На запыт знайшлося 56 артыкулаў

  1. 21
    хвасток
    язычок лятае як баранні хвасток. Памянш. Вілен. Няўхв. Пра пляткарак. Sielicki, 159.
  2. 22
    хвасточак
    коскі як мышыныя хвасточкі. Памянш.-ласк. Пра тоненькія коскі ў кагосьці. Янк., Пар., 87.
  3. 23
    хваціць
    бегчы як агняару) хваціўшы. Гл. агонь.
  4. 24
    Хведар
    ты такая радня як Саўка Кузьме родны Хведар. Гл. Саўка.
  5. 25
    хвойка
    Чоловек ек дуб, а жонка - ек та хвойка. Гл. дуб.
  6. 26
    хвойна
    як хвойна. Воран. Ухв. Пра высокую прыгожую дзяўчыну. СПЗБ 5, 294.
  7. 27
    хворы
    прыбрацца як чорт да хворага. Гл. чорт.
    даць есці як хвораму. Вілен. Няўхв. Пра зусім малую колькасць ежы. Sielicki, 158.
    ныць як хворы зуб. Гл. зуб.
  8. 28
    хвост
    басня (байка) без канца як кабыла без хваста. Гл. кабыла.
    песня без канца як кабыла без хваста. Гл. кабыла.
    прыстаць як дзядоўнік да авечага (сабачага) хваста. Гл. дзядоўнік.
    хата стаіць як сарока бяз хваста: бяз хлявоў, бязь сяней. Гл. сарока.
    Стол без хлеба што сабака без хваста. Гл. сабака.
    як сучка (сабака) без хваста ў чым. Гл. сучка.
    віляць як сабака хвастом паміж палкай і кустом (паміж палкай і кавалкам). Гл. сабака.
    віляць як сабака хвастом. Гл. сабака.
    вылезці з языком як сабака з хвастом. Гл. сабака.
    выскакаць з языком як сабака з хвастом. Гл. сабака.
    вярцецца як сабака за хвастом. Гл. сабака.
    вярцець як чорт (сабака) хвастом. Гл. чорт.
    закруціць як лісіца хвастом. Гл. лісіца.
    круціць [носам] як сабака хвастом. Гл. сабака.
    лёгкі з языком як сабака з хвастом. Гл. сабака.
    малоць языком як цяля хвастом. Гл. цяля.
    накрыцца як ліса хвастом. Гл. ліса.
    няма як чорт хвастом накрыў. Гл. чорт.
    падвільнуць як сабака хвастом. Гл. сабака.
    слаць як ліс хвастом. Гл. ліс.
    трапаць языком як карова хвастом. Гл. карова.
    трапаць языком як сука хвастом. Гл. сука.
    хлебястаць языком як сабака хвастом. Гл. сабака.
    што як хвастом накрылася. Віл. Кажуць у тым выпадку, калі чалавек пазычыў рэч, а пасля так і не вярнуў. ФА.
    языкам хлястаць як рыба хвастом. Гл. рыба.
    языком меле як хвастом сцеле. Асудж. Пра пустую балбатню. БФМ, 242.
    языком меле як хвастом целе. Нос., 192; Сержп, 5. Тое ж. ≺ Целе - цяля.
    язычком як цялё хвастом. Гл. цялё.
    як воўк (сабака) вільнуў (мільнуў, мялькнуў) хвастом. Гл. воўк.
    як кот з хвастом [усюдых сунецца]. Гл. кот.
    як хвастом па губах. Мсцісл. Іран. Пра нешта непрыемнае, брыдкае. Юрчанка, 174.
    як хвастом пагладжаный. Мсцісл. Іран. Пра задаволенага чалавека. Юрчанка, 201.
    каму паабяцаць што сабаку хвастом махнуць. Гл. сабака.
    прычапіцца як рэпей к авечаму хвасту. Гл. рэпей.
    як вароне на хвасце панесці. Гл. варона.
    нарабіць як варона на хвасце панясе. Гл. варона.
    як сарока на хвасце. Гл. сарока.
    адна на свеця век пражыла як свіня па гнаю хвост працягнула. Гл. свіння.
    бэнтацца як у сабакі хвост. Гл. сабака.
    дай табе такое шчасце, як у казы хвост. Гл. каза.
    дрыжаць (трэсціся, матацца, біцца) як авечы (баранні, баранчыкаў) хвост (хвосцік). Ваўк. п., Докш. Насмешл. Пра перажыванне, моцныя дрыжыкі чалавека ад страху, хвалявання. Federowski, 82, 273; Нос., 79, 46; Янк., 405; Юрчанка 1977, 57; Ройзензон, 77; Высл., 315.
    зацёпкацца як авеччый хвост. Мсцісл. Няўхв. Пра нешта забруджанае, неахайнае. Юрчанка 1993, 178.
    калаціцца як барані хвост. Слуцк. Пра біццё сэрца. Сержпутоўскі 1998, 64.
    каса даўгая (густая) як кабылячы хвост. Ваўк. п. Ухв. Пра доўгую прыгожую касу. Federowski, 139.
    каса як мышыны хвост. Хоц. Пра нейчую тоненькую кароткую коску. Бялькевіч, 270.
    пайсці ў рост як зайцаў хвост. Іран. Пра маленькі рост. Янук., 31.
    памяць як у зайца хвост. Гл. заяц.
    панесціся як жару пад хвост насыпалі. Гл. жар.
    патрэбен як кабыле воўчы хвост. Гл. кабыла.
    патрэбен як сабацы (сабаку) другі хвост. Гл. сабака.
    пяяць бы пявун, распусціўшы хвост. Гл. пявун.
    рвануць быццам каму хто соллю пад хвост сыпануў. Гл. соль.
    слівок - ек овечы хвост. Стол. Пра вялікае мноства сліў. ТС 5, 56.
    схавацца як цецярук галавой у корч: нічога не відаць, а хвост тырчыць. Гл. цецярук.
    улетку ноч (каротка) як у зайца хвост. Гл. заяц.
    цягацца за кім як хвост за сабакам. Мсцісл. Пра пастаянную прысутнасць кагосьці за некім. Юрчанка, 175.
    цягаць як ката за хвост. Гл. кот.
    цягнуцца як сабачы хвост за кім. Бялькевіч, 398. Тое, што цягацца за кім як хвост за сабакам.
    цягнуцца як хвост [за лісою]. Ваўк. п., Слон. Пра малое дзіця за маці. Federowski, 57; Высл., 417; Янк., 439.
    шыя як бычыны (што ў вала) хвост. Гом., Вілен. Насмешл. Пра чалавека з тонкай шыяй. Янк., Пар., 198, Высл., 423; Sielicki, 162.
    язык буўтаіцца што ў сабакі хвост. Гл. сабака.
    язык круціцца як хвост у сабакі. Ваўк. п., Смал. п. Асудж. Federowski, 126; Добр., 135. Тое, што язык што сабачы хвост.
    язык што псіны хвост віляець. Касц. Асудж. Бялькевіч, 357. Тое ж.
    язык як сабачы (як у сучкі) хвост. Ваўк. п., Рэч. Асудж. Пагардл. Пра балбатлівага пляткара. Federowski, 126; Юрчанка 1977, 13; ЛЦ, 66.
    як сабака хвост паджаўшы. Гл. сабака.
    як той воўк, што прасіў: «анно хвост падвязі». Гл. воўк.
    як хвост авечы. Рас. Няўхв. Пра непрыемна навязчывага чалавека. КВДУ.
  9. 29
    хвосцік
    сэрца дрыжыць як авечы хвосцік. Памянш. Уздз. Пра стан сэрца пры хваляванні, перажыванні, страху. ФА.
    сэрца трапечыць як барані хвосцік. Памянш. Саліг. ДА. Тое ж.
    моркаў як мышыныя хвосцікі. Чэрык., Слон. Няўхв. Пра малую тонкую моркву. Бялькевіч, 480; Высл., 347.
  10. 30
    хвошч
    Калі на Пятра пойдзець дождж, будзець жыта як хвошч. Фальк. Прыкмета на малаўрадлівае жыта. Tyszkiewicz, 437; Нос., 64.
  11. 31
    хвоя
    доўга бы хвоіна выносна. Драг. Няўхв. Пра надта высокую хударлявую жанчыну. Лучыц-Федарэц, 222.
    выгоністы як хвоя. Пра дужа высокага чалавека. Янк., Пар., 29.
  12. 32
    хлеб
    брацца як галодны за хлеб. Гл. галодны.
    мазуру біцца, так як людям хлеб з маслам з'есць. Гл. людзі.
    накінуцца як галодны на хлеб. Гл. галодны.
    неразлучныя як хлеб і соль. Мін. Ухв. Пра чыюсьці моцную дружбу, сяброўства. ЛЦ, 38.
    рабіць як родзіўшы хлеб. Ухв. Пра добрую, ад душы працу. СПЗБ 4, 233.
    хапіцца як за цёплы хлеб. Пра чалавека, які жвава, ахвотна за нешта ўхапіўся. Янк., 436.
    Чалавек вучоны як хлеб пячоны. Докш. Прык. Пра неабходнасць вучэння для чалавека. ПП 2, 178.
    I ў старца душа не пень: хоча хлеба і канапель. Гл. пень.
    дурны як сала без хлеба. Гл. сала.
    залгаць як хлеба з маслам з'есці. Ваўк. п. Асудж. Пра чалавека, якому прыемна і лёгка ілгаць. Federowski, 348.
    лёгка як хлеба з маслам з'есці. Мін. Пра нейкую лёгкую і простую справу. Высл., 432.
    трэба як раз хлеба ўкусіць. Пра нешта вельмі патрэбнае чалавеку. Янк., Пар., 170.
    худы як ніколі хлеба ў вочы не бачыў. Ваўк. п. Пра вельмі худога чалавека. Federowski, 55.
    шукаць як хлеба. Слуцк. Пра пільныя, настойлівыя пошукі нечага. Сержпутоўскі 1999, 46.
    як тараканы каля хлеба. Гл. таракан.
  13. 33
    хлеў
    Хата бэз дытыны як хлів бэз скотыны. Кобр. Прык. Пра пустату, нежыццёвасць хаты, у якой не гадуюцца дзеці. ФА.
    разявіць горла як хлеў. Слон. Няўхв. Пра крыклівую асобу. Высл., 375.
    хата што хлеў. Слон. Пра вялікую і пуставатую хату. Высл., 408.
    Чужы рот не хлеў - не зачыніш. Прык. Пра немагчымасць забараніць іншым гаварыць, пляткарыць. Нос., 185.
    як воўка да гавец у хлеў упусціць. Гл. воўк.
    Дай, Божа, каб пладзіліся як авечкі ў хляве. Гл. авечка.
  14. 34
    хлеўчык
    хатка як хлеўчык. Памянш. Дзярж. Няўхв. Пра бедную малую хатку. Нар. слов., 32.
  15. 35
    хлоп
    як хлоп (хлапок, хлопік, хлапінка). Мсцісл. Пра некага зусім слабога. Юрчанка, 201.
  16. 36
    хлюшч
    вымакнуць як хлюшч. Лоеў. Пра моцна вымаклага чалавека. Янкова, 12. ≺ Хлюшч - жорсткая балотная трава.
    мокры як хлюшч. Карэл., Зэльв. ЛЦ, 72; Сцяшковіч, 620; Сцяцко 1970, 169. Тое ж.
  17. 37
    хлястаць
    крычаць як кнутом хлястаць. Гл. кнут.
  18. 38
    хлясцік
    трэба як зайцу хлясцік. Гл. заяц.
  19. 39
    хмара
    жыта як хмара. Гродз. Ухв. Пра густое, высокае, урадлівае жыта. Цыхун, 175.
    абадне бы хмара. Дзятл. Пра напад аваднёў у вялікай колькасці. СПЗБ 5, 314. ≺ Абадне - авадні.
    войска як хмара. Пра вельмі вялікае войска. Янк., Пар., 26.
    заваліць што як цёмная хмара. Ваўк. п. Няўхв. Пра надыход нечага цёмнага, трывожнага, цяжкага. Federowski, 351.
    людзей як цёмная хмара. Івац. Пра вялікую колькасць людзей. ФА.
    наваліцца як чорна хмара. Ваўк. п. 1. Пра нападзенне кагосьці вялікага і непрыемнага. 2. Пра моцны цяжкі сон. Federowski, 199.
    падступаць як хмара. Пра нешта агромністае і цёмнае, што набліжаецца да каго-н. НН, 546.
    сунуцца бу хмара чорна. Жытк. Няўхв. Пра панурага чалавека. ТС 5, 337.
    хадзіць як [чорная] хмара. Мсцісл. Пра чалавека ў благім гуморы, расстроенага, прыгнечанага. Янк., 438; Юрчанка 1969, 189.
    круціцца як чорт перад хмарай. Гл. чорт.
    камандаваць як Ілля хмарамі. Гл. Ілля.
    перці як чорт хмару. Гл. чорт.
    людзей як хмары. Ваўк. п. Federowski, 63. Тое, што людзей як цёмная хмара.
    мітусіцца як хмары ў буру. Мсцісл. Насмешл. Пра сучасныя танцы з іх беспарадкам і мітуснёй. Юрчанка, 201.
    як з хмары спаў. Пра нейчае нечаканае з'яўленне. Санько, 69.
    прыйсці як хмара. Стаўб. Пра прыход хмурага, панурага, у змрочным настроі чалавека. МК, 244.
    разыйсціся як цёмныя хмары. Воран. Пра канчатковае, назаўсёды, расстанне. Даніловіч 2010, 91.
    разыйшоўся як чорная хмара. Няўхв. Пра раз'юшанага, раззлаванага чалавека. Янк., Пар., 137.
    хадзіць як чорная хмара. Івац. Пра насупленага, прыгнечанага чалавека. ЗЗайкі.
    цёмны як хмара. Лях. Пра нешта або некага цёмных, хмурых. ЗВалодзінай.
    чорны як хмара. Івац. ЗЗайкі. Тое ж.
    Ажаніўся і як за хмару закаціўся. Докш. Прык. Пра мужчыну, які пасля жаніцьбы адышоў ад нейкай кампаніі. ПП 2, 56.
    таўчыся як хмары ў буру. Мсцісл. Насмешл. Пра сучасныя мітуслівыя танцы. Юрчанка, 201.
    чакаць як сонца з-за хмары. Гл. сонца.
  20. 40
    хмель
    ягад як хмелю. Івац. Ухв. Пра буйныя, ядраныя ягады ў вялікай колькасці. ЗЗайкі.
    віцца як хмель. 1. Пра расліны, якія ўюцца. 2. Пра валасы, што ўюцца кудзеркамі. Янк., Пар., 173.

Паведаміць пра недакладнасьць