @увить совер. увіць, укруціць; абкруціць @увлажнение увільгатненне, -ння ср., звільгатненне, -ння ср. @увлажнённость увільготненасць, -ці жен., звільгатнеласць, -ці жен. @увлажнённый увільготнены, звільгатнелы; (смоченный) намочаны @увлажнитель тех. увільгатняльнік, -ка муж. @увлажнить совер. зрабіць вільготным, увільгатніць; (смочить) намачыць @увлажниться стаць (зрабіцца) вільготным; увільгатніцца; (намокнуть) намокнуць @увлажнять несовер. рабіць вільготным, увільгатняць; (смачивать) намочваць @увлажняться
1. станавіцца (рабіцца) вільготным; увільгатняцца; (намокать) намакаць
2. страд. увільгатняцца; намочвацца @увлекательно нареч. цікава; займальна; захапляюча; прывабна; чароўна; спакусліва @увлекательность цікавасць, -ці жен.; займальнасць, -ці жен.; захапляльнасць, -ці жен.; прывабнасць, -ці жен.; чароўнасць, -ці жен.; спакуслівасць, -ці жен. @увлекательный захапляючы; (интересный) цікавы; (занимательный) займальны; (пленительный) прывабны; (очаровательный) чароўны; (соблазнительный) спакуслівы @увлекать несовер.
1. (тащить) цягнуць, уцягваць, зацягваць; (захватывать) захопліваць; (уносить) несці; (уводить) весці, заводзіць; (направлять) накіроўваць
2. перен. (захватывать, восхищать) захапляць; (очаровывать) чараваць, зачароўваць; (пленять) захапляць, прывабліваць; см. увлечь @увлекаться
1. захапляцца
2. (влюбляться) кахаць (каго), захапляцца
3. страд. цягнуцца, уцягвацца, зацягвацца; захоплівацца; несціся; весціся, заводзіцца; накіроўвацца; захапляцца; чаравацца, зачароўвацца; прываблівацца; см. увлекать @увлекающийся
1. прич. які (што) захапляецца; які (што) кахае (каго), які (што) захапляецца (кім); см. увлекаться 1,2
2. прил. схільны да захаплення
3. прил. (влюбчивый) улюблівы @увлечение ср.
1. (действие) книжн. уцягненне, -ння ср.; неоконч. уцягванне, -ння ср.; захопліванне, -ння ср.
2. (восторг) захапленне, -ння ср.; (пыл) запал, -лу муж.
работать с увлечением працаваць з запалам (захапленнем)
рассказывать с увлечением расказваць з захапленнем (запалам)
3. (сильный, большой интерес к чему-либо, привязанность) захапленне, -ння ср.
увлечение театром захапленне тэатрам
шахматы - его увлечение шахматы - яго захапленне
4. (влюблённость) захапленне, -ння ср., закаханасць, -ці жен.; (любовь) каханне, -ння ср.
увлечение перешло в серьёзное чувство захапленне перайшло ў сур'ёзнае пачуццё @увлечённость захопленасць, -ці жен.; зачараванасць, -ці жен. @увлечённый
1. (втянутый) уцягнуты, зацягнуты; (захваченный) захоплены; (унесённый) занесены; (уведённый) заведзены
2. перен. (восхищённый) захоплены; (очарованный) зачараваны; (пленённый) прываблены; см. увлечь @увлечь совер.
1. (утащить) уцягнуць, зацягнуць; (захватить) захапіць; (унести) занесці, панесці; (увести) завесці; (направить) накіраваць
волны увлекли лодку в море хвалі занеслі (панеслі) лодку ў мора
камень увлёк за собой при падении массу песка камень захапіў з сабой пры паданні масу пяску
мечты увлекли его в будущее мары занеслі (завялі) яго ў будучыню
2. перен. (восхитить) захапіць; (очаровать) зачараваць; (пленить) прывабіць
работа увлекла его работа захапіла яго @увлечься
1. захапіцца
2. (влюбиться) закахацца (у каго), захапіцца @увод муж.
1. адвод, -ду муж., звод, род. зводу муж.
2. (похищение) выкраданне, -ння ср., выкрадванне, -ння ср.; (кража) крадзеж, род. крадзяжу муж.
свадьба уводом уст. вяселле з выкраданнем
3. тех. адхіленне, -ння ср.
увод сверла адхіленне свердла @уводить несовер.
1. весці; (выводить) выводзіць; (отводить) адводзіць; (заводить) заводзіць
2. разг. (похищать) красці; (сводить) зводзіць; (отбивать у кого-либо) зводзіць, адбіваць; см. увести @уводиться страд.
1. весціся; выводзіцца; адводзіцца; заводзіцца
2. красціся; зводзіцца, адбівацца; см. уводить @увоз муж. вываз, -зу муж.; адвоз, -зу муж., звоз, род. звозу муж.; (похищение) выкраданне, -ння ср., выкрадванне, -ння ср.; (кража) крадзеж, род. крадзяжу муж.
свадьба увозом уст. вяселле з выкраданнем @увозить несовер.
1. везці; (вывозить) вывозіць; (отвозить) адвозіць; (завозить) завозіць
2. (похищать) красці; (свозить) звозіць @увозиться страд.
1. везціся; вывозіцца; адвозіцца; завозіцца
2. красціся; звозіцца; см. увозить @уволакивать несовер.
1. разг. валачы; звалакаць, звалакваць; (выволакивать) вывалакаць, вывалакваць; (в сторону) адвалакаць, адвалакваць; (заволакивать) завалакаць, завалакваць
2. (красть) прост. красці, цягнуць @уволакиваться страд.
1. валачыся; звалакацца, звалаквацца; вывалакацца, вывалаквацца; адвалакацца, адвалаквацца; завалакацца, завалаквацца
2. красціся, цягнуцца; см. уволакивать @уволенный звольнены; вызвалены; см. уволить 1 @уволить совер.
1. звольніць, мног. пазвальняць; (освободить) вызваліць, мног. павызваляць; см. увольнять
2. (избавить) уст. збавіць, пазбавіць; (освободить) вызваліць
увольте меня от его посещения збаўце (вызвальце) мяне ад яго наведванняў @уволиться звольніцца; (освободиться) вызваліцца @уволоченный, уволочённый
1. звалочаны; вывалачаны; адвалочаны; завалочаны
2. украдзены, сцягнуты; см. уволочь @уволочить совер. прост. см. уволочь @уволочь совер.
1. разг. павалачы, звалачы; (выволочь) вывалачы; (в сторону) адвалачы; (заволочь) завалачы
2. (украсть) прост. украсці, сцягнуць @уволочься прост. звалачыся, павалачыся @увольнение звальненне, -ння ср.; (освобождение) вызваленне, -ння ср. @увольнительный: увольнительный билет білет аб звальненні (на звальненне), адпускны білет
увольнительное свидетельство пасведчанне аб звальненні (на звальненне); (временное) адпускное пасведчанне
увольнительная записка запіска аб звальненні (на звальненне), адпускная запіска @увольнять несовер. звальняць; (освобождать) вызваляць
увольнять по сокращению штатов звальняць па скарачэнню штатаў
увольнять в запас воен. звальняць у запас
увольнять с должности звальняць з пасады, вызваляць ад пасады @увольняться возвр., страд. звальняцца; вызваляцца; см. уволиться, увольнять @уворованный украдзены @уворовать совер. разг. украсці @уворовывать несовер. разг. красці @уврачевать совер. уст. вылечыць @увулярный лингв. увулярны @увы межд. (к сожалению) на жаль; (но не тут-то было) ды дзе там
но увы! але на жаль!, ды дзе там!
он должен был приехать, но увы! его ещё нет ён павінен быў прыехаць, але, на жаль, яго яшчэ няма
увы, это очень печально на жаль, гэта вельмі сумна
увы, надежды больше нет на жаль, надзеі больш няма @увядание
1. завяданне, -ння ср.
2. (человека) завяданне, -ння ср.; змарненне, -ння ср. @увядать несовер.
1. вянуць
2. (о человеке) вянуць; марнець @увядший
1. прич. які (што) звяў, які (што) завяў; які (што) змарнеў; см. увянуть
2. прил. звялы, завялы
3. (о человеке) завялы; змарнелы @увязанный
1. (связанный) разг. увязаны, мног. паўвязваны
2. перен. увязаны; (согласованный) узгоднены @увязать
I совер.
1. (связать) разг. увязаць, мног. паўвязваць
2. перен. увязаць; (согласовать) узгадніць
II несовер.
1. (в чём-либо вязком, липком) вязнуць, увязаць, ліпнуць; (в грязи) гразнуць, угразаць, грузнуць, угрузаць, загразаць, засядаць
2. перен. увязаць; см. увязнуть @увязаться совер. разг.
1. (стать увязанным) увязацца
вещи хорошо увязались рэчы добра ўвязаліся
2. (связав вещи, уложиться, упаковаться) увязацца, упакавацца
я уже увязался и жду машину я ўжо ўвязаўся (упакаваўся) і чакаю машыны
3. перен. увязацца; (согласоваться) узгадніцца
4. (следовать неотступно) увязацца @увязка жен.
1. (вещей) увязка, -кі жен., увязванне, -ння ср.
2. перен. увязка, -кі жен.; (согласование) узгадненне, -ння ср. @увязнуть совер.
1. (в чём-либо вязком, липком) увязнуць, уліпнуць; (в грязи) угразнуць, угрузнуць, загразнуць, засесці
воз увяз в болоте воз увяз (уграз, угруз, заграз, засеў) у балоце
муха увязла в варенье муха ўвязла (уліпла) у варэнне
2. перен. увязнуць
увязнуть в неразрешимых вопросах увязнуць у невырашальных пытаннях @увязывание
1. увязванне, -ння ср.
2. перен. увязванне, -ння ср.; узгадненне, -ння ср. @увязывать несовер.
1. (связывать) разг. увязваць
2. перен. увязваць; (согласовывать) узгадняць @увязываться разг.
1. (о вещах) увязвацца
2. (укладываться, упаковываться) увязвацца
3. перен. увязвацца; (согласовываться) узгадняцца
4. (следовать неотступно) увязвацца
5. страд. увязвацца; узгадняцца; см. увязывать @увянуть совер.
1. звяць, звянуць, завянуць
2. (о человеке) звяць, звянуць, завянуць, змарнець @угаданный
1. угаданы
2. угаданы; см. угадать 1,2 @угадать совер.
1. (догадаться) угадаць
угадать сказанное по движению губ угадаць сказанае па губах
2. (предусмотреть) угадаць
угадать погоду угадаць надвор'е
3. (опознать) прост. пазнаць
4. (случайно дать верный ответ) патрапіць
5. (очутиться где-либо, попасть куда-либо) прост. трапіць
угадал как раз на свадьбу угадаў якраз на вяселле
6. (попасть в кого-либо, во что-либо) прост. пацэліць, уцэліць, трапіць, папасці
угадать в голову пацэліць (трапіць, папасці) у галаву
7. (угодить, потрафить кому-либо) прост. патрапіць, дагадзіць (каму) @угадчик разг. угадчык, -ка муж., адгадчык, -ка муж. @угадчица угадчыца, -цы жен., адгадчыца, -цы жен. @угадывание
1. угадванне, -ння ср.
2. угадванне, -ння ср.
3. пазнаванне, -ння ср.
4. патраплянне, -ння ср.; см. угадывать @угадыватель угадчык, -ка муж., угадвальнік, -ка муж. @угадывать несовер.
1. (догадываться) угадваць
2. (предусматривать) угадваць
3. (опознавать) прост. пазнаваць
4. (случайно давать верный ответ) патрапляць; см. угадать 1-4 @угадываться
1. угадвацца
2. страд. угадвацца; пазнавацца; патрапляцца; см. угадывать @Уганда Уганда, -ды жен. @угандиец угандыец, -дыйца муж. @угандийка угандыйка, -кі жен. @угандийский угандыйскі @угар
I
1. чад, род. чаду муж.
выделять угар чадзіць
2. перен. чад, род. чаду муж.; запал, -лу муж.; (экстаз) экстаз, -зу муж.
в угаре страстей у экстазе пачуццяў
II муж.
1. тех. угар, -ру муж.
угар при плавке металла угар пры плаўцы металу
2. текст. адходы, -даў ед. нет @угарно в знач. сказ. чадна @угарный
I
1. чадны
в комнате угарный воздух у пакоі чаднае паветра
угарный газ хим. чадны газ
2. перен. (безудержный) нястрымны; (разнузданный) распушчаны; разбэшчаны; (лихорадочный) ліхаманкавы
угарное веселье нястрымная весялосць
II
1. тех. угарны
угарные остатки угарныя рэшткі
2. текст. адходавы
угарная пряжа адходавая пража @угасание
1. згасанне, -ння ср.
2. згасанне, -ння ср.
3. паміранне, -ння ср., кананне, -ння ср.; см. угасать @угасать несовер.
1. тухнуць, гаснуць, згасаць
2. перен. гаснуць, згасаць
3. перен. (умирать) паміраць, канаць @угасить совер.
1. загасіць, утушыць, патушыць
2. перен. заглушыць, падавіць @угаснуть совер.
1. патухнуць, пагаснуць, згаснуць
2. перен. пагаснуць, згаснуць
3. перен. (умереть) памерці, сканаць @угасший
1. патухлы, пагаслы, згаслы
2. перен. пагаслы, згаслы @угашать несовер.
1. гасіць, тушыць, утушваць
2. перен. заглушаць, падаўляць @угашаться страд.
1. гасіцца, тушыцца, утушвацца
2. заглушацца, падаўляцца; см. угашать @угашенный
1. загашаны, утушаны, патушаны
2. заглушаны, падаўлены; см. угасить @угладить совер. прост. угладзіць @углаженный угладжаны @углаживать несовер. угладжваць @углаживаться страд. угладжвацца @угластый разг. вуглаваты @углебетон стр. вуглебетон, -ну муж. @углебрикет вуглебрыкет, -ту муж. @углевидный вуглепадобны @углевод биол., хим. вуглявод, -ду муж.
углеводы мн. вугляводы, -даў @углеводный вугляводны @углеводород хим. вуглевадарод, -ду муж. @углеводородный вуглевадародны @углевоз вуглявоз, -за муж. @углевозный вуглявозны @углевыжигательный вуглевыпальвальны @угледобывающий прил. вуглездабывальны, вуглездабыўны @угледобыча горн. вуглездабыча, -чы жен. @угледробилка тех. вугледрабілка, -кі жен. @угледробильный вугледрабільны @углежжение выпальванне вугалю, вуглевыпальванне, -ння ср. @углежог спец. вугляпал, -ла муж. @углекислота хим. вуглекіслата, -ты жен. @углекислотный вуглекіслотны @углекислый хим. вуглякіслы @углекоп уст. вуглякоп, -па муж. @углемойка горн. вуглямыйка, -кі жен. @угленагружатель горн. вугленагружальнік, -ка муж. @угленагружательный вугленагружальны @угленосность горн. вугляноснасць, -ці жен. @угленосный вугляносны @углеобогатительный горн. вуглеабагачальны @углеобогащение вуглеабагачэнне, -ння ср. @углеопрокидыватель горн. вуглеперакульнік, -ка муж. @углеопрокидывательный вуглеперакульны @углеочистительный вуглеачышчальны @углеочистка горн. вуглеачыстка, -кі жен. @углепогрузка вуглепагрузка, -кі жен. @углепогрузочный вуглепагрузачны @углепогрузчик вуглепагрузчык, -ка муж. @углеподающий прил. горн. вуглепадавальны @углеподъёмник горн. вуглепад'ёмнік, -ка муж. @углеподъёмный вуглепад'ёмны @углепромыватель горн. вуглепрамывальнік, -ка муж. @углепромышленник вуглепрамысловец, -лоўца муж. @углепромышленность вуглепрамысловасць, -ці жен. @углепромышленный вуглепрамысловы @углеразрез горн. вуглеразрэз, -зу муж. @углерод хим. вуглярод, -ду муж. @углеродистый вугляродзісты @углеродный вугляродны @углеснабжающий прил. вуглезабяспечвальны @углеснабжение вуглезабеспячэнне, -ння ср. @углесос горн. вуглясос, -са муж. @углетушитель спец. вуглетушыльнік, -ка муж. @углехимия вугляхімія, -міі жен. @углистый хим. вуглісты @угловатость
1. вуглаватасць, -ці жен.
2. перен. няспрытнасць, -ці жен., нехлямяжасць, -ці жен.; нязграбнасць, -ці жен.; рэзкасць, -ці жен.; непадатлівасць, -ці жен. @угловатый
1. (неровный, с углами) вуглаваты
2. перен. (неуклюжий) няспрытны, нехлямяжы; нязграбны; (резкий) рэзкі; (неподатливый) непадатлівы @угловой
1. мат., тех. вуглавы
угловое ускорение вуглавое паскарэнне
угловой радиус вуглавы радыус
2. (находящийся на углу) рагавы
угловой дом рагавы дом
угловой магазин рагавы магазін
3. (находящийся в углу) кутні, куткавы
угловая комната кутні (куткавы) пакой
угловой стол кутні (куткавы) стол
4. (имеющий форму угла, согнутый под углом) вуглавы
угловое железо вуглавое жалеза
угловое соединение вуглавое злучэнне
угловой замок плот. вуглавы замок
5. спорт. вуглавы
угловой удар вуглавы удар @углозубые мн. сущ. зоол. вуглазубыя, -бых @углозубый вуглазубы @угломер спец. вугламер, -ра муж. @угломерный вугламерны
угломерные инструменты тех. вугламерныя інструменты @углубитель тех. паглыбнік, -ка муж. @углубить совер. в разн. знач. паглыбіць @углубиться в разн. знач. паглыбіцца @углубка жен. горн. разг. паглыбленне, -ння ср. @углубление ср.
1. (действие) паглыбленне, -ння ср.
2. (впадина) заглыбленне, -ння ср., упадзіна, -ны жен., западзіна, -ны жен., яма, род. ямы жен., ямка, -кі жен.
3. мор. асадка, -кі жен., заглыбленне, -ння ср. @углублённо нареч. паглыблена @углублённость паглыбленасць, -ці жен. @углублённый в разн. знач. паглыблены @углублять несовер. в разн. знач. паглыбляць @углубляться возвр., страд. паглыбляцца @углядеть совер.
1. (увидеть) убачыць, угледзець
2. (устеречь) разг. углядзець (за кім, чым), упільнаваць, дагледзець (каго-што)
разве за всем углядишь? хіба за ўсім углядзіш?
за ним не углядишь яго не ўпільнуеш @углярка тех. вуглярка, -кі жен. @угнанный
1. пагнаны; (выгнанный) выгнаны; (отогнанный) адагнаны
2. (похищенный) разг. украдзены @угнать совер.
1. пагнаць; (выгнать) выгнаць, мног. павыганяць; (отогнать) адагнаць, мног. паадганяць; (загнать) загнаць, мног. пазаганяць
2. (похитить) разг. украсці; см. угонять I @угнаться угнацца, справіцца
за ним не угонишься за ім не ўгонішся (з ім не справішся) @угнездиться совер. разг. угняздзіцца @угнести совер. прыгнесці @угнетаемый
1. прич. які (што) прыгнятаецца
2. прил. (угнетённый) прыгнечаны @угнетатель прыгнятальнік, -ка муж. @угнетательский прыгнятальніцкі @угнетать несовер. прыгнятаць @угнетаться страд. прыгнятацца @угнетающе нареч. прыгнятальна @угнетающий
1. прич. які (што) прыгнятае
2. прил. прыгнятальны @угнетение ср.
1. (действие) прыгнятанне, -ння ср.
2. прыгнечанне, -ння ср.
3. (гнёт) прыгнёт, -ту муж. @угнетённость прыгнечанасць, -ці жен. @угнетённый прыгнечаны @уговаривание угаворванне, -ння ср. @уговаривать несовер. угаворваць @уговариваться
1. разг. (условливаться) угаворвацца, умаўляцца; (договариваться) дагаворвацца, дамаўляцца
2. страд. угаворвацца @уговор муж.
1. (действие) угавор, -ру муж.; угаворванне, -ння ср.
2. разг. (взаимное соглашение) угавор, -ру муж., умова, -вы жен.; (договорённость) дагаворанасць, -ці жен., дамоўленасць, -ці жен.; (действие) дамаўленне, -ння ср.
уговор дороже денег угавор даражэй за грошы @уговорённый угавораны @уговорить совер. угаварыць @уговориться разг. (условиться) угаварыцца, умовіцца; (договориться) дагаварыцца, дамовіцца @уговорный разг. умоўлены @уговорчивый разг. згаворлівы, падатлівы, памяркоўны @уговорщик угаворшчык, -ка муж. @уговорщица угаворшчыца, -цы жен. @угода: в угоду каб дагадзіць @угоден см. угодный @угодить совер.
1. (услужить) дагадзіць (каму-чаму), угадзіць (каму-чаму); унаравіць (каму-чаму)
на всех трудно угодить усім цяжка дагадзіць (угадзіць, унаравіць)
2. (попасть куда-либо) разг. трапіць; папасці
лиса угодила в капкан ліса трапіла (папала) у пастку
3. (удариться) разг. ударыцца, выцяцца, стукнуцца
он угодил лбом в дверь ён ударыўся (выцяўся) ілбом у дзверы (аб дзверы)
4. (бросая, попасть) папасці, трапіць, пацэліць, уцэліць
угодить камнем в окно папасці (пацэліць, трапіць) каменем у акно @угодливо нареч. угодліва; дагодліва @угодливость жен. угодлівасць, -ці жен., дагодлівасць, -ці жен.; ліслівасць, -ці жен., падлізванне, -ння ср. @угодливый угодлівы; дагодлівы; (льстивый) ліслівы, падлізлівы @угодник
1. разг. угоднік, -ка муж.; (льстец) ліслівец, -ліўца муж., падлізнік, -ка муж., падліза, -зы муж.
2. рел. угоднік, -ка муж. @угодница
1. угодніца, -цы жен.; падлізніца, -цы жен.; падліза, -зы жен.
2. рел. угодніца, -цы жен. @угодничание удыганне, -ння ср. (перад кім-чым); (угождение) дагаджанне, -ння ср., нараўленне, -ння ср. (каму-чаму); (подольщение) падлашчванне, -ння ср. (да каго-чаго); (подлизывание) падлізванне, -ння ср. (да каго-чаго) @угодничать несовер. разг. удыгаць (перад кім-чым); (угождать) дагаджаць, гадзіць, наравіць (каму-чаму); (подольщаться) падлашчвацца (да каго-чаго); (подлизываться) падлізвацца (да каго-чаго) @угоднический дагаджальніцкі; падлашчвальны; падлізніцкі; см. угодничество @угодничество удыганне, -ння ср.; (угождение) дагаджанне, -ння ср., нараўленне, -ння ср.; (подольщение) падлашчванне, -ння ср.; (подлизывание) падлізванне, -ння ср. @угодно
1. безл. в знач. сказ. (нужно) трэба; (желательно) пажадана; часто переводиться личными формами глаг. хацець, жадаць; захацець, пажадаць, зажадаць; переводится также безличными глаг. хацецца, захацецца; при выражении вежливости, иронии, неудовольствия и т.п. переводится оборотами мець ласку, зрабіць ласку
что вам угодно? што вам трэба?, чаго вы хочаце?
видно, так ему было угодно відаць, так яму было пажадана (так яму хацелася)
не угодно ли вам молока? ці не хочаце (не жадаеце) вы малака?
как вам угодно як (вы сабе) хочаце, як ваша ласка
я сделаю всё, что вам будет угодно я зраблю ўсё, што вы захочаце (пажадаеце)
кому угодно высказаться? хто хоча выказацца?
2. частица какой угодно які хочаш, які хочаце, (всё равно какой) абы-які, (всякий) усякі
кто угодно хто хочаш, хто хочаце; (всё равно кто) абы-хто
что угодно што хочаш, што хочаце; (всё равно что) абы-што
где угодно дзе хочаш, дзе хочаце; (всё равно где) абы-дзе; (везде) усюды
когда угодно калі хочаш, калі хочаце; (всё равно когда) абы-калі; (всегда) заўсёды
как угодно як хочаш, як хочаце; (всё равно как) абы-як
куда угодно куды хочаш, куды хочаце; (всё равно куда) абы-куды
откуда угодно адкуль хочаш, адкуль хочаце; (всё равно откуда) абы-адкуль; (отовсюду) адусюль
сколько угодно колькі хочаш, колькі хочаце; (всё равно сколько) абы-колькі
не угодно ли ці не маеце (не будзеце мець) ласку, ці не жадаеце
сколько душе угодно колькі душа хоча (жадае) @угодный (желательный) пажаданы; (нужный) патрэбны; (приятный) прыемны; (подходящий) прыдатны; (полезный) карысны @угодье ср. (участок земли) угоддзе, -ддзя ср.; (сенокосное угодье - ещё) сенажаць, -ці жен. @угождать несовер. (услуживать) дагаджаць (каму-чаму); гадзіць (каму-чаму); наравіць (каму-чаму); см. угодить 1 @угождение дагаджанне, -ння ср., нараўленне, -ння ср. @угол
1. мат., физ. и пр. вугал, род. вугла муж.
прямой угол прамы вугал
тупой угол тупы вугал
острый угол востры вугал
под углом в 60° пад вуглом у 60°
угол отражения физ. вугал адбіцця
угол падения физ. вугал падзення
угол прицела воен. вугал прыцэлу
2. (место, где сходятся две внешние стороны предмета) рог, род. рога муж.; (дома) вугал, род. вугла муж.; (стола) рог, род. рога муж.
завернуть за угол завярнуць за рог (вугал)
на углу на рагу
выйти на угол выйсці на рог
загнутый угол страницы загнуты ражок старонкі
3. (внутренний - помещения, здания) кут, род. кута муж.; куток, -тка муж.
в углу комнаты у кутку пакоя
разойтись по углам разысціся па кутках
искать по углам шукаць па кутках
поставить в угол паставіць у куток
4. (помещение, жильё) кут, род. кута муж., куток, -тка муж.
иметь свой угол мець свой кут (куток)
сдавать (снимать) угол здаваць (наймаць) куток
5. перен. (отдалённая, глухая местность) закутак, -тка муж., кут, род. кута муж., куток, -тка муж.
жить в глухом углу жыць у глухім кутку
во главу угла у аснову (аснову асноў)
прижать (припереть, загнать и т.п.) в угол кого прыціснуць (прыперці, загнаць и т.п.) у кут каго
медвежий угол мядзведжы (глухі) куток
из-за угла з-за вугла
ходить из угла в угол хадзіць з кутка ў куток
красный (передний) угол покуць жен., покут муж.
угол зрения пункт погляду (гледжання) @уголёк вугольчык, -ка муж. @уголовник разг. крымінальнік, -ка муж. @уголовница разг. крымінальніца, -цы жен. @уголовно-правовой крымінальна-прававы @уголовно-процессуальный крымінальна-працэсуальны @уголовный крымінальны @уголовщина разг.
1. (уголовное дело) крымінальшчына, -ны жен.
1. собир. (уголовные преступники) крымінальнікі, -каў мн., ед. крымінальнік, -ка муж. @уголок
1. (место, где сходятся две внешние стороны предмета) ражок, -жка муж.; (дома) вуглік, -ка муж.
на уголке стола на ражку стала
постоять на уголке пастаяць на ражку
2. (помещение) куток, -тка муж.
красный уголок чырвоны куток
ленинский уголок ленінскі куток
уголок живой природы куток жывой прыроды
3. (внутри здания) куток, -тка муж., куточак, -чка муж.
сесть в уголок сесці ў куток (куточак)
свой уголок свой куток
4. перен. (отдалённая, глухая местность) куток, -тка муж.
глухой уголок глухі куток
уютный (укромный, тихий) уголок утульны (зацішны) куток (куточак) @уголь муж.
1. (твёрдое горючее вещество) спец. вугаль, -лю муж.
древесный уголь драўнінны вугаль
каменный уголь каменны вугаль
2. (кусок древесного угля) вугаль, -гля муж., мн. вугалі, -лёў; собир. вуголле, -лля ср.; (горячие угли - ещё) жар, род. жару муж.
выгрести угли из печи выгарнуць жар (вуголле) з печы
рисовать углём рысаваць вугалем
белый уголь белы вугаль
голубой уголь блакітны вугаль @уголье ср. собир. прост. вуголле, -лля ср.; (горячее) жар, род. жару муж.
как на угольях як на вуголлі @угольник вугольнік, -ка муж., навугольнік, -ка муж.; (винкель) вінкель, -ля муж. @угольный
I (угольный) вугальны
угольная кислота хим. вугальная кіслата
II (угольный) уст., прост. см. угловой @угольщик вугальшчык, -ка муж. @угольщица вугальшчыца, -цы жен. @угомон разг. (покой) спакой, -кою муж.
нет на них угомону няма на іх спакою
не знать угомону не ведаць спакою @угомонённый разг. уцішаны; уціхаміраны; супакоены; суняты @угомонить совер. разг. уцішыць; уціхамірыць; (успокоить) супакоіць; (унять) суняць @угомониться уціхнуць; уціхамірыцца; супакоіцца; суняцца @угомонять несовер. разг. уцішаць; уціхамірваць; (успокаивать) супакойваць; (унимать) сунімаць @угомоняться возвр., страд. уцішацца; уціхамірвацца; супакойвацца; сунімацца @угон муж.
1. (действие) выган, -ну муж., адгон, -ну муж.
2. (похищение) выкраданне, -ння ср.; (кража) крадзеж, -дзяжу муж.
3. ж.-д. угон, -ну муж.
в угон охот. наўздагон @угонщик згоншчык, -ка муж., злодзей, -дзея муж. (машин) @угонять
I несовер.
1. гнаць; (выгонять) выганяць; (отгонять) адганяць; (загонять) заганяць
угонять скот в поле гнаць (выганяць) жывёлу ў поле
2. (похищать) разг. красці
II совер. (гоняя, погоняя, утомить) прост. змарыць, загнаць, заганяць @угоняться
I несовер. страд.
1. гнацца; выганяцца; адганяцца; заганяцца
2. красціся; см. угонять I
II совер. прост.
1. (устать от беготни) збегацца, набегацца
2. (гонясь за кем-чем, поспеть) справіцца (з кім-чым) @угораздить совер. разг. собіць (каму)
и угораздило же его приехать безл. і собіла ж яму прыехаць @угорать
I несовер. (отравляться угаром) чадзець, учадзьваць
II несовер. (уменьшаться при плавке) угараць, угарваць; (уменьшаться при горении) надгараць, надгарваць, адгараць, адгарваць @угоревший
1. які (што) учадзеў, учадзелы
2. які (што) ашалеў, які (што) звар'яцеў; які (што) з'ехаў з глузду, які (што) здурнеў; ашалелы, шалёны, апантаны; см. угореть I @угорелый
1. уст. учадзелы
2. перен. разг. ашалелы, шалёны, апантаны
как угорелый як ашалелы (шалёны, апантаны); см. угореть I @угореть
I совер.
1. (отравиться угаром) учадзець
2. перен. (сойти с ума) прост. ашалець, звар'яцець; з глузду з'ехаць, здурнець
II совер. (уменьшиться при плавке) угарэць; (уменьшиться при горении) надгарэць, адгарэць @угорский угорскі; см. угры @угорь
I зоол. вугор, -гра муж.
II (в порах кожи) вугор, -гра муж. @угостить совер. пачаставаць @угоститься разг. пачаставацца @уготавливать несовер. книжн. падрыхтоўваць, нарыхтоўваць, рыхтаваць; (предназначать) прызначаць @уготавливаться страд. падрыхтоўвацца, нарыхтоўвацца, рыхтавацца; прызначацца @уготованный уст. падрыхтаваны, нарыхтаваны; (предназначенный) прызначаны @уготовать совер. уст., книжн. падрыхтаваць, нарыхтаваць; (предназначить) прызначыць @уготовить совер. книжн. падрыхтаваць, нарыхтаваць; (предназначить) прызначыць @уготовленный падрыхтаваны, нарыхтаваны; прызначаны @уготовлять несовер. книжн. падрыхтоўваць, нарыхтоўваць; (предназначать) прызначаць @уготовляться страд. падрыхтоўвацца, нарыхтоўвацца; прызначацца @угощать несовер. частаваць @угощаться возвр., страд. частавацца @угощение ср.
1. (действие) пачастунак, -нку муж.; разг. пачостка, -ткі жен.; (неоконч. действие) частаванне, -ння ср.
2. (пища, питьё) пачастунак, -нку муж.; разг. пачостка, -кі жен. @угощённый пачаставаны @угреватость вуграватасць, -ці жен. @угреватый вуграваты @угревидные мн. сущ. зоол. вугрападобныя, -ных @угревидный вугрападобны @угревой угорь II) вугрысты @угрёвые мн. сущ. зоол. вугровыя, -вых @угрёвый угорь I) вугровы @угрёнок муж. вуграня и вугранё, -няці ср. @угреть совер. прост. угрэць @угреться прост. угрэцца @угрица зоол. вугрыца, -цы жен. @угробить совер. груб. прост. угробіць; (убить) забіць; (погубить) загубіць @угробиться угробіцца; забіцца @угробленный угроблены; забіты; загублены; см. угробить @угрожаемый прил. разг. пагражальны, пагрозлівы; (опасный) небяспечны @угрожать несовер. пагражаць, гразіць @угрожающе нареч. пагражальна, пагрозліва @угрожающий
1. прич. які (што) пагражае, які (што) грозіць
2. прил. пагражальны, пагрозлівы; (опасный) небяспечны
угрожающее положение пагражальнае становішча @угроза пагроза, -зы жен. @угрозыск (уголовный розыск) крымвышук, -ку муж. (крымінальны вышук) @угро-финны мн. этногр. угра-фіны, -наў @угро-финский угра-фінскі
угро-финские языки лингв. угра-фінскія мовы @угрохать совер. груб. прост.
1. (убить) уходаць
2. (потратить в большом количестве) убухаць @угры мн. этнол. угры, род. уграў @угрызать несовер.
1. (разгрызать) прост. угрызаць
2. перен. уст. мучыць, грызці
совесть угрызает сумленне мучыць (грызе) @угрызение: угрызения совести мукі (дакоры, згрызоты) сумлення @угрызть совер. (разгрызть) прост. угрызці @угрюметь несовер. станавіцца (больш) панурым, станавіцца (больш) хмурным, станавіцца (больш) пахмурным @угрюмо нареч. панура, хмурна, пахмурна @угрюмость панурасць, -ці жен., хмурнасць, -ці жен., пахмурнасць, -ці жен. @угрюмый пануры, хмурны, пахмурны @уд муж. школ. разг. здавальняюча нескл., ср. @уда уст., обл. вуда, -ды жен. @удабривание удобрыванне, -ння ср.; (навозом - ещё) угнойванне, -ння ср. @удабривать несовер. см. удобрять @удабриваться несовер. см. удобряться @удав зоол. удаў, род. удава муж. @удаваться несовер. в разн. знач. удавацца; см. удаться @удавить совер. (умертвить) задушыць, удушыць @удавиться (повеситься) разг. павесіцца @удавка спец., обл. (петля) пятля, -лі жен., зашмарга, -гі жен. @удавление задушэнне, -ння ср.; удушэнне, -ння ср.; (повешение) вешанне, -ння ср. @удавленник прост. задушаны, -нага муж., удушаны, -нага муж.; (висельник) вісельнік, -ка муж., павешаны, -нага муж. @удавленный задушаны, удушаны; павешаны @удавливать несовер. (умерщвлять) душыць, задушваць, удушваць @удавливаться
1. (вешаться) разг. вешацца
2. страд. душыцца, задушвацца, удушвацца; см. удавливать @удавовые мн. сущ. зоол. удававыя, -вых @удавшийся
1. прич. які (што) ўдаўся
2. прил. (удачный) удачны, удалы @удаление ср.
1. (отдаление) аддаленне, -ння ср.
2. (выпроваживание) выдаленне, -ння ср., выправаджванне, -ння ср.; (выведение) вывядзенне, -ння ср.; (изгнание) выганянне, -ння ср., выгнанне, -ння ср.; (высылание) высыланне, -ння ср.; (увольнение) звальненне, -ння ср.; (исключение) выключэнне, -ння ср.
3. (из организма, с какого-либо места и т.п.) выдаленне, -ння ср.; (вырезание) выразанне, -ння ср.; (отрезание) адразанне, -ння ср.; (извлечение) выманне, -ння ср., даставанне, -ння ср.; (вытаскивание) выцягванне, -ння ср.; (вырывание) вырыванне, -ння ср.; (выведение) вывядзенне, -ння ср.; (уничтожение) знішчэнне, -ння ср.; (уборка) прыманне, -ння ср.; прыбіранне, -ння ср.; (очищение) ачышчэнне, -ння ср.
4. (устранение) устараненне, -ння ср.; (отстранение) адхіленне, -ння ср.; (отодвигание) адсоўванне, -ння ср.; (избавление) пазбаўленне, -ння ср.; см. удалить
5. (отдаление) аддаленне, -ння ср.; (отклонение) адхіленне, -ння ср.; (уединение) адасабленне, -ння ср.; см. удалиться 1
6. (даль, далёкое расстояние) книжн. далечыня, -ні жен. @удалённость аддаленасць, -ці жен.; далёкасць, -ці жен. @удалённый
1. прич. (отдалённый) аддалены
2. прич. (тот, которого заставили уйти) выдалены; (выпровоженный) выправаджаны; (выведенный) выведзены; (выгнанный) выгнаны; (высланный) высланы, мног. павысыланы; (уволенный) звольнены; (исключённый) выключаны
3. прич. (из организма, с какого-либо места и т.п.) выдалены; (вырезанный) выразаны, мног. павыразаны, павырэзваны; (отрезанный) адрэзаны, мног. паадразаны, паадрэзваны; (извлечённый) выняты; (вытащенный) выцягнуты; (вырванный) вырваны, мног. павырываны; (выведенный) выведзены; (уничтоженный) знішчаны; (убранный) прыняты, прыбраны; (очищенный) ачышчаны
4. прич. (устранённый) устаранёны; (отстранённый) адхілены; (отодвинутый) адсунуты; (избавленный) пазбаўлены; см. удалить
5. прил. аддалены; (далёкий) далёкі @удалец разг. удалец, -льца муж.; (молодец) маладзец, род. малайца муж., малайчына, -ны муж.; (ухарь) зух, род. зуха муж.; (хват) хват, род. хвата муж. @удалить совер.
1. (отдалить) аддаліць
удалить предмет от глаз аддаліць прадмет ад вачэй
2. (заставить уйти) выдаліць; (выпроводить) выправадзіць, мног. павыправоджваць; (вывести) вывесці; (выгнать) выгнаць; (выслать) выслаць, мног. павысылаць; (уволить) звольніць; (исключить) выключыць
удалить посторонних выдаліць (выправадзіць) пабочных асоб
удалить из зала заседания выдаліць (вывесці) з залы пасяджэння
удалить детей из комнаты вывесці дзяцей з пакоя
удалить из университета выключыць з універсітэта
3. (из организма, с какого-либо места и т.п.) выдаліць; (вырезать) выразаць, мног. павыразаць, павырэзваць; (отрезать) адрэзаць, мног. паадразаць, паадрэзваць; (извлечь) выняць; дастаць; (вытащить) выцягнуць; (вырвать) вырваць, мног. павырываць; (вывести) вывесці; (уничтожить) знішчыць; (убрать) прыняць, прыбраць; (очистить) ачысціць
удалить опухоль выразаць пухліну
удалить руку адрэзаць руку
удалить занозу выняць (дастаць, выцягнуць) стрэмку
удалить больной зуб вырваць хворы зуб
удалить пятно вывесці (знішчыць) пляму
удалить снег с площади прыбраць снег з плошчы, ачысціць плошчу ад снегу
удалить волосы с чего-либо ачысціць ад шэрсці (ад валасоў) што-небудзь
4. (устранить) устараніць; (отстранить) адхіліць; (отодвинуть) адсунуць; (избавиться) пазбавіцца
удалить опасность адхіліць (устараніць) небяспеку @удалиться совер.
1. (отдалиться) аддаліцца; (отклониться - ещё) адхіліцца; (уединиться - ещё) адасобіцца
удалиться от дома аддаліцца ад дома
удалиться от темы перен. аддаліцца (адхіліцца) ад тэмы
удалиться от людей аддаліцца (адасобіцца) ад людзей
2. (уйти) пайсці; (выйти) выйсці; (отойти) адысці; адысціся; (сойти) сысці; (направиться) накіравацца, падацца; (исчезнуть) знікнуць; (покинуть) пакінуць
удалиться в свою комнату пайсці (накіравацца) у свой пакой
удалиться на покой адысці на спачынак
навсегда удалиться из дому назаўсёды пайсці (сысці) з дому, назаўсёды пакінуць дом
удалиться из поля зрения выйсці (знікнуць) з поля зроку
удалиться с трибуны сысці з трыбуны @удалой, удалый удалы; (молодецкий) маладзецкі; (отважный) адважны; (ухарский) зухаваты; (хватский) хвацкі; (залихватский) заліхвацкі @удаль жен. удаласць, -ці жен.; (молодечество) маладзецтва, -ва ср.; (отвага) адвага, -гі жен.; (ухарство) зухаватасць, -ці жен.
удаль молодецкая удаласць (адвага) маладзецкая @удальство ср. разг. см. удаль @удалять несовер.
1. (отдалять) аддаляць
2. (заставлять уйти) выдаляць; (выпроваживать) выправаджваць; (выводить) выводзіць; (выгонять) выганяць; (высылать) высылаць; (увольнять) звальняць; (исключать) выключаць
3. (из организма, с какого-либо места и т.п.) выдаляць; (вырезать) выразаць; (отрезать) адразаць; (извлекать) вымаць, даставаць; (вытаскивать) выцягваць; (вырывать) вырываць; (выводить) выводзіць; (уничтожать) знішчаць; (убирать) прымаць, прыбіраць; (очищать) ачышчаць
4. (устранять) устараняць; (отстранять) адхіляць; (отодвигать) адсоўваць; (избавляться) пазбаўляцца; см. удалить @удаляться несовер.
1. (отдаляться) аддаляцца; (отклоняться) адхіляцца; (уединяться) адасабляцца
2. (уходить) ісці; (выходить) выходзіць; (отходить) адыходзіць, адыходзіцца; (сходить с чего-либо) сыходзіць; (направляться) накіроўвацца, падавацца; (исчезать) знікаць; (покидать) пакідаць; см. удалиться
3. страд. аддаляцца, выдаляцца; выправаджвацца; выводзіцца; выганяцца; высылацца; звальняцца; выключацца; выразацца; адразацца; вымацца, даставацца; выцягвацца; вырывацца; знішчацца; прымацца, прыбірацца; ачышчацца; устараняцца; адхіляцца; адсоўвацца; пазбаўляцца; см. удалять @удар в разн. знач. удар, -ру муж.
нанести удар нанесці ўдар
одним ударом адным ударам
удары кирок удары кірак
удар грома удар грому
перенести удар перанесці ўдар
ответить ударом на удар адказаць ударам на ўдар
удар попал в цель прям., перен. удар папаў у цэль
апоплексический удар мед. апаплексічны ўдар
штрафной удар спорт. штрафны ўдар
удар пульса удар пульса
фронтальный удар воен. франтальны ўдар
тепловой удар цеплавы ўдар
солнечный удар сонечны ўдар
находиться под ударом знаходзіцца пад ударам
удар в спину удар у спіну
одним ударом двух зайцев убить адным ударам двух зайцоў забіць
удар судьбы удар лёсу
в ударе у настроі (у гуморы) @ударение ср. в разн. знач. націск, -ку муж.
музыкальное ударение музыкальны націск
логическое ударение лагічны націск
поставить ударение паставіць націск
делать ударение на чём-либо рабіць націск на чым-небудзь
говорить с ударением гаварыць з націскам @ударенный
1. удараны, выцяты
2. лингв. націскны @ударить совер.
1. (нанести удар) ударыць, выцяць; (стукнуть) стукнуць
ударить палкой ударыць (выцяць, стукнуць) палкай
ударить по столу стукнуць (ударыць) па стале
2. в др. знач. ударыць
молния ударила в дерево маланка ўдарыла у дрэва
ударить в набат ударыць у звон
ударить на врага ударыць на ворага
ударить во фланг ударыць у фланг
ударить в штыки ударыць у штыкі
ударить по недостаткам ударыць па недахопах
3. (с силой начаться - о явлениях природы) прыціснуць; прыпячы; лінуць, хлынуць
ударил мороз прыціснуў мароз
ударила жара прыпякла гарачыня
ударил ливень лінуў (хлынуў) дождж
4. безл. (внезапно охватить, бросить в жар, в пот и т.п.) разг. кінуць; (в голову) ударыць, стукнуць
его ударило в пот яго кінула ў пот
от испуга в голову ударило ад спалоху ў галаву ўдарыла
5. (о музыке, пляске) разг. урэзаць, прыўдарыць
ударить по карману ударыць па кішэні
ударить по рукам ударыць па руках
не ударить в грязь лицом не ударыць у гразь тварам, не ўпасці ў гразь тварам
палец о палец не ударить пальцам не паварушыць, пальцам аб палец не ударыць @удариться
1. ударыцца, выцяцца; (стукнуться) стукнуцца
он ударился головой ён ударыўся (выцяўся, стукнуўся) галавой
2. (попасть во что) стукнуцца (у што, аб што)
3. перен. (начать усиленно заниматься чем-либо) разг. узяцца (за што-небудзь); пусціцца; пачаць (рабіць што-небудзь)
удариться в работу узяцца за работу
удариться в воспоминания пусціцца ва ўспаміны, пачаць успамінаць
удариться в слёзы пачаць моцна плакаць
4. перен. разг. кінуцца; (пуститься) пусціцца
удариться в бегство кінуцца (пусціцца) бегчы
удариться из одной крайности в другую кінуцца з адной крайнасці ў другую @ударник
I (передовой работник) ударнік, -ка муж.
ударник коммунистического труда уст. ударнік камуністычнай працы
II воен., муз. и пр. ударнік, -ка муж. @ударница ударніца, -цы жен. @ударнический ударніцкі @ударничество ударніцтва, -ва ср. @ударно нареч. ударна
ударно работать ударна працаваць @ударность
I ударнасць, -ці жен.; см. ударный I
II ударнасць, -ці жен.; см. ударный II @ударный
I (связанный с массовым движением ударников) ударны
ударная бригада ударная брыгада
ударное обязательство ударнае абавязацельства
ударный труд ударная праца
в ударном порядке ва ударным парадку
II в разн. знач. (связанный с ударом) ударны
ударная волна ударная хваля
ударное бурение ударнае бурэнне
ударная войсковая группа ударная вайсковая група
ударные музыкальные инструменты ударныя музычныя інструменты
III лингв. націскны
ударный слог націскны склад
ударный гласный націскны галосны @ударопрочный ударатрывалы @ударостойкий ударастойкі, удараўстойлівы @ударяемость лингв. націскальнасць, -ці жен., націскнасць, -ці жен. @ударяемый прил. лингв. націскны @ударять несовер.
1. (бить) біць; (наносить удары) удараць; (стукать) стукаць
2. в др. знач. удараць; см. ударить 2
3. прост. (ухаживать) прыўдараць, ганяцца, бегаць @ударяться
1. ударацца, біцца; (стукаться) стукацца
2. (попадать во что) стукацца (у што, аб што)
3. перен. (начинать усиленно заниматься чем-либо) разг. брацца (за што-небудзь); пускацца; пачынаць (рабіць што-небудзь)
4. перен. разг. кідацца; пускацца; см. удариться @удаться совер. в разн. знач. удацца
опыт вполне удался дослед цалкам удаўся
овощи нынче удались агародніна сяголета ўдалася
это не всегда удаётся гэта не заўсёды ўдаецца
сын весь удался в отца сын увесь удаўся у бацьку @удача жен. удача, -чы жен.; (успех - ещё) поспех, -ху муж.; (счастье - ещё) шчасце, -ця ср.
пожелать удачи пажадаць удачы (поспеху, шчасця)
ему всегда удача яму заўсёды ўдача, яму заўсёды шанцуе @удачливость удачлівасць, -ці жен. @удачливый удачлівы; (счастливый) шчаслівы @удачник раза удачнік, -ка муж. @удачница удачніца, -цы жен. @удачно нареч. удачна; удала; трапна @удачный удачны; (умелый, хороший) удалы; (меткий) трапны
удачная поездка удачная паездка
удачный перевод удалы пераклад
удачное выражение удалы (трапны) выраз
удачное словцо трапнае (удалае) слова (слоўца) @удваивание падвойванне, -ння ср., удвойванне, -ння ср. @удваивать несовер. падвойваць, удвойваць @удваиваться возвр., страд. падвойвацца, удвойвацца @удвоение падваенне, -ння ср., удваенне, -ння ср. @удвоенный падвоены, удвоены @удвоить совер. падвоіць, удвоіць @удвоиться падвоіцца, удвоіцца @удел
I муж. ист. удзел, -ла муж.
II муж. (участь) доля, -лі жен., лёс, род. лёсу муж.
достаться в удел выпасці на долю @уделённый удзелены @уделить совер. удзяліць @удельный
I ист. удзельны
II физ., хим. и пр. удзельны
удельный вес удзельная вага @уделять несовер. удзяляць @уделяться страд. удзяляцца @удерж: без удержу без упыну (упынку)
не знать удержу не мець (не ведаць) упыну (упынку)
нет удержу няма ўпыну (упынку) @удержание
1. утрыманне, -ння ср.
2. (из зарплаты) вылічэнне, -ння ср., утрыманне, -ння ср. @удержанный
1. утрыманы; стрыманы
2. вылічаны, мног. павылічаны, павылічваны, утрыманы; см. удержать @удержать совер.
1. утрымаць; (сдержать) стрымаць
он еле удержал в руках тяжёлый камень ён ледзь утрымаў у руках цяжкі камень
ничто не могло удержать его дома нішто не магло ўтрымаць яго дома
он удержал возглас удивления ён стрымаў выгук здзіўлення
лошадей не удержишь коней не ўтрымаеш (не стрымаеш)
удержать от необдуманного поступка стрымаць (утрымаць) ад неабдуманага ўчынку
удержать свои позиции утрымаць свае пазіцыі
удержать в памяти утрымаць у памяці
2. (вычесть) вылічыць, мног. павылічаць, павылічваць, утрымаць
удержать аванс вылічыць (утрымаць) аванс @удержаться
1. утрымацца
удержаться на ногах утрымацца на нагах
войска удержались на старых позициях войскі ўтрымаліся на старых пазіцыях
2. (от чего-либо) утрымацца, стрымацца
удержаться от безрассудного поступка утрымацца (стрымацца) ад безразважнага ўчынку
удержаться от смеха, слёз утрымацца ад смеху, слёз @удерживание
1. утрымліванне, -ння ср., стрымліванне, -ння ср.
2. вылічэнне, -ння ср., вылічванне, -ння ср., утрымліванне, -ння ср.; см. удерживать @удерживать несовер.
1. утрымліваць; (сдерживать) стрымліваць
2. (вычитать) вылічаць, вылічваць, утрымліваць; см. удержать @удерживаться несовер.
1. утрымлівацца
2. утрымлівацца, стрымлівацца; см. удержаться
3. страд. утрымлівацца; стрымлівацца; вылічацца, вылічвацца; см. удерживать @удесятерённый удзесяцяроны @удесятерить совер. удзесяцярыць @удесятериться удзесяцярыцца @удесятерять несовер. удзесяцяраць @удесятеряться возвр., страд. удзесяцярацца @удешевить совер. патанніць, зрабіць таннейшым, зменшыць (знізіць) цану (на што), зменшыць (знізіць) кошт (чаго)
удешевить капитальное строительство патанніць (зрабіць таннейшым) капітальнае будаўніцтва @удешевиться патаннець, стаць таннейшым @удешевление патанненне, -ння ср., змяншэнне (зніжэнне) цаны (на што), змяншэнне (зніжэнне) кошту (чаго)
систематическое удешевление промтоваров сістэматычнае патанненне прамтавараў, сістэматычнае змяншэнне (зніжэнне) цаны (цэн) на прамтавары @удешевлённый патаннены @удешевлять несовер. рабіць таннейшым, змяншаць (зніжаць) цану (на што), змяншаць (зніжаць) кошт (чаго); см. удешевить @удешевляться
1. таннець, станавіцца таннейшым
2. страд. рабіцца таннейшым, змяншацца, зніжацца ў цане @удивительно
1. нареч. дзіўна, дзівосна; (чудесно) цудоўна; (необычайно) надзвычайна, надзвычай; (очень) вельмі; (на диво) на дзіва; (на удивление) на здзіўленне
он удивительно поёт ён дзіўна (дзівосна, цудоўна) спявае
всё это было удивительно интересно усё гэта было надзвычайна (надзвычай, вельмі) цікава
молодая хороша удивительно маладая на дзіва прыгожая
2. безл. в знач. сказ. дзіва, дзіўна, дзіўная рэч
удивительно, как ты не простудился дзіва, як ты не прастудзіўся
и не удивительно і не дзіва
мне крайне удивительно твоё участие в этом деле мне вельмі дзіўна (дзіва), што ты ўдзельнічаеш у гэтай справе, мне вельмі дзіўным здаецца твой удзел у гэтай справе @удивительность уст. дзіўнасць, -ці жен.; дзіўната, -ты жен. @удивительный
1. (поразительный, странный) дзіўны
ничего удивительного нічога дзіўнага
2. (хороший, превосходный) дзіўны, дзівосны; (чудесный) цудоўны; (необычайный) надзвычайны
удивительное исполнение симфонии дзіўнае (дзівоснае, цудоўнае) выкананне сімфоніі
человек удивительной силы чалавек надзвычайнай сілы
удивительным образом дзіўным чынам @удивить совер. здзівіць @удивиться здзівіцца @удивление здзіўленне, -ння ср.; (диво) дзіва, -ва ср.
от удивления ад здзіўлення
с удивлением са здзіўленнем, (удивлённо) здзіўлена
на удивление на дзіва, на здзіўленне
к величайшему удивлению на велізарнае здзіўленне
что за удивление! што за дзіва!
приводить, привести в удивление дзівіць, здзівіць @удивлённо нареч. здзіўлена, са здзіўленнем
посмотреть удивлённо паглядзець здзіўлена (са здзіўленнем) @удивлённый прич., прил. здзіўлены @удивлять несовер. дзівіць, здзіўляць @удивляться дзівіцца, здзіўляцца
удивляюсь, как я до сих пор не слышал о его приезде дзіўлюся, як я да гэтага часу не чуў аб яго прыездзе
не удивляйтесь не дзівіцеся (не здзіўляйцеся) @удила (ед. удило ср.) цуглі, -ляў ед. нет
закусить удила разысціся ва ўсю @удилище вудзільна, -на ср. @удильный
I рыб. вудзільны
II (прил. к удила) цуглевы @удильщик вудзільшчык, -ка муж.; (рыбак) рыбак, -ка муж. @удильщица вудзільшчыца, -цы жен.; рыбачка, -кі жен. @удирать несовер. разг. уцякаць @удить несовер. вудзіць, лавіць вудай @удиться вудзіцца, лавіцца @удлинение падаўжэнне, -ння ср. @удлинённость падоўжанасць, -ці жен. @удлинённый падоўжаны @удлинитель тех. падаўжальнік, -ка муж. @удлинительный падаўжальны @удлинить совер. падоўжыць @удлиниться падоўжыцца @удлинять несовер. падаўжаць @удлиняться возвр., страд. падаўжацца @удмурт удмурт, -та муж. @Удмуртия Удмуртыя, -тыі жен. @удмуртка удмуртка, -кі жен. @Удмуртская Республика Удмурцкая Рэспубліка @удмуртский удмурцкі @удобно
1. нареч. выгодна, зручна, ёмка
удобно усесться выгодна (зручна, ёмка) усесціся
2. безл. в знач. сказ. (достаточно удобства) выгодна, зручна
мне в этом костюме удобно мне ў гэтым касцюме выгодна (зручна)
мне и тут удобно мне і тут выгодна (зручна)
3. безл. в знач. сказ. (подходит) зручна
мне удобно поехать в отпуск в августе мне зручна паехаць у адпачынак у жніўні
4. безл. в знач. сказ. (прилично) прыстойна, зручна, ёмка
удобно ли это сделать? ці прыстойна (зручна, ёмка) гэта зрабіць? @удобность
1. зручнасць, -ці жен.
2. выгоднасць, -ці жен., зручнасць, -ці жен., ёмкасць, -ці жен.; см. удобный 1,2 @удобный
1. зручны
удобный момент зручны момант
2. (вполне приспособленный) выгодны, зручны, ёмкі
удобное кресло выгоднае (зручнае, ёмкае) крэсла
удобный проезд выгодны (зручны) праезд
удобный формат книги зручны фармат кнігі
3. (пригодный - о земле) с.-х. прыдатны @удобоваримость
1. легкатраўнасць, -ці жен.
2. перен. даходлівасць, -ці жен.; зразумеласць, -ці жен. @удобоваримый
1. легкатраўны, лёгкі для страўлення
2. перен. разг. лёгкі для разумення; (доходчивый) даходлівы; (вразумительный) зразумелы @удобозаменяемость тех. лёгказамяняльнасць, -ці жен. @удобозаменяемый лёгказамяняльны, лёгкі для замены @удобоисполнимый лёгкавыканальны, лёгкі (зручны) для выканання @удобокопаемый (о грунте) спец. лёгкакапальны, лёгкі (зручны) для капання @удобообтекаемость лёгкаабцякальнасць, -ці жен. @удобообтекаемый лёгкаабцякальны, лёгкі для абцякання @удобоперевозимый лёгкі (зручны) для перавозу @удобопереносимый лёгкі (зручны) для пераносу @удобоподвижность тех. лёгкарухомасць, -ці жен. @удобоподвижный лёгкарухомы @удобопонятность лёгказразумеласць, -ці жен.; зразумеласць, -ці жен. @удобопонятный лёгказразумелы, лёгкі для разумення; (понятный) зразумелы @удобопроизносимый
1. лёгкавымоўны, лёгкі для вымаўлення
2. (приличный) шутл. (зусім) прыстойны @удобопроходимый лёгкапраходны, лёгкі для праходу; (проходимый) праходны @удобоуправляемый лёгкі (зручны) для кіравання @удобоусвояемый лёгказасваяльны, лёгкі для засваення @удобочитаемость лёгкачытэльнасць, -ці жен., чытэльнасць, -ці жен. @удобочитаемый лёгкачытэльны, лёгкі для чытання, чытэльны @удобрение ср.
1. (действие) удабрэнне, -ння ср.; (навозное - ещё) угнаенне, -ння ср.; (неоконч.) угнойванне, -ння ср.
2. (вещество) удабрэнне, -ння ср.; (навозное - ещё) угнаенне, -ння ср., гной, род. гною муж.
минеральные удобрения мінеральныя ўдабрэнні @удобренность с.-х. удобранасць, -ці жен. @удобренный с.-х. удобраны; угноены @удобритель с.-х. угнойвальнік, -ка муж. @удобрить совер. удобрыць; (навозом - ещё) угнаіць @удобрять несовер. удабраць; (навозом - ещё) угнойваць @удобряться страд. удабрацца; угнойвацца @удобство ср. зручнасць, -ці жен., ёмкасць, -ці жен.; (благоустроенность) выгода, -ды жен., выгоднасць, -ці жен.
удобство воздушных сообщений выгоднасць (зручнасць) паветраных зносін
квартира с удобствами кватэра з выгодамі @удовлетворение ср.
1. (действие) задавальненне, -ння ср., задавольванне, -ння ср., здавальненне, -ння ср.; забеспячэнне, -ння ср.; см. удовлетворить 1,2
2. (чувство, удовольствие) задавальненне, -ння ср., здавальненне, -ння ср., спатоля, -лі жен.
требовать удовлетворения патрабаваць задавальнення @удовлетворённо нареч. задаволена, здаволена @удовлетворённость задаволенасць, -ці жен., здаволенасць, -ці жен. @удовлетворённый
1. задаволены, здаволены
2. забяспечаны
3. задаволены
4. здаволены; см. удовлетворить @удовлетворительно
1. нареч. здавальняюча
задание выполнено удовлетворительно заданне выканана здавальняюча
2. в знач. сущ. здавальняюча нескл., ср.
по физике получить удовлетворительно па фізіцы атрымаць здавальняюча @удовлетворительность здавальняючасць, -ці жен. @удовлетворительный здавальняючы @удовлетворить совер.
1. (желание, просьбу) задаволіць, здаволіць
2. (обеспечить) забяспечыць
удовлетворить семенами забяспечыць насеннем
3. (оказаться в соответствии) задаволіць (што)
удовлетворить требованиям задаволіць запатрабаванні
4. (сделать довольным) здаволіць @удовлетвориться здаволіцца @удовлетворять несовер.
1. (желание, просьбу) задавальняць, задавольваць, здавальняць
2. (обеспечивать) забяспечваць
удовлетворять провиантским довольствием задавальняць правіянцкім забеспячэннем
3. (соответствовать) задавальняць (што), задавольваць (што), адпавядаць (чаму)
удовлетворять предъявляемым требованиям задавальняць пастаўленыя патрабаванні (адпавядаць пастаўленым патрабаванням)
4. (делать довольным) здавольваць @удовлетворяться
1. здавольвацца
2. страд. задавальняцца, задавольвацца, здавальняцца; забяспечвацца; см. удовлетворять 1,2 @удовольствие ср.
1. здавальненне, -ння ср.; (удовлетворение) задавальненне, -ння ср.; (приятность) прыемнасць, -ці жен.
испытывать удовольствие адчуваць здавальненне (задавальненне, прыемнасць)
с удовольствием з задавальненнем
2. (развлечение) забава, -вы жен.; (утеха) уцеха, -хі жен.
масса удовольствий безліч уцех (забаў)
жить в своё удовольствие жыць як душа жадае, жыць без клапот (без турбот) @удовольствоваться совер. здаволіцца (чым и з чаго) @удод зоол. удод, -да муж. @удодовые мн. сущ. зоол. удодавыя, -вых @удодовый удодавы @удой с.-х. удой, род. удою муж. @удойливость с.-х. удойлівасць, -ці жен. @удойливый с.-х. удойлівы @удойность с.-х. удойнасць, -ці жен. @удойный удойны @удорожание падаражэнне, -ння ср. @удорожать несовер. падаражаць, рабіць даражэйшым @удорожаться
1. даражэць, станавіцца даражэйшым
2. страд. падаражацца, рабіцца даражэйшым @удорожённый падарожаны @удорожить совер. падаражыць, зрабіць даражэйшым @удорожиться падаражэць, стаць даражэйшым @удостаивать несовер. в разн. знач. удастойваць; (награждать - ещё) ганараваць; см. удостоить @удостаиваться
1. удастойвацца; см. удостоиться
2. страд. удастойвацца; ганаравацца; см. удостаивать @удостоверение
1. (действие) сведчанне, -ння ср.; пасведчанне, -ння ср.; засведчанне, -ння ср.; см. удостоверить, удостоверять
удостоверение подписи секретарём засведчанне подпісу сакратаром
2. (документ) сведчанне, -ння ср., пасведчанне, -ння ср., засведчанне, -ння ср.
удостоверение личности сведчанне (пасведчанне, засведчанне) асобы @удостоверенный пасведчаны; засведчаны @удостоверить совер. пасведчыць; засведчыць @удостовериться упэўніцца; пераканацца @удостоверять несовер. сведчыць @удостоверяться
1. упэўнівацца; пераконвацца
2. страд. сведчыцца @удостоенный удастоены; (награждённый - ещё) ганараваны
работа удостоена Государственной премии праца ўдастоена Дзяржаўнай прэміі (ганаравана Дзяржаўнай прэміяй) @удостоивать см. удостаивать @удостоиваться см. удостаиваться @удостоить совер. в разн. знач. удастоіць; (наградить - ещё) ганараваць
удостоить учёной степени доктора наук удастоіць вучонай ступені доктара навук
удостоить высокой награды удастоіць высокай узнагароды (ганараваць высокай узнагародай)
удостоить ласковым словом ирон. удастоіць ласкавым словам @удостоиться в разн. знач. удастоіцца @удосуживаться несовер. знаходзіць (выбіраць) час, збірацца; см. удосужиться @удосужиться совер. разг. знайсці (выбраць) час, сабрацца
не удосужится написать письмо не знойдзе (не выбера) часу (не збярэцца) напісаць пісьмо @удочерение удачарэнне, -ння ср. @удочерённый удачароны @удочерить совер. удачарыць @удочерять несовер. удачараць @удочеряться страд. удачарацца @удочка вуда, -ды жен.; вудачка, -кі жен.
закинуть удочку закінуць вуду (вудачку)
поймать на удочку злавіць на вуду (вудачку)
попасться на удочку папасціся на вуду (вудачку)
смотать удочки скруціць (зматаць) вуды @удрать совер. разг. уцячы, мног. паўцякаць @удружать несовер. разг.
1. удружваць
2. ирон. удружваць, узычваць, рабіць ласку; см. удружить @удружить совер. разг.
1. удружыць
2. ирон. удружыць, узычыць, зрабіць ласку
ну и удружил он мне своим непрошенным вмешательством ну і ўдружыў (зрабіў ласку) ён мне сваім няпрошаным умяшаннем @удручать несовер. гнясці, прыгнятаць, прыгнечваць; (печалить) засмучаць, засмучваць
эти обстоятельства в особенности удручали его гэтыя абставіны асабліва гнялі (прыгняталі, прыгнечвалі, засмучалі, засмучвалі) яго @удручаться засмучацца, засмучвацца @удручающий
1. прич. які (што) гняце, які (што) прыгнятае, які (што) прыгнечвае; які (што) засмучае, які (што) засмучвае; см. удручать
2. прил. засмучальны; (тягостный, гнетущий) цяжкі, гнятлівы
удручающий вид засмучальны выгляд
удручающая тишина цяжкая (гнятлівая) цішыня @удручение ср. см. удручённость @удручённо нареч. прыгнечана; засмучана @удручённость прыгнечанасць, -ці жен.; (опечаленность) засмучанасць, -ці жен. @удручённый прич., прил. прыгнечаны; (опечаленный) засмучаны
удручённое состояние прыгнечаны (засмучаны) стан
удручённый человек прыгнечаны (засмучаны) чалавек
удручённый взгляд засмучаны позірк @удручить совер. прыгнесці; (опечалить) засмуціць @удушать несовер. прям., перен. душыць, задушваць; удушваць @удушаться страд. душыцца, задушвацца; удушвацца @удушающий
1. прич. які (што) душыць, які (што) задушвае; які (што) удушвае
2. прил. задушлівы; удушлівы @удушение задушэнне, -ння ср.; удушэнне, -ння ср.; (неоконч. действие) душэнне, -ння ср.; задушванне, -ння ср.; удушванне, -ння ср. @удушённый задушаны; удушаны @удушить совер. задушыць; удушыць @удушливо нареч. задушліва; удушліва @удушливость задушлівасць, -ці жен.; удушлівасць, -ці жен. @удушливый в разн. знач. задушлівы; удушлівы
удушливые газы удушлівыя газы
удушливый воздух задушлівае (удушлівае) паветра
удушливая среда перен. удушлівае асяроддзе @удушье мед. удушша, -шша ср.
припадок удушья прыпадак удушша @удэ см. удэге @удэге удэге нескл., муж., жен. @удэгеец удэгеец, -гейца муж.
удэгейцы мн. удэгейцы, -цаў @удэгейка удэгейка, -кі жен. @удэгейский удэгейскі @удэйский удэйскі @удэхе см. удэге @удэхейский см. удэгейский @уедать несовер. прост.
1. заядаць, загрызаць
2. уядаць, падколваць; см. уесть @уединение ср.
1. (действие) адасабленне, -ння ср.; неоконч. адасобліванне, -ння ср.
2. (одиночество) самота, -ты жен.; адзінота, -ты жен.; (обособленность) адасобленасць, -ці жен.; (тихое место) зацішак, -шку муж.
он любит уединение ён любіць самоту (адзіноту)
он жил в уединении ён жыў у адзіноце @уединённо нареч. самотна, адзінока; адасоблена @уединённость самотнасць, -ці жен., адзінокасць, -ці жен.; адасобленасць, -ці жен.; зацішнасць, -ці жен. @уединённый
1. прич. адасоблены
2. прил. (одинокий) самотны, адзінокі; (обособленный) адасоблены; (тихий) зацішны @уединить совер. адасобіць @уединиться адасобіцца @уединять несовер. адасабляць @уединяться возвр., страд. адасабляцца @уезд ист. павет, -та муж. @уездить совер. прост.
1. (укатать, утрамбовать) уездзіць, аб'ездзіць, абабіць, утрамбаваць
2. (измучить ездой) заездзіць, замучыць яздой @уездиться
1. (укататься, утрамбоваться) уездзіцца, аб'ездзіцца, абабіцца, утрамбавацца
2. (измучиться ездой) змучыцца (стаміцца) ад язды @уездный ист. павятовы @уезжать несовер. ехаць; (выезжать) выязджаць; (отъезжать) ад'язджаць; (заезжать) заязджаць
уезжать в Москву ехаць (выязджаць, ад'язджаць) у Маскву
он уезжает на месяц из Минска ён едзе (выязджае, ад'язджае) на месяц з Мінска
он уезжает поездом ён едзе поездам @уезженный
1. прич. уезджаны, аб'езджаны, абабіты, утрамбаваны; заезджаны, замучаны яздой; см. уездить
2. прил. (укатанный, утрамбованный) біты, убіты, уезджаны, аб'езджаны, утрамбаваны
уезженная дорога бітая (убітая, уезджаная, аб'езджаная, утрамбаваная) дарога @уезживать несовер. прост.
1. (укатывать, утрамбовывать) уезджваць, аб'езджваць, абабіваць, утрамбоўваць
2. (измучивать ездой) заезджваць, замучваць (яздой) @уезживаться
1. (укатываться, утрамбовываться) уезджвацца, аб'езджвацца, абабівацца, утрамбоўвацца
2. (измучиваться ездой) змучвацца, стамляцца ад язды
3. страд. уезджвацца, аб'езджвацца, абабівацца, утрамбоўвацца; заезджвацца, замучвацца (яздой); см. уезживать @уёмистый уст., прост. ёмісты @уесть совер. прост.
1. (измучить, замучить) заесці, загрызці
2. (уязвить, поддеть) уесці, падкалоць @уехать совер. паехаць; (выехать) выехаць, мног. павыязджаць; (отъехать) ад'ехаць, мног. паад'язджаць; (заехать) заехаць; см. уезжать @уж
I зоол. вуж, род. вужа муж.
извиваться ужом выкручвацца вужакай
II
1. нареч. ужо
он уж не маленький ён ужо не маленькі
он уж давно здесь ён ужо даўно тут
2. усилительная частица ужо
не так уж плохо не так ужо дрэнна
очень уж много дела вельмі ўжо шмат спраў (работы)
на что уж на што ўжо
кроме того, иногда переводится также другими частицами и сочетаниями, в частности: (в знач.: «право же») ужо ж; (в знач.: «уж и») ужо і
уж я не знаю я ўжо і не ведаю
(в сочетании с част. «вот» при восклицании) вось дык, вось гэта (дык) ужо
вот уж неправда! вось дык няпраўда!
вот уж нет! вось гэта дык ужо не!; (при угрозе) вось, ж (жа)
уж я тебя вось я табе!, я ж табе! @ужаленный
1. укушаны; уджалены
2. уколаты; см. ужалить @ужалить совер.
1. в разн. знач. укусіць; (ранить жалом - ещё) уджаліць, даць джала
змея ужалила змяя ўкусіла
пчела ужалила пчала ўкусіла (уджаліла, дала джала)
2. (уколоть - о растениях, имеющих шипы, колючки) укалоць @ужаренный (о мясе) усмажаны; (о сале) усквараны; (о кофе, семечках и т.п.) упражаны, упрэжаны @ужаривание усмажванне, -ння ср.; ускварванне, -ння ср.; упражванне, -ння ср., упрэжванне, -ння ср. @ужаривать несовер. разг. (мясо) усмажваць; (сало) ускварваць; (кофе, семечки и т.п.) упражваць, упрэжваць @ужариваться возвр., страд. усмажвацца; ускварвацца; упражвацца, упрэжвацца @ужарить совер. разг. (мясо) усмажыць; (сало) ускварыць; (кофе, семечки и т.п.) упражыць, упрэгчы @ужариться усмажыцца; ускварыцца; упражыцца, упрэгчыся @ужас муж.
1. сущ. жах, род. жаху муж.; жудасць, -ці жен.; жуда, -ды жен.; жахлівасць, -ці жен.; страх, род. страху муж.
его охватил ужас яго ахапіў жах, яго ахапіла жудасць
привести в ужас нагнаць жаху
прийти в ужас жахнуцца
какой ужас! які жах!
ужасы войны жахі вайны
во всём ужасе ва ўсім сваім жаху (ва ўсёй жудасці, жахлівасці)
он в ужасе яго бярэ жах (жудасць)
внушать ужас выклікаць (наганяць) жах
содрогаться от ужаса калаціцца ад жаху (ад страху)
объятый ужасом апанаваны жахам
2. в знач. нареч. разг. страшна, страшэнна; страх, жах
ужас как далеко страшна (страшэнна) далёка, страх, як далёка
до ужаса жахліва, страшэнна
к ужасу моему, я сбился с пути гэта было жахліва, я збіўся з дарогі @ужасать несовер. жахаць @ужасаться жахацца @ужасающий прил. жахлівы; (жуткий) жудасны; (страшный) страшэнны
ужасающее зрелище жахлівае (жудаснае, страшэннае) відовішча
ужасающая погода жахлівае (жудаснае) надвор'е, жахлівая (жудасная) пагода @ужасно
1. нареч. (скверно) разг. страшна, жахліва
он ужасно выглядит ён страшна (жахліва) выглядае
2. нареч. (очень, крайне) разг. страшна, страшэнна
я ужасно рад вас видеть я страшна (страшэнна) рад вас бачыць
3. безл. в знач. сказ. жахліва; (страшно) страшна
это ужасно! гэта жахліва (страшна)! @ужаснуть совер. жахнуць @ужаснуться жахнуцца @ужасный в разн. знач. жахлівы; (жуткий) жудасны; (страшный) страшэнны, страшны
ужасный сон жахлівы (жудасны, страшны) сон
ужасная погода жахлівае (жудаснае) надвор'е, жахлівая (жудасная) пагода
ужасная боль жахлівы (жудасны, страшэнны) боль @ужатый
I
1. сціснуты, уціснуты
2. скарочаны; см. ужать I
II ужаты; см. ужать II @ужать
I совер.
1. уціснуць, сціснуць
2. перен. прост. скараціць
II совер. (немного сжать) обл. ужаць @ужаться совер. прост. уціснуцца @Ужгород г. Ужгарад, -да муж. @ужгородский ужгарадскі @уже
I (уже) сравнит. ст.
1. нареч. вузей
кольцо сжималось всё уже и уже кола сціскалася ўсё вузей і вузей
2. прил. вузейшы
эта дорога уже той гэта дарога вузейшая за тую
II (уже)
1. нареч. ужо
уже скоро полдень ужо хутка паўдня
2. усилительная частица ужо
вот уже вось ужо @ужели, ужель нареч. уст. няўжо @ужение ср. вуджанне, -ння ср., лоўля (вудай) @уженный вуджаны, лоўлены вудай @ужеобразные мн. сущ. зоол. вужападобныя, -ных @ужесточение узмацненне жорсткасці @ужесточённый больш жорсткі @ужесточить совер. узмацніць жорсткасць, зрабіць больш жорсткім @уживать несовер. многокр. разг. вудзіць @уживаться несовер. ужывацца @уживчивость ужыўчывасць, -ці жен. @уживчивый ужыўчывы @ужимать несовер.
1. уціскаць
2. перен. прост. скарачаць @ужиматься
1. прост. уціскацца
2. (кривляться) уст. крыўляцца
3. страд. уціскацца; скарачацца; см. ужимать @ужимка жен. крыўлянне, -ння ср.; (гримаса) грымаса, -сы жен.
говорить с ужимками гаварыць крыўляючыся, гаварыць з грымасамі @ужин муж. вячэра, -ры жен. @ужинать несовер. вячэраць @ужиться совер. ужыцца @ужли нареч. разг. няўжо @ужо нареч. прост.
1. (потом, потом как-нибудь на досуге) вось, як-небудзь
ужо гости приедут, не до того будет вось госці прыедуць, не да таго будзе
приезжайте ужо к нам прыязджайце як-небудзь да нас
2. (дай срок, погоди) ну (вось), пачакай(це)
я вас ужо проучу ну (вось), пачакайце, я вас правучу
ужо я тебя! вось я табе!, я ж табе! @ужовник бот. вужоўнік, -ку муж. @ужовниковые мн. сущ. бот. вужоўнікавыя, -вых @ужовый вужовы @ужонок муж. разг. вужаня и вужанё, -няці ср. @ужоныш жен. вужаня и вужанё, -няці ср. @уза жен. с.-х. вуза, -зы жен., пропаліс, -су муж. @узаконение ср.
1. (действие) узаконенне, -ння ср.; неоконч. узаконьванне, -ння ср.
2. (распоряжение, имеющее силу закона) уст. узаканенне, -ння ср.
сборник узаконений зборнік узаканенняў @узаконенный узаконены @узаконивать несовер. узаконьваць @узакониваться страд. узаконьвацца @узаконить совер. узаконіць @узаконять несовер. узаконьваць @узаконяться страд. узаконьвацца @узбек узбек, -ка муж. @Узбекистан Узбекістан, -на муж.
Республика Узбекистан Рэспубліка Узбекістан @узбекский узбекскі @узбечка узбечка, -кі жен. @узда жен. аброць, -ці жен.; (недоуздок - ещё) кантар, -ра муж.
держать в узде трымаць у цуглях @Узда гп. Узда, -ды жен. @узденский уздзенскі @Узденский район Уздзенскі раён @уздечка жен.
1. аброць, -ці жен.; (недоуздок - ещё) кантар, -ра муж.
2. анат. вуздэчка, -кі жен. @уздечный аброцевы @уздцы: под уздцы за аброць @уздяной аброцевы @узел
I
1. (на верёвке и т.п.) вузел, -зла муж.
завязать узлом завязаць вузлом
2. (свёрток) клунак, -нка муж.
связать вещи в узел звязаць рэчы ў клунак
3. в др. знач. вузел, -зла муж.
железнодорожный узел перен. чыгуначны вузел
почтово-телеграфный узел паштова-тэлеграфны вузел
узел обороны воен. вузел абароны
гордиев узел гордзіеў вузел
узел противоречий вузел супярэчнасцей
разрубить (гордиев) узел рассячы (гордзіеў) вузел
II мор. вузел, -зла муж. @узелок уменьш.
1. вузельчык, -ка муж.
2. (свёрточек) клуначак, -чка муж. @узилище ср. уст. вязніца, -цы жен., цямніца, -цы жен., астрог, -га муж. @узить несовер. разг. завужваць @узиться разг. звужвацца @узкий в разн. знач. вузкі
узкая улица вузкая вуліца
узкие рукава вузкія рукавы
в узком кругу друзей у вузкім асяроддзі сяброў
узкие интересы вузкія інтарэсы
узкий практицизм вузкі практыцызм
узкая специальность вузкая спецыяльнасць
узкое место вузкае месца @узко нареч. прям., перен. вузка @узковатый вузкаваты, завузкі @узковедомственный вузкаведамасны @узкоголовый вузкагаловы @узкогорлый вузкагорлы @узкогрудость вузкагрудасць, -ці жен. @узкогрудый вузкагруды @узкодонный вузкадонны @узкоклассовый вузкакласавы @узкоколейка разг. вузкакалейка, -кі жен. @узкоколейный ж.-д. вузкакалейны @узколистый бот. вузкалісты @узколицый вузкатвары @узколобие ср. прям., перен. вузкалобасць, -ці жен. @узколобость прям., перен. вузкалобасць, -ці жен. @узколобый прям., перен. вузкалобы
узколобый череп вузкалобы чэрап
узколобый политикан вузкалобы палітыкан @узкоплёночный кино, фото вузкаплёначны @узкопрофессиональный вузкапрафесіянальны, вузкапрафесійны @узкопрофильный вузкапрофільны @узкорядный вузкарадковы
узкорядный сев зерновых культур вузкарадковая сяўба збожжавых культур
узкорядная сеялка вузкарадковая сеялка @узкоспециализированный вузкаспецыялізаваны @узкоспециальный вузкаспецыяльны @узлистость вузлаватасць, -ці жен. @узлистый вузлаваты @узловатость вузлаватасць, -ці жен. @узловатый вузлаваты
узловатые пальцы вузлаватыя пальцы @узловой прям., перен. вузлавы
узловая станция вузлавая станцыя
узловой вопрос вузлавое пытанне @узловязатель текст. вузлавязальнік, -ка муж., вузлавяз, -за муж. @узловязательный вузлавязальны, вузлавязны @узлоуловитель тех. вузлаўлоўнік, -ка муж. @узнаваемость спец. пазнавальнасць, -ці жен., распазнавальнасць, -ці жен. @узнавание
1. пазнаванне, -ння ср.; распазнаванне, -ння ср.
2. спазнаванне, -ння ср., зазнаванне, -ння ср., зведванне, -ння ср.; пазнаванне, -ння ср.
3. спазнаванне, -ння ср., уведванне, -ння ср.
4. даведванне, -ння ср., дазнаванне, -ння ср.; прачуванне, -ння ср., дачуванне, -ння ср.; см. узнавать @узнавать несовер.
1. (опознавать, признавать, распознавать) пазнаваць; распазнаваць
2. (изведывать, испытывать) спазнаваць, зазнаваць, зведваць; (познавать) пазнаваць
3. (получать представление) спазнаваць, уведваць
4. (разузнавать, получать сведения, слышать) даведвацца, дазнавацца, прачуваць, дачувацца; см. узнать @узнаваться
1. разг. станавіцца вядомым; уведвацца
2. страд. пазнавацца; распазнавацца; спазнавацца, зазнавацца, зведвацца; уведвацца; см. узнавать 1-3
друзья узнаются в беде сябры пазнаюцца ў бядзе @узнанный
1. пазнаны; распазнаны
2. спазнаны, зазнаны, зведаны; пазнаны
3. спазнаны, уведаны
4. (о новостях, сведениях) (переводится описательно) аб якім даведаліся (дазналіся, прачулі, дачуліся); см. узнать @узнать совер.
1. (опознать, признать, распознать) пазнаць; распазнаць
я узнал его по голосу я пазнаў яго па голасе
его нельзя узнать яго нельга пазнаць
2. (изведать, испытать) спазнаць, зазнаць, зведаць; (познать) пазнаць
узнать нужду спазнаць (зазнаць, зведаць) беднасць (нястачу)
3. (получить представление) спазнаць, уведаць
узнать чей-либо характер спазнаць (уведаць) чый-небудзь характар
4. (разузнать, получить сведения, услышать) даведацца, дазнацца, прачуць, дачуцца
я это узнал от брата я пра гэта даведаўся (дазнаўся, дачуўся) ад брата
мы узнали, что... мы даведаліся (дазналіся, прачулі, дачуліся), што... @узнаться разг. стаць вядомым @узник уст., высок. вязень, -зня муж. @узница вязніца, -цы жен. @узнический уст., высок. вязніцкі @узничество вязніцтва, -ва ср. @узор узор, -ра муж. @узорный узорны @узорчатость узорыстасць, -ці жен., узорнасць, -ці жен. @узорчатый узорысты, узорны @узость прям., перен. вузкасць, -ці жен.
узость улицы вузкасць вуліцы
узость взглядов вузкасць поглядаў @узреть совер. книжн.
1. (увидеть) уст. убачыць, угледзець
2. (усмотреть) убачыць, угледзець; (заподозрить) западозрыць @узуальный юр. узуальны @узурпатор книжн. узурпатар, -ра муж. @узурпаторский узурпатарскі @узурпаторство узурпатарства, -ва ср. @узурпация узурпацыя, -цыі жен. @узурпированный узурпіраваны @узурпировать совер., несовер. книжн. узурпіраваць @узурпироваться несовер. страд. узурпіравацца @узус юр. узус, -су муж. @узы ед. нет
1. уст. (цепи, оковы) ланцуг, -гоў, ед. ланцуг, -га муж., кайданы, -ноў ед. нет
свергнуть узы рабства скінуць ланцугі (кайданы) рабства
2. перен. книжн. вузы, -заў ед. нет; (связи) сувязі, -зей, ед. сувязь, -зі жен.
узы братства вузы братэрства, братэрскія (брацкія) сувязі @уйгур уйгур, -ра муж. @уйгурка уйгурка, -кі жен. @уйгурский уйгурскі @уйма разг. процьма, -мы жен., безліч, -чы жен. @уйти совер.
1. (пойти) пайсці; (выйти) выйсці; (отойти) адысці; (отдалиться) адысціся; (зайти) зайсці; (направиться) накіравацца, падацца; (исчезнуть) знікнуць; (покинуть) пакінуць; (перестать заниматься чем-либо, делать что-либо, быть кем-либо, чем-либо и т.п.) перастаць быць (займацца, рабіць и т.п.)
2. (убежать, скрыться, спастись) уцячы, мног. паўцякаць; (избежать) пазбегнуць, унікнуць; (уклониться) ухіліцца; (избавиться) пазбавіцца; (отделаться) адчапіцца, адкараскацца
3. (не препятствовать, посторониться) сысці, саступіць
уйти с дороги сысці (саступіць) з дарогі
4. (израсходоваться) пайсці, выйсці; (истратиться) быць выдаткаваным, быць страчаным; (пропасть) прапасці; (вытечь - о жидкостях) разг. выцечы; (при кипении) пабегчы, выбегчы
5. (углубиться) паглыбіцца
6. (пройти - о времени) прайсці, мінуць
7. (о часах) спяшацца
часы ушли вперёд гадзіннік спяшаецца
уйти в область истории адысці ў гісторыю, стаць гісторыяй
уйти в себя паглыбіцца ў сябе
далеко не уйдёшь далёка не пойдзеш
уйти вперёд абагнаць, апярэдзіць
уйти далеко пайсці далёка
душа ушла в пятки душа апынулася ў пятках @указ
1. (закон, постановление) указ, -за муж.
Указ Президиума Верховного Совета Республики Беларусь Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь
2. (распоряжение, приказ) загад, -да муж.
3. в знач. сказ. разг. указ; (указчик) указчык
это мне не указ гэта мне не указ
вы мне не указ вы мне не указчык @указание
1. (действие) паказванне, -ння ср.; зазначанне, -ння ср.; называнне, -ння ср.; см. указать 1
2. (инструкция, наставление) указанне, -ння ср.
по указанию из центра па ўказанню з цэнтра
дать соответствующие указания даць адпаведныя ўказанні @указанный
1. прич. (показанный) паказаны; (отмеченный) зазначаны; (названный) названы
2. прич. (разъяснённый) расказаны, растлумачаны; указаны
3. прил. (намеченный) вызначаны, прызначаны; названы @указатель в разн. знач. паказальнік, -ка муж.
указатель дорог паказальнік дарог
указатель имён паказальнік імён @указательный паказальны; указальны
указательная стрелка паказальная стрэлка
указательный палец указальны палец
указательное местоимение грам. указальны займеннік @указать совер.
1. (показать) паказаць; (обратить внимание, отметить - ещё) зазначыць; (назвать) назваць
указать пальцем на кого-либо паказаць пальцам на каго-небудзь
у дорогу паказаць дарогу
указать на недостатки в работе зазначыць, што ў рабоце ёсць недахопы, паказаць на недахопы ў рабоце
указать книгу назваць кнігу
2. (разъяснить) расказаць, растлумачыць; (дать наставление, научить - ещё) указаць, навучыць
указать, как вести работу расказаць (растлумачыць, указаць, навучыць), як весці работу
3. (установить, определить, назвать, наметить) вызначыць, прызначыць, назваць
указать место встречи вызначыць (прызначыць, назваць) месца сустрэчы
указать время приезда вызначыць (прызначыць, назваць) час прыезду
указать (на) дверь паказаць на дзверы @указка в разн. знач. указка, -кі жен.
водить указкой по географической карте вадзіць указкай па геаграфічнай карце
действовать по указке разг. дзейнічаць па ўказцы @указчик разг. указчык, -ка муж. @указывать несовер.
1. (показывать) паказваць; (обращать внимание, отмечать - ещё) зазначаць; (называть) называць
2. (разъяснять) расказваць, растлумачваць; (давать наставления, учить - ещё) указваць, навучаць
3. (устанавливать, определять, называть, намечать) вызначаць, прызначаць, называць; см. указать @указываться страд. безл. паказвацца, зазначацца; расказвацца, растлумачвацца, указвацца; см. указывать @укалывать несовер. прям., перен. уколваць; см. уколоть @укалываться возвр., страд. уколвацца @укарауленный упільнаваны @укараулить совер. разг. упільнаваць @укатанный
1. уезджаны, аб'езджаны, абабіты, утрамбаваны
2. звалены, увалены
3. заезджаны, замучаны; см. укатать @укатать совер.
1. (дорогу) уездзіць, аб'ездзіць, абабіць, утрамбаваць
2. (войлок) зваліць, уваліць
3. (замучить ездой) прост. заездзіць, замучыць яздой
укатали сивку крутые горки быў конь, ды з'ездзіўся @укататься
1. (о дороге) уездзіцца, аб'ездзіцца, абабіцца, утрамбавацца
2. (о войлоке) зваліцца, уваліцца @укатить совер.
1. (угнать, катя) пакаціць; (выкатить) выкаціць, мног. павыкочваць; (откатить) адкаціць, мног. паадкочваць; (куда-либо) закаціць, мног. пазакочваць
2. (уехать) разг. паехаць; (выехать) выехаць; (отъехать) ад'ехаць; (куда-либо) заехаць @укатиться пакаціцца; (выкатиться) выкаціцца, мног. павыкочвацца; (откатиться) адкаціцца, мног. паадкочвацца; (куда-либо) закаціцца, мног. пазакочвацца @укатка жен.
1. (действие) уезджванне, -ння ср., аб'езджванне, -ння ср., абабіванне, -ння ср., утрамбоўка, -кі жен.
2. звальванне, -ння ср., увальванне, -ння ср.; см. укатать 1,2
3. (снаряд для укатывания дороги) каток, -тка муж. @укатчик укатчык, -ка муж. @укатчица укатчыца, -цы жен. @укатывание
1. уезджванне, -ння ср., аб'езджванне, -ння ср., абабіванне, -ння ср., утрамбоўванне, -ння ср.
2. (о войлоке) звальванне, -ння ср., увальванне, -ння ср.; см. укатывать I @укатывать
I несовер. (к укатать)
1. (дорогу) уезджваць, аб'езджваць, абабіваць, утрамбоўваць
2. (войлок) звальваць, увальваць
II несовер. (к укатить)
1. (угонять, катя) каціць; (выкачивать) выкочваць; (откачивать) адкочваць; (куда-либо) закочваць
2. (уезжать) разг. ехаць; (выезжать) выязджаць; (отъезжать) ад'язджаць; (куда-либо) заязджаць @укатываться
I несовер.
1. (о дороге) уезджвацца, аб'езджвацца, абабівацца, утрамбоўвацца
2. (о войлоке) звальвацца, увальвацца
3. страд. уезджвацца, аб'езджвацца, абабівацца, утрамбоўвацца; звальвацца, увальвацца; см. укатывать I
II несовер.
1. (закатываться куда-либо) каціцца; выкочвацца; адкочвацца; закочвацца
2. страд. каціцца; выкочвацца; адкочвацца; закочвацца; см. укатывать II 1 @укачанный
1. укалыханы, закалыханы
2. укалыханы, загайданы; см. укачать @укачать совер.
1. (усыпить) укалыхаць, закалыхаць
ребёнка быстро укачали дзіця хутка ўкалыхалі (закалыхалі)
2. (измучить качкой) безл. укалыхаць, загайдаць
меня на пароходе укачало мяне на параходзе укалыхала (загайдала) @укачаться (от качки) разг. укалыхацца, угайдацца @укачивать несовер.
1. (усыплять) укалыхваць, закалыхваць
2. (измучивать качкой) безл. укалыхваць, загойдваць; см. укачать @укачиваться
1. (от качки) разг. укалыхвацца, угойдвацца
2. страд. укалыхвацца, закалыхвацца; загойдвацца; см. укачивать @уквасить совер. разг. уквасіць @укваситься уквасіцца, укіснуць @уквашенный разг. уквашаны @укипание выкіпанне, -ння ср.; укіпанне, -ння ср. @укипать несовер. разг. (выкипать) выкіпаць; (увариваясь) укіпаць @укипеть совер. разг. (выкипеть) выкіпець; (увариваясь) укіпець @укисание укісанне, -ння ср. @укисать несовер. разг. укісаць @укиснуть совер. разг. укіснуць @уклад в разн. знач. уклад, -ду муж.
новый уклад жизни новы уклад жыцця
общественно-экономический уклад грамадска-эканамічны уклад
хозяйственный уклад гаспадарчы уклад
социалистический уклад сацыялістычны уклад @укладка жен.
1. (действие) укладка, -кі жен., укладанне, -ння ср., укладванне, -ння ср.; складанне, -ння ср., складванне, -ння ср.; абкладанне, -ння ср., абкладванне, -ння ср.; выкладанне, -ння ср., выкладванне, -ння ср.; см. уложить, укладывать 3-5
2. (небольшой сундучок) обл. куфэрак, -рка муж. @укладочный спец. укладачны @укладчик укладчык, -ка муж. @укладчица укладчыца, -цы жен. @укладывание
1. укладанне, -ння ср., укладванне, -ння ср.
2. укладанне, -ння ср., укладванне, -ння ср.; складанне, -ння ср., складванне, -ння ср.
3. укладванне, -ння ср.
4. абкладанне, -ння ср., абкладванне, -ння ср.; выкладанне, -ння ср., выкладванне, -ння ср.; вымошчванне, -ння ср.; см. укладывать 2-5 @укладывать несовер.
1. (класть) класці
укладывать больного в постель класці хворага ў пасцель
2. (класть спать) класці, укладаць, укладваць (спаць)
мать укладывала детей спать маці клала (укладала, укладвала) дзяцей спаць
3. (располагать в определённом порядке) укладаць, укладваць; (складывать) складаць, складваць
укладывать рельсы укладаць (укладваць) рэйкі
укладывать доски штабелями складаць (складваць) дошкі штабялямі
укладывать вещи в чемодан складаць (складваць) рэчы ў чамадан
4. (умещать) укладваць
укладывать статью в один лист укладваць артыкул у адзін аркуш
5. (обкладывать) абкладаць, абкладваць; (выкладывать) выкладаць, выкладваць; (вымащивать - ещё) вымошчваць
укладывать бордюры клумб камешками абкладаць (абкладваць) бардзюры клумбаў каменьчыкамі
укладывать двор камнем выкладаць (выкладваць, вымошчваць) двор каменнем @укладываться
1. (складывать вещи) складацца, складвацца; пакавацца
2. (умещаться) укладацца, укладвацца, змяшчацца
3. (спать) класціся, укладацца, укладвацца (спаць)
4. страд. класціся; класціся, укладацца, укладвацца (спаць); укладацца, укладвацца; складацца, складвацца; абкладацца, абкладвацца; выкладацца выкладвацца; вымошчвацца; см. укладывать @уклеенный уклеены, мног. паўклейваны, заклеены, мног. пазаклейваны; наклеены, мног. панаклейваны; прыклеены, мног. папрыклейваны; см. уклеить @уклеивать несовер. разг. (заклеивать сплошь) уклейваць, заклейваць; (наклеивать) наклейваць; (приклеивать) прыклейваць @уклеиваться
1. (умещаться) разг. уклейвацца, наклейвацца, прыклейвацца; см. уклеиться
2. страд. уклейвацца, заклейвацца; наклейвацца; прыклейвацца; см. уклеивать @уклеить совер. разг. (заклеить сплошь) уклеіць, мног. паўклейваць, заклеіць, мног. пазаклейваць; (наклеить) наклеіць, мног. панаклейваць; (приклеить) прыклеіць, мног. папрыклейваць @уклеиться (уместиться) разг. уклеіцца, наклеіцца, прыклеіцца @уклейка
I жен. (действие) разг. уклейванне, -ння ср., заклейванне, -ння ср., прыклейванне, -ння ср., прыклейка, -кі жен.; см. уклеивать
II зоол. верхаводка, -кі жен. @уклон муж.
1. ухіл, -лу муж.; (наклон) нахіл, -лу муж.; (склон) схіл, род. схілу муж.; (дороги) пакат, -ту муж.; пакатасць, -ці жен.
стена дала большой уклон сцяна дала вялікі ўхіл (нахіл)
уклоны железнодорожного пути пакаты (пакатасці) чыгуначнага пуці
поезд идёт под уклон поезд ідзе з пакату
2. полит. ухіл, -лу муж.
левый уклон левы ўхіл
правый уклон правы ўхіл
3. (направление) ухіл, -лу муж.
школа с художественным уклоном школа з мастацкім ухілам @уклонение
1. ухіленне, -ння ср., адхіленне, -ння ср.; адхіненне, -ння ср., унікненне, -ння ср.
2. адхіленне, -ння ср., ухіленне, -ння ср., збочванне, -ння ср.
3. адхіленне, -ння ср.
4. унікненне, -ння ср., ухіленне, -ння ср.; см. уклоняться @уклонизм полит. разг. ухілізм, -му муж. @уклонист ухіліст, -та муж. @уклонистский ухілісцкі @уклониться совер.
1. (отстраниться) ухіліцца, адхіліцца; (отвернуться) адхінуцца
уклониться от удара ухіліцца (адхіліцца, адхінуцца) ад удару
2. (отойти в сторону) адхіліцца, ухіліцца, збочыць
дорога уклонилась вправо дарога адхілілася (збочыла, ухілілася) управа
3. (отвлечься) адхіліцца; (отступить) адступіць, адысці
оратор уклонился от темы аратар адхіліўся (адступіў, адышоў) ад тэмы
4. перен. (избежать) унікнуць (чаго), ухіліцца
уклониться от знакомства ухіліцца ад знаёмства (унікнуць знаёмства) @уклонный пакаты, пакацісты
уклонные знаки на железнодорожных путях знакі на чыгуначных пуцях для паказання пакату @уклономер геод. схіламер, -ра муж. @уклономерный схіламерны @уклоноуказатель геод., ж.-д. схілапаказальнік, -ка муж. @уклоноуказательный схілапаказальны @уклончиво нареч. ухіліста, унікліва; невыразна, няпэўна; няшчыра @уклончивость ухілістасць, -ці жен., уніклівасць, -ці жен.; невыразнасць, -ці жен., няпэўнасць, -ці жен.; няшчырасць, -ці жен. @уклончивый ухілісты, уніклівы; (неопределённый) невыразны, няпэўны; (неискренний) няшчыры @уклоняться несовер.
1. (отстраняться) ухіляцца, адхіляцца; (отворачиваться) адхінацца, унікаць (чаго)
2. (отходить в сторону) адхіляцца, ухіляцца, збочваць
3. (отвлекаться) адхіляцца; (отступать) адступаць, адыходзіць
4. перен. (избегать) унікаць (чаго), ухіляцца; см. уклониться @уключина жен. уключына, -ны жен., обл. кочат, -та муж., мн. качоты, -таў @уковка тех. укоўка, -кі жен. @уковылять совер. прост. пачыкільгаць @укокошенный укакошаны @укокошить совер. прост. укакошыць @укол в разн. знач. укол, -лу муж.
укол иголкой укол іголкай
назначить больному уколы мед. прызначыць хвораму уколы
укол самолюбию перен. укол самалюбству @уколотый прям., перен. уколаты @уколоть совер. прям., перен. укалоць
я уколол руку я ўкалоў руку
замечание его укололо заўвага яго ўкалола @уколоться укалоцца @уколупнуть совер. прост. укалупнуць, укалупіць @уком (уездный комитет) ист. павятком, -ма муж. (павятовы камітэт) @укомплектование укамплектаванне, -ння ср. @укомплектованность укамплектаванасць, -ці жен. @укомплектованный укамплектаваны @укомплектовать совер. укамплектаваць @укомплектоваться укамплектавацца @укомплектовка жен. разг. укамплектаванне, -ння ср.; неоконч. укамплектоўванне, -ння ср. @укомплектовывание укамплектоўванне, -ння ср. @укомплектовывать несовер. укамплектоўваць @укомплектовываться возвр., страд. укамплектоўвацца @уконопатить совер. разг. заканапаціць, мног. пазаканапачваць @уконопаченный заканапачаны @уконопачивать несовер. разг. заканапачваць @уконопачиваться страд. заканапачвацца @укор муж. дакор, -ру муж., дакаранне, -ння ср.; (попрёк) упіканне, -ння ср., папіканне, -ння ср.; (упрёк) упікі, -каў мн., упіканне, -ння ср.; закід, -ду муж.
посмотреть с укором глянуць з дакорам (дакараннем)
укоры совести дакоры сумлення
не в укор будь сказано не ў дакор кажучы
не хочу слушать твоих укоров не хачу слухаць тваіх упікаў (упіканняў, папіканняў) @укорачивание укарочванне, -ння ср., пакарочванне, -ння ср. @укорачивать несовер. укарочваць, пакарочваць @укорачиваться возвр., страд. укарочвацца, пакарочвацца @укоренение прям., перен. укараненне, -ння ср. @укоренённый укаранёны @укоренившийся
1. прич. які (што) укараніўся
2. прил. укаранелы @укоренить совер. прям., перен. укараніць @укорениться прям., перен. укараніцца @укоренять несовер. прям., перен. укараняць @укореняться возвр., страд. укараняцца @укоризна жен. дакор, -ру муж., дакаранне, -ння ср.; (попрёк) упіканне, -ння ср., папіканне, -ння ср.; (упрёк) упікі, -каў мн., упіканне, -ння ср. @укоризненно нареч. дакорліва, з дакорам @укоризненность дакорлівасць, -ці жен. @укоризненный дакорлівы @укорительно нареч. дакорліва @укорительный уст. дакорлівы @укорить совер. дакарыць; (упрекнуть) зрабіць закід (каму); (попрекнуть) папікнуць (каму, каго чым), упікнуць (каму, каго чым) @укоротить совер. укараціць, пакараціць @укоротиться укараціцца @укорочение
1. (действие) укарачэнне, -ння ср., пакарачэнне, -ння ср.; неоконч. укарочванне, -ння ср., пакарочванне, -ння ср.
2. (состояние) укарачэнне, -ння ср., пакарачэнне, -ння ср. @укороченный
1. прич. укарочаны, пакарочаны
2. прил. скарочаны @укорять несовер. дакараць (каго); (упрекать) рабіць закід (каму); (попрекать) папікаць (каму, каго чым), упікаць (каму, каго чым) @укос
I с.-х. укос, -су муж.
II тех. касяк, -ка муж., падкос, -са муж. @укосина жен. тех. касяк, -ка муж., падкосіна, -ны жен. @укосный с.-х. укосны @украденный украдзены @украдкой нареч. крадком; (тайком) употай; (крадучись) крадучыся, употайкі; цішком
украдкой взглянуть крадком (употай, употайкі) глянуць
пробраться в сад украдкой прабрацца ў сад крадучыся (употай, употайкі, цішком) @Украина Украіна, -ны жен. @украинец украінец, -нца муж. @украинизация украінізацыя, -цыі жен. @украинизированный украінізаваны @украинизировать совер., несовер. украінізаваць @украинизироваться
1. совер., несовер. украінізавацца
2. страд. украінізавацца @украинизм лингв. украінізм, -ма муж. @украинист украініст, -та муж. @украинистика украіністыка, -кі жен. @украинистка украіністка, -кі жен. @украинка
I (жен. к украинец) украінка, -кі жен.
II с.-х. украінка, -кі жен. @украинский украінскі @украсить совер. упрыгожыць; убраць, мног. паўбіраць, прыбраць, мног. папрыбіраць; аздобіць @украситься упрыгожыцца; убрацца; мног. паўбірацца, прыбрацца, мног. папрыбірацца; аздобіцца @украсть совер. украсці @украшательство упрыгажэнства, -ва ср. @украшать несовер. упрыгожваць; убіраць, прыбіраць; аздабляць @украшаться возвр., страд. упрыгожвацца; убірацца, прыбірацца; аздабляцца @украшение ср.
1. (действие) упрыгажэнне, -ння ср., аздабленне, -ння ср.; неоконч. упрыгожванне, -ння ср.; убіранне, -ння ср., прыбіранне, -ння ср.
украшение ёлки упрыгажэнне (упрыгожванне, убіранне, прыбіранне, аздабленне) ёлкі; см. украсить, украшать
2. (предмет) аздабленне, -ння ср.; упрыгажэнне, -ння ср.; убор, -ра муж.; аздоба, -бы жен.
ёлочные украшения ёлачныя аздабленні (цацкі)
3. перен. краса, -сы жен., украса, -сы жен. @украшенный упрыгожаны; убраны, прыбраны; аздоблены @укрепительный умацавальны @укрепить совер. в разн. знач. умацаваць, мног. паўмацоўваць; (прикрепить - ещё) прымацаваць, мног. папрымацоўваць @укрепиться в разн. знач. умацавацца; (прикрепиться - ещё) прымацавацца @укрепление
1. (действие) умацаванне, -ння ср.; неоконч. умацоўванне, -ння ср.; прымацаванне, -ння ср.; неоконч. прымацоўванне, -ння ср.; см. укрепить, укреплять
2. в др. знач. умацаванне, -ння ср.
добиться укрепления трудовой дисциплины дабіцца ўмацавання працоўнай дысцыпліны
долговременное укрепление воен. даўгачаснае умацаванне
береговые укрепления воен. берагавыя ўмацаванні @укреплённый
1. прич. умацаваны, мног. паўмацоўваны; прымацаваны; мног. папрымацоўваны; см. укрепить
2. прил. умацаваны
укреплённый район умацаваны раён @укреплять несовер. в разн. знач. умацоўваць; (прикреплять - ещё) прымацоўваць
укреплять плотину умацоўваць плаціну
укреплять фронт сторонников мира умацоўваць фронт прыхільнікаў міру
укреплять местность воен. умацоўваць мясцовасць
укреплять булавкой прымацоўваць шпількай @укрепляться
1. в разн. знач. умацоўвацца; (прикрепляться - ещё) прымацоўвацца
здоровье укрепляется здароўе ўмацоўваецца
дружба укрепляется дружба ўмацоўваецца
батальон укрепляется около моста батальён умацоўваецца каля моста
2. страд. умацоўвацца; прымацоўвацца; см. укреплять @укрепляющий
1. прич. які (што) умацоўвае; які (што) прымацоўвае
2. прил. умацавальны @укромно нареч. зацішна; (уютно) утульна; (тихо) ціха @укромность зацішнасць, -ці жен.; утульнасць, -ці жен. @укромный зацішны; (уютный) утульны; (тихий) ціхі
укромный уголок зацішны (ціхі) куток @укроп бот. кроп, род. кропу муж. @укропный кропавы @укротитель утаймавальнік, -ка муж.; (дрессировщик) дрэсіроўшчык, -ка муж. @укротительница утаймавальніца, -цы жен.; дрэсіроўшчыца, -цы жен. @укротить совер. прям., перен. утаймаваць; уціхамірыць @укротиться прям., перен. утаймавацца; уціхамірыцца @укрощать несовер. прям., перен. утаймоўваць; уціхамірваць @укрощаться возвр., страд. утаймоўвацца; уціхамірвацца @укрощение утаймаванне, -ння ср.; уціхамірванне, -ння ср.; (неоконч. действие) утаймоўванне, -ння ср.; уціхамірванне, -ння ср. @укрощённый утаймаваны; уціхаміраны @укрупнение узбуйненне, -ння ср. @укрупнённый узбуйнены @укрупнить совер. узбуйніць @укрупниться узбуйніцца @укрупнять несовер. узбуйняць @укрупняться возвр., страд. узбуйняцца @укрывание хаванне, -ння ср.; прыкрыванне, -ння ср.; укрыванне, -ння ср.; см. укрывать 2 @укрыватель юр. укрывальнік, -ка муж. @укрывательница укрывальніца, -цы жен. @укрывательский юр. укрывальніцкі @укрывательство юр. укрывальніцтва, -ва ср. @укрывать несовер.
1. (покрывать) укрываць, накрываць
укрывать ребёнка одеялом укрываць (накрываць) дзіця коўдрай
2. (прятать, защищать) хаваць; прыкрываць; укрываць
укрывать раненых партизан хаваць параненых партызан @укрываться
1. укрывацца, накрывацца, прыкрывацца
укрываться одеялом укрывацца (накрывацца) коўдрай
2. хавацца, укрывацца
ничто не укрывалось от его взгляда нішто не магло схавацца ад яго погляду
3. страд. укрывацца, накрывацца; хавацца; прыкрывацца; см. укрывать @укрытие ср.
1. (действие) укрыццё, -цця ср., накрыццё, -цця ср.; хаванне, -ння ср.; прыкрыванне, -ння ср.; укрыванне, -ння ср.; см. укрыть
укрытие военных преступников хаванне (укрыванне, укрыццё) ваенных злачынцаў
2. воен. укрыццё, -цця ср.; (убежище) сховішча, -шча ср.
укрытие от пулемётного огня укрыццё ад кулямётнага агню
стрелять из укрытия страляць з укрыцця
3. (защищённое место) прытулак, -лку муж., зацішак, -шку муж.
они нашли укрытие в пещере яны знайшлі прытулак у пячоры
найти укрытие от ветра знайсці зацішак ад ветру @укрытый
1. (покрытый) укрыты, накрыты, мног. панакрываны
2. (спрятанный, защищённый) схаваны; прыкрыты; укрыты @укрыть совер.
1. (покрыть) укрыць, мног. паўкрываць, накрыць, мног. панакрываць
2. (спрятать, защитить) схаваць, мног. пахаваць; прыкрыць, мног. папрыкрываць; укрыць, мног. паўкрываць; см. укрывать @укрыться
1. укрыцца, накрыцца, мног. панакрывацца
2. схавацца, мног. пахавацца, прыкрыцца, мног. папрыкрывацца; укрыцца; см. укрываться 1,2 @уксус воцат, -ту муж. @уксусник муж.
1. бот. разг. воцатнік, -ку муж.
2. см. уксусница @уксусница (посуда) воцатніца, -цы жен. @уксуснокислый хим. воцатнакіслы @уксусный воцатны
уксусная кислота хим. воцатная кіслата
уксусная эссенция воцатная эсенцыя @укупоренный
1. (упакованный) разг. упакаваны
2. (закупоренный) заткнуты; (пробкой) закаркаваны; (о бочке) зашпунтаваны @укупоривать несовер.
1. (упаковывать) разг. упакоўваць
2. (закупоривать) затыкаць; (пробкой) закаркоўваць; (бочку) зашпунтоўваць @укупориваться страд.
1. упакоўвацца
2. затыкацца; закаркоўвацца; зашпунтоўвацца; см. укупоривать @укупорить совер.
1. (упаковать) разг. упакаваць
2. (закупорить) заткнуць; (пробкой) закаркаваць; (бочку) зашпунтаваць @укупорка жен.
1. упакоўка, -кі жен.; неоконч. упакоўванне, -ння ср.
2. затыканне, -ння ср.; закаркоўванне, -ння ср.; зашпунтоўванне, -ння ср.; см. укупоривать
3. (материал) затычка, -кі жен.; закаркоўка, -кі жен.; зашпунтоўка, -кі жен.; шпунт, род. шпунта муж.; корак, -рка муж.
4. (тара) упакоўка, -кі жен.
деревянная укупорка драўляная ўпакоўка @укупорочный
1. (для упаковки) разг. упаковачны
2. (для закупорки) закарковачны; зашпунтованы @укупорщик спец.
1. (упаковщик) разг. упакоўшчык, -ка муж.
2. (закупорщик) затыкальшчык, -ка муж., каркавальшчык, -ка муж.; шпунтоўшчык, -ка муж. @укупорщица
1. упакоўшчыца, -цы жен.
2. затыкальшчыца, -цы жен.; каркавальшчыца, -цы жен.; шпунтоўшчыца, -цы жен.; см. укупорщик @укус укус, -су муж. @укусить совер. в разн. знач. укусіць
какая муха тебя укусила? якая муха цябе ўкусіла?
близок локоть, да не укусишь блізка локаць, ды не ўкусіш @укутанный ухутаны, мног. паўхутваны; захінуты, мног. пазахінаты; укручаны, мног. паўкручваны @укутать совер. ухутаць, мног. паўхутваць; захінуць, мног. пазахінаць; укруціць, мног. паўкручваць @укутаться ухутацца, мног. паўхутвацца; захінуцца, мног. пазахінацца; укруціцца, мног. паўкручвацца @укутывание ухутванне, -ння ср.; захінанне, -ння ср.; укручванне, -ння ср. @укутывать несовер. ухутваць; захінаць; укручваць @укутываться возвр., страд. ухутвацца; захінацца; укручвацца @укушенный укушаны @улавливание улоўліванне, -ння ср. @улавливатель тех. улоўнік, -ка муж. @улавливать несовер. в разн. знач. улоўліваць, лавіць; см. уловить @улавливаться страд. улоўлівацца, лавіцца
смысл его выступления плохо улавливается сэнс яго выступлення дрэнна ўлоўліваецца @уладить совер. уладзіць @уладиться уладзіцца @улаженный уладжаны @улаживание уладжванне, -ння ср. @улаживать несовер. уладжваць @улаживаться возвр., страд. уладжвацца @уламывание уломліванне, -ння ср.; угаворванне, -ння ср.; пераконванне, -ння ср.; см. уламывать I @уламывать
I несовер. разг. уломліваць; (уговаривать - ещё) угаворваць; (убеждать - ещё) пераконваць
II несовер. (отламывать) обл. уломліваць; адломліваць @уламываться
I несовер. страд. (к уламывать I) уломлівацца; угаворвацца; пераконвацца
II несовер. страд. (к уламывать II) обл. уломлівацца; адломлівацца @улан воен. уст. улан, -на муж. @Улан-Батор г. Улан-Батар, -ра муж. @улан-баторский улан-батарскі @уланский воен. уст. уланскі @Улан-Уде г. Улан-Удэ нескл., муж. @улан-уденский улан-удэнскі @улар зоол. улар, -ра муж. @улежать совер. разг. улежаць @улежаться
1. (уплотниться от долгого лежания) злежацца, мног. пазлежвацца
2. (о недозрелых фруктах и т.п.) вылежацца @улеживаться несовер.
1. (уплотняться от долгого лежания) злежвацца
2. (о недозрелых фруктах и т.п.) вылежвацца @улей вулей, род. вулея муж., мн. вуллі, -ллёў @улейный вуллёвы @улепетнуть совер. разг. уцячы, даць драла, даць лататы @улепётывать несовер. разг. уцякаць, даваць драла, даваць лататы @улестить совер. разг. угаварыць, улашчыць @улетать несовер.
1. ляцець; (вылетать) вылятаць; (отлетать) адлятаць; (куда-либо) залятаць
птицы уже улетают птушкі ўжо адлятаюць
2. перен. (миновать) мінаць, мінацца; (проходить) пралятаць, праходзіць; (исчезать) знікаць
время улетает час мінае (праходзіць)
надежды улетают надзеі знікаюць @улететь совер.
1. паляцець; (вылететь) вылецець, мног. павылятаць; (отлететь) адляцець, мног. паадлятаць; (куда-либо) заляцець, мног. пазалятаць
2. перен. (миновать) мінуць, мінуцца; (пройти) праляцець, прайсці; (исчезнуть) знікнуць; см. улетать @улетучиваться несовер.
1. (испаряться) спец. выпарацца; (о запахе, крепости) вытыхацца; (о дыме и т.п.) рассейвацца, развейвацца; (исчезать - о дыме и т.п.) разг. знікаць, прападаць
2. перен. (исчезать) разг. знікаць, прападаць @улетучиться совер.
1. (испариться) спец. выпарыцца; (о запахе, крепости) вытхнуцца; (о дыме и т.п.) рассеяцца, развеяцца; (исчезнуть - о дыме и т.п.) знікнуць
2. перен. (исчезнуть) разг. знікнуць, прапасці
он куда-то улетучился ён дзесьці (некуды) знік (прапаў) @улечься совер. улегчыся @улещать несовер. разг. угаворваць, улашчваць @улещаться страд. угаворвацца, улашчвацца @улещённый угавораны, улашчаны @улещивать несовер. см. улещать @улещиваться несовер. см. улещаться @уливать несовер. уст. (заливать сплошь) прост. уліваць, заліваць; см. улить @улизнуть совер. разг. уцячы; (вышмыгнуть) вышмыгнуць @улика жен. доказ, -зу муж.
косвенные улики ускосныя доказы
прямые улики яўныя доказы @улита жен. прост.
1. зоол. смоўж, род. смаўжа муж.; (слизень - ещё) слімак, -ка муж.; (водяная) куклянка, -кі жен.
2. анат. улітка, -кі жен. @улитка жен.
1. зоол. смоўж, род. смаўжа муж.; (слизень - ещё) слімак, -ка муж.; (водяная) куклянка, -кі жен.
2. анат. улітка, -кі жен. @улитковый
1. зоол. смаўжовы; слімаковы
2. анат. уліткавы @улиткообразный
1. зоол. смоўжападобны
2. анат. уліткападобны @улиточный
1. зоол. смаўжовы; слімаковы
2. анат. уліткавы @улить совер. уст. прост. (залить сплошь) уліць, заліць @улица жен.
1. (пространство между двумя рядами домов) вуліца, -цы жен.
улица Пушкина вуліца Пушкіна
2. перен. (обывательская масса) вуліца, -цы жен.
влияние улицы уплыў вуліцы
3. (место вне жилых помещений) двор, род. двара муж.
на улице жара на дварэ гарачыня
будет и на нашей улице праздник будзе і на нашай вуліцы свята
выбросить на улицу выкінуць на вуліцу
зелёная улица зялёная вуліца @улицезреть совер. книжн. уст., теперь ирон. (увидеть) убачыць (твар у твар, сваімі вачамі, перад сабой) @уличать несовер.
1. (изобличать) выкрываць; (обвинять) абвінавачваць; (ловить) лавіць
уличать кого-либо во лжи выкрываць чыю-небудзь хлусню, лавіць каго-небудзь на хлусні
2. (свидетельствовать против кого-либо, доказывать) сведчыць; даводзіць, даказваць @уличаться страд.
1. выкрывацца, абвінавачвацца; лавіцца
2. сведчыцца; даводзіцца, даказвацца; см. уличать @уличённый (изобличённый) выкрыты; (обвинённый) абвінавачаны; (пойманный) злоўлены @уличитель уст. выкрывальнік, -ка муж. @уличительный уст. выкрывальны @уличить совер.
1. (изобличить) выкрыць; (обвинить) абвінаваціць, мног. паабвінавачваць; (поймать) злавіць; см. уличать 1
2. (доказать) давесці, даказаць @уличка уменьш.-ласк. вулічка, -кі жен., вулачка, -кі жен., вулка, -кі жен. @уличный в разн. знач. вулічны @Улла гп. Ула, -лы жен., Вула, -лы жен. @улов улоў, род. улову муж. @уловимый улоўны
едва уловимый шёпот ледзьве ўлоўны шэпт @уловистость спец. улоўнасць, -ці жен. @уловистый улоўны @уловитель спец. улоўнік, -ка муж.
уловитель пыли улоўнік пылу @уловить совер. в разн. знач. улавіць, злавіць
уловить звуковую волну радио улавіць (злавіць) гукавую хвалю
уловить скрытый смысл слов улавіць скрыты сэнс слоў
уловить удобный момент улавіць (злавіць) зручны момант @уловиться (попасться при ловле) разг. злавіцца @уловка жен. хітрасць, -ці жен., хітрыкі, -каў ед. нет; (увёртка) выкручванне, -ння ср., выкрут, -ту муж., выкрутас, -су муж.
прибегать ко всевозможным уловкам ужываць усялякія хітрасці (выкручванні, выкруты, выкрутасы) @уловленный в разн. знач. улоўлены; злоўлены; см. уловить @уловлять несовер. уст. улоўліваць @уловляться страд. улоўлівацца, лавіцца @уловный улоўны @уложение ср. юр. улажэнне, -ння ср.; (свод) збор, род. збора муж.; (кодекс) кодэкс, -са муж. @уложенный
1. паложаны, мног. пакладзены, паскладаны, паскладваны
2. паложаны, уложаны, укладзены, мног. пакладзены
3. уложаны, укладзены; зложаны, складзены, мног. паскладаны, паскладваны
4. уложаны
5. абложаны, абкладзены, мног. паабкладаны, паабкладваны; вылажаны, мног. павыкладаны, павыкладваны
6. уложаны, забіты; см. уложить @уложить совер.
1. (положить) палажыць, мног. пакласці, паскладаць, паскладваць
уложить на диван палажыць на канапу
уложить все книги в ящик пакласці (паскладаць, паскладваць) усе кнігі у скрынку
2. (положить спать) палажыць, улажыць, укласці (спаць), мног. пакласці (спаць)
3. (расположить в определённом порядке) улажыць, укласці; (сложить) злажыць, скласці, мног. паскладаць, паскладваць
4. (уместить) разг. улажыць
5. (обложить) аблажыць, абкласці, мног. паабкладаць, паабкладваць; (выложить) вылажыць, мног. павыкладаць, павыкладваць; см. укладывать
6. (убить) разг. улажыць; забіць
он уложил двух зайцев ён забіў двух зайцаў
уложить в гроб увагнаць у магілу @уложиться
1. (сложить вещи) разг. злажыцца
2. (уместиться) улажыцца, укласціся, змясціцца @уломать совер. разг. уламаць; (уговорить - ещё) угаварыць; (убедить - ещё) пераканаць; см. уламывать I @уломить совер. (отломить) обл. уламаць, адламаць
уломить кусок хлеба уламаць (адламаць) кусок хлеба @улочка уменьш. вулачка, -кі жен., вулка, -кі жен. @улус в разн. знач. улус, -са муж. @улусный улусны @улучать несовер. выбіраць, знаходзіць @улучённый выбраны, знойдзены @улучить совер. выбраць, знайсці
улучить свободное время выбраць (знайсці) вольны (свабодны) час @улучшать несовер. паляпшаць @улучшаться возвр., страд. паляпшацца @улучшение
1. (действие) паляпшэнне, -ння ср.; неоконч. палепшванне, -ння ср.; см. улучшить, улучшать
2. в др. знач. паляпшэнне, -ння ср.
в его здоровье наступило улучшение у яго здароўі надышло паляпшэнне
внести коренные улучшения в процесс производства унесці карэнныя паляпшэнні ў працэс вытворчасці @улучшенный палепшаны @улучшить совер. палепшыць @улучшиться палепшыцца @улыбаться несовер.
1. усміхацца
он весело улыбался ён весела ўсміхаўся
2. перен. (благоприятствовать) разг. спрыяць
жизнь, судьба ему улыбались жыццё, доля яму спрыялі
3. перен. (нравиться) разг. падабацца, быць да спадобы; (привлекать) вабіць
это мне улыбается гэта мне да спадобы (падабаецца)
ему это не улыбается яго гэта не вабіць, яму гэта не падабаецца (не да спадобы)
4. перен. (предстоять) мецца (мець), быць; (предвидеться) прадбачыцца; (выпадать) выпадаць
счастье не часто улыбалось ему шчасце не часта выпадала яму @улыбка усмешка, -кі жен. @улыбнуться совер.
1. усміхнуцца
2. перен. (поблагоприятствовать) разг. паспрыяць; см. улыбаться 1,2
3. перен. (не осуществиться - о желании) разг. прапасці
поездка на юг улыбнулась паездка на поўдзень прапала @улыбочка уменьш.-ласк. разг. усмешачка, -кі жен., усмешка, -кі жен. @улыбчивый разг. усмешлівы @ульский (от Улла) ульскі, вульскі @ультимативность ультыматыўнасць, -ці жен. @ультимативный ультыматыўны @ультиматизм ультыматызм, -му муж. @ультиматист ультыматыст, -та муж. @ультиматистский ультыматысцкі @ультиматум ультыматум, -му муж.
предъявить ультиматум паставіць ультыматум @ультраакустика физ. ультраакустыка, -кі жен. @ультразвук физ. ультрагук, -ку муж. @ультразвуковой ультрагукавы @ультракороткий ультракароткі
ультракороткая волна ультракароткая хваля @ультракоротковолновый радио ультракараткахвалевы @ультралевые мн. сущ. полит. ультралевыя, -вых @ультралевый ультралевы
ультралевый уклон ультралевы ўхіл @ультрамарин ультрамарын, -ну муж. @ультрамариновый ультрамарынавы @ультрамикроскоп ультрамікраскоп, -па муж. @ультрамикроскопический ультрамікраскапічны @ультрамикроскопия ультрамікраскапія, -піі жен. @ультрамодный ультрамодны @ультраправые мн. сущ. полит. ультраправыя, -вых @ультраправый ультраправы
ультраправая группировка ультраправая групоўка @ультрареакционный ультрарэакцыйны @ультрареволюционер ультрарэвалюцыянер, -ра муж. @ультрареволюционный ультрарэвалюцыйны @ультрасовременный ультрасучасны @ультраструктура ультраструктура, -ры жен. @ультрафильтр спец. ультрафільтр, -ра муж. @ультрафильтрация ультрафільтрацыя, -цыі жен. @ультрафиолетовый физ. ультрафіялетавы
ультрафиолетовые лучи ультрафіялетавыя прамяні @ульч ульч, род. ульча муж. @ульчанка ульчанка, -кі жен. @ульчский ульчынскі @Ульяновск г. Ульянаўск, -ка муж. @Ульяновская область Ульянаўская вобласць @ульяновский ульянаўскі @улюлю межд. охот. разг. цюга @улюлюканье
1. охот. цюгаканне, -ння ср.
2. перен. разг. улюлюканне, -ння ср. @улюлюкать несовер.
1. охот. цюгакаць
2. перен. разг. улюлюкаць @ум муж.
1. розум, -му муж.
склад ума склад розуму
здравый ум здаровы (разважны) розум
человек с умом чалавек з розумам
2. чаще мн. (общественная мысль) розум, -му муж.; (грамадская) свядомасць, грамадская думка; (общество) грамадства, -ва ср.; (люди) людзі, -дзей ед. нет
брожение в умах хваляванне грамадскай думкі
направление умов кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі
настроение умов настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей)
3. (мыслитель) розум, -му муж.
лучшие умы человечества лепшыя розумы чалавецтва
светлый ум светлы розум
без ума (быть) от кого-либо, чего-либо у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь
браться за ум брацца за розум
(быть) в уме мець розум
в уме ли ты? ці маеш ты розум?
в здравом уме и твёрдой памяти пры сваім розуме і цвёрдай памяці
выжить из ума выжыць з розуму, здурнець
держать в уме трымаць у галаве, помніць
из ума вон з розуму сышло, з галавы вылецела
задним умом крепок моцны заднім розумам
короткий ум кароткі розум
на ум наставить давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу
на уме (в уме) наўме, у думках, у галаве
и в уме не было і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было
и на ум нейдёт і ў галаву не ідзе (не лезе)
у него другое на уме у яго іншае наўме (у думках, у галаве)
у него что на уме, то и на языке у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыць
не его (моего, твоего) ума дело не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справа
не в полном уме не ў поўным розуме
(не) в своём уме (не) пры сваім розуме
в уме (считать, прикинуть) у галаве
счёт в уме падлік у галаве
не выходит из ума не выходзіць з галавы
от большого ума ад вялікага розуму
повредиться в уме крануцца з розуму
повреждённый в уме ненармальны, вар'ят
раскинуть умом паварушыць (пашавяліць) мазгамі
с умом з розумам
свести с ума з розуму звесці
сойти с ума звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць
вы с ума сошли! вы звар'яцелі!
он (она) себе на уме ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаеш
сколько голов, столько умов што галава, то і розум
терять ум траціць розум
ум за разум заходит розум за розум заходзіць
ум хорошо, а два лучше адна галава добра, а дзве яшчэ лепш
ума не приложу розуму не дабяру
ума палата вельмі разумны
научиться уму-разуму навучыцца розуму
уму непостижимо розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела
уму помрачение проста дзіва @умазать совер. прост.
1. (промазать) вымазаць, мног. павымазваць, умазаць, мног. паўмазваць
2. (запачкать) вымазаць, мног. павымазваць, умазаць, мног. паўмазваць, запэцкаць, мног. пазапэцкваць @умазаться (запачкаться) прост. вымазацца, мног. павымазвацца, умазацца, мног. паўмазвацца, запэцкацца, мног. пазапэцквацца @умазывать несовер. прост.
1. (промазывать) мазаць, вымазваць, умазваць
2. (пачкать) мазаць, вымазваць, умазваць, пэцкаць, запэцкваць @умазываться
1. (пачкаться) прост. вымазвацца, умазвацца, запэцквацца
2. страд. мазацца, вымазвацца, умазвацца; пэцкацца, запэцквацца; см. умазывать @умаивать несовер. прост. стамляць; (замучивать) змучваць, замучваць @умаиваться возвр., страд. стамляцца; змучацца, замучвацца @умаление
1. уст. (уменьшение) прымяншэнне, -ння ср., змяншэнне, -ння ср.
2. (принижение) прыніжэнне, -ння ср., зніжэнне, -ння ср. @умалённый
1. прыменшаны, зменшаны
2. прыніжаны, зніжаны; см. умалить @умалить совер.
1. уст. (уменьшить) прыменшыць, зменшыць
2. (принизить) прынізіць, знізіць @умалиться
1. уст. (уменьшиться) паменшыцца, паменшаць; зменшыцца, зменшаць
2. (уменьшившись, принизиться) прынізіцца, знізіцца @умалишённая сущ. вар'ятка, -кі жен. @умалишённый
1. прил. звар'яцелы, псіхічна хворы
2. сущ. вар'ят, -та муж. @умалчивание замоўчванне, -ння ср., маўчанне, -ння ср. @умалчивать несовер. замоўчваць, маўчаць, не гаварыць @умалчиваться безл. не гаварыцца
об этом умалчивается пра гэта (аб гэтым) не гаворыцца @умалять несовер.
1. уст. (приуменьшать) прымяншаць, змяншаць
2. (принижать) прыніжаць, зніжаць @умаляться
1. памяншацца, паменшвацца, памяншаць, паменшваць; змяншацца, зменшвацца, змяншаць, зменшваць
2. прыніжацца, зніжацца; см. умалиться
3. страд. прымяншацца, змяншацца; прыніжацца, зніжацца; см. умалять @умасленный
1. памазаны, змазаны маслам; намазаны маслам
2. улагоджаны; см. умаслить @умасливать несовер.
1. мазаць, змазваць маслам; (натирать) намазваць маслам
2. перен. разг. улагоджваць @умасливаться
1. змазвацца маслам; (натираться) намазвацца маслам; см. умаслиться 1
2. страд. мазацца, змазвацца маслам; намазвацца маслам; улагоджвацца; см. умасливать @умаслить совер.
1. памазаць, змазаць маслам; (натереть) намазаць маслам
2. перен. разг. улагодзіць @умаслиться
1. змазацца маслам; (натереться) намазацца маслам
2. перен. (о глазах) разг. заблішчаць @умастить совер. уст. нацерці, намазаць, памазаць @умаститься нацерціся, намазацца, памазацца @уматывать несовер.
1. (обматывать) разг. абкручваць, абмотваць, укручваць, умотваць
2. (наматывая, умещать) умотваць
3. (сильно утомлять) прост. вымотваць; (изнурять - ещё) мардаваць; (утомлять) зморваць, стамляць; (лишать сил - ещё) знясільваць
4. см. уматываться 4 @уматываться
1. (обматываться) разг. абкручвацца, абмотвацца, укручвацца, умотвацца
2. (наматываясь, умещаться) умотвацца
3. (сильно утомляться) прост. вымотвацца; (изнуряться - ещё) мардавацца; (утомляться) зморвацца, стамляцца; (лишаться сил - ещё) знясільвацца
4. (убегать) прост. уцякаць, змотвацца
5. страд. абкручвацца, абмотвацца, укручвацца, умотвацца; см. уматывать 1,2 @умащать несовер. уст. націраць, мазаць, намазваць @умащаться возвр., страд. націрацца, мазацца, намазвацца @умащение ср.
1. (действие) націранне, -ння ср., мазанне, -ння ср., намазванне, -ння ср.
2. (благовония) пахучыя мазі @умащённый нацёрты, намазаны @умащивание націранне, -ння ср., мазанне, -ння ср., намазванне, -ння ср.; см. умащать @умащивать
I см. умащать
II несовер. разг.
1. (вымащивать) умошчваць; (камнем) выбрукоўваць
2. (укладывать) умошчваць @умащиваться
I несовер. возвр., страд. см. умащаться
II несовер. разг.
1. (располагаться, размещаться) умошчвацца
умащиваться поудобнее умошчвацца зручней; см. умоститься
2. страд. умошчвацца; выбрукоўвацца; см. умащивать II @умаянный прост. стомлены; змучаны, замучаны; см. умаять @умаять совер. прост. стаміць; (замучить) змучыць, замучыць @умаяться стаміцца; змучыцца, замучыцца @умбра умбра, -ры жен. @умбрский ист. умбрскі
умбрский язык умбрская мова @умбры ист. умбры, -раў @умедлить совер. (замедлить) разг. запаволіць @умедлиться разг. запаволіцца @умедлять несовер. (замедлять) разг. запавольваць @умедляться возвр., страд. разг. запавольвацца @умелец умелец, -льца муж. @умело нареч. умела @умелость жен. умеласць, -ці жен.; умельства, -ва ср. @умелый умелы @умельчать несовер. разг. падрабняць @умельчаться возвр., страд. разг. падрабняцца @умельчить совер. разг. падрабніць @умельчиться разг. падрабніцца @умение ср. умельства, -ва ср., уменне, -ння ср., умеласць, -ці жен. @уменьшаемое сущ. мат. памяншаемае, -мага ср. @уменьшать несовер. памяншаць; змяншаць @уменьшаться возвр., страд. памяншацца, паменшвацца; змяншацца, зменшвацца @уменьшение памяншэнне, -ння ср.; змяншэнне, -ння ср., зменшванне, -ння ср. @уменьшённый паменшаны; зменшаны @уменьшитель тех. памяншальнік, -ка муж. @уменьшительность лингв. памяншальнасць, -ці жен. @уменьшительный памяншальны; змяншальны @уменьшить совер. паменшыць; зменшыць @уменьшиться паменшыцца, паменшаць; зменшыцца, зменшаць @умеренно нареч. памяркоўна, умеркавана; (средне) сярэдне, умерана, мерна @умеренность памяркоўнасць, -ці жен.; умеркаванасць, -ці жен., умеранасць, -ці жен., мернасць, -ці жен. @умеренный прил. памяркоўны, умеркаваны; (средний) умераны, сярэдні, мерны
умеренные требования памяркоўныя (сярэднія) патрабаванні
умеренный климат умераны (сярэдні) клімат
умеренная жизнь перен. памяркоўнае жыццё
умеренный ветер сярэдні (умераны) вецер
умеренные взгляды полит. памяркоўныя погляды @умереть совер. прям., перен. памерці
умереть смертью героя памерці смерцю героя
дело наших отцов не умрёт справа нашых бацькоў не памрэ; см. умирать
хоть умри хоць памры
умереть со смеху памерці (зайсціся) са смеху (ад рогату)
умереть некогда памерці няма часу @умерить совер. зменшыць; (сдержать) стрымаць, сцішыць; (укротить) утаймаваць
умерить требования зменшыць патрабаванні
умерить гнев стрымаць гнеў @умериться зменшыцца @умертвить совер.
1. (лишить жизни) умярцвіць; (убить) забіць, мног. пазабіваць
2. (нерв и т.п.) змярцвіць
3. перен. (сделать нежизненным) змярцвіць; (укротить) утаймаваць
умертвить плоть змярцвіць (утаймаваць) цела @умершая в знач. сущ. нябожчыца, -цы жен. @умерший
1. які (што) памер, памерлы
вчера умерший які (што) памёр учора, памерлы ўчора
2. в знач. сущ. нябожчык, -ка муж. @умерщвление
1. умярцвенне, -ння ср.; забіццё, -цця ср.; (неоконч. действие) забіванне, -ння ср.; (убийство) забойства, -ва ср.
2. (нерва и т.п.) змярцвенне, -ння ср., амярцвенне, -ння ср.
3. перен. змярцвенне, -ння ср.; утаймаванне, -ння ср.; (неоконч. действие) утаймоўванне, -ння ср. @умерщвлённый
1. (лишённый жизни) умярцвёны; (убитый) забіты, мног. пазабіваны
2. (о нерве и т.п.) змярцвёны
3. перен. змярцвёны; утаймаваны @умерщвлять несовер.
1. (лишать жизни) умярцвяць; (убивать) забіваць
2. (нерв и т.п.) змярцвяць
3. перен. змярцвяць; утаймоўваць; см. умертвить @умерщвляться страд.
1. умярцвяцца; забівацца
2. змярцвяцца
3. змярцвяцца; утаймоўвацца; см. умерщвлять @умерять несовер. змяншаць, зменшваць; (сдерживать) стрымліваць, сцішаць; (укрощать) утаймоўваць
корабль умеряет ход карабель стрымлівае (сцішае) ход; см. умерить @умеряться
1. змяншацца
2. страд. змяншацца, зменшвацца; стрымлівацца, сцішацца; утаймоўвацца @уместить совер. змясціць, умясціць @уместиться змясціцца, умясціцца @уместно нареч. дарэчы; (к месту) да месца @уместность слушнасць, -ці жен.; дарэчнасць, -ці жен. @уместный слушны; дарэчны
вполне уместное замечание зусім слушная заўвага
быть уместным быць дарэчы (да месца)
уместное замечание слушная заўвага, заўвага дарэчы (да месца) @уметь несовер. умець @умещать несовер. змяшчаць, умяшчаць @умещаться возвр., страд. змяшчацца, умяшчацца @умещение змяшчэнне, -ння ср., умяшчэнне, -ння ср. @умещённый змешчаны, умешчаны @умеючи нареч. прост. умеючы @умиление ср. замілаванне, -ння ср.; (растроганность) расчуленасць, -ці жен., расчуленне, -ння ср.
приходить в умиление адчуваць замілаванне, расчульвацца @умилённо нареч. замілавана; расчулена @умилённость замілаванасць, -ці жен.; расчуленасць, -ці жен. @умилительно
1. нареч. з замілаваннем
2. безл. в знач. сказ. міла, прыемна @умилённый замілаваны; расчулены @умилительность замілавальнасць, -ці жен.; расчуленасць, -ці жен. @умилительный замілавальны @умилить совер. замілаваць; (растрогать) расчуліць @умилиться замілавацца; расчуліцца @умилосердить совер. уст. уміласцівіць, уласкавіць @умилосердиться уміласцівіцца, зміласцівіцца, паласкавець; стаць літасцівым, зрабіцца літасцівым, стаць міласэрным, зрабіцца міласэрным @умилостивить совер. уст. уміласцівіць, уласкавіць; (сделать милостивым) зрабіць літасцівым, зрабіць міласэрным @умилостивиться уміласцівіцца, зміласцівіцца, паласкавець; (стать милостивым) стаць літасцівым, зрабіцца літасцівым, стаць міласэрным, зрабіцца міласэрным @умилостивленный уміласціўлены; паласкавелы; літасцівы, міласэрны @умильно нареч.
1. міла
2. дагодліва; угодліва; лісліва, падлізліва; см. умильный @умильность
1. міласць, -ці жен.
2. дагодлівасць, -ці жен., ліслівасць, -ці жен., падлізлівасць, -ці жен.; см. умильный @умильный
1. (нежный, приятный) мілы
2. перен. (льстивый, угодливый) разг. дагодлівы; угодлівы; ліслівы, падлізлівы @умилять несовер. замілоўваць; (трогать) расчульваць @умиляться замілоўвацца; расчульвацца @уминать несовер.
1. (укладывать, приминая) утоптваць
2. (разминать) размінаць; (размешивать) умешваць, размешваць, мясіць
3. (съедать) прост. умінаць, умолваць @уминаться
1. утоптвацца
2. размінацца; умешвацца, размешвацца; см. умяться
3. страд. утоптвацца; размінацца; умешвацца, размешвацца, мясіцца; см. уминать 1,2 @умирание паміранне, -ння ср., уміранне, -ння ср. @умирать несовер. паміраць, уміраць
умирать со смеху паміраць (заходзіцца) са смеху (з рогату)
умирать от скуки паміраць ад нуды; см. умереть @умирающий
1. прич. які (што) памірае, які (што) умірае
2. прил. паміраючы
3. сущ. паміраючы, -чага муж. @умиротворение прымірэнне, -ння ср., заміранне, -ння ср.; супакаенне, -ння ср.; (неоконч. действие) супакойванне, -ння ср. @умиротворённый прич., прил. прыміраны, заміраны; (успокоенный) супакоены; см. умиротворить @умиротворитель книжн. прымірыцель, -ля муж. @умиротворительница прымірыцелька, -кі жен. @умиротворить совер. (примирить кого с кем) прымірыць, замірыць; (успокоить) супакоіць @умиротвориться прымірыцца, замірыцца; супакоіцца @умиротворять несовер. (примирять кого с кем) прыміраць, заміраць; (успокаивать) супакойваць @умиротворяться возвр., страд. прымірацца, замірацца; супакойвацца @умляут лингв. умляут, -та муж. @умнее сравнит. ст.
1. нареч. разумней
2. прил. разумнейшы @умнеть несовер. разумнець @умник разг. разумнік, -ка муж. @умница жен. разг.
1. (о женщине) разумніца, -цы жен.
2. (о мужчине) разумнік, -ка муж. @умничанье разг. разумнічанне, -ння ср. @умничать несовер. разумнічаць, мудраваць, мудрагеліць @умно нареч. разумна @умножать несовер.
1. мат. памнажаць
2. (увеличивать) множыць, памнажаць @умножаться
1. мат. памнажацца
2. (увеличиваться) множыцца, памнажацца; см. умножиться
3. страд. памнажацца, множыцца; см. умножать @умножение
1. мат. множанне, -ння ср.
таблица умножения табліца множання
2. памнажэнне, -ння ср. @умноженный памножаны @умножить совер. в разн. знач. памножыць
умножить пять на два мат. памножыць пяць на два
умножить ряды передовиков производства памножыць рады перадавікоў вытворчасці @умножиться
1. мат. памножыцца
2. (увеличиться) памножыцца @умный разумны @умозаключать несовер. рабіць вывад, выводзіць @умозаключение ср. вывад, -ду муж. @умозаключить совер. зрабіць вывад, вывесці @умозрение ср.
1. филос. разумовасць, -ці жен.; абстракцыя, -цыі жен.
2. (абстрактное рассуждение) абстрактнае разважанне; разумовасць, -ці жен. @умозрительность книжн. разумовасць, -ці жен.; абстрактнасць, -ці жен. @умозрительный книжн. разумовы; абстрактны @умолить совер. умаліць, упрасіць @умолк: без умолку не змаўкаючы (не сціхаючы) @умолкать несовер. в разн. знач. змаўкаць, замаўкаць; (утихать - ещё) сціхаць @умолкнуть совер. в разн. знач. змоўкнуць, замоўкнуць; (утихнуть - ещё) сціхнуць @умолот с.-х. умалот, -ту муж. @умолотный с.-х. умалотны @умолчание змоўчанне, -ння ср., замоўчанне, -ння ср., умаўчанне, -ння ср.; (неоконч. действие) змоўчванне, -ння ср., замоўчванне, -ння ср.
фигура умолчания фігура змаўчання @умолчать совер. змоўчаць, замоўчаць, умаўчаць, нічога не сказаць @умолять несовер. маліць, прасіць, умаляць, упрошваць @умоляюще нареч. молячы, з маленнем, умольна @умоляющий
1. прич. які (што) моліць, які (што) просіць, які (што) умаляе, які (што) упрошвае
2. прил. умольны, упрашальны @умонастроение ср. настрой думак (розумаў) @умопомешательство книжн. вар'яцтва, -ва ср. @умопомрачение ашаламленне, -ння ср., замарачэнне, -ння ср.; (умопомешательство) вар'яцтва, -ва ср.
до умопомрачения да непрытомнасці (да вар'яцтва, да шаленства) @умопомрачительный разг. надзвычайны; (ужасный) страшэнны @умора жен. в знач. сказ. разг. пацеха, -хі жен.; смехата, -ты жен. @уморённый замораны @уморительно нареч. пацешна, смешна @уморительность разг. пацешнасць, -ці жен., смешнасць, -ці жен. @уморительный разг. пацешны, смешны @уморить совер. в разн. знач. змарыць, замарыць
прогулка его уморила прагулка яго змарыла
он уморил меня своим рассказом ён замарыў мяне сваім расказам @умориться змарыцца, замарыцца @умостить совер. разг.
1. (вымостить) умасціць; (камнем) выбрукаваць
2. (уложить) умасціць
всё умостить на один воз усё ўмасціць на адзін воз @умоститься (расположиться, разместиться) разг. умасціцца
он умостился в уголке ён умасціўся ў куточку @умотанный
1. абкручаны, абматаны, укручаны, уматаны
2. уматаны
3. выматаны; змардаваны, змораны, стомлены, знясілены; см. умотать 1-3 @умотать совер.
1. (обмотать) разг. абкруціць, абматаць, укруціць, уматаць
2. (наматывая, уместить) уматаць
3. (сильно утомить) прост. выматаць; (изнурить - ещё) змардаваць; (утомить) змарыць, стаміць; (лишить сил - ещё) знясіліць
4. см. умотаться 4 @умотаться
1. (обмотаться) разг. абкруціцца, абматацца, укруціцца, уматацца
2. (наматываясь, уместиться) уматацца
3. (сильно утомиться) прост. выматацца; (изнуриться - ещё) змардавацца; (утомиться) змарыцца, стаміцца; (лишиться сил - ещё) знясіліцца
4. (убежать) прост. уцячы, зматацца @умощённый
1. вымашчаны; (камнем) выбрукаваны
2. умошчаны; см. умостить @умственно нареч. разумова
умственно отсталый разумова адсталы @умственный
1. разумовы
работник умственного труда работнік разумовай працы
умственные способности разумовыя здольнасці
2. (мысленный) мысленны; (воображаемый) уяўны @умствование разг. мудраванне, -ння ср., мудрагельства, -ва ср. @умствовать несовер. мудраваць, мудрагеліць @умудрённость книжн. умудронасць, -ці жен. @умудрённый умудроны @умудрить совер. умудрыць @умудриться книжн., разг. умудрыцца @умудрять несовер. умудраць @умудряться умудрацца @умучить совер. разг. замучыць @умформер тех. умформер, -ра муж. @умформерный умформерны @умчать совер.
1. памчаць; (откуда-либо) вымчаць, адамчаць; (далеко) замчаць
2. разг. см. умчаться @умчаться
1. (быстро убежать, уехать) памчацца
2. перен. (промелькнуть - о времени) прамільгнуць; (пройти) прайсці; (миновать) мінуць; (пробежать) прабегчы @умывалка прост. умывалка, -кі жен. @умывальная сущ. умывальня, -ні жен. @умывальник умывальнік, -ка муж. @умывальный умывальны @умывальня разг. см. умывальная @умывание умыванне, -ння ср., мыццё, -цця ср. @умывать несовер. умываць, мыць @умываться возвр., страд. умывацца, мыцца @умыкание этногр. выкраданне, -ння ср., умыканне, -ння ср. @умыкать несовер. этногр. выкрадаць, умыкаць @умыкаться страд. выкрадацца, умыкацца @умыкнуть совер. этногр. выкрасці, умыкнуць @умысел муж. намер, -ру муж., задума, -мы жен.
злой умысел злосны намер (злосная задума)
без умысла без намеру
с умыслом з намерам @умытый умыты, памыты, паўмываны @умыть совер. умыць, памыць, паўмываць
умыть руки умыць рукі @умыться умыцца, памыцца @умышленно нареч. наўмысна; (нарочно) знарок, назнарок; (намеренно) з намерам @умышленность наўмыснасць, -ці жен. @умышленный наўмысны @умышлять несовер. уст. задумваць, надумваць @умышляться страд. задумвацца, надумвацца @умягчать несовер. змякчаць, памякчаць @умягчаться возвр., страд. змякчацца, памякчацца @умягчение змякчэнне, -ння ср., памякчэнне, -ння ср. @умягчённый змякчаны, памякчаны @умягчить совер. змякчыць, памякчыць @умягчиться змякчыцца, памякчыцца @умятый
1. утаптаны, мног. паўтоптваны
2. размяты; умешаны, размешаны; см. умять @умять совер.
1. (уложить, прижимая, примять) утаптаць, мног. паўтоптваць
2. (размять) размяць; (размесить) умясіць, размясіць
3. (съесть) прост. умяць, умалоць @умяться
1. (утоптаться) утаптацца
2. (размяться) размяцца; (размеситься) умясіцца, размясіцца @унаваживание угнойванне, -ння ср. @унаваживать несовер. угнойваць @унаваживаться страд. угнойвацца @унавожение угнаенне, -ння ср.; (неоконч. действие) угнойванне, -ння ср. @унавоженный угноены @унавозить совер. угнаіць @унанган этнол. унанган, -на муж. @унанганка унанганка, -кі жен. @унанганский унанганскі @унаследование
1. атрыманне ў спадчыну
2. биол. унаследаванне, -ння ср. @унаследованный
1. атрыманы ў спадчыну
2. биол. унаследаваны @унаследовать совер.
1. атрымаць у спадчыну
2. биол. унаследаваць @ундевит фарм. ундэвіт, -ту муж. @ундецима муз. ундэцыма, -мы жен. @ундина миф. ундзіна, -ны жен. @унесённый
1. панесены; вынесены, мног. павыношваны; аднесены, мног. паадношваны; знесены, мног. пазношваны; занесены, мног. пазаношаны
2. украдзены, знесены; см. унести 1,2 @унести совер.
1. (взять с собой) панесці; (вынести) вынесці, мног. павыносіць; (отнести) аднесці, мног. паадносіць; (снести вниз) знесці, аднесці, мног. паадносіць; (снести вниз) знесці, мног. пазносіць; (занести) занесці, мног. пазаносіць
2. (похитить) разг. украсці, знесці
3. перен. (отнять, поглотить) адабраць, узяць
заботы унесли много здоровья клопаты адабралі многа здароўя
4. прям., перен. (переместить, увлечь) панесці, знесці, занесці
лодку унесло ветром лодку панесла (знесла) ветрам
воображение унесло его далеко перен. фантазія занесла яго далёка
еле унести ноги ледзь вынесці ногі, ледзь уцячы @унестись
1. разг. (убежать) памчацца; панесціся
ребёнок унёсся в сад дзіця памчалася ў сад
2. перен. (миновать) мінуць; (исчезнуть) знікнуць
3. перен. (о мыслях, мечтах) занесціся
он унёсся далеко в своих мыслях ён занёсся далёка ў сваіх думках; см. уноситься 3 @униат ист. уніят, -та муж. @униатка уніятка, -кі жен. @униатский ист. уніяцкі @униатство ист. уніяцтва, -ва ср. @универмаг (универсальный магазин) універмаг, -га муж. (універсальны магазін) @универсал універсал, -ла муж. @универсализация універсалізацыя, -цыі жен. @универсализировать совер., несовер. універсалізаваць @универсализм филос. універсалізм, -му муж. @универсалист филос. універсаліст, -та муж. @универсальность в разн. знач. універсальнасць, -ці жен. @универсальный в разн. знач. універсальны
универсальные знания універсальныя веды
универсальное средство універсальны сродак
универсальное образование універсальная адукацыя
универсальный магазин універсальны магазін @универсам (универмаг самообслуживания) універсам, -ма муж. (універмаг самаабслугоўвання) @универсант уст. універсант, -та муж. @универсантка універсантка, -кі жен. @универсиада спорт. універсіяда, -ды жен. @универсиадный універсіядны @университет універсітэт, -та муж.
окончивший университет той, хто скончыў універсітэт
университет культуры універсітэт культуры @университетский універсітэцкі @унижать несовер. уніжаць; зневажаць @унижаться возвр., страд. уніжацца; зневажацца @унижение ср. уніжэнне, -ння ср.; знявага, -гі жен. @униженно, унижённо нареч. уніжана @униженность, унижённость уніжанасць, -ці жен. @униженный прич., прил. уніжаны, зняважаны @унижённый прил. уніжаны, зняважаны @унизанный унізаны @унизать совер. унізаць @унизительно нареч. зневажальна, уніжальна @унизительность зневажальнасць, -ці жен., уніжальнасць, -ці жен. @унизительный зневажальны, уніжальны @унизить совер. унізіць, зняважыць @унизиться унізіцца @унизывать несовер. унізваць @унизываться страд. унізвацца @уник уст. см. уникум @уникальность унікальнасць, -ці жен. @уникальный унікальны @уникум унікум, -ма муж. @унимать несовер.
1. (укрощать, усмирять) уціхамірваць, сунімаць
2. (останавливать) сунімаць
3. (чувство) суцішаць @униматься
1. уціхамірвацца, сунімацца
2. сунімацца
3. суцішацца; см. уняться
4. страд. уціхамірвацца, сунімацца; суцішацца; см. унимать @унисон в разн. знач. унісон, -ну муж.
в унисон ва унісон @унисонный унісонны @унитаз унітаз, -за муж. @унитаризм унітарызм, -му муж. @унитарный унітарны @унификатор уніфікатар, -ра муж. @унификаторский уніфікатарскі @унификация уніфікацыя, -цыі жен. @унифицированный уніфікаваны @унифицировать совер., несовер. уніфікаваць @унифицироваться
1. совер., несовер. уніфікавацца
2. страд. уніфікавацца @униформа уніформа, -мы жен. @униформированный уніфармаваны
униформированный полк уніфармаваны полк @униформист уніфарміст, -та муж. @уничижать несовер. уст. уніжаць @уничижаться возвр., страд. уніжацца @уничижение уст. уніжэнне, -ння ср. @уничижённый уст. уніжаны; прыбіты @уничижительность уст. лингв. уніжальнасць, -ці жен. @уничижительный уніжальны @уничижить совер. уст. унізіць @уничижиться унізіцца @уничтожать несовер. знішчаць, разг. зніштажаць; (истреблять - ещё) вынішчаць @уничтожаться
1. знішчацца, разг. зніштажацца
2. страд. знішчацца, зніштажацца, вынішчацца @уничтожающий
1. прич. які (што) знішчае, які (што) зніштажае; які (што) вынішчае; см. уничтожать
2. прил. знішчальны
3. прил. перен. знішчальны; (презрительный) пагардлівы
уничтожающий взгляд пагардлівы позірк
уничтожающий аргумент знішчальны аргумент
уничтожающая критика знішчальная крытыка @уничтожение знішчэнне, -ння ср., разг. зніштажэнне, -ння ср.; (истребление - ещё) вынішчэнне, -ння ср. @уничтоженный знішчаны, разг. зніштожаны; (истреблённый ещё) вынішчаны @уничтожитель разг. знішчальнік, -ка муж. @уничтожить совер. знішчыць, мног. пазнішчаць, разг. зніштожыць, мног. пазніштажаць; (истребить - ещё) вынішчыць @уничтожиться знішчыцца, разг. зніштожыцца @уния ист. унія, -ніі жен. @унос
1. знос, род. зносу муж.
2. (воровство) крадзеж, род. крадзяжу муж.
3. спец. (то, что уносится при горении из печей и котлов) вынас, -су муж.
4. спец. (о запряжке) вынас, -су муж. @уносить несовер.
1. (брать с собой) несці; (выносить) выносіць; (относить) адносіць; (сносить вниз) зносіць; (заносить) заносіць
2. (похищать) разг. красці, зносіць
3. перен. (отнимать, поглощать) адбіраць, браць
4. прям., перен. (перемещать, увлекать) несці, зносіць, заносіць; см. унести @уноситься
1. разг. (убегать) імчацца; несціся
2. перен. (миновать) мінаць; (исчезать) знікаць
3. перен. (о мыслях и т.п.) заносіцца; см. унестись
4. страд. несціся, выносіцца, адносіцца, зносіцца, заносіцца; красціся; адбірацца, брацца; см. уносить 1-3
уноситься в облака лунаць у надхмар'і @унтер воен. разг. унтэр, -ра муж. @унтер-офицер уст. воен. унтэр-афіцэр, -ра муж. @унтер-офицерский унтэр-афіцэрскі @унтер-офицерство уст. воен. унтэр-афіцэрства, -ва ср. @унтерский уст. воен. унтэрскі @унтертон муз., физ. унтэртон, -ну муж. @унты мн. унты, род. унтаў, ед. унт, род. унта муж., унта, род. унты жен. @унция фарм. и пр. унцыя, -цыі жен. @унывать несовер. сумаваць, журыцца @унывность тужлівасць, -ці жен., нуднасць, -ці жен. @унывный уст. тужлівы, нудны @уныло нареч.
1. маркотна, тужліва, сумна
2. нудна, нудліва; см. унылый @унылость
1. маркотнасць, -ці жен., тужлівасць, -ці жен., сумнасць, -ці жен.
2. нуднасць, -ці жен., нудлівасць, -ці жен.; см. унылый @унылый
1. (испытывающий уныние) маркотны, тужлівы, сумны
унылый человек маркотны (тужлівы, сумны) чалавек
2. (наводящий уныние) нудны, нудлівы
унылая песня нудная (нудлівая) песня @уныние ср. маркота, -ты жен.; туга, -гі жен.; сум, род. суму муж., смутак, -тку муж., журба, -бы жен.; (скука) нуда, -ды жен.
впасть в уныние замаркоціцца (затужыць, засумаваць, засмуціцца, зажурыцца, занудзіцца) @унырнуть совер.
1. разг. унырнуць
2. перен. прост. схавацца, знікнуць @унюхать совер. разг.
1. (почуять нюхом) унюхаць, знюхаць
2. перен. знюхаць, пранюхаць @унятый
1. уціхаміраны, суняты
2. суняты
3. суцішаны; см. унять @унять совер.
1. (укротить, усмирить) уціхамірыць, суняць
унять детей уціхамірыць (суняць) дзяцей
2. (остановить) суняць
унять кровотечение суняць крывацёк
3. (чувство) суцішыць
унять гнев суцішыць гнеў @уняться
1. уціхамірыцца, суняцца
ребёнок унялся и заснул дзіця ўціхамірылася (сунялося) і заснула
2. суняцца
боль унялась боль суняўся
3. суцішыцца
волнение унялось хваляванне суцішылася @упавший: упавший голос знясілены (слабы) голас @упад: до упаду да упаду @упаднический упадніцкі @упадничество упадніцтва, -ва ср. @упадок в разн. знач. заняпад, -ду муж.; упадак, -дку муж.
приходить в упадок прыходзіць да заняпаду
в состоянии упадка у стане заняпаду
у больного упадок сил у хворага ўпадак сіл
упадок духа упадак духу @упадочник в разн. знач. упадачнік, -ка муж. @упадочнический упадніцкі @упадочничество упадніцтва, -ва ср. @упадочность жен. заняпад, -ду муж.; упадачнасць, -ці жен. @упадочный упадніцкі
упадочное настроение упадніцкі настрой @упаивать несовер. уст. прост. упойваць @упаиваться страд. упойвацца @упакованный упакаваны; спакаваны @упаковать совер. упакаваць; спакаваць @упаковаться упакавацца; спакавацца @упаковка жен.
1. (действие) упакоўка, -кі жен.; неоконч. пакаванне, -ння ср., упакоўванне, -ння ср.
2. (упаковочный материал) упакоўка, -кі жен. @упаковочный упаковачны @упаковщик упакоўшчык, -ка муж. @упаковщица упакоўшчыца, -цы жен. @упаковывание упакоўванне, -ння ср.; пакаванне, -ння ср., спакоўванне, -ння ср. @упаковывать несовер. упакоўваць; пакаваць, спакоўваць @упаковываться возвр., страд. упакоўвацца; пакавацца, спакоўвацца @упалзывать см. уползать @упаренный в разн. знач. упараны @упаривать несовер. в разн. знач. упарваць; см. упарить @упариваться возвр., страд. упарвацца @упарить совер. в разн. знач. упарыць
упарить кожу спец. упарыць скуру
упарить лошадь упарыць каня @упариться в разн. знач. упарыцца
каша упарилась каша ўпарылася
упариться на работе упарыцца на рабоце @упархивать несовер. пырхаць; (вылетать) выпырхваць, вылятаць @упасти совер. прост. уратаваць, убараніць, уберагчы
упаси бог, боже упаси барані бог (божа), ратуй бог (божа) @упастись уратавацца, убараніцца, уберагчыся @упасть совер.
1. упасці; (повалиться) паваліцца; (откуда-либо, с чего-либо) зваліцца, скінуцца, мног. паскідацца
завеса упала заслона ўпала
я упал в траву я ўпаў (паваліўся) у траву
упасть на колени упасці на калені
упасть с лошади зваліцца (скінуцца) з каня
яблоко упало на землю яблык упаў на зямлю
2. прям., перен. (на кого-что) упасці; (лечь) легчы
тень упала на землю цень упаў (лёг) на зямлю
на него упало подозрение на яго упала (лягло) падазрэнне
все заботы упали на меня усе клопаты ўпалі (ляглі) на мяне
3. (о росе, тумаке) пасці
4. (спасть, ослабеть) спасці, апасці; (понизиться) знізіцца
температура больного упала тэмпература хворага спала (знізілася)
барометр упал барометр спаў (знізіўся)
уровень воды упал узровень вады знізіўся
5. (прийти в упадок) заняпасці, падупасці; (снизиться) знізіцца; (уменьшиться) зменшыцца
буржуазное искусство упало буржуазнае мастацтва заняпала
влияние его упало уплыў яго зменшыўся
6. (нравственно) пасці
упасть в чьих-либо глазах упасці ў чыіх-небудзь вачах
гора упала с плеч гара звалілася з плячэй
упасть с неба на землю упасці з неба на зямлю
сердце упало сэрца зайшлося
яблоку негде упасть яблыку няма дзе ўпасці
как с неба упал як з неба зваліўся @упёк кул. упёк, -ку муж. @упекать несовер. прям., перен. упякаць @упекаться возвр., страд. упякацца @упелёнатый разг. спавіты @упеленать совер. разг. спавіць @упелёнывание спавіванне, -ння ср. @упелёнывать несовер. разг. спавіваць @упереть совер.
1. уперці; см. упирать 1
2. перен. (глаза, взор) разг. уперці; утаропіць
упереть глаза в стену уперці (утаропіць) вочы ў сцяну
3. перен. (настоятельно указать, подчеркнуть значение) разг. зрабіць упор; падкрэсліць
4. (украсть) прост. сперці @упереться совер.
1. в разн. знач. уперціся
2. перен. разг. уперціся; (заупрямиться - ещё) заўпарціцца, занаравіцца, занатурыцца; см. упираться @упестрённый разг. састракачаны; спярэшчаны @упестрить совер. разг. састракаціць, зрабіць стракатым; спярэсціць, зрабіць пярэстым @упестрять несовер. разг. стракаціць, рабіць стракатым; пярэсціць, рабіць пярэстым @упестряться страд. стракаціцца, рабіцца стракатым; пярэсціцца, рабіцца пярэстым @упечатанный удрукаваны @упечатать совер. разг. удрукаваць @упечататься удрукавацца @упечатывать несовер. разг. удрукоўваць @упечатываться возвр., страд. удрукоўвацца @упечённый упечаны @упечь совер. прям., перен. упячы @упечься упячыся @упиваться несовер. прям., перен. упівацца
упиваться вином упівацца віном
упиваться музыкой перен. упівацца музыкай @упиливать несовер. разг. адпілоўваць, адразаць @упиливаться страд. адпілоўвацца, адразацца @упилить совер. разг. адпілаваць, адрэзаць @упирать несовер.
1. упіраць
упирать руку в бок упіраць руку ў бок
2. перен. (глаза, взор) разг. упіраць; утаропліваць
3. перен. (настоятельно указывать, подчёркивать значение) разг. рабіць упор, упіраць; падкрэсліваць
упирать на сходство явлений рабіць упор (упіраць) на падабенства з'яў, падкрэсліваць падабенства з'яў
4. (красть) прост. перці @упираться
1. в разн. знач. упірацца
упираться лбом в стенку упірацца лбом у сцяну
всё это дело упирается в недостаток времени уся гэта справа ўпіраецца ў недахоп часу
2. перен. разг. упірацца; (упрямиться - ещё) упарціцца, наравіцца, натурыцца
3. страд. упірацца; утароплівацца; см. упирать 1,2
упираться руками и ногами упірацца рукамі і нагамі @уписанный
1. упісаны
2. упісаны, умяты, аплецены; см. уписать @уписать совер. разг.
1. (уместить на бумаге) упісаць
2. (съесть) упісаць, умяць, аплесці @уписаться (уместиться на бумаге) разг. упісацца @уписывать несовер. разг.
1. (умещать на бумаге) упісваць
2. (съедать) упісваць, умінаць, аплятаць @уписываться
1. (умещаться на бумаге) разг. упісвацца
2. страд. упісвацца; умінацца; аплятацца; см. уписывать @упитанность укормленасць, -ці жен.
скот средней упитанности жывёла сярэдняй укормленасці @упитанный укормлены, сыты @упитать совер. укарміць @упитывать несовер. укормліваць @упиться совер. прям., перен. упіцца; см. упиваться @упихать совер. разг. упхаць, мног. паўпіхаць, паўпіхваць @упихивать несовер. разг. упіхаць, упіхваць @упихнуть совер. разг. упхнуць, упіхнуць @уплата плата, -ты жен.; (выплата) выплата, -ты жен.
в счёт уплаты у лік платы
в уплату у плату
уплата по частям плата (выплата) часткамі
произвести уплату зрабіць выплату (выплаціць)
уплата долга выплата доўгу @уплатить совер. заплаціць; (выплатить) выплаціць
уплатить членский взнос заплаціць членскі ўзнос
уплатить по счёту заплаціць па рахунку
уплатить досрочно заплаціць (выплаціць) датэрмінова
уплатить по векселю заплаціць па вэксалю
уплатить в рассрочку выплаціць у растэрміноўку
уплатить натурой заплаціць (выплаціць) натурай @уплатный фин. выплатны @уплаченный заплачаны; выплачаны @уплачивать несовер. плаціць; (выплачивать) выплачваць @уплачиваться страд. плаціцца; выплачвацца @уплести совер. разг. шутл. (съесть) аплесці, упісаць @уплетать несовер. разг. шутл. (есть) аплятаць, упісваць @уплотнение ср.
1. (действие) зацвярдзенне, -ння ср., згушчэнне, -ння ср.; ушчыльненне, -ння ср., пацясненне, -ння ср.; см. уплотнить
2. перен. (дополнительное заселение) ушчыльненне, -ння ср.; (жильцов) пацясненне, -ння ср.
уплотнение квартиры (жилой площади) ушчыльненне кватэры (жылой плошчы)
3. перен. (заполнение) ушчыльненне, -ння ср.
уплотнение рабочего дня ушчыльненне рабочага дня
4. (состояние) зацвярдзенне, -ння ср.; (затверделость) зацвярдзеласць, -ці жен.
уплотнение почвы зацвярдзенне глебы
уплотнение тканей мед. зацвярдзенне (зацвярдзеласць) тканак @уплотнённость
1. зацвярдзеласць, -ці жен.
2. ушчыльненасць, -ці жен.
уплотнённость рабочего дня ушчыльненасць рабочага дня
уплотнённость квартиры ушчыльненасць кватэры @уплотнённый прич., прил.
1. (более плотный) зацвярдзелы, больш цвёрды (тугі, густы, часты)
2. перен. (заселённый плотнее) ушчыльнены; (о жильцах) пацяснёны
уплотнённая квартира ушчыльненая кватэра
3. перен. (заполненный целиком) ушчыльнены
уплотнённый рабочий день ушчыльнены рабочы дзень @уплотнитель тех. ушчыльнік, -ка муж. @уплотнительный ушчыльнікавы @уплотнить совер.
1. (сделать более плотным, твёрдым) зрабіць больш цвёрдым (тугім), згусціць, зрабіць больш густым
2. (расставить более плотно, часто) ушчыльніць, зрабіць больш шчыльным (частым)
3. перен. (заселить плотнее) ушчыльніць; (жильцов) пацясніць
4. перен. (о сроках) ушчыльніць, скараціць; см. уплотнять @уплотниться
1. (сделать более плотным, твёрдым) зацвярдзець, зрабіцца больш цвёрдым (тугім), згусціцца, зрабіцца больш густым
2. (стать более плотным, частым) ушчыльніцца, стаць больш шчыльным (частым)
3. перен. (заселиться плотнее) ушчыльніцца; (о жильцах) пацясніцца
4. перен. (о сроках) ушчыльніцца, скараціцца @уплотнять несовер.
1. (делать более плотным, твёрдым) рабіць больш цвёрдым (тугім), згушчаць, рабіць больш густым
уплотнять почву рабіць больш цвёрдай глебу
2. (расставлять более плотно, чаще) ушчыльняць, рабіць больш шчыльным (частым)
уплотнять забор ушчыльняць (рабіць больш шчыльным) плот
3. перен. (заселять плотнее) ушчыльняць; (жильцов) пацясняць
уплотнять жилую площадь ушчыльняць жылую плошчу
4. перен. (о сроках) ушчыльняць, скарачаць
уплотнять рабочий день ушчыльняць рабочы дзень
уплотнять сроки ушчыльняць (скарачаць) тэрміны @уплотняться
1. (делаться более плотным, твёрдым) цвярдзець, зацвердзяваць, рабіцца больш цвёрдым (тугім), згушчацца, рабіцца больш густым
2. (уплотняться, становиться более плотным, частым) ушчыльняцца, рабіцца больш шчыльным (частым)
3. перен. (заселяться плотнее) ушчыльняцца; (о жильцах) пацясняцца
4. перен. (о сроках) ушчыльняцца, скарачацца
5. страд. рабіцца больш цвёрдым (тугім), згушчацца, рабіцца больш густым; ушчыльняцца, рабіцца больш шчыльным (частым); пацясняцца; скарачацца; см. уплотнять @уплывать несовер.
1. плысці, плыць; (выплывать) выплываць; (отплывать) адплываць; (сплывать) сплываць; (заплывать) заплываць
2. перен. (проходить, миновать) разг. праходзіць, мінаць, сплываць
3. перен. (исчезать, расходоваться) разг. сплываць, знікаць; см. уплыть @уплыть совер.
1. паплысці, паплыць; (выплыть) выплысці, выплыць; (отплыть) адплысці, адплыць; (сплыть) сплысці, сплыць, мног. пасплываць; (заплыть) заплысці, заплыць
пароход уплыл рано утром параход адплыў раніцай
пловец уплыл в море плывец паплыў (заплыў) у мора
2. перен. (пройти, миновать) разг. прайсці, мінуць; сплысці, сплыць, мног. пасплываць
немало времени уплыло с тех пор нямала часу прайшло (мінула) з той пары
3. перен. (исчезнуть, израсходоваться) разг. сплысці, сплыць, знікнуць
деньги уплыли в один день грошы сплылі за адзін дзень @упование ср. уст. спадзяванне, -ння ср.; (надежда) надзея, -дзеі жен. @уповать несовер. уст. спадзявацца @уподобить совер. прыпадобніць (да каго-чаго); (сравнить) параўнаць (з кім-чым) @уподобиться стаць падобным (да каго-чаго, на каго-што), прыпадобніцца (да каго-чаго) @уподобление
1. (действие) прыпадабненне, -ння ср. (да каго-чаго); параўнанне, -ння ср. (з кім-чым); неоконч. прыпадобніванне, -ння ср. (да каго-чаго); параўноўванне, -ння ср. (з кім-чым)
2. (фигура сравнения) прыпадабненне, -ння ср.; (сравнение) параўнанне, -ння ср.
3. лингв. прыпадабненне, -ння ср. @уподобленный прыпадобнены (да каго-чаго); параўнаны (з кім-чым) @уподоблять несовер. прыпадабняць (да каго-чаго); (сравнивать) параўноўваць (з кім-чым) @уподобляться
1. станавіцца падобным (да каго-чаго, на каго-што); прыпадабняцца (да каго-чаго)
2. страд. прыпадабняцца (да каго-чаго); параўноўвацца (з кім-чым); см. уподоблять @упоение ср. (восторг) захапленне, -ння ср.; (очарование) зачараванне, -ння ср., чароўнасць, -ці жен.; (экстаз) экстаз, -зу муж.; (наслаждение) асалода, -ды жен.
быть в упоении быць у захапленні (зачараваным, у экстазе)
упоение успехом захапленне поспехам
просто упоение! разг. проста асалода! @упоённо нареч. з захапленнем; зачаравана; з асалодай @упоённый захоплены; зачараваны @упоительно нареч. чароўна @упоительность чароўнасць, -ці жен. @упоительный чароўны @упоить совер. прост. упаіць @упокоение ср. уст. супакаенне, -ння ср., заспакаенне, -ння ср.; (покой) спакой, -кою муж., супакой, -кою муж., спачын, -ну муж.
место упокоения церк. месца (вечнага) спачыну, магіла @упокоить совер. уст. супакоіць, заспакоіць, даць спачын @упокоиться
1. уст. супакоіцца, заспакоіцца
2. (об умершем, похороненном) спачыць @упокой: за упокой церк. за спачын
начать за здравие, а кончить за упокой пачаць за здароўе, а кончыць за спачын @упокойник прост. см. покойник @упокойница прост. см. покойница @уползать несовер. паўзці; (выползать) выпаўзаць; (отползать) адпаўзаць; (заползать) запаўзаць @уползти совер. папаўзці; (выползти) выпаўзці; (отползти) адпаўзці; (заползти) запаўзці @уполномочение упаўнаважанне, -ння ср.; (неоконч. действие) упаўнаважванне, -ння ср. @уполномоченный
1. прич. упаўнаважаны
2. сущ. упаўнаважаны, -нага муж. @уполномочивать несовер. упаўнаважваць @уполномочиваться страд. упаўнаважвацца @уполномочие: по уполномочию канц. па ўпаўнаважанню @уполномочить совер. упаўнаважыць @уполовинить совер. прост. упалавініць, зменшыць напалавіну @уполовиниться упалавініцца, зменшыцца напалавіну @уполовник обл. апалонік, -ка муж. @упоминание ср.
1. (действие) упамінанне, -ння ср.; згадванне, -ння ср., згадка, -кі жен.; (называние) называнне, -ння ср.
2. (замечание) упамінанне, -ння ср.; згадка, -кі жен.; заўвага, -гі жен. @упоминать несовер. упамінаць; згадваць; (называть) называць @упоминаться страд. упамінацца; згадвацца; называцца @упомнить совер. разг. запомніць @упомянутый упамянуты; згаданы; названы @упомянуть совер. упамянуць; згадаць; (назвать) назваць @упор муж.
1. (действие, состояние) упор, -ру муж.; упіранне, -ння ср.
точка упора пункт упору
2. (место, на которое что-либо упирается) упор, -ра муж.; (подпорка) падпорка, -кі жен.
стрелять с упора страляць з упора
в упор выстрелить стрэліць ва ўпор
делать упор рабіць упор
говорить, смотреть в упор гаварыць, глядзець у вочы
ставить вопрос в упор ставіць пытанне рубам @упористый разг. упарты, цвёрды; (настойчивый) настойлівы @упорно нареч. упарта, цвёрда @упорность упартасць, -ці жен., цвёрдасць, -ці жен.; настойлівасць, -ці жен. @упорный
1. (служащий для упора) упорны
2. (стойкий) упарты, цвёрды; (настойчивый) настойлівы
3. (крепкий, твёрдый) уст. непадатлівы, цвёрды, моцны @упорство ср. в разн. знач. упартасць, -ці жен. @упорствовать несовер. упарціцца, упірацца @упорхнуть совер. пырхнуць, паляцець; (вылететь) выпырхнуць, вылецець @упорядочение упарадкаванне, -ння ср. @упорядоченный упарадкаваны @упорядочивать несовер. упарадкоўваць @упорядочиваться возвр., страд. упарадкоўвацца @упорядочить совер. упарадкаваць @упорядочиться упарадкавацца @употребительность ужывальнасць, -ці жен.; ужытнасць, -ці жен., частата ўжывання @употребительный ужывальны; ужытны
быть употребительным (часта) ужывацца
это слово очень употребительно гэта слова вельмі часта ўжываецца @употребить совер.
1. (использовать) скарыстаць, выкарыстаць, спатрэбіць
2. (применить) ужыць
3. (истратить) патраціць; см. употреблять @употребиться скарыстацца, выкарыстацца, спатрэбіцца @употребление ср.
1. (действие) скарыстанне, -ння ср., выкарыстанне, -ння ср.; неоконч. карыстанне, -ння ср., скарыстоўванне, -ння ср., выкарыстоўванне, -ння ср.; ужыванне, -ння ср.; трачанне, -ння ср.
способ употребления спосаб ужывання (карыстання)
лекарство для внутреннего употребления лякарства для ўнутранага ужывання
неправильное употребление няправільнае выкарыстанне (ужыванне)
2. (состояние) ужытак, -тку муж., ужыванне, -ння ср.
в большом употреблении у шырокім ужытку (шырока ужываецца)
вводить (входить) в употребление уводзіць (уваходзіць) ва ўжытак
выходить из употребления выходзіць з ужытку (з ужывання)
сделать хорошее употребление из чего-либо добра выкарыстаць што-небудзь
вышедший из употребления неўжывальны, які перастаў ужывацца (выкарыстоўвацца) @употреблённый
1. скарыстаны, выкарыстаны, спатрэблены
2. ужыты
3. патрачаны; см. употребить @употребляемый
1. прич. які (што) скарыстоўваецца, які (што) выкарыстоўваецца, які (што) спатрабляецца; які (што) ужываецца; які (што) траціцца; см. употреблять
2. прил. ужывальны @употреблять несовер.
1. (использовать) скарыстоўваць, выкарыстоўваць, спатрабляць
употреблять свободное время на чтение скарыстоўваць (выкарыстоўваць) вольны час для чытання
употреблять с пользой скарыстоўваць (выкарыстоўваць)
употреблять в дело выкарыстоўваць, спатрабляць
2. (применять) ужываць
употреблять старинные выражения ужываць старасвецкія выразы
он не употребляет спиртных напитков ён не ўжывае спіртных напіткаў
употреблять власть ужываць уладу
3. (тратить) траціць
употреблять во зло доверие злоўжываць давер'ем
употреблять все усилия прыкладаць усе намаганні @употребляться
1. (использоваться) скарыстоўвацца, выкарыстоўвацца, спатрабляцца, ужывацца
стрептомицин употребляется при лечении туберкулёза стрэптаміцын ужываецца пры лячэнні туберкулёзу
2. страд. скарыстоўвацца, выкарыстоўвацца, спатрабляцца; ужывацца; траціцца; см. употреблять @управа в разн. знач. управа, -вы жен.
найти управу разг. знайсці ўправу
на него нет управы разг. на яго няма ўправы
городская управа ист. гарадская ўправа
земская управа ист. земская ўправа @управдел муж. разг. (управляющий делами) кіраўнік спраў @управделами муж. нескл. (управляющий делами) кіраўнік спраў @управдом (управляющий домом, домами) домакіраўнік, -ка муж., кіраўнік дома (дамоў) @управитель уст.
1. (учреждения, хозяйства) кіраўнік, -ка муж.; (заведующий) загадчык, -ка муж.; (администратор) адміністратар, -ра муж.
2. (имения) аканом, -ма муж. @управиться совер. разг.
1. (кончить работу, справиться с работой) управіцца, ухадзіцца
управиться с работой управіцца (ухадзіцца) з работай
2. (одолеть) справіцца, управіцца
с ним никак не управишься з ім ніяк не справішся (не ўправішся) @управление
1. (действие) кіраванне, -ння ср.
2. (учреждение) упраўленне, -ння ср., кіраўніцтва, -ва ср.
3. грам. кіраванне, -ння ср. @управленческий кіраўніцкі
управленческий аппарат кіраўніцкі апарат
управленческие расходы выдаткі па кіраўніцтву (на кіраўніцтва) @управляемость кіруемасць, -ці жен. @управляемый
1. прич. якім кіруюць
2. прил. кіруемы, кіраваны @управлять несовер. кіраваць @управляться
1. (делать что-либо, хозяйничать) разг. упраўляцца, уходжвацца
2. (одолевать) разг. спраўляцца, упраўляцца; см. управиться
3. страд. кіравацца @управляющий
1. прич. які (што) кіруе
2. сущ. кіраўнік, -ка муж. (каго-чаго)
управляющий делами кіраўнік спраў @упражнение практыкаванне, -ння ср. @упражнять несовер. практыкаваць @упражняться практыкавацца @упразднение скасаванне, -ння ср.; ліквідаванне, -ння ср. @упразднённый прич., прил. скасаваны; ліквідаваны @упразднить совер. скасаваць; (ликвидировать) ліквідаваць @упраздниться скасавацца; ліквідавацца @упразднять несовер. касаваць; (ликвидировать) ліквідаваць @упраздняться
1. ліквідавацца
2. страд. касавацца; ліквідавацца @упрашивание упрошванне, -ння ср. @упрашивать несовер. упрошваць @упревать несовер. в разн. знач. управаць; см. упреть @упревший
1. прич. які (што) упрэў
2. прил. упрэлы @упредить совер. уст. апярэдзіць, папярэдзіць @упреждать несовер. уст. апярэджваць, папярэджваць @упреждаться страд. апярэджвацца, папярэджвацца @упреждённый уст. апярэджаны, папярэджаны @упрёк муж. папрок, -ку муж., упікі, -каў мн., упіканне, -ння ср.; закід, -ду муж.; (укор) дакор, -ру муж. @упрекать несовер. папракаць (каго), упікаць (каму, каго); (укорять) дакараць @упрекнуть совер. папракнуць (каго), упікнуць (каму, каго); (укорить) дакарыць @упрелый в разн. знач. упрэлы, увапрэлы @упрессованный упрасаваны @упрессовать совер. упрасаваць @упрессоваться упрасавацца @упрессовывать несовер. упрасоўваць @упрессовываться возвр., страд. упрасоўвацца @упреть совер. в разн. знач. упрэць, увапрэць
каша хорошо упрела каша добра ўпрэла
лошадь упрела конь упрэў (увапрэў) @упросить совер. упрасіць @упростить совер. прям., перен. спрасціць; см. упрощать @упроститься спрасціцца @упрочение книжн. умацаванне, -ння ср., замацаванне, -ння ср.; усталяванне, -ння ср.; (неоконч. действие) умацоўванне, -ння ср., замацоўванне, -ння ср., усталёўванне, -ння ср.; см. упрочивать @упроченный умацаваны, мног. паўмацоўваны, замацаваны, мног. пазамацоўваны; усталяваны @упрочивать несовер. книжн. (укреплять) умацоўваць, замацоўваць; (утверждать) усталёўваць; см. упрочить @упрочиваться возвр., страд. умацоўвацца, замацоўвацца; усталёўвацца; см. упрочиться, упрочивать @упрочить совер. (укрепить) умацаваць, мног. паўмацоўваць, замацаваць, мног. пазамацоўваць; (утвердить) усталяваць
упрочить своё положение умацаваць сваё становішча
картина упрочила за ним славу большого художника карціна замацавала за ім славу вялікага мастака @упрочиться умацавацца, замацавацца; усталявацца
его положение упрочилось яго становішча ўмацавалася
за ним упрочилась репутация прекрасного докладчика за ім замацавалася рэпутацыя добрага дакладчыка @упрочнение умацаванне, -ння ср., умацоўванне, -ння ср. @упрочнить совер. умацаваць, мног. паўмацоўваць @упрочниться умацавацца @упрочнять несовер. умацоўваць @упрочняться возвр., страд. умацоўвацца @упрощать несовер. прям., перен. спрашчаць
упрощать задачу спрашчаць задачу
упрощать мысль писателя спрашчаць думку пісьменніка @упрощаться возвр., страд. спрашчацца @упрощенец разг. спрашчэнец, -нца муж. @упрощение в разн. знач. спрашчэнне, -ння ср.
упрощение задачи спрашчэнне задачы
внести упрощения в конструкцию самолёта унесці спрашчэнні ў канструкцыю самалёта @упрощённо нареч. спрошчана @упрощённость спрошчанасць, -ці жен. @упрощённый прич., прил. спрошчаны @упрощенский см. упрощенческий @упрощенство см. упрощенчество @упрощенческий спрашчэнскі @упрощенчество спрашчэнства, -ва ср. @упругий пруткі, пругкі @упруго нареч. прутка, пругка @упругость пруткасць, -ці жен., пругкасць, -ці жен. @упруже сравнит. ст.
1. нареч. прутчэй
2. прил. прутчэйшы @упружить несовер. разг. пружыць @упрыгаться совер. разг. наскакацца; стаміцца скачучы @упряжечный
1. (о лошадях) запражны
2. (о предметах упряжи) вупражны; збруевы @упряжка
1. (несколько лошадей, запряжённых вместе) запрэжка, -кі жен.
2. (предметы упряжи) вупраж, -жы жен.; збруя, -руі жен. @упряжной
1. (идущий в упряжке) запражны
упряжной конь запражны конь
2. (относящийся к упряжи) вупражны
упряжной аппарат ж.-д. вупражны апарат @упряжь
1. (предметы для запряжки лошадей) вупраж, -жы жен., збруя, -руі жен.
2. ж.-д. вупраж, -жы жен. @упрямец разг. упарты, -тага муж. @упрямиться несовер. упарціцца, упірацца, наравіцца, натурыцца @упрямица упартая, -тай жен. @упрямо нареч. упарта @упрямство ср. упартасць, -ці жен. @упрямствовать несовер. книжн. упарціцца, упірацца, упарта трымацца (чаго, за што); (упрямиться) упірацца, упарціцца @упрямый упарты @упрятанный разг.
1. схаваны, захаваны; запратораны
2. перен. запратораны; засаджаны @упрятать совер. разг.
1. схаваць, захаваць; запраторыць
2. перен. запраторыць; (в тюрьму - ещё) засадзіць @упрятаться схавацца, захавацца @упрятывать несовер. разг.
1. хаваць; запраторваць
2. перен. запраторваць; (в тюрьму - ещё) засаджваць @упрятываться
1. хавацца
2. страд. хавацца; запраторвацца; засаджвацца; см. упрятывать @упускать несовер.
1. упускаць, выпускаць
2. (пропускать) прапускаць; см. упустить @упускаться страд.
1. упускацца, выпускацца
2. прапускацца; см. упускать @упустить совер.
1. упусціць, выпусціць, мног. павыпускаць
упустить конец верёвки упусціць (выпусціць) канец вяроўкі
упустить лошадь упусціць каня
2. (пропустить) прапусціць
упустить удобный момент прапусціць зручны момант
упустить возможность прапусціць магчымасць
упустить из вида выпусціць з-пад увагі @упущение ср. (недосмотр) недагляд, -ду муж.; (промах) хіба, -бы жен.; (халатность) нядбайнасць, -ці жен. @упущенный
1. упушчаны, выпушчаны, мног. павыпусканы
2. (пропущенный) прапушчаны; см. упустить @упырь
1. зоол. кажан, -на муж.
2. (оборотень) разг. крывасмок, -ка муж., ваўкалак, -ка муж., вампір, -ра муж. @ура
1. межд. ура
2. сущ. ура нескл., ср.
громовое ура грамавое ўра
на ура на ўра @уравнение
1. ураўнаванне, -ння ср.; неоконч. ураўноўванне, -ння ср.
2. мат. ураўненне, -ння ср. @уравненный, уравнённый ураўнаваны, зраўнаваны, параўнаваны @уравнивание
I раўнаванне, -ння ср., ураўноўванне, -ння ср.; см. уравнивать I
II раўнаванне, -ння ср., зраўноўванне, -ння ср.; см. уравнивать II @уравнивать
I несовер. (к уравнять) раўнаваць, ураўноўваць
II несовер. (к уровнять) раўнаваць, зраўноўваць @уравниваться
I несовер. возвр., страд. раўнавацца, ураўноўвацца; см. уравняться, уравнивать I
II несовер. возвр., страд. раўнавацца, зраўноўвацца; см. уровняться, уравнивать II @уравниловка разг. ураўнілаўка, -кі жен. @уравниловский ураўнілаўскі @уравнительность ураўняльнасць, -ці жен. @уравнительный ураўняльны @уравновесить совер. ураўнаважыць @уравновеситься ураўнаважыцца @уравновешение ураўнаважанне, -ння ср. @уравновешенность ураўнаважанасць, -ці жен. @уравновешенный прич. прил. прям., перен. ураўнаважаны @уравновешивание ураўнаважванне, -ння ср. @уравновешивать несовер. ураўнаважваць @уравновешиваться возвр., страд. ураўнаважвацца @уравнять совер. ураўнаваць, зраўнаваць, мног. параўнаваць @уравняться ураўнавацца, зраўнавацца, мног. параўнавацца @ураган прям., перен. ураган, -ну муж. @ураганный прям., перен. ураганны
ураганный огонь ураганны агонь @уразумевать несовер. разумець, уразумяваць; уцямліваць @уразумеваться страд. разумецца, уразумявацца; уцямлівацца @уразумение разуменне, -ння ср., уразуменне, -ння ср.; уцямліванне, -ння ср. @уразуметь совер. зразумець, уразумець; уцяміць @Урал Урал, -ла муж. @уралец уралец, -льца муж. @уралит мин. ураліт, -ту муж. @уралитовый уралітавы @Уральск г. Уральск, -ка муж. @уральский уральскі @Уральский хребет Уральскі хрыбет @уран хим. уран, -ну муж. @Уран астр. Уран, -на муж. @уранат хим. уранат, -ту муж. @уранграфитовый тех. уранграфітавы @уранинит мин. уранініт, -ту муж. @урановый хим. уранавы @уранография астр. уст. уранаграфія, -фіі жен. @уранопластика мед. уранапластыка, -кі жен. @ура-патриот ура-патрыёт, -та муж. @ура-патриотизм ура-патрыятызм, -му муж. @ура-патриотический ура-патрыятычны @урартский ист. урарцкі @Урарту ист. Урарту нескл., ср. @урастать несовер. (сплошь зарастать чем-либо) прост. урастаць, зарастаць @урасти совер. (сплошь зарасти чем-либо) прост. урасці, зарасці @урат хим. урат, -ту муж. @урбанизация урбанізацыя, -цыі жен. @урбанизированный урбанізаваны @урбанизм урбанізм, -му муж. @урбанист урбаніст, -та муж. @урбанистика урбаністыка, -кі жен. @урбанистический урбаністычны @урбанистка урбаністка, -кі жен. @урбанистский урбанісцкі @урванный уварваны @урвать совер. разг. в разн. знач. уварваць
урвать клок сена уварваць жменю сена
урвать свободную минуту для разговора уварваць вольную хвіліну для размовы @Ургенч г. Ургенч, -ча муж. @ургенчский ургенцкі @урду муж. (язык) урду нескл., жен. @урегулирование урэгуляванне, -ння ср. @урегулированный урэгуляваны @урегулировать совер. урэгуляваць @урегулироваться урэгулявацца @урез муж.
1. (действие) уразанне, -ння ср., урэзванне, -ння ср.
2. спец. (урезанная часть) урэзак, -зку муж. @урезанный урэзаны @урезать
I (урезать) совер. прям., перен. урэзаць
урезать полы пальто урэзаць крыссе паліто
урезать смету урэзаць каштарыс
II (урезать) несовер. прям., перен. уразаць, урэзваць @урезаться страд. уразацца, урэзвацца @урезка жен. урэзка, -кі жен.; (неоконч. действие) уразанне, -ння ср., урэзванне, -ння ср. @урезоненный разг. угавораны; перакананы @урезонивание разг. угаворы, -раў мн., угаворванне, -ння ср.; пераконванне, -ння ср. @урезонивать несовер. разг. угаворваць; (убеждать) пераконваць @урезониваться страд. угаворвацца; пераконвацца @урезонить совер. разг. угаварыць; (убедить) пераканаць @урезывание уразанне, -ння ср., урэзванне, -ння ср. @урезывать несовер. прям., перен. уразаць, урэзваць @урезываться страд. уразацца, урэзвацца @урема, урёма жен. обл. хмызняк, -ку муж. @уремический мед. урэмічны @уремия мед. урэмія, -міі жен. @уретан хим. урэтан, -ну муж. @уретра анат. урэтра, -ры жен. @уретральный анат. урэтральны @уретрит мед. урэтрыт, -ту муж. @уретроскоп мед. урэтраскоп, -па муж. @уретроскопия мед. урэтраскапія, -піі жен. @уречский урэцкі @Уречье гп. Урэчча, -чча ср. @урина физиол., мед. урына, -ны жен. @урна в разн. знач. урна, -ны жен.
урна с прахом урна з прахам
урна для голосования урна для галасавання
урна для мусора урна для смецця @уробилин физиол. урабілін, -ну муж. @уровень муж.
1. в разн. знач. узровень, род. узроўню муж.
на уровне моря на ўзроўні мора
ядерно-электронный уровень ядзерна-электронны ўзровень
атомно-молекулярный уровень атамна-малекулярны ўзровень
на уровне посольств на ўзроўні пасольстваў
на высшем уровне на вышэйшым узроўні
на уровне лучших мировых стандартов на ўзроўні лепшых сусветных стандартаў
высокий идейный уровень высокі ідэйны ўзровень
2. (ватерпас) грунтвага, -гі жен., ватэрпас, -са муж. @уровнемер гидр., тех. узроўнямер, -ра муж. @уровненный зраўнаваны, параўнаваны @уровнять совер. зраўнаваць, параўнаваць @уровняться зраўнавацца @урод
I муж. в разн. знач. вырадак, -дка муж.; (изверг - ещё) вылюдак, -дка муж.; (чудовище - ещё) пачвара, -ры жен.
II обл. ураджай, -джаю муж., прост. урод, -ду муж. @уродан фарм. урадан, -ну муж. @уродец в разн. знач. вырадак, -дка муж. @уродина муж., жен. разг. см. урод 1 @уродить совер.
1. урадзіць, зарадзіць
2. (родить) прост. нарадзіць @уродиться
1. (вырасти) урадзіцца, урадзіць; зарадзіць
2. (родиться) разг. урадзіцца, нарадзіцца; (в кого-либо) урадзіцца, удацца @уродливо нареч. пачварна; (безобразно) гадка, брыдка; (отвратительно) агідна; (некрасиво) нязграбна; (нелепо) недарэчна; (ненормально) ненармальна @уродливость жен.
1. (физическая) выродлівасць, -ці жен.
2. в др. знач. пачварнасць, -ці жен., пачварства, -ва ср.; брыдкасць, -ці жен.; агіднасць, -ці жен.; нязграбнасць, -ці жен.; недарэчнасць, -ці жен.; ненармальнасць, -ці жен. @уродливый
1. (с физическим уродством) выродлівы
2. в др. знач. пачварны; (безобразный) гадкі, брыдкі; (отвратительный) агідны; (некрасивый) нязграбны; (нелепый) недарэчны; (ненормальный) ненармальны @уродование нявечанне, -ння ср., калечанне, -ння ср.; гаджанне, -ння ср.; псаванне, -ння ср. @уродовать несовер. нявечыць, калечыць; (безобразить) гадзіць, брыдзіць; (портить) псаваць @уродоваться
1. нявечыцца, калечыцца; гадзіць сябе, брыдзіць сябе; псавацца
2. страд. нявечыцца, калечыцца; гадзіцца, брыдзіцца; псавацца @уродство ср. см. уродливость @урожай ураджай, -джаю муж. @урожайность
1. ураджайнасць, -ці жен.
2. урадлівасць, -ці жен.; см. урожайный @урожайный
1. ураджайны
2. (плодородный) урадлівы @урождённый
1. прич. народжаны; см. уродить 2
2. прил. (о девичьей фамилии замужней женщины) народжаная
Валентина Степановна Кучинская, урождённая Голубева Валянціна Сцяпанаўна Кучынская, народжаная Голубева
3. прил. уст. (прирождённый) прыроджаны @уроженец ураджэнец, -нца муж. @уроженка ураджэнка, -кі жен. @урок в разн. знач. урок, -ка муж.
урок белорусского языка урок беларускай мовы
это послужит ему уроком гэта паслужыць (будзе) яму урокам
брать уроки (чего-либо у кого-либо) браць урокі (чаго-небудзь у каго-небудзь)
давать уроки (где-либо, кому-либо) даваць урокі (дзе-небудзь, каму-небудзь) @уролог мед. уролаг, -га муж. @урологический уралагічны @урология мед. уралогія, -гіі жен. @урометр мед. урометр, -ра муж. @урон муж. страта, -ты жен., шкода, -ды жен., урон, -ну муж. @уроненный
1. упушчаны; выпушчаны; згублены; скінуты
2. страчаны; см. уронить 1,5 @уронить совер.
1. (упустить) упусціць; (выпустить) выпусціць; (потерять) згубіць; (сбросить) скінуць
2. перен. (слово) кінуць, сказаць
3. (слезу) выраніць
4. (голову) апусціць, мног. паапускаць
5. перен. (достоинство, авторитет) страціць @уросульфан фарм. урасульфан, -ну муж. @уротропин фарм. уратрапін, -ну муж. @урохром физиол. урахром, -му муж. @урочище урочышча, -шча ср. @урочный
1. (определённый) вызначаны; (назначенный) прызначаны
2. (о работе) урочны @уругваец уругваец, -вайца муж. @Уругвай Уругвай, -вая муж. @уругвайка уругвайка, -кі жен. @уругвайский уругвайскі @уруть бот. шышняк, -ку муж. @урчание бурчанне, -ння ср.; буркаванне, -ння ср.; буркатанне, -ння ср.; журчанне, -ння ср. @урчать несовер. (ворчать) бурчаць; (ворковать) буркаваць; (рокотать) буркатаць; (журчать) журчаць @урывать несовер. разг. в разн. знач. урываць; см. урвать @урываться страд. урывацца @урывками нареч. урыўкамі, прыхваткамі @урывок уст. прост. урывак, род. урыўка муж. @урывочный разг. урывачны @урюк урук, -ку муж. @урюковый, урючный урукавы @урядник уст. ураднік, -ка муж. @урядницкий урадніцкі @урядничий урадніцкі @ус см. усы @усадебный
1. сядзібны
усадебный участок сядзібны ўчастак
2. (поместный) памесны, дваровы, маёнткавы, маянтковы; (помещицкий) памешчыцкі
усадебный быт ист. маёнткавы (маянтковы, памешчыцкі) быт @усадить совер.
1. (кого-что) усадзіць, пасадзіць
усадить учеников за уроки усадзіць (пасадзіць) вучняў за ўрокі
2. (растениями) усадзіць
усадить двор тополями усадзіць двор таполямі @усадка жен.
1. (действие) усадка, -кі жен., усаджванне, -ння ср.
2. тех. усадка, -кі жен. @усадочность тех. усадачнасць, -ці жен. @усадочный тех. усадачны @усадьба жен.
1. сядзіба, -бы жен.
крестьянская усадьба сялянская сядзіба
2. (поместье) двор, род. двара муж.; ист. памесце, -ця ср.; (имение) маёнтак, -тка муж.
помещичья усадьба ист. панскі двор @усаженный
1. усаджаны, пасаджаны
2. усаджаны; см. усадить @усаживать несовер.
1. (кого-что) садзіць, саджаць
2. (растениями) усаджваць @усаживаться
1. усаджвацца, садзіцца
2. страд. садзіцца, саджацца; усаджвацца; см. усаживать @усаливать
I несовер. (к усалить) прост. мазаць (змазваць) салам
II несовер. (к усолить) разг. усольваць @усаливаться
I несовер.
1. усалиться) прост. зашмальцоўвацца
2. страд. мазацца (змазвацца) салам; см. усаливать I
II несовер. возвр., страд. разг. усольвацца; см. усолиться, усаливать II @усалить совер. прост. памазаць (змазаць) салам @усалиться прост. зашмальцавацца @усастый прост. вусаты @усатый вусаты @усач муж.
1. разг. вусач, -ча муж.
2. зоол. марона, -ны жен. @усваиваемость засваяльнасць, -ці жен. @усваиваемый засваяльны @усваивание засвойванне, -ння ср. @усваивать несовер. засвойваць @усваиваться страд. засвойвацца @усвоение в разн. знач. засваенне, -ння ср.; (неоконч. действие) засвойванне, -ння ср.
усвоение пищи засваенне стравы
усвоение нового материала лекции засваенне новага матэрыялу лекцыі @усвоенный в разн. знач. засвоены @усвоить совер. в разн. знач. засвоіць @усвояемость засваяльнасць, -ці жен. @усвояемый засваяльны @усеивать несовер. усейваць @усеиваться возвр., страд. усейвацца @усекать несовер. книжн. усякаць @усекаться страд. усякацца @усекновение уст. адсячэнне, -ння ср. @усердие ср. стараннасць, -ці жен.; шчырасць, -ці жен.; руплівасць, -ці жен., дбайнасць, -ці жен. @усердно нареч. старанна; шчыра; рупліва, дбайна @усердный старанны; (прилежный) шчыры; (радетельный) руплівы, дбайны @усердствовать несовер. старацца; завіхацца; обл. шчыраваць; (радеть) рупіцца, дбаць @усесться совер.
1. усесціся, сесці
2. (осесть где-либо) прост. асесці @усечение в разн. знач. усячэнне, -ння ср. @усечённый в разн. знач. усечаны @усечь совер. книжн. усячы @усеянный в разн. знач. усеяны @усеять совер. в разн. знач. усеяць @усеяться усеяцца @усидеть совер.
1. в разн. знач. уседзець
2. (засидеть) разг. заседзець, загадзіць @усидчиво нареч. уседліва @усидчивость уседлівасць, -ці жен. @усидчивый уседлівы @усиженный разг. заседжаны, загаджаны; см. усидеть 2 @усики мн. в разн. знач. вусікі, -каў, ед. вусік, -ка муж. @усиковый бот., зоол. вусікавы @усиление узмацненне, -ння ср. @усиленный узмоцнены @усиливать несовер. узмацняць @усиливаться возвр., страд. узмацняцца @усилие ср. намаганне, -ння ср., разг. высілак, -лку муж., мн. высілкі, -каў @усилитель тех. узмацняльнік, -ка муж. @усилительный узмацняльны @усилить совер. узмацніць @усилиться узмацніцца @усилять несовер. узмацняць @усиляться возвр., страд. узмацняцца @ускакать совер.
1. паскакаць; (далеко) замчацца
2. (быстро уехать) памчацца @ускальзывать, ускользать несовер.
1. (скользя, вырываться) выслізгваць, выслізгвацца
2. разг. (внезапно уходить откуда-либо) вышмыгваць; (куда-либо) шмыгаць; (скрываться) уцякаць; (исчезать) знікаць
3. разг. (уклоняться) ухіляцца; (увиливать) увільваць
4. (оставаться незамеченным) разг. выпадаць з-пад увагі, праходзіць па-за ўвагай; см. ускользнуть @ускользнуть совер.
1. (скользя, вырваться) выслізнуць, выслізнуцца
рыба ускользнула из рук рыба выслізнула (выслізнулася) з рук
2. разг. (внезапно уйти откуда-либо) вышмыгнуць; разг. (куда-либо) шмыгнуць; (скрыться) уцячы; (исчезнуть) знікнуць
ускользнуть из комнаты вышмыгнуць (уцячы) з пакоя
он ускользнул к себе в комнату ён шмыгнуў да сябе ў пакой
неприятель ускользнул от преследования вораг уцёк ад праследавання
он куда-то ускользнул ён некуды знік (уцёк)
3. разг. (уклониться) ухіліцца; (увильнуть) увільнуць
ускользнуть от прямого ответа ухіліцца (увільнуць) ад прамога адказу
4. (остаться незамеченным) разг. выпасці з-пад увагі, прайсці па-за ўвагай
это ускользнуло от моего внимания гэта выпала з-пад маёй увагі @ускорение в разн. знач. паскарэнне, -ння ср. @ускоренно нареч. паскорана @ускоренный паскораны @ускоритель тех. паскаральнік, -ка муж. @ускорительный паскаральны @ускорить совер. паскорыць @ускориться паскорыцца @ускорять несовер. паскараць @ускоряться возвр., страд. паскарацца @уславливаться несовер. разг. см. условливаться @услада уст. асалода, -ды жен.; уцеха, -хі жен. @усладительный уст. поўны асалоды (уцехі); уцешны; (очаровательный, чарующий) чароўны @усладить совер. уст. нацешыць, прынесці (даць) асалоду (уцеху) (каму) @усладиться нацешыцца (кім-чым); займець (атрымаць) асалоду (уцеху) (ад каго-чаго) @услаждать несовер. уст. цешыць; прыносіць (даваць) асалоду (уцеху) (каму) @услаждаться цешыцца (кім-чым); мець (атрымліваць) асалоду (уцеху) (ад каго-чаго) @услаждённый уст. нацешаны @усланный
1. пасланы; высланы, мног. павысыланы; адасланы, мног. паадсыланы; засланы, мног. пазасыланы; сасланы, мног. пассыланы
2. пасланы; см. услать @услать совер.
1. (послав, удалить) паслаць; (выслать) выслаць, мног. павысылаць; (отослать) адаслаць, мног. паадсылаць; (заслать) заслаць, мног. пазасылаць; (сослать) саслаць, мног. пассылаць
2. (послать за чем-либо) разг. паслаць @уследить совер.
1. (устеречь) упільнаваць (каго-што), дапільнаваць (каго-што)
2. перен. (не упустить из внимания) усачыць, дасачыць @услеживать несовер.
1. (устерегать) упільноўваць (каго-што), дапільноўваць (каго-што)
2. перен. (не упускать из внимания) усочваць, дасочваць @условие ср. в разн. знач. умова, -вы жен. @условиться совер. умовіцца; (уговориться) дамовіцца, дагаварыцца @условленный прич., прил. умоўлены; дамоўлены, дагавораны @условливаться несовер. умаўляцца; (уговариваться) дамаўляцца, дагаварвацца @условно нареч. умоўна @условнорефлекторный физиол. умоўнарэфлекторны @условность умоўнасць, -ці жен. @условный в разн. знач. умоўны
условный знак умоўны знак
условное согласие умоўная згода
условная правда умоўная праўда
условная линия перен. умоўная лінія
условный жест умоўны жэст
условный союз грам. умоўны злучнік
условное наклонение грам. умоўны лад
условная пахота с.-х. умоўнае ворыва @усложнение ускладненне, -ння ср. @усложнённость ускладненасць, -ці жен. @усложнённый ускладнены @усложнить совер. ускладніць @усложниться ускладніцца @усложнять несовер. ускладняць @усложняться возвр., страд. ускладняцца @услуга паслуга, -гі жен.
оказать услугу зрабіць паслугу (ласку)
медвежья услуга мядзведжая паслуга @услужение ср.
1. уст. (служба) паслугі, -луг, ед. паслуга, -гі жен.
идти в услужение ісці служыць
находиться в услужении а) служыць, быць слугой (служанкай); б) перен. быць на паслугах
2. ирон. (угождение) дагаджанне, -ння ср., слугаванне, -ння ср. @услуживание
1. услугоўванне, -ння ср.; дагаджанне, -ння ср.
2. прыслужванне, -ння ср., прыслугоўванне, -ння ср., слугаванне, -ння ср.; см. услуживать 1,2 @услуживать несовер.
1. (оказывать услугу) рабіць паслугу; (угождать) дагаджаць
2. (прислуживать) прыслужваць, прыслугоўваць, слугаваць @услужить совер. (оказать услугу) зрабіць паслугу; (угодить) дагадзіць @услужливо нареч. паслужліва @услужливость паслужлівасць, -ці жен. @услужливый паслужлівы @услыхать совер. разг. см. услышать @услышанный
1. пачуты; учуты; счуты
2. пачуты; счуты
3. пачуты; см. услышать @услышать совер.
1. пачуць; учуць; (о животных - ещё) счуць
2. (запах) пачуць, счуць
3. (получить сведения) пачуць, дачуцца @усматривать несовер.
1. бачыць
2. (устерегать) даглядаць, упільноўваць (каго-што) @усматриваться
1. (расцениваться) бачыцца; расцэньвацца
2. страд. бачыцца; даглядацца; упільноўвацца; см. усматривать @усмехаться несовер. усміхацца @усмехнуться совер. усміхнуцца @усмешка усмешка, -кі жен. @усмирение уціхаміранне, -ння ср.; (неоконч. действие) уціхамірванне, -ння ср. @усмирённый уціхаміраны @усмиритель уціхамірнік, -ка муж. @усмирительный уціхамірвальны @усмирить совер. уціхамірыць @усмириться уціхамірыцца @усмирять несовер. уціхамірваць @усмиряться возвр., страд. уціхамірвацца @усмотрение ср. (мнение) меркаванне, -ння ср.; (взгляд) погляд, -ду муж.; (решение) вырашэнне, -ння ср.
оставить (предоставить, передать) на чьё-либо усмотрение пакінуць (перадаць) на чыё-небудзь меркаванне (вырашэнне)
действовать по своему усмотрению дзейнічаць паводле свайго меркавання
действовать по усмотрению а) (в зависимости от обстоятельств) дзейнічаць у залежнасці ад акалічнасцей (паводле акалічнасцей); б) (произвольно) дзейнічаць сваім одумам (адумам, як уздумаецца) @усмотреть совер.
1. убачыць, угледзець
2. (устеречь) дагледзець, упільнаваць (каго-што)
за всем сразу не усмотришь за ўсім адразу не дагледзіш
за ним не усмотришь яго не ўпільнуеш @уснастить совер.
1. (оснастить) аснасціць; (оборудовать) абсталяваць
2. перен. прыправіць; аздобіць @уснащать несовер.
1. (оснащать) аснашчаць; (оборудовать) абсталёўваць
уснащать лодку аснашчаць (абсталёўваць) лодку
2. перен. прыпраўляць; аздабляць
уснащать свою речь вычурными оборотами аздабляць (прыпраўляць) сваю мову вычварнымі зваротамі @уснащаться страд.
1. аснашчацца; абсталёўвацца
2. прыпраўляцца; аздабляцца; см. уснащать @уснащённый
1. аснашчаны; абсталяваны
2. прыпраўлены; аздоблены; см. уснастить @уснуть совер. заснуць, мног. пазасынаць @усобица ист. усобіца, -цы жен. @усовершенствование удасканаленне, -ння ср.; (неоконч. действие) удасканальванне, -ння ср. @усовершенствованность удасканаленасць, -ці жен. @усовершенствованный прич., прил. удасканалены @усовершенствовать
1. совер. удасканаліць
2. несовер. удасканальваць @усовершенствоваться
1. совер. удасканаліцца
2. несовер. возвр., страд. удасканальвацца @усовестить совер. разг. крануць сумленне (каго); (устыдить) засароміць, засарамаціць; (уговорить) угаварыць @усовеститься адчуць мукі (дакоры, згрызоты) сумлення; засаромецца @усовещенный засаромлены, засарамачаны; угавораны @усовещивать несовер. кранаць сумленне (каго); (стыдить) сароміць, сарамаціць; (уговаривать) угаворваць @усовещиваться
1. адчуваць мукі (дакоры, згрызоты) сумлення; (стыдиться) саромецца
2. страд. сароміцца, сарамаціцца; угаворвацца @усол спец. усол, -лу муж. @усоленный усолены @усолить совер. спец. усаліць @усолиться усаліцца @усолье ср. уст. саляварня, -ні жен. @усомниться совер. усумніцца; (подвергнуть сомнению) узяць пад сумненне @усоногие мн. сущ. зоол. вусаногія, -гіх @усопший уст.
1. прич. (умерший) памершы
2. сущ. (покойный) нябожчык, -ка муж. @усохнуть совер. усохнуць @успеваемость паспяховасць, -ці жен. @успевать несовер.
1. (укладываться во времени) успяваць, паспяваць; (к сроку, ко времени - ещё) трапляць у час
2. уст. (делать успехи) рабіць поспехі; (иметь успех) мець поспех
3. пед. паспяваць @успевающий
1. прич. які (што) успявае, які (што) паспявае; які (што) робіць поспехі; які (што) мае поспех; см. успевать
2. прил. паспяваючы
3. сущ. паспяваючы, -чага муж. @успеется совер. безл. разг. успеецца, паспеецца @успение ср. церк.
1. (смерть) смерць, род. смерці жен.
2. (церковный праздник) прачыстая, -тай жен. @успеть совер.
1. (уложиться во времени) успець; паспець; (к сроку, ко времени - ещё) трапіць у час
2. уст. (достигнуть успеха) дасягнуць поспеху; (сделать успехи) зрабіць поспех; (иметь успех) мець поспех @успех поспех, -ху муж.
с успехом з поспехам @успехи школ. поспехі, -хаў ед. нет @успешно нареч. паспяхова @успешность паспяховасць, -ці жен. @успешный паспяховы @успокаивание
1. супакойванне, -ння ср., заспакойванне, -ння ср.
2. сцішванне, -ння ср., суцішванне, -ння ср.
3. уціхамірванне, -ння ср.; см. успокаивать @успокаивать несовер.
1. супакойваць, заспакойваць
2. (смягчать) сцішваць, сцішаць, суцішаць, суцішваць, сунімаць
3. (укрощать) разг. уціхамірваць @успокаиваться
1. супакойвацца, заспакойвацца
2. (утихать) сцішвацца, сцішацца, суцішацца, суцішвацца, сунімацца
3. (угомоняться) уціхамірвацца
4. страд. супакойвацца, заспакойвацца; сцішвацца, сцішацца, суцішацца, суцішвацца, сунімацца; уціхамірвацца; см. успокаивать @успокаивающее сущ. мед. заспакаяльнае, -нага ср. @успокаивающий
1. прич. які (што) супакойвае, які (што) заспакойвае; які (што) суцішвае (сцішае, суцішае, суцішвае), які (што) сунімае; які (што) уціхамірвае; см. успокаивать
2. прил. заспакаяльны @успокоение ср.
1. (действие) заспакаенне, -ння ср., супакаенне, -ння ср.; неоконч. супакойванне, -ння ср., заспакойванне, -ння ср.; сцішванне, -ння ср., суцішванне, -ння ср.; уціхаміранне, -ння ср.; неоконч. уціхамірванне, -ння ср.; см. успокаивать
2. (состояние) заспакаенне, -ння ср., супакой, -кою муж., спакой, -кою муж. @успокоенность жен. заспакоенасць, -ці жен.; (спакой) супакой, -кою муж. @успокоенный
1. прич. супакоены, заспакоены; сцішаны, суцішаны, суняты; уціхаміраны; см. успокоить
2. прил. заспакоены; (спокойный) спакойны @успокоительно нареч. заспакойліва, супакойліва @успокоительное сущ. (лекарство) разг. заспакаяльнае, -нага ср. @успокоительность заспакойлівасць, -ці жен., супакойлівасць, -ці жен. @успокоительный заспакойлівы, супакойлівы @успокоить совер.
1. супакоіць, заспакоіць
2. (смягчить) сцішыць, суцішыць, суняць
3. (укротить) разг. уціхамірыць @успокоиться
1. супакоіцца, заспакоіцца
2. (утихнуть) сцішыцца, суцішыцца, суняцца
3. (угомониться) уціхамірыцца @усреднённость усярадненасць, -ці жен. @усреднённый усярэднены @Уссури р. Усуры нескл., жен. @Уссурийск г. Усурыйск, -ка муж. @уссурийский усурыйскі @уста поэт. вусны, -наў ед. нет
из уст в уста з вуснаў у вусны @устав
I
1. (свод правил) статут, -та муж.
действовать по уставу дзейнічаць па статуту (паводле статута)
2. уст. (правила поведения, распорядок жизни) звычай, -чаю муж.
II филол. устаў, род. устава муж.
рукопись написана уставом рукапіс напісаны уставам @уставать несовер. стамляцца, утамляцца, зморвацца, марыцца @уставить совер.
1. (кого-что) разг. уставіць, мног. паўстаўляць; (расставить) расставіць
2. (кем-чем) заставіць, мног. пазастаўляць, уставіць, мног. паўстаўляць
уставить полку книгами заставіць (уставіць) паліцу кнігамі
3. (устремить) разг. утаропіць @уставиться
1. (разместиться, уместиться) разг. размясціцца, умясціцца
2. (оказаться заставленным чем-либо) разг. заставіцца, уставіцца
3. (глазами, взором) разг. утаропіцца
4. (установиться, утвердиться) прост. устанавіцца, наладзіцца, усталявацца @уставленный
1. устаўлены; расстаўлены
2. застаўлены, мног. пазастаўляны, устаўлены
3. утароплены; см. уставить @уставлять несовер.
1. (кого-что) разг. устаўляць; (расставлять) расстаўляць
2. (кем-чем) застаўляць; устаўляць
3. (устремлять) разг. утаропліваць @уставляться
1. (размещаться, умещаться) разг. размяшчацца, умяшчацца
2. (оказываться заставленным чем-либо) разг. застаўляцца, устаўляцца
3. (глазами, взором) разг. утароплівацца
4. (устанавливаться, утверждаться) прост. устанаўлівацца, наладжвацца, усталёўвацца
5. страд. устаўляцца; расстаўляцца; застаўляцца; утароплівацца; см. уставлять @уставный
I устав I) статутны
II устав II) устаўны
уставное письмо устаўнае пісьмо @устаивать несовер. в разн. знач. устойваць @устаиваться в разн. знач. устойвацца; (отстаиваться) адстойвацца @устало нареч. стомлена, зморана @усталость
1. стомленасць, -ці жен., стома, -мы жен., зморанасць, -ці жен., змора, -ры жен.
2. (о металле) стомленасць, -ці жен.
усталость металла стомленасць металу @усталый прям., перен. стомлены, змораны @усталь уст., прост. стома, -мы жен.
без устали без стомы @устанавливать несовер.
1. (помещать) устанаўліваць; (ставить) ставіць
2. (узаконивать) устанаўліваць; (определять) вызначаць; (налаживать) наладжваць
3. (доказывать) устанаўліваць; (обнаруживать) выяўляць
4. (организовывать, устраивать) устанаўліваць; см. установить @устанавливаться
1. (определяться, наступать) устанаўлівацца; (становиться устойчивым) усталёўвацца; (налаживаться) наладжвацца
2. (складываться) складацца, складвацца; (формироваться) фарміравацца; (вырабатываться) выпрацоўвацца; см. установиться
3. страд. устанаўлівацца; ставіцца; вызначацца; наладжвацца; выяўляцца; см. устанавливать @установившийся
1. прич. які (што) устанавіўся; які (што) усталяваўся; які (што) наладзіўся; які (што) склаўся; які (што) сфарміраваўся; які (што) выпрацаваўся; см. установиться
2. прил. сталы; (получивший устойчивость) усталяваны, устойлівы
установившиеся цены сталыя (усталяваныя) цэны
установившийся характер сталы характар @установитель уст. устаноўшчык, -ка муж. @установить совер.
1. (поместить) устанавіць; (поставить) паставіць
установить машину устанавіць машыну
установить в ряд прост. устанавіць (паставіць) у рад
2. (узаконить) устанавіць; (определить) вызначыць; (наладить) наладзіць
установить диктатуру пролетариата устанавіць дыктатуру пралетарыяту
установить рекорд устанавіць рэкорд
установить цены устанавіць (вызначыць) цэны
установить сношения наладзіць зносіны
3. (доказать) устанавіць; (обнаружить) выявіць
установить истину устанавіць праўду
установить залежи угля выявіць паклады вугалю
4. (организовать, устроить) устанавіць
установить порядок (очередь) устанавіць парадак (чаргу) @установиться
1. (определиться, наступить) устанавіцца; (стать устойчивым) усталявацца; (наладиться) наладзіцца
установился твёрдый порядок устанавіўся (наладзіўся) цвёрды парадак
установилась тишина устанавілася цішыня
погода ещё не установилась надвор'е яшчэ не ўсталявалася (не наладзілася)
установилась связь между центром и периферией наладзілася сувязь паміж цэнтрам і перыферыяй
2. (сложиться) скласціся; (сформироваться) сфарміравацца; (выработаться) выпрацавацца
характер не установился характар не склаўся (не сфарміраваўся)
почерк у него ещё не установился почырк у яго яшчэ не выпрацаваўся @установка в разн. знач. устаноўка, -кі жен.
установка телефона устаноўка тэлефона
котельная установка кацельная ўстаноўка
взять установку на повышение качества узяць устаноўку на павышэнне якасці
по установкам центра па ўстаноўках цэнтра @установление ср.
1. (действие) устанаўленне, -ння ср.; вызначэнне, -ння ср.; наладжванне, -ння ср.; выяўленне, -ння ср.; см. установить
2. (то, что установлено) устанаўленне, -ння ср.; (закон) закон, -ну муж. @установленный
1. устаноўлены; пастаўлены
2. устаноўлены; вызначаны; наладжаны
3. устаноўлены; выяўлены
4. устаноўлены; см. установить @установлять несовер. прост. см. устанавливать @установляться несовер. прост. см. устанавливаться @установочный в разн. знач. установачны
установочная гайка установачная гайка
установочные тезисы установачныя тэзісы @установщик устаноўшчык, -ка муж. @установщица устаноўшчыца, -цы жен. @устаревать несовер. старэць @устаревший прил. устарэлы @устарелость устарэласць, -ці жен. @устарелый устарэлы @устареть совер. устарэць @устать совер. прям., перен. стаміцца, змарыцца @устерегать несовер. разг. упільноўваць; (уберегать) усцерагаць @устерегаться
1. усцерагацца
2. страд. упільноўвацца; усцерагацца @устережённый упільнаваны; (убережённый) усцярэжаны @устеречь совер. разг. упільнаваць; (уберечь) усцерагчы @устеречься усцерагчыся @устилать несовер. усцілаць @устилаться возвр., страд. усцілацца @устилка жен.
1. (действие) усціланне, -ння ср.
2. (подстилка) прост. подсціл, -лу муж., подсцілка, -кі жен. @устланный усланы @устлать совер. услаць, мног. паўсцілаць @устлаться услацца @устно нареч. вусна @устно-разговорный вусна-размоўны @устный вусны
устная словесность вусная народная творчасць, фальклор @устои мн. перен. книжн. асновы, род. асноў @устой муж.
1. стр. апора, -ры жен., устой, -тоя муж.
2. (на молоке) разг. вяршок, -шка муж. @устойчивость устойлівасць, -ці жен.; сталасць, -ці жен., трываласць, -ці жен. @устойчивый в разн. знач. устойлівы; (об убеждениях, взглядах - ещё) сталы, трывалы
устойчивая опора устойлівая апора
устойчивая валюта устойлівая валюта
устойчивые взгляды устойлівыя (сталыя, трывалыя) погляды
устойчивое равновесие физ. устойлівая раўнавага @устоявшийся
1. прич. які (што) устаяўся
2. прил. (о жидкости) устояны
3. прил. перен. сталы
устоявшийся характер сталы характар @устоять совер.
1. в разн. знач. устояць, устаяць
устоять на ногах устояць (устаяць) на нагах
устоять на горячем песке устояць (устаяць) на гарачым пяску
2. перен. устаяць
устоять перед трудностями устаяць перад цяжкасцямі @устояться в разн. знач. устаяцца; (отстояться) адстаяцца @устраивать несовер.
1. (сооружать, строить) устройваць, рабіць; (мастерить) майстраваць; (приспосабливать для чего-либо) прыстройваць, прыладжваць
2. (организовывать) арганізоўваць, наладжваць; (справлять) спраўляць
3. (производить, учинять) разг. устройваць, учыняць
4. (приводить в порядок) упарадкоўваць; (налаживать) наладжваць, уладжваць
5. (помещать, определять) устройваць, уладжваць, уладкоўваць
6. разг. (оказываться подходящим) падыходзіць; (удовлетворять) задавольваць; см. устроить @устраиваться
1. уладжвацца; (налаживаться) наладжвацца; (приходить в порядок) упарадкоўвацца
2. (располагаться) устройвацца, уладжвацца; (приспосабливаться) прыладжвацца
3. (поступать на работу, занимать какое-либо положение) устройвацца, уладжвацца
4. страд. устройвацца, рабіцца; майстравацца; прыстройвацца, прыладжвацца; арганізоўвацца, наладжвацца; спраўляцца; учыняцца; упарадкоўвацца; уладжвацца, уладкоўвацца; см. устраивать 1-5 @устранение ср.
1. устараненне, -ння ср.; неоконч. прыманне, -ння ср., прыбіранне, -ння ср.; знішчэнне, -ння ср.; ліквідацыя, -цыі жен.; неоконч. ліквідаванне, -ння ср.
2. звальненне, -ння ср.; зняцце, -цця ср. (з пасады); неоконч. зніманне, -ння ср. (з пасады); устараненне, -ння ср.; см. устранить
3. устараненне, -ння ср.; ухіленне, -ння ср.; адыход, -да муж.; см. устраниться @устранённый
1. устаранёны; прыняты, прыбраны; знішчаны; ліквідаваны
2. звольнены, зняты з пасады; устаранёны; см. устранить @устранить совер.
1. устараніць; (убрать) прыняць, мног. папрымаць; прыбраць; (уничтожить) знішчыць; (ликвидировать) ліквідаваць
устранить препятствие устараніць (знішчыць) перашкоду
устранить преграду с пути устараніць (прыняць, прыбраць) перашкоду з дарогі
2. (уволить) звольніць, зняць (з пасады); (на время) устараніць @устраниться устараніцца; (уклониться) ухіліцца; (отойти) адысці @устранять несовер.
1. устараняць; (убирать) прымаць, прыбіраць; (уничтожать) знішчаць; (ликвидировать) ліквідаваць
2. (отстранять) звальняць, знімаць (з пасады); (на время) устараняць @устраняться
1. устараняцца; (уклоняться) ухіляцца; (отходить) адыходзіць
2. страд. устараняцца; прымацца, прыбірацца; знішчацца; ліквідавацца; звальняцца, знімацца (з пасады); см. устранять @устрашать несовер. страшыць, застрашваць; (запугивать) пужаць; палохаць @устрашаться
1. пужацца; палохацца
2. страд. страшыцца, застрашвацца; пужацца; палохацца @устрашающий
1. прич. які (што) страшыць, які (што) застрашвае; які (што) пужае; які (што) палохае; см. устрашать
2. прил. страшны; (ужасающий) жахлівы @устрашение страшанне, -ння ср., застрашванне, -ння ср.; запужванне, -ння ср., запалохванне, -ння ср. @устрашённый застрашаны, настрашаны; запужаны, напужаны; запалоханы, напалоханы @устрашительный застрашлівы; (страшный) страшны @устрашить совер. застрашыць, настрашыць; (запугать) запужаць, напужаць; запалохаць, напалохаць @устрашиться спалохацца, спужацца, забаяцца @устремить совер.
1. (стремительно двинуть) уст. накіраваць, рушыць
устремить конницу на врага накіраваць (рушыць) конніцу на ворага
2. перен. накіраваць; (обратить) звярнуць; (уставить - о взгляде, глазах и т.п.) утаропіць
устремить внимание накіраваць (звярнуць) увагу @устремиться
1. (броситься) рынуцца, кінуцца; (двинуться) рушыць
2. перен. накіравацца; (обратиться) звярнуцца; (уставиться - о взгляде, глазах и т.п.) утаропіцца
внимание устремилось на главный объект увага накіравалася (звярнулася) на галоўны аб'ект @устремление ср. (стремление) імкненне, -ння ср.; (намерение) намер, -ру муж.; (цель) мэта, -ты жен. @устремлённость накіраванасць, -ці жен. @устремлённый
1. накіраваны
2. перен. накіраваны; звернуты; утароплены; см. устремить @устремлять несовер.
1. (стремительно двигать) накіроўваць, рухаць
2. перен. накіроўваць; (обращать) звяртаць; (уставлять - о взгляде, глазах и т.п.) утаропліваць @устремляться
1. (бросаться) кідацца; (двигаться) рухацца
2. перен. накіроўвацца; (обращаться) звяртацца; (уставляться - о взгляде, глазах и т.п.) утароплівацца
3. страд. накіроўвацца, рухацца; звяртацца; утароплівацца; см. устремлять @устрица вустрыца, -цы жен. @устричный вустрычны @устроенный
1. прич. устроены, зроблены; змайстраваны; прыстроены, прыладжаны; арганізаваны, наладжаны; спраўлены; учынены; упарадкаваны; наладжаны, уладжаны; уладкаваны; см. устроить 1-5
2. прил. (приведённый в порядок) упарадкаваны; (налаженный) наладжаны; (благоустроенный) добраўпарадкаваны; (обеспеченный) забяспечаны @устроитель наладжвальнік, -ка муж.; (организатор) арганізатар, -ра муж. @устроительница наладжвальніца, -цы жен., арганізатарка, -кі жен. @устроить совер.
1. (соорудить, построить) устроіць, зрабіць; (смастерить) змайстраваць; (приспособить для чего-либо) прыстроіць, прыладзіць
2. (организовать) арганізаваць, наладзіць; (справить) справіць
устроить встречу арганізаваць (наладзіць) сустрэчу
устроить свадьбу справіць вяселле
3. (произвести, учинить) разг. устроіць, учыніць
устроить сцену устроіць сцэну
устроить скандал учыніць скандал
4. (привести в порядок) упарадкаваць; (наладить) наладзіць, уладзіць
устроить комнату упарадкаваць пакой
устроить семейную жизнь наладзіць сямейнае жыццё
устроить дела упарадкаваць (уладзіць) справы
5. (поместить, определить) устроіць, уладзіць, уладкаваць
устроить на службу устроіць (уладзіць, уладкаваць) на службу
6. разг. (оказаться подходящим) падысці; (удовлетворить) задаволіць
это меня устроит гэта мне падыдзе, гэта мяне задаволіць @устроиться
1. уладзіцца; (наладиться) наладзіцца; (прийти в порядок) упарадкавацца
2. (расположиться) устроіцца, уладзіцца; (приспособиться) прыладзіцца
устроиться в уголке устроіцца (прыладзіцца) у куточку
3. (поступить на работу, занять какое-либо положение) устроіцца, уладзіцца, уладкавацца
устроиться на работу устроіцца (уладзіцца, уладкавацца) на работу @устройство ср.
1. (действие) устройванне, -ння ср.; майстраванне, -ння ср.; прыстройванне, -ння ср., прыладжанне, -ння ср.; неоконч. прыладжванне, -ння ср.; арганізаванне, -ння ср.; неоконч. арганізоўванне, -ння ср., наладжанне, -ння ср.; неоконч. наладжванне, -ння ср.; спраўлянне, -ння ср.; учыненне, -ння ср.; упарадкаванне, -ння ср.; неоконч. упарадкоўванне, -ння ср.; уладжанне, -ння ср.; неоконч. уладжванне, -ння ср., уладкаванне, -ння ср.; неоконч. уладкоўванне, -ння ср.; см. устраивать 1-5
2. упарадкаванне, -ння ср., уладкаванне, -ння ср.; (неоконч. действие) уладкоўванне
политическое устройство палітычнае упарадкаванне (уладкаванне, уладкоўванне)
3. (строй) лад, род. ладу муж.; (порядок) парадак, -дку муж.
общественное устройство грамадскі лад (парадак)
4. (конструкция) устройства, -ва ср., канструкцыя, -цыі жен.; (строение) будова, -вы жен.
устройство моста будова (канструкцыя) моста
5. (прибор, оборудование) устройства, -ва ср., прылада, -ды жен., прыбор, -ра муж.; абсталяванне, -ння ср.
регулирующее устройство рэгулюючае устройства (рэгулюючы прыбор)
счётно-решающее устройство лічыльна-рашаючае устройства @уступ уступ, -па муж. @уступать несовер.
1. (кого-что кому-чему) уступаць
2. (поддаваться) паддавацца (каму-чаму)
3. (кому-чему в чём) уступаць; саступаць; пераступаць
никому не уступать в знаниях нікому не уступаць у ведах
4. (продавать) разг. прадаваць; (отдавать дешевле) уступаць, саступаць, пераступаць; см. уступить @уступаться страд.
1. уступацца
2. прадавацца; уступацца, саступацца, пераступацца; см. уступать 1,4 @уступительный грам. уступальны @уступить совер.
1. (кого-что кому-чему) уступіць
уступить место уступіць месца
уступить пальму первенства уступіць пальму першынства
уступить свои права уступіць свае правы
2. (поддаться) паддацца (каму-чаму)
уступить желанию паддацца жаданню
3. (кому-чему в чём) уступіць; саступіць; пераступіць; см. уступать 3
4. (продать) разг. прадаць; (отдать дешевле) уступіць, саступіць, пераступіць
уступить товар за полцены прадаць тавар за паўцаны
не уступить ни копейки не ўступіць (не саступіць) ні капейкі
уступить дорогу уступіць (даць) дарогу, саступіць з дарогі @уступка уступка, -кі жен. @уступленный
1. уступлены
2. (отданный дешевле) уступлены @уступной, уступный горн., воен. уступны @уступообразный уступападобны @уступчатость уступчатасць, -ці жен., уступістасць, -ці жен. @уступчатый уступчаты, уступісты @уступчивость разг. уступчывасць, -ці жен.; падатлівасць, -ці жен. @уступчивый уступчывы; падатлівы @устыдить совер. засароміць, засарамаціць, пасарамаціць @устыдиться засаромецца, адчуць сорам @устыжать несовер. сароміць, сарамаціць @устыжённый засаромлены, пасаромлены @устье ср.
1. (реки) вусце, -ця ср.
2. (печи) чалеснікі, -каў ед. нет @устьевой, устьевый вусцевы @устьице в разн. знач. вусцейка, -ка ср. @Усть-Каменогорск г. Усць-Каменагорск, -ка муж. @усть-каменогорский усць-каменагорскі @Усть-Ордынский гп. Усць-Ардынскі, -кага муж. @Усть-Ордынский Бурятский автономный округ Усць-Ардынская Бурацкая аўтаномная акруга @усугубить совер. павялічыць; узмацніць @усугубиться павялічыцца; узмацніцца @усугубление павелічэнне, -ння ср.; узмацненне, -ння ср. @усугубленный павялічаны; узмоцнены @усугублять несовер., павялічваць; узмацняць @усугубляться возвр., страд. павялічвацца; узмацняцца @усушать несовер. разг. усушваць @усушаться усушвацца; (усыхать) усыхаць @усушенный усушаны @усушить совер. разг. усушыць @усушиться усушыцца; (усохнуть) усохнуць @усушка жен. усушка, -кі жен.; (усыхание) усыханне, -ння ср. @усчитанный улічаны @усчитать совер. уст. улічыць @усчитывать несовер. улічваць @усчитываться страд. улічвацца @усы мн. (ед. ус муж.) в разн. знач. вусы, -соў, ед. вус, род. вуса муж.
китовый ус кітовы вус
и в ус не дует і не шманае, і ў вус не дзьме
мотать на ус матаць на вус
сами с усами самі з вусамі
посмеиваться в усы пасмейвацца ў вусы
по усам текло, а в рот не попало быў на мяду, абліў мёдам бараду, па барадзе цякло, а ў роце суха было, па губах цякло, ды ў роце не было @усылать несовер.
1. (посылая, удалять) пасылаць; (высылать) высылаць; (отсылать) адсылаць; (засылать) засылаць; (ссылать) ссылаць
2. (посылать за чем-либо) разг. пасылаць (па што) @усылаться страд.
1. пасылацца; высылацца; адсылацца; засылацца; ссылацца
2. пасылацца; см. усылать @усыновитель усынавіцель, -ля муж. @усыновить совер. усынавіць @усыновление усынаўленне, -ння ср. @усыновлённый усыноўлены @усыновлять несовер. усынаўляць @усыновляться страд. усынаўляцца @усыпальница жен. магільны склеп, пахавальня, -ні жен. @усыпанный усыпаны @усыпать
I (усыпать) совер. усыпаць
II (усыпать) несовер. усыпаць @усыпаться
I (усыпаться) совер. усыпацца
II (усыпаться) несовер. возвр., страд. усыпацца @усыпительный усыпляльны, усыпляючы, снатворны; (скучный) нудны @усыпить совер. усыпіць @усыпление усыпленне, -ння ср. @усыплённый усыплены @усыплять несовер. усыпляць @усыпляться страд. усыпляцца @усыпляющий
1. прич. які (што) усыпляе
2. прил. усыпляльны, усыпляючы, снатворны @усыхание усыханне, -ння ср. @усыхать несовер. усыхаць @уськать несовер. (натравливать) разг. цкаваць @утаённый утоены @утаивание утойванне, -ння ср. @утаивать несовер. утойваць @утаиваться страд. утойвацца @утаить совер. в разн. знач. утаіць
шила в мешке не утаишь посл. шыла ў мяшку не схаваеш; грэх не схаваеш у мех (не ўтопчаш у балота); лес чуе, а поле бачыць @утаиться утаіцца @утайка жен. разг. утойванне, -ння ср.
без утайки не тоячыся @утаптывать несовер. утоптваць; (утрамбовывать - ещё) утрамбоўваць @утаптываться возвр., страд. утоптвацца; утрамбоўвацца @утаскивать несовер.
1. (уносить) сцягваць; (тащить) цягнуць; (вытаскивать) выцягваць; (оттаскивать) адцягваць; (затаскивать) зацягваць
2. (красть) разг. цягнуць, красці @утачанный разг. сапожн., портн. ушыты; см. утачивать II @утачать совер. разг. сапожн., портн. ушыць @утачаться ушыцца @утачивание
I сточванне, -ння ср.; см. утачивать I
II сапожн., портн. ушыванне, -ння ср.; см. утачивать II @утачивать
I несовер. (на станке, точиле и т.п.) сточваць
II несовер. разг., сапожн., портн. ушываць @утачиваться
I несовер. страд. сточвацца; см. утачивать I
II несовер. страд. разг., сапожн., портн. ушывацца @утачка жен. разг., сапожн., портн. ушыванне, -ння ср.; см. утачивать II, утачать @утащенный
1. сцягнены, сцягнуты; пацягнены, пацягнуты; выцягнены, выцягнуты; адцягнены, адцягнуты; зацягнены, зацягнуты
2. сцягнуты, украдзены; см. утащить @утащить совер. разг.
1. (унести) сцягнуць; (потащить) пацягнуць; (вытащить) выцягнуць; (оттащить) адцягнуць; (затащить) зацягнуць
утащить мешки в подвал зацягнуць мяшкі ў падвал
2. (украсть) сцягнуць, украсці @утварь жен. собир. начынне, -ння ср., мн. нет; (вещи) рэчы, -чаў, ед. рэч, род. рэчы жен.; (посуда) посуд, -ду муж.; пасуда, -ды жен., разг. пасудак, -дку муж. @утвердительно нареч. сцвярджальна @утвердительность сцвярджальнасць, -ці жен. @утвердительный сцвярджальны @утвердить совер.
1. уст. (установить) устанавіць, усталяваць; (укрепить) умацаваць, угрунтаваць; (закрепить) замацаваць
2. (признать окончательным) зацвердзіць; (скрепить) сцвердзіць
3. (заставить убедиться) умацаваць, пераканаць; см. утверждать 1-3 @утвердиться
1. уст. (установиться) устанавіцца, усталявацца; (укрепиться) умацавацца, угрунтавацца; (закрепиться) замацавацца
2. (убедиться) умацавацца, пераканацца @утверждать несовер.
1. уст. (устанавливать) устанаўліваць, усталёўваць; (укреплять) умацоўваць, угрунтоўваць; (закреплять) замацоўваць
утверждать принципы чего-либо устанаўліваць (усталёўваць) прынцыпы чаго-небудзь
2. (признавать окончательным) зацвярджаць; (скреплять) сцвярджаць
утверждать повестку дня зацвярджаць парадак дня
утверждать в должности зацвярджаць на пасаду
утверждать договор подписью сцвярджаць (зацвярджаць) дагавор подпісам
3. (заставлять убедиться) умацоўваць, пераконваць
утверждать кого-либо в каком-либо мнении умацоўваць чыю-небудзь думку
4. (настойчиво доказывать) сцвярджаць; (говорить) казаць, гаварыць; (уверять) упэўніваць, пераконваць
вы утверждаете, что видели его вы сцвярджаеце (кажаце, гаворыце, упэўніваеце), што бачылі яго @утверждаться
1. уст. (устанавливаться) устанаўлівацца, усталёўвацца; (укрепляться) умацоўвацца, угрунтоўвацца; (закрепляться) замацоўвацца
2. (убеждаться) умацоўвацца, пераконвацца
3. страд. устанаўлівацца, усталёўвацца; умацоўвацца, угрунтоўвацца; замацоўвацца; зацвярджацца, сцвярджацца; пераконвацца; казацца, гаварыцца; упэўнівацца; см. утверждать @утверждение
1. (действие) устанаўленне, -ння ср., усталяванне, -ння ср.; умацаванне, -ння ср., угрунтаванне, -ння ср.; замацаванне, -ння ср.; неоконч. устанаўліванне, -ння ср., усталёўванне, -ння ср.; умацоўванне, -ння ср.; угрунтоўванне, -ння ср.; замацоўванне, -ння ср.
2. зацвярджэнне, -ння ср.; сцвярджэнне, -ння ср.
3. умацаванне, -ння ср.; перакананне, -ння ср.; неоконч. умацоўванне, -ння ср.; пераконванне, -ння ср.; упэўніванне, -ння ср.; см. утверждать 1-3
4. (мнение) сцверджанне, -ння ср. @утверждённый
1. устаноўлены, усталяваны; умацаваны; угрунтаваны; замацаваны
2. зацверджаны; сцверджаны
3. умацаваны; перакананы; см. утвердить @утекать несовер.
1. (о жидкости) выцякаць
2. перен. разг. (миновать) мінаць; (проходить) праходзіць; (исчезать) знікаць; см. утечь @утёнок муж. качаня и качанё, -няці ср. @утепление уцяпленне, -ння ср. @утеплённый уцеплены @утеплитель тех. уцяпляльнік, -ка муж. @утеплительный уцяпляльны @утеплить совер. уцяпліць @утеплять несовер. уцяпляць @утепляться страд. уцяпляцца @утереть совер. уцерці, выцерці, абцерці
утереть слёзы уцерці (выцерці) слёзы
утереть лицо уцерці (выцерці, абцерці) твар
утереть пот уцерці (абцерці) пот
утереть нос кому уцерці нос каму @утереться уцерціся, выцерціся, абцерціся @утерпеть совер. уцерпець, уцярпець, выцерпець; (выдержать) вытрымаць, вытрываць @утёртый уцёрты, выцерты, абцёрты; см. утереть @утеря згуба, -бы жен. @утерянный згублены @утерять совер. згубіць @утеряться згубіцца @утёс муж. уцёс, -са муж.; (скала) скала, -лы жен. @утёсанный плот. учасаны, учэсаны, падчасаны @утесать совер. учасаць, падчасаць @утёсистый уцёсісты; (скалистый) скалісты @утеснение ср. (притеснение) уст. уціск, -ку муж., прыгнятанне, -ння ср., прыгнёт, -ту муж. @утеснённый прыгнечаны @утеснить совер. (притеснить) уст. прыціснуць, прыгнесці @утесниться (всунуться, втиснуться) разг. уціснуцца @утеснять несовер. (притеснять) уст. уціскаць, прыціскаць, прыгнятаць @утесняться
1. (всовываться, втискиваться) разг. уціскацца; см. утесниться
2. страд. уціскацца, прыціскацца, прыгнятацца; см. утеснять @утеха уцеха, -хі жен. @утечка уцечка, -кі жен.
утечка газа уцечка газу
утечка электричества уцечка электрычнасці
утечка мозгов уцечка мазгоў @утечь совер.
1. (о жидкости) выцечы, мног. павыцякаць
2. перен. разг. (миновать) мінуць; (пройти) прайсці; (исчезнуть) знікнуць
утекли годы мінулі (прайшлі) гады
время утекло час прайшоў (мінуў) @утешать несовер.
1. (успокаивать) уцяшаць, суцяшаць; заспакойваць
2. (радовать) цешыць @утешаться
1. (успокаиваться) уцяшацца, суцяшацца; заспакойвацца
2. (радоваться) цешыцца
3. страд. уцяшацца, суцяшацца; заспакойвацца @утешение ср.
1. (действие) уцяшэнне, -ння ср., суцяшэнне, -ння ср.; заспакаенне, -ння ср.; неоконч. заспакойванне, -ння ср.
2. (утеха) уцеха, -хі жен. @утешитель суцяшальнік, -ка муж. @утешительница суцяшальніца, -цы жен. @утешительность суцяшальнасць, -ці жен. @утешительный суцяшальны, суцешны, усцешны @утешить совер. уцешыць, суцешыць; заспакоіць @утешиться уцешыцца, суцешыцца; заспакоіцца @утилизатор утылізатар, -ра муж. @утилизаторский утылізатарскі @утилизаторство утылізатарства, -ва ср. @утилизационный утылізацыйны @утилизация утылізацыя, -цыі жен. @утилизированный утылізаваны @утилизировать совер., несовер. утылізаваць @утилизироваться несовер. страд. утылізавацца @утилитаризм утылітарызм, -му муж. @утилитарист утылітарыст, -та муж. @утилитаристка утылітарыстка, -кі жен. @утилитаристский утылітарысцкі @утилитарность утылітарнасць, -ці жен. @утилитарный утылітарны @утиль собир. утыль, -лю муж. @утильзавод утыльзавод, -да муж. @утильный утыльны @утильсырьё ср. утыльсыравіна, -ны жен. @утильсырьевой утыльсыравінны @утильцех утыльцэх, -ха муж. @утильщик утыльшчык, -ка муж. @утильщица утыльшчыца, -цы жен. @утиные мн. сущ. зоол. качыныя, -ных @утиный качыны @утиральник обл. уціральнік, -ка муж.; ручнік, -ка муж. @утирание уціранне, -ння ср., выціранне, -ння ср., абціранне, -ння ср. @утирать несовер. уціраць, выціраць, абціраць; см. утереть @утираться
1. уцірацца, выцірацца, абцірацца
2. страд. уцірацца; выцірацца, абцірацца @ути-ути межд. вуць-вуць @утихание уціханне, -ння ср., сціханне, -ння ср. @утихать несовер. уціхаць, сціхаць @утихнуть совер. уціхнуць, сціхнуць, мног. паціхнуць, пасціхаць @утихомиренный уціхаміраны @утихомиривать несовер. уціхамірваць @утихомириваться возвр., страд. уціхамірвацца @утихомирить совер. уціхамірыць @утихомириться уціхамірыцца @утишать несовер. уст. прост. суцішаць, уціхамірваць @утишаться возвр., страд. суцішацца, уціхамірвацца @утишённый уст. прост. суцішаны, уціхаміраны @утишить совер. уст. прост. суцішыць, уціхамірыць @утишиться суцішыцца, уціхамірыцца @утка
I зоол. качка, -кі жен.
II (выдумка) разг. вутка, -кі жен.; выдумка, -кі жен.
газетная утка газетная вутка
III мед. вутка, -кі жен. @утканный утканы, уватканы @уткать совер. уткаць, уваткаць @уткнутый
1. упёрты, уваткнуты
2. уткнуты; схаваны
3. упёрты, утароплены; см. уткнуть @уткнуть совер. разг.
1. (упереть во что-либо) уперці; (воткнуть) обл. уваткнуць
2. (погрузить во что-либо) разг. уткнуць; (спрятать во что-либо) схаваць
3. перен. (неподвижно устремить - глаза, взгляд) уперці, утаропіць
уткнуть нос уткнуць (уваткнуць) нос @уткнуться разг.
1. (ткнувшись, погрузиться во что-либо) уткнуцца; (спрятаться во что-либо) схаваць (што ў што)
уткнуться головой в подушку уткнуцца галавой у падушку, схаваць галаву ў падушку
2. (натолкнуться на что-либо) уперціся
3. перен. (сосредоточиться на чём-либо, быть поглощённым чем-либо) уткнуцца
уткнуться в книгу уткнуцца ў кнігу @утконос зоол. качканос, -са муж. @утлость лядачасць, -ці жен., лядашчасць, -ці жен.; драхласць, -ці жен. @утлый (некрепкий) лядачы, лядашчы; (дряхлый) драхлы @уток текст. уток, род. утку муж. @утоление
1. заспакаенне, -ння ср., здаволенне, -ння ср., спатоленне, -ння ср.; неоконч. заспакойванне, -ння ср., здавольванне, -ння ср., спатольванне, -ння ср.
2. заспакаенне, -ння ср., суцішэнне, -ння ср., спатоленне, -ння ср.; неоконч. заспакойванне, -ння ср., спатольванне, -ння ср.; см. утолить @утолить совер.
1. (удовлетворить) заспакоіць, здаволіць, спатоліць; (жажду - ещё) прагнаць
2. (успокоить, умерить) заспакоіць, суцішыць, спатоліць @утолиться
1. (удовлетвориться - о желании, потребности) заспакоіцца, здаволіцца, спатоліцца
2. перен. (ослабеть, уменьшиться, прекратиться) заспакоіцца, суцішыцца @утолочь совер. прост. утаўчы, стаўчы @утолочься утаўчыся, стаўчыся @утолстить совер. патаўсціць @утолститься патаўсціцца @утолщать несовер. патаўшчаць @утолщаться возвр., страд. патаўшчацца @утолщение в разн. знач. патаўшчэнне, -ння ср. @утолщённый прич., прил. патоўшчаны @утолять несовер.
1. (удовлетворять) заспакойваць, здавольваць, спаталяць; (жажду - ещё) праганяць
утолять жажду праганяць (заспакойваць, спаталяць) смагу
2. (успокаивать, умерять) заспакойваць, суцішаць, спаталяць @утоляться
1. (удовлетворяться - о желании, потребности) заспакойвацца, здавольвацца
2. перен. (ослабевать, умеряться, прекращаться) заспакойвацца, здавольвацца, суцішацца
3. страд. заспакойвацца, здавольвацца, спаталяцца; праганяцца; суцішацца; см. утолять @утомительно нареч. утомна, стомна; нудна @утомительность утомнасць, -ці жен., стомнасць, -ці жен.; нуднасць, -ці жен. @утомительный утомны, стомны; (скучный) нудны @утомить совер. утаміць, стаміць; змарыць @утомиться утаміцца, стаміцца; змарыцца; (от дороги - ещё) здарожыцца @утомление ср.
1. стомленасць, -ці жен.; (усталость) утома, -мы жен., стома, -мы жен.; змора, -ры жен.
2. с.-х. высіленне, -ння ср.; (неоконч. действие) высільванне, -ння ср.
утомление почвы высіленне глебы @утомлённо нареч. утомлена, стомлена; зморана @утомлённость утомленасць, -ці жен., стомленасць, -ці жен.; зморанасць, -ці жен. @утомлённый прич., прил. утомлены, стомлены; змораны @утомляемость стамляльнасць, -ці жен. @утомляемый стамляльны @утомлять несовер. утамляць, стамляць, таміць; зморваць @утомляться
1. утамляцца, стамляцца; зморвацца; (от дороги - ещё) здарожвацца
2. страд. утамляцца, стамляцца, таміцца; зморвацца; см. утомлять @утонуть совер. патануць; (утопиться) утапіцца @утончать несовер.
1. патанчаць
2. перен. вытончваць @утончаться
1. танчэць, патанчацца
2. перен. вытончвацца
3. страд. патанчацца, вытончвацца; см. утончать @утончение
1. (действие) патанчэнне, -ння ср.; неоконч. патончванне, -ння ср.; см. утончать 1
2. (состояние) патанчэнне, -ння ср.; см. утончаться 1
3. (утончённое место) патанчэнне, -ння ср. @утончённо нареч. вытанчана, тонка @утончённость вытанчанасць, -ці жен., тонкасць, -ці жен. @утончённый
1. прич. патончаны
2. прич. перен. вытанчаны
3. прил. вытанчаны; тонкі, далікатны
утончённый вкус вытанчаны (тонкі) густ
утончённый запах духов тонкі (далікатны) пах духоў @утончить совер.
1. патанчыць
2. перен. вытанчыць @утончиться
1. патанчэць, патанчыцца
2. перен. вытанчыцца @утопать несовер.
1. (тонуть) тануць; (топиться) тапіцца
2. перен. патанаць, тануць @утопающий
1. прич. які (што) тоне; які (што) топіцца; які (што) патанае; см. утопать
2. сущ. тапелец, -льца муж. @утопизм утапізм, -му муж. @утопист утапіст, -та муж. @утопистка утапістка, -кі жен. @утопить совер.
1. утапіць
2. перен. разг. утапіць, загубіць @утопиться утапіцца @утопический в разн. знач. утапічны @утопичность утапічнасць, -ці жен. @утопичный в разн. знач. утапічны @утопия утопія, -піі жен. @утопление утапленне, -ння ср. @утопленник тапелец, -льца муж., тапельнік, -ка муж. @утопленница тапельніца, -цы жен. @утопленный утоплены @утоптанный утаптаны, мног. паўтоптваны; утрамбаваны @утоптать совер. утаптаць, мног. паўтоптваць; (утрамбовать - ещё) утрамбаваць @утоптаться разг. утаптацца; утрамбавацца @утор муж. спец. утора, -ры жен. @уторить несовер. заразаць уторы @уторка жен. заразанне ўтораў @уторник уторнік, -ка муж. @уторы мн. уторы, -раў, ед. утора, -ры жен. @уточенный сточаны @уточина текст. уточына, -ны жен. @уточить совер. (на станке, точиле и т.п.) стачыць @уточиться стачыцца @уточка жен. (на станке, точиле и т.п.) сточванне, -ння ср. @уточнение удакладненне, -ння ср. @уточнённый удакладнены @уточник текст. уточнік, -ка муж. @уточнить совер. удакладніць @уточниться удакладніцца @уточный текст. уточны @уточнять несовер. удакладняць @уточняться возвр., страд. удакладняцца @утраивать несовер. патройваць, утройваць @утраиваться возвр., страд. патройвацца, утройвацца @утрамбованный утрамбаваны @утрамбовать совер. утрамбаваць @утрамбоваться утрамбавацца @утрамбовка жен. утрамбоўка, -кі жен., утрамбаванне, -ння ср.; (неоконч. действие) утрамбоўванне, -ння ср.; трамбаванне, -ння ср., трамбоўка, -кі жен. @утрамбовочный утрамбовачны @утрамбовщик утрамбоўшчык, -ка муж. @утрамбовывать несовер. утрамбоўваць, трамбаваць @утрамбовываться
1. утрамбоўвацца
2. страд. утрамбоўвацца, трамбавацца; см. утрамбовывать @утрата страта, -ты жен. @утратить совер. страціць; (преимущественно о конкретных предметах) згубіць @утратиться страціцца; згубіцца @утраченный страчаны; згублены @утрачивать несовер. траціць; (преимущественно о конкретных предметах) губляць @утрачиваться
1. страчвацца; губляцца
2. страд. траціцца; губляцца @утренний ранішні
утренняя звезда заранка, зараніца, ранішняя зорка @утренник
1. ранішнік, -ка муж.
2. (о морозе) (ранішні) замаразак; (ранішні) прымаразак @утреня церк. ютрань, -ні жен. @утречком нареч. разг. раніцай, раніцой, ранкам, раненька @утрешний разг. ранішні @утрирование утрыраванне, -ння ср. @утрированный утрыраваны @утрировать совер., несовер. утрыраваць @утрироваться несовер. страд. утрыравацца @утрировка жен. утрыроўка, -кі жен.; (неоконч. действие) утрыраванне, -ння ср. @утро ср.
1. раніца, -цы жен., ранак, -нку муж.
к утру пад раніцу
2. перен. (начало) пачатак, -тку муж., раніца, -цы жен., золак, -лку муж.
одно утро аднае раніцы, аднойчы раніцай
под утро пад раніцу
с утра до ночи з ранку да ночы
до утра да раніцы
ранним утром ранічкаю, (на рассвете) на досвітку
с утра з раніцы
по утрам раніцамі, заўсёды раніцай
на утро назаўтра раніцай
как-то утром аднае раніцы
утро вечера мудренее пераначуем, болей пачуем
доброе утро! добрай раніцы! @утроба жен.
1. (брюхо) чэрава, -ва ср.
2. (внутренности, потроха) вантробы, -баў ед. нет
утроба матери улонне мацеры (маці) @утробный вантробны @утроение патраенне, -ння ср., утраенне, -ння ср. @утроенный патроены, утроены @утроить совер. патроіць, утроіць @утроиться патроіцца, утроіцца @утром нареч. раніцай, раніцой, ранкам, рана
сегодня утром сёння рана @утрудить совер. уст. патурбаваць @утруднить совер. зрабіць больш цяжкім; абцяжарыць @утрудниться совер. зрабіцца больш цяжкім; абцяжарыцца @утруднять несовер. рабіць больш цяжкім; абцяжарваць @утрудняться возвр., страд. рабіцца больш цяжкім; абцяжарвацца @утруждать несовер. турбаваць @утруждаться возвр., страд. турбавацца @утруждённый патурбаваны @утруситься совер. спец., обл. утрэсціся @утруска в разн. знач. утруска, -кі жен. @утрясание утрасанне, -ння ср., утрэсванне, -ння ср. @утрясать несовер. в разн. знач. утрасаць, утрэсваць @утрясаться возвр., страд. в разн. знач. утрасацца, утрэсвацца @утрясённый утрэсены @утрясти совер. в разн. знач. утрэсці @утрястись в разн. знач. утрэсціся @утучнение ср.
1. (действие) удобрыванне, -ння ср.; угнаенне, -ння ср., угнойванне, -ння ср.; укормліванне, -ння ср., адкормліванне, -ння ср.; см. утучнять
2. (состояние) удобранасць, -ці жен.; угноенасць, -ці жен.; укормленасць, -ці жен., адкормленасць, -ці жен. @утучнённый
1. удобраны; угноены
2. укормлены, адкормлены; см. утучнить @утучнить совер.
1. удабрыць, удобрыць; (навозом - ещё) угнаіць
2. (животных) укарміць, адкарміць @утучниться
1. удабрыцца, удобрыцца; (навозом - ещё) угнаіцца
2. (о животных) укарміцца, адкарміцца @утучнять несовер.
1. удабраць, удобрываць; (навозом - ещё) угнойваць
2. (животных) укормліваць, адкормліваць @утучняться
1. удабрацца, удобрывацца; (навозом - ещё) угнойвацца
2. (о животных) укормлівацца, адкормлівацца
3. страд. удабрацца, удобрывацца; угнойвацца; укормлівацца, адкормлівацца; см. утучнять @утушать несовер. прост. гасіць, тушыць @утушаться
1. пагасаць, патухаць; (угасать) згасаць, затухаць
2. страд. гасіцца, тушыцца; см. утушать @утушение
1. гашэнне, -ння ср., тушэнне, -ння ср.; см. утушать
2. пагасанне, -ння ср., патуханне, -ння ср.; згасанне, -ння ср., затуханне, -ння ср.; см. утушаться 1 @утушенный прост. пагашаны, патушаны @утушённый кул. разг. утушаны @утушить
I совер. прост. пагасіць, патушыць
II совер. кул. разг. утушыць @утушиться
I совер. прост. пагаснуць, патухнуць; (угаснуть) згаснуць, затухнуць
II совер. кул. разг. утушыцца @утыкать
I (утыкать) совер. разг. утыкаць; (запихивая, заполнить) абтыкаць, мног. паабтыкаць, абаткнуць
II (утыкать) несовер. (к уткнуть) разг.
1. (упирать во что-либо) упіраць; (втыкать) обл. утыкаць
2. (погружать во что-либо) утыкаць; (прятать во что-либо) хаваць
3. перен. (неподвижно устремлять - глаза, взгляд) упіраць, утаропліваць
III (утыкать) несовер. разг. (к утыкать) утыкаць; (запихивая, заполнять) абтыкаць @утыкаться
I несовер. разг.
1. (ткнувшись, погружаться во что-либо) утыкацца; (прятаться во что-либо) хаваць (што ў што)
2. (наталкиваться на что-либо) упірацца
3. перен. (сосредотачиваться на чём-либо, поглощаться чем-либо) утыкацца; см. уткнуться
II несовер. страд. утыкацца; абтыкацца; см. утыкать III @утыкивать несовер. разг. утыкваць; (запихивая, заполнять) абтыкаць @утыкиваться страд. утыквацца; абтыкацца @уть-уть межд. вуць-вуць @утюг муж. прас, род. праса муж.; (цельный, нагреваемый на огне) жалязка, -ка ср.
электрический утюг электрычны прас @утюжение
1. прасаванне, -ння ср.
2. тех. качанне, -ння ср. @утюженный прасаваны, выпрасаваны @утюжильный прасавальны @утюжильщик прасавальшчык, -ка муж. @утюжильщица прасавальшчыца, -цы жен. @утюжить несовер.
1. прасаваць
2. тех. (укатывать) качаць
3. перен. (бить) прост. дубасіць @утюжиться страд.
1. прасавацца
2. качацца
3. дубасіцца; см. утюжить @утюжка жен.
1. прасаванне, -ння ср., прасоўка, -кі жен.
отдать в утюжку аддаць прасаваць
2. тех. качанне, -ння ср. @утюжник муж. спец. прасар, -ра муж. майстар прасаў @утюжный прасарны
утюжное производство прасарная вытворчасць, выраб прасаў @утюжок уменьш. прасік, -ка муж. @утяжеление пацяжэнне, -ння ср.; уцяжарванне, -ння ср. @утяжелённый уцяжараны @утяжелитель спец. уцяжарвальнік, -ка муж. @утяжелить совер. зрабіць (больш) цяжкім; уцяжарыць @утяжелиться пацяжэць, зрабіцца (стаць) (больш) цяжкім @утяжелять несовер. рабіць (больш) цяжкім; уцяжарваць @утяжеляться
1. цяжэць, рабіцца (станавіцца) цяжэйшым (больш цяжкім); уцяжарвацца
2. страд. уцяжарвацца @утянуть совер.
1. разг. (уволочь за собой) сцягнуць; (куда-либо - ещё) зацягнуць
2. (уменьшить в объёме) разг. зацягнуць
утянуть талию зацягнуць талію
3. перен. (украсть) прост. сцягнуць @утятина жен. разг. качынае мяса @утятница в разн. знач. качачніца, -цы жен. @уф межд. ух
уф, как жарко ух, як горача @Уфа г. Уфа, род. Уфы жен. @уфимский уфімскі @уфолог уфолаг, -га муж. @уфологический уфалагічны @уфология уфалогія, -гіі жен. @ух межд.
1. (при выражении восхищения, удивления) ух
2. (при выражении чувства усталости и других чувств) ух
ух, как жарко ух, як горача
3. (при выражении резкого низкого звука от удара, выстрела) ух
ух! - раздался глухой удар ух! - раздаўся глухі ўдар @уха юшка, -кі жен.; рыбная поліўка @ухаб муж. ухаба, -бы жен. @ухабина разг. ухабіна, -ны жен. @ухабистый ухабісты @ухажёр прост. кавалер, -ра муж., залётнік, -ка муж. @ухажёрский кавалерскі, залётніцкі @ухаживание
1. дагляданне, -ння ср.
2. дагаджанне, -ння ср.
3. слугаванне, -ння ср.; частаванне, -ння ср.
4. заляцанне, -ння ср.; см. ухаживать @ухаживатель разг. см. ухажёр @ухаживать несовер.
1. (присматривать за кем-чем) даглядаць (каго-што)
ухаживать за больными даглядаць хворых
2. (угождая) дагаджаць (каму-чаму)
3. (услуживая за столом и т.п.) слугаваць (каму-чаму); (угощать) частаваць (каго)
4. (с любовными намерениями) заляцацца (да каго)
ухаживать за женщиной заляцацца да жанчыны @уханье
1. буханне, -ння ср.; вухканне, -ння ср., вохканне, -ння ср.
2. стуканне, -ння ср.; см. ухать 1,6
3. (восклицание) вухканне, -ння ср. @ухарски нареч. разг. зухавата, хвацка @ухарский зухаваты, хвацкі @ухарство ср. разг. зухаватасць, -ці жен., хвацкасць, -ці жен. @ухарь разг. зух, род. зуха муж., хват, род. хвата муж. @ухать несовер.
1. разг. (издавать громкий звук) бухаць, грымець; (громко кричать) вухкаць, вохкаць
вдалеке ухал гром удалечыні бухаў (грымеў) гром
2. (с шумом падать) прост. бухаць, гопаць; падаць
3. (класть в большом количестве) прост. бухаць, гаціць, перці
4. (пропадать) прост. марна прападаць, гінуць
5. (расходовать) прост. бухаць
6. (ударять) прост. стукаць @ухаться прост. бухацца, гопацца @ухват муж.
1. вілкі, -лак ед. нет
2. см. кнехт @ухватить совер. прям., перен. ухапіць, схапіць; (уловить - ещё) злавіць, улавіць
он ухватил меня за руку ён ухапіў (схапіў) мяне за руку
мы сразу же ухватили его мысль перен. разг. мы адразу ж ухапілі (схапілі, злавілі, улавілі) яго думку @ухватиться прям., перен. ухапіцца, схапіцца
обеими руками ухватиться абедзвюма рукамі ўхапіцца
зубами ухватиться зубамі ўхапіцца @ухватка жен. разг.
1. манера, -ры жен., звычка, -кі жен.
2. (ловкость, сноровка) спрыт, род. спрыту муж., спрытнасць, -ці жен. @ухватный вілачны; см. ухват 1 @ухватывать несовер. хапаць; (улавливать - ещё) лавіць; см. ухватить @ухватываться
1. хапацца
2. страд. хапацца, лавіцца @ухваченный ухоплены, схоплены; злоўлены, улоўлены; см. ухватить @ухитриться совер. разг. ухітрыцца @ухитряться несовер. разг. ухітрацца @ухищрение ср. хітрыкі, -каў ед. нет, хітрасць, -ці жен. @ухищрённость хітрасць, -ці жен. @ухищрённый хітры @ухищряться несовер. хітраваць, ухітрацца @ухлопанный прост.
1. укакошаны; забіты
2. усаджаны, угачаны, убуханы; см. ухлопать @ухлопать совер. прост.
1. (убить) укакошыць; забіць
2. (истратить, израсходовать) усадзіць, угаціць, убухаць @ухлопывать несовер. прост.
1. (убивать) укакошваць; забіваць
2. (тратить, расходовать) усаджваць, угачваць, убухваць @ухмылка разг. ухмылка, -кі жен., усмешка, -кі жен. @ухмыльнуться совер. разг. ухмыльнуцца, усміхнуцца @ухмыляться несовер. разг. ухмыляцца, усміхацца @ухналь спец. вухналь, -ля муж. @ухнуть совер.
1. разг. (издать громкий звук) бухнуць, грымнуць; (громко крикнуть) вухнуць, вохнуць
2. (с шумом упасть) прост. бухнуць, гопнуць, гопнуцца; грымнуцца; упасці
книги ухнули на пол кнігі бухнулі (упалі) на падлогу
3. (положить в большом количестве) прост. бухнуць, угаціць, уперці
ухнуть всё масло в котёл бухнуць (угаціць) усё масла ў кацёл
4. (пропасть) прост. ляснуць, марна прапасці, згінуць
ухнули мои денежки ляснулі мае грошыкі
5. (израсходовать) прост. убухаць
он все деньги ухнул на покупку книг ён усе грошы ўбухаў на куплю кніг
6. (ударить) прост. грымнуць, стукнуць @ухнуться бухнуцца, гопнуцца, грымнуцца @ухо в разн. знач. вуха, -ха ср., мн. вушы, -шэй
наружное ухо знадворнае вуха
среднее ухо сярэдняе вуха
воспаление уха мед. запаленне вуха
заткнуть уши заткнуць вушы
отодрать за уши накруціць вушы
медвежье ухо бот. дзіванна
дать (съездить) в ухо даць (заехаць) па вуху
и ухом не повести і вухам не весці, і не шманаць
как своих ушей не видать як сваіх вушэй не бачыць
мимо ушей пропустить міма вушэй прапусціць
навострить (насторожить) уши натапырыць вушы
тугой на ухо тугі на вуха
прожужжать (прокричать, протрещать, протрубить) уши пратрубіць вушы
слушать во все уши слухаць на ўсе вушы
в одно ухо вошло, а в другое вышло у адно вуха увайшло, а ў другое выйшла
слушать краем уха слухаць краем вуха
держать ухо востро трымаць вуха востра
одним ухом слышать адным вухам чуць
покраснеть до ушей пачырванець да вушэй
(говорить) на ухо (гаварыць) на вуха
дуть, петь (надуть, напеть) в уши пець (напець) у вушы
за ушами трещит за вушамі трашчыць
не верить своим ушам не верыць сваім вушам
у стен уши есть сцены вушы маюць
ухо (уши) дерёт (режет) вуха (вушы) дзярэ (рэжа)
уши вянут вушы вянуць
по уши па вушы
влюбиться по уши закахацца па вушы
слышать собственными ушами чуць уласнымі вушамі
дойти до ушей дайсці да вушэй
развесить уши развесіць вушы
медведь на ухо наступил мядзведзь на вуха наступіў @уховёртка зоол. вухавёртка, -кі жен. @уход
I муж. (действие по глаг. уходить I)
1. адыход, -ду муж.; (выход) выхад, -ду муж.; (исчезновение) знікненне, -ння ср.; неоконч. зніканне, -ння ср.; пакіданне, -ння ср.
2. (бегство) уцёкі, -каў ед. нет, уцяканне, -ння ср.
II муж. (действие по глаг. ухаживать 1) догляд, -ду муж.; неоконч. дагляданне, -ння ср. @уходить
I несовер.
1. (идти) ісці; (выходить) выходзіць; (отходить) адыходзіць; (отдаляться) адыходзіцца; (заходить) заходзіць; (направляться) накіроўвацца, падавацца; (исчезать) знікаць; (покидать) пакідаць; (переставать заниматься чем-либо, делать что-либо, быть кем-чем и т.п.) пераставаць быць (займацца, рабіць што-небудзь и т.п.)
2. (убегать, скрываться, спасаться) уцякаць; (избегать) пазбягаць, унікаць; (уклоняться) ухіляцца; (избавляться) пазбаўляцца; (отделываться) адчэплівацца, адкарасквацца
3. (не препятствовать, сторониться) сыходзіць, саступаць
4. (расходоваться) ісці, выходзіць; (тратиться) быць выдаткаваным, быць страчаным; (пропадать) прападаць; (вытекать - о жидкостях) разг. выцякаць; (при кипении) бегчы
5. (углубляться) паглыбляцца
6. (проходить - о времени) праходзіць, мінаць
7. (о часах) спяшацца; см. уйти
8. (простираться, тянуться) ісці, цягнуцца
дорога уходила вдаль дарога ішла ў далечыню, дарога цягнулася далёка
II совер. прост.
1. (изнурить) уходаць, змардаваць, знясіліць
2. (рубить, погубить) уходаць; загубіць, замардаваць, збаёдаць
3. (промотать) уходаць
уходили сивку крутые горки погов. быў конь, ды з'ездзіўся; уходалі сівага крутыя горкі @уходиться совер. разг.
1. (угомониться) уціхамірыцца, супакоіцца, суняцца
2. (устать от ходьбы) нахадзіцца, натупацца @ухоженный
I
1. уходаны, змардаваны, знясілены
2. уходаны; загублены, замардаваны, збаёданы; см. уходить II 1-2
II прост. дагледжаны @ухудшать несовер. пагаршаць @ухудшаться возвр., страд. пагаршацца @ухудшение
1. (действие) пагаршэнне, -ння ср.; неоконч. пагоршванне, -ння ср.
2. (состояние) пагаршэнне, -ння ср., пагоршванне, -ння ср.
ухудшение отношений пагаршэнне адносін
ухудшение положения рабочего класса при капитализме пагаршэнне становішча рабочага класа пры капіталізме @ухудшенный пагоршаны @ухудшить совер. пагоршыць @ухудшиться пагоршыцца @уцелевший уцалелы, ацалелы @уцелеть совер. уцалець, ацалець @уценённый уцэнены @уценивать несовер. уцэньваць @уцениваться страд. уцэньвацца @уценить совер. уцаніць @уценка в разн. знач. уцэнка, -кі жен. @уцепить совер. (цепко схватить) разг. схапіць @уцепиться прям., перен. учапіцца, ухапіцца @уцеплять несовер. (цепко схватывать) разг. хапаць @уцепляться
1. прям., перен. учэплівацца, ухоплівацца
2. страд. хапацца @участвовать несовер. удзельнічаць; (принимать участие) прымаць (браць) удзел @участвующий
1. прич. які (што) удзельнічае; які (што) прымае (бярэ) удзел; см. участвовать
2. сущ. удзельнік, -ка муж. @участие ср.
1. (совместное действие, обладание) удзел, -лу муж.
привлекать кого-либо к участию прыцягваць каго-небудзь да ўдзелу
принимать участие в чём-либо прымаць (браць) удзел у чым-небудзь
концерт с участием лучших артистов канцэрт з удзелам лепшых артыстаў
2. (сочувствие) спагада, -ды жен., спачуванне, -ння ср.
проявить участие праявіць спагаду (спачуванне), паспагадаць
слушать с участием слухаць са спагадай (са спачуваннем) @участить совер. в разн. знач. учасціць, пачасціць
он участил свои посещения ён учасціў (пачасціў) свае наведванні
участить темп учасціць тэмп @участиться учасціцца, пачасціцца @участковый
1. прил. участковы
участковая избирательная комиссия участковая выбарчая камісія
участковый врач участковы урач
2. сущ. (милиционер) разг. участковы, -вага муж. @участливо нареч. спагадліва, спачувальна @участливость спагадлівасць, -ці жен., спачувальнасць, -ці жен. @участливый спагадлівы, спачувальны @участник удзельнік, -ка муж.
участник Великой Отечественной войны удзельнік Вялікай Айчыннай вайны
участник экспедиции удзельнік экспедыцыі
участники занятий удзельнікі заняткаў
участник соревнования удзельнік спаборніцтва
участник собрания удзельнік сходу @участница удзельніца, -цы жен. @участок муж.
1. участак, -тка муж.; (выделенная часть - ещё) дзялянка, -кі жен.
дробить на участки драбніць на участкі
земельный участок зямельны ўчастак (дзялянка зямлі)
поражённый участок (кожи) пашкоджаны ўчастак (скуры)
участок заражения воен. участак заражэння
2. (область, сфера) участак, -тка муж., галіна, -ны жен.
важный участок работы важны участак (важная галіна) работы
3. в др. знач. участак, -тка муж.
избирательный участок выбарчы участак
врачебный участок урачэбны участак
участок обороны полка воен. участак абароны палка
полицейский участок уст. паліцэйскі ўчастак @участь жен. доля, -лі жен.; лёс, род. лёсу муж.
разделить участь зазнаць тую ж долю
подчиниться участи прымірыцца з лёсам @учащать несовер. в разн. знач. учашчаць, пачашчаць; см. участить @учащаться возвр., страд. учашчацца, пачашчацца @учащаяся сущ. навучэнка, -кі жен.; (ученица) вучаніца, -цы жен.; (студентка) студэнтка, -кі жен.; (слушательница) слухачка, -кі жен.; (курсантка) курсантка, -кі жен. @учащение учашчэнне, -ння ср., пачашчэнне, -ння ср. @учащённо нареч. учашчана, пачашчана @учащённость учашчанасць, -ці жен., пачашчанасць, -ці жен. @учащённый учашчаны, пачашчаны @учащий
1. прич. які (што) вучыць; які (што) навучае; см. учить
2. сущ. навучальнік, -ка муж.
собрались учащиеся и учащие сабраліся навучэнцы і навучальнікі @учащийся
1. прич. які (што) вучыцца; які (што) навучаецца; см. учиться
2. сущ. навучэнец, -нца муж.; (ученик) вучань, -чня муж.; (студент) студэнт, -та муж.; (слушатель) слухач, -ча муж.; (курсант) курсант, -та муж. @учёба жен. навучанне, -ння ср.; вучоба, -бы жен. @учебник падручнік, -ка муж. @учебно-воспитательный навучальна-выхаваўчы @учебный
1. (связанный с учением) навучальны, вучэбны
учебный год навучальны (вучэбны) год
учебное пособие навучальны (вучэбны) дапаможнік
учебное заведение навучальная установа
учебный план навучальны (вучэбны) план
учебная часть навучальная (вучэбная) частка
учебный процесс навучальны (вучэбны) працэс
учебные помещения навучальныя (вучэбныя) памяшканні
2. (тренировочный) вучэбны
учебный батальон вучэбны батальён
учебный самолёт вучэбны самалёт
учебная стрельба вучэбная стральба @учение
1. (действие) вучэнне, -ння ср., навучанне, -ння ср.
время учения час вучэння (навучання)
кончить учение скончыць вучэнне (навучанне)
быть в учении вучыцца
2. (наука, теория) вучэнне, -ння ср.
учение о социалистическом государстве вучэнне аб сацыялістычнай дзяржаве
марксистско-ленинское учение о партии марксісцка-ленінскае вучэнне аб партыі
учение Ленина вучэнне Леніна @ученик вучань, -чня муж. @ученица вучаніца, -цы жен. @ученический вучнёўскі @ученичество вучнёўства, -ва ср. @ученный вучаны @учёность вучонасць, -ці жен. @учёный
1. прил. (много знающий) вучоны
учёные люди вучоныя людзі
2. прил. (научный) навуковы; вучоны
учёный комитет навуковы камітэт
учёное общество навуковае таварыства
учёный совет вучоны савет
учёная степень вучоная ступень
учёный секретарь вучоны сакратар
3. сущ. (специалист) вучоны, -нага муж.
замечательные открытия советских учёных выдатныя адкрыцці савецкіх вучоных @учёс муж. пачаскі, -каў ед. нет, пачассе, -сся ср. @учесаться совер. (уменьшиться от чесания) учасацца @учесть совер.
1. улічыць; прыняць пад увагу
я учёл его замечание я ўлічыў яго заўвагу
2. (подсчитать) улічыць, падлічыць
учесть расходы улічыць (падлічыць) выдаткі
3. (вексель) фин. дыскантаваць @учёт
1. (регистрация кадров) учот, -ту муж.
снять (сняться) с учёта зняць (зняцца) з учоту
стать на учёт стаць на ўчот
брать на учёт браць на учот
2. в др. знач. улік, -ку муж., падлік, -ку муж.
учёт товаров улік (падлік) тавараў
бухгалтерский учёт бухгалтарскі ўлік (падлік)
учёт труда улік (падлік) працы
вести учёт весці ўлік (падлік)
не поддаваться учёту не паддавацца ўліку (падліку) @учётный
1. (относящийся к подсчёту) падліковы
2. (относящийся к учёту регистрации) уліковы
учётная карточка уліковая картка
3. фин. учотны, дысконтны
учётный процент учотны (дысконтны) працэнт @учётчик падліковец, -коўца муж. @училище вучылішча, -шча ср.
военное училище ваеннае вучылішча
профессионально-техническое училище прафесіянальна-тэхнічнае вучылішча
художественное училище мастацкае вучылішча @училищный вучылішчны @учинение учыненне, -ння ср. @учинённый
1. учынены
2. учынены, зроблены; устроены; см. учинить @учинить совер.
1. книжн., уст. учыніць
учинить расправу учыніць расправу
2. (устроить, совершить) разг. учыніць, зрабіць; устроіць
учинить пакость учыніць (зрабіць) пакасць
учинить скандал учыніць (устроіць) скандал @учиниться учыніцца, зрабіцца @учинять несовер.
1. учыняць
2. учыняць, рабіць, устройваць; см. учинить @учиняться
1. учыняцца, рабіцца
2. страд. учыняцца; рабіцца, устройвацца; см. учинять @учитель в разн. знач. настаўнік, -ка муж.
народный учитель народны настаўнік
присвоить почётное звание «Народный учитель Республики Беларусь» прысвоіць ганаровае званне «Народны настаўнік Рэспублікі Беларусь» @учительница настаўніца, -цы жен. @учительская сущ. настаўніцкая, -кай жен. @учительский настаўніцкі @учительство в разн. знач. настаўніцтва, -ва ср.
десять лет учительства дзесяць гадоў (год) настаўніцтва
советское учительство савецкае настаўніцтва @учительствовать несовер. настаўнічаць @учитывание
1. улічванне, -ння ср.
2. улічванне, -ння ср., падлічванне, -ння ср.
3. дыскантаванне, -ння ср.; см. учитывать @учитывать несовер.
1. улічваць, прымаць пад увагу
2. (подсчитывать) лічыць, падлічваць
3. (векселя) дыскантаваць; см. учесть @учитываться страд.
1. улічвацца; прымацца пад увагу
2. улічвацца, падлічвацца
3. дыскантавацца; см. учитывать @учить несовер. в разн. знач. вучыць; (обучать) навучаць
учить русскому языку вучыць (навучаць) рускай мове
учить историю вучыць гісторыю
марксизм-ленинизм учит, что теория неразрывна с практикой марксізм-ленінізм вучыць, што тэорыя непарыўна з практыкай @учиться возвр., страд. вучыцца; (обучаться) навучацца
учиться на собственных ошибках вучыцца на ўласных (на сваіх) памылках
век живи - век учись погов. век жыві - век вучыся @учком (ученический комитет) вучком, -ма муж. (вучнёўскі камітэт) @учредитель заснавальнік, -ка муж. @учредительница заснавальніца, -цы жен. @учредительный устаноўчы
учредительное собрание полит. устаноўчы сход @учредить совер.
1. (основать) заснаваць
2. (установить) устанавіць; (ввести) увесці @учреждать несовер.
1. (основывать) засноўваць
2. (устанавливать) устанаўліваць; (вводить) уводзіць @учреждаться страд.
1. засноўвацца
2. устанаўлівацца; уводзіцца; см. учреждать @учреждение ср.
1. (действие) заснаванне, -ння ср.; неоконч. засноўванне, -ння ср.; устанаўленне, -ння ср.; неоконч. устанаўліванне, -ння ср.
учреждение комиссии заснаванне (засноўванне) камісіі
2. (организация) установа, -вы жен.
государственное учреждение дзяржаўная ўстанова
3. (общественное установление) устанаўленне, -ння ср.
политические учреждения общества палітычныя ўстанаўленні грамадства @учреждённый
1. заснаваны
2. устаноўлены, уведзены; см. учредить @учрежденский прост. устаноўскі @учрежденческий устаноўскі @учтённый
1. улічаны, прыняты пад увагу
2. улічаны; падлічаны
3. (о векселе) фин. дыскантаваны; см. учесть @учтиво нареч. пачціва; (с почтением) з пашанай, з павагай; (вежливо) далікатна @учтивость пачцівасць, -ці жен.; далікатнасць, -ці жен. @учтивый пачцівы; (вежливый) далікатны @учуянный учуты, счуты @учуять совер. разг. учуць, счуць @учхоз (учебное хозяйство) вучгас, -са муж. (вучэбная гаспадарка) @ушан зоол. кажан, -на муж. @ушанка разг. вушанка, -кі жен. @ушастый разг. вушасты, вушаты
ушастый ёж вушасты (вушаты) вожык
ушастый филин вушасты (вушаты) пугач @ушат цэбар, -бра муж.; (небольшой) цабэрак, -рка муж. @Ушачи гп. Ушачы @ушачский ушацкі @Ушачский район Ушацкі раён @ушиб муж.
1. (действие) удар, -ру муж.
получить ушиб атрымаць удар
2. (синяк) выцятае месца @ушибать несовер. удараць @ушибаться возвр., страд. ударацца @ушибить совер. выцяць, ударыць @ушибиться выцяцца, ударыцца @ушибленный выцяты, удараны @ушивание
1. ушыванне, -ння ср.
2. зашыванне, -ння ср.; см. ушивать @ушивать несовер.
1. в разн. знач. ушываць
2. (зашивать со всех сторон) зашываць @ушиваться
1. ушывацца
2. страд. ушывацца; зашывацца; см. ушивать @ушивка жен.
1. ушыўка, -кі жен.; (неоконч. действие) ушыванне, -ння ср.
2. зашыўка, -кі жен.; (неоконч. действие) зашыванне, -ння ср.; см. ушивать @ушивочный ушывачны @уширение в разн. знач. пашырэнне, -ння ср. @уширенный разг. пашыраны @уширительный спец. пашыральны @уширить совер. разг. пашырыць @ушириться пашырыцца @уширять несовер. пашыраць @уширяться возвр., страд. пашырацца @ушитый
1. ушыты
2. зашыты; см. ушить @ушить совер.
1. в разн. знач. ушыць
2. (зашить со всех сторон) зашыць @ушиться ушыцца @ушица уменьш.-ласк. юшка, -кі жен. @ушко
1. анат. уменьш. вушка, -ка ср.
2. (в иголке и т.п.) вушка, -ка ср.
ушко сапога вушка бота
3. ушки мн. кул. вушкі, -шак
ушки из пшеничной муки вушкі з пшанічнай мукі
ушки на макушке слых на семярых
за ушко да на солнышко погов. за вушка ды на сонейка
для милого дружка и серёжка из ушка посл. для мілага друга і завушнічка з вуха @ушкуй ист. ушкуй, род. ушкуя муж. @ушкуйник ист. ушкуйнік, -ка муж. @ушкуйничать несовер. ист. ушкуйнічаць @ушник разг. вушнік, -ка муж. @ушной вушны @ущелистый цясніністы @ущелье ср. цясніна, -ны жен. @ущемить совер. прям., перен. ушчаміць; см. ущемлять @ущемиться ушчаміцца @ущемление ушчамленне, -ння ср. @ущемлённый прич., прил. прям., перен. ушчэмлены @ущемлять несовер. прям., перен. ушчамляць, ушчэмліваць
ущемлять пальцы ушчамляць (ушчэмліваць) пальцы
ущемлять в правах ушчамляць у правах
ущемлять самолюбие ушчамляць самалюбства @ущемляться возвр., страд. ушчамляцца, ушчэмлівацца @ущерб муж.
1. шкода, -ды жен.; (урон) урон, -ну муж.; (потеря) страта, -ты жен.
без ущерба для дела без шкоды (без урону) для справы
понести ущерб страціць (панесці страту)
причинить ущерб нашкодзіць (прычыніць страту)
возместить ущерб пакрыць (вярнуць) страту
в ущерб кому-либо на шкоду каму-небудзь
2. перен. (упадок) заняпад, -ду муж.; (спад) спад, род. спаду муж.; (кончина) скон, род. скону муж.
быть на ущербе быць на сконе (у заняпадзе, на спадзе)
3. астр. ушчэрб, -бу муж.
луна уже на ущербе месяц ужо на ўшчэрбе, ужо сходнія дні @ущербить совер. книжн.
1. (нанести кому-либо ущерб, урон) зрабіць шкоду (урон, страту)
2. перен. (стеснить, обидеть) прыціснуць, прыгнесці; пакрыўдзіць @ущерблённый прил.
1. прыціснуты, прыгнечаны; (обиженный) пакрыўджаны
2. см. ущербный 1 @ущерблять несовер. книжн.
1. (наносить кому-либо ущерб, урон) рабіць шкоду (урон, страту)
2. перен. (стеснять, обижать) прыціскаць, прыгнятаць; крыўдзіць @ущербляться страд. прыціскацца, прыгнятацца; крыўдзіцца; см. ущерблять 2 @ущербность жен.
1. ушчэрбнасць, -ці жен.
2. заняпад, -ду муж.; непаўнацэннасць, -ці жен.; см. ущербный 1,2 @ущербный
1. (о луне) ушчэрбны (месяц); ветах
2. (пришедший в упадок) заняпалы; (неполноценный) непаўнацэнны
3. (убыточный) стратны
ущербная экономика стратная эканоміка @ущипнуть совер. ушчыпнуць @Уэллингтон г. Уэлінгтан, -на муж. @уэллингтонский уэлінгтонскі @Уэльс Уэльс, -са муж. @уэльсский уэльскі @уют муж. утульнасць, -ці жен. @уютно нареч. утульна @уютность утульнасць, -ці жен. @уютный утульны @уязвимость уразлівасць, -ці жен.; слабасць, -ці жен.; прыступнасць, -ці жен. (для нападаў) @уязвимый уразлівы; слабы; прыступны (для нападаў) @уязвить совер. уразіць; (оскорбить) абразіць; (уколоть) укалоць @уязвлённый прич., прил. уражаны; абражаны; уколаты
уязвлённое самолюбие абражанае (уколатае) самалюбства @уязвлять несовер. (поражать) уражаць; (оскорблять) абражаць; (колоть) калоць @уяснение усведамленне, -ння ср.; уразуменне, -ння ср. @уяснённый усвядомлены; уразуметы @уяснить совер. усвядоміць; уразумець @уясниться стаць зразумелым; (выясниться) высветліцца @уяснять несовер. усведамляць; уразумяваць @уясняться
1. станавіцца зразумелым; (выясняться) высвятляцца
2. страд. уразумявацца; усведамляцца; см. уяснять