Вакулоўская Лідзія (20.02.1926, г. Шчорс Чарнігаўскай вобл., Украіна - 28.08.1991), празаік, сцэнарыст, у другой палове 1960-х перасьледавалася і трапляла пад цэнзурныя рэпрэсіі.

У 1945 скончыла сярэднюю школу, пасьля паступіла ў Кіеўскую школу кінаактораў, пасьля закрыцьця школы (1948) перавялася на расейскае аддзяленьне акторскага факультэту Кіеўскага тэатральнага інстытуту. Па заканчэньні атрымала накіраваньне ў Адэскі тэатар расейскай драмы (1952). У 1954 пераехала на Чукотку, з гэтага часу пачала выступаць у друку, працавала ў рэдакцыі газэты «Заря Севера», потым у Калінінградзе ў газэце «Калининградская правда». У 1963 па сцэнары В. пастаўленая камэдыя «Лушка» на Кіеўскай кінастудыі.

Сябра СП СССР з 1963, у беларускай пісьменьніцкай арганізацыі з 1965.

У сувязі зь пераводам мужа Сяргея Вінаградава на новую работу ў 1965 апынулася ў Менску, перайшла на творчую працу. У Беларусі пачала друкавацца з 1966 у часопісе «Нёман»: апавяданьні «В пургу» (1966), «Таюнэ» (1967). На кінастудыі «Беларусьфільм» выйшаў фільм «Саша-Сашачка» (1966) паводле сцэнару В.

На кватэры В. рэгулярна зьбіралася вольнадумная інтэлігенцыя Менску. Як высьветлілася пазьней, у гэты своеасаблівы клюб пранік агент КГБ Зоя Б.

З 1967 В. перасьледуецца з боку КГБ і трапляе пад цэнзурныя рэпрэсіі, раскручваецца «справа Вакулоўскай». Пісьменьніцу абвінавачваюць у спробах перадаць на Захад для публікацыі свае творы, распаўсюджваньні забароненай літаратуры, закліках да тэрору і антысавецкай прапагандзе. Пётар Машэраў, выступаючы на партактыве, з гэтай нагоды заявіў, што «кампэтэнтныя органы ўскрылі антысавецкі нарыў», што з «асобамі, якія рэгулярна наведвалі кватэру сябры Саюзу пісьменьнікаў Л.Вакулоўскай, дзе сыстэматычна наладжваліся п'янкі ды вяліся злобныя антысавецкія размовы», пачалі праводзіцца прафіляктычныя размовы [2:91]. З лістападу 1997 сябры і калегі В. (у тым ліку - Валянцін Тарас) таксама дапытваюцца ў КГБ і доўгі час перасьледуюцца.

У 1988 В. піша кнігу пра сталінскія рэпрэсіі «Вольфрам - металл твёрдый».

Літ.: 1. Беларускія пісьменьнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. Т. 1. - Менск, 1992. С. 500-501; 2. Тарас В. На острове воспоминаний // Нёман. 1998, № 5. С. 83-95.

Ларыса Андросік

Паведаміць пра недакладнасьць